IS PROVINCIALE ZEEUWSE COURANT Gulden en mark ruim vijf procent duurder Einde IRA-hongerstaking Enorme winst Chamenei bij presidentsverkiezing Iran Paniek in Brabant na programma atoomaanval kleintjes WAARDEDALING FRANSE FRANK EN LIRE vandaag Kraak Weyerscomplex grootste Amsterdam DOCUMENTAIRE REGIONALE OMROEP ONDER DRUK FAMILIE EN KA THOLIEKE HIËRARCHIE Gat in het heelal Enkele buien Half tot zwaar bewolkt en enkele buien. Middagtemperatuur ongeveer dertien graden. Matige tot vrij krachtige weste lijke wind. 224e jaargang no. 233 Maandag 5 oktober 1981 kunl u telffonlvh opgeven. Bel Vlissingen 01184 1S144 I Terneuzen 01150 9445 Middelburg 01180 27651 Hulst 01140 14058 Goes 01100-16140 I Zkrikzee 01110 5855 (Van onze parlementaire redactie DEN HAAG - De Nederlandse gulden wordt, samen met de Duitse mark, duurder ten opzichte van de overige Europese munten. De gevolgen hiervan voor onze economie zijn gering, zegt minister Van der Stee (financiën). Werkgeversorganisaties vrezen echter een verslechtering van de concur rentiepositie van het Nederlandse bedrijfsleven. In Brussel hebben de Europese minis ters van financiën zondag besloten tot een „herschikking" van de valuta bin nen het Europese Monetaire Systeem. Onze gulden en de Duitse mark zijn met. ingang van vandaag 5.5 procent meer waard; de Belgische en Luxemburgse frank, de Deense kroon en het Ierse pond blijven gelijk; de Franse frank en de Italiaanse lire zakken in waarde met 3.5 procent. De beslissing was vooral nodig door de zwakke positie van de Franse en Italiaanse munt. Weinig schade Doordat de gulden gelijk blijft ten op zichte van de Duitse mark, zal onze eco nomie van de opwaardering weinig schade ondervinden, verwacht Van der Stee. De Bondsrepubliek is immers on ze belangrijkste handelspartner. Bo vendien wordt de koers van de Europe se munten ten opzichte van de dollar, de yen en het pond sterling hoofzakelijk bepaald door de waarde van de mark. De gulden blijft ten opzichte van die valuta dus even sterk. Daardoor wordt de Nederlandse ..olierekening" niet na delig beinvloed. Van der Stee verklaarde dat de „her schikking" van de Europese munten heeft aangetoond dat Nederland bin nen Europa een sterke economie heeft. Onze faam bij buitenlandse geldgevers diploma Vrachtwagenchauffeur Roel de Boer, die voor een Brouwershavense firma werkt, heeft mepr dan 500 000 kilome ter geheel schadevrij gereden en zon der zelfs maar één overtreding op zijn naam te hebben gekregen. Dat leverde hem zaterdag het erediploma en het gouden Insigne van de Internationale Organisatie Wegtransport op PAGINA 3 schuld De rente op de staatsschuld (120 mil jard gulden) komt op basis van een ge middelde van tien procent neer op dui zend gulden per jaar per hoofd van de bevolking. Voor een gezin met twee kinderen is dat vierduizend gulden, die moeten worden opgebracht via de belastingen. Mr J.H. Holstra. hoogle raar in het belastingrecht in Lelden, hekelde zaterdag voor de radio fel deze ■schandelijk hoge belastingschuld'. pagina 9 topper Ajax is in Rotterdam nog goed wegge komen. De 5-3 uitslag in het voordeel van Sparta fiatteerde de hoofdstedelij ke koploper feitelijk nog. Sparta-trai- ner Barry Hughes was uiteraard ln zijn nopjes met het behaalde resultaat 'Ik heb altijd gezegd dat er ln Rotterdam ruimte is voor twee topclubs. Maar he laas. door de resultaten van Feye- noord zijn we in deze stad nog de enige topper'. pagina 10 overmacht De Brabantse zwemmers hebben met grote overmacht de Jaarlijkse drie kamp tegen hun collega's uit Zeeland en Limburg gewonnen. De Brabanders tikten 22 keer als eerste tegen de bas- sinwand in Temeuzen, de Zeeuwen de den dat 15 maal Pagina 15 prolongeren (Anatoli Karpov is goed op weg om zijn wereldtitel schaken te prolongeren. Zondag besliste hij de afgebroken par tij tegen zijn opponent Viktor Kortsj- iwi in zijn voordeel. Karpov heeft nu na twee partijen al een voorsprong van 2-0 opgebouwd. pagina 18 onder de maat Vlissingen verbaasde ln de Walcherse derby tegen Middelburg (1-11 met ccn angstige en vrijwel nooit op de aanval gerichte taktlek Middelburg wilde wel (naar kon de kansen die het met name m de slotfase kreeg niet verzilveren. Commentaar van de trainers; 'geen beste parti) (Jo de Waal, Vlissingeni en voor een Zeeuwse derby op het hoog ste niveau was deze wedstrijd ver on der de maat' (André Wurth, Middel burg). Nieuws uit Zeeland: 2 en 5. Binnen- en buitenland: 3. Radio en televisie: 7. Sport: 9.10.11,12.13.15 en 16. is daardoor bevestigd. Dat is belang rijk. aldus de minister, omdat ze anders hogere rente zouden berekenen voor le ningen die de staat moet sluiten. Van der Stee gelooft dat de Europese her schikking goed is voor de beperking van de inflatie in Nederland. Export duurder Het gevolg van de Brusselse operatie is, dat export naar België, Luxemburg, Denemarken, Ierland, Frankrijk en Italië duurder wordt. De import van uit die landen zal goedkoper worden. Het ministerie van financiën verwacht dat dit een tijdelijk effect zal zijn, ge zien de de forsere prijsstijgingen in die landen. Nadelige gevolgen van de op waardering van de gulden zou Vooral de Nederlandse landbouw kunnen on dervinden. Het Verbond van Nederlandse Onder nemingen en het Nederlands Christe lijk Werkgeversverbond hebben be zorgd gereageerd op de revaluatie van de gulden. „Ten opzichte van andere EG-landen betekent het een verslech tering van de concurrentiepositie van het bedrijfsleven", aldus een woord voerder van het NCW. Hij ziet wel een gunstig effect voor de lange termijn, doordat de inflatie beperkt wordt. WOONRUIMTE VOOR 175 MENSEN AMSTERDAM (ANP) - Enkele honderden mensen hebben zater dagmiddag rond één uur het Weyerscomplex aan de Amster damse Nieuwe Zijds Voorburgwal gekraakt. De kraak, de grootste in de geschiedenis van Amsterdam, is zeer zolgvuldig voorbereid. De krakers zijn maandenlang bezig geweest met de voorbereidingen en hebben naar hun zeggen alles uitgezocht wat er uit te zoeken viel. Op een bijeenkomst na afloop van de succesvolle actie zaterdagmid dag zeiden de krakers dat alles per fect verlopen was. Vanaf vier verza melpunten waren ongeveer vier honderd mensen naar het complex getrokken en via een deur in de Armsteeg naar binnen gegaan. Vol gens de krakers zijn de panden dui delijk al geruime tijd ongebruikt. Het in totaal 16.000 vierkante me ter vloeroppervlakte metende com plex bestond oorspronkelijk uit on geveer zeventien panden. Deze werden door de firma Weyers ge deeltelijk bijeengevoegd. Nadat Weyers het complex had verlaten droeg zij dat over aan haar eigen bouw- en exploitatiemaatschappij Ik Waak'. Deze heeft volgens de krakers via de Hollandse Beton- groep al drie maal - in 1978,1979 en in mei 1981 - geprobeerd van de ge meente Amsterdam een vergun ning te krijgen voor verbouw en ge deeltelijke sloop van het complex om er onder anderen luxe apparte menten, een hotel en een parkeer garage te bouwen. De eerste twee aanvragen werden afgewezen, over de laatste is nog niet beslist. Een woordvoerder van de gemeente be vestigde dit. 'Ik Waak' zou, aldus de krakers ook de in krakerskringen beruchte P. Dufour ingehuurd heb ben voor het bewaken van het pand. Hu zou begonnen zijn een ge deelte. dat overigens zaterdag met werd gekraakt, om te bouwen tot markthallen maar daar inmiddels ai weer mee gestopt zijn. De krakers zeggen dat tachtig a honderd mensen meteen in de pan den kunnen gaan wonen. Na ver bouwing zou er plaats zijn voor 175 tot 200 bewoners. AMSTERDAM -Zo'n 400 mensen hebben zaterdag het 'Weyerscomplex' aan de Amsterdamse Nieuwe Zijds Voorburgwal gekraakt. Volgens een woord voerder van de krakers kan het pand - dat al zo'n 2 jaar leeg staal - woonruimte bieden aan ongeveer 175 mensen. Rust aan het monetaire front kan op de lange duur een gunsti g effect hebben op de Nederlandse economie, meent het VNO. Het verbond voorziet echter eveneens een achteruitgang van de concurrentiepositie op de korte ter mijn. hoewel de Nederlandse positie ten opzichte van de belangrijkste han delspartner West-Duitsland geüjk blijft. Positieve geluiden vielen zondagavond te beluisteren in bank- en geldmarkt kringen. In het algemeen kwam de maatregel niet als een verrassing. Bij de Algemene Bank Nederland vond men de apprecia tie van de Nederlandse gulden een goed besluit omdat de verschillen internatio naal weer wat worden gelijkgetrokken. Voorts is het zo. dat de opwaardering van de gulden een gunstig effect zal hebben op vakantiemogelijkheden. vooral wat betreft wintervakanties in Zuideuropese landen, omdat deze nu relatief goedkoper zijn geworden. PARIJS - Zaterdag deden al geruchten de ronde over een devaluatie van de Franse frank. Dit was voor veel Fransen met plannen voor buitenlandse vakanties en toeristen in Frankrijk aanleiding om snel hun Franse geld in te wisselen. Op het Parijse noordstation stonden de klanten in de rij bij hel wisselkantoor. Benzine De Consumentenbond liet gisteravond weten gematigd optimistisch te zijn over de gevolgen van de herwaarde ring van de gulden voor het gemiddel de Nederlandse huishoudbudget. De grote vraag is, aldus de bond, of de po sitie van de Nederlandse gulden ten opzichte van bijv. de dollar voldoende aan de Nederlandse consument wordt doorgegeven. De CB denkt daarbij vooral aan de benzineprijs. Gebleken is dat in het verleden prijs stijgingen als gevolg van wisseling in de koersen en marktprijzen zeer snel wer den doorgegeven, aldus de Consumen tenbond, maar prijsdalingen kwamen de consumenten zeer vertraagd of hele maal niet ten goede De bond zal dan ook intensief de gevolgen van de her waardering voor de Nederlandse consu ment volgen. Mark Eyskens, de demissionaire Belgi sche regeringschef, heeft zondagavond op een persconferentie in Brussel ver klaard, dat Belgie „nog even heeft overwogen om de Nederlandse gulden en de Duitse mark bij hun revaluatie te volgen". Dat is tenslotte niet gebeurd, aldus Eyskens, „om willen van de toe stand van onze betalingsbalans". De Belgische premier legde er de na druk op dat Belgiè nu een gunstige uit- voerpositie ten aanzien van Nederland en Duitsland heeft verkregen. „Ook op de Belgische binnenlandse markt zijn wc nu meer competatief dan Neder land en Duitland", zo zei bij. PROTEST TEHERAN BIJ SA OEDI-ARABIE TEHERAN (DPA/AFP/UPI) - De Iraan- se geestelijke hodjatoleslam Sajed Ali Chamenei stevent af op een enorme overwinning in de vrijdag gehouden presidentsverkiezingen. Iran revolu tionaire leider ajatollah Khomeiny heeft dit weekeinde twee oproepen tot eenheid gedaan en verklaard dat de verkiezingen van vrijdag hebben laten zien dat Iran „een stabiel land zal blij ven". Na telling van 14.5 miljoen van de stem men bleken er 13,8 miljoen te zijn uitge bracht op de 41-jarige Chamenei. dat is 95,6 procent. Dit maakte de kiesleiding in Teheran bekend. De opkomst was, aldus de kiesleiding. enorm hoog; 15 procent meer dan bij de verkiezingen van 24 juli. toen Mohammed Ali Radjai tot president werd gekozen. Deze hoge opkomstcijfers wekten verbazing bij politieke waarnemers in Teheran, die Staatssecretaris Van Leijenhorst iminderhedeni is er voorstander van dat bedrijven en de overheid verplicht wordt een bepaald percentage werkne mers afkomstig uit etnische minderhe den in dienst te nemenzoals dat ook met invaliden gebeurt Van Leijenhorst zei dit zondag voor de IKON-radio. van mening waren dat de opkomst veel lager was dan op 24 juli. Volgens diplomatieke kringen kan er geen duidelijke conclusie worden ge trokken over de houding van de bevol king tegenover het Islamitisch bewind naar aanleiding van de presidentsver kiezingen. Wel werd in deze kringen ge zegd dat vrijdag het bewijs werd gele verd dat het bewind de openbare orde en de rust kan afdwingen. Afgelopen weekeinde zijn volgens be richten in de pers in totaal 76 mensen terechtgesteld wegens „gewapende ac ties tegen de Islamitische republiek". Ze werden op zeven verschillende plaatsen in hel land geëxecuteerd door revolutionaire tribunalen. Eis Iran heeft in een reactie op het Iraakse voorstel de oorlog tussen beide landen te beëindigen zondag gezegd dat het blijft zijn eis tot „onvoorwaardelijke te rugtrekking" van de Iraakse troepen van het grondgebied van de Islamiti sche republiek. Ahmad Azizi, de Iraanse minister van binnenlandse zaken, zei dat deze eis een „essentiële voorwaarde" is. Saddam Hoessein verklaarde dat Irak zonder voorwaarden een eind wilde ma ken aan de oorlog, maar dan moesten wel Iraks territoriale integriteit en „prestige" in acht genomen worden. Protest Iran protesteerde zondag officieel bij Saoedi-Arabiè tegen de arrestatie van Iraanse pelgrims die in de Soedische stad Medina bij een bedevaart Saoedi- sche veiligheidsfunctionarissen in el kaar hadden geslagen. De Iraanse mi nister van Moadichah telegrafeerde dc Saoedische regering met de medede ling dat respect diende te worden op gebracht voor Iraanse pelgrims die een andere manier konden hebben van het vereren van God tijdens de bedevaart en niet zouden mogen worden onder drukt omdat ze andere overtuigingen hebben dan jullie." De Iranièrs werden gearresteerd nadat ze bij het graf van Mohammed „Khomeiny" riepen. De leider van de linkse Iraanse verzets organisatie Moedjahedin-e-Chalq, Mas- soud Radjavi. die in Parijs verblijft, heeft zaterdag met nadruk verklaard dat hij en de afgezette Iraanse presi dent Aboihassan Vani-Sadr „in Frank rijk geen regering in ballingschap wil len vormen." EINDHOVEN (ANP) - Een documentaire van de Regionale Omroep Brabant in Eindhoven over wat er in Zuidoost- Brabant zou gebeuren als er een atoombom valt, heeft zon dag onder de luisteraars grote verwarring veroorzaakt. Ruim honderd mensen belden naar de plaatselijke politie korpsen om te vragen of er werkelijk een kernexplosie had plaatsgevonden. Volgens een woordvoerder van de Eindho- vense politie werd zelfs een voetbalwedstrijd onmiddellijk gestaakt. Andere luisteraars zochten in allerijl de kelder van hun woning op om daar dekking te zoeken tegen de radioac tiviteit. Bij taxicentrales in Helmond kwamen telefoontjes binnen van mensen die zo snel mogelijk uit het rampgebied vervoerd wilden worden. De documentaire van omroep-Brabant begon met de mede deling dat er een atoombom meteen kracht van één megaton tnt op de vliegbasis De Peel was gevallen Daarna vertelden het hoofd van de bb kring Zuidoost-Brabant en een arts wat er in zo'n situatie zou gebeuren. Aan het begin van het pro gramma was uitdrukkelijk gesteld dat het ging om een docu mentaire. 1 TEHERAN - Hodjatoleslam Chamenei - hier op een recente arcieffolo - heeft volgens de kiesleiding in Teheran een enorme overwinning geboekt bij de pre sidentsverkiezingen in Iran. (Van onze correspondent LONDEN - Het einde van dc honger staking van de IRA-gevangenen in de Noordierse Maze-gevangenis kwam za terdag niet als een volslagen verras sing. De kentering in de hongersta king, die zeven maanden duurde en waaraan tien IRA-leden stierven, viel eind juli toen de moeder van Patrick Quinn de artsen beval zijn leven te red den. Familieleden van drie andere honderstakers volgden haar voor beeld. Drie andere gevangenen gaven de hongerstaking uit eigener beweging op. Vorige week besloot de familie van de zes overige hongerstakers de autori teiten opdracht te geven hun leven te redden zodra zij het bewustzijn zouden verliezen. Alle zes hongerstakers staakten onder deze druk zaterdag hun actie. In een beknopte verklaring zeiden de gevangenen dat hun familieleden en de katholieke hiërarchie hen van het krachtigste pressiemiddel beroofd had den. De hongerstaking die 1 maait be gon. kwam voort uit een hongerstaking die vorig jaar december na 53 dagen ein digde. De republikeinse gevangenen zeiden toen echter hun actie te hervat ten omdat de Britse regering haar belof te voor hervormingen niet was nageko men. De eerste gevangene die aan de nieuwe hongerstaking overleed, was Bobby Sands. Zijn dood na 66 dagen zonder voedsel maakte van hem op slag een Republikeinse held De Brilse regering weigerde stelselmatig met de honger stakers over hun eisen te onderhande len. De protesterende gevangenen ei sten met hun actie politieke status De Britse regering hield echter vol dat alle gevangenen in Noord-Ierland gewone misdadigers zyn. De minister voor Noord-Ierland. Jim Prior, heeft herhaaldelijk gezegd her vormingen in het gevangenissysteem door te zullen voeren, zodra de gevange nen de druk op de regering in de vorm van de hongerstaking, zouden beëindi gen Thatcher die in Australië verblijft, zei verrukt te zijn met het nieuws dat de hongerstaking ten einde was. Prior is met zijn staatssecretaris, lord Gowrie. zondag in Belfast begonnen aan overleg met Noordierse gevangenisautoritei ten. De minister zei dat deze week een ver klaring zal worden afgelegd over her vorming van de gevangenisregels in Noord-Ierland. De Ierse premier Garret Fitzgerald prees de familieleden van de hongersta kers voor hun moed het protest tot een einde te brengen. Hij zei te hopen dat de Britse regering de hervormingen in het gevangenisregime door zou voeren. Maar de leider van de Noordierse pro testanten. Ian Paisley, waarschuwde onmiddellijk dat iedere poging de IRA met concessies te belonen, onverdraag lijk zou zijn. Een woordvoerder voor Sinn Fein, de politieke vleugel van het Ierse Republikeinse Leger, zei dat de Britse regering het einde van de hon gerstaking niet als een overwinning moest beschouwen. De woordvoerder zei dat de positie van de IRA nu sterker was dan tien jaar lang het geval was geweest. De IRA beweert alleen al in Belfast minstens honderd nieuwe leden gere- cruteerd te hebben sinds het begin van de hongerstaking. De hongerstaking heeft met name in de Verenigde Staten behalve voor sympathie ook voor geld gezorgd. Volgens betrouwbare schat tingen hebben republikeinse sympathi santen in Amerika vijf miljoen gulden voor de IRA verzameld. De hongersta king heeft de katholieke bevolking in Noord-Ierland sterk verdeeld. Een aan tal van hen betwijfelt of het einde van de hongerstaking het vinden van een politieke oplossing voor de Noordierse kwestie zal vergemakkelijken Autori teiten in Noord-Ierland vrezen dat het falen van de hongerstaking een nieuwe periode van geweld zal inluiden Het aantal bombardementen en schiet partijen door de IRA en het Ierse Na tionale Bevrijdingsleger, de INLA, is de laatste weken weer toegenomen. Britse soldaten en dc Noordierse poli tic vormden het doelwit van deze aan slagen. WASHINGTON (AFP) - Ameri kaanse sterrenkundigen hebben in het sterrenbeeld Bootes een lege ruimte ontdekt die met gemak tweeduizend sterrenstelsels zoals onze melkweg zou kunnen bevat ten. Een sterrenstelsel bevat miljarden sterren, zoals onze eigen melkweg met de zon. die een doorsnee heeft van ongeveer honderdduizend lichtjaren. De sterrenkundigen, dr. Robert Kirshner van de universi teit van Michigan en zijn medewer kers. hebben vastgesteld dat het le ge gat ongeveer 300 miljoen lichtja ren in doorsnee is en zich steeds verder uitbreidt De sterrenstelsels er omheen hebben door de zwaarte kracht de neiging zich tot groepen te verzamelen en verwijderen zich van de leegte.

Krantenbank Zeeland

Provinciale Zeeuwse Courant | 1981 | | pagina 1