PROVINCIALE ZEEUWSE COURANT
Gijzeling in Parijs
geweldloos ten einde
Kernwapenoverleg
begint 30 november
Ook Nederland wil deelnemen aan
een olie-embargo tegen Z.-Afrika
Leger patrouilleert in Warschau
OVERGAVE VAN ARMEENS COMMANDO
ZEVEN JAAR GEVANGENIS VOOR
VLUCHTPOGING OOSTDUITSER
RUSSISCH-AMERIKAANS BESLUIT
MINISTER VAN DER STOEL IN VN:
m;,:
Af en toe regen
Half lot zwaarbeioolkt en af en toe re
gen Middagtemperatunr ongeveer 18
graden Vrij krachtige zindelijke wind
224e jaargang no. 225
Vrijdag 25 september 1981
WARSCHAU (AP) - In de straten van Warschau werd donderdag inlcnsicl door
hel leger gepatrouilleerd nadat de Poolse premier Jaruzelski in hel parlement
gewaarschuwd had legen wetteloosheid en anti-Russische uitlatingen en hij
Solidariteit had aangedrongen op een matiging van hel hcleid.
Volgens ooggetuigen patrouilleerden er donderdag meer soldaten in open jeeps en
te voet dan gebruikelijk- Sommige waarnemers menen dal de extra patrouilles
verband hielden met de grote menigte die zich inde si ad luid vu/ameld vanwege
de installatie van kardinaal Jozef Glemp als aartsbisschop van Warschau
De 52-jarige Glemp is de opvolger van kardinaal Stelan Wvs/ynskl. die de/e zomer
overleed. De plechtigheid werd gehouden in de open luehl Tijdens de mis sprak de
kardinaal over de noodzaak tot eenheid 'om ons door de crisis en armoede te
leiden' Zie ook pagina 31
PARIJS - Een gijzeling in het Turkse consulaat in Parijs is vanmorgen rond twee uur geweldloos
beëindigd. Nadat zij een gewonde gijzelaar hadden vrijgelaten gaven de leden van het 'Geheime
Armeense Leger voor de bevrijding van Armenië (Asala)' die gistermorgen om kwart over elf het
gebouw hadden bestormd zich over en lieten hun gijzelaars vrij.
Eerder gisteravond hadden de Arme
niërs gedreigd de minstens dertig gijze
laars te zullen doden als niet voor kwart
over elf donderdagavond twaalf in Tur
kije vastzittende politieke gevangenen
zouden zijn vrijgelaten. Dit ultimatum
werd enkele malen verlengd.
Een van de bewakers. Cemal Ozen.
werd kort na de bestorming doodge
schoten en uit een raam gegooid
Een zwaargewond lid van het comman
do gaf zich donderdagavond over en
Een rechtbank in het Griekse Thessa
loniki heefl donderdag een man veroor
deeld tot de doodstraf wegens moord op
een politieman van een dorp in het
noorden van Griekenland
PAGINA 2
onzekerheid
Een onderzoek van de Industriebond
FNV wijst uit dat de werkomstandig
heden van het personeel bij de NSM te
Sluiskil en Hoechst in Vlissingen veel
te wensen over laat. De huidige econo
mische situatie, onderbezetting, een
hoog ziekte-percentage, inleenkrach-
ten en onzekerheid over de werkgelen^
heid worden genoemd als factoren die
de werknemers zwaar belasten
solidariteit
De Poolse premier Jaruzelski eist van
de vrfje vakcentrale Solidariteit een
koersverandering Jaruzelski ver
wacht dat Solidariteit duideliik te
kennen geeft geen greep naar de
macht te willen doen en zich gematigd
opstelt in de geest van de akkoorden
van Gdansk
PAGINA 13
informateur
Wllly Qlaes. minister van economische
1 zaken in het maandagavond gevallen
kabinet-Eyskens, is door koning Bou-
dewiin benoemd tot informateur
Claes vraagt zich af of de demissionai-
s re regering wel in staat is om de lopen-
f de zaken in Belgle af te handelen.
botsing
Geheel volgens de verwachtingen
heeft de amateurslatus' op de eerste
dag van het Olympisch congres in Ba
den-Baden gezorgd voor een verhitte
discussie tussen de internationale
sportfederaties en het Oostblok Ook
andere zaken werden echter fel om
streden Het enige waar stilzwijgend
overeenstemming over bestond was
het zwijgen over een eventuele afschaf
Dng van de Olympische Spelen
miljardendans
De extra inkomsten uit. het aardgas
geven aanleiding tot een mifiarden-
dans van allerlei organisaties die me
nen daler meer geld in het laatje moet
komen De regering wordt geconfron
teerd met de meest uiteenlopende me
ningen over hoe de extra inkomsten
gebruikt moeten worden voor bevor
derïng van hel economisch herstel
Nieuws uit Zeeland: 2. 5. 7
en 9.
Binnen- en buitenland: 1.3
en 13.
Opinie en achtergrond 4.
Sport: 15.
Kunst en cultuur- 19
Radio en televisie: 21
Financiën en economie:
23.
Varia: 17
verzocht om politiek asiel in Frankrijk
's Avonds werd de eveneens zwaarge
wonde vice-consul Kaya Inal vrij gela
ten om naar een ziekenhuis te worden
gebracht De gijzel houders noemen
zich volgens een verklaring uit Beiroet
een 'zelfmoordcommando'.
Volgens Turkse waarnemers was te
verwachten, dal de Turkse regering,
zoals gewoonlijk, zou weigeren Ie on
derhandelen met de terroristen. Asala
is een van de belangrijkste geheime
Armeense organisaties, die voor er
kenning van de rechten van de Arme
niërs strijden. Deze leven met enige
miljoenen verspreid on de grensgebie
den van Turkije. Iran en de Sow,jet-
Unie. de meesten in dit laatste land.
Asala heeft zich in de afgelopen jaren
verantwoordelijk gesteld voor tal van
moorden op Turkse diplomaten over de
hele wereld. Armeense groepen buiten
Turki,je zeggen, dat het Turkse leger in
1915 en 1916 in de laatste jaren van het
Ottomaanse rijk meer dan een miljoen
Armeniërs doodde
De Franse politie heeft het commando
meegedeeld dat ze van plan is om tn te
grijpen Een tolk heeft in het Armeens
deze boodschap via een raam overge
bracht. aan de bezetters.
Even later gooide een jonge vrouw een
boodschap voor de poliUe uit een raam
De Turkse ambassadeur. Adnan Bu-
lak. bevindt zich bij het gebouw dat
behoort bij de Turkse ambassade en
extra-territoriaal gebied is. De Franse
politie kan slechts op verzoek van de
Turkse ambassadeur in actie komen.
Lichtgewicht
DEVENTERANP>- De amper twee u e
ken oude Bianea Wit hers Schreur uil
Lóchem is met haar 1300 gram wel ecu
zeer lichte lucht reizigster Het kindje
werd twaalf weken te vroeg geboren,
toen haar moeder in Zwitserland was
Na een spoedopname in een Zwitsers
ziekenhuis mocht Bianea donderdag
naar Nederland Met couveuse en al en
onder het toeziend oog van een ploeg
medici werd ze naar ons land gevlogen
Ze ligt nu op de inlenstve-care-afdeling
van het Sint-Jozefziekenhuis in Deven
ter. Het gemiddelde gewicht van pasge
boren baby's na een zwangerschap van
negen maanden ligl tussen dc ;e> en
zeven pond. 3000 lof 3500 gram
Zes Amerikaanse militairen zijn don
derdag om het leven gekomen toen een
helikopter in zee stortte bij Patma de
Maltorca
Hel toestel, dat deel uitmaakte van det
Amerikaanse zesde vloot, kwam om on
bekende redenen m zee terecht op het
moment dal het zou gaan landen op het
vliegdekschip Guadalcanal Red
dingsploegen hebben vergeefs gepro
beerd de inzittenden van de helikopter
te redden
PARIJS - Een lid van het Armeense commando dat donderdag tn de Turkse
ambassade in Parijs -/O mensen in gijzeling nam maakt hel V-teken als hij
het gebouw gewond verlaat.
NEW YORK (AFP l'Pli De onderhandelingen lussen de Verenigde Stalen ei» de
Sow jet-Unie over de vermindering van strategische raketten in Europa begin
nen op 30 november in Geneve. Dit is gebleken uit een gemeenschappelijk com
muniqué dat donderdag in New York is gepubliceerd
De gijzeling in de Turkse ambassade in Parijs Een jonge i
middag een op papier geschreven boodschap uit ecu der
De ministers tan buitenlandse zaken
van de Verenigde Staten en de Sowjet-
Unie Haig en Gromyko. hebben woens
dag bijna vier uur lang met elkaar ge
sproken Volgens hel gemeenschappe
lijke communiqué zal de Amerikaanse
delegatie bij het overleg over de beper
king van raketten voor de middellange
afstand nvEuropa onder leiding staan
van Paul Nitze Hij is onderminister van
defensie geweest en lid van de onder-
handelingsdelegatie voor het Salt 1
OOST BERLIJN - De Ooslduitse voetbalintci national G< d
Weber is door een Oostberlijns tribunaal veroordeeld tol een
gevangenisstraf van zeven jaar en zeven maanden Wcbci
stond op het punt naar het westen te vluchten toen hij mei
twee andere internationals opgepakt werd
Die twee. Matthias Muller en Peter Kotte. werden door In i
tribunaal met opvallende clemente behandeld Gevangenis
straf werd hen niet opgelegd en inmiddels spelen u eer bij
maal lw.-<
regionals clubs. Wcber u t
als het brein achter de
resleerdop de t het/haven
de nationale selectie ver
door Zuid-A merika Vier andere personen 1
vriendin van Weber. werden veroordeeld lol 15 hui
(icmsstraf. omdol zij op de hoogte waren i au de plan
Wcber en zijn meigezellen
rd door het li tb
iiehtpoging. He
ran Oost-Bcrltin
a meld hadden
verdrag. Nitze heelt zich kritisch uitge
laten over het Salt-2 akkoord dat welis
waar door de twee partijen is onderte
kend maar niet door Washington is ge
ratificeerd De Sowjet-afvaardiging zal
worden geleid door U A Kvitsinskv
tweede man van de Russische ambas
sade in Bonn
De gemeenschappelijke verklaring
eindigt met de woorden ..beide partij
en geloven in het belang \an deze on
derhandelingen voor hel vergroten
van de stabiliteit en de internationale
veiligheid. en zeggen toe zich geen
moeite te zullen besparen om een ge
schikt akkoord te bereiken."
Uit het communique blijkt dat. de on
derhandelingen zullen gaan overdezell-
de kernwapensystemen die onderwerp
van gesprek zijn geweest tijdens een
eerste reeks van onderhandelingen een
jaar geleden in Geneve. Bij dit overleg
dat na de verkiezing van Reagan lot
president van de Verenigde Staten is
opgeschort, eine het over de Russische
SS-20-raketten enerzijds en de Pets
hing 2 en dc kruisraketten die de NA
VO vanaf 1983 in Europa wil statione
ren anderzijds
Volgens functionarissen in New y ork
hadden de Verenigde Staten een eerde
re datum voor het begin van het over
leg voorgesteld, omstreeks half no
vember. Dertig november is kennelijk
een compromis met de Sowjet-L'nie en
betekent dat de onderhandelingen
vrijwel precies twee jaar beginnen na
het zogenoemde dubbelbcsluit van de
NAVO tot hel plaatsen van 572 nieuwe
Euroraketten voor de middellange al-
stand maar tegelijkertijd met de Sow-
jel-Unie te gaan onderhandelen over
een beperking van dergelijke raketten.
De Amerikaanse onderhandelaar
kernwapenoverleg Paul Nitze
NEW YORK (ANP) - De Nederlandse
regering gaat met grote voortvarend
heid na hoe zij zo doeltreffend moge
lijk kan deelnemen aan het beslaande
vrijwillige olie-embargo tegen Zuid-
Afrika. hoe bepalingen over investe
ringen in Zuid-Afrika kunnen worden
afgekondigd en hoe de invoer van be
paalde goederen uit Zuid-Afrika lean
worden beperkt
Minister Van der Stoel die dit donder
dag in de algemene vergadering van de
Verenigde Naties in New York aankon
digde. maakte wel het voorbehoud dal
hierbij rekening moet worden gehou
den met de internationale verplichtin
gen van Nederland
Uit het regeerakkoord blijkt dat met in
ternationale verplichtingen voorname
lijk wordt gedoeld op het Beneluxver
drag Het akkoord maakt duideliik dat
Nederland het voorbeeld wil volgen van
Zweden dat nieuwe investeringen In
Zuid Afrika verbiedt, bijvoorbeeld de
overigens toch al enorm teruglopende
invoer van steenkool geheel wil stopzet
ten. en zich met inachtneming van in
ternationale bepalingen en verplichtin
gen wil aansluiten bn de olïebovcot die
de OPEC al jaren geleden heelt alee
kondigd
Door te spreken over de onvermndtli t k
heid van verdere duik waaronder cco
nomische maatregelen, ging minister
Van der Stoel verder dan zijn voorgan
ger Van der Klaauvv, die sprak ovci
overleg met gelijkgezinde landen over
elke mogelijke gezamenlijke inspan
ning waai onder economische maaliv-
gelen om Zuid-Afrika ertoe te bewegen
afstand te doen van de apartheidspoli
tiek
Hel eerste kabinet-Van Agt heelt bij de
mogelijkheid van eenzijdig Neder
lands optreden tegen Zuid-Afrika al-
lijd hel voorbehoud gemaakt dat dn
door een zodanig aantal landen zou
worden gesteund dat daarvan een vul
doende impuls zou uitgaan Minister
Van der Stoel verklaarde donderdag
dat de Nederlandse regering positiel
tegenover het gebruik \an economi
sche middelen staat waarhij rekening
moet w orden gehouden met de opinie
van de internationale gemeenschap.
Minister Van der Stoel ging wat Zuid
Afrika betrelt verder dan de westerse
mlnlsterd die tot nu toe in de VN-as-
semblee hebben gesproken. Zijn Engel
se collega lord Carringlon. die als voor
zitter van de EG-ministerraad het
kleinste gemene veelvoud naai voren
mocht brengen - datgene wat voor alle
tien landen aanvaardbaar is - beperkte
zich tot het welhaast klassieke vera!
schuwen van de apartheid en de verkla
ring dat de tien bn Zuid-Atrika blijven
aandringen op vreedzame verandertn
gen
Van de acht ministère van de EG-lan
den die tot nu toe het woord hebben
gevoeld nam slechts een. de Deen KJeld
Basis voor
een dialoog
Olesen. het woord diuk in de mond
Maar ook hij vermeed zorgvuldig over
economische druk te spreken
Minister Van der Stoel verklaarde
voorts dat Nederland zich volledig
houdt aan het bestaande, door de Vei
ligheidsraad afgekondigde en daarom
voor alle landen bindende wapenem
bargo tegen Zuid-Afrika. contacten op
cultureel, wetenschappehtk en sport
gebied afraadt, zal doorgaan de 'front-
lijnstatcn' financiële hulp te geven, en
streeft naar het opvoeren van deze
steun. Slachtoffers van de apartheid,
onder w ie politieke vluchtelingen, zul
len op Nederlandse steun kunnen blij
ven rekenen
het maken van een
Ldeugdehjke afspraak
voor een gesprek over beper-
pïtlfy king van kernwapens voor de
Egggjj middellange afstand in Euro-
pa is de na de Russische inval
In Afghanistan op een laag pitje gezette
dialoog tussen de Verenigde Staten en
de Sowjet-Unie weer nieuw leven inge
blazen De Sowjet-minister van buiten
landse zaken Gromyko en zijn Ameri
kaanse collega Alexander Haig legden
In een lang gesprek in New York de ba
sis voor een dergelijke ontmoeting De
bijna ongelimiteerde wapenwedloop
tussen beide grootmachten maakt een
gesprek over wapenvermindering tot
een bittere noodzaak. Beide partijen
zijn daar ten volle van overtuigd, maar
een eenmaal verstoorde relatie is niet
gemakkelijk te herstellen Over en w eer
hebben Amerikanen en Russen elkaar
de afgelopen maanden ervan beschul
digd hun militair potentieel voortdu
rend uit te breiden met als enige doel de
ander te overtroeven. Nu zijn beide lan
den zover, dat zij met enkele eenvoudi
ge handelingen elkaar en de rest van de
wereld kunnen vernietigen. Dat zij toch
weer gaan praten over wapenverminde
ring is. om het maar eens pathetisch uit
te drukken, een zaak van levensbe
houd Acht maanden lang heeft de rege-
ring-Reagan betoogd, dat de detente -
de ontspanning dood Was en dat pra
ten met de Russen niet de hoogste prio
riteit had Het is minder belangrijk om
te weten wie nu uiteindelijk het initia
tief heeft genomen, waar het op aan
komt is. dat Russen en Amerikanen
weer op hoog niveau met elkaar om
gaan en de bereidheid toneii over ont
wapening van gedachten te wisselen
Toch mag niet te veel van een derge
lijke ontmoeting worden verwacht
De afgelopen twintig jaar is voortdu
rend overleg gevoerd over w apenreduc
tie: er zijn afspraken gemaakt en beslui
ten genomen, maar wie anno 1981 de
balans opmaakt schrikt van de ontstel
lende hoeveelheid vernietigingswa
pens. waarover de grootmachten be
schikken De slagkracht van deze wa
penarsenalen is minstens het tienvou
dige van wat de supermachten tien jaar
geleden in hun bezit hadden. Dat alles
is weinig bemoedigend, maar dat ont
slaat de machtigste landen van de we
reld niet van de plicht tóch iets aan wa
penvermindering te doen Wat Haig en
Gromyko in New York hebben uitge
dacht vormt in elk geval het begin van
een dialoog tussen twee elkaar weinig
vriendschappelijk gezinde landen Eik
aar voortdurend blijven beschuldigen
lost geen enkel probleem op. De ont
spanning van de jaren zeventig was er
juist op gericht een zodanig klimaat te
scheppen tussen de Sowjet-Unie en
Amerika, dat tegelijkertijd spanningen
in andere gebieden van de wereld - bij
voorbeeld hei Midden-Oosten - konden
worden verminderd, althans in theorie
De praktijk was wel eens anders Polen
is er nu weer een voorbeeld van Een
regering van de V S cüe een redelijk tot
goede relatie onderhoudt met de Sow
jet-Unie kan de Polen tot een grotere
steun zijn dan een Witte Huis. dat zijn
kracht moet putten uit. dreigementen
Het betaamde Londense Instituut
voor Strategische studies heeft de
zer dagen een interessante theorie op
gebouwd rond de bewapening De Lon
dense onderzoekers betogen, dat de
kosten van nieuwe geavanceerde wa
pensystemen zodanig de pan zijn uitge
rezen. dat het steeds moeilijker zal wor
den hiervoor de financiering te vinden.
Met name wordt West-Europa go
noemd. maar ook voor de V.S en de S
U geldt min of meer hetzelfde Het is in
de redenering van het instituut dan ook
een economische noodzaak voor de su
permachten om tot wapenverminde
ring over te gaan Toenadering tussen
de twee supermachten kan om die re
den niet uitblijven. In hoeverre de V. S
en de S U uit 'economische noodzaak
met elkaar gaan praten over wapenre
ductie. is niet vast te stellen. Eigenlijk
doet dat er ook niet zoveel t oe, zolang ei
maar gepraat wordt. Europa is voorlo
pig het meest gebaat bij het Russisch-
Amerikaans initiatief Met name de re
geringsleiders van de Westeuropese Na-
vo-landen hebben bij voortduring aan
gedrongen op besprekingen over wa
penvermindering met het oog op de
voorgenomen plannen van de Navo het
rakettenbestand in Europa te moderni
seren als antwoord op de stationering
in Oost-Europa en West-Rusland van
moderne SS-20 raketten Het zou mei
name de regeringen van de bondsrepu
bliek Duitsland en Nederland goed uit
komen als het straks in Geneve te voe
ren gesprek tastbare resultaten ople
vert Al was het alleen maar. dat deze-
landen een adempauze wordt gegund
nu er zoveel verschil van opvatting be
staat over het al of niet plaatsen van
Pershing II en Kruisraketten
Dim
De Amerikaanse senaat heefl don
derdag tegen de wil van president Rea
gen en een persoonlijke oproep aan het
congres van de Salvadoriaanse presi
dent Duartc besloten de verlening van
militaire hulp aan El Salvador te be-
moelijken
De senaat deed dit door de hulpverle
ning aan voorwaarden op het gebied
van o a de naleving van de mensen
rechten in El Salvador te verbinden, die
volgens de repubikeinse senator Ri
chard Lugar tol een volledig stilvallen
van de hulpverlening zullen leiden