PROVINCIALE ZEEUWSE COURANT
Reagan wil stabiele
relatie met Moskou
Blokkade bij Dode waard voorbij
REGERING COÖRDINEERT
HET VEILIGHEIDSBELEID
pta goes
VANDAAG GESPREK HAIG-GROMYKO
Straaljager
stort neer op
Turkse soldaten
Buitenlandse zaken en defensie
VAN THIJN: OPTREDEN ME ONVERMIJDELIJK
Bewolking
Wisselend bewolkt en plaatselijk een
bui Middagtemperatuur ongeveer 17
graden Matige westelijke wind
224e jaargang no. 223
Woensdag 23 september 1981
deaJ&l Xfrniee
Wescnaveno-ik-U3S
Tet-01100 20B20
NEW YORK (REUTER/UPI/ANP) - President Reagan van de Verenigde Staten heeft zijn Sow jet
collega Leonid Brezjnev een brief gestuurd, waarin hij schrijft 'stabiele en opbouwende' betrek
kingen met de Sowjet-Unie te willen vestigen. Woordvoerder Dean Fischer van buitenlandse
zaken heeft dinsdag het versturen van de brief bekendgemaakt.
Hij zei. dat Reagan er op wijst, dat Was
hington niet kan berusten in een strate
gisch minderwaardige positie jegens de
Sowjet-Unie. De brief is dinsdag in Mos
kou overhandigd. Reagan stelt erin
voor, te komen tot een algemeen kader
voor de betrekkingen tussen de twee
supermachten waarbij 'De Verenigde
Staten bereid zijn rekening te houden
met de wettige belangen van de Sowjet-
Unie. op voorwaarde dat de Sowjet-
Unie dat ook doet met de onze'.
Aan de vooravond van het eerste ge
sprek tussen de ministers van buiten
landse zaken van de V.S. en de Sowjet-
Unie Haig en Gromyko verklaarde Rea
gan zich bereid te zoeken naar 'belang
rijke. controleerbare reductie' van de
kernwapens. Ook wil hij de commercië
le betrekkingen tussen beide landen
uitbreiden.
Misdaad
De Sowjetminister van buitenlandse
zaken Andrei Gromyko heeft dinsdag
in New York de algemene vergadering
van de Verenigde Naties voorgesteld,
plechtig te verklaren dat staten en
staatslieden die als eerste kernwapens
gebruiken de zwaarste misdaad tegen
de mensheid begaan.
„Staatslieden die besluiten als eersten
drugshulp
De drie Zeeuwse gemeenten die deel
nemen in liet. zogenaamde huiskamer
project voor hulp aan drugs- en alco
holverslaafden zijn verontrust over hel
verminderen van de overheidssubsidie
voor dit werk In een brief aan de mi
nister van crm zullen zij hun ongenoe-
PAGINA 3
luxe roof
BIJ een overval op een Londense juwe
lier heeft een viertal overvallers siera
den ter waarde van ruim twee miljoen
gulden buitgemaakt De vier gewapen
de mannen gebruikten een Rolls-Roy
ce als vluchtauto
PAGINA 7
oosterschelde
De werkelijke behoefte aan ligplaat
sen aan de Oosterschelde blijkt veel
lager dan in het recente verleden werd
verondersteld In een toelichting op de
ontwerp-begroting voor 1982 zegt het
dagelijks bestuur van de gemeente
Korfgene een discussie over aantallen
wenselijke en toelaatbare ligplaatsen
rond de Oosterschelde vrijwel zinloos
te vinden
PAGINA 11
postorders
De vervoersbonden FNV willen dal
het ministerie van verkeer en water-
staal verhindert dat het transportbe
drijf Var. Gcr.d Loos een nieuw dis
tributiesystcem invoert, speciaal ge
richt, op de postordermarkt, De bon
den verwachten dat deze concurrentie
tegen de PTT ongeveer duizend ar
beidsplaatsen zal kosten.
PAGINA 13
olympische speten
Amateurstatus. doping, politiek en
commercie brandende vraagstukken
die aan de orde komen tijdens hel elfde j
olvmpische congres in Baden-Baden
De toekomst van de Olympische Spe-
len lijkt in geding.
PAGINA 17
landbouw
De kosten van het Europese land- 1
bouwbeleid vallen mee Door hogere j
opbrengsten op de wereldmarkt en be- I
perkingen onistant een overschot i
van vier miljard gulden De vraag is nu
of de lidstaten dit bedrag zullen aan
wenden voor de ontwikkeling van an
dere EG-landbouwprojecten of liet als
meevaller voor hun nationale kas zul-
len innen
Nieuws uit Zeeland: 2, 5 en
7.
Binnen- en buitenland: 3
en 11.
Opinie en achtergrond: 4.
Sport: 13.
Radio en televisie: 16.
Financien en economie:
17.
Varia: 15.
kernwapens te gebruiken kunnen nim
mer worden gerechtvaardigd of verge
ven aldus de resolutie die Gromyko
ter goedkeuring aan de afgevaardigden
van de 155 bij de volkerenorganisatie
Andrei Gromyko
aangesloten landen voorlegde Ook
doctrines die het eerste-gebruik van
kernwapens mogelijk maken en elk op
treden dat de wereld dichter bij een ca
tastrofe brengt zijn onverenigbaar met
de menselijke morele standaarden en
de verheven idealen van de Verenigde
Naties. Het is de hoogste plicht en
rechtstreekse verantwoordelijkheid
van leiders van kernwapenstaten om
het gevaar van het uitbreken van een
kernoorlog te verminderen De kernwa
penrace moet door gezamenlijk optre
den, door onderhandelingen die in een
sfeer van vertrouwen en op basis van
gelijkheid worden gevoerd, worden ge
stopt.
Het voorstel om een verklaring af te
leggen over zgn. 'non first use) is niet
nieuw. De NAVO-landen hebben derge
lijke voorstellen, met een verwijzing
naar de conventionele overmacht van
dc landen van het Warschaupact, tol
nu toe steeds van do hand gewezen. De
Het oor matige gn:etaarskan:p
Sint-Michielsgestel is voor ivat het
hoofdgebouw betreft op de aanvullende
ontwerplijst van beschermde monu
menten geplaatst
strategie van het aangepaste ant
woord - waarop Gromvko mogelijk
doelde toen hij sprak over 'doctrines'
die het eerste gebruik van kernwapens
mogelijk maken - sluit eerste-gebruik
niet uil.
Gromyko leverde felle kritiek op het be
sluit van de NAVO. 572 nieuwe raketten
in West-Europa op te stellen, en liet zich
in zeer voorzichtige bewoordingen uit
over de mogelijkheid van Amerikaans-
Russische onderhandelingen over
kernwapens voor middelgrote afstan
den in Europa
Hij herhaalde, dat de Sowjet-Unie niet
zal toestaan dat een ander land 'het be
staande militaire evenwicht' veran
dert ten nadele van de Sowjet-Unie. en
verklaarde opnieuw dat Poien vast
kan rekenen op 'de broederlijke steun
en solidariteit van dc leden van hel
Warschau Pact'.
De rede van Gromyko werd door waar
nemers beschouwd als de hardste die
hij in jaren voor de Verenigde Naties
heeft gehouden. Zij lijkt Moskous ant
woord op dc lange reeks aanvallen van
de Amerikaanse president Reagan en
minister van buitenlandse zaken Haig.
De scherpe toon van de toespraak be
looft weinig goeds voor de ontmoeting
die de Russische minister vandaag zal
hebben met Haig.
AMSTERDAM - Een paar honderd Amsterdamse krukas hebben dinsdag
avond in de hoofdstad gedemonstreerd tegen het optreden van de politie iit
West-Berlijn bij het ontruimen van gekraakte panden, waarbij een jonge
inwoner van die stad is overleden
Tijdens de tocht door Amsterdam werden ruilen ingegooid bij het Duitse
verkeersbureauhet kantoor van de Lufthansa en het West duits,' consulaat
Bij de Lufthansa weiden ook rookbommen naar binnen gegooid
(zie ook pagina 3).
Een van de rookbommen die dinsdagavond bii de Lufthansa i
Amsterdam naar binnen werd gegooid
ANKARA I AP'DP Al - Een su^. jager
van de Turkse luchtmacht is dinsdag
neergestort op een groep oefenende
soldaten in het Europese gedeelte van
Turkije.
Over het aantal slachtoffers heerste
dinsdagavond nog onduidelijkheid.
Een Turkse militaire woordvoerder
deelde dinsdagavond mee dat er 30 sol
daten zijn omgekomen en 77 zijn ge
wond In een bekendmaking van de ge
nerale staf werd alleen gesproken van
een reeks slachtoffers en materiele
schade Volgens gegevens tut kringen
van de plaatselijke autoriteiten waren
er echter aan het eind van de middag 50
doden geborgen en lag het aantal ge
wonden op ongeveer 300
Uit militaire bron werd ook vernomen
dat de straaljager die op enkele honder
den uitrustende soldaten neerstortte,
er een hel type F-5 was Het ongeluk
gebeurde tijdens de voorbereidingen
van de NAVO-oefenmgen die hel Turk
se leger met troepen uit de Verenigde
Staten. Groot-Brit tannie. Grieken
land. Italië en Portugal zal houden
MIDDELBURG - Het kantoor van
gemeentebedrijven aan de Dam in
Middelburg is dinsdagmorgen in
allerijl ontruimd nadat een onbe
kende man telefonisch had laten
weten dat er een bom was ge
plaatst. De melding kwam om
streeks kuart over negen binnen.
Het personeel kreeg na de ontrui
ming rijaf tot elf uur en is op dal
tijdstip, nadat een zoekactie van
de recherche zonder resultaat
bleef, weer aan het werk gegaan.
Een woordvoerder van de recher
che van de Middelburgse gemeen
tepolitie vertelde dat er geen ver
band wordt gelegd melde actiedag
die anti-kernenergiegroepen
woensdag hielden. Tijdens deze ac
tiedag zouden overal in het land ac
ties ondernomen worden tegen ge
bouwen die iets met kernenergie te
maken hebben Gemeentebedrij
ven Middelburg betrekt eleclrici-
leit van de PZÊM die de kerncen
trale in Borsele exploiteert De re
cherehe Sri Middelburg liet dinsdag
verder weten dat de zaak van de
valse bommelding nog in onder
zoek is Voorshands ziet. men geen
verband mei de valse bommelding
op woensdag 1 juli toen hel stad
huis en enkele gebouwen waarin
gemeentelijke diensten zijn gehuis
vest ontruimd moesten vonden D>
recherche gaat voorlopig uit van
een misplaatste 'grap'. Acties als
valse bommeldingen worden op
het politiebureau ten scherpste af.
Degelijke acties leveren voor nie
mand voordeel op. Ze zorgen er al
leen maar voor dat de gemeen
schap voor nieuwe uitgaven komt
te staan waaraan iedere belasting
betaler meebetaalt" aldus de
woordvoerder
Een zegsman van de actiegroep
'Stop Borsele' liet weten dat valse
bommeldingen niet in de lijn van
deze organisatie liggen. „Wij zijn
niet gek en evenmin uit op paniek"
aldus de woordvoerder. Volgens
hem zijn er wellicht mensen aan
het werk die Slop Borsele door
valse bommeldingen en dergelijke
in een kw aad daglicht willen stel
len. „Ik denk dat er. zoals dezer da
gen ook in Doodewaard bleek,
mensen zijn die er behoefte aan
hebben om ons in de criminele
sfeer te drukken" aldus de zegs
man.
Direct na het telefoontje bij ge
meentewerken werd het kantoor
dinsdag aan de Dam ontruimd. Te
lefoniste Anja Jonkman nam het in
ontvangst De opbeller zei: ..Er is
een tijdbom in het kantoor ge
plaatst u bent gewaarschuwd" De
Slot zie pagina 2 kolom 2>
DEN HAAG - Het Nederlandse veili
heidshcleid zal voortaan niet meer
de eerste plaats door de minister v.
buitenlandse zaken Worden bepaal
maar in overleg tussen hem en de n
uister van defensie. Daarvoor is e
stuurgroep wapenbeheersing en n
cleaire bewapening ingesteld, wa;
van beide ministers beurtelings h
voorzitterschap zullen vervullen.
Belangrijkste argument is dat terrei
nen als wapenbeheersing en verdedi
ging zo met elkaar zijn verweven, dat
beslissingen van de ene minister door
werken op het gebied van de ander.
Maar in politiek Den Haag wordt de
creatie van deze stuurgroep toch vooral
gezien als uitvloeisel van de wens van
de nieuwe defensieminister Hans van
Mierlo» D'66i om zich actief met de poli
tieke dimensie van zijn portefeuille be
zig te houden. Van Mierlo had dat als
voorwaarde gesteld voor het vervullen
van het ministerschap.
In een perscommuniqué van beide mi
nisteries wordt gewezen op de be
staande meningsverschillen binnen
het kabinet over de plaatsing van de
iSlot zie pag. 9 kol. 2>
DODEWAARD (ANI'l- Aan de tweede
grote blokkadeaclie rond dc kerncen
trale in Dodewaard (GKNi is dinsdag
na drie - van de geplande zeven - da
gen een einde gekomen. Honderden bo
ze omwonenden blijken dit einde te
hebben bewerkstelligd. Hun ultima
tum. dal de anli-Dodcwaardbcwcging
uiterlijk d'^ooag de gemeente moest
hebber, verlaten, miste zijn uilwer
king niet: het landelijk overleg van de
actievoerders besloot rond het midda
guur hel niet op een confrontatie met
de bevolking te laten aankomen
De actievoerders ontkennen, dat de be
volklng in Dodewaard zich massaal le
gen hen heeft gekeerd het gaat in hun
ogen om veelal jongere raddraaiers, die
veelal niet eens m de buurt van de cen
trale wonen
Burgemeester Goldberg heelt dinsdag
avond op een kruispunt, in het dorpje
Wely bij de kerncentrale enige honder
den mensen bedankt voor hun acties
van maandagavond, die er volgens de
burgemeester toe hebben bijgedragen,
dat de blokkade van de tol een einde is
gekomen
Eerder op de avond weiden de laatste
circa 100 actievoerders op het teiUeil-
kamp alsnog door even even groot aan
tal omwonenden verdreven Enige au
to's van demonstranten werden daarbij
in een sloot geduwd De politie trad niet
noemenswaardig op. Het gekraakte
weiland lag er tijdens de toespraak van
Goldberg in Welv donker en verlaten
bij
Circa driehonderd Dodewaard-demon-
stranten hebben dinsdagavond hun in
trek genomen in de gekraakte voorma
lige Turmac-labnek aan de GrualseWeu
in Nijmegen Aanvankelijk waren deze
actievoerders bezig tenten op te zetten
op hei Piersonplein waar in februari
een massale ontruiming van kraakpnu
den plaatsvond De politie verbood du
Perskaart
De Stichting Landelijke Politiepers-
kaart vindt hel volstrekt onaanvaard
baar dal bij de actie in Dodew aard ook
perskaarten beschikbaar zijn gesteld
aan politiemensen en andere met-jour
nalisten. De doelstelling van de stich
ting, door uitgifte van de landelijke po-
liliepcrskaart bij te dragen aan opti
male werkomstandigheden van jour
nalisten. wordt op deze wijze in de
kern bedreigd, aldus een woordvoer
der dinsdag.
Onvermijdelijk
Het optreden van de Mobiele Eenheid
in Dodewaard was helaas onvermndr
lijk gezien de weigering van zoveel de
monstranten af te zien van hel bouwen
van barricades. Dit zei minister Van
Thijn ibinnenlandse zakeni dinsdag
middag voor de radio.
De bewindsman sprak na het einde van
de actie in Dodewaard van een "kater-
stemming ..Ik betreui het buitenge
woon dat wat bedoeld was als een
vreedzame demonstratie tegen kern
energie en voor sluiting van Dode
waard al vrij snel is ontaard in een ge
welddadig treffen met de Mobiele Een
held'aldus Van Thijn
Volgens hem heelt het gevoerde beleid
van de waarnemeudburgcmeesier van
Dodewaard daartoe geen aanleiding
gegeven. Dal beleid w as duidelijk: er
mocht wel vreedzaam worden gede
monstreerd. maar er mochten geen
barricades worden opgericht.
Het opgebroken
kampement
BS
ij het opmaken van de ba-
Hans van de heftige ge-
beurtenissen rondom de
{gjsS&j kerncentrale Dodewaard zou
de uitkomst wel eens kunnen
zijn dat de anti-kernenergie
beweging zelf de grootste schade heeft
opgelopen Na een bijna rechtstreeks
treffen met murw gedemonst reerde om
wonenden uit het dorpje Wely. dicht bij
de kerncentrale, hebben de actievoer
ders gisteren besloten hun tenten op te
breken. Er is bi] die gelegenheid ge
zocht naar motiveringen om het beeld
dat de uit de hand gelopen demonstra
ties en pogingen tot blokkades in Dode
waard hebben nagelaten te zuiveren
van bedenkelijke neveneffecten. „Wij
moeten duidelijk maken dat vernielin
gen en geweldplegingen niet van ons
alkomstig waren", verklaarde een
woordvoerder van de demonstranten.
En daarmee gaf hij de organisatoren
van het toenemend verzet tegen de bei
de kerncentrales in Nederland (Dode
waard en Borssele) een kennelijke
boodschap tot nadere bezinning op het
uiteindelijk 'resultaat' van de actie
mee Een nuttige wenk. want het ver
loop van de confrontaties in het strijd
gebied langs de boorden van de Waal is
de afgelopen dagen druk bezig geweest
een volstrekt averechtse uitwerking te
krijgen.
Van het plaatje over een opgewekte,
geweldloze actie tegen kernenergie,
uitgevoerd door kleurige kampeerders
van wie werd verwacht dat ze zich zou
den beperken tot 'een symbolische
blokkade', was na een paar dagen niet
veel meer over. Bij Dodewaai'd woedde
een grimmige oorlog tussen politie en
demonstranten, die met het uur ver
hardde. Tot de munitie behoorden
traangas en knuppels aan de ene kant.
straatstenen, versperringen en kraaie-
poten aan de andere. Nog niet eerder
was het gekomen tot een zo zware veld
slag tussen harde elementen onder of
naast de demonstranten en een scherp
reagerende ME In een dergelijke hitte
van het gevecht gaat het al lang niet
meer om het beoogde doel van de actie,
maar om de vraag waar en bij wie ge
welddadigheden beginnen en uitlok
king daartoe eindigt. Er treedt een stuk
polarisatie op. dat soms griezelige en
gevaarlijke hoogte bereikt. In de dis
cussie krijgen verkettering en veroor
deling over en weer een kans. Boven
dien werkt de ene poging om eigen rech
ter te gaan spelen de andere inde hand
Dat laatste was het geval toen boeren
uit de omtrek zich zo opwonden over de
onrust en de schade in hun gebied dat
ze dreigden met landbouwwerktuigen
naar het tentenkamp van de demon
stranten op te trekken om de betogers
en blokkadeleggers eigenhandig te ver
jagen. Pas op dat moment zagen de or
ganisatoren van het gebeuren bij Dode
waard in dat de actie haar doel heel dui
delijk was voorbijgeschoten Kampe
ren bij de boer heeft tenslotte zijn be
perkingen
Zoals te doen gebruikelijk na dit
soort gebeurtenissen: het likken
van de wonden kan beginnen. De poli
tieke partijen maken zich op voor een
nabetrachting van alles wat er is gepas
seerd. Er zou veel mee gewonnen zijn
wanneer straks in het parlement een
debat over het verloop van deze actie
tegen Dodewaard zou kunnen worden
gehouden dat duidelijk aangeeft waar
de grenzen liggen Minister Van Thijn
van binnenlandse zaken heeft al laten
weten dat hij 'in grote hjnen achter het
in Dodewaard gevoerde politiebeleid
staat'. Gezien de verwarrende stand
puntbepaling binnen de PvdA over de
grenzen van de tolerantie bij deze actie
een opmerkelijke uitspraak, die maat
gevend behoort te zijn voor volgende
gelegenheden. De nieuwe bewindsman
op deze post zei dat hij in Dodewaard
had gerekend op 'een geweldloze, mas
sale en indrukwekkende demonstratie
tegen kernenergie'. De werkelijkheid
was heel anders En dat is een slechte
zaak Deanti-kernenergiebewegmgzou
er goed aan doen eens na te gaan hoe
veel krediet zij eigenlijk verspeelt bii
een uit de hand gelopen actie als die
van afgelopen weekend, of ze zich nu
voor de aangerichte schade verant
woordelijk voelt of die aan randver
schijnselen toeschrijft. Het lijkt name
lijk zo veel op verspilling van moeite en
energie als je steeds opnieuw moet gaan
uitleggen wat all^piaai Riet de bedoe
ling en niet jouw schuld is geweest.
vdM
Croes: politieke
situatie op
Aruba explosief
ORANJESTAD (ANP) - De leider van
de MEP op Aruba en voorzitter van de
raadscommissie onafhankelijkheid
Aruba. Betico Crocs. heeft dinsdag in
telegrammen aan de Nederlandse mi
nister voor Antilliaanse zaken. drs. J.
M. den l'yl en de vaste commissie van
eerste en tweede kamer gezegd dat de
politieke situatie op Aruba explosiefis
en aangedrongen op een gesprek met
Nederland over de Arubaanse onaf
hankelijkheid.
In het telegram wordt onder meer ge
zegd dat de eilandsraad van Aruba op 9
september Jl. unaniem een motie heeft
aangenomen teneinde op grond van ar
tikel 26 van de eilar.denregeling Neder
landse Antillen, de belangen van Aruba
te bepleiten bij de koninknjksregering
en de staten-generaal. Volgens het tele
gram is tot op heden geen reactie ont
vangen.