PROVINCIALE ZEEUWSE COURANT
Solidariteit blijft
hervormingen eisen
EG-ministers: meer
continuïteit beleid
Sadat vraagt met referendum
steun voor zuiveringsactie
Minder gaatjes in Nederlands gebit
VICE-PREMIER ROEPT OP TOT SAMENWERKING
KERNENERGIEDEMONSTRANTEN
TUSSEN VANGRAILS RW 58
COORDINA TIEGROEP DIPLOMA TEN
RUIM 1500 TEGENSTANDERS GEARRESTEERD
Denemarken:
nooit n-bom
JACHT ZINKT
NA EXPLOSIE
Vrij warm
Zonnig en vrij warm met middagtempe-
raluur omstreeks 24 graden. Eerst
zwakke later matige zuidoostelijke
wind.
Zie ook pagina 3.
224e jaargang no. 209
Maandag 7 september 1981
Een tennituitruating
van Zenstrasport,
tilt elke tennisser er
ver boven uit!
Van onze correspondenti
WENEN - „De onafhankelijke vakcentrale Solidariteit heeft het politieke en economische gezicht
van Polen veranderd". Aldus luidt een van de verklaringen in het omvangrijke rapport over een
bewogen en stormachtig jaar van de Poolse vakcentrale, dat zaterdag aan de deelnemers van het
eerste congres van Solidariteit werd voorgelegd. Benadrukt werd dat nu de Poolse regering zó
zwak is, de vakcentrale de enige garantie is voor het doorvoeren van hervormingen in het land.
Het is de taak van het congres, maatregelen uit te werken om die hervormingen te waarborgen.
'Het congres van Solidariteit in Gdansk al verhit waren, laaiden nog hoger op zenden werd toegejuicht, viel
toen een gevangene werd neergescho
ten en gewond bij zijn poging uit de ge
vangenis te ontsnappen.
bestaat uit twee delen. Het eerste deel
vond dit weekeinde plaats en het twee
de deel zal worden gehouden aan het
eind van de maand. Tijdens de tweede
zitting van het congres zullen uitge
werkte voorstellen aan de vergadering
worden voorgelegd.
Zondag ontsnapten 150 gevangenen uit
de gevangenis van Bydgoszcz, een be
langrijk industriecentrum in Noord
west-Polen In de gevangenis zelf brak
oproer uit. Een groep van ongeveer
ruim honderd gevangen wierp barrica
des op van uit de ramen gegooid meubi
lair Op het congres van Solidariteit
was eerder woedend geprotesteerd te
gen de beslissing van de gerechtelijke
autonteiten het onderzoek naar eèn in
cident tussen de politie en vakbondsle
den in Bydgoszcz, dat in maart plaats
vond en waarbij verschillende vak
bondsleden werden gewond, op te
schorten. Bydgoszcz was het afgelopen
weekeinde het toneel van woelige de
monstraties. De gemoederen, die toch
Hard standpunt
„Onze vakcentrale blijft bestaan, of
sommige mensen het willen of niet",
zei vakbondsleider Lech Walesa zater
dag in zijn openingswoord voor het
congres, de eerste in zijn soort die in
communistisch land wordt gehouden.
Walesa, die op zijn weg naar het con
gres in Gdansk, de havenstad aan de
Baltische kust waar een jaar geleden
de vakcentrale het licht zag, door dui-
zijn
openingsspeech op door een ongewoon
hard standpunt in zijn kritiek op de
regering, maar hij liet ruimte om te
manoeuvreren tussen de militante
vleugel binnen Solidariteit en de rege
ring.
Gematigd van toon was de officiële
boodschap aan het congres van de
Poolse regering. Daarin werd de vak
centrale uitgenodigd te komen tot een
..vruchtbare samenwerking" De vroe
gere hoofdredacteur en nu vice-premier
Miecyslaw Rakowski. die de meeste on
derhandelingen tussen vakcentrale en
regering leidt, stelde in de boodschap
dat Polen nu geen stakingen nodig
heeft maar vrede om te werken. Ra
kowski beloofde plechtig dat de rege
ring haar beloften zal nakomen. Maar.
zei hij. de vakcentrale moet het econo
misch beleid van de regering steunen,
wat drastische prijsverhogingen in
houdt, alsmede stakingen en illegale
activiteiten voorkomen. Om hun goede
wil te tonen, hebben de drukkers in
Rzeszow hun voor zaterdag geplande
proteststaking opgeschort.
Terwijl vice-premier Rakowski een ge
matigde toon aansloeg, deed het Poolse
ministerie van buitenlandse zaken een
felle aanval op Solidariteit omdat het
geen delegaties van vakorganisaties uit
de Warschau-pactlanden zou hebben
uitgenodigd en wel uit het Westen. De
vakcentrale reageerde meteen fel terug
met de mededeling: „Wij hebben ze alle
maal uitgenodigd Kunnen wij het hel
pen als zij het laten afweten".
Oproep
vertragen
De Belgische milieu-organisaties wil
len vandaag in alle vroegte proberen
het. transport van radioactief afval
naai' de haven van Zeebrugge te ver
tragen. De trein, die 4450 ton laag-
radioactief afval vanuit Mol naar de
Belgische kust moest brengen, werd
daar in de loop van zondagnacht ver
wacht,
PAGINA 3
reis
Premier Begin is zondag naar Was
hington vertrokken voor zijn eerste
ontmoeting met president Reagan in
wat Israëlische officials als een 'reis
naar het onbekende' noemen. Welis
waar liggen Reagan en Begin op een
golflengte waar het de communisti
sche bedreiging voor de wereldvrede
betreft, maar tot dusver heeft de rege-
nng van president Reagan nog geen
Midden-Oosten-politiek geformu
leerd
PAGINA 7
zonder naam
'Het leven lacht', zegt de tekst en zo is
het Want de vertolkster is de Zangeres
zonder Naam. Nog altijd zonder Naam.
hoewel iedereen weet dat ze Mary Ser-
vaes-Bey heet. Ze ziet er prima uit voor
haar 62 Jaren Erg goed opgemaakt,
draagt een lang purperrood gewaad
van zijde, pralend geborduurd met
trossen lovers.
PAGINA 9
GDANSK. POLEN - De leider van de Poolse vakbond Solidariteit. Lech Walesa,
maakt hier met twee handen het W-teken tijdens zijn openingsrede van het eerste
nationale congres van de vakorganisatie Rond de 1000 afgevaardigden uit geheel
Polen wonen het driedaagse congres bij.
Voor het congres zaterdag begon,
woonden de 960 afgevaardigden een
mis bij die werd gecelebreerd door de
nieuwe Poolse aartsbisschop Glemp
Hij herhaalde zijn oproep van 26 augus
tus voor een 30 dagen durende wapen
stilstand tussen de vakcentrale en de
regering. Ondanks de weigenng van So
lidariteit cameramensen van de Poolse
staatstelevisie tot het congres toe te la
ten. hebben de Polen toch de mis en de
toespraak van Walesa op hun tv-
scherm kunnen volgen, dank zij een
plaatselijke televisieploeg die wel toe
gelaten werd.
Intussen duren de vorige week begon
nen Russische militaire oefeningen
langs de Russisch-Poolse grens, voort.
De manoeuvres, waaraan landmacht,
luchtmacht en marine deelnemen, zijn
de omvangrijkste sinds het einde van
de Tweede Wereldoorlog. Na geweldi
ge druk van de NAVO-partners hebben
de Russen meegedeeld dat bij de oefe
ningen 100.000 man zijn betrokken, on
der wie 25.000 mn reservetroepen. Het
oproepen van reservetroepen op dit
ogenblik betekent dat een deel van de
oogst in gevaar komt Het Kremlin
heeft gewaarschuwd dat er dit jaar ex
tra hard moet worden gewerkt om de
oogst binnen te halen.
De gemeentepolitie van Middelburg verbaliseerde demonstranten bij Nieuwland
VLISSINGEN - Tussen de vangrails in de middenberm
van rijksweg 58 hebben zondag aan het eind van de
middag een kleine negentig mensen gedemonstreerd te
gen kernenergie en voorde sluiting vande kerncentrale
Bor&ele. De demonstranten deden dat met 'sandicich-
borden'. die 'op buik en rug gehangen, teksten van deze
strekking bevatten. De politie heeft voortijdig een eind.
gemaakt aan de actie door de demonstranten te verbali
seren en hen in grote getale af te voeren naar polititiebu
reaus
'Zie verder pagina 2>
LONDEN (RTR'AFP) - Tijdens het in
formele beraad van de ministers van
buitenlandse zaken van de tien EG-
landen is dit weekend besloten tot een
stayers
's Werelds beste stayers wonen in de
contreien van Alkmaar. Dat maakte
de strijd om de regenboogtrui achter
de motoren duidelijk. „Ik woon nog
geen vijf kilometer van Matthé Pronk
verwijderd", zei René Kos tijdens het
vraag- en antwoordspel lussen de in
ternationale sportpers en de kersverse
wereldkampioen bij de beroeps
stayers
PAGINA 11
'afmakers'
Door gebrek aan 'afmakers' heeft Vlis-
singen momenteel nog de grootste
moeite om zwakkere tegenstanders op
te rollen Dat bleek zaterdagmiddag
nog weer eens in de oefenwedstrijd te
gen De Meeuwen in Zoutelande. Van
de vele kansen werden er maar twee in
doelpunten omgezet
PAGINA 14
GRONINGEN (ANP) - Nederlandedse tandartsen hoefden de afgelopen vijf jaar
minder gaatjes in tanden en kiezen te vullen. In de toekomst zal deze afname van
het aantal gaatjes itandcaries) in ons land zich in versterkte mate doorzetten.
Dit is het gevolg van verstandige eetgewoonten, het beter poetsen en van de
fiuoridering van drinkwater en tandpasta Dit heeft prof dr J Arens, hoogleraar
tandheelkunde aan de rijksuniversiteit Groningen zaterdag betoogd, tijdens een
internationaal congres gewijd aan tandheelkundig onderzoek
Volgens de hoogleraar zal hierdoor het werk van de Nederlandse tandartsen enigs
zins veranderen, er zal minder hoeven te worden geboord en gevuld De tandartsen
zullen zich meer bezig gaan houden met gebitsverzorging en het bestrijden van
tandvleesziekten.
Op het congres bleek verder dat het aantal gaatjes in kindergebitten tussen 1969
en 1981 sterk is afgenomen. Dertig procent van kinderen van zeven iaar heeft nu og
geen enkel gaatje, terwijl in 1969 bij de zevenjarigen dat percentage op drie lag
Het congres, dat werd georganiseerd door de internationale vereniging van tand
heelkundig onderzoek, is door ongeveer vierhonderd specialisten uit Scandinavië
en Midden-Europa bezocht.
'bescheiden verbetering' in de politie
ke samenwerking die de continuïteit
van beleid moet bevorderen. Dit heeft
woordvoerder Nicholas Fenn van het
Britse ministerie van buitenlandse za
ken zondag in Londen verklaard. Die
continuïteit zal verbeterd worden
door de vorming van een groepje diplo
maten, dat wordt belast met de coördi
natie van de Europese Politieke Sa
menwerking.
Het voorzitterschap van de Europese
Gemeenschap wisselt elk halfjaar Om
nu toch continuïteit van beleid moge
lijk te maken zal hel voorzittende land
ondersteuning krijgen van twee diplo
maten uit de twee landen die voorgin
gen als voorzitter, en een diplomaat uit
het land dat het volgende halfjaar met
het voorzitterschap wordt belast.
De ministers hebben in Brocket Hall,
bij Londen, onder meer van gedachten
gewisseld over de kwestie-Namibië. het
Midden-Oosten, Afghanistan, en een
nieuw Pools verzoek om voedselhulp
Engeland, Frankrijk en West-Duits-
land, die met de Verenigde Staten en
Canada de Westerse 'contactgroep'
voor Namibië vormen, hebben gerap
porteerd dat de Verenigde Staten in be
sprekingen achter de schermen met
Zuid-Afnka 'nuttige vooruitgang' heb
ben geboekt-
De ministers besloten voorts hun voor
stel voor een internationale conferentie
over Afghanistan op tafel te houden,
ondanks afwijzende racties van de Sow-
jet-Unie en Afghanistan
De Franse minister van buitenlandse
zaken Claude Chevsson bracht verslag
uit van zijn bezoeken aan het Midden-
Oosten. waar hij onder meer met PLO-
voorzitter Yasser Arafat heeft gespro
ken. Arafat zou graag een onderhoud
met Carrington hebben, maar de Britse
minister maakte duidelijk dat hij daar
alleen mee instemt als met zo'n gesprek
iets bereikt kan worden. Op het ogen
blik ziet Carrington niets in een nieuwe
diplomatieke tournee.
verwacht
Pieter Polderman, Janlne Goethals en
Wim den Engelsman deden zondag tij
dens de 12e Kanaal-race in Vlissingen
wat van hen verwacht werd. Zij kwa
men alle drie als eerste Zeeuw binnen
en loonden daarmee andermaal aan
de beste Zeeuwse te zijn op dit mo
ment. De Zeelandbekers gaan dit jaar
dan ook naar dit drietal
Nieuws uit Zeeland: 2,4 en
5
Binnen- en buitenland: 3
Radio en televisie: 7
Sport: 9. 10. 11,12,13 en 14
(Van een onzer verslaggevers
CAIRO - Donderdag wordt in Egypte
een referendum gehouden waarin pre
sident Sadat het Egyptische volk
vraagt zijn maatregelen goed te keu
ren waarbij de religieuze en de linkse
oppositie in Egypte het zwijgen wordt
opgelegd. Sadat kondigde zaterdag
voor het Egyptische parlement een
grootscheepse zuiveringscampagne
Met het argument dat hij religieus fana
tisme voor eens en voor altijd uit de
Egyptische samenleving wil bannen,
heeft Sadat verregaande maatregelen
genomen, zowel tegen de islamitische,
christelijke als niet-religieuze politieke
oppositie. Een ervan is het afzetten van
de koptische patriarch Shnuda III. een
zeer vergaande maatregel, die onge
twijfeld kwaad bloed zal zetten bij de
koptische minderheid van 6 miljoen in
Eygpte Daarnaast is een groot aantal
islamitische oganisaties. die „de natio
nale eenheid in gevaar brachten ver
boden.
Sadat zei in zijn drie uur durende toe
spraak dat patriarch Shnuda de kopti
sche gemeenschap grote schade heeft
berokkend en dat hij drastische maat
regelen tegen zowel islamitische als
koptische fanatici had moeten nemen
om een „ernstige bedreiging van de na
tionale eenheid, sociale vrede en natio
nale veiligheid te bieden" Er zijn het
laatste jaar ernstige onlusten geweest
tussen kopten en moslims, die zeker ze
ventig doden hebben geeist
Geen genade
Het lijdt geen twijfel, dat de islamiti
sche oppositie - in het bijzonder de fa
natieke Moslimbroeders - het grootste
gevaar vormen voor Sadat. Sadat zei
dat hij ten aanzien van de Moslimbroe
ders een ernstige fout heeft gemaakt.
Wijlen president Nasser verbood in
1954 de Moslimbroeders, maar Sadat
liet in 1971 een groot aantal van hen
vrij, zonder dat de Moslimbroeders
overigens officieel werden gerehabili
teerd. Toch konden zij tamelijk vrij
opereren en zelfs een krant uitgeven,
El Dauwa geheten. De president ver
klaarde echter voor de Moslimbroe
ders nu geen genade te kennen. Hun
leider is gearresteerd en de krant is ge
sloten.
„Halve maatregelen zijn onvoldoende
want waar het nu om gaat. is Egypte,
zijn veiligheid, imago en eenheid", al
dus Sadat Hu heeft het echter niet bij
de Moslimbroeders gelaten, maar te
vens van de gelegenheid gebruik ge
maakt om al zijn tegenstanders uit te
schakelen, de grootste zuiveringsactie
sinds 1971. toen hij met de nassensten
afrekende.
Behalve een aantal koptische bisschop
pen zijn ook socialisten, communisten
en rechts-nationalistische leiders In de
gevangenis gestopt, onder wie advoca
ten, journalisten en intellectuelen. Het
opmerkelijkste is de arrestatie van Ha-
sanin Heikal. eens de machtige en in
vloedrijke spreekbuis van Nasser Hei-
kal - die politiek met actief is en alleen
in buitenlandse kranten zijn alkeer uit
sprak over Sadats beleid - wordt als hét
symbool gezien van de periode-Nasser.
precies de reden waarom ook hij tot de
ruim 1500 arrestanten behoort
Met name in koptische kring wordt Sa
dat verweten dat hij de kopten erbij
heeft gesleept om een evenwichtige in
druk te maken bij zijn zuiveringscam
pagne. Het werkelijke gevaar gaat uit
van de moslims - niet van de kopten en
ook niet van de oppositie, zo wordt ge
steld.
Hoewel het afzetten van patriarch
Shnuda grote consternatie heelt, ge
wekt bij de koptische kerk. die zich in
De Egyptische president Anwar Sadat
tijdens zijn toespraak voor het parle
ment
toenemende mate bedreigd voelt door
het islamitische fanatisme, heeft de
kerk niettemin onmiddellijk verklaard
de maatregel van de president te aan
vaarden. De kerk ziet het afzetten van
de patriarch echter slechts als een ad
ministratieve maatregel. Sadat heeft
een college van vijf bisschoppen be
noemd. dat in de plaats van patriarch
Shnuda komt. Paus Shnuda blijft ech
ter toch de feitelijke geestelijk leidei
van de koptische kerk
Van islamitische kant zijn de reacties
heftiger geweest. Afgelopen vrijdag, na
de arrestatie van een aantal islamiti
sche leiders, vond er een grote optocht
plaats van moslims na het wekelijkse
gebed in de moskee. Daar werd gepre
dikt legen de „vijanden van de islam".
Namen werden niet genoemd, maar de
toehoorders begrepen de hint en togen
in groten getale naar de koptische ka
thedraal. waar zij door de veiligheids
politie werden tegengehouden
De grote vraag is nu, of Sadat zijn libe-
raliseringspoliliek van 1975. die oppo
sitie legen het regime binnen zekere
grenzen mogelijk maakte, heeft stop
gezet, of dal bet om een tijdelijke on
derbreking gaat.
KOPENHAGEN' (AFP) - Denemarken
zal nooit toestaan dat de neutronen
bom op zijn grondgebied wordt gesta
tioneerd. Dit heeft minister Kjeld Ole-
sen van buitenlandse zaken zaterdag
verklaard na een bijeenkomst van de
leiding van de regerende sociaal-de
mocratische partij.
Olesen zei. dat Moskou ten onrechte al
le kwalen van de wereld toeschrijft aan
de Verenigde Staten. Hij wees het stre
ven van de Amerikaanse minister van
defensie Weinberger, naar een over
wicht op de Sowjet-Unie. evenzeer van
de hand.
Een delegatie van de gezamenlijke ac
tiegroepen 'Stop de neutronenbom,
stop kernwapenwedloop' is zaterdag
voor een vijfdaags bezoek naar Rusland
vertrokken. De delegatie, die tijdens
het verblijf gast zal zijn van het Sowjet-
vredescomité. wil er bij de regering van
de Sowjet-Unie op aandringen het be
sluit van president Reagan van de Ver
enigde Staten tot produktie van de neu
tronenbom niet na te volgen, aldus een
woordvoerder van 'Stop de neutronen
bom'
ENKHI IZEN (ANP) - Op het Ussel-
meer is zondagavond rond half zes drie
kilometer buiten de kust van Enkhui-
zen een jacht gezonken na een explosie
aan boord, waarvan do oorzapk nog on
bekend is.
De opvarenden van het jacht stapten
even voor de ontploffing over op een
ander Jacht.
