PROVINCIALE ZEEUWSE COURANT
CDA eist nieuwe onderhandelingen
Angola dreigt met
oorlogsverklaring
Bezetting ambassade Iran
in Den Haag verijdeld
Onderzoek darmklachten
toeristen in Roemenië
pta gaas
NA INVAL ZUIDAFRIKAANSE TROEPEN
vandaag
Vrienden gymnasium
in vereniging
Enorme krater op
maan van Saturnus
Dode bij
steekpartij
in Tilburg
STUDENTEN WORDEN OVER DE GRENS GEZET
Droog en zonnig
Droog en zonnig weer met middagtem-
peraturen van 19 graden op de Wadden
tol ongeveer 23 graden in Brabant en
Limburg. Matige westelijke unnd.
224e jaargang no. 199
Woensdag 26 augustus 1981
j-.deaéeï. Xgnife
Tel. Q11QO 30620
LUBBERS ONDERHANDELAAR VAN AGT MOET PREMIER WORDEN
Ruud Lubbers tijdens de persconferentie.
Van ome parlementaire redactie i
DEN HAAG - Het CDA blijft vasthou
den aan de vorige week door onderhan
delaar Van Agl uitgesproken eis van
nieuwe onderhandelingen over het re
geerakkoord. De fractie heeft dinsdag
voorts met algemene stemmen de wens
uitgesproken dal Van Agt hel beoogde
kabinet met PvdA en D'66 zal moeten
gaan leiden. Daarnaast heeft het CDA
vice-fractievoorzitter Lubbers aange
wezen als onderhandelaar, nu Van Agt
maandag liet weten deze functie niet
langer te willen vervullen. Van Agt
zelf had liever gezien dat oud-informa
teur en demissionair minister van ont
wikkelingssamenwerking De Koning
de nieuwe CDA-onderhandelaar werd.
De Tweede-Kamerfractie van het CDA
kwam dinsdagmiddag na een zes uur
durend beraad tot een besluit Naar alle
waarschijnlijkheid zal de fractie don
derdag. tijdens de volgende vergade
ring, Lubbers eveneens aanwijzen als
fractievoorzitter Ook deze positie heeft
Van Agt maandag opgegeven. Hij ge
looft niet langer zinvol en naar behoren
te kunnen functioneren, nu een groot
deel van de fractie twijfelt aan zijn op
treden. Ook droeg de benoeming van
De Gaay Fortman tot informateur bij
tot Van Agts beslissing
Het CDA besloot dinsdag nog steeds te
blijven streven naar de vorming van
een parlementair kabinet met PvdA en
D 66 De fractie eist daarbij wel dat dui
delijkheid ontslaat over de sociaal-eco
nomische afspraken, en de consequen
ties voor het beleid voor 1982 Ook vindt
de fractie dat in het nieuwe regeerak
koord meer rekening moet worden ge
houden met de adviezen op dit gebied
van De Nederlandsche Bank. het Cen
traal Planbureau en de sociale part
ners
De nieuwe onderhandelaar. Lubbers,
benadrukte gistermiddag dat Van
Agts advies aan koningin Beatrix de
leidraad bij de nieuwe onderhandelin
gen blijft. Ook persoonlijk vindt hij de
uitkomst van de onderhandelingen ..te
matig". Volgens hem is door hel 'nee'
van hel CDA vorige week een nieuwe
situatie ontstaan.
Lubbers, die andere fracties opriep tot
'open en reële' onderhandelingen, wilde
niet bevestigen dat het CDA eigenlijk
zwaardere eisen heeft gesteld Maar, zo
zei hij. ,.als we nu toch een breuk heb
ben. laten we het dan goed doen met
elkaar" Nu er een 'echte' breuk is ont
staan, kunnen overigens ook de andere
partijen nieuwe punten aan de orde
stellen.
Hij wees er voorts op dat hij in feite ook
Van Agts conclusies van vorige week
had overgenomen, ondanks zijn stem
verklaring tijdens het CDA-overlee.
Lubbers liet tijdens dat beraad weten
alleen 'nee tegen het regeerakkoord te
zeggen, omdat Van Agt had gedreigd op
te zullen stappen Hij verklaarde dins
dag deze opstelling te hebben gekozen
omdat hij van mening is dat het kabinet
er snel moet komen
Inmiddels heeft informateur De Gaay
Fortman het aftreden van Van Agt be
treurd. Hij is het overigens niet met de
(Slot zie pagina 6 kolom 2i
i Van onze redactie buitenland
JOHANNESBURG - Angola heeft Zuid-Afrika gisteren met een oorlogsverklaring gedreigd, wan
neer Zuidafrikaanse troepen op Angolees grondgebied blijven opereren. In een telegram aan
VN-secretaris-generaal Kurt Waldheim protesteert de Angolese regering tegen een inval van twee
Zuidafrikaanse tankkolonnes. die gisteren zou hebben plaatsgevonden. De Angolese president
Dos Santos verklaarde gisteravond dat zijn land algehele mobilisatie heeft aangekondigd als
antwoord op de Zuidafrikaanse inval.
In het telegram aan de VN wordt ge
steld dat de „Zuidafrikaanse provoca-
uitstel
Rijkswaterstaat bekijkt of de aanleg
van dammen en een spuikanaal in het
oostelijk deel van de Oosterschelde
moet worden uitgesteld. Dat kan no
dig zyn. om in de pas te blijven lopen
met het vertraagde tijdschema voor de
afbouw van de stormvloedkering in de
rechten
Een meerderheid van de tweede ka
mer is het met minister De Ruiter van
Justitie eens dat kinderen vanaf twaalf
jaar door de rechter in de gelegenheid
moeten worden gesteld om in zaken
waarbij zij betrokken zijn zoals echt
scheiding en ontzegging uit de ouder
lijke macht, hun mening kenbaar te
maken.
PAGINA 9
stampersplaat
Het Zeeuws Coordinatie-orgaan voor
natuur-, landschaps- en milieube
scherming (ZCOi vindt dat gedepu
teerde staten hun besluit om aan het
gemeentebestuur van Brouwershaven
een 'verklaring van geen bezwaar' te
verlenen voor de aanleg van 'recreatie
steunpunten' op de Stampersplaat in
de Grevelingen 'ongedaan moeten ma
ken'.
PAGINA 11
kinderbijslag
De kinderbijslag voor kinderen van 16
jaar en ouder wordt met ingang van 1
oktober verhoogd. De uitbetaling van
deze verhoogde kinderbijslag zal
plaatsvinden in januari 1982
Om voor kinderbijslag in aanmerking
te komen dient de rechthebbende zijn
kind in een bepaalde mate te onder
houden
PAGINA 13
jan peters
Jan Peters heeft zich zaterdagavond
via een glanzende prestatie in het Ne
derlands elftal gespeeld. Dezelfde
voetballer praatte zich dankzij een
priemende nababbel weer uit de selec
tie voor de oefeninterland tegen Zwit
serland. dinsdag in het Alpenland
PAGINA 15
toeristmenu
Buiten de deur eten tijdens de vakan
tie is een tamelijk dure liefhebberij 'n
een tijd waarin steeds meer bezuinigd
moet worden. Een Tourist Menu is een
etentje met drie gangen voor een be
drag, waarvan je bijna zou zeggen,
kunnen ze het er nog wel voor doen.
Nieuws uit Zeeland: 2, 5, 7
en 9.
Binnen- en buitenland: 3
en 11
Sport: 13.
Radio en televisie: 16
Financiën en economie.
17.
Varia: 15.
ties" kunnen leiden tot „individuele of
collectieve zelfbescherming tegen mili
taire aanvallen", zoals voorzien in het
VN-handvest. In Zuid-Afrika werd dit
direct-uitgelegd als een dreigement om
de in Angola gestationeerde Cubaanse
troepen (rond 20 000 man) bij het con
flict te betrekken
De Zuidafrikaanse legerautoriteiten
hebben de inval in Angola niet direct
toegegeven. Maar in een reactie op het
Angolese telegram aan Waldheim werd
wel gezegd, dat het om een gebied gaat
waar „geregeld militaire operaties te
gen de SWAPO worden uitgevoerd. Bij
die acties wordt indien nodig de grens
met Angola overschreden", aldus een
legerwoordvoerder.
Een aanwijzing dat Angola terecht bij
de VN klaagt is. dat volgens een woord
voerder van de in Namibië gelegerde
Zuidafrikaanse strijdkrachten gisteren
al het burgerluchtverkeer boven het
DEN HAAG CANP»- Leden en oud
leden van de landelijke ouderraad
voor de nog resterende 39 zelfstan
dige gymnasia hebben de vereni
ging Vrienden van het Gymna
sium opgericht. Ze wil voorkomen
dat de gymnasiale opleiding in ons
land het veld moet ruimen voor
andere soorten voortgezet onder
wijs, wat een stuk cultuurverlies
zou inhouden.
Voorzitter van de vereniging is
prof. dr. H. Schamhardt uit
Utrecht. De vereniging stelt dat er
een groeiende behoefte aan gymna
siale opleidingsmogelijkheden be
staat De gymnasiale opleidingen
van scholen (gemeenschappen) ste
gen in twaalf jaar tijd met ruim tien
procent. Het aantal leerlingen op
de zelfstandige gymnasia groeide
in dezelfde tijd met bijna 78 pro
cent.
De zelfstandige gymnasia zijn on
danks deze groei betrekkelijk klei
ne scholen De vereniging vreest
dat steeds meer kleine scholen met
andere zullen fuseren.
De vereniging wil zich inzetten
voor bewustwording en fondsen
werving. Ze zal zich over het grote
goed van een klassieke opleiding
daartoe wenden tot oud gymna
siasten en allerlei beroepsbeoefe
naren die een hogere of weten
schappelijke opleiding hebben en
die het waardevolle van de gymna
siale opleiding onderkennen
aan Angola grenzende Ovambo-gebied
in Namibië werd verboden
Volgens de Angolese regering zijn aan
de Namibisch-Angolese grens ruim
45.000 Zuidafrikaanse soldaten gesta-
tionneerd. Maandag zijn twee tankko
lonnes. waarvan eén bestond uit 32
tanks en 82 andere legervoertuigen,
meer dan 150 kilometer op Angolees ge
bied doorgedrongen. De kolonnes kre
gen luchtsteun van Mirage-jagers Na
hevige gevechten met het Angolese le
ger zou de opmars tot staan zijn ge
bracht. Over een terugtrekking werd
niets gemeld. Dinsdagavond maakte
het Zuidafrikaanse opperbevel in Na
mibië bekend dat er m 24 uur in het
'operatiegebied' vier Zuidafrikaanse
soldaten waren gesneuveld Zoveel wa
ren er in zo een korte penode in de vijf
tien jaar van de strijd nooit eerder om
gekomen. Eerder al had de Zuidafri
kaanse luchtmacht twee steden, op 200
en 300 kilometer van de grens, gebom
bardeerd. Daarbij zouden 45 doden zijn
gevallen, aldus de Angolese verklaring.
Sinds Zuid-Afrika dit voorjaar een eind
maakte aan de Geneefse onderhande
lingen over de onafhankelijkheid van
Namibië (het vroegere Zuidwest-Afri-
kaï. zijn de militaire acties tegen de Na-
mibische onafhankelijkheidsbeweging
SWAPO opgevoerd De SWAPO-guer-
nlla's opereren vanaf Angolees grond
gebied In de grensstrook tussen Nami
bië en Angola verblijven bovendien dui
zenden Namibische vluchtelingen, die
door Zuid-Afrika als SWAPO-aanhan-
gers worden beschouwd
Het Centrale Comité van de Wereld
raad van Kerken heeft een dringend
beroep gedaan op de 1 idkerken, met' na
me in het Westen, om bij hun regerin
gen aan te dringen een totale boycot
van Zuid-Afrika.
In een uitvoerige en scherpe verklaring
over de gespannen situatie in het door
Zuid-Afrika bezet gehouden Namibië,
waarschuwt de Werekliaad voor het
ontstaan van een tweede Rhodesie De
pogingen van Zuid-Afrika om via de de
mocratische Turnhalle Alliantie een
vinger m de pap te houden in een toe
komstig onafhankelijk Namibië, moe
ten verijdeld worden
PASADENA (AFP) - De Amerikaanse ruimtesonde
'Voyager-2' heeft dinsdag op Thetvs, een van de 17 ma
nen van Saturnus. een enorme krater met een diameter
van 400 km ontdekt, de grootste van het stelsel van
Saturnus.
Dr. Ed Stone, een van de leiders van hel 'Yo> ager'-pro-
ject verklaarde in Pasadena dat de maan Mimas, w aar-
op de "Voyager-1' vorig jaar een grote krater ontdekte,
geheel past in de krater die is gefotografeerd op Thetys.
De diameter van Mimas is op 390 km vastgesteld en die
van Thetys op 1.050 km.
De 500 geleerden en technici van het 'Jet Propulsion
Laboratory' in Pasadena hebben dinsdag, dankzij de
steeds duidelijker wordende foto's die de 'Voyager- 2
naar de aarde zendt, ontdekt dat het ringenstel.se! van
Saturnus veel complexer is dan men dacht Schatte
men tot nu toe het aantal ringen op ongeveer duizend,
verdeeld over zeven lagen, waarschijnlijk moeten we nu
gaan praten over verscheidene duizenden ringen aldus
dr Stone
De 'Voyager-2' heeft dinsdag ook foto's genomen van
Titan, de grootste maan van Saturnus die als enige in het
zonnestelsel een atmosfeer heeft. Deze bestaat uit stik
stof en methaan en is op de beelden mooi gelijkmatig
(Slot zie pag. 3 kol. 7)
RIJKS GENEESKUNDIGE DIENST:
DEN HAAG (ANPl - De Rijks Genees
kundige Dienst stelt een onderzoek in
naar de aard van de maag- en
darmklachten van een veertig Neder
landse toeristen in Roemenië, aldus
heeft de woordvoerder van het minis
terie van buitenlandse zaken in Den
Haag dinsdag meegedeeld. Dit onder
zoek, waarbij ook de Nederlandse am
bassade in Boekarest is betrokken, is
nog niet voltooid.
De klachten, van vakantiegangers aan
de Zwarte Zee-kust., hebben geleid tot
overigens niet bevestigde geruchten
dat het hier om cholera zou gaan De
twee reisbureaus die de reizen van 700 a
800 Nederlanders naai- Roemenie heb
ben georganiseerd. Holland Internatio
nal en Vernu. hebben nadrukkelijk ont
kend dat aan de Roemeense Zwarte
Zee-kust cholera zou zijn uitgebroken.
Zij spreken van buikgriep maar niette
min aangeboden de terugreis te organi
seren indien hieraan behoefte zou be
staan Geen der zieken wilde echter
voortijdig naar Nederland terugkeren
Noch het ministerie van volksgezond
heid in Den Haag. noch de World
TILBURG (ANPl - Bij een massale
steekpartij in Tilburg is in de nacht
van maandag op dinsdag, is de 26-jari-
ge taxichauffeur J. Bertcns uit die stad
om het leven gekomen.
Vijf andere betrokkenen zijn met ver
wondingen in het ziekenhuis opgeno
men en vier anderen zijn door de politie
gearresteerd Volgens de politie, die dit
dinsdag meedeelde, is over de aanlei
ding van de steekpartij nog niets be
kend
Health Organization (WHOi heeft een
waarschuwing voor cholera in Roeme
nië doen uitgaan. De Nederlanders die
maandag met een chartervliegtuig uit
Roemenie terugkwamen is. voor zij
Schiphol verlieten, met gevraagd hun
naam en adres op te geven in verband
met eventuele besmetting
Volgens een woordvoerder van het mi
nisterie van volksgezondheid hebben
de Roemeense autoriteiten met nadruk
ontkend dat er in het land cholera is
uitgebroken. Zij worden in deze consta
tering gesteund door de WHO
Twaalf Joegoslaven zijn tot gevange
nisstraffen van maximaal negen jaar
veroordeeld wegens hun aandeel in de
Albanese nationalistische onlusten in
de zuidelijke provincie Kosovo in de
lente van dit jaar. Dit heeft het persbu
reau Tanjoeg dinsdag bekendgemaakt.
Rechtbanken in Kosovo hebben nu
ruim 120 beklaagden gevangenisstraf
fen opgelegd.
DEN HAAG - De achttien ongewapen
de iraanse studenten die dinsdag een
imisluktei poging ondernamen om de
Iraanse ambassade in Den Haag te be
zetten. worden vandaag (woensdag)
over de grens gezet. Op last van de offi
cier van justitie werden zij dinsdag
middag al overgedragen aan de vreem
delingendienst. De Haagse politie ver
moedt dat zestien van hen afkomstig
zijn uit de Bondsrepubliek en twee uit
Frankfrijk. De studenten wilden de
ambassade bezetten uit protest tegen
wat zij noemen „de Khomeini-dicta-
tuur in Iran". Zij zeggen de terugkeer
van Hani-Sadar te w illen. Soortgelijke
DEN HAAG - Kijkje tn de hal van de
Iraanse ambassade aan de Javastraat
die korte tijd door Iraanse studenten
bezet is geweest. De studenten kwamen
niet verder dan deze hal
acties vonden maandag en gisteren in
Stockholm en BruSsel plaats.
De studenten zullen per bus naar de
grens met West-Duitsland worden ge
bracht en daar aan de grensautoritei-
ten worden overgedragen. De twee uit
Frankrijk afkomstige Iraniers worden
naar de Belgisch-Franse grens ge
bracht. Dat gebeurt op grond van „aan
tasting van de openbare orde" en daar
door illegaal verblijf in Nederland, al
dus een politiewoordvoerder gisteren.
De actie begon toen circa half tien het
groepje de voordeur van het ambassa
degebouw binnendrong In de vestibule
zagen zij echter geen kans een afgeslo
ten tweede deur. die toegang geeft tot
de ambassade zelf. te forceren Èen voor
het gebouw gestationeerde commando-
wagen van de politie waarschuwde het
hoofdbureau, waarna de aftocht van de
demonstranten werd verhinderd Met
verrekijkers was al vastgesteld dat de
studenten niet gewapend waren.
Wel hadden de demonstranten een
groot aantal plakkaten en viltstiften bij
zich waarmee zij tijdens hun kortston
dige verblijf alle muren van de hoge.
drie bij vier meter metende vestibule
volschreven met teksten in het Farsi.
Nederlands en Duits.
De studenten werden in eerte instantie
verbaliseerd wegens huisvredebreuk en
vernieling. Zij zullen, nu zij over de
grens worden gezet, hiervoor echter
niet worden vervolgd. De studenten zei
den lid te zijn van de vereniging van
Iraanse studenten ln het buitenland
(Pay kar)
Ook in Brussel werd de Iraanse ambas
sade gedurende korte tijd door Iraanse
studenten bezet. Na ongeveer een uur
ontruimden de demonstranten het ge
bouw zonder tegenstand te bieden aan
de in actie gekomen Belgische politie.
De studenten zijn aanhangers van de
linkse organisaties 'Fedayien van het
volk' en de 'Moedjahedln-e-Chalq
Toen vijftien studenten de ambassade
bestormden bevonden zich daar geen
ambassadefunctionanssen
De Iraanse politie heeft honderden ac
tieve bestrijders van het regime aange
houden bij voortgaande razzia's op
schuilplaatsen van linkse verzetsbe
wegingen, zo heeft radio Teheran dins
dag bekendgemaakt.
Volgens de uitzending arresteerden re
volutionaire soldaten 179 leden en sym
pathisanten van linkse organisaties in
de zuidelijke stad Kerman. waar gewa
pende mannen maandagavond een
groep revolutionaire soldaten in een
hinderlaag lokten.
In een verklaring van radio Teheran
werd gezegd dat in Sifahan meer dan
100 Moedjahedin zijn aangehouden in
verband met gewelddadigheden en
moorden in de stad in de voorbije twee
maanden.
