PROVINCIALE ZEEUWSE COURANT
Nog geen akkoord
ministersposten
Kans verkiezing Kania
wordt steeds kleiner
Gemeente Enschede:270 banen weg
OP DE BONIN DE RIJ
VERDELING BEPAALT INFORMATIE
Snelle beslissing
bouw kerncentrale
STRIJD LEIDERSCHAP POLEN ONBESLIST
Stoker giftige
alcohol India
aangehouden
Eerste zending
medicijnen
naar Polen
Koel en nat
Wisselend bewolkt en enkele buien
Middagtemperatuur ongeveer 17 gra
den. Krachtige wind uit ivest tot
noordwest zie pagina 3)
224e jaargang no. 165
Vrijdag 17 juli 1981
'Van onze parlementaire redactiei
DEN HAAG - De bezetting van de ministersposten in het nieuwe
kabinet vormt nu het belangrijkste probleem in de informatie-
besprekingen. Daarbij gaat het vooral om financiën, onderwijs
cn buitenlandse zaken. Informateurs en onderhandelaars heb
ben donderdag de hele dag over de zetelverdeling gepraat zon
der overeenstemming te bereiken.
Over het ontwerp-regeerprogram voor
een kabinet van CDA. PvdA en D'66 is
nauwelijks gesproken. Programmati
sche compromissen op de nog resteren
de twistpunten zijn aihankelijk van de
verdeling van de ministersposten.
De belangrijkste „hobbel" die daarin
genomen moet worden is de vraag wel
ke partij de minister van financiën mag
leveren en welke die van onderwijs.
Over de verdeelsleutel 6(CDA)-6(Pv-
dA)-3(D'66) is men het wel eens.
De PvdA wil. nu zij het premierschap
aan Van Agt gunt. de minister van fi
nanciën leveren. Fractieleider Den Uyl
heeft zichzelf voor die post kandidaat
gesteld. De socialisten willen financiën
hebben, „omdat het een post is die over
zicht biedt over het hele kabinetsbe
leid". aldus Den Uyl.
Het CDA lijkt bereid financiën aan de
PvdA over te laten, mits het zelf de mi
nister van onderwijs mag aanwijzen.
Daarmee botst hel frontaal met de
PvdA, die onderwijs eveneens claimt.
Kandidaat van de socialisten is Van
Kemenade, die al eerder op die stoel
pedagogiek
Aan de dependance van de Rotter
damse Nutsacademie in de Latijnse
Schoolstraat in Middelburg wordt au
gustus dit jaar begonnen met de oplei
ding pedagogiek MO-A De Nutsaca
demie doet dit op eigen risico.
PAGINA 3
aanval
De Israëlische luchtmacht heeft don- 1
derdag een grootscheepse aanval uit
gevoerd op Palestijnse doelen in Zuid-
Libanon Volgens een Israëlische mili
taire woordvoerder zijn bij die aanval
belangrijke Palestijnse steunpunten' j
ten zuiden van Sldon en bu Tyrus ver-
nietigd of zwaar beschadigd
PAGINA 4
goed
zat. Aan CDA-zijde worden de i
van' de Limburgse gouverneur Kre-
mers lex-KVP) en kamerlid Van Leijen-
horst (ex-CHUl genoemd.
De christen-democraten willen onder
wijs hebben om de belangen van het
confessionele onderwijs te waarborgen.
De PvdA hecht zeer aan invoering van
de middenschool, waarvan Van Keme
nade de geestelijke vader is. Het CDA
staat hier juist huiverig tegenover
Naast de kwestie financiën-onderwijs
speelt de bezetting van de posten bui
tenlandse zaken, defensie en ontwike-
DEN HAAG (ANP) - De beslissing over
de bouw van nieuwe kerncentrales zal
zo spoedig mogeWjk moeten worden
genomen, in elk geval direct na de bre
de maatschappelijke discussie. Dat
schrijft dr. ir. H. Hoog. voorzitter van
het bestuur van het energieonderzoek
centrum Nederland (ECN) in het ECN-
jaarverslag over 1980.
Een snelle beslissing is volgens Hoog
nodig om het ECN de nodige duidelijk
heid te geven teneinde een gericht on
derzoeksbeleid te kunnen voeren. De
ECN-voorzitter noemt sluiting van de
beide in bedrijf zijnde kerncentrales
weinig zinvol. Volgens hem zullen ze
..voor een wellicht onvermijdelijke ont-
wikkeling in de volgende eeuw" van on
schatbare waarde zijn als instituten
voor training en voor het instandhou
den van bedrijfservaring en veiligheid.
Het instandhouden van het kennispo
tentieel op het gebied van de nucleaire
technologie is een van de doeleinden
van het ECN.
Daarnaast wordt ook onderzoek ge
daan naar herinvoering van steenkool
en naar windenergie
In het afgelopen jaar is er in de ECN-
laboratoria in Petten iets minder activi
teit geweest rond kernsplijting Er
wordt echter veel onderzoek gedaan
naar windenergie en binnenkort wordt
een met kolen gestookte relatief milieu
vriendelijke verwarmingsinstallatie in
bedrijf genomen, zo blijkt uit het
jaarverslag
Uit de hoogtijdagen van het Ameri
kaanse kapitalisme stamt de uit
spraak „Wat goed is voor General Mo
tors is goed voor Amerika". Met de ver
kiezing van Ronald Reagan in het Wit
te Huis lijkt de Amerikaanse politiek
opnieuw beheerst te worden door een
dergelijk simpel adagium: Wat goed is
voor Amerika. Is goed voor dc rest van
de wereld
PAGINA 11
havens lib
De gemeente Rotterdam kan een be
gin maken met het storten van 750.000
kubieke meter havenslib in de Noord
zee Een verzoek om schorsing van de
daarvoor door het rijk verleende ver- p
gunning is donderdag afgewezen door [3
de vooratter van de afdeling geschil- Q
len van bestuur van de raad van state. 5
PAGINA 12
test
De Zeeuwse voetbalselectie loopt te-
gen Feyenoord een vrijwel zekere kans il
om fors onderuit te gaan. Voor de Rot- ij
terdamse ploeg is het oefenduel in
Bruinisse (zaterdag) immers al een se- r.j
rieuze test en Feyenoord's trainer kan i
in die wedstrijd wellicht al beschikken
over zijn voltallige groep
opletten
"V.
Korte etappes zijn in de Ronde van
Frankri) k soms gevaarlijker dan de op
papier loodzware ritten Dat bleek al
in Nice, waar op de tweede dag onder
andere, Johan van de velde en Fons de
Wolf zich lieten verrassen Maar ook
gisteren waren er slaapkoppen in het
peloton.
Niet alleen Van de Velde en De wolf
toonden zich erg hardleers, ook Johan
de Muynck en Criquiellon gingen
grandioos in de fout.
Nieuws uit Zeeland: 2, 5, 6
en 7
Binnen- en buitenland: 3
en 11
Opinie en achtergrond: 4/L
Sport: 12 en 13
Radio en televisie: 14
Financieel: 15
lingssamenwerking een rol. D'66 heeft
weinig zin in de haar door de informa
teurs toegedachte post defensie
De Democraten willen voor hun kandi
daat Brinkhorst buitenlandse zaken,
waarmee -ze echter PvdA-kandidaat
Van der Stoel zouden dwarszitten, dan
wel ontwikkelingssamenwerking, een
post die informateur De Koning (CDA)
nu al heeft en het CDA wil hem die laten
houden.
Een oplossing van het zetelprobleem is
er gisteren niet uitgekomen. Ook ge
ruime tijd van onderling beraad tus
sen de drie fractieleiders Van Agt, Den
Uyl en Terlouw heeft geen uitkomst ge
boden. „Er zijn geen vorderingen ge
maakt". zei informateur Lubbers na af
loop van het beraad. Zijn woordvoer
der verklaarde dat de informateurs
wel met een paar mogelijke oplossin
gen in het hoofd lopen, maar die nog
tegen elkaar willen afwegen.
Informateurs en onderhandelaars
trachten nog voor of tijdens het week
einde de problemen rond de verdeling
van de ministersposten op te lossen. De
onderhandelingen gaan vanmiddag
pas verder, omdat premier Van Agt 's
morgens eerst het kabinetsberaad over
de rijksbegroting voor 1982 moet voor
zitten.
Wordt men het snel eens over de zetel
verdeling. dan kunnen direct na na liet
weekeinde de onderhandelingen over
een ontwerp-regeerakkoord worden
afgesloten en gaan de resultaten naar
de fracties van CDA. PvdA en D'66.
Terlouw zei donderdagavond: .„Als de
zetelverdeling eenmaal is geregeld,
komt het program ook wel".
De klanten van een slagerij in Warschau leveren hun bonnen in voor het maandelijkse rantsoen vlees dat de Polen
gegund is. Vlees, melk en sigaretten behoren in Polen tot de meest schaarse artikelen.
NIEUW DELHI (DPA) - De Indiase au
toriteiten hebben na een grootscheeps
intensief onderzoek de verantwoorde
lijke gearresteerd voor de bereiding
van de illegaal gestookte alcohol die
aan vele Indiërs het leven heeft gekost.
Dit is donderdag in Nieuw Delhi mee
gedeeld.
De afgelopen weken zijn meer dan 300
mensen omgekomen nadat ze de alco
hol die was vergiftigd met methylalco
hol hadden gedronken Volgens de poli
tie is de gearresteerde De 40-jarige Ah
med Sultan, direct verantwoordelijk
voor de dood van deze mensen Sultan
werd gearresteerd in de Zuid-Indiase
stad Madras
'Van ome correspondent)
WARSCHAU - De strijd om het leiderschap van de Poolse communistische partij
bleef ook donderdagavond open. Het speciale partijcongres in de Poolse hoofd
stad Warschau heeft een groot aantal vacatures gesteld voor de partijleiding en
elk uitstel van de verkiezingen werkt nog steeds in het nadeel van de huidige,
gematigde, eerste-secretaris Stanislaw Kania.
Het buitengewone partijcongres van de
Poolse communistische partij verga
derde donderdag achter gesloten deu
ren verder over de ingewikkelde, om
streden verkiezingsprocedure voor de
verkiezing van de Teden van het Centra
le Comité en van de nieuwe partijsecre
taris In 16 werkgroepen probeerde een
deel van de gedelegeerden alle aspec
ten van de Poolse sociale en economi
sche crisis door te lichten De geruch
tenstroom over wie de nieuwe secreta-
De eerste experimentele communi
catiekunstmaan van India, de 'Apple'
is donderdag in gebruik genomen na
dat het instrument met succes de beoog
de geostationaire baan op 36 000 km
hoogte boven Sumatra had bereikt zo
heeft de organisatie voor ruimte-onder
zoek tn Nieuw-Delhi meegedeeld.
ns van de Poolse communistische par
tij wordt ging normaal verder
Het feit dat. de partij de vroegere partij
secretaris Edward Gierek uit de partij
heeft gezet heeft Kania weinig goed ge
daan Teveel Polen, vertegenwoordigd
door de afgevaardigden bij het Partij
congres. houden in herinnering dat Ka
nia als bestuurder in de top van de Pool
se communistische partij te lang heeft
meegedraaid onder het Gierek-regime.
Het lijkt erop alsof de Polen vragen om
een nieuw gezicht om het verloren ver
trouwen van het volk terug te winnen.
Als persoon heeft Kania zich nooit goed
kunnen profileren, zodat de strijd om
het leiderschap van de Poolse commu
nistische partij is nog volledie ooen is.
tigd dat zij van plan is op 24 juli voor
onbepaalde tijd te gaan staken. De con
troverse beweegt zich om de door de
staat benoemde en de door het LOT-
personeel gekozen nieuwe directeur.
Door de staat is de personeelskeuze als
nict-aanvaardbaar afgewezen en de
onderhandelingen zijn afgebroken. De
werknemers bij de Poolse luchtvaart
maatschappij hebben de dringende
waarschuwing gekregen dat een sta
king voor onbepaalde tijd de veilig
heid van het land in gevaar kan bren
gen met alle gevolgen vandien.
Staking
Het personeel van de Poolse lucht
vaartmaatschappij LOT heeft bcvcs-
GEYSTEREN - De tot een leger van 600 tot 700 mensen uitgegroeide Internatio
nale Vredesmars tegen de atoombewapening streek donderdag - op weg van
Kopenhagen naar Parijs - in Noord-Limburg neer. De Vredesmars, die 30 kilome
ter per dag vordert en nu halverwege is. moet een demonstratie vormen voor een
kernwapenvrij Europa, „van Polen tot Portugal", zoals de initiatiefneemsters
zeggen.
Het initiatief tot de Vredesmars is van een veertigtal Scandinavische vrouwen
Vier weken geleden vertrok de stoet uit Kopenhagen, en op 6 augustus hoopt men
in Parijs aan te komen Op weg naai' Parijs - een tocht van 1150 kilometer sluiten
zich overal nieuwe deelnemers aan Vandaag zal de mars Deume aandoen, en
zaterdag en zondag bivakkeert de Vredesmars in Eindhoven
Onder de deelnemers zijn talrijke complete gezinnen, met baby's, kleuters, grote
re kinderen, en zelfs hun honden maken de tocht mee. „Ons doel is de mensen
wakker te maken", zegt de Noorse Mary Topper. „We hopen dat de regeringen
daardoor meer aandacht aan de publieke opinie zullen gaan schenken. Er zijn
linkse en rechtse groepen onder ons. maar allemaal eensgezind tegen kernbew a-
pening". legt Mary Topper uit. Uit de hele wereld kregen zij en haar Scandinavi
sche medestanders al meer dan honderd telegrammen met gelukwensen cn be
moedigende boodschappen.
In Well kwam de stoet gisteren de Duits-Nederlandse grens over en werd daar
hartelijk verwelkomd door Nederlandse supporters. Een kinderkoor luisterde het
verblijf in Well op en later trok een muziekkapel een stukje op de vredestocht mee.
Via Venray ging het van Well naar Geysteren Twee Noorse ambulances en wat
bagagewagens sloten de stoet
AMSTERDAM - De Stichting Amster
dam helpt Warschau werkt hard aan
een eerste zending medicijnen be
stemd voor Poolse ziekenhuizen. Een
woordvoerder van de stichting, die af
gelopen zaterdag een eerste straatcol
lecte in Amsterdam hield, verwachtte
dat deze zending binnen drie tot vier
weken naar Polen kan worden ge
stuurd.
De Stichting heeft voor medicijnen ge
kozen. omdat van Poolse zijde te ken
nen was gegeven dat daaraan het mees
te behoefte bestaat Aanvankelijk lag
het in de bedoeling ook voedselpakket
ten naar Polen te sturen. Maar, aldus de
woordvoerder, de artsen in onze stich
ting hebben op basis van informatie uit
Polen besloten dat medicijnen voor
rang verdienen Het gaat vaak om ge
neesmiddelen die onderdeel uitmaken
van een kuur voor Poolse patiënten.
Aan die medicijnen bestaat gebrek, en
dat kan voor bijvoorbeeld suikerpa
tiënten ernstige gevolgen hebben
Voor distributie in Polen wordt zorgge
dragen door de katholieke kerk. Dat de
kerk is ingeschakeld heeft ook te ma
ken met het gevoelige karakter van de
actie: de Poolse autoriteiten willen ui
teraard voorkomen dat er ook maar
enigszins een politiek accent aan de
hulpverlening kan worden gegeven.
Ook in Den Haag, Rotterdam en
Utrecht wordt gewerkt aan adoptie
van Poolse steden. In Rotterdam is
men het verst.
ENSCHEDE - Als onderdeel van een
gigantische bezuinigingsoperatie
gaan er bij de gemeente Enschede de
I komende vijf jaar ongeveer 270 van de
2500 arbeidsplaatsen verloren. De ge-
meente zit zo diep in de financiële el
lende, dat alle vakleerkrachten licha
melijke opvoeding (20) en zw emonder
wijzers (22) volgend jaar al gedwongen
zullen worden ontslagen. Zij gaan op
wachtgeld. De overige gemeenteamb
tenaren, van wie de arbeidsplaats ver
valt. krijgen voorrang bij dc opvulling
van andere vacatures bij de gemeente.
Zij lopen ook het risico gedwongen an
dere banen te moeten aannemen.
Deze zeer ingrijpende plannen heeft het
college van B en W donderdagmiddag
op een persconferentie bekend ge
maakt Het personeel van de zwaarst
getroffen diensten en afdelingen is in de
loop van de dag op de hoogte gebracht
van het besluit De gemeenteraadsfrac
ties zijn woensdagavond ingelicht
Het is de eerste koer in Nederland, dat
de gemeentelijke overheid tientallen
medewerkers op stram zet en over vaat
tot een zo forse afslanking van „uiib
lelijk apparaat
Enschede zal niet alleen besnoeien op
personeel. Aangekondigd i». <i,
voetbalclub FC Twente de komende
vijf jaar een kwart miljoen gulden
minder aan subsidie krijgt van de ge
meente. Tal van culturele instellingen
in de stad zullen bovendien ook flink
moeten inleveren. Niet alleen het
zwemonderwijs vervalt, ook de jeugd-
tandverzorging verdwijnt.
Het gemeentebestuur denkt met deze
eerste bezuinigingsronde ongeveer 20
miljoen gulden binnen te halen, maar
hiermee ls Enschede er nog lang niet
De begroting voor 1981 heeft een tekort
van 20 miljoen gulden en ook voor 1982
wordt uitgegaan van een „gat" van deze
grootte. Met de nu voorgestelde bezui
nigingen worden slechts de tegenval
lers, die zich in de loop van 1981 hebben
aangediend '4.5 miljoenen ook voor
1982 worden verwacht <8 miljoen t weg
gewerkt Voor 1982 dreigt zelfs een be
grotingstekort van bijna 30 miljoen.
Enschede heeft voor 1981 al gevraagd
om een aanvullende bijdrage van 20
miljoen uil het gemeentefonds (artikel
12i Algemeen wordt echter aangeno
men dat een kans op een aanzienlijke
extra bijdrage klem is
De regels van het gemeentefonds zijn
aanzienlijk verscherpt Het Rijk zul
zich het risico van een grote bijdrage
aan Enschede eenvoudigweg met kun
nen permitteren, omdat dan het hek'
van de dam is. Tal van gemeenten be
schouwen de artikel 12-situatie van En
schede als een soort „testcase" en
wachten af wat Enschede aan extra bij
dragen krijgt, aldus bronnen in Den
Haag
De algemeen Christelijke Federatie
van Overheidspersoneel (CFOl heeft
boos gereageerd op dc aankondiging
van b en w van Enschede. De gemeente
ziet zich door haar financieel wanbe
leid genoodzaakt om het snoeimes te
hanteren, aldus de CFO. De organisatie
noemt het in een verklaring onverant
woord dat het college van b en w zo
met de ambtenaren wil omspringen.
„Van de kant van het college zit er geen
enkele motivatie achter. We zijn ont
hutst dat dit allemaal mogelijk blijkt
te zijn", aldus een woordvoerde.
Het bedenkelijke
bedrijf censuur
§TTit van elkaar totaal ver-
U schillende bronnen deze
week twee berichten over de
toepassing van censuur. Of -
om de begripsomschrijving
die Van Dale geeft te bezigen
toezicht door een overheid op voor pu-
blikatie bestemd drukwerk, het toneel,
de film, ofwel op brieven met de be
voegdheid daaruit gedeelten te schrap
pen of te verbieden. In Suriname heeft
de Nationale Militaire Raad (NMR)
voor onbepaalde tijd de pers onder con
trole gesteld. Alle berichten over „het
nationale gebeuren" moeten voortaan
de regeringsvoorlichtingsdienst passe
ren om voorafgaand aan de publikatie
politiek te worden beoordeeld NMR-
voorzitter Graanoogst motiveerde de
maatregel met de opmerking dat de pu
bliciteitsmedia in Suriname het proces
dat na de staatsgreep van de sergean
ten in februari 1980 ontstond, trachten
te ontwrichten en te frustreren. En dat
laatste zou dan gebeuren door versprei
ding van tendentieuze en suggestieve
berichten of door 'breeduit' publiceren
van onoprechte kritiek van individuen
en of organisaties op het revolutionaire
proces.
In ons land heeft de Koninklijke Neder
landse Academie van Weienschappen
zich erover beklaagd dat de rijksover
heid vaak uitkomsten van sociaal-we-
tenschappelijk onderzoek geheim
houdt. Veel ministeries geven volgens
de georganiseerde wetenschappers al
leen onderzoeksopdrachten onder al
lerlei beperkende bepalingen. Aldus
kan de opdrachtgever zelf uitmaken of
hij achteraf de resultaten van het on
derzoek openbaar wil maken, geheim
wil houden of alleen maar de voor hem
zelf gunstige gedeelten van het onder
zoek wil publiceren. Ook andere op
drachtgevers dan de overheid blijken
'zich met een dergelijke vorm van cen
suur op wetenschappelijk materiaal be
zig te houden. De koninklijke academie
vindt deze gang van zaken 'onaan
vaardbaar'.
Het enige positieve van beide berich
ten is dat het bestaan van deze
maatregelen niet achter te houden
blijkt Het publiek hoeft zich niet te ver
liezen in geruchten of bange vermoe
dens op dit punt Direct betrokkenen
dragen de feiten aan van een verschijn
sel dat met scherp en openlijk genoeg
kan worden veroordeeld. Zoals steeds
in dit soort gevallen worden er kantte
keningen gemaakt en verklaringen af
gelegd die bol staan van begrip voor de
noodzaak de overheid te laten uitma
ken wat wel en niet geschikt is voor de
burgers om te weten 'Ze zouden eens
een verkeerde of te sterk gekleurde
voorstelling van zaken kunnen krijgen
Ze zouden eens te hard kunnen schrik
ken. Ze zouden eens op een ongelegen
moment tot voorbarige conclusies kun
nen komen. Ze zouden eens. Overhe
den van allerlei snit en maat hebben
nogal eens de neiging te denken dat zij
het bevattingsvermogen en de ge
moedsrust van hun burgers op kriti
sche grenzen kunnen beoordelen. Bo
vendien werpen ze zich op om diezelfde
burgers te behoeden voor ernstige ver
storingen in deze gevoelige gebieden.
De nu strikt doorgevoerde perscensuur
in Suriname past in het geijkte patroon
van zowel dictatoriale machthebbers
als revolutionaire bewegingen, die te
rechte kritiek op hun handel en wandel
willen tegenhouden. En dat gebeurt
dan onder het mom dat de televisiekij
ker. radioluisteraar en krantenlezer
niet in verwarring mogen worden ge
bracht over de opbouw van de samenle
ving zoals de beleidsvoerders van het
ogenblik die voor ogen hebben Trou
wens. in steeds meer ontwikkelingslan
den gooien overheid en pers het op een
akkoordje over de informatie aan de
burger, de ontwikkeling van het land
moet ermee gediend zijn. heet het dan.
En daarbij wordt er van uitgegaan dat
het land uitsluitend en alleen is gediend
met de ontwikkeling uit de koker van
dezelfde overheid die de hand aan de
informatiekraan heeft.. Wanneer ge
heimhouding van uitkomsten van so
ciaal-wetenschappelijk onderzoek bij
de Nederlandse rijksoverheid inder
daad voorkomt op een schaal die bij de
koninklijke academie tot verontrusting
heeft geleld dan is er iets wezenlijks
Censuur, opzettelijke geheimhou
ding. manipulatie met feiten: het
druist allemaal in tegen de hoog gepre
zen toenemende mondigheid van de
burger, tegen de beloftes over verder
gaande openbaarheid van bestuur. In
een land als Suriname mag een be
schouwing van bovenstaande inhoud al
niet meer afgedrukt wordenkritiek op
de censuurmaatregel van NMR ver
dwijnt onder het rode potlood omdat
het wordt gezien als een poging het re
volutionaire proces te ontwrichten. In
Nederland heeft de Academie van We
tenschappen in ieder geval het volste
recht om vast te stellen dat wegmoffe
len van wetenschappelijke onderzoeks
resultaten schadelijk is voor de demo
cratische discussie en voor het. aanzien
van de wetenschap. Alleen wordt het
dan wel tijd dat er in kringen waar men
zich met deze hobby bezighoudt naar
scherpe kritiek erop wordt geluisterd.
vdM
De verbannen leider van de Tibeta-
nen. de Dalai Lama. heeft de Chinese
partijleider Hu Yaobang gefeliciteerd
met zijn benoeming. Dit heeft het Chine
se persbureau Nieuw China donderdag
bekendgemaakt Het is volgens diplo
maten in Peking voor het eerste sinds
jaren dal de Dalai Lama een bood
schap zond aan de Chinese leiders
