Uitstel levering van
F-16 schokt Israël
Weinig kans op akkoord
over het premierschap
NAM wil proefboring naar
olie en gas bij Kortgene
PROVINCIALE ZEEUWSE COURANT
Honderden doden door
aardbeving in Iran
BEGIN: GEHEIME INSTALLATIE VERNIETIGD
imwee naar geboorteplaats
Er ligt een gratis boekje over
contactlenzen voor u klaar.
vandaag
AFWIJKENDE STANDPUNTENDEN UYL
Werkloosheid neemt toe
ZEELAND NOG NOOIT EERDER PROEFBOORGEBEED
Karma! afgetreden als
premier Afghanistan
Opklaringen
Nog een enkele bui. maar in de loop
van de dag meer opklaringen. Mid-
dagtemperatuur ongeveer 18 graden.
Vrij krachtige wind. draaiend van
zuidwest naar noord.
224e jaargang no. 136
Vrijdag 12 juni 1981
i
Alles wat u altijd al over lenzen wilde weten staat plezierig
beschreven. Een briefje of kaartie naar Het Optiek-Gilde,
antwoordnummer 2351, Den Haag, is voldoende om het
boekje omgaand in huis te krijgen
Let op dit vignet van de gilde opticien wanneer u een bril of
contactlenzen gaat kopen
raél's nucleaire mogelijkheden geves
tigd en dreigt de andere Arabische lan
den ertoe aan te zetten versneld over te
gaan tot het ontwikkelen van de
atoombom, aldus de voorstanders van
Israel's atoomoptie.
De tegenstanders, zoals Begin maar
ook oud-premier Rabin die tot de oppo
sitionele Arbeiderspartij behoort, heb
ben zich in het verleden verzet tegen
(Van onze correspondente
JERUZALEM - Het Amerikaanse besluit de levering van vier F-I6-gevechtsvliegtuigen op te
schorten is in Israël zeer hard aangekomen. Eerdere Amerikaanse uitlatingen hadden namelijk de
indruk gewekt dat de Verenigde Staten niet direct sancties zouden treffen ondanks de veroorde
ling van de Israëlische aanval op de kernreactor in Irak.
Israel's minister van buitenlandse za
len Shamir schreef de ommekeer in het
Amenkaanse beleid toe aan de me
ningsverschillen tussen de Amerikaan
se adviseurs inzake de Israèlische actie.
Maar zelfs in 1975 toen president Ford
na ernstige meningsverschillen met Is
raël besloot het wapenleverantiebeleid
opnieuw te overwegen, werden de lo
pende zendingen van wapens gewoon
afgehandeld.
Tot nu toe heeft Israël reeds 53 van de
75 F-16- en 25 van de 40 F-15-gevechts-
vllegtuigen ontvangen. Beide types
vliegtuigen namen afgelopen zondag
deel aan het bombardement in Irak.
Amerika heeft aan de levering echter de
(gebruikelijke) voorwaarde verbonden
dat de toestellen slechts voor „defensie
ve doeleinden" mogen worden ge
bruikt Mede hierom heeft Israël van
het begin af aan met klem gesteld dat
het bombardement een daad van natio
nale zelfverdediging was. De Amerika
nen daarentegen verwerpen deze Israë
lische formulering.
Overigens zijn politieke waarnemers
hier ervan overtuigd dat het Ameri
kaanse besluit niet blijvend zal zijn.
Reagan heeft ln het verleden herhaal
delijk verklaard dat de VS belang
heeft bij een sterk Israël. De Ameri-
Donderdagmiddag is b(j werkzaamhe
den aan de OranjedUk ln Vlissingen
een nog volledig intact zijnde Engelse
vliegtuigbom bloot gewoeld. Onmid
dellijk zette de politie alle toegangswe
gen tot het Oranjekwartier af Ook de
ioodsdlensten vanuit de Koopmans
haven werden tijdelijk gestaakt Be
sloten werd de bom, een zogenaamde
500-pounder met een springlading van
bijna 220 kilo, ter plaatse te demonte
ren. Na ruim een uur sleutelen was het
gevaarlijke karwei geklaard en kon
den de bewoners van het Oranjekwar
tier weer opgelucht ademhalen.
PAGINA 3
opspraak
Het Spaanse para militaire korps de
Guardla Civil is weer tn opspraak ge
raakt Aanleiding is de mysterieuze
dood van driejonge Spanjaarden op 10
mei. De Guardla ClvU arresteerde het
irietal ln het Zuldspaanse Almeria. De
Guardla Civil vermoedde dat de drie
■ongens deel uitmaakten van een
ETA-commando. De volgende morgen
•'ond het drietal de dood toen hun ge
vuurde auto van een talud reed en in
vrand vloog
h Aalst, het Oostvlaamse stacjje waar
z>uis Paul Boon zijn 'universum'
■fhiep. is een fikse ruzie ontstaan over
*n standbeeld ter nagedachtenis van
schrijver Wat voor beeld, waar
boet het komen te staan, wie zal dat
letalen Dat zijn de vragen waar de rel
)m draalt. Moet het beeld van de eer-
'tgVlaamse boekdrukker en humanist
Jirk Martens wijken voorde 'keiharde
bandiet' Jan de Lichte?
PAGINA 21
winst
De KLM Is er als één van de zeer weinl-
lijndienstmaatschappijen in ge
ragd het moeilijke jaar 1980 met
af te sluiten In het op 31 maart
geëindigde boekjaar 1980-'81 bedroeg
positieve saldo voor de Nederland
se onderneming elf miljoen gulden.
Nieuws uit Zeeland: 2, 5, 7
en 9.
Binnen- en buitenland: 3
en 13.
Opinie: 4
Sport; 15.
Varia: 17 en 18.
Radio en televisie: 19.
Financiën: 21.
kaanse wapenleveranties zijn daar een
noodzakelijk onderdeel van. Maar in
Jeruzalem wordt ook beseft dat de Is
raëlische actie het Amerikaanse Mid-
den-Oostcn-beleid grondig in de war
heeft gestuurd.
Tot nu toe wenste de Amerikaanse re
gering in Israël, Egypte en Saoedi-Ara-
bië één pro-westers en anti-communis
tisch blok te zien. Door het Israëlische
bombardement op Irak is de Arabische
wereld, ongeacht de westerse of Russi
sche oriëntatie van de verschillende
landen, althans ogenschijnlijk ver
enigd, met Israël als gemeenschappelij
ke vijand.
Achtergrond
Deze nieuwe opstelling in het Midden-
Oosten vereist een revisie van het Ame
rikaanse beleid. In Israël blijven pre
mier Begin van oppositieleider Peres el
kaar verwijten maken en is het bombar
dement onderdeel van de verkiezings
strijd geworden. De ruzie heeft echter
een diepere achtergrond. Juist Perez en
de voorstanders van het ontwikkelen
van de atoombom in Israël (en deze be
horen niet tot één bepaalde partij) heb
ben de meeste kritiek op het beleid van
Begin.
Hoewel dit nooit officieel bevestigd is.
bestaan er in Israël tenminste twee
kernreactoren. Aangezien deze niet tot
de energievoorziening bijdragen kan
veilig worden aangenomen dat ze voor
andere doeleinden gebruikt worden.
Die geheimhouding dieude om de Is
raëlische roep voor een atoomvri j Mid
den-Oosten kracht bij te zetten. Het
bombardement op de Iraakse reactor
heeft echter ineens de aandacht op Is-
Benzine dinsdag
2 cent duurder
DEN HAAG (ANP) - Met ingang
van dinsdag 16 juni gaan de maxi
mumprijzen voor normale-, super-
en tweetaktbenzine met twee cent
per liter omhoog. De maximum
prijzen komen daarmee op respec
tievelijk 163,4 cent. 1 68.8 cent per
liter. Dit heeft het ministerie van
economische zaken donderdag
meegedeeld.
De maximumprijs van dieselolie
stijgt met 0.8 cent tot 110.8 cent per
liter, die van petroleum komt op
109,6 cent per liter, wat een stijging
betekent van 1.1 cent. Huisbrando
lie gaat met ingang van dinsdag
maximaal 72 cent per liter kosten
exclusief btw. wat neerkomt op een
stijging met 0.65 cent. Stookolie
wordt goedkoper Die daalt, afhan
kelijk van het zwavelgehalte, in
prijs met 12.80 tot 13.40 gulden per
ton. De prijzen van een ton stooko
lie komen daarmee op 575.80 en
544.00 gulden per ton exclusief btw.
In de prijs van L P.G. komt geen
wijziging Deze blijft op 73.6 cent
per liter De prijswijzigingen zijn
het gevolg van de aanpassing twee
maal per maand aan de dollarkoers
en de noteringen op de internatio
nale vrije markt.
het ontwikkelen van een eigen atoom
bom. Zij stelden dat eventuele conflic
ten met conventionele wapens beslecht
moesten worden, gebaseerd op de vrees
dat door het ontbreken van communi
catielijnen met de Arabische landen
een kleine vergissing voldoende zou
zijn een atoomoorlog te veroorzaken.
Voor Begin was het besluit de kern
reactor in Irak te vernietigen daarom
een logische stap in zijn absoluut ver
zet tegen het gebruik van kernwapens,
ook waar het Israël betreft.
Premier Begin zei donderdagavond dat
bij de luchtaanval een geheime installa
tie op veertig meter diepte onder de
kernreactor is vernietigd. Hij zei dat de
installatie zo was gebouwd orp ontdek
king door de internationale commissie
voor atoomenergie te voorkomen.
Witte Huis
Tot zover onze correspondente ln Jeru
zalem De Amerikaanse president Rea
gan heeft, gisteren de ambassadeurs
van zowel Israël als de Arabische lan
den op het Witte Huis ontvangen. Na
het onderhoud verklaarde de ambassa
deur van Soedan. Omer Salih Eissah.
tegenover journalisten dat de Arabi
sche diplomaten tegen Reagan hadden
dat het besluit de levering van
gevechtsvliegtuigen aan Israël uit
(Slot zie pag. 3 kol. 1)
NIJMEGEN Door heimwee naar zijn geboorteplaats Nijmegen heeft de 34-jarige Henk Grotens voor 100. per maand
reclameruimte weten af te huren op de aanplakborden bij de stations van Arnhem en Nijmegen Grotens deelt de
treinreizigers mee dal hij zijn woonhuis in het Twentse Hengelo naar hij nu 3.5 jaar woont wil ruilen tegen een
eengezinswoning tn Nijmegen of Arnhem Samen met zijn vrouw Rita probeerde Henk van alles om deze ruil te
bewerkstelligen maar het lukte niet. Henk die werkt in het Nijmeegse Schippersintemaat is ook het 4 uur reizen naar
Hengelo moe
(Van onze parlementaire redactie
DEN HAAG - Premier Van Agt schat
de kansen „niet hoog" dat de drie on
derhandelende partijen het eens wor
den over het premierschap. Het punt
DEN HAAG (ANP) - De werkloosheid in Nederland is in de maand mei gestegen
met 2.200. Bij de arbeidsbureaus stonden eind mei 335.900 mesnena als werkloos
ingeschreven, zo blijkt uit de voorlopige cijfers. Vergeleken met eind april was
er een daling te zien onder het aantal werkloze mannen met 2.000 en een stijging
van 4.200 bij de vrouwen
.Gecorrigeerd voor de seizoensinvloeden is de werkloosheid eveneens gestegen
Zowel onder de vrouwen als onder de mannen is daar een stijging te zien. respectie
velijk met 2.200 en met 8.200 Met deze toeneming van 10.400 is het totaal blijkens
de voorlopige cijfers gekomen op 363 900 werklozen De bij de arbeidsbureaus
geregistreerde openstaande vraag steeg eind mei ten opzichte van april mei 800 en
kwam op 25.400. De vraag vertoont gecorrigeerd voor seizoensinvloeden een da
ling van 5.800.
TEHERAN AFP) - Bijna drieduizend mensen liggen onder
het puin van huizen die donderdagochtend door een aardbe
ving in Goibaft in Iran zijn ingestort, zo heeft de politie van
Kerman, een 60 km westelijker gelegen plaats in het zuiden
van het land, meegedeeld.
Verscheidene seismologische instituten, onder welke die van
Teheran, hadden in de omgeving van Kerman een aardbe
ving met de kracht van 6.9 op de schaal van Richter geregi
streerd.
In een groot deel van de zuidoostelijke provincie Kerman is
grote schade aangericht. Meer dan 1.500 ernstig gewonde
mensen zijn in ziekenhuizen opgenomen
Het ergst getroffen is Oolbaft. met. 10 000 inwoners en de
omringende dorpen.
Het epicentrum van de beving lag in de zoutwoestijn Loot
zal waarschijnlijk midden of eind vol
gende week aan de orde komen. Dan
zal Van Agt laten weten dat het CDA de
premier levert. Deze fractie heeft al la
ten weten dat Van Agt dat moet wor
den.
Van Agt verwacht dat, ook na het nodi
ge „gebakkelei", overeenstemming
over het premierschap zal uitblijven.
Hierbij verwacht hij dat D'66-onder-
handelaar Terlouw uiteindelijk toch de
kant van het CDA zal kiezen Van Den
Uyl verwacht hij een dergelijke toege
vendheid niet. zodat de achterban van
de PvdA de doorslag moet geven
De kwestie van het premierschap heeft
donderdag de eerste middag van de
échte onderhandelingen overscha
duwd. Zoals Terlouw had aangekon
digd. vroeg hij bij het begin van het
overleg om half twee aan Van Agt of
deze zaak volledig bespreekbaar was.
Het antwoord van Van Agt stelde Ter-
louw tevreden, zo liet deze na afloop
van het gesprek weten.
Van Agt en Terlouw geven echter ver
schillende interpretaties aan de proce
durele afspraken, die hierover gemaakt
zijn. Volgens Terlouw is het net zo be
spreekbaar alsof het een gewoon onder
handelingspunt is. „Van Agt heeft be
vestigd dat alle argumenten voor en te
gen op tafel kunnen komen." liet de De
mocraat weten
Rituele zaak
De huidige premier zei desgevraagd de
vraag die Terlouw stelde als „een ri
tuele zaak" te beschouwen. Deze was
vooral bestemd voor het publiek, al
dus Van Agt. Volgens hem zal het ge
sprek over deze aangelegenheid niet
verder gaan dan het uitwisselen van
argumenten. „I)an zal ik zeggen, zo lig
gen de zaken." zei Van Agt.
PvdA-voorzitter Max van den Berg
heeft inmiddels olie op het vuur gewor
pen door het CDA te verwijten hier een
„onbespreekbaar punt" van te maken.
Tijdens een spreekbeurt in Groningen
sprak hij er zijn verontrusting over uit
dat het CDA deze zaak zo hoog speelt.
„Een dergelijke benadering doet geen
recht aan serieuze onderhandelingen
die in een redelijk tijdsbestek tot een
Van aen Berg eiste verder dat de andere
bij de formatie betrokken partijen het
de PvdA mogelijk maken tn de regering
te komen. Daarvoor is „een redelijke
opstelling" nodig. „De PvdA wenst
evenals anderen de onderhandelingen
(Slot zie pag. 3 Kol. 2)
KORTGENE - De Nederlandse Aardo
lie Maatschappij (NAM) uit Assen wil
een proefboring verrichten op een ter
rein ten noorden van de Zuiddijk tus
sen Kortgene en Colijnsplaat. Het is
volgens een woordvoerder van die
maatschappij de eerste maal dat er in
Zeeland een dergelijke boring wordt
verricht. Het dichtst in de buurt was
tot nu toe een proefboring op Goeree-
Overflakkee die door een andere maat
schappij dan de NAM werd uitgevoerd.
Met de proefboring op Npoi^d-Beveland
wil de aardoliemaatschappij nagaan of
er gas of olie zit ln bepaalde kalksteen-
lagen ln dat gebied. De mogelijkheid
dat die stoffen zich daar inderdaad zou
den bevinden kwam naar voren uit de
resultaten van een zogenaamd seis
misch onderzoek dat in november van
het vorig jaar op Noord-Beveland werd
gehouden
Om de proefboring mogelijk te maken
moet de NAM onder meer goedkeuring
vragen aan 7 ministeries. Verder moet
de maatschappij een bouwvergunning
aanvragen en moet de gemeente er voor
zorgen dat de bestemming van het be-
treilënde perceel overeenkomt met de
nieuwe activiteit
Indien de gehele procedure snel ver
loopt en er geen bezwaren worden Inge
diend tegen de plannen van de NAM
zou dat bedrijf in 1982 met zijn activitei
ten op Noord-Beveland kunnen begin
nen Dat de NAM op Noord-Beveland
een proefboring gaat beginnen wal nog
niet zeggen dat daar ook inderdaad gas
of olie in de grond zit. Volgens een van
de woordvoerders van dat bedrijf, F
Duut, weet men op dit moment nog
niets zeker over de aanwezigheid van de
brandstof. Ook over de omvang van het
eventuele gebied is nog niets te zeggen
De seismische onderzoeken hebben uit
gewezen dat er zich kalksteenlagen in
de grond bevinden en het gaat er nu om
of die lagen geschikt zijn om olie of gas
te bevatten Daarvoor moeten de kalk
steenlagen op een bepaalde manier sa
mengesteld zyn. Zo moeten bijvoor
beeld de poriën ln de lagen met elkaar
in verbinding staan, zodat het eventu
eel aanwezige gas of olie aan de grond
(Slot zié pag. 2 kol. 6)
LONDEN (RTR, UPI) - President
Babrak Karmal van Afghanistan
is donderdag als premier afgetre
den en heeft deze functie aan een
van zijn afgevaardigden. Sultan
Ali Kishtmand. toevertrouwd, zo
heeft Radio Kaboel meegedeeld.
De bekendmaking werd in Londen
opgevangen
Sinds hij eind 1979 bi) een door de
Sowjet-Unie gesteunde staats
greep aan de macht kwam heeft
Karmal de drie topfuncties in de
Afghanistaanse politiek, president
van de revolutionaire raad waar
door hij staatshoofd Is. premier en
algemeen secretaris van de demo
cratische eenheidspartij bekleed
De nieuwe premier was officieel
nummer drie ln de regeringshiérar-
chie.
De eerste vice-premier. Abdoerras-
jid Aryan, die geen lid is van het
politieke bureau van de partij, is
blijkbaar gepasseerd.
Van westerse diplomatieke zijde in
New Delhi is vernomen dat zich in
het presidentiele paleis m Kaboel
een schietpartij heeft voorgedaan
waarbij een lijfwacht van president
Babrak Karmal en een kolonel om
het leven kwamen. Er werd een
bloedige staatsgreeppoging onder
nomen
Het incident heeft zich op 1 of 2 juni
voorgedaan, toen pro-Karmal en
anti-Karmal vleugels van de rege
rende Afghaanse marxistische par
tij elkaar in de haren vlogen over de
vraag welke party de grootste
macht moest hebben in het door de
Sowjet-Unie met wapehs gesteun
de regime
