PROVINCIALE ZEEUWSE COURANT
VS waarschuwen tegen
luchtactie in Libanon
CDA: Den Uyl geen premier
Pater Schreurs bedankt
voor de eerste kamer
Hongerstaking Tutu
DOLFIRODAM VERHUIST
auto adria
ISRAEL VRAAGT GEEN'GROEN LICHT
DR. SPOCK
IN ARREST
11
Koeler
Zonnige perioden maar ook en
kele regen of onweersbuien. Middag-
temperatuur omstreeks 21 graden,
aan zee iets koeler. Zioakke wind uit
uiteenlopende richtingen.
en
dt 224e jaargang no. 129
Woensdag 3 juni 1981
PZC
im
■dcrmZte-
Weithavendijk ISO Goes 1*1 20440-
JOHANNESBURG (UPL'ANP) - De Zuidafrikaanse bisschop Desmond Tu
tu is dinsdag in hongerstaking gegaan. Hij wil namelijk dat de Zuidafri
kaanse autoriteiten het hem in april jl. afgenomen paspoort teruggeven
zodat hij naar Griekenland kan reizen om daar een prijs in ontvangst te
nemen. Volgens een kerkelijk woordvoerder wil Tutu zijn actie tot vrijdag
volhouden, de dag waarop hij in Athene moet zijn om de prijs te ontvan
gen.
De regering in Johannesburg nam in april het paspoort van Tutu. secretaris
generaal van de Zuidafrikaanse Raad van Kerken, af na een reis van Tutu
door Europa en de Verenigde Staten waar hij zich sterk maakte voor econo
mische druk op Zuid-Afrika en voor beëindiging van het apartheidsbewind
De Alexander Onassisstichting in Athene heeft Tutu de prijs met daaraan
verbonden een geldsom van 100.000 dollar toegekend voor „zijn vooraan
staande rol in de internationale strijd tegen rassendiscriminatie en in het
bijzonder voor zijn uitzonderlijke moed in zijn eis voor gelijkwaardigheid
voor zwart en blank in Zuid-Afrika." Dit liet het Griekse persbureau ANA
dinsdag weten.
SCHARENDIJKE - De verhuizing van de levende have
van het Scharendijkse Dolfirodam naar Stein in Lim
burg is niet zonder problemen verlopen. Tijdens dc
drieënhalf uur durende reis is namelijk de ongeveer tien
jaar oude zeeleeuw Dieeo overleden. Het dier werd mee
terug genomen naar Scharendijke, waar na een eerste
onderzoek bleek, dat het dier waarschijnlijk aan een
hartstilstand is overleden. Met de sluiting van Dolfiro
dam verliest Schouwen-Duiveland een belangrijke
slechtweervoorziening.
Dinsdag werden de dolfijnen naar Stein gebracht.
fZie ook pagina 5)
Het Zilveren Kruis luidt de noodklok
over de vrijwillige ziekenfondsverzeke
ring Volgens de verzekeringsinstel
ling z()n de kosten niet meer op te
brengen en dreigt een bankroet De an
derhalf miljoen mensen die op deze
wjjze tegen ziektekosten zijn verze
kerd zouden beter over kunnen gaan 1
naar de particuliere verzekeraars, al
dus Het Zilveren Kruis.
PAGINA 19
betalingscircuit
H Twee commissies onder voorzitter- I
schap van de Nederlandsche Bank I
gaan de mogelijkheden onderzoeken I
voor de vorming van een nationaal be-
tallngsclrcuit Een bundeling van de I
girosystemen van de Postgiro, de ban-
ken en de Nederlandsche Bank geeft B
technisch geen problemen, maar de 1
commissies zullen zich bezig houden
met de maatschappelijke en economi- I
sche gevolgen.
Nieuws uit Zeeland: 2, 5, 7
en 9.
Binnen- en buitenland: 3
en 13.
Opinie en achtergrond: 4. |j
Sport: 15.
Radio en televisie: 17.
Financiën en economie: 8
19.
Informateur De Koning ziet dinsdag toe hoe CDA-leider Van Agt zijn jasje voor
aanvang van het overleg Uittrekt.
i Van onze parlementaire redactiei
DEN HAAG - Het CDA acht hel uitge
sloten dat CDA-fractieleider Van Agt
geen premier zou worden in een nieuw
kabinet, waaraan de christen-demo
craten meedoen. Het is „ondenkbaar"
dat oppositieleider Den Uyl van zo'n
kabinet minister-president zou wor
den.
Het CDA-bestuur gaf dinsdag een ver
klaring uit waarin staat dat het „voor
de hand ligt dat uit de grootste partij in
het toekomstige kabinet de minister
president voort moet komen" Dat be
tekent echter niets minder dan dat mr.
Van Agt opnieuw premier moet wor
den
„Gezien de verkiezingsuitslag en alles
wat er binnen de PvdA aan standpun
ten over Van Agt is opgebouwd, is het
ondenkbaar dat bijvoorbeeld Den Uyl
premier zou kunnen worden", zei ons
dinsdag desgevraagd een CDA-be-
stuurslid.
De kwestie van het premierschap is in
de eerste besprekingen tussen dc kabi
netsinformateurs en de fractieleiders
Van Agt (CDA). Den Uyl (PvdAi en Ter
louw (D'66) al aan de orde geweest.
„Maar slechts in verkennende, aftas
tende zin", zo zei de woordvoerder van
de informateurs dinsdag. „En maan
dag meër dan dinsdag", werd eraan
toegevoegd.
Programmatisch
De gesprekken van maandag en dins
dag zijn nagenoeg geheel over pro
grammatische kwesties gegaan. Er is
over het premierschap nog absoluut
niet onderhandeld, zo verzekerden alle
betrokken partijen. Dc informateurs
hebben slechts kennis genomen van de
eerste, duidelijk verschillende stand
punten.
PvdA-leider Den Uyl heeft daarbij ge
steld „dat de premier moet passen bij
de aard en het programma van het nieu
we kabinet". Daarom valt volgens de
socialisten over het premierschap in dit
st adium nog helemaal niets te zeggen.
Den Uyl wil daarover ook pas gaan pra
ten wanneer er sprake is van echte on
derhandelingen.
Toetssteen voor hem is of uit deze infor
matieperiode een regeerprogramma
rolt dat op een aantal punten haaks
slaat op het beleid dat het kabineuVan
Agt de afgelopen jaren heeft gevoerd. In
dat geval rijst de vraag of zo n afwij
kend programma nog wel geloofwaar
dig is bij een kabinet onder Van Agt.
Andere kleur
Ook D'66-Ieidcr Jan Terlouw liet zich
dinsdag in dergelijke bewoordingen
uit. Voor hem staat niet vast dat mr.
Van Agt premier moet worden in een
kabinet van CDA. PvdA en D'66. „Zo'n
kabinet heeft een duidelijk progressie
ve signatuur", zei hij voor dc radio,
..Van Agt heeft echter de kleur bepaald
van een CDA-VVD-kabinct. Dezelfde
man premier maken in een kabinet van
andere signatuur zal teveel vragen op
roepen". aldus Terlouw.
De kwestie van het premierschap en
ook van de zetelverdeling zal overigens
pas in een later stadium van de infor
matie werkelijk aan de orde komen. Wel
hebben de informateurs ..een duidelijk
beeld gekregen van welke minister
sposten bepaalde partijen zeker niet
willen hebber.", zo werd dinsdag mede
gedeeld,
Voorlopig lijken de twee informateurs
zich tot de programmatische kant van
hun opdracht te beperken. Dinsdag
ontvingen zij eerst de fractieleiders van
de kleine partijen. Vervolgens spraken
zij een klein uur met mr Van Agt. Daar
na vond een bijna drie uur durend ge
sprek plaats met drs. Den Uyl, dat van
middag wordt voortgezet Vanmorgen
spreken zij ook nog met Terlouw en op
nieuw - kort - met Van Agt.
Voorbereiding
Den Uyl noemde het gesprek van dins
dag ..een voorbereiding op dc onder
handelingen". Hij sprak over „aftasten
en grenzen bepalen" in een overigens
„uitstekende sfeer". De PvdA-leider
heeft met de informateurs gesproken
over de onderwerpen die volgens hem
in de echte onderhandelingen aan de
orde moeten komen.
Volgens zijn woordvoerder is daarbij
gesproken over zaken als het inko
mensbeleid. de werkgelegenheid, de so
ciale zekerheid en de woonlasten. Der
gelijke onderwerpen zijn ook bij de an
dere fractieleiders aan de orde geweest
Alle drie fractieleiders zullen vandaag
tSlot zie pag. 8 kol. 6i
IVan onze correspondent)
WASHINGTON/JERUZALEM - De Verenigde Staten hebben dinsdag Israël er voor gewaar
schuwd dat luchtaanvallen op Palestijnse stellingen in Zuid-Libanon de kansen op vrede in het
gebied schaden. Dean Fischer, woordvoerder van het Amerikaanse ministerie van buitenlandse
zaken, zei dat de VS voortdurend bij alle partijen op terughoudendheid hebben aangedrongen en
dat geen enkele militaire activiteit bijdraagt aan het vredesproces. De VS willen duidelijk maken
dat zij niet het groene licht hebben gegeven voor enige militaire activiteit.
Amerikaanse functionarissen verklaar
den dat niet is bepaald of zulke aanval
len. waarbij gebruik wordt gemaakt
van Amerikaanse vliegtuigen of wa
pens, een schending vormen van de
Amerikaanse wet. De kwestie van wet
tige zelfverdediging is een zeer ondoor
zichtige zaak. aldus deze functionaris
sen
In een reactie op de Amerikaanse waar
schuwing heeft premier Begin van Is
raël dinsdag gezegd dat Israël nooit de
Verenigde Staten om het groene licht
gevraagd heeft voor bexluiten, die val
len onder de soevereine verantwoorde
lijkheid van Israël. „Het is onze plicht
het lven van onze burgers te bescher
men en de verantwoordelijkheid voor
het vervullen van die plicht ligt alleen
bij ons"
In de verklaring zei Begin voorts dat hy
de Amerikaanse afgezant. Habib, her
haaldelijk heeft gezegd dat Israël niet
zal afstappen van preventieve aanval
len op guerrillastrijders in Libanon.
De Israëlische luchtmacht heeft dins
dag opnieuwe luchtaanvallen uitge
voerd in Zuid-Libanon. Doel van de ac
tie was deze keer een Palestijns trai-
Senaat eens met
opzeggen cultureel
verdrag Zuid-Afrika
DEN HAAG (ANP) - Een meerderheid
van de eerste kamer heeft dinsdag in
gestemd met het plan van de regering
om het cultureel verdrag met Zuid-
Afrika op te zeggen. Met 40 stemmen
voor en 29 tegen werd het voornemen
van de regering bekrachtigd.
De oppositie - PvdA, PPR. CPN en PSP
- stemde en bloc voor. Het CDA was
verdeeld. Een meerderheid van 14
CDA-ers, onder wie Van Hulst. Diepen
horst en Netjes, stemde tegen, twaalf
CDA-ers stemden voor.
PAGINA 2
oosterschelde werk
De Oosterscheldewerken zullen min
stens tien maanden later gereed zijn
dan met de tweede kamer is afgespro
ken. Het ministerie van verkeer en wa
terstaat gaf gisteren toe. dut de datum
waarop de pijlerdam in de monding
j van de Oosterschelde moet zijn vol
tooid.31 december 1985, nietwordtge-
haald.
PAGINA 3
maximumsnelheid
Volgens minister Tuijnman zal een
verhoging van de maximumsnelheid
j op de autosnelwegen de verkeersvei-
ligheld niet verhogen Een ambtelijke
studie wijst uit dat verhoging van de f
snelheidslimiet de afwikkeling van het r
verkeer niet bevordert. Minister Tufjn- fl
man vindt sneller rijden bovendien in
strijd met het. huidige energiebeleid,
vakantiespreiding
Ondanks de vakantiespreldlng over
tien weken zullen dit jaar veel mensen
niet op reis gaan in de door hen gewen
ste periode Een onderzoek van het
Centraal Bureau voor de Statistiek
1 wijst uit,, dat. naast de vakanties van de
scholen ook spreiding van de collectie
ve bedrijfsvakanties nodig is.
PAGINA 7
I
werkgelegenheid
De werkgelegenheid van 175 van dc j
200 werknemers van de ijzergieterij
Asselbergs in Bergen op Zoom blijft j|
I' behouden. De ijzergieterij wordt over
genomen door het Britse Midlands In- I'
dustries.
PAGINA 13
ziektekosten
ningskamp van de Fatah-organisatie
ten noorden van de havenstad Tyrus.
Van Palestijnse kant werd melding ge
maakt van zes doden en negen gewon
den. Verder werden in Zuid-Libanon
Palestijnse bolwerken door de Israëli
sche artillerie bestookt. Ook kwam de
militia van majoor Haddad in actie en
werd Sidon onder vuur genomen.
Volgens premier Begin zijn de lucht
aanvallen in Zuid-Libanon van preven
tieve aard en hebben ze niets te maken
met de huidige crisis rond de Syrische
raketten in Libanon In een interview
voor de Amerikaanse televisie zei Begin
dat Israël de raketten binnen twee uur
kan vernietigen zonder dat de Syriers
daar iets tegen kunnen doen. Maar
voorlopig geeft Israel de voorkeur aan
de diplomatieke bemiddelingspogin
gen. aldus Begin
Eind deze week zal de Amerikaanse di
plomaat Philip Habib naar het Mid
den-Oosten terugkeren om zijn bemid
delingspogingen voort te zetten. De
kans van slagen lijkt echter zeer ge
ring.
Taiwan wil geen
contact met Peking
PEKING (DPA) - Taiwan heeft de lei
ding in Peking te verstaan gegeven,
dat het voorlopig nog geen enkel con
tact wil. Naar dinsdag in Peking werd
bekendgemaakt, weigerde Taiwan te
legrammen in ontvangst te nemen,
waarin Peking vrijdag het overlijden
meedeelde van ere-presidente Soon
Ching Ling, weduwe van de oprichter
van de Chinese republiek Sun Vat-Sen.
WASHINGTON (DPA)-De Amerikaan
se pacifist Benjamin Spock is dinsdag
voor het Witte Huis gearresteerd.
De door zijn boeken over de opvoeding
van kinderen beroemd geworden
kinderarts en elf pacifistische mede
standers waren tijdens het dagelijks be
zoekuur op het terrein gekomen en
maakten aanstalten om op de knieen
met gebeden tegen de kortingen op so
ciale uitgaven van president Reagan te
gaan protesteren. Na enige minuten
werden zij opgepakt, omdat zij niet vrij
willig wilden gaan Spocks 'Centrum
voor Creatieve Geweldloosheid' heeft
reeds verdere gebedsdemonstraties in
het Witte Huis aangekondigd.
CDA -BESTUUR BOOS OP BISSCHOP GIJSEN
Van onze parlementaire redactie i
DEN HAAG - CDA-voorzitter Piet
Bukman is zeer teleurgesteld over het
vertrek Van CDA-Eerste-Kamerlid en
priester G. Schreurs uit de Senaat. „Ik
vind het onbegrijpelijk dat zoiets in
Nederland kan voorkomen", zei Buk
man dinsdag in een reactie.
De Limburger Schreurs besloot dins
dag zijn senaatszetel op te geven onder
druk van bisschop J. Gijsen van Roer
mond. die vindt dat Schreurs als pries
ter aan hem verantwoording verschul
digd is voor zijn parlementaire werk.
Schreurs is het daar niet mee eens. Een
dergelijke opvatting is strijdig met de
Grondwet, waarin bepaald wordt dat
kamerleden „zonder last of rugge
spraak" moeten handelen. In een com
muniqué stelt Schreurs dathij als pries
ter weliswaar toestemming nodig heeft
om rich kandidaat te stellen, maai dat
hij na gekozen te zijn moet kunnen
functioneren als alle andere kamerle
den.
MIDDELEEUWSE
NEDERZETTING
PESSE (ANP) - In het Drentse dorp
Pesse igem Ruinen i is een middeleeuw
se nederzetting ontdekt.
De overblijfselen van deze nederzetting
kwamen aan het licht bij de aanleg van
een sportveld. Medewerkers van het
b(ologisch-archeologisch instituut uit
Groningen gaan het terrein geheel af
graven. Volgens het instituut gaal hel
om een nederzetting die dateert uit de
jaren 800 tot. 1000. Bij Pesse werd een
aantal jaren geleden ook de bekend ge
worden 'boot van Pesse' in het veen ge
vonden.
Gijsen heeft Schreurs echter de toe
stemming om zijn kamerlidmaatschap
voort te zetten onthouden. CDA-voor-
zitter Bukman zei de beslissing van
Schreurs te respecteren. „Maar ik vind
het heel spijtig dat een bisschop zegt
dat kamerleden die priester zijn niet al
leen met een mandaat van de kiezers,
maar ook met een mandaat van de kerk
in de Kamer zitten. Mgr. Gijsen heeft
Schreurs voor het blok gezet".
Bukman zei erg blij te zijn dat kardi
naal Willebrands zich van de stand
punten van mgr. Gijsen heeft gedistan
tieerd. „Hij denkt er hetzelfde over als
het CDA". Bukman voegde er echter
aan toe dat het hier om een „gelokali
seerd" probleem gaat, dat alleen deze
bisschop geldt.
Het vertrek van Schreurs uit de Eerste
Kamer betekent dat dr. J. Hendriks zijn
plaats zal innemen. Na de maandag ge
houden Eerste-Kamerverkiezingen
moest de gekozen Hendriks aanvanke
lijk plaats maken voor de niet-gekozen,
maar hoger op de lijst geplaatste
CDA'er J. Gooden.