PROVINCIALE ZEEUWSE COURANT Gesprek Begin en Sadat over situatie in Libanon Partijen oneens over opdracht formatie WESTEN ISRAËL VALT RAKETBASIS SYRIË AAN Maatregelen tegen hinder voor verkeer bij Zandkreekbrug Poolse kardinaal Wyszynski overleden Oud-senator Van Wijk (psp) overleden POSITIE KAMERVOORZITTER DOLMAN IN DISCUSSIE Tijdelijk regen In de ochtend enige regen. In de mid dag van het zuiden uit enkele opkla ringen. Middagtemperatuur van vijf tien graden op de Wadden tot negen tien graden in Brabant en Limburg Matige wind. draaiend naar zuidwest 224e jaargang no. 125 Vrijdag 29 mei 1981 MEJNSWEMT (Van onze correspondent) JERUZALEM - Premier Begin van Israëlsen president Sadat van Egypte zullen aanstaande donderdag voor topoverleg bijeenkomen. De beide staatslieden willen zich op initiatief van Begin beraden over de situatie in Libanon en de toenemende Russische inmenging in het Midden- Oosten. De ontmoeting zal plaatsvinden nabij de Israëlische nederzetting Ofira in de noordelijke Sinaiwoestijn. Dit gebied zal in het kader van het vredesverdrag volgend jaar door Israel ont ruimd worden en aan Egypte teruggegeven worden. De instemming van Sadat komt zeer zant beloofd diens afwezigheid niet te - rollen uitbuiten en tot militaire actie tegen de Syrische raketstellingen in Libanon over te gaan. Daarentegen verklaarde een militaire bron in Israël dat de diplomatieke missie van Habib in feite mislukt was. Na drie weken pendeldiplomatie staan de beide partijen nog steeds lijnrecht onverwacht aangezien Egypte al vori ge zomer had laten weten pas na de ver kiezingen in Israel, die 30 juni plaats vinden, de topbesprekingen te willen voortzetten. Een ontmoeting tussen Sadat en Begin zou namelijk voor elec torale doeleinden benut kunnen wor den. Om deze reden zal Sadat eveneens een onderhoud hebben met de Israëli sche oppositieleider Peres. De kandidaat van de oppositionele Ar beiderspartij voor buitenlandse zaken. Abba Eban, zei dat het van absurde nai- viteit zou getuigen te beweren dat Be gin dit initiatief had genomen zonder ook aan de verkiezingen te denken. Al les wat Begin deze dagen doet. aldus Eban, is niet vrij van electorale overwe gingen. Eban drong er bij de regering op aan de diplomatieke weg te bewande len inzake de raketcrisis in Libanon. Habib terug De crisis heeft een kritisch stadium be reikt nadat de Amerikaanse bemidde laar Habib woensdag j.1. voor overleg naar Amerika is teruggeroepen. Pre mier Begin heeft de Amerikaanse afge- rijk milieu De provincie Zeeland vertoont een grote rijkdom aan milieu-typen. Aan tastingen zijn echter voortdurend op verschillende fronten merkbaar. Er Is dan ook een onafgebroken zorg nodig voor Instandhouding van het waarde volle leefmilieu in Zeeland Dat blijkt uit de 'plantenlijst Zeeland' uitgege ven door de natuurwetenschappelijke adviescommissie van de stichting Het Zeeuwse Landschap. PAQINA 3 tumult Na drie weken staking is donderdag morgen het rijdend HTM-personeel weer aan het werk gegaan. Morrend aanvaardden de vervoersbonden CNV en FNV woensdagmorgen een compro mis-voorstel van de HTM-directie Met name op de FNV-vergadering zorgde een aantal tegenstemmers voor flink wat tumult, PAGINA 15 beker AZ heeft gisteravond nog maar eens bewezen dal het de best voetballende ploeg in Nederland is. In de beker-fina le In het Olympisch Stadion in Am sterdam ondervonden de Alkmaar- ders weinig tegenstand van Ajax (3-1) AZ zorgde daarmee voor een dubbel succes titel en beker PAGINA 17 devaluatie Vlissingen heeft zondag het sterk ge devalueerde Valkenisse-toemooi van Meeuwen gewonnen. In de finale hield de 'tweede keus'-selectle van Vlissin gen het sterke Arnemulden knap in be dwang (l-li Strafschoppen moesten toen de beslissing brengen. De Vlis- singse A-keeper Ron van Huizen stop te twee penalty's, genoeg voorde eind zege. PAGINA 20 gouden palm Op het filmfestival van Cannes is de film 'De man van ijzer' van de Poolse regisseur Andrzej Wajda onderschel den met de Oouden Paim. Wajda's film - een 'vervolg' op 'De man van mar mer' - handelt over de stakingen in de Poolse havensteden van enige tijd te rug Andere belangrijke onderschei dingen gingen naar de Zwitserse regis seur Alain Tanner (prijs van dejuryi. de Italiaan Ugo Tognazzi i beste man nelijke hoofdrol) en de Francalse Isa- belle Adjani (beste vrouwelijke hoofd rol). Nieuws uit Zeeland: 2,5 en 7. Binnen- en buitenland: 3 en 9. Opinie: 4. Sport: 15, 16, 17 en 19. Kunst en cultuur: 20. Radio en televisie: 21. Financiën: 23. Karel-de-Groteprijs voor Simone Veil AKEN (RTR) - Simone Veil, de voorzitster van het Europese par lement, heeft donderdag de Karel- de-Grote-prijs van de stad Aken gekregen voor haar bijdrage aan de Europese samenwerking. De Frangaise is de eerste vrouw die deze prijs krijgt toegekend. Simone Veil wordt vooral geprezen om de wijze waarop zij zich inzet voor de 'rechten van een vrij en di rect gekozen parlement van alle Europese volkeren in de gemeen schap'. tegenover elkaar. Israël eist verwijde ring van de Syrische raketstellingen uit Libanon; de Syriérs stellen hier niet toe bereid te zijn. Het zwaartepunt van de bemiddelingspogingen is intussen in feite verplaatst naar de Saoedische hoofdstad Riaad, waar een Panarabi- sche regeling wordt gezocht voor de si tuatie in Libanon. Aanval De Israëlische luchtmacht heeft don derdag een aanval uitgevoerd op een raketbasis en een Palestijns trainings kamp bij Damour. ten zuiden van Bei roet. Volgens de Israëlische militaire woordvoerder werd de aanval uitge voerd nadat luchtdoelraketten van het type SA-9 op Israëlische vliegtuigen waren afgevuurd. De woordvoerder zei dat deze raketten afkomstig waren van een door Libische soldaten bemande basis in Libanon. De afgelopen maand heeft Libië zowel wapens als man schappen naar Libanon gestuurd in het kader van een militaire overeen komst met Syrië. Het is voor het eerst sinds Syrië vorige maand luchtdoelra ketten in Libanon installeerde, dat Is raël een militaire actie in Libanon uit voert. Er is melding gemaakt van 25 slachtof fers. De Verenigde Staten hebben donder dag een dringend beroep gedaan op al le bij het Libanese conflict betrokken partijen 'maximale zelfbeheersing' te betrachten. In een verklaring van het Amerikaan se ministerie van buitenlandse zaken wordt gezegd dat de Amerikaanse re gering 'de overtuiging blijft toegedaan dat geen van de bij het conflict betrok ken partijen oorlog wil". WETHOUDER GEEN ECHTE OPLOSSING: KATS - Rijkswaterstaat heeft maatre gelen getroffen om het wegverkeer tus sen Noord- en Zuid-Beveland. vooral in de zomer, te ontlasten van de hinder die de openingstijden van de Zand kreekbrug veroorzaken. Een werk groep met vertegenwoordigers van de gemeente Kortgene, de beroepsvaart, de watersport, ANWB. rijks-en provin ciale waterstaat komt in een rapport tot de conclusie dat het water- en weg verkeer bij die Zandkreekbrug elkaar behoorlijk dwars zitten. Het pakket maatregelen van rijkswaterstaat vloeit uit dit rapport voort. Wel blijkt dat met name de vertegenwoordiger van de gemeente Kortgene in die werk groep, wethouder N. Filius, grote vraagtekens zet bij de nu gekozen op lossingen. Met kortere openingstijden van de brug. voorrang voor het openbaar ver voer na een stremming en tenminste vijf minuten vrije doorgang per uur voor het wegverkeer denkt rijkswater staat de hindernis een eind uit de wég te ruimen. „In feite geen echte oplossing", vindt wethouder Filius van de gemeen te Kortgene Hij meent dat rijkswater staat meer tegemoet is gekomen aan de belangen van het scheepvaartverkeer en het wegverkeer met een kluitje in het riet heeft gestuurd. Wel laat de Kort- geense wethouder weten dat rijkswa terstaat met de maatregelen het stand punt van de meerderheid van de werk groepleden volgt. De gemeenteraad van Kortgene heeft vorig jaar een motie aangenomen waar in werd aangedrongen op een betere re geling voor de openingstijden van de Zandkreekbrug. De raad wees daarbij (Slot zie pagina 5 kolom 7 DEN HAAG (ANP) - In een ziekenhuis in Haarlem is donderdagochtend het oud-eerste kamerlid voor de PSP mr J. H. van Wijk (73) overleden. Hij be zweek aan de verwondingen die hij en kele weken geleden opliep bij een ver keersongeluk in zijn woonplaats Haar lem. Jan Hendrik van Wijk. 2 juni 1907 in Amsterdam geboren, is van 1966 tot 1974 voor de PSP lid van de eerste ka mer geweest. Hij was tot zijn dood advo caat en procureur Van Wijk was reeds jong betrokken in de vredesbeweging. In 1924 was hij één van de oprichters van de Nederlandse Christelijke Studenten Vredes Vereni ging, en later nam hij. tot aan de tweede wereldoorlog, deel aan de Jongeren Vredesactie. In de oorlog heeft hij onder andere in Vught en Dachau gevangen gezeten. Reeds in 1938 trad hij op als advocaat in dienstweigeringszaken. Stefan Wyszynski LOF VAN LEIDERS IN WARSCHAU WARSCHAU (RTR/UPI/DPA) - De pri maat van de Poolse katholieke kerk, kardinaal Stefan Wyszynski, is don derdag overleden. Wyszynski leed aan maagkanker. Hij was 79 jaar. Het Pool se episcopaat maakte donderdagmid dag via een communigue bekend dat de begrafenisplechtigheid zal worden gehouden op zondag aanstaande, om 17.00 uur (on.ze tijd). Er werd niet aan gegeven waar Wyszynski precies zal worden begraven, doch in kerkelijke kringen in Warschau kon worden ver nomen da» het waarschijnlijk de Sint- Jans-kathedraal wordt in de Poolse hoofdstad. Met het bekendworden van Wyszyns- ki's overlijden brak donderdag (Hemel- DEN HAAG (ANP) - Met ingang van 1 juni zijn de maximumprijzen van benzine en een aantal andere olie- produkten verhoogd. De maximum prijzen van stookolie zijn verlaagd. De prijs van normale benzine en van superbenzine gaat met ingang van 1 juni met 1.2 cent inclusief btw per liter omhoog. De nieuwe maximum prijs van normale benzine wordt 161,4 en die van superbenzine 166,8 cent inclusief btw per liter De maximumprijs van tweetaktben- zine gaat met één cent inclusief btw omhoog en wordt 1.79 gulden inclu sief btw per liter. De maximumprijs van dieselolie gaat met 2.6 cent om hoog naar 1.10 gulden per liter even eens inclusief btw. Petroleum mag 2,2 cent per liter duurder worden en de nieuwe maximumprijs van dit. produkt wordt 108.5 cent inclusief btw per liter. LPG mag 0.6 cent per liter in prijs stijgen en de nieuwe ma ximumprijs van dit produkt wordt 73.7 cent inclusief btw per liter. De maximumprijs van huisbrandolie exclusief btw wordt met 2.15 cent per liter verhoogd tot 71.35 cent per liter. De maximumprijs van zware stooko lie met een maximumzwavelgehalte van één procent gaat met 7.40 gulden omlaag naar 588,60 gulden exclusief btw per ton. De maximumprijs van zware stookolie met een zwavelge- halte van maximaal twee procent gaat 11.30 gulden omlaag naar 557.40 gulden exclusief btw per ton De verhoging van de maximumprij zen van benzine is uitsluitend toe te schrijven aan een verhoging van de handelsmarges voor oliemaatschap pijen. handelaars en pomphouders. De stijging van de dollarkoers van 2,48 naar 2,55 gulden in de periode waarover de prijsvaststelling betrek king heeft, werd geheel gecompen seerd door een daling van de noterin gen op de vrije markt. Voor dieselo lie, petroleum en huisbrandolie ble ven de noteringen nagenoeg ongewij zigd De verhoging van de maximum prijzen van deze produkten is veroor zaakt door de stijging van de dollar koers en de verhoging van de harf delsmarges. Bij stookolie werd de stijging van dc dollarkoers meer dan gecompen seerd door de daling van de noterin gen. Doordat de gemiddelde pro- duktwaarde op basis van noterin gen daalde tot beneden dc onder grens van hel maximum prijssys- teem zijn de prijzen niet verder aan gepast dat tot die ondergrens. vaartdag) voor de 36 miljoen Poolse burgers een periode van rouw aan. Als leider van de Poolse katholieke ge meenschap beschikte Wyszynski over een bijna ongeëvenaarde invloed voor een primaat in een land van Oost-Euro pa. Paus Johannes Paulus n was voor zijn pausschap als bisschop van Krakow een van de naaste medewerkers van Wyszynski. De laatste dagen van het leven van de Poolse primaat stonden dan ook in het teken van de onophoude lijke zorg om de gezondheid van de Paus. die bij een aanslag gewond raak te. en de twee kerkelijke leiders spraken afgelopen maandag voor het laatst met elkaar, telefonisch vanuit hun ziekbed. 'Onbevreesd' De Paus betuigde donderdag zijn deel neming met het overlijden van Wys zynski en noemde hem 'een onvermoei bare pastoren een onbevreesde getuige van het evangelie van Christus' In een telegram, waarvan de tekst door het Vatikaan was gepubliceerd zei de paus dat hij 'verenigd is m droefheid en ge bed met de gehele kerk van ons vader land en met al mijn landgenoten" Het. telegram was gericht aan kardinaal Franciszek Macahrski, vice-voorzitter van de Poolse bisschoppenconferentie Voorbeeld De politieke leiders van Polen hebben de werkwijze van wijlen kardinaal Wyszynski een voorbeeld genoemd voor de samenwerking van kerk en staat. In een telegram van rouwbetoon heet het. dat de dood van de kardinaal alle Polen diep bewogen heeft. Het tele gram was verzonden door partijleider Kania, president Jablonski, premier Jaruzelski, de voorzitter van de demo cratische en de boerenpartij Ignar en Kowalsczyk en parlementsvoorzitter Slot zie pag. 9 kol. 7) (Van onze parlementaire redactie) DEN HAAG - De vier politieke partij en die een hoofdrol zullen spelen in de komende formatie, zijn het oneens over de opdracht die de (in)formateur moet krijgen. Na afloop van de eerste fractievergaderingen, die woensdag werden gehouden, bleek dat beide re geringspartijen met de oppositie van mening verschillen over de vraag waar de formatie mee dient te begin nen. CDA en WD geloven dat de informa teur als opdracht het opstellen van een economisch herstelplan moet krijgen. Daarna zal hij moeten onderzoeken welke fracties bereid zijn dit plan te on dersteunen. De voorstellen van minis ter Albeda (sociale zaken), gedaan tij dens een spreekbeurt in Gorkum aan de vooravond van de verkiezingen, wor den beschouwd als uitgangspunt van dit plan. PvdA en D'66 kiezen tegenover deze in houdelijke aanpak een meer politieke opstelling. Beide fracties geloven dat eerst de politieke kleur van de nieuwe coalitie bepaald moet worden. Pas daarna dient, regeringsprogramma op gesteld te worden Meer eenstemmig heid bestaat over de politieke kleur van de (in)formateur. Zowel PvdA als CDA en WD willen een christen-democrati sche informateur, terwijl D'66 haar voorkeur nog niet bekend heeft ge maakt Coalitie De verschillen in opstelling van de vier fracties komt voort uit hun voor keur voor het nieuwe kabinet. PvdA en D'66 streven hierbij naar een coalitie met het CDA. Zelf wil deze partij ech ter een zo breed mogelijke coalitie, waarbij de WD nog een lichte voor keur heeft boven de PvdA. De WD, die 'officieel' kiest voor een nationale aanpak, vindt het voldoende als de huidige coalitie uitgebreid wordt met de Democraten. Uit deze opsomming van de verschillen de standpunten blijkt het mijnenveld waarin koningin Beatrix de komende weken zal moeten opereren Vandaag begint zij met het raadplegen van haar voornaamste adviseurs, de voorzitters Thurlings (Eerste Kameri en Dolman (Tweede Kamer), en 'onderkoning' Schol ten (vice-voorzltter van de Raad van State). Van deze drie heeft Dolman inmiddels laten weten geen advies te zullen uitbrengen, omdat hij dat niet tot zijn taak vindt behoren Daama komen de vier fractievoorzit ters van de grootste partijen naar het paleis aan het Lange Voorhout in Den Haag Achtereenvolgens zullen Den Uyl (PvdA), Van Agt (CDA), Wiegel (VVD) en Terlouw (D'66) hun opwach ting maken De volgorde is nog bepaald door de krachtsverhouding in de 'oude' Tweede Kamer Pas na 10 juni. als de nieuwe Kamer beedigd is. draaien Van Agt en Den Uyl de rollen om Zaterdag bezoeken de fraclievoorziV. van overige partijen het 'kantoor van de koningin. Fractieberaad De WD kwam woensdagochtend als eerste fractie in nieuwe samenstelling bijeen. In plaats van 28 kamerleden za ten er twee minder rond de ovale tafel in de fractiekamer op de parterre in een van de vleugels van het gebouw aan het Binnenhof. En alsof hij geen 3,5 kozen was tot vlce-fractlevoorzitter. jaar ministerschap achter de rug had, terwijl het kamerlid Dees secretaris zat WD-leider Wiegel dc fractie voor. was geworden. Over de inhoud van de Na afloop liet hij weten dat de vroegere beraadslagingen wilde hij verder wei fractievoorzitter Rietkerk voorlopig ge- nig kw(jt. Als tweede kwam even later op de twee de verdieping een deerlijk geslonken PvdA-fractie bijeen. Den Uyl en de zij nen maakten geen geheim van hun voorkeur; een informateur uit het CDA. die moet onderzoeken of een kabinet van CDA, PvdA en D'66 mogelijk is Blijkt dat te kunnen, dan moet er een formateur komen, die over het rege ringsprogram moet onderhandelen. Den Uyl werd benoemd tot onderhan delaar bij de komende besprekingen. Al op 13 juni zal de PvdA-leider trou wens al geconfronteerd worden met de opvattingen van de partij Op die dag vergadert de i uit de vorige formatie be rucht geworden i partijraad in Den Bosch Deze zal de marges vaststellen waarbinnen Den Uyl voorlopig zal moe ten blijven bij de onderhandelingen. Nadat de formatie resultaat heeft opge- leverd, zal een buitengewoon PvdA- congres de uitkomst toetsen. Verwarring DEN HAAG - De nieuwe. 17 man en vrouw, tellende fractie leden van D'66 woensdagmiddag voor het eerst bijeen in een tijdelijke fractiekamer, omdat de vonge veel te klein was geworden. Tijdens deze allereerste vergadering na de verkiezingen leverde de vraag wie wel en wie niet gekozen waren, voor de socialisten nog de nodige ver warring op. Omdat allen op regionale lijsten de verkiezingen waren inge gaan, moest het nodige rekenwerk ver richt worden om de definitieve vast stelling van de 44 man en vrouw sterke kamerfractie te bepalen. Zo bleken als nog de kamerleden De Hamer. Hart- meijer en Veldhoen niet gekozen te (Slot zie pag. 9 kol. 1)

Krantenbank Zeeland

Provinciale Zeeuwse Courant | 1981 | | pagina 1