PROVINCIALE ZEEUWSE COURANT
Gesprek Begin en Sadat
over situatie in Libanon
Partijen oneens over opdracht formatie
WESTEN
ISRAËL VALT RAKETBASIS SYRIË AAN
Maatregelen tegen
hinder voor verkeer
bij Zandkreekbrug
Poolse kardinaal
Wyszynski overleden
Oud-senator
Van Wijk (psp)
overleden
POSITIE KAMERVOORZITTER DOLMAN IN DISCUSSIE
Tijdelijk regen
In de ochtend enige regen. In de mid
dag van het zuiden uit enkele opkla
ringen. Middagtemperatuur van vijf
tien graden op de Wadden tot negen
tien graden in Brabant en Limburg
Matige wind. draaiend naar zuidwest
224e jaargang no. 125
Vrijdag 29 mei 1981
MEJNSWEMT
(Van onze correspondent)
JERUZALEM - Premier Begin van Israëlsen president Sadat van Egypte zullen aanstaande
donderdag voor topoverleg bijeenkomen. De beide staatslieden willen zich op initiatief van Begin
beraden over de situatie in Libanon en de toenemende Russische inmenging in het Midden-
Oosten. De ontmoeting zal plaatsvinden nabij de Israëlische nederzetting Ofira in de noordelijke
Sinaiwoestijn. Dit gebied zal in het kader van het vredesverdrag volgend jaar door Israel ont
ruimd worden en aan Egypte teruggegeven worden.
De instemming van Sadat komt zeer zant beloofd diens afwezigheid niet te
- rollen uitbuiten en tot militaire actie
tegen de Syrische raketstellingen in
Libanon over te gaan. Daarentegen
verklaarde een militaire bron in Israël
dat de diplomatieke missie van Habib
in feite mislukt was.
Na drie weken pendeldiplomatie staan
de beide partijen nog steeds lijnrecht
onverwacht aangezien Egypte al vori
ge zomer had laten weten pas na de ver
kiezingen in Israel, die 30 juni plaats
vinden, de topbesprekingen te willen
voortzetten. Een ontmoeting tussen
Sadat en Begin zou namelijk voor elec
torale doeleinden benut kunnen wor
den. Om deze reden zal Sadat eveneens
een onderhoud hebben met de Israëli
sche oppositieleider Peres.
De kandidaat van de oppositionele Ar
beiderspartij voor buitenlandse zaken.
Abba Eban, zei dat het van absurde nai-
viteit zou getuigen te beweren dat Be
gin dit initiatief had genomen zonder
ook aan de verkiezingen te denken. Al
les wat Begin deze dagen doet. aldus
Eban, is niet vrij van electorale overwe
gingen. Eban drong er bij de regering op
aan de diplomatieke weg te bewande
len inzake de raketcrisis in Libanon.
Habib terug
De crisis heeft een kritisch stadium be
reikt nadat de Amerikaanse bemidde
laar Habib woensdag j.1. voor overleg
naar Amerika is teruggeroepen. Pre
mier Begin heeft de Amerikaanse afge-
rijk milieu
De provincie Zeeland vertoont een
grote rijkdom aan milieu-typen. Aan
tastingen zijn echter voortdurend op
verschillende fronten merkbaar. Er Is
dan ook een onafgebroken zorg nodig
voor Instandhouding van het waarde
volle leefmilieu in Zeeland Dat blijkt
uit de 'plantenlijst Zeeland' uitgege
ven door de natuurwetenschappelijke
adviescommissie van de stichting Het
Zeeuwse Landschap.
PAQINA 3
tumult
Na drie weken staking is donderdag
morgen het rijdend HTM-personeel
weer aan het werk gegaan. Morrend
aanvaardden de vervoersbonden CNV
en FNV woensdagmorgen een compro
mis-voorstel van de HTM-directie Met
name op de FNV-vergadering zorgde
een aantal tegenstemmers voor flink
wat tumult,
PAGINA 15
beker
AZ heeft gisteravond nog maar eens
bewezen dal het de best voetballende
ploeg in Nederland is. In de beker-fina
le In het Olympisch Stadion in Am
sterdam ondervonden de Alkmaar-
ders weinig tegenstand van Ajax (3-1)
AZ zorgde daarmee voor een dubbel
succes titel en beker
PAGINA 17
devaluatie
Vlissingen heeft zondag het sterk ge
devalueerde Valkenisse-toemooi van
Meeuwen gewonnen. In de finale hield
de 'tweede keus'-selectle van Vlissin
gen het sterke Arnemulden knap in be
dwang (l-li Strafschoppen moesten
toen de beslissing brengen. De Vlis-
singse A-keeper Ron van Huizen stop
te twee penalty's, genoeg voorde eind
zege.
PAGINA 20
gouden palm
Op het filmfestival van Cannes is de
film 'De man van ijzer' van de Poolse
regisseur Andrzej Wajda onderschel
den met de Oouden Paim. Wajda's film
- een 'vervolg' op 'De man van mar
mer' - handelt over de stakingen in de
Poolse havensteden van enige tijd te
rug Andere belangrijke onderschei
dingen gingen naar de Zwitserse regis
seur Alain Tanner (prijs van dejuryi.
de Italiaan Ugo Tognazzi i beste man
nelijke hoofdrol) en de Francalse Isa-
belle Adjani (beste vrouwelijke hoofd
rol).
Nieuws uit Zeeland: 2,5 en
7.
Binnen- en buitenland: 3
en 9.
Opinie: 4.
Sport: 15, 16, 17 en 19.
Kunst en cultuur: 20.
Radio en televisie: 21.
Financiën: 23.
Karel-de-Groteprijs
voor Simone Veil
AKEN (RTR) - Simone Veil, de
voorzitster van het Europese par
lement, heeft donderdag de Karel-
de-Grote-prijs van de stad Aken
gekregen voor haar bijdrage aan
de Europese samenwerking. De
Frangaise is de eerste vrouw die
deze prijs krijgt toegekend.
Simone Veil wordt vooral geprezen
om de wijze waarop zij zich inzet
voor de 'rechten van een vrij en di
rect gekozen parlement van alle
Europese volkeren in de gemeen
schap'.
tegenover elkaar. Israël eist verwijde
ring van de Syrische raketstellingen uit
Libanon; de Syriérs stellen hier niet toe
bereid te zijn. Het zwaartepunt van de
bemiddelingspogingen is intussen in
feite verplaatst naar de Saoedische
hoofdstad Riaad, waar een Panarabi-
sche regeling wordt gezocht voor de si
tuatie in Libanon.
Aanval
De Israëlische luchtmacht heeft don
derdag een aanval uitgevoerd op een
raketbasis en een Palestijns trainings
kamp bij Damour. ten zuiden van Bei
roet. Volgens de Israëlische militaire
woordvoerder werd de aanval uitge
voerd nadat luchtdoelraketten van het
type SA-9 op Israëlische vliegtuigen
waren afgevuurd. De woordvoerder zei
dat deze raketten afkomstig waren van
een door Libische soldaten bemande
basis in Libanon. De afgelopen maand
heeft Libië zowel wapens als man
schappen naar Libanon gestuurd in
het kader van een militaire overeen
komst met Syrië. Het is voor het eerst
sinds Syrië vorige maand luchtdoelra
ketten in Libanon installeerde, dat Is
raël een militaire actie in Libanon uit
voert.
Er is melding gemaakt van 25 slachtof
fers.
De Verenigde Staten hebben donder
dag een dringend beroep gedaan op al
le bij het Libanese conflict betrokken
partijen 'maximale zelfbeheersing' te
betrachten.
In een verklaring van het Amerikaan
se ministerie van buitenlandse zaken
wordt gezegd dat de Amerikaanse re
gering 'de overtuiging blijft toegedaan
dat geen van de bij het conflict betrok
ken partijen oorlog wil".
WETHOUDER GEEN ECHTE OPLOSSING:
KATS - Rijkswaterstaat heeft maatre
gelen getroffen om het wegverkeer tus
sen Noord- en Zuid-Beveland. vooral
in de zomer, te ontlasten van de hinder
die de openingstijden van de Zand
kreekbrug veroorzaken. Een werk
groep met vertegenwoordigers van de
gemeente Kortgene, de beroepsvaart,
de watersport, ANWB. rijks-en provin
ciale waterstaat komt in een rapport
tot de conclusie dat het water- en weg
verkeer bij die Zandkreekbrug elkaar
behoorlijk dwars zitten. Het pakket
maatregelen van rijkswaterstaat
vloeit uit dit rapport voort. Wel blijkt
dat met name de vertegenwoordiger
van de gemeente Kortgene in die werk
groep, wethouder N. Filius, grote
vraagtekens zet bij de nu gekozen op
lossingen.
Met kortere openingstijden van de
brug. voorrang voor het openbaar ver
voer na een stremming en tenminste
vijf minuten vrije doorgang per uur
voor het wegverkeer denkt rijkswater
staat de hindernis een eind uit de wég te
ruimen. „In feite geen echte oplossing",
vindt wethouder Filius van de gemeen
te Kortgene Hij meent dat rijkswater
staat meer tegemoet is gekomen aan de
belangen van het scheepvaartverkeer
en het wegverkeer met een kluitje in het
riet heeft gestuurd. Wel laat de Kort-
geense wethouder weten dat rijkswa
terstaat met de maatregelen het stand
punt van de meerderheid van de werk
groepleden volgt.
De gemeenteraad van Kortgene heeft
vorig jaar een motie aangenomen waar
in werd aangedrongen op een betere re
geling voor de openingstijden van de
Zandkreekbrug. De raad wees daarbij
(Slot zie pagina 5 kolom 7
DEN HAAG (ANP) - In een ziekenhuis
in Haarlem is donderdagochtend het
oud-eerste kamerlid voor de PSP mr J.
H. van Wijk (73) overleden. Hij be
zweek aan de verwondingen die hij en
kele weken geleden opliep bij een ver
keersongeluk in zijn woonplaats Haar
lem.
Jan Hendrik van Wijk. 2 juni 1907 in
Amsterdam geboren, is van 1966 tot
1974 voor de PSP lid van de eerste ka
mer geweest. Hij was tot zijn dood advo
caat en procureur
Van Wijk was reeds jong betrokken in
de vredesbeweging. In 1924 was hij één
van de oprichters van de Nederlandse
Christelijke Studenten Vredes Vereni
ging, en later nam hij. tot aan de tweede
wereldoorlog, deel aan de Jongeren
Vredesactie. In de oorlog heeft hij onder
andere in Vught en Dachau gevangen
gezeten. Reeds in 1938 trad hij op als
advocaat in dienstweigeringszaken.
Stefan Wyszynski
LOF VAN LEIDERS IN WARSCHAU
WARSCHAU (RTR/UPI/DPA) - De pri
maat van de Poolse katholieke kerk,
kardinaal Stefan Wyszynski, is don
derdag overleden. Wyszynski leed aan
maagkanker. Hij was 79 jaar. Het Pool
se episcopaat maakte donderdagmid
dag via een communigue bekend dat
de begrafenisplechtigheid zal worden
gehouden op zondag aanstaande, om
17.00 uur (on.ze tijd). Er werd niet aan
gegeven waar Wyszynski precies zal
worden begraven, doch in kerkelijke
kringen in Warschau kon worden ver
nomen da» het waarschijnlijk de Sint-
Jans-kathedraal wordt in de Poolse
hoofdstad.
Met het bekendworden van Wyszyns-
ki's overlijden brak donderdag (Hemel-
DEN HAAG (ANP) - Met ingang van
1 juni zijn de maximumprijzen van
benzine en een aantal andere olie-
produkten verhoogd. De maximum
prijzen van stookolie zijn verlaagd.
De prijs van normale benzine en van
superbenzine gaat met ingang van 1
juni met 1.2 cent inclusief btw per
liter omhoog. De nieuwe maximum
prijs van normale benzine wordt
161,4 en die van superbenzine 166,8
cent inclusief btw per liter
De maximumprijs van tweetaktben-
zine gaat met één cent inclusief btw
omhoog en wordt 1.79 gulden inclu
sief btw per liter. De maximumprijs
van dieselolie gaat met 2.6 cent om
hoog naar 1.10 gulden per liter even
eens inclusief btw. Petroleum mag
2,2 cent per liter duurder worden en
de nieuwe maximumprijs van dit.
produkt wordt 108.5 cent inclusief
btw per liter. LPG mag 0.6 cent per
liter in prijs stijgen en de nieuwe ma
ximumprijs van dit produkt wordt
73.7 cent inclusief btw per liter. De
maximumprijs van huisbrandolie
exclusief btw wordt met 2.15 cent per
liter verhoogd tot 71.35 cent per liter.
De maximumprijs van zware stooko
lie met een maximumzwavelgehalte
van één procent gaat met 7.40 gulden
omlaag naar 588,60 gulden exclusief
btw per ton. De maximumprijs van
zware stookolie met een zwavelge-
halte van maximaal twee procent
gaat 11.30 gulden omlaag naar 557.40
gulden exclusief btw per ton
De verhoging van de maximumprij
zen van benzine is uitsluitend toe te
schrijven aan een verhoging van de
handelsmarges voor oliemaatschap
pijen. handelaars en pomphouders.
De stijging van de dollarkoers van
2,48 naar 2,55 gulden in de periode
waarover de prijsvaststelling betrek
king heeft, werd geheel gecompen
seerd door een daling van de noterin
gen op de vrije markt. Voor dieselo
lie, petroleum en huisbrandolie ble
ven de noteringen nagenoeg ongewij
zigd De verhoging van de maximum
prijzen van deze produkten is veroor
zaakt door de stijging van de dollar
koers en de verhoging van de harf
delsmarges.
Bij stookolie werd de stijging van dc
dollarkoers meer dan gecompen
seerd door de daling van de noterin
gen. Doordat de gemiddelde pro-
duktwaarde op basis van noterin
gen daalde tot beneden dc onder
grens van hel maximum prijssys-
teem zijn de prijzen niet verder aan
gepast dat tot die ondergrens.
vaartdag) voor de 36 miljoen Poolse
burgers een periode van rouw aan. Als
leider van de Poolse katholieke ge
meenschap beschikte Wyszynski over
een bijna ongeëvenaarde invloed voor
een primaat in een land van Oost-Euro
pa.
Paus Johannes Paulus n was voor zijn
pausschap als bisschop van Krakow
een van de naaste medewerkers van
Wyszynski. De laatste dagen van het
leven van de Poolse primaat stonden
dan ook in het teken van de onophoude
lijke zorg om de gezondheid van de
Paus. die bij een aanslag gewond raak
te. en de twee kerkelijke leiders spraken
afgelopen maandag voor het laatst met
elkaar, telefonisch vanuit hun ziekbed.
'Onbevreesd'
De Paus betuigde donderdag zijn deel
neming met het overlijden van Wys
zynski en noemde hem 'een onvermoei
bare pastoren een onbevreesde getuige
van het evangelie van Christus' In een
telegram, waarvan de tekst door het
Vatikaan was gepubliceerd zei de paus
dat hij 'verenigd is m droefheid en ge
bed met de gehele kerk van ons vader
land en met al mijn landgenoten"
Het. telegram was gericht aan kardinaal
Franciszek Macahrski, vice-voorzitter
van de Poolse bisschoppenconferentie
Voorbeeld
De politieke leiders van Polen hebben
de werkwijze van wijlen kardinaal
Wyszynski een voorbeeld genoemd
voor de samenwerking van kerk en
staat.
In een telegram van rouwbetoon heet
het. dat de dood van de kardinaal alle
Polen diep bewogen heeft. Het tele
gram was verzonden door partijleider
Kania, president Jablonski, premier
Jaruzelski, de voorzitter van de demo
cratische en de boerenpartij Ignar en
Kowalsczyk en parlementsvoorzitter
Slot zie pag. 9 kol. 7)
(Van onze parlementaire redactie)
DEN HAAG - De vier politieke partij
en die een hoofdrol zullen spelen in de
komende formatie, zijn het oneens
over de opdracht die de (in)formateur
moet krijgen. Na afloop van de eerste
fractievergaderingen, die woensdag
werden gehouden, bleek dat beide re
geringspartijen met de oppositie van
mening verschillen over de vraag
waar de formatie mee dient te begin
nen.
CDA en WD geloven dat de informa
teur als opdracht het opstellen van een
economisch herstelplan moet krijgen.
Daarna zal hij moeten onderzoeken
welke fracties bereid zijn dit plan te on
dersteunen. De voorstellen van minis
ter Albeda (sociale zaken), gedaan tij
dens een spreekbeurt in Gorkum aan
de vooravond van de verkiezingen, wor
den beschouwd als uitgangspunt van
dit plan.
PvdA en D'66 kiezen tegenover deze in
houdelijke aanpak een meer politieke
opstelling. Beide fracties geloven dat
eerst de politieke kleur van de nieuwe
coalitie bepaald moet worden. Pas
daarna dient, regeringsprogramma op
gesteld te worden Meer eenstemmig
heid bestaat over de politieke kleur van
de (in)formateur. Zowel PvdA als CDA
en WD willen een christen-democrati
sche informateur, terwijl D'66 haar
voorkeur nog niet bekend heeft ge
maakt
Coalitie
De verschillen in opstelling van de
vier fracties komt voort uit hun voor
keur voor het nieuwe kabinet. PvdA en
D'66 streven hierbij naar een coalitie
met het CDA. Zelf wil deze partij ech
ter een zo breed mogelijke coalitie,
waarbij de WD nog een lichte voor
keur heeft boven de PvdA. De WD, die
'officieel' kiest voor een nationale
aanpak, vindt het voldoende als de
huidige coalitie uitgebreid wordt met
de Democraten.
Uit deze opsomming van de verschillen
de standpunten blijkt het mijnenveld
waarin koningin Beatrix de komende
weken zal moeten opereren Vandaag
begint zij met het raadplegen van haar
voornaamste adviseurs, de voorzitters
Thurlings (Eerste Kameri en Dolman
(Tweede Kamer), en 'onderkoning'
Schol ten (vice-voorzltter van de Raad
van State). Van deze drie heeft Dolman
inmiddels laten weten geen advies te
zullen uitbrengen, omdat hij dat niet
tot zijn taak vindt behoren
Daama komen de vier fractievoorzit
ters van de grootste partijen naar het
paleis aan het Lange Voorhout in Den
Haag Achtereenvolgens zullen Den
Uyl (PvdA), Van Agt (CDA), Wiegel
(VVD) en Terlouw (D'66) hun opwach
ting maken De volgorde is nog bepaald
door de krachtsverhouding in de 'oude'
Tweede Kamer Pas na 10 juni. als de
nieuwe Kamer beedigd is. draaien Van
Agt en Den Uyl de rollen om Zaterdag
bezoeken de fraclievoorziV. van
overige partijen het 'kantoor van de
koningin.
Fractieberaad
De WD kwam woensdagochtend als
eerste fractie in nieuwe samenstelling
bijeen. In plaats van 28 kamerleden za
ten er twee minder rond de ovale tafel
in de fractiekamer op de parterre in
een van de vleugels van het gebouw
aan het Binnenhof. En alsof hij geen 3,5 kozen was tot vlce-fractlevoorzitter.
jaar ministerschap achter de rug had, terwijl het kamerlid Dees secretaris
zat WD-leider Wiegel dc fractie voor. was geworden. Over de inhoud van de
Na afloop liet hij weten dat de vroegere beraadslagingen wilde hij verder wei
fractievoorzitter Rietkerk voorlopig ge- nig kw(jt.
Als tweede kwam even later op de twee
de verdieping een deerlijk geslonken
PvdA-fractie bijeen. Den Uyl en de zij
nen maakten geen geheim van hun
voorkeur; een informateur uit het CDA.
die moet onderzoeken of een kabinet
van CDA, PvdA en D'66 mogelijk is
Blijkt dat te kunnen, dan moet er een
formateur komen, die over het rege
ringsprogram moet onderhandelen.
Den Uyl werd benoemd tot onderhan
delaar bij de komende besprekingen.
Al op 13 juni zal de PvdA-leider trou
wens al geconfronteerd worden met de
opvattingen van de partij Op die dag
vergadert de i uit de vorige formatie be
rucht geworden i partijraad in Den
Bosch Deze zal de marges vaststellen
waarbinnen Den Uyl voorlopig zal moe
ten blijven bij de onderhandelingen.
Nadat de formatie resultaat heeft opge-
leverd, zal een buitengewoon PvdA-
congres de uitkomst toetsen.
Verwarring
DEN HAAG - De nieuwe. 17 man en vrouw, tellende fractie leden van D'66 woensdagmiddag voor het eerst bijeen in een
tijdelijke fractiekamer, omdat de vonge veel te klein was geworden.
Tijdens deze allereerste vergadering
na de verkiezingen leverde de vraag
wie wel en wie niet gekozen waren,
voor de socialisten nog de nodige ver
warring op. Omdat allen op regionale
lijsten de verkiezingen waren inge
gaan, moest het nodige rekenwerk ver
richt worden om de definitieve vast
stelling van de 44 man en vrouw sterke
kamerfractie te bepalen. Zo bleken als
nog de kamerleden De Hamer. Hart-
meijer en Veldhoen niet gekozen te
(Slot zie pag. 9 kol. 1)