PROVINCIALE ZEEUWSE COURANT
Paus succesvol geopereerd
na aanslag tijdens audiëntie
I!
Amerikaans voorstel voor
raketten-crisis Libanon
Concentratie ketelbouw
in Hengelo gevaarlijk
SCHOTEN TURKSE EXTREMIST OP ST-PIETERSPLEIN
DePZC
hi Dijk van een
krant.
MINISTER VAN AARDENNE:
VOORZICHTIG OPTIMISME IN ISRAEL
Laffe aanslag
Flink wat druk
van ketelbouw
NEDERLANDSE
AUTO DOOR
BERLIJNSEMUUR
Perioden met zon
Zonnige perioden en in de middag en
avond op enkele plaatsen een regen- of
onweersbui Middagtemperatuur van
ongeveer 15 graden aan zee tot om
streeks 20 graden in het binnenland
224e jaargang no. 113
Donderdag 14 mei 1981
'Van onze correspondenti
ROME - Paus Johannes Paulus II lag de afgelopen nacht buiten levensgevaar op de intensive
care-afdeling van het Gemelli-ziekenhuis in Rome, waar hij bijkomt van een mislukte aanslag,
woensdagmiddag. Rond half elf woensdagavond werd de operatie, die vlak voor zes uur was
begonnen, beëindigd. Een woordvoerder van het ziekenhuis noemde de ingreep „succesvol". De
artsen verwachten dat hij geheel zal kunnen herstellen.
Om kwart over vijf werd de kerkvorst getroffen door drie van de vijf of zes kogels die door een
Turkse extremist van korte afstand op hem werden afgevuurd. De dader, Mehmet Al Agca, werd
onmiddellijk gegrepen.
Volgens de geneesheer-directeur van
het ziekenhuis kreeg hij een kogel in de
maag, maar de paus liep geen levensge
vaarlijke verwondingen op. De twee an
derekogels troffen de paus in de linker
hand en de rechterarm. Ook twee vrou
wen, een Amerikaanse en een Jamai-
caanse, raakten bij de schietpartij ge
wond, van wie de eerste ernstig.
Aanvankelijk werd gevreesd dat de ko
gel die de paus in de buik trof. de al
vleesklier had geraakt. Later werd vast
gesteld dat zijn darmen op enkele
plaatsen waren doorboord. De drie chi
rurgen die de paus behandelden, moes
ten enkele stukken darm wegnemen.
t De gezondheidstoestand van de Pool
se kardinaal Stefan Wyszynski is ern
stig. zo is woensdag uit zijn naaste om
geving vernomen
In april moest de 80-jarige primaat een
poos het bed houden wegens een 'aan
doening van de spijsvertering'. In 1977
is zijn galblaas weggenomgen.
kernafval
De regering gaat er van uit dat Neder
land in de jaren negentig zal kiezen
voor het lijdelijk bewaren van hoog ra
dio-actief afval De huidige opslagfaci
liteiten van de kerncentrales in Bors-
sele en Dodewaard zijn daarvoor niet
geschikt.
PAGINA 3
werklozen
Het werkloosheidscijfer is in de maand
april met 10.200 gedaald Eind vorige
maand stonden bi) de arbeidsbureaus
333.700 mensen als werkzoekend inge
schreven. Schakelt men de seizoensin
vloed (meer werk in het vooijaari uit.
dan blijkt er echter van enig herstel
van de arbeidsmarkt geen sprake te
PAGINA 15
abortus
Bisschop Gijsen van Roermond heeft
in een brief aan de Heerlense senator
Schreurs geëist dat hij zich zal terug
trekken uit de senaat Voor Gijsen was
de stem voor het abortusontwerp die
Schreurs (aalmoezenier in de mijn-
streeki heeft uitgebracht, doorslagge
vend.
PAGINA 17
beker
Dinamo Tiflis is in Dusseldorf winnaar
geworden van de Europa Cup voor be
kerhouders In het akelig lege Rhem-
sïaüiun zegevierde Titlis met 2-1 tegen
hetOostduitse Carl Zeiss Jena
PAGINA 20
rechten
BobMarle.v wilde door middel van zijn
reggae-muziek de zwarte mens duide
lijk maken dat hu voor zijn rechten
moet opkomen tegen het blank mate
rialisme en dat hij zijn achterstand
niet moest accepteren Marley, die
maandagavond op 36-jarige leeftijd in
Miami overleed, voorzag het begin van
ren multiraciale of meervoudig cultu
rele samenleving De tijd zal leren of
hl) gelijk krijgt.
I PAGINA 21
pressie
De NCRV maakt zich zorgen over de
pressie die het particulier initiatief uit
oefent op de omroepen 'In de media
moeten de burgers zich kunnen uiten
Zij moeten enn participeren. Ja. wij
moeten in feite onder hun controle
staan Dan alleen waarborg Je een vrtj-
n«d van meningsuiting' NCRV-voor-
rilter Thijmen Jansen hield dit uit-
aan de NCRV-vereni-
Nieuws uit Zeeland: 2,5 en
7.
Binnen- en buitenland: 3.4
en 15.
Sport: 16 en 17
Varia: 20.
Radio en televisie: 21.
Financiën: 23.
Tijdens de spoedoperatie verloor de
paus ongeveer een halve liter bloed
Direct na de aanslag startte de politie
een uitgebreide zoekactie omdat oog
getuigen een tweede man meteen vuur
wapen hadden zien wegrennen Aan
vankelijk werd bericht dat ook deze
man was gearresteerd, maar dit werd
later tegengesproken.
De paus heeft steeds geweigerd dat de
lijfwachten die zijn belast met zijn vei
ligheid zich opstelden tussen hem en de
menigte gelovigen.
De enige concessie die de paus aan de
wensen van de veihgheidsambtenaren
deed was dat hij zich 's woensdags tij
dens zijn audiëntie in de open lucht op
het Sint-Pietersplein in een jeep liel
verplaatsen. Hij beloofde bovendien
zich minder tussen de mensen te bege
ven. maar in de praktijk was er van een
vermindering nauwelijks sprake
De Italiaanse politie is belast met de
veiligheid op het Sint-Pietersplein In
Ws
tegenstelling tot de Zwitserse garde
zijn de Italiaanse agenten wel gewa
pend. maar zij hebben opdracht bij het
gebruik van hun wapens grote discretie
in acht te nemen.
Enkele maanden geleden ontsnapte de
paus al aan een aanslag. Toen hij op zijn
reis naar de Fillippijnen een tussenlan
ding maakte in Karachi, ontplofte een
Dom in het stadion waar hij enkele
ogenblikken later de mis zou opdragen.
De man die de bom vervoerde, een jon
ge Pakistaan, werd gedood en enkele
omstanders gewond De paus werd pas
na de mis van de mislukte aanslag op de
hoogte gesteld.
Woensdagmiddag reed de paus. zoals
iedere week. in een open jeep rond het
Sint Pietersplein, waar enkele ogenbik-
ken later de algemene audiëntie zou be
ginnen Honderden handen waren naar
hem uitgestrekt, kinderen werden naar
hem opgeheven en, zoals zijn gewoonte
is. trachtte hij zoveel mogelijk mensen
persoonlijk te groeten, Plotseling klon
ken er vier of vijfluide knallen: ..Ik was
een van de laatsten die hij nog de hand
geschud had", vertelt Par Andersson.
een boomlange 29-jarige Zweed uit
Stockholm, „en ik stond nog een beetje
beduusd naar mijn hand te kijken en
me af te vragen: waarom nu juist ik',
toen ik de knallen hoorde Ik zag de
paus naar zijn maag grijpen en neerval
len De man die het gedaan had was
weggerend Ik zag hem pas toen hij al
was gegrepen door iemand in burger Ik
weel niet of het een politieman was"
Intussen was de jeep met de gewonde
paus in snelle vaart het plein omgere
den, terug naar de zogenaamde Klok-
kepoort. de ingang van Vaticaanstad
ter linkerzijde van de Sint, Pieter. Daar
stond als altijd een ambulance gereed
voor eventuele ongelukken tijdens de
audiëntie. Hierin werd de paus eerste
hulp verleend, op weg naar het Gemelli-
ziekenhuis van de universiteit
Hij werd ogenblikkelijk bij de operatie
kamer gebracht, waar prof Francesco
Crucltti hem een bloedtransfusie toe
diende en hem opereerde.Kardinaal
Agostino Casaroli. staatssecretaris van
het Vaticaan en de tweede man in de
hiërarchie van de heilige stoel, keert
vandaag terug uit. New York naar Ro
me Op het moment van de aanslag op
(Slot zie pagina 4 kolom 5)
DEN HAAG - „Het is duidelijk dat bij
het oplossen van de problemen voor de
ketelbouw de afzet essentieel is. Als
ROME - De dader van de aanslag op de paris. Mehmet Ali Agca. wordt weggeleid door politiemannen vlak na zijn arrestatie.
een behoorlijke afzet van grote ketels
niet komt. dan is het duidelijk dat in de
beide bedrijven in Hengelo en Vlissin-
gen de ketelbouw zal verdwijnen. We
moeten dan ook niet overgaan tot de
oprichting van een Centrale Ketel
bouw Nederland, als we van afzet niet
zeker zijn".
Dat zei minister Van Aardenne van eco
nomische zaken woensdagmiddag tij
dens een bespreking met de vaste ka
mercommissie voor economische za
ken. Die commissie had 's morgens de
bij de ketelbouw betrokken partijen in
een hoorzitting ontvangen.
Het is gevaarlijk, aldus de minister, om
„de" Centrale Ketelbouw alleen maar
in Hengelo te realiseren Dan zon De
Schelde in Vlissmgen pas goed op de
tocht komen te staan De minister vond
wel dat de positie van De Schelde ster
ker was dankzij de betere graad van di
versificatie. „Ons doel is om in de beide
plaatsen Vlissmgen en Hengelo de
werkgelegenheid te behouden. Maar
dat kan alleen met bundeling van
krachten, kijk maar naar de vliegtuig
bouw".
Minister Van Aardenne noemde de
structurele heroriëntatie van energie-
apparatuur en ketelbouw. waarover nu
het SEAN-advies verschenen is „een
test-case voor gericht beleid". „Alleen
daarmee is de bedrijfstak te handha
ven. en dat beleid moet door de lagere
overheden worden onderschreven"
De minister noemde het in het SEAN-
advies omschreven programma voor de
bouw van 500 megawatt-ketels .theore
tisch mogelijk" De afgevaardigden van
de SEP de Samenwerkende Elektrici-
teits Produktiebednjven hadden tij
dens de hoorzitting dit plan te optimis
tisch genoemd. Commissievoorzitster
mevrouw Epema noemde het SEAN-
plan voor 500 meegawatt-ketelbouw
„drijfzand".
plaatje van De Schelde hebben, maar
ook van Stork".
Het kamerlid Van Houwelingen noem
de het SEAN-advies ..defensief „Con
centratie van ketelbouw - zo zei hij tot
de minister - is alleen zinvol als je kunt
garanderen dat er een geleidelijke ver
strekking van opdrachten plaats
vindt".
De minister zei dat ook na 26 mei de
gedachtenwisseling en de inventarisa
tie van de bouw- en afzetmogelijkheden
voor ketels verder zullen doorgaan. In
zijn inleidend woord had hij gesteld dat
we nog maar aan de eerste fase van de
discussie bezig zijn"
<Zie ook pag 71
Van Aardenne
Kritisch
'Van onze parlementaire redactrei
DEN HAAG - De meerderheid van de
Tweede Kamer wil niet dat de regering
overgaat tot de invoering van de voor I
juni aangekondigde tariefsverhoging
voor het openbaar vervoer. De Kamer
heeft namelijk voor de verkiezingen
waarschijnlijk geen tijd meer om over
de tariefsverhoging een redelijk debat
te voeren. PvdA en CDA willen daarom
uitstel van de maatregel.
Dit is gebleken tijdens de regeling van
de werkzaamheden van de Tweede Ka
mer op woensdagmiddag. Door allerlei
omstandigheden is de agenda van de
Kamer zo overvol geraaktdat niet alles
meer behandeld kan worden Een van
de onderwerpen die van de agenda voor
deze week verdwijnt, is de tariefsverho
ging. Daarmee kan pas na de verkiezin
gen op het onderwerp worden terugge
komen omdat de Kamer niet meer ver
gadert.
Minister Tuijnnian (verkeer en water
staat) heeft de Kamer al dezelfde dag
laten weten dat hij geen bezwaar heeft
tegen een uitstel van de tariefsverho
gingen wat betreft de spoorwegen. De
ze verboging zou ongeveer 10 proeent
bedragen.
Wat betreft het stads- en streekvervoer
voorziet de minister meer problemen.
De minister wil met de technische voor
bereiding doorgaan omdat de tijd erg
krap is, De Tweede Kamer komt hier
vandaag op terug.
Het kamerlid Van der Hek had er bij de
minister op aangedrongen juist „het
KMS-gebeuren in Vlissingen" kritisch
te beschouwen. „We moeleu niet de
fout maken daar de ketelbouw los te
weken en zonder meer naar Stork en de
CK.N' over te brengen". Hij kreeg hierin
bijval van zijn collega Gerritsen: „We
moeten niet alleen een nauwkeurig
Een postagentschap aan de Heeren-
weg in Heerlen is woensdagmiddag
voor de zesde keer in drie jaar tijd over
vallen. De dader, volgens de politie een
jongeman, bedreigde de 70-jarige kan
toorhouder en zijn twee jaar jongere
vrouw met een pistool. Hij ging er uit
eindelijk vandoor met een buit van on
geveer vijfduizend gulden.
i Van onze correspondenteni
JERUZALEM. BEIROET - De Verenig
de Staten hebben een ingewikkeld
compromis voorgesteld om de crisis in
Libanon te beëindigen. Hel plan, dat
de Amerikaanse bemiddelaar Philip
Habib in Beiroet, Damascus en Jeruza
lem heeft voorgelegd, is dinsdag door
de Amerikaanse minister van buiten
landse zaken Haig op een besloten di
plomatieke bijeenkomst in Washing
ton onthuld. Volgens het compromis
voorstel moeten alle partijen in het
conflict een stapje terugdoen.
Syne haalt de SAM-raketten uit Liba
non weg, zoals Israël eist en Israel ver
mindert zijn vluchten boven Libanon
zoals Svrie dat wil. Dat moet worden
gekoppeld aan een terugtrekking van
Syrische en falangistische strijdkrach
ten bij het Libanese stadje Zahle. Die
posities zouden door het Libanese leger
moeten worden overgenomen
Israel zou wel de verkenningsvluchten
boven Libanon mogen voortzetten,
maar geen zogenaamde operationele
vluchten uitvoeren. Als voorbeeld voor
een 'operationele vlucht' wordt het
neerschieten van de twee Syrische heli
kopters genoemd, maar met duidelijk is
of dat ook bombardementen op de Pa-
lestijnen omvat
Israëlische ministers lieten zich dins
dagavond na een bijzonder kabinetsbe
raad voorzichtig optimistisch uit over
de kans van slagen van een dergelijk
vergelijk.
Habib is woensdag op zijn pendel ter
Slot zie Pagina 9 kolom li
Benzine zaterdag
twee cent duurder
DEN HAAG - De prijs van super-
benzine komt per 1 juni boven de
f 1.70 per liter. Met ingang van za
terdag wordt de prijs voor gewone
- en superbenzine met 2 cent per
liter verhoogd. Per 1 juni - twee
weken later - volgt nogmaals een
aanpassing, o.a. aan de gestegen
koers van de dollaren de marktno-
tcringen.
Voorlopig wordt rekening gehou
den met een stijging met nogmaals
2 cent per liter. Daarbovenop komt
de door de regering aangekondigde
verhoging van de benzineaccijns
met 3.5 cent per liter. Door deze
twee verhogingen komt de prijs
voor superbenzine dan boven de
f 1.70 per liter
Met ingang van zaterdag zal een li
ter gewone benzine lfi0.2 cent gaan
kosten, een liter superbenzine 165,6
cent De prijs van dieselolie zal met
1.2 cent omlaag gaan. de prijs van
petroleum gaat met 1.3 cent om
laag en een liter huisbrandolie gaat
1.1 cent minder kosten. De prijstij-
gingen van de benzine is hoofdza
kelijk het gevolg van de gestegen
koers van de dollar
De daling van de diverse olieprijzen
is een gevolg van de lagere noterin
gen op de internationale vrije
markt In deze prijsdalingen is wel
de gestegen dollarkoers gecompen
seerd De pnjzen van stookolie en
LPG worden niet verhoogd of ver
laagd.
§"Kjauwelijks zes weken gele-
INden werd een overigens
mislukte moordaanslag ge
pleegd op president Ronald
Reagan van de Verenigde
Staten; gisteren was paus Jo
hannes Paulus n op het St.Pietersplein
in Rome het slachtoffer van een aan
slag Terreur en geweld zijn alom verte
genwoordigd in de wereld van vandaag
Elke dag worden we er mee geconfron
teerd. Ierland. El Salvador. Afghanis
tan. Libanon de lijst van landen waar
het politieke geweld dagelijks slachtof
fers maakt is nog veel langer. De aan
slag in Rome is het werk van een fanati
cus. die al eerder het voornemen had de
paus om het leven te brengen. De be
weegredenen van de dader zijn al even
duister als het vage politieke doel dat
hij nastreeft. De aanslag op de paus
dient dan ook geen enkel doel. De col
lectieve woede richt zich uitsluitend en
alleen op de dader. De zin van de aan
slag ontgaat ieder weldenkend mens.
Juist deze paus is. ondanks zijn conser
vatief katholicisme, maar misschien
wel daórom de menselijkheid zelf Hij
is wat men pleegt te noemen een pastor
in de ware zin des woord, een herder
voor zijn kudde, die opkomt voor armen
en verdrukten Vanuit zijn visie terecht
heeft de paus een strenge beveiliging
rond zijn persoon altijd afgewezen. Hij
begeeft zich graag temidden van het
volk. al heeft hij er de laatste tijd mee
ingestemd, dat hij rijdend in een jeep
tot het volk komt, dat achter hekken op
korte afstand wordt gehouden, Maar al
tijd is het persoonlijk contact mogelijk
zoals ook gisteren weer te zien was aan
de televisiebeelden. Tegen een gebeur
tenis zoals gisteren op het St.Pieters-
plein zijn echter nauwelijks voorzorgs
maatregelen te nemen. Het geweld ligt
altijd en overal op de loer De aanslag
op de paus kan daarom niet zonder
meer als een op zich zelf staand incident
worden beschouwd Terreur en geweld
zijn structureel geworden.
Dim
De eerste ronde van richtinggevende
besprekingen tussen regering en
parlement over de toekomst van de ke
telbouw (voor elektriciteitscentrales) in
Nederland, gisteren in Den Haag, heeft
in ieder geval wat lucht om te ademen
gebracht. En dat was nodig na de ver
schijning. zo'n kleine twee maanden te
rug, van het geruchtmakende rapport
van de Stichting Energie Apparatuur
Nederland (SEAN), waarin de minister
van economische zaken werd geadvi
seerd om in versneld tempo over te
gaan tot een bundelmg van deze tak
van industrie bij VMF-Stork in Hengelo
ten koste van een vrij rigoureuze in
krimping van dezelfde activiteiten bij
de Koninklijke Maatschappij 'De
Schelde' in Vlissingen. Er is veel onrust
en zorg ontstaan over de draagwijdte
van het bewuste rapport en het ge
wicht' van de adviseurs met als gevolg
dat er vanuit Zeeland actie is gevoerd
en politieke druk is uitgeoefend met het
oog op behoud van een vitaal stuk
werkgelegenheid bij 'De Schelde' De
hoorzitting van de kamercommissie
voor economische zaken en het daarop
volgende overleg met minister Van Aar
denne gisteren heeft enkele langzamer
hand hoognodige nuanceringen en
voorbehouden aangebracht in de nogal
hoog opgestookte kwestie van het
SEAN-rapport.
Als éen ding in de besprekingen tus
sen kamercommissie en bewinds
man scherp tot uitdrukking is gekomen
dan is het wel dat het rapport van de
SEAN-adviseurs is gebaseerd op een
veronderstelling (500 megawatt aan ke
telbouw per jaar), die op zijn minst voor
een terughoudende kritische kantteke
ning in aanmerking komt. Vast staat
dat er in de bedrijfstak van de industrië
le ketelbouw in Nederland sprake is van
een ernstige overcapaciteit. Maar de
kamercommissie en de minister heb
ben al op voorhand laten doorscheme
ren dat zij met van plan zijn zich m
avonturen te storten Wil een bundeling
van activiteiten op dit terrein an en
werkelijke toekomst hebben dan moet
daarvoor een gezonde basis aanwezig
zijn zonder dat elders afbraakpolitiek
wordt gevoerd, zo was ongeveer de re
denering. Van beduidend belang voor
een juiste beoordeling van de positie
van de ketelbouw bij 'De Schelde' in
Vlissingen is ook de verzekering van
Van Aardenne dat het tot nu toe gaat
om 'een eerste fase in de discussie
Daarmee wil in ieder geval gezegd zijn
dat geen overhaaste beslissingen wor
den genomen en dat er (na de kamerver
kiezingen van 26 mei aanstaande) nog
voldoende ruimte is voor breed overleg
vdM
WEST-BERLIJN - Een personenauto
met een Nederlands kenteken heeft
woensdag een versperring in de Ber-
lijnse muur geramd en is op Oosther-
lijns gebied terechtgekomen. De ken
nelijk gewonde bestuurder is door
Oostduitse soldaten weggeleid.
De Oostduitse grensbewaking.stond de
Westberlijnse brandweer niet toe het.
voertuig te bergen. Amerikaanse mili
taire politie begon onderhandelingen
met de DDR Het is niet duidelijk of de
bestuurder opzettelijk door de muur is
zeieden or dat het om een ongeluk gaat
De Westberlijnse politie wilde het num
mer van de wagen niet meedelen
