PROVINCIALE ZEEUWSE COURANT
MITTERRAND
NIEUWE MAN
Debat Van Agt-Den Uyl in teken
van kernwapens en kernenergie
Geweldloze demonstratie
kerncentrale Borssele
'Omwenteling'in Frankrijk
CDA weer voorop
Warmer
Warm en zonnig, maar mogelijk
ook. een bui Middagtemperatuur
van 20 tot 27 graden. Matige tot vrij
krachtige oosten-wind.
224e jaargang no. 110
Maandag 11 mei 1981
Een tennisuitruating
van Zenatrasport,
tilt elke tennisser er
ver boven uit!
tVan onze correspondent!
PARUS - De 64-jarige socialistenleider Francois Mitterrand
met 52 procent van de uitgebrachte stemmen gekozen tot presi
dentvan de Franse republiek. De vertrekkende president Valéry
Giscard d'Estaing verenigde 48 procent van de uitgebrachte
stemmen op zijn persoon. Hiermee is zijn verlies doorslaggeven
der dan dat van Mitterrand zeven jaar geleden, toen de socialis
tenleider maar 400.000 stemmen tegenover Giscard te kort
kwam. Voor het eerst sinds 23 jaar heeft Frankrijk weer een
linkse president.
Frangois Mitterrand zal over ongeveer
twee weken zijn ambt van Frans staats
hoofd aanvaarden. De Franse constitu
tionele raad moet de preciese datum
vasts tellen.
Deze uitslag betekent een ommekeer in
de historie van de Vijfde Republiek zo
als die door president De Gaulle werd
gesticht en tegen wie Mitterrand zich
van het begin af aan had verzet. De
Fransen staat een periode van onmis
kenbare veranderingen te wachten Al
lereerst zal president Mitterrand een re
gering samenstellen. Daarna zal hij het
In 1978 gekozen parlement ontbinden
dat in meerderheid achter de verslagen
president staat en nieuwe parlements
verkiezingen uitschrijven. Op 28 juni
aal de uitslag van deze verkiezingen be
kend zijn Hiervan zal afhangen of presi
dent Mitterrand werkelijk in staat zal
ajn de hervormingen aan te brengen
waarover hij tot nog toe alleen maar in
vage termen gesproken heeft.
Dcgrote vraag die de Fransen nu bezig
houdt, is of president Mitterrand com-
slaking
munisten in zijn regering zal opnemen.
Vaststaat dat een socialistische meer
derheid in het nieuw te kiezen parle
ment alleen denkbaar is met behulp
van de communisten.
Het zal van een eventueel akkoord tus
sen beide groepen afhangen hoe het
verkiezingsprogram voor het nieuwe
parlement er uit zal zien. De communis
ten zullen veel water in de wijn moeten
doen als ze willen meespelen. In de eer
ste ronde van de presidentsverkiezin
gen leden ze een historische nederlaag
en haalden niet meer dan 15 procent
van de uitgebrachte stemmen.
De leider van de Franse communisten.
Georges Marchais, heeft de nederlaag
van president'Giscard voorgesteld als
een overwinning van de communisten.
In een gelukwenstelegram aan Fran-
gois Mitterrand deelde hij mee dat de
communisten bereid zijn ..in dienst van
de arbeiders en Franrkijk hun gehele
verantwoordelijkheid op zich te ne
men."
De verslagen aanhangers van presi
dent Giscard wezen er op de avond van
hun verlies op dat niemand weet wal
Mitterrand nu precies van plan is. Er is
sprake van een aantal nationaliserin
gen, onder andere van alle banken en
van de belangrijkste industrieën. Op
de lijst van te naasten bedrijven staan
ondernemingen als Peugeot en Pechi-
ney-Ugine-Kuhlmann. Het minimum
loon zal de komende weken al worden
opgetrokken en onderhandelingen zul
len worden begonnen over de 35-urige
werkweek, waarbij het loon niet naar
beneden zal dienen te gaan. De versla
gen vroegere meerderheid vraagt zich
af wie deze maatregelen zal moeten be
talen.
De socialisten hopen nu op een natio
naal élan, dat wil zeggen een landelijke
beweging van saamhorigheid die het
mogelijk zal maken hun voornemens in
daden om te zetten. Communistenlei
der Marchais heeft In een eerder sta
dium van de verkiezingsstrijd stekin
gen en manifestaties aangekondigd om
dit élan kracht bij te zetten. Af te wach
ten valt of hij zich nu aan dit dreige
ment zal houden Vaststaat dat de ko
mende weken en maanden de Fransen
voor tal van verrassingen zullen komen
te staan.
De overwinning van de socialistische
leider gaf in zijn hoofdkwartier in Pa
rijs aanleiding tot grote vreugde. Ter
wijl Mitterrand zelf van Chateau-Chi-
non in Bourgondiê waarvan hij burge
meester is. op weg was naar Parijs, ver
klaarde de eerste-secretaris van zijn
partij, Lionel Jospin, dat Mitterrands
succes was te danken aan ..het grote
nationale volksélan".
Hij noemde het verkiezingsresultaat
..een nieuwe kans voor Frankrijk
FranQois Mitterrand heeft op schitte
rende wijze het volk in zijn verlangen
naai- verandering om zich verenigd." al
dus Jospin die de socialisten opriep
naar de Place de la Bastille in de hoofd
stad te komen.
President Valery Giscard d'Estaing gaf
zondagavond zijn nederlaag tegen Mit
terrand toe: „Ik richt mijn gelukwensen
tot de heer Frangois Mitterrand met
zijn verkiezing tot president van de re
publiek."
..Ik geloof dat ik alles heb gedaan wat in
mijn vermogen lag om de Fransen uit te
leggen wat de draagwijdte en de conse
quenties van hun keuze zouden zijn
aldus het verslagen staatshoofd.
(Zie ook pagina 6)
Burgemeester drs G C G. van den Heuvel sommeert de actievoerende tegenstanders van kernenergie de toegangspoorten
van de PZEM-centrales bij Borssele vrij te maken
id personeel zal de Haagse Tram
weg Maatschappij tenminste vier ion
verlies lijden. Minister; Tuijnman van
verkeer eri waterstaat is niet bereid
het stakende HTM-personeel een on-
gemakkentoeslag van zes procent te
geven.
halve wedstrijd
Alax had in het afgelopen weekeinde
genoeg aan een halve wedstrijd om
MW een zware nederlaag toe te bren
gen. De Amsterdammers kwamen pas
na rust, goed op dreef en wonnen met
ruime cijfers 6-1-.
kritiek
De smadelijke nederlaag tegen het
wakke Baronie heeft. Vlissingen geïn
spireerd voor de' strijd tegen leider Sar-
to De door de kritiek geladen en ui
terst geconcentreerde Vlissingers ver
sloegen de kampioenskandidaat ver
diend met 2-0
PAGINA 11
gok
Mlddclburgtralner Cas Hubregtse
gokt op winst in de laatste thuiswed
strijd. Zondagmiddag stuurde de oe-
lenmeester van de tweedeklasser be-
BORSSELE - Op een volkomen ge
weldloze manier is zaterdagavond de
blokkade beëindigd die ongeveer 130
tegenstanders van kernenergie 's mid
dags waren begonnen bij de poorten
van de kerncentrale Borssele. De actie
voerders lieten het niet op een confron
tatie met de politie aankomen. Bij de
nadering van de mobiele-eenheidbus-
jes verlieten zij vrijwillig de toegangs
hekken. Ongeveer veertig demon
stranten reden vervolgens naar het ge
meentehuis in Heinkenszand, waar ze
voor de deur gingen zitten. Na een uur
hielden ze het daar voor gezien.
De actievoerders, die 's middags om
half drie de toegang tot de PZEM-cen-
trales versperden, waren leden van de
basisgroepen Stop Kernenergie, de ac
tiegroep Stop Borssele en het Energie
Komité Zeeland. Onder hen veel Zeeu
wen, maar er waren ook kernenergiete
genstanders uit Utrecht. Amsterdam,
Bergen op Zoom, Apeldoorn, Den Haag
en Sit.tard naai- Borssele gekomen. Ze
hadden twee eisen geformuleerd. De
kerncentrale diende onmiddellijk stop
gezet te worden. En alle lijsttrekkers
van de politieke partijen moesten voor
19.00 uur naar de centrale komen om
daar voor radio en televisie duidelijk te
maken welke rol de kernenergie in de
komende formatie-onderhandelingen
zal spelen. Nog voor drieën verklaarden
drs J. M. den Uyl ipvda) en mr A. A. M.
van Agt(cda), die in het Vara-radiopro-
gramma 'In de rooie haan' aan het de
batteren waren, dat ze met naai- Borsse
le zouden afreizen. En ook de andere
partijen lieten weten dat hun lijsttrek
kers niet in zouden gaan op de uitnodi
ging van de actievoerders. Alleen de
PSP, PPR en CPN vaardigden Zeeuwse
vertegenwoordigers af om steun te be
tuigen aan de actie. Aan het begin van
de avond kwam het CDA-kamerlid drs
H. Eversdijk uit Heinkenszand even
een kijkje nemen bij de geblokkeerde
hoofdpoort Hij wisselde van gedachten
met de actievoerders Zij slaagden er
niet in de politicus voor hun standpunt
te winnen en het omgekeerde was even
min het geval. De kerncentrale bleef
overigens tijdens de blokkade rustig
doordraaien.
Politiek
Was daarmee de actie mislukt? Eén
van de woordvoerders van de kerne
nergiedemonstranten vond van niet.
Hij meende dat niet de anti-kernener
giebeweging heeft gefaald, maar de
Nederlandse politiek. „De politici had-
tVan onze parlementaire redactie!
HILVERSUM-Het CDA is in de jongste opiniepeiling van bureau Lagendijk
weer de grootste partij. Vorige maand was de PvdA dat nog De gegevens mt
de enqwte werden zondag door de AVRO-radio bekend gemaakt.
Volgens Lagendijk kan het CDA op 29.8 procent van de stemmen rekenen,
de PvdA op 25.6 procent, de VVD op 16.6 procent en D'66 op 15.6 procent.
Boerenpartij en DS'70 zouden uit de Kamer verdwijnen, terwijl de RKPN
kans maakt op een zetel.
Uit de enqwte blijkt voorts dat 35 procent van de kiezers nog niet weet op
welke partij men zal stemmen
degradatie
Tcmeuzen degradeert uit de tweede
klasse van de zondag KNVB-competi-
na een 3-0 nederlaag tegen NOAD
PAGINA 12
bandstoten
Het wereldkampioenschap bandslo
ren Is geëindigd in een desillusie voor
<le Nederlander Christ van der Smis
sen. Na een zwak eerste duel kwam
van der Smissen pas op dreef toen de
Wangrykste concurrenten, de Belgen
uieiis en Ceulemans, al onbereikbaar
waren. Ludo Dielis weerstond een laat
ste aanval op zijn leiderspositie in een
rechtstreeks duel met zijn landgenoot.
PAGINA 15
thuiswedstrijd
tüü vortrouwd beeld in Axel: AZW
ren 0°°/ eigen Puljliek niet impone-
Axelse ploeg was zaterdagmid-
niet bij machte een vuist te maken
Zwaluw d°°r cleeradatie bedreigde
Nieuws uit Zeeland: 2 en 5
Binnen- en buitenland: 3.
Radio en televisie: 7.
sPort: 9.10,11,12,13.15 en
DEN BOSCH - Het eerste verkiezings-
debal tussen PvdA-lijsttrekker Joop
den Uyl en zijn CDA-opponent Dries
vanAgt in een uitzending van de VA-
RA-radio (in de Rooie Haan) van zater
dag. heeft in liet teken gestaan van de
kernenergie en de kernbewapening.
Den UylL bevestigde dat de kerncen
trales van Dodewaard en Borssele
moeten sluiten, maar hij was niet van
zins om toe te geven aan de eis van
demonstranten, die tijdens het debat
de toegangswegen tot de kerncentrale
van Borssele hadden afgesloten, dat de
lijsttrekkers van de vier grootste par
tijen naar de centrale moeten komen.
„Dat is een zaak van regering en parle
ment", zo meende Den Uyl. Van Agt
sloot zich bij deze opvatting aan Den
Uyl was het met Van Agt eens dat slui
ting van de kerncentrales minimaal een
half miljard gulden zal gaan kosten,
maar sprak tegen dat door sluiting dui
zenden arbeidsplaatsen verloren zou
den gaan. Direct gaat het om ongeveer
driehonderd banen, en omschakeling
op elektriciteitsopwekking uit kolen en
gas. zal het arbeidsplaatsenverlies
meer dan compenseren, aldus Den Uyl.
Van Agt achtte het opslagprobleem
van radio-actief afval niet nijpend.
Frankrijk ep Engeland hebben de optie
om het radio-actieve afval van de Ne
derlandsesplijtstofstaven die zij opwer
ken terug te sturen, maar dat duurt nog
jaren en het staat niet vast dat zij van
deze optie gebruik zal maken, aldus
Van Agt.
Den Uyl betoogde dat Van Agt terugge
komen is van de afspraak van 1974 dat
het afvalprobleem opgelost moet zijn
wil Nederland doorgaan met het op
wekken van kernenergie. Sluiting van EnQllête
de kerncentrales houdt evenmin in dat
er werkgelegenheid in de industrie
verloren zal gaan. zo meende Den Uyl.
Van Agt noemde als voorbeeld Peciii-
ney die van elektriciteitslevering door
Borssele afhankelijk is.
gens hem het CDA-standpunt, dat be
helst dat pas in december wordt beslist.
„Eigenzinnig gedrag van Nederland in
de NAVO werkt alleen maar ave
rechts". zei Van Agt voorts. Den Uyl
verweet hem echter ..alleen maar dikke
mist" te produceren. Alleen al omdat de
Verenigde Staten weigeren het SALT-
II akkoord goed te keuren, zou Neder
land van plaatsing van de raketten
moeten afzien, vond hij. „Onder een ka
binet met de PvdA komen die raketten
er niet", zei Den Uyl.
wil de huidige coalitie voortgezet zien.
CDA-PvdA-D'66 heeft de voorkeur van
de ondervraagden.
Daarbij is opmerkelijk dat van de
CDA-stemmers 51 procent zegt dat Van
Agt en Den Uyl samen in een kabinet
moeten, terwijl van de PvdA daar
maar 39 procent voor is.
Den Uyl trachtte vergeefs de CDA-lijst-
trekker een duidelijke uitspraak te ont
lokken over de vraag of Nederland de
nieuwe kruisraketten hier moet plaat
sen. „Het is een versimpeling om on
geacht de internationale situatie ja of
nee te zeggen", zie Van Agt. „Minder
simpel, maar minstens zo wijs" is vol
uit een enquête die de KRO-televisie-
rubriek Brandpunt zaterdagavond be
kend maakte, blijkt dat 52 procent van
de ondervraagden liet kernenergie-
standpunt van Van Agt deelt. Vieren
dertig procent sprak zich uit voor slui
ting van de centrales. Overigens gaf
een meerderheid van de mensen te ken
nen niet of nauwelijks zuiniger met
energie te zijn geworden.
De Brandpunt-enquête gal voorts aan
dat 61 procent van de bevolking een an
der kabinet wil na de verkiezingen
Slechts kwart van de ondervraagden
President
Mitterrand
Mb:
den nu bij uitstek de gelegenheid om
zich op de hoogte te stellen van onze
denkbeelden", zei hij.
De blokkade van de kerncentrale - de
poorten werden van kettingen en
hangsloten voorzien - begon een uur
voordat zeventien PZEM-medewerkers
van de conventionele en de kerncentra
le door collega's hadden moeten wor
den afgelost De ploegenwisseling kon
niet doorgaan.
Lange tijd bleef het rustig bij de cen
trales. De actievoerders reikten sten-
(Slot zie pagina 2 kolom 1
[itterrands overwinning
bij de Franse presidents
verkiezing van zondag luidt
een nieuw tijdperk in voor het
Franse volk, dat sinds het aan
de macht komen van Charles
de Gaulle in 1958 is geregeerd door
rechts-liberale politici. Voor het eerst
sinds 23 jaar zijn de socialisten weer re
geringspartij. Dank zij zijn gaullisti
sche en liberale voorgangers stapt
Frangois Mitterrand in een ambt, dat
hem vérstrekkende bevoegdheden
geeft, die door niets of niemand worden
aangevochten. Toen De Gauile in 1958
de macht overnam van de door hun ver
deeldheid machteloze politici van de
Vierde Republiek, ontwierp hij een
grondwet die de president van de (Vijf
de) Republiek ongekende politieke
macht gaf. Wat dat aspect van het ambt
betreft kan de socialistenleider zich
geen betere start wensen Mitterrand
heeft tijdens zijn verkiezingscampagne
vele beloften gedaan; hij komt in een
positie om ze daadwerkelijk waar te
maken. Toch is de nieuwe Franse presi
dent, die 25 mei in functie treedt, er nog
lang niet. Een van zijn eerste daden zal
(moeten) zijn de ontbinding van het
parlement, waarin nu vertegenwoordi
gers van rechtse partijen de meerder
heid vormen. Hoewel de macht en de
invloed van de Franse volksvertegen
woordiging door De Gaulle sterk is be
knot, kan geen president het zich op
langere termijn veroorloven het schip
van staat te besturen met een tegen
werkende bemanning. Mitterrand heeft
dan ook al aangekondigd het parle
ment te zullen ontbinden en nieuwe
verkiezingen uit te schrijven. Nu links
in het algemeen en de socialisten in het
bijzonder aan de winnende hand zijn,
moet de nieuwe president daar snel ge
bruik van maken. Belangrijk bij deze
verkiezingen is niet alleen of links een
meerderheid krijgt, maar ook hoe de ze
telverhouding tussen communisten en
socialisten zal zijn. Dat bepaalt mede
de positie van Mitterrand. De commu
nisten krijgen hoe dan ook invloed. Het
is slechts de vraag hoe die invloed ge
concretiseerd zal worden. Komen er
communistische ministers? En hoe
veel? Tijdens zijn campagne heeft Mit
terrand de communisten geen toezeg
gingen gedaan. Maar gisteravond
maakte Marchais de nieuwe president
al duidelijk, dat hij de zege aan de com
munisten heeft te danken en dat hij -
Marchais - klaar staat om deel te ne
men aan besprekingen over een rege-
ring.De communisten krijgen hoe dan
ook een stevige vinger in de pap. In hoe
verre dat Mitterrands politieke daden
zal beïnvloeden is vooralsnog niet te
zeggen. Dat hangt van zoveel factoren
Evenals zeven jaar geleden was het
verschil tussen beide presidents
kandidaten niet groot, al is de marge
ruimer-dan vier jaar geleden. Uit de uit
slag valt af te leiden, dat een (overigens
kleine) meerderheid van de Fransen de
politiek van Giscard afwijst De 'presi
dentiële monarchie', die hij in het leven
had geroepen met zichzelf als middel
punt, heeft slechts weerstanden opge
roepen bij het Franse volk. Giscard ge
bruikte zijn macht meer dan enig ander
president voor hem in vredestijd. Het
zijn echter vooral de vele ruzies geweest
tussen de aanhangers van Giscard en
de rasechte gaullisten van Chirac, die
de persoon van de zittende president
geen goed hebben gedaan. De wel erg
late oproep van Chirac aan zijn aanhan
gers om toch weer de kandidaat van
rechts te steunen- Giscard dus- is door
een deel van de gaullisten genegeerd.
Mitterrand kon wat dat betreft eerder
op veilig spelen. Al de dag na de eerste
verkiezingsronde - veertien dagen gele
den - riep de leider van de Franse com
munisten Marchais zijn volgelingen op
hun stem in de tweede ronde op Mitte-
rand uit te brengen. Bij de vorige ver
kiezing vormden de socialisten en com
munisten al in de eerste ronde één links
blok. Sinds de communisten vier jaar
geleden een abrupt einde maakten aan
de linkse samenwerking, hebben de so
cialisten met succes hun eigen weg ge
volgd. Het presidentschap van Mitter
rand vormt de bekroning van het nieu
we elan, waarmee de Franse socialisten
de verkiezingen zijn ingegaan. 'Het
communistische gevaar', waarop een
man als Giscard altijd maar al te graag
wees. heeft gisteren het Franse volk er
niet van weerhouden in meerderheid op
de door de communisten gesteunde
Mitterrand te stemmen. De gevolgen
van deze politieke ommezwaai In
Frankrijk zullen pas over enkele maan
den duidelijk zijn.
Dim
Inwoner Delden
bekent omzetten
van treinwissel
DELDEN (ANP) - Een 20-jarige inwo
ner van Delden heeft zaterdag bekend
afgelopen maandag een wissel in de
spoorlijn Delden-Goor in een andere
stand te hebben gezet. Hierdoor reed
een personentrein de spoorbaan op
van de chemische fabriek Servo. Per
soonlijke ongelukken deden zich hier
bij niet voor.
Het motief voor de actie van de Delde-
naar was gisteravond nog niet bekend.
De politie ziet. overigens vooralsnog
geen verband met andere aanslagen op
treinen in Twente. Deze acties concen
treerden zich vooral op de spoorlijn
Holten-Almelo ter hoogte van Wierden
Het onderzoek naar met name de trein-
beschieting van afgelopen zondag is
nog in volle gang.