<X O
PROVINCIALE ZEEUWSE COURANT
:Geweld in Belfast na
'dood van Bobby Sands
Lichte zege op punten Giscard
TALBOT
Hypotheekrente weer verhoogd
OPROEPEN OM KALMTE TE BEWAREN
VERZETSKRUISEN
Chinese ambassade nu
bureau zaakgelastigde
UITTOCHT UIT EGYPTE
WAS 200 JAAR VROEGER
Viel bewolking
Veel bewolking en enige tijd regen,
iiiddagtemperatuur ongeveer 13 gra
den. Matige zuidwestenwind
224e jaargang no. 106
IWoensdag 6 mei 1981
DEALER:
Qtyfz, zde.
Weslhavendiji 150 Goe» tel 20*«0'
(Van onze financiële redactie
AMSTERDAM - De hypotheekrente gaat opnieuw omhoog. De Westland-Utrccht
Hypotheekbank, de Fricsch-Groningsche Hypotheekbank en hel Bouwfonds Ne
derlandse Gemeenten hebben hun hypotheekrente met 0.3 procent verhoogd tot
12,6 procent. Waarschijnlijk zullen ook de handelsbanken hun tarieven aanpas
sen.
j>e renteverhoging is een rechtstreeks gevolg van de ontwikkelingen op de geld
markt Verschillend banken besloten dinsdag tot invoering van een toeslag van
een 0.5 procent voor klanten die rood staan. Half februari legden de banken ook al
in toeslag op de debetrente van een 0,5 procent maar die werd enkele weken later
weer ingetrokken.
De stijging van de rente heeft internationale en nationale oorzaken. Nationaal is
het de overheid die gezien het grote financieringstekort in toenemende mate
geld op de kapitaalmarkt moet lenen, waardoor de rente omhoog wordt gestuwd.
Internationaal is eveneens sprake van een stijgende rente. In Amerika verhoog
den verschillende banken dc prime rate van 18 tot 19 procent. De prime rate is de
rente die de banken hun beste klanten in rekening brengen.
In Amerika wordt verwacht dat het stelsel van centrale banken binnenkort met
kredietbeperkende maatregelen zal komen, waardoor de rente nog verder zal
stijgen. Een gevolg van de hoge rente in Amerika was dat de dollar dinsdag voor
het eerst sedert februari 1977 boven de 2,50 gulden noteerde.
iVan onze correspondent!
en ^BELFAST - De dood van Bobby Sands op de 66ste dag van zijn hongerstaking in de Maze-
ïn ^gevangenis in Belfast heeft dinsdag geleid tot een reeks gewelddaden in de katholieke getto's van
tiSfleNoordierse hoofdstad. Protestantse en katholieke leiders deden pogingen erger te voorkomen.
Sands (27)die wegens illegaal wapenbe
zit tot veertien jaar was veroordeeld,
'stierf maandagnacht 2.17 uur onze tijd
Sa eèn coma van 44 uur in aanwezigheid
.van zijn moeder, vader, zuster, zwager
en een priester Sands wilde met zijn
hongerstaking de door de Britse rege-
;,ring geweigerde politieke status af
dwingen voor gevangenen van het ver
joden Ierse republikeinse leger (IRAi.
In de vroege ochtend, bijna onmiddel
lijk nadat de dood van IRA-hongersta-
onderwijs
apartheid
De Anglicaanse bisschop Desmond
Tutu. de secretaris-generaal van de
Zuldafrikaanse Raad van Kerken
heefteen felle aanval op het beleid van
het kabinet-Botha gedaan. Tutu ver
wijt Botha dat hij de armoe en werk
loosheid onder de zwarten 'exporteert'
naar het. platteland om ook daar over
goedkope arbeidskrachten te kunnen
beschikken.
PAGINA 7
verkiezingen
De meeste Nederlanders hebben hun
keuze reeds lang voor de verkiezingen
gemaakt. De publlcaUe van opiniepei
lingen heeft maar weinig Invloed op
het stemgedrag De politieke opvat
ting van mensen in de omgeving van
de kiezer speelt een veel grotere rol
PAGINA 11
landbouw
Het dagelijks bestuur van het Land
bouwschap zegt in een concept-be
leidsprogramma, dat de economische
betekenis van de land- en tuinbouw
steeds moet overwegen in de besluit
vorming -over ruimtelijke ordening,
milieu, landschapsbeheer, welzijn van
dieren en dergelijke zaken
PAGINA 13
knvb-beker
AJax heeft zich ten koste van PSV ge
plaatst voor de finale van de KNVB-
beker. De Amsterdammers bouwden
in de Meer vri) snel een 2-0 voorsprong
op. beperkten zich daarna tot verdedl-
gen en stonden PSV slechts één tegen
treffer toe.
PAGINA 15
twintig tv-kanalen
Inde televisierubriek Inl'ozal Veronica
vanavond een voorprocije geven van
twintig kanalen televisie met, verschil
lende programma's In een schakel-
uitzending tussen Hilversum, Zoeter-
meer. Sluis en Heerlen worden twee
Nederlandse, vijf Duitse, een Deense,
vier Belgische, drie Engelse, een Ame
rikaans en twee Franse programma's j
vertoond.
Nieuws uit Zeeland: 2.5 en
7.
Binnen- en buitenland: 3
en li.
Opinie en achtergrond: 4\
Sport: 13.
Radio en televisie: 15.
Financiën en economie:
17.
ker Bobby Sands bekend gemaakt
werd en mensen in hun nachtkleding de
straat op waren gekomen om voor
De directies van de beide pedagogi
sche academics in Middelburg ver g
wachten dat er geen gedwongen ont-
slagen zullen vallen onder de zestig do
centen aan de belde scholen Voor de
ongeveer honderd studenten die dit
jaar examen doen voor het onderwij
zersvak ziet de toekomst er somberder
uit
Sands te bidden, werd een bank in het
katholieke West-Belfast In de as gelegd
en werden verschillende fabrieken in
brand gestoken Een plaatselijk bussta
tion werd bestookt met molotovcock
tails. Maar het waren de politie en het
leger die het het zwaarst te verduren
hadden. Ze beantwoordden de molo
tovcocktails en zwavelzuur bommen
met plastic kogels Een aantal burgers
moest met verwondingen in het zieken
huis worden opgenomen.
Toch is de golf van geweld die voorspeld
werd Noord-Ierland te overspoelen na
(Slot zie pagina 4 kolom 7)
NEW YORK (AFP) - De uittocht van de joden uit Egypte vond 200 Jaar eerder
plaats dan tot dusver algemeen werd aangenomen. Tot deze slotsom is de egypto
loog Hans Goedicke gekomen, die hoogleraar is aan de John Hopfcins-universiteit
in Baltimore.
Op grond van een bestudering van de historische documenten waarmee hij 20Jaar
bezig is geweest, heeft Goedicke vastgesteld dat de uittocht in 1477 voor Christus
plaatsvond. Voorts is de geleerde aan de hand van de stukken tot de conclusie
gekomen dat het bijbelverhaal een ware geschiedenis is.
Zo was de doortocht door de Rode Zee mogelijk als gevolg van een aardschok,
veroorzaakt door een vulkaanuitbarsting die destijds een eind maakte aan de
Mimische beschaving op Kreta
Een hoogleraar in het Hebreeuws aan de universiteit van Harvard. Frank Cross,
acht de theorie van Goedicke echter aanvechtbaar omdat er geen archeologisch
bewijs bestaat dat de joden zich voor 1200 voor Christus in Palestina hebben
gevestigd.
Op de foto reikt de koningin het kruis uit aan de Haarlemse mevrouw
Dekker, die de posthume onderscheiding voor Hanme Schaft in ontvangst
nam.
VL1SS1NGEN Dinsdagmiddag
heeft koningin Beatrix in Amster
dam 44 verzetsherdenkingskruisen
uitgereikt. s Avonds deed prins
Bemhard hetzelfde in Wageningen.
Bi) de 88 onderscheiden oud-ver
zetshelden waren vijf Zeeuwen: P
Bouwense uit Middelburg, J F J Af.
Casparie uit Hulst. A. Dourleijn uit
Middelburg en mevrouw C. A
Klooster uit Ellewoutsdiik Het was
de bedoeling, dat ook de heer J. C
Hamelink uit Temeuzen een ver-
zetsherdenkmgskruis zou ontvan
gen. De heer Hamelink bleek echter
al geruime tijd voor de dag van de
uitreiking uitstedig en was dins
dagavond niet aanwezig bij de
plechtigheid
Foto: Prinses Juliana tijdens de
toespraak, in de Amsterdamse
Nieuwe Kerk, waar haar dochter,
koningin Beatrix, de Verzetsher
denkingskruisen uitreikte.
Zie ook pagina 7.
MAATREGEL VAN PEKING
DEN HAAG - China heeft uit irritatie over de Nederlandse opstelling bij onder
handelingen in Peking over verlaging van het niveau van de diplomatieke be
trekkingen zijn ambassade in Den Haag een andere benam ing gegeven. De Chine
se vestiging zal voortaan „bureau van de zaakgelastigde" heten. Het is nog niet
bekend welke diplomaat de Chinese belangen in Nederland zal behartigen. De
beslissing van Peking is het gevolg van dc toestemming die het kabinet-Van Agt
verleende voor levering van twee onderzeeboten aan Taiwan (Nationalistisch
China).
De Chinese stap. die de betrekkingen
tussen Den Haag en Peking op het
laagst denkbare diplomatieke niveau
brengt, werd gisteren aangekondigd in
een protestnota van het Chinese minis
terie van buitenlandse zaken. De nota
werd overhandigd aan de Nederlandse
ambassaderaad in Peking, mr De
Bruyn Ouboter, die in de Chinese
hoofdstad de onderhandelingen voert
over de toekomstige betrekkingen met
de Volksrepubliek.
Een woordvoerder van het ministerie
van buitenlandse zaken bevestigde
dinsdagavond de ontvangst van de pro
testnota. maar kon verder geen com
mentaar geven. Verwacht mag worden
dat van regeringszijde zal worden ge
reageerd wanneer minister Van der
Klaauw (buitenlandse zaken) uit Rome
en Straatsburg is teruggekeerd.
De Chinese ambassadrice in Neder
land, mevrouw Ding Xuesong, werd in
februari officieel teruggeroepen. Zij
verbleef overigens al sinds eind okto
ber in de Volksrepubliek, waar zij op
dat moment premier Van Agt en minis-
♦t van buitenlandse zaken Van der
Klaauw begeleidde tijdens hun tien
daagse bezoek aan China.
De Nederlandse ambassadeur in Pe
king. mr J. Kneppelhout werd op aan
drang van de Chinezen in maart naar
Nederland teruggeroepen. De eigenlij
ke onderhandelingen over de Chinees-
Nederlandse betrekkingen begonnen
vorige week Verwacht mag worden dat
Nederland, daartoe in de protestnota
reeds ..uitgenodigd" door Peking, bin
nenkort ook zal besluiten de ambassa
de in een „kantoor" om te dopen. De
betrekkingen tussen belde landen zijn
dan weer op hetzelfde niveau als voor
augustus 1972.'
Het is nog onduidelijk of de omdoping
van de ambassades tot kantoren gevol
gen zal hebben voor de huidige bezet
ting van de diplomatieke vestigingen.
De hoogste Chinese diplomaat in Ne
derland op dit moment, tweede secre
taris Shen Zhihuan, zei gisteravond
desgevraagd dat daarover nog geen be
slissing is genomen. Dc twee panden
aan de Adriaan Goekooplaan, waar
kanselarij en consulaire afdeling zijn
gevéstigd. blijven in gebruik, verze
kerde hij.
lVan onze correspondent)
PARIJS - Het televisiedebat tussen de
Franse presidentskandidaten Giscard
D'Estaing en Francois Mitterrand
heeft niet bet vuurwerk gebracht
waarop miljoenen Fransen ongetwij
feld hebben gehoopt. Giscard wist zijn
positie als president en Miltcrrands
angst voor een directe lv-confrontatie
onvoldoende uit te buiten: de eerste
reacties na afloop varieerden van een
„nipte overwinning" voor Giscard tot
„kleurloze punlendeiing". Zeven jaar
geleden diende de rad pratende Gis
card zijn socialistische opponent in
een soorgelijk debat een regelrechte
knock out toe.
Op verzoek van de socialistische kandi
daat waren uitvoerige voorzorgsmaat
regelen genomen om te maken dat alles
eerlijk zou verlopen. De miljoenen tv-
kijkers zagen in het twee en een halfuur
durende debat op geen enkel moment
de belde kemphanen tegelijk op de
beeldbuis.
Giscard stelde zich uitdrukkelijk op het
standpunt van de man die zeven jaar de
beslissingen heeft genomen en dus ver
plicht was op concrete situaties te rea
geren. De socialistenleider Mitterrand
vertolkte de gevoelens van de verdruk
te kleine man. die altijd wel wat op te
merken heeft over het gezag Hij stelde
een betere toekomst in het vooruitzicht
zonder in te gaan op de borende vragen
van de president, hoe hij die meende te
kunnen verwezenlijken
Communisten
De Franse kiezer is vooral geïnteres
seerd in de vraag of Mitterrand van
plan is communisten in zijn regering
op te nemen. De socialistenleider liet
zich echter niet uit zijn tent lokken en
bleef erbij verklaren, dat „een ieder
die zich sterk heeft gemaakt voor mijn
plannen" deel van zijn bewind zal kun
nen uitmaken.
Francois Mitterrand liet geen gelegen
heid voorbijgaan uitspraken voor te le
zen van gaullistenleider Chirac nadat
deze felle kritiek op president Giscard
had geuit
De huidige president doet alle moeite
de stemmen van de gaullistn voor zich
te winnen. Ook de socialistenleider pro
beert echter de ontevreden kleine ne
ringdoenden. die voor een belangrijk
deel tot de kem van het gaullisme beho
ren. tot zich te trekken
Giscard beperkte er zich toe op te mer
ken, dat het een klein kunstje zou zijn
voor te lezen wat communislenlcidcr
Marchais allemaal al had gezegd over
zijn eventuele toekomstige regerings
partner Mitterrand.
Terrorist of
martelaar?
Vi-kXj zevenentwintig jaren jong
Votw Zj telde het leven van de Ier
RGSgl Bobby Sands, activist m
pSésajJ dienst van het verboden Ierse
gSSd Republikeinse Leger, de IRA.
^52* Voor de katholieken in Ulster
is Bobby Sands een held en martelaar,
de protestanten zien hem als een terro
rist van het zuiverste water. De schei
ding der geesten in Noord-Ierland is
nooit zo duidelijk geweest als juist de
afgelopen weken De hongerstaker
Sands heeft vrijwillig de dood gezocht.
Hij meende, zoals zovelen in de wereld
voor hem. een daad te moeten stellen.
Door zijn actie probeerde Sands te be
werkstelligen. dat de leden van de IRA
niet langer meer zouden worden be
schouwd als terroristen, maar de status
van politiek gevangene zouden krijgen.
Tegelijkertijd wilde hij de aandacht
van de wereldopinie vragen voor het
probleem-Noord-Ierland: de strijd van
de rooms-katholieke minderheid voor
gelijke rechten.
Volgens de normen van de maat
schappij was Bobby Sands een ter
rorist. die door middel van geweld en
terreur veranderingen trachtte te berei
ken. Dat deze zelfde maatschappij zich
tegen terroristen beschermt door hen.
zoals in het geval van Sands, op te slui
ten. Is een logische en volstrekt legitie
me zaak. Een samenleving wordt on
leefbaar als terreur en contra terreur
niet worden gestopt. Toch kan de we
reld niet onverschillig blijven bij de
dood van Bobby Sands Opgegroeid in
een klimaat van haat en bedreiging,
koos hij als zestienjarige, een jongen
nog, voor de weg van het geweld. Negen
van zijn tien laatst-ejaren bracht hij tus
sen gevangenismuren door een erva
ring die zijn levensweg heeft bepaald.
Met grote onverzettelijkheid heeft
Sands zich de laatste maanden in zijn
marteiaarsrol ingeleefd Die zelfde on
verzettelijkheid valt ook waar te nemen
by de Britse premier. Margaret That
cher. die met bereid is ook maar de ge
ringste concessie te doen aan de hon
gerstakers van de IRA. Dit soort harde
standpunten is symptomatisch voor
Noord-Ierland. Uitbarstingen van ge
weld op grote schaal, zoals algemeen
werden verwacht na de dood van
Sands, zijn tot nu toe uitgeblevenmaar
de vraag is voor hoe lang. De nachtmer
rie voor Noord-Ierland eindigt, noch be
gint bij de dood van Sands In dit conti-
nue-proces van gewéld en terreur lijkt
de sleutel tot de oplossing voorgoed oj>-
geborgen.
Dim
Kan 5 mei niet
'wat concreter'?
Bevrijdingsdag 5 mei 1981 is een na
tionale feestdag met een tamelijk
onwezenlijk karakter geworden. De dis
cussie over de herdenking-nieuwe-sttjl
vooraf, op de dag zelf en ook nog daama
werd en wordt beheerst door de vraag:
wie zal een dergelijke vrije dag betalen?
Bij overheidsdiensten en scholen, die
hun deuren sloten, is dat nog steeds
niet duidelijk. In de rest van werkend
Nederland, waar het in feite aan ieder
persoonlijk werd overgelaten om een
'snipperdag' op te nemen is opvallend
weinig van deze gelegenheid gebruik
gemaakt. Deze ongeordende gang van
zaken had - in tegenstelling tot de vijf
jaarlijkse viering van vorig jaar - tot ge
volg dat de organisatie van en de be
langstelling voor festiviteiten en ande
re activiteiten daarvan duidelijk de
sporen droegen. En dat kan toch niet de
bedoeling zijn geweest van de grote
meerderheid van de tweede kamer toen
die vorig jaar in een motie vastlegde dat
5 mei voortaan weer jaarlijks als natio
nale feestdag op de kalender zou moe
ten worden opgevoerd. Het kan ook
niet de bedoeling geweest zijn van het
kabinet, toen dat - om allerlei redenen
van nationaal economisch belang - deze
aandrang uit het parlement 'vertaalde"
naar een nationale feestdag op basis
van vrijwillige deelneming eraan Feit
is alleen dat voornemens en uitwerking
wel op gespannen voet met elkaar kwa
men staan
Of er aan de 'nationale verwarring'
over het 5 mei-gebeuren zwaar
moet worden getild? Ze staat wel in gê
nant contrast met de diepere betekenis
die aan herdenking van de bevrijding
bij velen wordt toegekend Een beteke
nis. waarop gisteren scherp de aan
dacht werd gevestigd tijdens een bij
eenkomst in de Nieuwe Kerk te Amster
dam. waar koningin Beatrix enkele
tientallen Verzetsherdenkingskruisen
uitreikte aan vertegenwoordigers van
het verzet tegen Duitse en Japanse be
zetters. Verschillende sprekers bepaal
den zich in die stijlvolle gebeurtenis bij
de beleving van het begrip 'vrijheid'
vandaag de dag. Dr P J. Koets, oud
wethouder van Amsterdam, stelde in
dat verband de vraag: „Herkregen vrij
heid. wat moeten wij ermee aan? Als ik
zou antwoorden: dat is de vraag van
ieder persoonlijk. - dan zou dat zeker
niet onjuist zijn, maar wel een beetje
onbevredigend. Kan het niet wat con
creter1'' Een nationale feestdag op 5
mei. Om de woorden van dr Koets te
volgen: „Wij herdenken om voort te
kunnen gaan." Het zou bepaald niet
overbodig zijn om met het oog op een
volgende nationale feestdag na tc gaan
of de Inhoud ervan niet wat concreter
kan zijn.
vdM
Belgie heejl besloten deel ie nemen
aan het program van de NAVO voor het
zogenaamde vliegende radarsysteem
AWACSi. In december 1980ging de NA
VO akkoord met dit program Tot dus
ver icas België het enige navoland dal
niet aan dit program icilrie deelnemnn
