PROVINCIALE ZEEUWSE COURANT
ooSse premier wil
iet staken verbieden
Lancering ruimteveer uitgesteld
VAN AGT: MINIMA
WORDEN GEHOLPEN
VISSERIJFRAUDE
13 ARRESTATIES
Autorijden
Goedkoper
Onderzeeboot ramt
Japans vrachtschip
SOLIDARITEIT: ONGERECHTVAARDIGD
m.i.v. 16 april
Tonnen aan omzetten verzwegen
Warm
2o«nig en icarm. Later beioolktng en
khet zuiden een regen- of onweersbui,
dagtemperatuur rond 22 graden,
c-n dan krachtige zuidoos-
lie jaargang no. 86
iterdag 11 april 1981
tejm naar.de groene" an jeiierstr 5 7 goes - te!16810"
Overval-advies
op ketelbouw
Dl,
)e ene beroering bij een
van Zeelands oudste be
drijven, de koninklijke maat-
schappij 'De Schelde' in Vlis-
singen. is nog niet geluwd of
de volgende heeft zich alweer
aangekondigd. Afgelopen week gold
het een nogal alarmerend rapport van
de Stichting Energie Apparatuur Ne
derland iSEANi. een adviesorgaan van
minister Van Aardenne van economi
sche zaken Daarin wordt, om de Neder
landse bedrijfstak van de bouw van gro
te ketels voor elektriciteitscentrales te
redden, aanbevolen deze ketelbouw In
zijn geheel bij Stork in Hengelo te con
centreren en de activiteiten op dit ter
rein bij 'De Schelde' in Vlissingen zo
goed als te beëindigen. De toekomst
van de ketelbouw voor energie-appara-
tuur in Nederland ziet er op de korte
baan niet erg rooskleurig uit Daarom
zien de adviseurs van de minister wei
nig andere mogelijkheden dan een vrij
ingrijpende maatregel. Overcapaciteit
betekent een versnelling van de onder
gang, is hun redenering. Vandaar niet
teveel getreuzel, maar voortvarend ge
handeld. om erger te voorkomen moet
er gesneden worden. Zonder al te veel
aarzelingen geeft de SEAN aan waar
dat moet gebeuren: bij 'De Schelde' in
Vlissingen. omdat 'de alternatieve in-
zetmogelijkheden van mensen en mid
delen daar in de komende jaren groter
zijn dan in Hengelo'Over de kansen om
hun adviezen aan de minister in daden
te kunnen omzetten maakt het gezel
schap SEAN-adviseurs zich niet veel
zorgen. ..Wij gaan ervan uit", schrijven
zij de minister. ,.dat de leiding van bei
de ondernemingen 'bedoeld worden
dan Rijn-Schelde-Verolme en VMF-
Stork) hun volledige medewerking zul
len geven aan de tenuitvoerlegging van
de door ons aanbevolen maatregelen".
De hele gang van zaken rondom het
advies voor een ingrijpende bunde
ling van de ketelbouwindustrie in Ne
derland wekt de indruk van een over
val Logisch daarom dat er bij 'De
Schelde' in Vlissingen grote opwinding
over is ontstaan en dat er op een eerste
hoorzitting in Den Haag van de kant
van de leiding van de onderneming fel is
uitgehaald in de rich ting van de SEAN-
adviseurs Aanstaande maandag komt
de ondernemingsraad aan de beurt om
te vertellen hoe er onder het personeel
over de aanbevelingen aan de minister
wordt gedacht. Elders in deze krant (op
pagina 21) wordt een stemmingsbeeld
gegeven van het eerste weerwerk van
uit Vlissingen, nadatde naastbetrokke
nen de hele zaak aanvankelijk met een
slot op de mond (overigens volstrekt
onduidelijk waaromi hadden moeten
verwerken. Bij 'De Schelde' stelt men
zich op het standpunt dat de ketelbouw
niet ongestraft en zonder verstrekken
de gevolgen voor het totale produktie-
pakket van de onderneming kan wor
den gekortwiekt. En met die opvatting
zaagt men in Vlissingen eigenlijk de po
ten weg onder de stoelen waarop de
overigens bepaald niet ondeskundige
adviseurs van de minister hun opvat
tingen hebben bijeenvergaderd. Zy
gaan er namelijk van uit dat 'De Schel
de' een dergelijke aderlating zonder al
te veel problemen kan opvangen.
Het is duidelijk dat de problemen in
de bouw van ketels en dergelijke
voor elektriciteitscentrales groot zijn
en niet op hun beloop gelaten kunnen
worden. Door gebrek aan orders en op
termijn een stuk overcapaciteit staat
werkgelegenheid van aanzienlijke om
vang op de tocht. Minister Van Aarden
ne. geplaagd door een portefeuille vol
grootscheepse moeilijkheden in de Ne
derlandse industrie, heeft enige tijd ge
leden gepoogd om haast te zetten ach
ter de activiteiten van de nu plotseling
in het nieuws gekomen stichting SEAN
Haar opdracht was namelijk om actief
te bevorderen dat er (weer) een gezonde
ontwikkeling komt In de Nederlandse
bedrijfstak die zich bezighoudt met on
derzoek. ontwikkeling, engineering,
produktie. montage, marktbewerking
en verkoop van energie-apparatuur en
energiesystemen. En juist omdat in dc
ketelbouw de ellende acuut is werd de
adviseurs verzocht aan dit hoofdstuk
voorrang te geven. Ze hebben dat ge
daan. maar de vraag is of het tempo niet
aan overhaasting heeft geleden.
Ergens in het inmiddels geruchtma
kende rapport stellen de SEAN-ad
viseurs dat hun conclusies van dit mo
ment moeten worden beschouwd als
een eerste stap in de richting van een
totaal andere opzet van de Nederlandse
industrie voor energie-apparatuur. Ze
excuseren zich dat ze bij het uitzetten
van het richtingsbord niet in dc gele
genheid zijn geweest om de gehele weg
te overzien Er zullen volgende stappen
moeten worden gedaan. En bij de voor
bereiding en het nemen van die stappen
is (om het rapport te citereni .nauw
overleg met betrokken ondernemingen
en instellingen vanzelfsprekend een
eerste vereiste voor de ontwikkeling
van constructieve plannen" Wanneer
de bewuste stichting, aan wie een rede
lijk grote invloed in de toekomstige be
drijfstak wordt toegekend, tewerk blijft
gaan volgens de overval tactiek van dit
eerste advies lijkt een gunstig klimaat
niet zo snel aanwezig. De stormen die
op hel ogenblik bij De Schelde' zajn op
gestoken over de inhoud van dit ketel-
bouwadvies voorspellen bepaald geen
welwillende houding. En aan de niet ge
ringe moeilijkheden die daaruit kun
nen voorkomen kunnen de adviseurs
van de minister toch beter maar niet
voorbij gaan
nier Jaruzelski
TOKIO (RTR/UPF) - De Amerikaanse met Polaris-kernrakellen geladen
atoomonderzeêer George Washington heeft vrijdag 'per ongeluk' een Ja
panse vrachtvaarder op weg naar China geramd, waardoor het schip is
gezonken. Dit heeft de Amerikaanse marine vrijdag in een verklaring
laten weten. De raketten noch de kernreactor aan boord van de onderzee
boot hebben door de aanvaring schade opgelopen.
De 13 overlevenden van het onge
luk die vrijdagavond in Zuid-Japan
aankwamen, zeiden dat de Ameri
kaanse onderzeeër na de aanvaring
eventjes naar de oppervlakte
kwam. Niemand verscheen echter
aan dek van de onderzeeèr die weer
onder de golven verdween toen de
"Nissho Maru' vol water liep en
zonk
De Amerikaanse ambassadeur in
Japan heeft inmiddels de Japanse
regering laten weten dat hij het in
cident 'diep betreurt".
Een paar overlevenden zeiden te
gen verslaggevers dat zij een peri
scoop zagen die hen waarnam toen
zij in rubberbootjes ronddobber
den. Zij werden echter niet opge
pikt.
Van de vijftien opvarenden van de
Nissho Maru zijn er waarschijnlijk
twee, onder wie de kaptein. ver
dronken De overige dertien wer
den gered door een torpedojager
van de Japanse marine
Volgens de Amerikaanse verkla
ring is de comraandotoren van de
onderzeeboot licht beschadigd. De
bemanning van naar schatting 140
man bleef ongedeerd. De 6000 ton
metende onderzeeboot beschikt
over zestien Polaris-raketten en
beeft als basis Guam op 2000 kilo
meter ten zuiden van Tokio. De
aanvaring vond plaats toen de
George Washington routine-werk
zaamheden uitvoerde op geringe
diepte in de Oostchinese Zee.
mrkgeconomie
Jlto Chris van Veen. voorzitter van het
van Nederlandse onderne
*fen, noemt nieuwe prikkels voor
St betrokkenen van ondernemingen
Ji voorwaarde voor het herstel van
^overlegeconomie Een eerste dool-
«Ogvan een Jaarlijks geinstltuUo-
swrd overleg zou het brengen van
m ln de verdeling van de groei
P h*t nationaal inkomen moeten
jeuws uit Zeeland: 2.5.7.
fen li.
wen- en buitenland: 3
Ren 13.
port: 25.
o en televisie: 27
ffinancien en economie:
Jfterdagkrant: 17. 18, 19,
121 en 23.
CAPF. CANAVERAL - De lancering
van de Amerikaanse space shuttle
ruimteveer Columbia is twee dagen
uitgesteld. NASA zal zondagmiddag
tien voor twee (Nederlandse tijdt een
nieuwe lanceerpoging ondernemen.
Aanleiding tot het uitstel was een pro
bleem met een van dc vijf computers
aan boord van de Columbia.
De vlucht van de space shuttle ge
schiedt in principe volledig geautoma
tiseerd De astronauten kijken, als alles
goed gaat. slechts toe hoe de computers
hun werk doen
Om blindelings op het werk van het
elektronische rekentuig te kunnen ver
trouwen. heeft NASA maar liefst vijf.
vrijwel identieke computers aan boord
van de Columbia geïnstalleerd Vier
van deze computers werken samen en
meestal controleren ze elkaar Iedere
seconde overleggen deze vier compu
ters 300 tot 400 keer met. elkaar over de
beslissingen die ze op grond van de
vluchtinformatle hebben genomen
In het algemeen zullen deze computers
het met elkaar eens zijn. maar als dat
niet het geval Is gaan ze stemmen. De
meerderheid wint Als de stemmen sta
ken. beslist de vijfde computer. Deze
vijfde computer is een algemene reser
ve voor de vier andere maar het is te
vens de computer die desgewenst kno
pen moet doorhakken
Het probleem van vrijdag betrof het
wegvallen van een deel van het pro
gramma van deze vijfde computer, en
van de verbinding tussen de computers
onderling
De aftelprocedure verliep prima tol
negen minuten voor de lancering. Op
dat moment werd er eerst een pro
bleem in een brandstofcel ontdekt. Die
cel produceerde te veel water. Dit pro
bleem leidde tot een stopzetting in de
aftelprocedure.
Aanvankelijk wilde NASA rond half zes
's middags een nieuwe lanceerpoging
wagen. De astronauten Young en Crip-
pen. die al vanaf 12 uur 's middags ln
hun stoelen lagen, raakten echter te
vermoeid. Om vijf uur besloot vluchtdi-
recteur Page samen met Cape-direc
teur Smith de lancering uit te stellen.
Omdat het leegpompen en het contro
leren van de grote brandstoftank meer
dan 24 uur duurt. Is een lanceerpoging
op zaterdag uitgesloten Daarom voor
ziet NASA nu een lancering zondag
Het is opmerkelijk dal een computer
probleem de lancering nu vertraagt,
want NASA gaat in de toekomst de he
le vlucht met computers uitvoeren. Al
leen deze allereerste vlucht is een uit
zondering: hier zal de landing met
handbediening geschieden.
De NOS zal zondag de rechtstreekse te
levisiebeelden overnemen van de uitge
stelde lancering van de Space-Sjuttel
Die uitzending begint om 13 15 uur op
Nederland-1 Mocht de lancering door
gaan dan volgen maandag directe beel
den uit de cabine tijdens de vlucht en
dinsdag eveneens een rechtstreekse re
portage van de landing.
De astronauten Young (litiksi en Crip-
pen verorberdeb gisteren voor ze aan
boord gingen het traditionele astronau
ten-ontbijt van biefstuk en gebakken
eieren.
De speciale. 20 man sterke opsporings
brigade. bestaande uit leden van de
rijkspolitie te water, de groep Tholen
van de rijkspolitie, de districtsrecher
che in Middelburg, de Algemene In
spectiedienst van de visserij en de Fis
cale Inlichtingen- en Opsporingsdienst
sloeg met de aanhouding van de dertien
vrijdag de zoveelste slag: in de miljoe
nenfraude onder de Zeeuwse vissers
zijn tot nu toe ln totaal 28 aanhoudin
gen verricht.
SCHAU - Het Poolse parlement heeft vrijdagavond zijn goedkeuring gehecht aan het voor-
1 van premier Jaruzelski om het stakingsrecht in Polen tijdelijk op te schorten. Het parlement
[unaniem zijn steun aan de premier. Er waren vier onthoudingen. De nationale coördinatie-
sie van het vrije vakverbond Solidariteit heeft inmiddels het plan van Jaruzelski bestem-
Jd als 'onbegrijpelijk en ongerechtvaardigd'.
mkerbestrijding
ft Koningin Wllhelmlnafonds voor
ilankerbestnjding heeft de Munten-
npri)s toegekend aan lr J A M.
jwonderwoerd. voorzitter van de
Dchung Zeeuwse KadioUierapeu-
acti Instituut. Staatssecretaris Ve-
BSmit van volksgezondheid woon-
f vrijdag de officiële Ingebrulkstel-
Igvan het megavoltcentrum van het
SUUiut bij
Metaal
n vakbekwaam personeel
achterblijven van de ontwikkeling
Th nieuwe produkten zyn de belang-
"Jztc knelpunten in de staalindus
Ie. In de bedrijfstakverkenning die
lnlsler Van Aardenne de tweede ka- j i
w heeft aangeboden, staat dat hel,
'iajiksdewerkloosheld zeer moeilijk
im geschikt personeel te vinden. De
iiiikbaarheld van It?-schoolverlaters 1
at volgens geluiden uit de bedrtyfs-
*k vooral de laatste jaren te wensen
binnenvaart
speciaal schlpperscqmllë pro-
de rust m de binnenvaart terug
brengen Het comité heeft dc schip-
Ribond een plan voor de verbetering
de vrachtverdeling van zand en
0t.tr C-cc voorgelegd Voorlopig ziet het er
te. naar uit dat de schippers tot acUe
i overgaan om hun eisen aan het
•van staatssecretaris Smit-Kroes
it bii te zetter.
kinderbijslag
Sociaal-Economische Raad wil al
*tl januari 1982 een verhoging van
(kinderbijslag van twaalf Jaar en ou-
0 Dc SER voelt niets voor de over- j
jngsregeling die staatssecretaris Dc
Draaf heeft voorgesteld
■Pagina 29
VLISSINGEN - Een speciaal opspo
ringsteam beeft vrijdag andermaal
toegeslagen onder de vissers uit Arne
muiden en Vlissingen: er werden 13
personen aangehouden die ervan wor
den verdacht niet alleen betrokken le
zijn bij miljoenenfraudes bij visvang
sten, maar over de periode 1976-1980
ook nog eens 850.000.- aan visomzet-
ten voor dc belasting te hebben ver
zwegen.
rijfraudes heeft gestort, ziet steeds
meer vruchten van zijn arbeid losko
men Voor dc fiscus met name blijken
de visserij ff audes een 'vette hap' omdat
miljoenen aan inkomsten simpelweg
niet blijken te zijn aangegeven Omdat
de meeste verdachten tot nu toe vlot
hebben bekend, kan de inspecteur der
tSlot zie pagina 6 kolom 6)
De rijkspolitie liet vrijdag weten dat de
komende weken nog veel meer aanhou
dingen zullen volgen: ook al zijn er 28
verdachten aangehouden en zijn er mil
joenen aan inkomsten verzwegen, vol
gens de rtJkspoLltle - nog volop bezig
met verder onderzoek - is alleen nog
maar het 'topje van de ijsberg' bovenge
komen. Meer spectaculaire resultaten
van het onderzoek worden binnenkort
verwacht.
Het speciale onderzoeksteam, dat zich
de laatste weken full-time op de visse-
Maandag wordt aan de Gooiseiceg
in Amsterdam de eerste officiële
ligplaats van Nederland ingebruik
genomen.
iVan onze correspondent1
van zijn voorstel inzake de opschorting
van het stakingsrecht haar 'met diepe
bezorgdheid' vervult,
Jaruzelski verklaarde vrijdag voor de
Sejm. het Poolse parlement: „Stakin
gen maken ons land kapot, er moet nu
een einde aan komen". Hij kondigde
verder aan dat recht en orde in Polen
beter gehandhaafd moeten worden en
dat er tevens een eind moet komen aan
de steeds toenemende "verspreiding
van illegale publlkaties en het houden
van Illegale bijeenkomsten'.
Jaruzelski zei dat Solidariteit het land
op de rand van afgrond had gebracht
en hij vroeg zich af boe Polen dit nog
kon hebben zonder er in te storten.
Naast een opschorting van het sta
kingsrecht voor twee maanden wil Ja
ruzelski grotere uitvoerende bevoegd
heden om economische hervormingen
tot stand te brengen. Zonder een door
de wil van het parlement en met nood
zakelijke besluiten bevestigd maat
schappelijk vertrouwen is het werk van
de regering in de huidige omstandighe
den niet mogelijk, zo zei Jaruzelski
De generaal liet zich somber uit over de
economische situatie. „De binnenland
se markt ls Ingestort", zo zei hij. en
„winkelen is een marteling. Iedere dag
die de crisis langer duurt raken we
achterop. Wat moeten we doen om te
bewerkstelligen dat een natie met 36
miljoen mensen overleeft zonder hon
gersnood?"
De economische situatie is zo slecht dat
het voor de regering onmogelijk is de
overeenkomst van Gdansk na te ko
men. zo meende de premier, en hij wil
nieuwe onderhandelingen over de over
eenkomst die een einde maakte aan de
grote stakingen van afgelopen zomer.
Hij liet doorschemeren dat de voedsel
prijzen zullen worden verhoogd, maar
hij gaf geen bijzonderheden. Verhoging
van de voedselprijzen vorig jaar Juni
was aanleiding tot de zomerstakingen.
Hoewel de premier kritiek leverde op
de 'extremisten' in Solidariteit, bleef
hij bereid tot samenwerking met de
vrije vakbond. De regering is tot pra
ten en uitleggen bereid om nieuwe eon-
flichten te voorkomen, aldus Jaruzels
ki.
Op het moment van de dramatische
toespraak van Jaruzelski zat het Russi
sche staatshoofd en partijsecretaris
Leonid Brezjnev alweer op het podium
van het Nieuwe Culturele Paleis in
Praag, waar de eerste-secretaris van de
Tsjeehoslowaakse communistische
partij. Gustav Husak. het 16e partijcon
gres besloot met een redevoering Hier
in hield Husak zich strikt aan de forma
liteiten door het uitdelen van compli
menten aan eigen partijleiden. Brezj
nev is vrijdagmiddag naar Moskou te
ruggekeerd.
'Van onze parlementaire redactie 1
DEN HAAG - Het kabinet zal zeker met maatregelen komen
om de positie van de echte minima (gezinnen die van een
minimum-uitkering moeten rondkomen) te verbeteren.
„Neem maar aan dat de uitkomst van het beraad daarover
in het kabinet positief wordt", zei premier Van Agt vrijdag
na het kabinetsberaad.
De Tweede Kamer (CDA en WD) vroegen de regering don
derdag in het bezuinigingsdebat een uitkering ineens (een
„duurtetoeslag toe te kennen aan deze groep gezinnen Het
CDA wil netto f 250 per gezin plus f 100 per kind uittrekken,
de WD geeft de voorkeur aan f 500 bruto per gezin
Minister Van der Stee (financiën) zei donderdag deze zaak
nog te moeten bestuderen, vooral omdat volstrekt onduide
lijk is hoeveel mensen tot deze groep behoren en hoe zij
moeten worden opgespoord. Van Agt liet vrijdag dus weten
dat dit beraad positief zal uitvallen ..We doen in elk geval
Iets", zei hij
Over het beraad over de andere verlangens van de Tweede
Kamer (geen accijnsverhoging, wel verhoging van de BTWi
wilde Van Agt nog niets zeggen. Dat beraad zal pas na pasen
kunnen worden afgerond, omdat twee belangrijke gesprek
spartners. CDA-letder Lubbers en WD-minister Van Aar
denne (economische zaken) volgende week afwezig zijn
Het kabinet komt in de week na pasen ook met de Voor
jaarsnota. het tussentijdse begrotingsoverzicht over 1981.
Daarin zullen opnieuw bezuinigingen voorkomen. ..Het
wordt alsmaar moeilijker om te bezuinigen op begrotings
hoofdstukken. waarop al zoveel bezuinigd is", zei dc pre
mier vrijdag.
'Zie ook pag. II».
Aan boord van een Japans kustwaehtwiartuig arriveren Japanse zeelui
vrijdag in de haven Kushikino in Kagoshima.
itactie van het hoogste orgaan bln-
ibetvakverbond werd vrijdagavond
Warschau gepubliceerd door het in-
maüebureau van het verbond. In de
Baring van de nationale coördina
tiecommissie wordt voorts gezegd dat
het besluit van premier Jaruzelski om
zijn aanblijven aan het hoofd van de
regering afhankelijk te maken van het
al of niet aannemen door het parlement
