O O
PROVINCIALE ZEEUWSE COURANT
AVO-landen moeten
ruisraket opstellen
vermindert
rond Polen
Brezjnev
spanning
Schlingemann
tegen vaste oeververbinding
om
nu
TALBOT
Carbidschip moet zinken
MM aW
Minister Weinberger oefent druk uit
nlusten in
uid-Afrika
!j; ipgaanlanding
Van Agt weigert voor het
Europarlement te verschijnen
MANOEUVRES WARSCHA UPACT AFGELOPEN
DEBAT IN DE EERSTE KAMER
•tig weer
mi weer met wolkenvelden.
tekuststreken mogelijk mist,
wagtemperatuur van 10 graden in
Wtgebteden lot ongeveer 15 graden
it-Brabant en Limburg
e jaargang no. 83
insdag 8 april 1981
DEALER
Van ome speciale verslaggever
_De Amerikaanse minister van defensie, Caspar Weinberger, heeft de Europese NAVO-
lien opgeroepen het NAVO-besluit om kruis-raketten in West-Europa op te stellen, zonder
fder aarzelen uit te voeren,
fnelingen moedigen de Sowjet-Unie aan verder druk uit te oefenen om de NAVO-plannen te
rkruisen", zei de Amerikaanse bewindsman tijdens zijn eerste ontmoeting met zijn NAVO-
ega's, die in Bonn samenkwamen voor een bijeenkomst van de 'Nuclear Planning Group' van
[bondgenootschap.
druk op de voortgaande uitbreiding
van de Russische kernbewapening.
..Die is zeer verontrustend", zei de Ne
derlandse minister P. de Geus. zowel bij
de strategische als bij de voor Europa
bestemde kernwapens.
Uit Amerikaanse satellietfoto's blUkt.
zo vertelde De Geus. dat de Sowjet-
Unie nu „meer dan tweehonderd" ra
ketten van het type SS-20 (bereik 4000
km en elk uitgerust met drie kernkop
pen) heeft opgesteld. Dat is aanzienlijk
et klimaat van politieke spanning
A rontrusting rond Polen legden de
o-ministers meer dan ooit de na-
kJ (Van onze correspondent
flKNNESBURG - In verschillende
jru woonwijken in de nabijheid
i Pretoria - Tembisa. Germiston en
'jder Bijlpark - is hel de laatste da-
,1 onrustig geweest. Ook dinsdag
ien de zwarte inwoners, voor een
„rijk deel mijnwerkers, op ge-
fadigc wijze gedemonstreerd te-
igekondigde huurverhogingen,
[is geen melding gemaakt van
Koffers
Blaken daarbij verschillende kanto-
en barakken in brand. De politie
ld ingezet om de orde te herstellen.
gebruik van traangas en
knuppels. Minstens twintig le-
in de Azapo Azania Peoples Or
al werden gearresteerd.
meer dan de 572 Pershing- en kruis-ra
ketten die de NAVO-landen in West-Eu
ropa willen Installeren. De Geus wees
ook op de bouw van Backfire-bommen-
werpers en op de produktie van andere
korte- en lange-afstandswapensyste-
men in de Sowjet-Unie die op Europa
zijn gericht.
De Amerikaanse bewindsman Wein
berger gaf geen nadere aanduiding
over hervatting van de onderhandelin-
heboycot
[et de In de wandelgangen vastgeleg-
|e belofte dat een nieuw kabinet een
is eenzijdige olieboycot tegen
ld-Afrlkazal worden opgelegd, heeft
'tamer zich gisteren uiteindelijk
gelegd bi! het standpunt van het
"is kabinet tegen een dergelijk
go. Hoewel een meerderheid
in de tweede kamer een duidelijke
taalfunctie in een eenzijdig Neder-
ds besluit ziet, kwam minister Van
tr Klaauw van buitenlandse zaken
■n echte moeilijkheden.
verse meer
s-VTj Ie particuliere natuurbescherming in
ncil Ireland is zeer ontevreden over het be-
brutfrer van hel Veeree Meer In een the-
,|nö nummer van Zeeuws Nieuws hou-
tn verschillende deskundigen plei-
looien voor een 'zout' meer met een
tperkte natuurlijke getijbeweging
lok bel recreatieschap Het Veeree
vla fee icomi er niet best vanaf Binnen
p;U K recreatieschap zou te weinig aan-
Za heb', voor de natuur zijn.
Igens PvdA-senator Cftr van Krim-
IS! *n is het concentratiebeleid voor de
ling van energiegassen in Rijn-
»nd volledig mislukt Het eerete-ka-
lerlid verwijt minister Tuijnman van
rerkcer en waterstaat het overboord
Wen van de gedachte van een groot-
dwligeaanlandlngln hetRotterdam-
rhavengebied ten gunste van de Eu-
Qgïs-termlnal in het Zeeuwse Sloege-
'iled
Dt
'erkgelegenheidsplan
pogingen om bij de overheid meer
trbeldsplaatsen te scheppen, hebben
weinig succes De plannen voor 1980
m volgende jaren, die onder andere
g vervroegde uittreding van ambte-
""00 mensen beoog-
resul talen opgele-
'VI 8 ea
dei 5""" werk voor 7500
ijpj dea hebben weinig res
ut, D
0tw PAGINA 21
so energie
.Al"! iv
j p£ De grote energleverbniikende indus-
IS "ecn in Nederland hebben iii de afge-
topen iwee jaar een kwart, miljard gul-
oen meer aan electric!teit moeten be-
«en dan vergelijkbare buitenlandse
stuiven. Een aantal ondernemingen,
laronder DSM, Estel, Hoechst en
•cr.fl ?„0, ht'eft dinsdag een beroep ge-
W« ®a"IJP de tweede kamer eraan mee te H
i de '"dustrléle energieprij-
in ores land tn overeenstemming
len gebracht mei die In andere
Nieuws uit Zeeland: 2. 5, 7
en 9.
Buinen-
en li.
13.
Intf B 8n ^eV^^e: 19.
^financiën en economie:
21
en buitenland: 3
STRAATSBURG (ANP) - Premier Van Agt heeft dinsdag in een brief aan de
voorzitter van het Europees parlement, de Franijaise Simone Veil. officieel ge
weigerd aan het parlement persoonlijk verslag uit te brengen over de resultaten
van de onlangs in Maastricht gehouden Europese top.
Mevrouw Veil had hem namens de politieke commissie van het parlement daartoe
op 27 maart per brief uitgenodigd. In de brief van dinsdag schrijft V an Agt dat zijns
inziens zijn functie van voorzitter van de Europese raad hem alle recht geeft om op
de uitnodiging van de politieke commissie in te gaan maar dat, gezien het gebrek
aan unanimiteit binnen de Europese raad over deze zaak. het hem niet juist lijkt in
persoon voor het parlement te verschijnen en verslag uit te brengen.
Van Agt. heeft voordat Nederland het voorzitterschap kreeg van de Europese raad
-na het eerste halfjaar van 1981 -diverse keren voorgesteld persoonlijk verslag uit
te brengen aan het parlement over de Europese top. Dit voorstel wekte het onge
noegen op van de Franse president Glscard d'Estaing. Gezien de brief van dinsdag
heeft Van Agt de bezwaren van de Franse president zwaarder laten wegen dan de
uitgesproken wens van het parlement
gen met Moskou over vermindering
van de kernbewapening in Europa.
Minister De Geus sprak de hoop uit dat
dit wapengesprek nog vóór de zomer op
gang zou komen Inmiddels wil de Ne
derlandse bewindsman de verkiezings
campagne aangrijpen om. zoals hu zei.
..het pubhek te doordringen van de toe
nemende Russische militaire kracht".
De defensieministers, die zich ernstig
bezorgd tonen over Polen, waren het er
over eens dat de ontspanning tussen
Oost en West vrijwel niet meer bestaat.
Het verst daarin ging de Amerikaanse
minister Weinberger, die zei dat Mos
kou de westelijke publieke opinie had
verblind. Hij zei: ..Over de grens zongen
ze het liedje van toegeeflijkheid, terwijl
ze thuis op martiale muziek voortmar-
cheerden". Eenheid is noodzaak in de
alliantie, aldus Weinberger, die sterke
bijval van minister De Geus kreeg
Besluit
De Nederlandse bewindsman deelde
mee, dat de regering in Den Haag eind
dit jaar een definitief besluit wil ne
men over plaatsing van kruis-raketten
in Nederland.
.Mijn inspanning is erop gericht alle ge
gevens die daarvoor nodig zijn bijeen te
krijgen. Daartoe behoort de zogenaam
de shift-studie over de toekomstige
kerntaken voor de NAVO-strijdkrach-
ten". De Geus wil een openbaar rapport
van deze shift-studie, opdat publiek en
parlement daarover kunnen oordelen.
Duidelijk werd in Bonn. dat het SALT-
ü-verdrag over vermindering van de
strategische kernbewapening voor de
regering-Reagan van de baan is. Maar
Washington blijft wel vasthouden aan
het SALT-proces, aldus minister De
Geus, die eraan toevoegde dat de nieu
we Amerikaanse regering nog wel tijd
nodig heeft om haar beleid te vormen.
Het huidige SALT-akkoord is volgens
Washington „onevenwichtig en draagt
niet bij tot stabiliteit", zo zei een Ameri
kaanse zegsman.
(Slot zie pagina 3 kolom 5)
Kort voor het begin van de NAVO-besprekingen in Bonn: van links naar rechts de Amerikaanse minister van defensie
Caspar Weinberger, NAV O-secretaris-generaal Joseph Luns. de Westduitse bondskanselier Helmut Schmidt en de minister
van defensie van de Bondsrepubliek Hans Apel.
ROTTERDAM - Het 9000 brutoton metende Poolse
vrachtschip Stanislaw Dubois zal op zee tot zinken
worden gebracht. Sleepboten van Wijsmuller en Smit
Internationale brengen het zwaar gehavende schip, dat
enkele honderden vaten carbid aan boord heeft, naar
een plek ten zuiden van de Doggersbank, die volgens
Rijkswaterstaat het meest geschikt is voor het afzinken
van het zestien jaar oude schip.
De Poolse vrachtvaarder liep vorige week bij Terschel
ling door een aanvaring een groot gat in de romp op. Hit
werd naar Hoek van Holland gesleept, maar de gemeen
te Rotterdam gaf geen toestemming het schip naar de
Maasvlakte te brengen voor reparatie, in verband met
ontploffingsgevaar. Carbid vormt wanneer het in con
tact komt met water een zeer explosief gas.
De definitieve beslissing over het lot van de Stanislaw
Dubois werd gisteren genomen tijdens een bespreking in
Rotterdam tussen de reder, assuradeuren. Rijkswater
staat en vertegenwoordigers van de bergingsplaat-
schappijen. Het standaardfregat Hr. Ms. Callenburgh
van de Koninklijke Marine escorteerde de sleep. Wan
neer de dumpplaats bereikt zal worden is afhankelijk
van het weer. De lading carbid en soda die het schip in de
ruimen heeft zullen in de golven van de Noordzee mee
verdwijnen.
Voleens Rijkswaterstaat kan dat geen kwaad voor het
milieu.
Wel zullen bergers nog proberen de 600 ton olie te
verwijderen die het schip in de bunkers heeft. Het olie-
bestri jdingsvaartuig Smal Agt vaart in de buurt van de
Stanislaw Dubois.
(Van onze correspondenteni
PRAAG, BONN, WARSCHAU - De Poolse communistische partij heeft een nieu
we kans gekregen om orde op zaken in eigen huis te stellen. Nadat eerst de
Russische staats- en partijleider Leonid Brezjnev dinsdagmorgen zijn vertrou
wen uitsprak in de Poolse partijleiding, werden later op de dag de troepenma
noeuvres van het Warsehau-pact in en om Polen beëindigd en sprak de Poolse
vakbondsleider Walesa zich uit voor een einde aan de confrontatie met de Poolse
leiding.
De vrees in het Westen voor een ingreep
door troepen van het Warschau-pact in
Polen, vooral ingegeven door de bijzon
der felle rede van de Tsjechoslowaakse
partijleider Husak op maandag, is daar
mee niet helemaal weggenomen, maar
de spanning Lijkt verminderd
De woordvoerder van het Amerikaanse
ministerie van buitenlandse zaken, die
de laatste dagen herhaaldelijk de ern
stige Amerikaanse ongerustheid over
een mogelijke Russische inval in Polen
heeft verwoord, zei nog steeds ernstig
verontrust te zjjn over de situatie. Eerst
zou de rede van Brezjnev op het Tsje-
coslowaakse partijcongres van dinsdag
uitvoerig bestudeerd moeten worden
Maar als de Russische leider inderdaad
bedoeld heeft te zeggen dat de Polen
zelf. zonder ingrijpen van buitenaf, hun
problemen moeten oplossen, zou Was
hington dit zeker toejuichen.
Ook de leider van de onafhankelijke
Poolse vakbond Solidariteit. Lech Wa
lesa. heeft dinsdag een steentje bijge
dragen aan de terugkeer naar normale
re verhoudingen in en om Polen. In een
interview met een katholiek dagblad
zei Walesa dat „de Polen de weg van
confrontatie zouden moeten verlaten
om sociale doelstellingen ie bereiken,
tenzij er geen ander alternatief is
Eerder op de dag had Leonid Brezjnev
ai een deel van de spanning weggeno
men doorzijn gematigde uitspraken. In
een subtiel geformuleerde rede tijdens
het zestiende partijcongres van de Tsje
choslowaakse communistische partij
nam het Russische staatshoofd en par
tijleider Leonid Brezjnev - voor hij de
kwestie-Polen aansneed - een aanloop
waarin hij de Tsjechoslowaakse com
munistische partij hemelhoog loofde
voor hun trouw aan de partijlijn. Na de
lofprijzingen deed hij een aanval op de
vijanden van het socialisme en de arbei
dersklasse.
Brezjnev vergeleek de huidige situatie
in Polen met die in Tsjechoslowakije
vlak voor de interventie in 1968 en zei
dat klassevijanden in Polen probeer
den de vooruitgang van het socialisme
in Polen een halt toe te roepen. Hij liet
zich er niet over uit over er onmiddellij
ke maatregelen zijn te verwachten om
de Poolse crisis op te lossen. „Men kan
aannemen, dat de Poolse communisten
met de steun van alle echte Poolse pa
triotten. in staat zijn de plannen van de
vijanden van het socialistische sys
teem. die tevens ook tegenstanders van
de onafhankelijkheid van Polen zijn.
krachtig te weerstaan en het socialis
me. het werkelijke belang van het volk.
de eer en de veiligheid van hun vader
land te verdedigen
Verder zei Brezjnev wat de Sowjet-Unie
betreft: „Wij zijn altijd een loyale vriend
en bondgenoot van Polen geweest en
zullen dat ook altijd blijven. En hierin
vertegenwoordigen wij, daarvan ben ik
overtuigd, hetzelfde standpunt als
Tsjechoslowakije en de andere socialis
tische landen"
De toespraak van l^onid Brezjnev
moet worden gezien in samenhang met
de toespraak die de Tsjechoslowaakse
partijleider Gustav Husak maandag
op de eerste dag van het partijcongres
in Praag heeft gehouden. Husak had
geen goed woord over voor de beleids
lijn van de Poolse communistische
partij. Husak heeft, zo kon men lussen
de regels door lezen, geëist dat de Po
len tot de orde worden geroepen op de
zelfde manier als Tsjechoslowakije in
Minister Ginjaar
in ziekenhuis
DEN HAAG - Minister Ginjaar van
volksgezondheid en milieuhygiëne is
aan het begin van deze week voor een
kleine operatie in een ziekenhuis in
Den Haag opgenomen. Om wat voor
medische ingreep het gaat, wilde een
woordvoerder van het ministerie niet
zeggen.
De bewindsman hoopt nog deze week
naar huis te keren om na een korte pe
riode van rust weer aan het werk te
gaan.
Van onze Haagse redacteur
DEN HAAG - „Onder deze voorwaar
den ben ik geen voorstander meer van
de Vaste Oeververbinding over de
Westerschelde". Dat op z'n minst op
vallende standpunt nam de Zeeuwse
VVD-senator Schlingemann. jarenlang
een pleitbezorger van het brug-tunnel-
project. dinsdag in bij het debat in de
Eerste Kamer over minister Tuijn-
man's begroting van verkeer en water
staat. Schlingemann sloot min of meer
een monsterverbond met PPR-senator
van WaterschooL verklaard tegen
stander van de verbinding. Beiden
pleitten nadrukkelijk voor verbeterin
gen aan de veerdiensten: aanpassingen
van de veerhavens in Vlissingen en
Breskens en de bouw van een derde
dubbeldekker, in ruil voor de oever- - die tegen waren" Na lange onderhan-
■•erbinding.
Minister Tuijnman wilde op die verlan
gens niet ingaan. „Ik ga er vanuit dat
die VOW er komt", zei hij. al noemde hij
de verbinding pnmalr een Zeeuwse
zaak En zolang dat project nog boven
tafel is moeten de Zeeuwen bereid zijn
het nog wat langer durende ongemak
op de veren voor lief te nemen, legde hij
uit.
Schlingemanns opstelling was opmer
kelijk. Hij kenschetste» de moeizame
gang van zaken in de afgelopen tien ja
ren als een „dramatische geschiede
nis". „Steeds was het waterstaat, en het
departement, dat voor was en de minis
ter van financien, en zijn departement.
delingen echter was er overeenstem
ming. maar werd „een nieuw financieel
konijn uit de hoge hoed getoverd": de
voorwaarde dat niet begonnen mag
worden voordat de rentestand iager
dan tien procent ls.
Iedereen wéét. legde de WD-senator
uit. dat die voorwaarde een wassen
neus is die een nieuw kabinet straks
naast zich neer zal kunnen leggen, want
dat de rente nog tijdens deze kabinets
periode tot onder de tien zal dalen, dat
leek hem onwaarschijnlijk. Schlinge
mann „Onder deze voorwaarden ben ik
niet langer meer voorstander van de
VOW". Z'n standpunt werd ook ingege
ven door de wetenschap dat het project
steeds duurder wordt: 850 miljoen nu,
dat is 1.5 miljard in '87, zei hy.
Enquête
Schlingemann stelde daarbij dat de
weerstand tegen de VOW steeds groter
wordt. „Je kan de enquete die is gehou
den bagatelliseren, maar zij is cèn te
ken aan de wand". Veel belangrijker,
in zijn ogen, is een verbetering van de
veerdiensten.
Regeringspartij, de WD dus. en de
PPR van Van Waterschoot vonden el
kaar op die opstelling „Een zeer groot
deel van de Zeeuwse en zeker van de
Zeeuws-vlaamse bevolking zou niets
liever zien dan dat dit achterhaalde
(Slot zie pagina 9 kolom 2)
Brezjnev tijdens zijn toespraak tot het congr
nislische partij in Praag
s van de Tsjechoslowaakse commu-
