het voorjaar is nabij
de natuur ontwaakt weer
extw
het moet gewoon een
gezellige dag worden
ZEEUWSCH-VLAANDEREN NATUURLIJK
s -wÊSmm
ZEEUWSCH-VLAANDEREN
woonachtig? Vervolgens naam van
de man. adres, enzovoorts.enzo
voorts. Een werk dat meer is wegge
legd voor de Nederlandse veilig
heidsdienst. maar de oud-leidsters
doen hel mei enthousiasme. Want
het doel dat hen voor ogen staat is:
indien mogelijk alle oud-leden op
zondag 6 september naar Sint-Jan-
steen halen. Nicole de Koek: „Het
moet gewoon een gezellige dag wor
den waarbij ledereen kan komen. Het
zal ons nog vele maanden van speur
werk geven, maar we doen het alle
maal met veel plezier
Mejuffrouw Vael was een onmisbare
schakel in het geheel. Na de oprich
ting in 1945 stond ze ruim dertien jaar
aan het hoofd van de afdelingen.
Aanvankelijk kabouters, later ook
gidsen en pioniersters. Ze hield er ve
le tientallen foto's aan over. „Voor
mij zijn die dertien jaar jeugdbewe
ging een 'stukje' van mijn leven ge
Hef bestuur van de kabouters- en gidsengroep in Sint-Jansleen.
worden. Vooral de eerste jaren na de
oorlog Je zag niets dan ellende. Voor
de jeugd was er helemaal niets Toen
ik er mee begon, en ook de jaren daar
na. is er altijd veel belangstelling
voor geweest. Ergens ook wel begrij
pelijk, er was gewoon niets voor de
jeugd te doen. Veel ouders zagen het
verder ook als een zogenaamd 'goed-
werk'. dat was gedeeltelijk ook wel
zo Je bracht de meisjes in de leeftij
den van 12 tot 16 jaar bij elkaar en
maakte ze daarnaast ook zo n beetje
weg-wijs m die wereld".
Om de grondbeginselen van het 'Spel
van Verkennen' onder de knie te krij
gen (daar was de jeugdbeweging im
mers op gebaseerd» ging mejuffrouw
Vael op cursus naar Oosterhout.
Daarop volgde een vervolgcursus m
Hulst. Mejuffrouw Vael was daarna
helemaal 'klaargestoomd' voor haar
eerste gidsengroep van 24 meisjes.
De bijeenkomsten werden gehouden
in het oude patronaatsgebouw te
Sint-Jansteen. waarbij voor het ge
bruik geen huur moest worden be
taald
Mejuffrouw Vael: ..Was het geheel
nu direct geen riant onderkomen,
we waren er gewoon mee tevreden.
Het aantrekkelijke was wel dat we
in onze ruimte een open haard had
den. Dat was natuurlijk iets gewel
digs. Daarvoor gingen we dan ook
geregeld hout sprokkelen. Maar in
die tijd waren wij het niet alleen die
hout sprokkelden. Dat deed ieder
een. want kolen waren toen nog een
luxe. Op de muren werd later het
kabouter-spel geschilderd. Dat was
gewoon fantastisch. Het is eigenlijk
jammer dat die dingen allemaal ver
loren gaan".
Hoogtepunten vormden de traditio
nele zomer-kampen „Iedereen
spaarde daar een heel jaar voor
Kwam een meisje wat te kort. dia
werd dat op eén of andere manier wi
bijbetaald. Iedereen wilde en mociii
ook mee. Het was een soort jeugd-
vakantie. Slapen in boerenschuren,
ik geloof niet dat je de jeugd in d>t
leeftijden nu nog zover krijgt"
Daarnaast waren de kabouters
gidsen actief bij andere gelegenhe
den. Vaak werd hun hulp ingeroepen
bij werkzaamheden in de kerk. enbg
missie- en middenstandstentoos-
stellingen. Voor mejuffrouw Vae! s
de medewerking van haar gidsen
kabouters bij de watersnoodramp®
1953 de dierbaarste hennnennt
„Vooral als je dan na afioop op de
radio hoort datje eigen kabouters es
gidsen het grootste bedrag tijdens
een collecte hebben bijeengebracht
Ja. zoiets doetje toch wel wat". Alsa
na zoveel jaar als hoofdleidsterwordt
opgevolgd door Nel de Potter, blijft
ze nog actief achter de schermen
Rond '70 zakt de belangstelling voce
jeugdwerk terug Lea Pateer en Nl»
le de Koek wilden de kabouters-»
gidsengroep ontbinden. Na een lant
durig beraad komen ze daarop teruc
Nu. tien jaar later bloeit het geb»
weer. Met 24 kabouters in de leeftfl-
den van 8 tot en met 10 Jaar en 3
gidsen van 10 tot 12 jaar en eer.
wachtlijst zien zij de komende jar»
met veel enthousiasme tegemoet
Daarna volgt een leegte een pionier
sters-afdeling ontbreekt door een ge
brek aan leidsters.
Het jubileumfeest begint
uur met een eucharistieviering.ge
volgd door een bijeenkomst. 0®
11.00 uur is er een groot sprl I"»
vorm van een puzzel- speurtocht
voor alle aanwezigen. Na eens»1'
melijke maaltijd volgt tot slot om
15.00 uur een gezellige middag""'
liedjes, dansjes en voordrachten""
de beginjaren.
VRIJDAG 20 MAART 1981
Als je je oor tegen de grond aandrukt kun je het gras horen
groeien, zei er deze week iemand tegen mij. Een beetje over
dreven vond ik dat wel, maar toch... Als men eens goed het gras
bekijkt is het inderdaad alweer wat gegroeid. De vale win
terkleur vervaagt en het wordt allengs groener in beemd en
veld. Na de natste periode van deze eeuw in maart, knapte het
weer wat op en dat bracht danig de groei er in. Hazelaar en
zwarte els zijn alweer uitgestoven; Het klein hoefblad beleeft
zijn volle glorie nu.
Ook langs de oude kasseienweg. die de
naam: Poelstraat draagt, groeien deze
voorjaarsboden met hun heldergele
bloempjes op kale steel. Hun bladeren
zullen later in het jaar pas verschijnen
als de bloemen al lang verdord zijn. De
Poelstraat is nog zo n prachtige oude
weg met blauwe kinderkopjes en een
onverhard rijwielpad ernaast. Rijen po-
pulleren langs de weg geven het geheel
een landelijk karakter en natuurlijk
ontbreken ook de knotwilgen met
waarin druk tjilpende nngmussen el
kaar het hof proberen te maken. We lo
pen in de Poelpolder, een grenspolder
die ten westen van het kanaal naar
Gent ligt en ten zuiden van Sas van
Gent. Het is een heel oud gebied in de
'lage streek van Assenede'. Waarschijn
lijk een van de moerlanden die vroeger
in die streek veel voorkwamen en die
door de Ingelanden Poelpolder werd ge
noemd. We komen vanaf de grensover
gang Sas van Gent-Zelzate en zien links
van ons de Belgische velden en beem
den liggen met heggen en rijen bomen
die zeer karakteristiek zijn voor dit
landschap. Rechts liggen wat. weilan
den en daar achter heel m de verte, het
doel van onze tocht: 'De Hoge Berg'
streeknaam
De Hoge Berg is een streeknaam die de
Sassenaren hebben gegeven aan hun
enorme heuvel in het landschap die in
de dertiger jaren ontstaan is doordal
het afval van de verschillende fabrie
ken daar gestort werd. Later is de heu
vel met bomen en struiken beplant en
heeft men er een voetbalveld aange
legd. Via een dreef bereiken we het pad
dat ons naar boven op de berg voert.
Begeleid door de lentezang van een
winterkoninkje, komen we in een ge
bied waarvan de verzroging een beetje
verwaarloosd aan doet. De bevolking
van Sas van Gent is daar onlangs ook
achter gekomen en er heeft zich ccn
jeugdgroep gevormd, die onder leiding
van ccn paar ouderen, de komende ja
ren deze bomen en struiken vak voor
vak zullen gaan snoeien. Voorwaar een
goed initiatief, want het is de hoogste
tijd dat er iets aan de beplanting ge
daan wordt, anders gaat alles elkaar
doodgroeien. De Hoge Berg is een klein
natuurgebied op zich. waar bijna nooit
iemand komt zodat de rust er zelden
verstoord wordt en de natuur er onge
remd haar gang kan gaan. We kunnen
ons voorstellen dat hier in de broedtijd
menig vogeltje zijn nest zal bouwen in
de takken van o.a. zomercik, berk, wilg
en esdoorn.
nestegelegenheid
We denken dan in de eerste plaats aan
gewone zangvogels zoals merel, zanglij
ster. litis, tjiftjaf, vink en groenling.
Maar aan de resten van dode uitgehak
te stronken te zien verblijven hier ook
zeldzamere gasten zoals grauwe
vliegenvanger en matkopmees, een me-
zensoort die zelf zijn nestholte, met
peervormig vlieggat, uitbeitelt in ver
molmde stammen van week hout van
o.a. berken, elzen, wilgen en populire-
ren. Het feit dat de matkopmees hier al
jaren vertoeft, geeft natuurlijk een an
dere mezensoort, die niet zelf hun nes
tholte uit kunnen kappen, volop de ge
legenheid om zo'n oud nest in bezit te
nemen. Er broedt dan ook volop kool
mees en pimpelmees en het zou kunnen
dat er hier ongemerkt zeldzamere soor
ten nestelen zoals bijvoorbeeld: glans-
kop mees, zwarte mees of kuifmees,
hoewel deze laatste twee soorten meer
aan naaldbomen gebonden zijn. De
werkgroep die hier aan het werk gaat,
zal daar ook rekening mee houden en
wat dode stompen laten staan, dood
hout laten liggen en vervangende nest
kastjes ophangen voor de mezen. Ver
der merken we nog verschillende ker
sen- en appelbomen op in het gebied,
wat geleifde nestelplaatsen zijn bij onze
kleurrijke puttertjes.
In het hele gebied vinden we her en der
grote bossen dauwbraam, waarin min
der bekende zangvogeltjes kunnen
nestelen zoals grasmus, tulnfluiter en
braamsluiper. maar ook vrij algemene
broedvogels in ons gewest als zwart
kopgrasmus en heggemus kiezen graag
de doornige braamstruiken uit als
nestelplaats. Ook de grote bonte specht
ontbreekt hier niet. Hij verraadt voort
durend zijn aanwezigheid door een kort
kék kék te laten horen en na even zoe
ken krijgen we hem al gauw in de smie
zen. Even later zit hij alweer honderd
meter verder en roffelt er lustig op los
tegen de stam van een populier
Tussen de bomen door zien we nu op
het midden van de heuvel het voetbal
veld liggen. Althans hetgeen daar nog
van over is. De goalpalen staan er nog,
maar er staat ook een stal cn het geheel
is met prikkeldraad omheind. Tegen
woordig doet het oude voetbalveld
dienst als weiland. Weer een winstpun
tje voor de natuur, want dit trekt onge
twijfeld weer vogeltjes aan zoals gras-
pieper, veldleeuwerik en witte kwik
staart. De mollen doen hier goed hun
best zo te zien en verschillende soorten
muizen hebben er hun woonplaats. We
lopen eens door het struikgewas om
het voetbalveld heen en zien achter
eenvolgens: roodborst, koolmees, pim
pelmees, matkopmees en goudhaantje.
In een donker gedeelte dat iets dichter
begroeid is, zitten vier ransuilen stil
letjes hun dag te verslapen.
Ze zijn echter nog al schuw, want een
voor een trekken ze hun prachtige rood
bruine ogen open en vliegen geruisloos
in dezelfde richting weg. naar een ander
gedeelte van de Hoge Berg. waar ze zich
veilig weten. Vermoedelijk ook broed
vogels in dit gebied, deze ransuilen,
maar o zo kwetsbaar en van vele kanten
bedreigd.
wilgen katjes
Voordat we het terrein weer verlaten,
valt ons oog nog op een rij met struik
achtig uitgegroeide wilgen, hetgeen
ons in deze tijd van het jaar even stil
doet staan bij de katjes. Zoals u nog
wel van vroeger zult weten, kunnen we
bij deze katjes het grapje van groei-
bevordering uithalen door enkele van
deze takken af te snijden en ze in de
warme huiskamer tot bloei te brengen.
Overal in Zeeuwsch-Vlaanderen vin
den we gelukkig nog wilgen. Langs we
gen, sloten en plassen staan ze in ver
schillende soorten.
Moeilijk uit elkaar te houden als het
gaat om de laaggroeiende soorten zoals
kat, schiet- of waterwilg. Dit zijn de
meest geschikte soorten om katjes af te
halen omdat we daar goed bij kunnen.
Neemt u wel een snoeischaar of een
scherp mesje mee. want hier op de Hoge
Berg zagen we vernielingen door het af
rukken van de wilgentakken die in onze
tijd niet meer thuishoren. De meeste
wilgen hebben een lintvormig blad. De
onderkant ervan is grauw tot zilverwit
en vrij dicht behaard. Ook de jonge twij
gen en knippen zijn donzig. Als de
vruchten open barsten komt er tesa-
men met de zaden heel wat pluis naar
buiten. Geplaatst in een vaas met ruim
water vormen de katjes een welkomst
groet aan het voorjaar in uw huiskamer.
Als u ze wilt hebben moet u er echter
wel dit weekend op uit, want sommige
soorten zijn op dit moment al aan het
bloeien in de vrije natuur.
B. Af. Grootjans
Mejuffrouw E. M. Vael uit Sint-
Jansteen. enkele maanden na
de laatste oorlogshandelingen in
1945 oprichtster van de kabouters-
en gidsengroep 'O. L. Vrouw ter Ecc-
ken te Sint-Jansteen zal samen met
de twee huidige hoofdleidsters van
die groep. Nicole de Koek en Lea Pa
teer uit Sint-Jansteen, op zondag 6
september terugblikken op 35-jaar
jeugdbeweging. Op die dag wordt in
het kader van dat jubileum een 'Gid-
sen-dag' gehouden, waarvoor alle
kabouters, gidsen, pioniersters en
uiteraard alle leidsters en hoofd
leidsters van die 35-jaar worden uit
genodigd. Plaats van handeling: ge
meenschapscentrum 'De Warande'
in Sint-Jansteen, want men ver
wacht in totaal zo'n 350 oud-leden
voor deze toch wel uitzonderlijke
Een commissie met mejuffrouw Vael
en een aantal andere hoofdleidsters
is al vele maanden tn de weer om er
precies achter te komen waar de oud
kabouters. gidsen, pioniersters en
oud-leidsters zich allemaal bevin
den. Om er precies aehter te komen
wie er in die 35-jaar allemaal lid zijn
geweest van de verschillende jeugd
bewegingen te Sint-Jansteen, is men
begonnen met het verzamelen van
een groot aantal foto's Aan de hand
daarvan heeft men inmiddels een
idee gekregen dat hel aantal zo rond
de 350 zal moeten liggen. „Zekerheid
hebben we natuurlijk nooit Wie zal
zeggen of we alle foto's wel hebben
die er in die voorbije 35-jaar zijn ge
maakt". aldus oud-hoofdleidster me
vrouw A Meys-Weemaes. Tijdens die
maandelijks bijeenkomsten pro-
beert men dan die foto's te 'ontcijfe
ren', wat vooral bij de oude foto's een
hele klus is. Is men eenmaal achter
de naam gekomen, dan volgt de rest.
gehuwd, zo ja. met wie en waar
Wilgenbloempjes; van links naar rechts: begin van bloei, volle bloei en uitgt
Het pad dat ons naar boven op de berg voert
