Kamer eist opheldering over
'gat' in begroting onderwijs
11%
LEVENSLANG ALS EIS
IN MAJDANEK-PROCES
Bouterse: het leger van Suriname
denkt niet aan militaire dictatuur
PZCfl
Februari
staking in
Amsterdam
herdacht
FELLE PROTESTEN TEGEN
DE POLITIEK VAN SADAT
WISSEL BEVELANDER WISSEL SCHOUWEN
PAIS: NIEUW STELSEL STUDIEFINANCIERING
Pandbriefbiljetten (5jaar)
SS-ers gingen als beesten tekeer
het weer
Minstens zestien mensen
bij aardbeving omgekomen
VIERING EERSTE JAARDAG MACHTSOVERNAME
DONDERDAG 26 FEBRUARI 1981
bin nen-buiten land
(Van onze onderwijsredacteuri
DEN HAAG - Minister Pais (onderwijs en wetenschappen) zal de maatregelen die hij gaat nemen
om het gat van 119 miljoen gulden in zijn begroting voor 1981 te dichten, eerst moeten voorleggen
aan de Tweede Kamer. Als de minister aan deze voorwaarde voldoet, zullen VVD en CDA een
onderwijsbegroting met gat accepteren. PvdA en D'66 zullen daarentegen de begroting afwijzen
als de minister niet onmiddellijk duidelijkheid verschaft over de manier waaron hi i dat eat eaat
dekken.
gekondigd. maar nog steeds niet naar
buiten gebracht. Tot veler verassing
kwam minister Pais gisteravond per
soonlijk met veertig enveloppen onder
de arm aan bij het gebouw van de Twee
de Kamer. De kamerleden werden ver
blijd met een uitgebreide brief over het
nieuwe stelsel van studiefinanciering.
De behandeling van de onderwijsbegro
ting in de Tweede Kamer werd gisteren
beheerst door twee zaken die in de roe
rige aanloop naar de behandeling in het
parlement ook de meeste aandacht
hadden gekregen: het gat van 119 mil
joen gulden en de nieuw ingevoerde col
legegelden voor de studenten bij het ho
ger beroepsonderwijs. Daarnaast gre
pen de meeste fracties de laatste begro- L,üQtSt€ VBfSic
ting van deze regeringsperiode aan
voor een terugblik op vier jaar onder
wijs onder Pais.
De zaak van de collegegelden voor het
hoger beroepsonderwijs kreeg in de
loop van gisteravond een wonderlijke,
voorlopige ontknoping. In hun be
schouwingen wezen vrijwel alle frac
ties deze maatregel van Pais af. PvdA,
CDA en WD maakten de minister elk
op hun eigen manier duidelijk dat een
dergelijke maatregel alleen maar
geaccepteerd kon worden als onder
deel van een nieuw stelsel van studiefi
nanciering.
Dat stelsel van studiefinanciering was
overigens al geruime tijd geleden aan-
Naar verluidt zijn dinsdagavond tij
dens een extra kabinetsvergadering de
laatste knopen doorgehakt en hebben
tot gistermiddag vier uur ambtenaren
van de departementen van sociale za
ken, onderwijs en financiën gewerkt
aan de laatste versie van de brief. Mi
nister Pais heeft aan het begin van de
avond de brief van zijn handtekening
Voornaamste kenmerk van het nieuwe
stelsel is dat elke studerende in het vol
ledig dagonderwijs van 18 jaar en ouder
een zelfstandig recht heeft op studiefi
nanciering. Dat wil zeggen dat de stu
dent financieel onafhankelijk wordt
van ouders of partner (gehuwd of onge
huwd). Naar de mening van de minister
kan deze onafhankelijkheid het beste
gestalte krijgen wanneer de verschil
lende geldstromen die nu bestaan
(waaronder de kinderbijslag), worden
gebundeld en geheel aan de studeren
den zelf worden uitgekeerd
Studiefinanciering zou, aldus minister
Pais, moeten bestaan uit een gedeelte
beurs en een gedeelte rentedragende
lening. De studerende zal voor de le
ning een beroep kunnen doen op bank
of financieringsmaatschappij. Het rijk
zal op zijn beurt voorzien in een garan
tieregeling voor terugbetaling.
Gezien de economische situatie stelt de
minister een geleidelijke en budgettair
neutrale invoering van het nieuwe stel
sel voor Het is de bedoeling om te be
ginnen bij studenten van 18 jaar bij het
hoger beroepsonderwijs en aan univer
siteiten en hogescholen. Na 5 a 6 jaar zal
het stelsel dan van toepssingzijn op alle
studerenden in het hoger onderwijs.
Het is duidelijk dat minister Pais met
deze onverwachte brief in ieder geval
een deel van de bezwaren die de fracties
hadden tegen de kale invoering van col
legegeld voor hbo-studenten heeft weg
genomen. De beraadslagingen in twee
de termijn zullen daar uitsluitsel over
gaan geven De aanvankelijke vreugde
in de wereld van het hoger beroepson
derwijs dat, gezien de reacties van de
partijen in de Kamer, de invoering van
het collegegeld van de baan zou zijn. is
binnen nog geen tien uur omgeslagen in
een afwachtende berusting.
Minister Pais en de staatssecretarissen
Hermes en De Jong gaan vanmiddag in
op de opmerkingen die gisteren door
de kamerleden zijn gemaakt.
AMSTERDAM (ANP) - Vele duizen
den mensen hebben woensdagmid
dag deelgenomen aan de jaarlijkse
herdenking van de februaristaking
bij hel standbeeld van de Dokwer
ker op het Jonas Daniel Meijerpletn
in Amsterdam.
Veertig jaar geleden, op 25 februari
1941. gingen vele duizenden Am
sterdammers in staking om te pro
testeren tegen de terreur en in het
bijzonder de vervolging van joden
door de Duitse bezetters.
Het défilé langs de Doktoerker is
bedoeld als protest tegen de nog
overal m de wereld voorkomende
onderdrukkingvervolging en ras
sendiscriminatie en tegen het op
komende fascisme.
Vertegenwoordigers van verschil
lende groeperingen legden kran
sen bij het standbeeld. De eerste
krans werd gelegd door burge
meester Polak van Amsterdam.
ADVERTENTIE
Kamer: bepaling
tegen doodstraf
in grondwet
(Van onze parlementaire redactie)
DEN HAAG - De Tweede Kamer heeft
woensdag met een krappe meerder
heid een voorstel van Roethof (PvdA)
aanvaard om in de herziene grondwet
op te nemen dat in Nederland nooit de
doodstraf kan worden opgelegd (68
voor en 62 tegen). De PvdA en de kleine
linkse partijen stemden evenals een
aantal D'66- en VVD-leden voor, CDA
en de rechtse partijtjes stemden tegen.
Volgens minister Wiegel (binnenlandse
zaken) is er geen verschil van mening
over de fundamentele vraag of dood
straf uit het Nederlandse recht moet
verdwijnen. De minister heeft al toege
zegd dat de regering daartoe voor het
eind van 1981 wijzigingen van het mili
tair- en oorlogsrecht bij de Tweede Ka
mer.zullen indienen.
Het amendement-Roethof roept vol
gens Wiegel echter veel vragen op die
tijdens het kamerdebat onbeantwoord
zijn gebleven. Vooral over de plaats
r een artikel over de doodstraf moet
staan en de wijze waarop het artikel ge
formuleerd moet worden, bestaat on
enigheid. De minister sloot zich hier
mee aan bij de bezwaren van de CDA-
fractie. „Zo maakt men geen grond
wet". aldus CDA-woordvoerdster Kor
te-Van Hemel
Pandbnefbiijettcn, looptijd 5 jaar.
Het huidige rentepercentage is 11% (effectief rende-
/A ment ca. 11%). In coupures van f 1.000,-en
f 10.000,-. Aan toonder.
Groeit in 5 jaar naar resp. f 1.685,- en f 16.850,-. Na twee jaar reeds
inwisselbaar tegen rente-aanpassing. Rente ingaande de le of 16e van
de maand.
West land Utrecht Hypotheekbank
Middelburg, Markt 65,01180-38000
Vooruitzichten voor vrijdag en zater
dag
Toenemende bewolking en waar
schijnlijk droog. In de nacht meest
lichte vorst, middagtemperaluur on
geveer 5 graden.
Weersvooruitzichten in cijfers gemid
deld over Nederland
Voor vrijdag
aantai uren zon: 1 - 6;
min. temp.: omstreeks - 3 graden;
max. temp omstreeks 5 graden;
kans op een droge periode van min
stens 12 uur: 95 procent,
kans op een geheel droog etmaal: 80
procent.
Voor zaterdag:
aantal uren zon: 0 tot 5.
min. temp.: omstreeks - 2 graden,
max. temp.: omstreeks 5 graden;
kans op een droge periode van min
stens 12 uur: 95 procent;
kans op een geheel droog etmaal: 70
procent
Deltagebied
De depressie-activiteit op de Atlanti
sche Oceaan neemt langzaam maar ze
ker toe en dringt daarbij geleidelijk ivat
verder naar het oosten op. Deze ontwik
keling gaat echter nog zo langzaam dat
het hogedrukgebied met een kern van
1050 milibar boven Noord-Oost-Rus-
land nog enkele dagen het weerbeeld
zal blijven overheersen. De afgelopen
nachl was het vrijwel windstil en onbe
wolkt. Op tal van plaatsen daalde de
temperatuur dan ook zo'n 3 graden be
neden het vriespunt, wat gepaard ging
met de vorming van mist. De aldus ge
vormde mist zal slechts langzaam op
lossen voornamelijk onder invloed van
de langzaam in kracht toenemende
zuidoostelijke ivind. Na het oplossen
van deze mist zal het voornamelijk in de
middag zonnig zijn waarbij de tempera
tuur kan oplopen tot zo'n plus 5 graden.
Het blijft echter wel vrij nevelig.
Nautisch berichtwind aanvankelijk
nog zwak en veranderlijk, geleidelik
toenemend tot zuidoost 2 tot 4 Beaufort,
zicht. mist. later overgaand in nevel;
temperatuur kustwater: 3 graden: af
wijking waterstanden: een geringe ver
laging; maximale golfhoogte monding
Scheldes: minder dan een halve meter.
Vooruitzichten voor vrijdag: geleide
lijk nog verder toenemende zuidooste
lijke wind. waardoor in een versneld
tempo lucht wordt aangevoerd welke
minder koud is.
ZON EN MAAN
27 februari
Zon op 07.31 onder 18.16
Maan op 02.16 onder 11.21
Laatste kwartier: 02.14
ATHENE (RTR/DPA) - Ten minste zestien mensen zijn dinsdag om het
leven gekomen en 55 gewond bij de aardbeving in Griekenland die grote
schade aanrichtte in steden rond de Golf van Korinthiê en die paniek
veroorzaakte in de hoofdstad Athene. Er worden elf mensen vermist, zo
deelde de politie mee.
Het ergst getroffen is de stad Korinthiê. waar ten minste 40 mensen gewond
werden en meer dan 200 huizen werden verwoest Van de acht doden in
Korinthiê zijn er vier aan een hartaanval overleden.
De circa 2500 jaar oude gebouwen op de Atheense Akropolis hebben slechts
lichte schade opgelopen bij de aardschok.
De leiders van de ongeveer een miljoen boeren die woensdag in staking
zouden gaan. gelastten deze af.
Drie Atheense kindertjes wachten, gewikkeld in een deken, de morgen af
Hun ouders brachten hen naar builen uit angst voor het instortingsgevaar
binnenshuis.
(Van onze correspondent)
DUSSELDORF - De officier van justitie bij de rechtbank in Dusseldorf heeft tegen vijf van de nog
negen overgebleven verdachten in het Majdanek-proces (vier aangeklaagden werden in juni 1979
wegens gebrek aan bewijs vrijgesproken) levenslange gevangenisstraffen geëist.
Hij achtte het bewezen dat de ex-SS-
kampbewakers Hermann Hackmann
(67). Emil Laurich (59). Heinz Petrick
(68i. Hermine Ryan-Braunsteiner (61)
en Hildegard Lachert (60) zich veelvul
dig aan de meest gruwelijke moorden in
het vernietigingskamp Majdanek bij de
Poolse stad Lublin hebben schuldig ge
maakt. In de nazi-tijd, tussen 1941 en
1943. zijn in Majdanek minstens 250.000
mensen, voornamelijk Poolse joden,
doodgeslagen, vergast, verbrand, ge
wurgd. opgehangen, neergeschoten,
door honden aan stukken gescheurd
De verdachten Thomas Ellwanger (63),
Arnold Strippel (69), deze vroegere SS-
Obersturmbahnfuhrer zou ook verant
woordelijk zijn voor het drama in
Vught. waar in 1944 20 vrouwen wer
den vermoord en Heinz Villain moeten
volgens het openbaar ministerie res
pectievelijk vijf, zes en tien jaar achter
slot en grendel wegens medeplichtig
heid aan moord. De verdachte Groff-
mann dient volgens de officier wegens
gebrek aan bewijs te worden vrijge
sproken.
De plaatsvervangend commandant
van Majdanek. Hackmann, is volgens
officier van justitie Wolfgang Weber
persoonlijk betrokken geweest bij de
moord op Russische krijgsgevangenen
en mensen die in Majdanek aan vlekty-
phus leden. Heinz Petrick deed daar
ook aan mee. Daarbij komt dat deze
man gevangenen een dramatisch spel
liet spelen Ze moesten van Petrick over
hindernissen springen. Als dat de uitge
mergelde slachtoffers niet lukten wer
den ze of onmiddellijk doodgeslagen of
later naar de gaskamers gevoerd.
Emil Laurich. die in het kamp de 'dood
sengel' werd genoemd, heeft, aldus We
ber. ettelijke mensen eigenhandig
doodgeschoten De twee vrouwelijke
verdachten. Hermine Ryan-Braunstei
ner en Hildegard Lachert, zouden in het
kamp dingen hebben gedaan die nau-
Weer doodvonnis
in Frankrijk
PARIJS (DPA)- In Frankrijk is woens
dag binnen vier maanden het zevende
doodvonnis geveld. Een rechtbank in
de Parijse voorstad Cretiel veroordeel
de de 32-jarige Y ves Maupetit ter dood,
nadat hij schuldig was bevonden aan
het doden van een man en een vrouw in
januari 1978 voor de ogen van hun kin
deren.
Tevens werden nog een moord, twee
verkrachtingsgevallen en verscheidene
roofovervallen bewezen geacht die hem
ten laste waren gelegd.
Zijn toenmalige vriendin, de 47-jarige
Jeanine Terriel, werd wegens mede
plichtigheid tot levenslang veroor
deeld. In tegenstelling tot Maupetit
had zij schuld bekend.
Voor het laatst werd in 1977 in Frank
rijk een doodvonnis voltrokken. Sinds
dien zijn vijf doodvonnissen omgezet in
levenslang.
welijks voorstelbaar zijn. Hermine
Ryan werd de 'merrie' genoemd, omdat
ze ui Majdanek uitblonk door weerloze
gevangenen, onder wie kinderen, ouden
van dagen en zuigelingen, zodanig te
trappen en te schoppen dat ze daarna
stierven. De officier eiste in haar geval
drie keer levenslang.
Hildegard Lachen, die de bijnaam
'bloedige Brigitta' had, werd acht keer
tot levenslang veroordeeld. Deze
vrouw had bijvoorbeeld haar hond op
gehitst tegen een zwangere Poolse jo
din, met het gevolg dat zij en haar
vrucht letterlijk aan stukken werden
gescheurd. Lachert en Ryan gooiden
ook kleine kinderen op vrachtwagens
alsof het om brandhout ging. Moeders,
die schreeuwend en huilend hun kin
deren vast wilden houden, werden
door Hildegard Lachert met een
zweep, waaraan ijzeren kogels zaten,
kapot geslagen.
Vandaag komen advocaten van overle
venden aan het woord. De komende
maanden zullen dc verdedigers van de
ex-SS'ers hun pleidooien houden, twee
voor elke verdachte. Daarna, eind juli,
worden de vonnissen geveld.
CAIRO (DPA/UPI) - Ongeveer 100 vooraanstaande persoon
lijkheden van politieke leven in Egypte hebben woensdag
fel geprotesteerd tegen het economische en het buitenland
se beleid van president Sadat. Het protest vindt plaats aan
de vooravond van de verjaardag waarop ambassadeurs met
Israël werden uitgewisseld.
In een verlaring. onder meer ondertekend door twee voorma
lige vice-presidenten. een ex-premier en een voormalige inis-
ter van buitenlandse zakenwordt de regering in Cairo ervan
beschuldigd Egypte te hebben geïsoleerd van de Arabische
en de Islamitische staten en de politiek onafhandeiijkheid
van het land ernstig in gevaar te hebben gebracht. Egypte
zou zich momtneel teveel identificeren met de Verenigde
Staten en de Amerikaanse strategie, aldus de verklaring.
President Sadat zou met zijn open-deur-polltiek ook de eco
nomische onafhankelijkheid van het land hebben geschaad.
Minister Van der Klaauw van buitenlandse zaken is woens
dagmorgen in de Jordaanse hoofdstad Amman aangeko
men. Het is de derde tappe van zijn eerste rondreis door het
Midden-Oosten als voorzitter van de Europese minister
raad.
PARAMARIBO (ANP) - Niemand in
het nationale leger van Suriname
denkt aan het vestigen van een militai
re dictatuur in dit land van ons alle
maal". Dil zei majoor Desi Bouterse,
bevelhebber van het Surinaamse leger
woensdagmorgen op het Onafhanke
lijkheidsplein in Paramaribo ter gele
genheid van de herdenking van de eer
ste verjaardag van de revolutie in Su
riname. Hij sprak vervolgens 'namens
leger cn volk' zijn verontwaardiging
uit aan het adres van diegenen in het
buitenland, die suggereren dat Surina
me naar het fascisme afglijdt en de
mensenrechten schendt.
Bouterse liet ook weten dat de uitzon
deringstoestand. die vorig jaar augus
tus werd uitgeroepen, voorlopig van
kracht moet blijven. Het opheffen van
de uitzonderingstoestand is volgens
hem afhankelijk van de moed en de ar
beid van de burgerregering, de mensen
in het ambtelijk apparaat, de onderne
mers en de werkers in de particuliere
sector van de economie. Zij scheppen
de voorwaarden of niet. De discipline
van de gewone burger is onmisbaar in
dit proces Het leger zal dit proces gaan
de houden, aldus de bevelhebber
Plechtigheden
Aan de redevoeringen waren een in
spectie en parade van het leger, alsme
de van het lossen van kanonschoten,
het luiden van klokken en hel loeien
van sirenes voorafgegaan.
De plechtigheid werd gadegeslagen
door enige duizenden Surinamers. Op
een speciaal erepodium hadden behal
ve het voltallig kabinet van Suriname,
de legerleiding en de nationale militai
re raad ook buitenlandse delegaties
plaats genomen. Er waren vertegen
woordigers van onder meer, Brazilië,
Cuba, België, de Volksrepubliek Chi
na, de Sowjet-Unie en Zuid-Korea.
Namens Nederland woont de ambassa
deur in Paramaribo, jhr mr. M. Vegelin
van Claerbergen de herdenking bij De
bewering van sommige Surinaamse
kringen in Nederland. datop25 februari
in Paramaribo mededeling zou worden
gedaan van een machtswisseling, waar
bij Chin a Sen teruggedrongen zou wor
den naar een slechts representatieve
post (alleen president) omdat de leger
leiding ontevreden zou zijn over de be
reikte resultaten in het eerste revolutie
jaar. is niet uitgekomen
Kritek
Toch kan men in Paramaribo kritiek
onder de bevolking beluisteren, omdat
vele verwachtingen niet zijn gehono
reerd. Hel duidelijkst kwam deze kri
tiek tot uitdrukking op een door de
overheid georganiseerde meeting voor
jongeren, dinsdag, van de 18.00(1 aan
wezigen was een groep van duizend
met borden, waarop teksten stonden
als 'herstel van dc democratie en pers
vrijheid' en 'geen dictatuur' en ophef
fing van de noodtoestand.
Ook uit de redevoeringen van zowel
Bouterse als Chin a Sen bleek dat er het
afgelopen jaar nogal wat meningsver
schillen zijn geweest, hoewel geen van
beiden daarover bijzonderheden los
liet.
Een verwachte mededeling over straf
vermindering voor gevangenen bleef
ook uit. Wat de oorzaak daarv an is werd
niet bekend. Er is wel tot het laatste
moment over gediscussieerd tussen re
gering en legerleiding maar lot een be
slissing is men kennelijk niet kunnen
komen.
Majoor Bouterse. kapitein Horb en een
aantal commando's en politiemannen
werden voor hun aandeel in de staats
greep van vorig jaar onderscheiden.
Bouterse kreeg de hoogste onderschei
ding: commandeur in de orde van de
gele ster.
Directie:
K. Scherphuis, W. F. de Pagter en
F. van de Velde.
Hoofdredactie:
M. P. Dieleman en C. van der Maas.
BUREAUS:
Vlissingen:
Walstraat 56-60.4381 EG Vlissingen.
tel (01184) 15144
Middelburg:
Markt 51, 4331 LK Middelburg,
tel. (01180) 27651.
Goes:
Grote Markt 2, 4461 AT Goes.
tel (011001 16140.
Terneuzen:
Nieuwstraat 22,
4531 CW Terneuzen,
tel. (011501 94457.
Hulst:
Steenstraat 6, 4561 AS Hulst,
tel. (01140) 14058.
In de avonduren is de centrale redac
tie bezet van zondag t'm vrijdag van
af 19.00 uur: (01184) 15144.
Klachten bezorging
Plaatselijke kantoren, maandag t/m
vrijdag van 08.00-17.00 uur.
's Zaterdags van 09.00 tot 11.30 uur.
Telefoonnummers buiten
kantooruren:
Expeditie: (01184) 63533.
Advertentie-afdeling: (01186) 1584.
's-Zaterdags (01184) 15144 van
09.00-11.30 uur.
Redactie (01184)14796.
Overlijdens advertenties mgandag-
t/m vrijdagavond van 20.30 tot 22.00
uur (01184) 15144. Zondagavond
van 20.00 tot 22.00 uur.
Abonnementsprijzen
per kwartaal 49,50, franco per post
58,50; per maand 16,75, losse
nummers 0.7U (alle bedragen in
clusief 4 pet. btw.).
Postrek nr.. 3754316. t.n.v. PZC
ab.rek. Middelburg.
Advertentietarieven
108 cent per mm, minimumprijs per
advertentie 16,20; ingezonden
mededelingen 2 V? x tarief.
Voor brieven bureau van dit blad
3.75 meer.
Volledige tarieven met contractprij
zen op aanvraag.
Alle advertentieprijzen exclusief 4
pet btw.
Giro: 35 93 00. Uitgeverij Provincia
le Zeeuwse Courant B V. Middel
burg.
