o O
PROVINCIALE ZEEUWSE COURANT
Kamermeerderheid tegen
duikbootorder Taiwan
Werkloosheid stijgt
ondanks loonmatiging
TALBOT
FELLE AANVAL KANIA
OP 'SOLIDARITEIT'
PERS ONE
Q&k- lite.
VOLGENDE WEEK UITSPRAAK KABINET OVER MOTIE
Geen extra
vrije dag
op 5 mei
Neo-nazi's
dreigen joden
te vermoorden
'Op weg naar anarchie'
Rheuma-centrum bezet
DOOR HF
Regen of hagel
Wisselend bewolkt en enkele regen- of
hagelbuien Middagtemperaiuur on
geveer 5 graden. Matige en aan de kust
en op het IJsselmeer krachtige tot har
de westenwind, later op de dag draai
end naar noodioest.
224e jaargang no. 29
Woensdag 4 februari 1981
DEALER
Wewhavsnd.ik 150 Goe» lel 20**0"
iVan ome parlementaire redactie i
DEN HAAG - Het kabinet zal volgende week laten weten of het de wens van de meerderheid van
de Tweede Kamer, aan RSV geen exportvergunning te verlenen voor de levering van twee
onderzeeërs aan Taiwan, zal uitvoeren. Premier Van Agt kreeg dinsdag in de Kamer een gevoelige
nederlaag te slikken, omdat 11 leden van de CDA-fractie de motie-Brinkhorst (D'66) tegen de
leverantie steunden. De motie werd met 77 tegen 70 stemmen aangenomen.
De regering wilde niet meteen het on- Lansink, S. Dijkman, J. Buikema en nu 77 stemmen voor en 70 tegen De
mevrouw V. Korte-Van Hemel. In de
cember stemden al tegen: J. N. Schol
ten. J. Mommersteeg, W. de Kwaadste-
niet, M. Beinema, J. de Boer. T. Frin-
king en S. Fabcr.
De motie-Brinkhorst kreeg daardoor
aanvaardbaar over deze motie uitspre
ken. Van Agt kreeg van de Kamer enig
respijt voor overleg in het kabinet. Ver
moedelijk vrijdag al zal het kabinet zich
over de ontstane situatie buigen.
Het wordt in politiek Den Haag echter
onwaarschijnlijk geacht dat de rege
ring terugkomt op de aan RSV gedane
toezegging. In het vorige week gehou
den Kamerdebat voerde Van Agt aan
dat RSV met succes een beroep op de
rechter zou kunnen doen. indien de ex
portvergunning alsnog wordt gewei
gerd
In een eerste reactie noemde de Chine
se ambassade de uitslag van de stem
ming een ..weerspiegeling van de wens
van het Nederlandse volk". Van de Ne
derlandse regering wordt verwacht dat
deze duidelijke maatregelen treft om de
levering alsnog tegen te houden. Een
woordvoerder van het RSV-concem
toonde zich teleurgesteld RSV wil nu
eerst het kabinetsberaad afwachten.
Vier meer
Bij de stemming bleek dat, behalve de
zeven C'DA'ers die ook in december te
gen de levering stemden, nog eens vier
CDA'ers uit de regeringsboot vielen: A.
tegenstanders waren WD, de rest van
het CDA. SGP. GPV. DS '70 en Boeren
partij.
Als het kabinet volgende week de ka
meruitspraak toch naast zich neerlegt,
komt een motie van afkeuring van
Waltmans (PPR) in stemming De kans
dat deze motie wordt aangenomen
wordt evenwel klein geacht, omdat
daardoor het kabinet zou vallen Het
CDA. dat met Van Agt als lijsttrekker
de verkiezingen in wil gaan. voelt daar
niets voor Ook de 11 tegenstemmers
lieten dinsdag al weten het kabinet niet
voor deze zaak te willen offeren
Binnen het CDA is tot op het laatste
tegenactie
Vijftien leden van het Middelburgse
politiekorps hebben dinsdag afstand
genomen van de brief waarin een comi
té opriep tot het boycotten van het af
scheid van commissaris dr D. van Ooij-
en Op de vraag of mensen binnen het
korps opdracht hebben gekregen tot
een dergelijke tegenactie antwoordde
één van de leden. "We hebben de be
hoefte gevoeld gezameniy k rond de ta
fel te gaan zitten, Dat heeft geleid tot
een unaniem communiqué van de hier
aanwezige mensen'.
PAGINA 3
smartegeld
In een interview met een aantal kran
ten heeft president Ronald Reagan ge
zegd dat zijn voorganger Jlmmy Car
ter had moeten weigeren om met de
Iraniérs te onderhandelen over de vrij
lating van de Amerikaanse gijzelaars.
Inmiddels heeft Gregory Perstnger als
eerste van de oud-gijzelaars smarte
geld van Iran geëist.
PAGINA 13
kerncentrale
De Westdultse regering ontmoet
steeds meer tegenstand tegen de plan
nen om de kerncentrale ln Brokdorf af
te bouwen. Een speciaal bijeengeroe
pen partijcongres van de Hamburgse
SPD heeft dit voorstel weggestemd.
Dat betekent een forse klap voor de
energlepolitiek van kanselier
Schmidt
PAGINA 17
begrip
Leen Jonge waard en Robert Long zijn
alweer een tijdje op tournee met hun
programma 'Duidelijk Zo'. Het pad
van 'Citroentje met suiker' en 'Ja zus
ter. Nee zuster' tot nu - 'het hoogte
punt ln mijn loopbaan - Uep niet altijd
over rozen. Over Robert Long: 'HIJ be
grijpt me Hij verwerkt alles wat ik be
denk tot teksten waarvan lk zeg dat is
nou precies wat ik bedoel'
auto-rai
'Ik rijd een Europa-auto. U ook?' In
Deventer wordt met deze tekst een
sticker-actie gehouden om het rijden
ln Europese auto's te stimuleren. Maar
er is wel meer nodig om de Europese
auto-Industrie overeind te houden ln
de moordende concurrentle-slrijd met
de Japanse auto-Industrie. Vanaf don
derdag staan 63 merken uit veertien
landen weer broederlijk naast elkaar
tijdens de Personenauto-Ral ln Am
sterdam. Twee pagina's (21 en 23) in
formatie over crisis ln de auto-Indus
trie, stagnerende verkoopcijfers, rari
teiten en noviteiten en over prijzen en
verbruik
Nieuws uit Zeeland: 2, 5, 7
en 9.
Binnen- en buitenland: 3
en 13.
Opinie: 4.
Sport: 15.
Varia: 16.
Radio en televisie: 17.
Financiën: 19.
t van ome parlementaire redactie)
DEN' HAAG - Bevrijdingsdag zal. nu
het weer een jaarlijkse nationale feest
dag wordt, niet iedereen een extra
vrije dag opleveren. De Tweede Kamer
staat in meerderheid achter de rege
ring. die de werknemers wil vragen er
vrijwillig een vakantiedag voor in te
leveren. Dat bleek gisteravond tijdens
een debat over de jaarlijkse 5 mei-vie
ring.
..Dat 5 mei een vrije dag wordt, staat als
een paal boven water", verklaarde mi
nister-president Van Agt. ..Maar we wil
len de sociale partners (werknemers en
werkgeversi vragen om in burgerzin te
tonen dat een jaarlijkse herdenking hen
iets waard is".
Een extra vrije dag voor ledereen zou de
overheid Jaarlijks 50 miljoen gulden
kosten en het bedrijfsleven zeker 400
miljoen Vandaar Van Agts beroep op
burgerzin
Op 5 mei zullen de rijksdiensten in elk
geval gesloten zijn. zei Van Agt Ge
meenten en provincies krijgen het ad
vies dit voorbeeld te volgen, evenals
scholen en universiteiten.
De ambtenaren moeten verplicht snip
peren
DEN HAAG - Na ajloop van het duikbotendebat in de kamer lieten het Chinese
ambassadelid Kao (midden) en 2 journalisten van het persbureau Nieuw China
zich vrolijk fotograferen met een dame in Scheveningse klederdracht
moment heftig gediscussieerd over het
in te nemen standpunt. Enkele minu
ten voordat de Kamer dinsdagmiddag
bijeenkwam, eindigde het fractiebe-
raad en was duidelijk dat Lubbers het
(Slot zie pagina 3 kolom 21
KARLSRUHE (UPI) - Neo nazi's heb
ben gedreigd twee joden te vermoor
den, wanneer niet voor 14 februari 15
miljoen mark (ongeveer 16,5 miljoen
gulden) is gestort in een fonds voor de
vrijlating van Rudolf Hess. destijds de
plaatsvervanger van Hitier. Dit heeft
een woordvoerder van de Westduitse
procureur-generaal in Karlsruhe dins
dag meegedeeld.
Een organisatie die zich „Het Rudolf
Hess vrij commando" noemt, stelde de
ze eis in brieven van 30 januari, die zijn
gestuurd naar de regeringen van de
V.S.. Frankrijk, Engeland, de Sowjet-
Unie, WestrDuitsland, Oostenrijk en
Italië.
De 86-jarige Hess zit een levenslange
gevangenisstraf uit in de Spandau-ge-
vangenis in Berlijn.
WARSCIIAU-UENEN - De eerste se
cretaris van de Poolse communisti
sche partij. Stanislaw Kania. heeft in
een uitzending via de Poolse radio
dinsdag de onafhankelijke vakcentra
le Solidariteit in ongewoon scherpe
ROTTERDAM (ANP) - Een deel
van het bijna 170 mannen en vrou
wen tellende personeel van het
rheuma-centrum aan de Beetho-
venlaan te Rotterdam-Hille-
gersberg is dinsdagmiddag een be
zettingsactie begonnen uit protest
tegen het beleid van de econo-
misch-directcur en van het be
stuur van de stichting, die het
rheuma-centrum beheert.
Behalve bezwaren tegen het func
tioneren van economisch-directeur
Turkenburg is men er woedend
over dat het bestuur ondanks drin
gende verzoeken van de onderne
mingsraad nog steeds niet heeft ge
zorgd voor de vervanging van de
medisch-directeur en de verpleeg
kundig directrice, die beiden al ge-
ruimte tijd wegens ziekte niet op
hun werk kunnen komen
Volgens een woordvoerster van de
bezetters is de ziekte van de ver
pleegkundig directrice een regel
recht gevolg van de slechte verhou
ding met de economisch-directeur
Dinsdagavond laat duurde het
overleg tussen de regionaal inspec
teur van de volksgezondheid en een
delegatie van de bezetters nog
voort. De verpleging van de onge
veer 130 patiënten gaat gewoon
door.
bewoordingen bekritiseerd en gezegd
dat „anarchie en een dubbele heer
schappij" niet geduld zullen worden.
Letterlijk zei Kania: „De onafhankelij
ke vakcentrale is op weg zich te onl-
Mikkelen tol een politieke oppositie.
We glijden af naar een anarchistische
staat".
Eerder had een lid van het Politbureau.
Stefan Olszowski. de vroegere minister
van buitenlandse zaken en een man van
de harde lijn. het Poolse volk in een tele
visie-uitzending voorgehouden ..Tot
zover, maar niet verder'
Het Sowjet-regeringsdagblad Izwestia
viel op ongekend felle wijze uit tegen de
twee Amerikaanse radio-stations m Eu
ropa. Dinsdag schreef de krant dat de
Voice of America en Radio Free Europe
..gecodeerde instructies uitzenden
naar „de antisocialistische krachten
in Polen
In het zuidoosten van Polen waar
maandag onderhandelingen zijn be
gonnen met de boeren die al meer dan
een maand openbare gebouwen bezet
ten. werden deze onderhandelingen on
dermijnd door de verklaring van Kania.
dat de regering is gekant tegen een on
afhankelijke boerenbond.
Ontslag
De gouverneur en de plaatsvervangen
de gouverneurs van de Zuldpoolse pro
vincie Bielsko Biala hebben dinsdag
avond hun ontslag aangeboden Een al
gemene staking in die provincie, waar
bij het ontslag vanvijf hoge functiona
rissen wordt geeist duurt al acht da
gen.
Sinds juli vorig jaar heeft communisti
sche partij meer dan 30.000 leden ge
royeerd.
Haags comité wil
Reynaertstoet op
koninginnedag '82
HULST - De Reynaertslichting uit
Hulst is benaderd om met de volle
dige stoet mee te doen aan de vie
ring van koninginnedag in Den
Haag in 1982. Het Algemeen Haags
Comité (AHC) dat de viering zal
organiseren, heeft de stichting
verzocht de mogelijkheden te on
derzoeken om de stoet zoals die in
september vorig jaar door Hulst
trok, in zijn geheel over te brengen
naar Den Haag. Volgens een eerste,
zeer voorlopige schatting van de
stichting, zal met een dergelijke
operatie al gauw 100.000 gulden
gemoeid zijn.
Voorzitter Jaap Stolte van de Rey-
naertstichting vertelde dinsdag
desgevraagd dat men in Hulst bij
zonder vereerd is met de uitnodi
ging uit Den Haag. Men beschouwt
de uitnodiging als een ware uitda
ging. waarvan echter wel de conse
quenties tevoren zeer goed overwo
gen zullen worden voordat die
wordt aangenomen.
In een oriënterend gesprek met het
AHC heeft de Reynaertstichttng af
gesproken te zullen onderzoeken of
er in Hulst belangstelling voor de
uitnodiging bestaat. Het bestuur
zou namelijk graag met dezelfde
mensen aan het werk gaan. die vo
rig jaar de Reynaertstoet mede
hebben gerealiseerd. Dat betekent
bijvoorbeeld dat graag weer een be
roep gedaan zou worden op de
Vlaamse regisseur Jaak van der
Helst, omdat de samenwerking
met hem buitengewoon goed Is be
vallen Ook de leverancier van de
benodigde geluidsapparatuur was
afkomstig uit Vlaanderen Een an
der struikelblok zou kunnen zijn
dat de buurtverenigingen en carna-
valseomite's. die de wagens moe
ten bouwen, daar geen zin in heb
ben omdat koninginnedag niet zo
lang na carnaval valt Volgens Stol
te zijn er op die manier talloze ha
ken en ogen op te noemen, hinder
nissen die moeten worden geno
men alvorens men definitief ja zegt
op de uitnodiging van het AHC
Dat AHC moet zelf nog bekijken of
men de benodigde financiën bij el
kaar kan krijgen. „Ik acht de kans
dat het idee doorgaat niet zo heel
erg groot, maar we zijn wel graag
bereid om serieus aan het plan te
werkenaldus Ja&p Stolte
Taiwan-order
DF
KAMER WIL WERKGELEGENHEIDSDEBAT
i Van ome parlementaire redactiei
DEN HAAG - De Tweede Kamer zal
uiterlijk over twee weken een debat
over de snel stijgende werkloosheid
houden. Ook de groeiende overheidste
korten zullen daarbij aan de orde ko
men. Door het debat zal de behande
ling van de begrotingen van economi
sche zaken en financiën vermoedelijk
enkele weken worden uitgesteld.
Het werkgclegenheldsdebal is dinsdag
aangevraagd door PvdA-woordvoerder
Van der Hek. Hij vindt dat tijdens het
debat vooral gesproken moet worden
over de groeiende tekorten bij de over
heid Daarom moeten aan de orde ko
men de brieven van minister Van der
Stee ifinancien» over het bevriezen van
de uitgaven van de departemënten van
eind december en de brief van afgelo
pen maandag over het financieringste
kort Ook over de brief van de president
van De Nederlandsche Bank. dr. Zijl
stra. moet gedebatteerd worden
Bezuinigen
Ook de overheid zal zuinig aan moeten
doen om de problemen het hoofd te bie
den Premier Van Agt kondigde vrijdag
al de vorming aan van werkgroepen van
arpbtenaren die moeten onderzoeken
waar nog mogelijkheden tot verlaging
van bepaalde overheidsuitgaven liggen
of'welke uitgaven helemaal niet meer
moeten worden gedaan Daarbij gaat
het om een inventarisatie waarvan bij
de kabinetsformatie ina de verkiezin
gen van men en door het nieuwe kabi
net gebruik kan worden gemaakt. Van
de dan geldende omstandigheden en de
politieke opvattingen van een volgend
Kabinet zal het afhangen in hoeverre
van deze bezuinigingsmogelijkhedcn
gebruik zal worden gemaakt
De Kamer zal verder aangeven op wel
ke wijze de motie-Van Houwellngen
CDA) inzake de aardgasbaten moet
worden uitgevoerd In deze uitspraak
heeft de Kamer er bij de regering op
aangedrongen de winsten, die de olie
maatschappijen op de kleine aardgas
velden maken, af te romen De op
brengst moet bestemd worden voor
werkgelegenheidsprojecten
Verder wil Van der Hek praten over de
uitvoering van het arbeidsplaatsen
plan van minister Albeda isociale za
ken i en van een CDA-motie over de fi
nanciering van de export. Centraal in
hel debat zal echter de toegenomen
werkloosheid staan.
Werklozen
Inmiddels zijn er ruim 325.000 werklo
zen. ruim 100.000 meer dan een jaar ge
leden. l il een deze week uitgelekt rap
port van het Centraal Planbureau
bleek dinsdag dat de werkloosheid in
de komende Jaren nog verder zal stij
gen.
Het rapport van het CPB voorspelt
400 000 werklozen in 1985 bij een loon
matiging van vier procent per jaar ge
durende vier jaar Bij een geringere ma
tiging 'vier keer 2 procenti zou de werk
loosheid in 1985 zelfs ruim 475 000 be
dragen
Reactie
De werknemersorganisatie FNV vindt
dat alles moet worden gedaan om het
met de werkloosheid niet zo ver te la
ten komen als door het Planbureau
wordt voorspeld. „Er is een algemene
inspanning nodig om de economische
groei te stimuleren en een beleid te
voeren dat leidt lot verbetering en ver
deling van de werkgelegenheid. Maar
de werknemers moeten zeggenschap
krijgen over de richting en resultaten
van deze inspanningen."
..In de komende jaren is een nieuw be
leid nodig. Dat is de opgave van een
nieuwe regering De FNV zal binnen en
kele maanden zelf een mlddellange-ler-
mijnprogram publiceren, waarin de
contouren van een samenhangend be
leid op het terrein van investeringen,
werkgelegenheid, zeggenschap en inko
mensverhoudingen gepresenteerd wor
den."
Het Chlstelijk Nederlands Vakverbond
ziet in de jongste CPB-prognoses een
extra waarschuwing dat een beleid no
dig is dat investeringen aanmoedigt".
Dat kan volgens het CNV onder meer
gebeuren door het instellen van een (uit
de extra opbrengst van het aardgas te
vullen) werkgelegenheidsfonds waar
om het verbond al verscheidene keren
heeft gevraagd ..Het fonds maakt het
mogelijk om met medewerking van de
werknemers een agressief sociaal-eco
nomisch beleid te voeren dat gericht is
op het scheppen van nieuwe projecten.
Het geeft bovendien de gelegenheid om
de noodzakelijke matiging zichtbaar te
vertalen in arbeidsplaatsen"
Het CNV wil voorkomen dat de koppe
ling die er nu bestaat tussen de (stij
ging van del lonen cn de sociale uitke
ringen. wordt losgelaten.
meerderheid van de
'tweede kamer wijst de
korte-termjjn-politiek van
het kabinet-Van Agt bij de
omstreden Taiwan-order -
gericht op een stuk werkgele
genheid nu - van de hand. Derhalve
geen duikboten voor Taiwan als het
aan de Kamer ligt. die anderhalve
maand geleden vóór levering was (76-
74). maar die gisteren met toch nog een
onverwacht grote meerderheid (77-70)
zich tegen levering uitsprak. De in een
lange reeks van jaren opgebouwde goe
de relatie met Communistisch China -
een potentieel grote handelspartner op
langere termijn - weegt zwaarder dan
een eenmalige levering van twee duik
boten. hoezeer die in de komende jaren
voor de broodnodige werkgelegenheid
kunnen zorgen bij het Rljn-Schelde-
Verolmeconcern. Méér CDA-leden dan
aanvankelijk werd verwacht stemden
gisteren vooreen motie-Brinkhorst, die
zich uitsprak tegen levering De bal is
nu weer teruggespeeld naar het kabi
net. dat het er enkele maanden voor de
algemene verkiezingen nog knap moei
lijk mee heeft. Natuurlijk hoeft het ka
binet zich niet aan de Kamer-uitspraak
te houden Niet de Kamer, maar het ka
binet geeft de export-vergunning af.
Formeel en materieel kan het kabinet
die beslissing nemen, die het meent te
moeten nemen. Blijft het kabinet bij
zijn standpunt - op juridische gronden
kan de regering niet op haar beslissing
terugkomen, heeft Van Agt vorige week
al laten weten - dan komt het onvermij
delijk in botsing met de Kamer, Enkele
maanden voor de algemene verkiezin
gen wordt de regering dan ongetwijfeld
geconfronteerd met een motie van wan
trouwen. die mits gesteund door de gis
teren vóór de motie-Brinkhorst stem
mende CDA-ers de vroegtijdige val van
de regering-Van Agt zou kunnen Inlui
den Niemand echter m politiek Den
Haag. die daarin gelooft. Trouwens een
aantal CDA tegenstemmers heeft met
een duidelijk gemaakt, dat zij welis
waar tegen de levering van duikboten
zijn, maar dat dit niet automatisch in
houdt, dat zy in een volgende fase een
motie van wantrouwen tegen de rege
ring zullen steunen. In dat opzicht is het
kabinet-Van Agt vrij in zijn handelen.
Het gaat er - politiek gezien - slechts
om hoe standvastig de ploeg-Van Agt
is.
Dim
Het snoeimes in
Amerika's hulp
De aankondiging vanuit Washington
dat de Verenigde Staten drastisch
het mes willen zetten in de ontwikke
lingshulp aan de derde wereld heeft bij
zonder felle reacties uitgelokt. Neder
land, optredend als voorzitter van de
Europese Gemeenschap in de eerste zes
maanden van 1981heeft namens de EG
al zijn ernstige bezorgdheid uitgespro
ken over de voorgenomen besnoeiin
gen Hoewel er nadien binnen de rege
ringsploeg van Reagan enig verschil
van mening schijnt te zijn ontstaan
over de omvang van de vrij hardhandi
ge bezuinigingen is wel duidelijk dat er
een politieke wending op komst Is in
het buitenlandse hulpprogramma van
de Verenigde Staten. Alleen landen die
voor de VS van strategisch belang zijn
blijven buiten de korting op de hulp:
Egypte. Israël, Turkije en de landen in
de Caralbische invloedssfeer In de filo-
soflfe van de nieuwe Amerikaanse be
grotingsdirecteur David Stockman
komt de hulp via internationale instel
lingen zoals de Wereldbank (die goed
kope leningen aan de derde wereld ver
schaft) vooral terecht bij landen waar
de Amerikaanse belangen niet zo hoog
staan genoteerd
Het is te hopen dat de nieuwe Ameri
kaanse president nog tijdig tot het
besef komt dat hulp aan de derde we
reld. die uitsluitend op machtspolitieke
overwegingen is gebaseerd, in wezen
bijzonder aanvechtbare hulp is. De
praktijk zal namelijk leren dat juist de
armste landen regelrecht de dupe wor
den van een dergelijke wending in be
leid. En dat heeft weer direct als effect
dat de tegenstellingen in landen waar
vele miljoenen op of eigenlijk net bene
den het bestaansminimum leven, er al
leen nog maar groter op worden. Hon
ger en machteloosheid zullen nog ern
stiger toeslaan dan al het geval was.
Spanningen en politiek verzet lopen on
vermijdelijk op En het gevolg zou wel
eens kunnen zijn dat vrede en veilig
heid ernstiger dan ooit in de gevarenzo
ne komen.
De economische malaise ln de wereld
heeft de laatste jaren al een verscherpte
invloed gehad op de levensomstandig
heden m tal van ontwikkelingslanden.
De sterk gestegen olieprijzen maakten
er moeizaam op gang gebrachte verbe
teringen vaak weer ongedaan, Boven
dien bestaat er al een opvallende onge
lijkheid in 'behandeling' van ontwikke
lingslanden: oude koloniale banden
zijn nogal eens de basis voor hulppro
gramma's. Begin deze week heeft de
tweede kamer nog eens vastgesteld dat
zelfs binnen een invloedrijk econo
misch blok als de Europese Gemeen
schap een werkelijk ontwikkelingsbe
leid ontbreekt. Het gevaar bestaat dat.
nu landen als Spaixje. Portugal en Grie
kenland tot de gemeenschap toetreden
dit wel eens ten koste van een aantal
ontwikkelingslanden zou kunnen gaan.
Wanneer de VS ln dit gevoelige proces
botte maatregelen nemen zijn de gevol
gen voor de derde wereld en mogelijk
ook voor het westen niet te overzien.
vrtM
