PROVINCIALE ZEEUWSE COURANT
Zigeuners vertrokken
naar terrein Almere
Roep om wraak wordt
steeds sterker in VS
onderzeebootorder Taiwan Lra™gt
Regering meer betrokken bij
Reagan kort
op reisjes
vandaag
Vervalste
honderdjes
in Heerlen
HAARS ONEENS MET VRIJLATING IN MIDDELBURG
Minder voor
gemeenten
levenslang
,FNV in
geldnood
NIEUWE FACETTEN NA OVERLEG MET KAMER:
Mist
Zicaar bewolkt en op veel plaatsen
mist Middagtemperatuur ongeveer 5
graden. Weinig wind
224e jaargang no. 19
Vrijdag 23 januari 1981
KEUKENCENTRUM
't HOEKJE VAN GOES
Koningstraat 9. tel. 01100-14160
KELLER EN BOSCH
JU-UUU
Zwarte kunst in
kerncontracten
\LA KJ *~7 oa's ministerpresident
yl't'V i-l Van Agt eind 1979 de NA
VO-partners afreisde om daar
begrip te vragen voor het
E5r3 standpunt van het Neder-
NSjjSD landse parlement in de kwes
tie van de modernisering van de kern
wapens zo gaat minister Van Aardenne
leconomische zaken) volgende week
naar Londen en Parijs om daar de drin
gende wens van de tweede kamer toe te
lichten voor onvoorwaardelijke inzage
van de geheime contracten over de op
werking van de splijtstofstaven uit de
kerncentrales van Dodewaard en Bors-
sele. Het wordt een trip waarop de be
windsman een soort van koorddans
moet maken voor het thuisfront: als htj
aantoont dat hij goed zijn best beeft ge
daan om openbaarheid van die heftig
omstreden contracten met Cogema In
Frankrijk en BNFL in Engeland te be
reiken zou dat het uiteindelijke stand
punt van de meerderheid van de kamer
wei eens duidelijk kunnen beïnvloeden.
In Den Haag leven niet veel illusies dat
het na alle voorafgaande 'neen-s' van de
Fransen en de Engelsen op verzoeken
om de geheimhouding op te heffen dit
keer echt zal lukken om nu medewer
king te krijgen Wat dat betreft Is de
gedragslijn van de buitenlandse con
tractpartners in het afgelopen jaar zo
onbuigzaam geweest dat er ook nu wei
nig tegemoetkomendheid te verwach
ten valt Toch hoeft de missie van Van
Aardenne niet helemaal zonder beteke
nis te zijn. Door zijn volle gewicht tegen
deze kwestie aan te zetten geeft Neder
land in Parijs en Londen via de be
windsman te kennen dat de hele aange
legenheid hier vrij hoog wordt opgeno
men
Eigenlijk gaat het by de behandeling
van de goedkeuringswetjes in het
Nederlandse parlement van de contrac
ten die de exploitanten van de kerncen
trales in Dodewaard en Borssele met de
twee buitenlandse splijtstofopwer
kingsfabrieken hebben gesloten veel
minder om de inhoud van die overeen
komsten dan om het principe van de
kwestie. Als gevolg van allerlei onthul
lingen en informaties langs omwegen
heeft het er alle schijn van dat er nog
nauwelijks wezenlijk belangrijke, strikt
geheime gegevens buiten de openbaar
heid zijn gebleven. Aldus heeft iedereen
die zich nauw bij de contracten betrok
ken voelt een vrij redelijke Indruk kun
nen krijgen van de bepalingen en de
consequenties, waar het In de beide
ontwerp-overeenkomsten om draait.
De ergernis van het Nederlandse parle
ment richt zich er - terecht - vooral op
dat Cogema en BNFL met hun starre
opstelling over de geheimhouding een
normaal politiek verkeer tussen rege
ring en parlement in Nederland verhin
deren Het is namelijk te gek om los te
lopen dat buitenlandse ondernemingen
in staat (moetent worden gesteld om
Nederlandse kamerleden via een hand
tekening te laten beloven dat zij over de
inhoud van de contracten niets naar
buiten zullen brengen. Een dergelijke
procedure heeft alle trekken van een
verdachtmaking op voorhand en be
lemmert het parlement ernstig in zijn
normale controlerende werkzaamhe
den.
Tot nog toe is het de leiding van de
Franse en Engelse opwerkingsfa
brieken kennelijk steeds gelukt om an
dere Europese partners bij de afsluiting
van contracten zonder al te veel proble
men aan de geheimhouding te binden
In ai die gevallen heeft de dreiging van
eenzijdige opzegging van de ontwerp
overeenkomst de doorslag gegeven
Achteraf kan bovendien worden vast
gesteld dat de contracten elders In Eu
ropa weliswaar tot enige bevreemding
hebben geleid, maar nergens anders zo
principieel zijn benaderd waar het gaat
om de mogelijkheid ze onderwerp van
een onverdachte publieke discussie te
maken Er staat voor Nederland m eco
nomisch opzicht flink wat op het spel
wanneer de bewuste contracten eenzij
dig ongedaan zouden worden gemaakt.
Volgens Van Agt zou een direct gevolg
van verwerping in de tweede kamer óf
van Franse en/of Engelse contract
breuk sluiting op korte termijn van de
kerncentrales in Dodewaard en Borsse
le betekenen. De beide centrales zou
den dan namelijk omhoog komen zitten
met hun kernafval Aan de andere kant
is een duidelijke opstelling van Neder
landse kant tegenover juist die arg
waan wekkende geheimzinnigheid mis
schien een signaal om beide bedrijven
tot andere gedachten te brengen Juist
dat spel van zwarte kunst en opgelegde
onmondigheid In de behandeling van
kernenergieproblemen heeft de afgelo
pen jaren aangetoond hoe het niet
moet Parlement en regering kunnen
deze zaak tegenover Cogema en BNFL
niet hoog genoeg opnemen.
vdM
WASHINGTON (DPAl- De Ameri
kaanse president. Ronald Reagan,
heeft donderdag voor de rest van
dit jaar het reisbudget van de
Amerikaanse regering met 15 pro
cent besnoeid.
een opdracht, aan zijn ministers
verminderde hij de begroting voor
opdrachten aan particuliere ad
viesfirma's met hetzelfde percenta
ge en verbood hij voorlopig nieuwe
kantoormeubelen te kopen.
Het Nederlandse binnenschip Henja
(550 toni is donderdagavond na een
aanvaring op de Nieuwe Maas in Rot
terdam gezonken. De opvarenden van
het schip - het schippersechtpaar. een
baby en een hond - konden op tijd aan
boord gaan van een vaartuig van de
rijkshavendienst, dat het binnenschip
In verband met de mist begeleidde
PAGINA 2
onderzoek
Er komt een onderzoek naar de be
drijfsvoering van de Cokesfabriek In
Sluiskil. Een onafhankelijk bureau zal
nagaan, wal het bedrijf kan doen aan
het tegengaan van milieu-overlast en
hoe de arbeidsomstandigheden van
hetovenpersoneel kunnen worden ver
beterd De kosten van een sanerings
programma voor het verouderde fa
brlekscomplex zijn nog niet exact be
kend. maar lopen zeker in de miljoe
nen guldens
PAGINA 9
haven
In Gentse havenkringen heerst tevre
denheid over de resultaten die vorig
jaar werden geboekt. De recordcijfers
van '79 werden in '80 nog overtroffen.
In de Gentse haven meerden 3290 zee- 1
schepen af. 127 meer dan in '79 De aan
voer van ertsen en de afvoer van geraf
fineerde petroleumprodukten daal
den. maar de aanvoer van cokes en
steenkool steeg enorm
PAGINA 13
erkenning
De alternatieve geneeskunde Is geen
randverschijnsel' meer Deze genees
wijzen moeten dan ook worden er
kend. in wettelijke maatregelen wor
den vervat en ln het ziekenfondspak
kei worden opgenomen Ook mogen
beoefenaars niet strafrechterlijk wor
den vervolgd en moet onderzoek naar
deze geneeswijzen en opleiding van
beoefenaars worden bevorderd.
PAGINA 15
salarisstop
Peter Post heeft zijn renners donder
dagmiddag tijdens de presentatie in
Amsterdam In bedekte termen laten
weten dat bij een eventuele voortzet
ting van de formatie in de huidige
vorm de financiële eisen binnen de per
ken zullen moeten blijven 'De wielren
ners zullen misschien ook wel een
stapje terug moeten doen stelde Post
Je zou daarbij kunnen denken aan een
salaris-stop Later was hij nog duide
lflker 'Dit kan zo niet blijven door
gaan...'
PAGINA 17
erkenning
De Franse schrijfster Marguerite
Youreenar Is ln Parijs als eerste vrouw
'ld geworden van de Academie Fran-
Wise In aanwezigheid van de Franse
President Giseard d'Estalng werd de
"7-jarlge schrijfster opgenomen in de
exclusieve kring van de veertig 'on-
stcrfel|jken l
Nieuws uit Zeeland: 2. 5. 7
en 9.
Binnen- en buitenland: 3
en 13.
Sport: 15.
Varia: 16.
Radio en televisie: 17.
Financien: 19.
HEERLEN (ANP) - De gemeente
politie van Heerlen heeft valse bil
jetten van honderd gulden ont
dekt. De valse biljetten zijn in
Heerlen al bij een bank en in hore
cabedrijven als wettig betaalmid
del aangeboden en geaccepteerd.
De valse geldpapieren wijken nogal
af van de echte De valse biljetten
zijn gladder en wijken af van kleur
Het wit ls witter dan normaal en
het bruin is fletser. Bovendien ont
breekt op de valse biljetten de voor
blinden aangebrachte brume stip
met reliëf. Op de valse honderdjes
is dit teken slechts een punt zonder
reliëf
MIDDELBURG - Na zes dagen opsluiting in het Middelburgse Huis van Bewaring is donderdag
avond een groep van 54 zigeuners vrijgelaten. Zij werden met twee bussen van de justitiële
autodienst naar Gilze-Rijen gebracht, vanwaar ze omstreeks half twaalf gisteravond met hun
eigen auto's en caravans richting Almere vertrokken. Landdrost H. Lammers van de Zuidelijke
IJsselmeerpolders is bereid hen daar op een kampeerterrein bij de Hollandse Brug, de beslissing
over een eventuele verblijfsvergunning te laten afwachten. Vier zigeuners, een echtpaar en twee
mannen, zijn in de Middelburgse gevangenis achtergebleven. Zij worden, waarschijnlijk van
daag, ons land uitgewezen. Het echtpaar is in het bezit van Zuidslavische paspoorten. De twee
mannen gaan, voor zover bekend, bij België de grens over. De Belgische autoriteiten hebben zich
in beginsel bereid verklaard hen terug te nemen, omdat ze al geruime tijd in dat land verbleven,
voor hun komst naar Nederland.
De vrijlating van de 54 zigeuners volgde
op de uitspraak van de raadkamer van
de Middelburgse rechtbank, donder
dagochtend. Als motivatie voor het be
sluit noemde de raadkamer onder pre
sidentschap van mr G. Nomes. dat niet
verwacht moet worden dat de zigeuners
worden uitgewezen, dat bovendien niet
is aangetoond dat zij het belang van de
openbare orde zouden verstoren en dat
aj voorlopig kunnen worden 'opgeno
men' in de Zuidelijke IJsselmeerpol
ders.
Hoofdofficier van justitie mr J. Hage
heeft inmiddels, op last van staatsse
cretaris Haars van justitie, hoger be
roep tegen deze uitspraak aangetekend
bij het Gerechtshof in Den Haag De
bewindsvrouwe vindt - zoals ze donder
dag in de Tweede Kamer verklaarde -
DEN HAAG - Minister Van der Stee
(financiën) wil de ruim achthonderd
de uitspraak een doorkruising van haar
beleid. Het is hoogst twijfelachtig of de
zigeuners in Nederland mogen blijven
De rechtbank ging hier vanuit in haar
overwegingen, maar het onderzoek dat
kan leiden tot definitieve uitzetting is
nog ln volle gang.
Mr Hage Het is niet in het belang van
de zigeuners ze vrij te laten, want dan
staan ze weer in de kou en moeten ze
maar weer afwachten wat er verder
gaat gebeuren". Mr Hage heeft bij het
Gerechtshof in Den Haag aangedron
gen op een spoedbehandeling van het
tVan onze parlementaire redactiei
DEN HAAG- De Nederlandse regering
blijkt veel nauwer betrokken te zijn
bij de levering door Kijn-Schclde-Ver-
olmc van twee onderzeeboten aan Tai
wan dan eerder werd verondersteld.
Behalve de export-vergunning heeft
RSV namelijk van de regering ook een
krediet-verzekering nodig omdat het
bedrijf te slecht bij kas is voor een
hankflnanciering zonder staatsgaran
tie.
Ook is het niet uitgesloten dat de Ko
ninklijke Marine betrokken raakt bij de
leverantie, omdat mogelijk Nederland
se marinemensen ingeschakeld zullen
moeten worden bij de opleiding van
Taiwanees marinepersoneel en contro
le op de bouw en aflevering van de zeer
moderne schenen
Door deze nieuwe facetten, die donder
dag naar buiten kwamen na een ver
trouwelijk overleg tussen de Tweede-
Kamercommissies voor buitenlandse
zaken en handelspolitiek en de minis
ters Van der Klaauw buitenlandse za
ken ien Van Aardenne ieconomische za-
keni. is het allerminst uitgesloten dat
de Tweede Kamer dc regering volgende
week zal opdragen de export vergun
nlng weer in te trekken
Nieuw was donderdag ook dal het met
uiigesloten is dat Nederland meer on
derzeeboten aan Taiwan levert Van
Aardenne had het in het commissie
verleg over een incidentele order
maar de vraag of dat vervolgorders uit
sluit .Maar het moet geen gewoonte
worden zou hij hebben gezegd
De regering heeft steeds benadrukt dat
zij slechts via de exportvergunning bij
deze zaak betrokken is. Directe contac
ten met de regering van Taiwan, dat
officieel niet wordt erkend zyn door de
regering steeds ontkend
Minister Van Aardenne heeft de Kamer
beloofd nog voor hel debat van volgen
de week donderdag precies te melden m
hoeverre de Staat bij de order betrok
ken Is Ook zal hij een overzicht geven
van orders uit de Chinese Volksrepu
bliek bi) het Nederlandse bedrijfsleven,
die gevaar lopen wanneer de levering
aan Taiwan doorgaat
Minister Van Aardenne liet de Twee
de-Kamercommissies weten dat een
betrokkenheid van de marine hem vol
ledig onbekend was. Hij zegde toe con
tact op te zullen nemen met zijn colle
ga Dc Geus idefensiel om nadere infor
matie.
Een woordvoerder van de Koninklijke
Marine verklaarde donderdagmorgen
dat er geen enkel direct contact met
Taiwan bestaat over deze zaak Wel
heeft RSV de manne gevraagd om met
een Taiwanese delegatie m Den Helder
langs te mogen komen voor een bezoek
aan Nederlandse oorlogsschepen
Daarin ls toegestemd, .zoals de de ma
rine zo vaak buitenlandse gasten om
vangt aldus de woordvoerder
Maar in hel CDA is men daar niet ge-
tSlot zie pagina 6 kolom 41
LONDEN «AFP'DPAl - Dc 23-jarige
Iraanse terrorist Fowzi Ncjad, die met
vijf landgenoten in mei vorig jaar de
Iraanse ambassade in Londen had be
zet en de enige die daarbij het leven
behield, is donderdag in Londen tot le
venslange gevangenisstraf veroor
deeld
Nejad had aanvankelijk ontkend maar
later schuld bekend aan doodslag In
twee gevallen De groep Iraniers had
vorig jaar de ambassade in de wijk Ken
sington bestormd en 23 mensen gegij
zeld Zes dagen later lukte het de legen
darische Britse SAS alle nog overgeble
ven gyzelaars te redden. Vijf terroristen
werden by de actie doodgeschoten.
hoger beroep. Volgens de procureur-ge
neraal zal het nog wel even kunnen du
ren
Het had donderdag nog heel wat. justi
tiële. voeten in de aarde voordat de zi
geuners werkelijk ln vrijheid werden ge
steld. Volgens de rechtbankuitspraak
moest het meteen gebeuren, maar de
zigeuners hebben nog de hele dag in be
waring gezeten. Volgens woordvoei-
ders moest er gewacht worden op een
vertegenwoordiger van het departe
ment van justitie uit Den Haag. om dc
mensen precies te vertellen wat er over
hen was beslist
Vermoedelijk is de invrijheidstelling
met opzet vertraagd, omdat men bang
was dat de zigeuners, met zeven baby's
<Slot zie pagina 7 kolom 6)
De veerdienst voor passagiers van
Hoek van Holland naar Harwich werd
donderdagavond niet uitgevoerd in
verband met een werkonderbreking
van Britse zeelieden Dit blijkt uit mede
delingen van de scheepvaartmaat
schappij en de Nederlandse Spoorwe
gen
Wel voer de Olau-Lme van Vltssingen
naar Sheerness Enkele zigeunerinnen in Middelburg na hun vrijlating op weg naar dc bus.
Van onze correspondent!
WASHINGTON- In de VS blijft de ver
ontwaardiging en woede over de be
handeling van de gijzelaars door Iran
groeien Voormalig vice-president
Walter Mondale, die bij zijn terugkeer
uit Wiesbaden namens voormalig pre
sident Carter een met de hand geschre
ven rapport heeft overhandigd aan
president Reagan, deelde mede dal het
nieuwe staatshoofd hoogst veront
waardigd is. Maar Mondale maakte
ook duidelijk legen een afwijzen van
het akkoord met Iran over de uitleve
ring van de gijzelaars tc zijn.
„Wij hebben 200 jaar achter de rug van
eerbiediging van internationale wet
ten Als de andere partij zich barbaars
gedraagt moeten wij juist het verschil
aantonen'. Vice-president George
Bush, die Mondale begeleidde, waar
schuwde echter dat barbaars gedrag
niet moet worden beloond of geduld,
ook al ligt Iran in een strategisch bij
zonder belangrijk gebied. „Eendergelij
ke behandeling van Amerikanen voor
spelt wemig goeds voor toekomstige
betrekkingen van welke aard dan ook'
aldus Bush.
De senaat zal een uitgebreid onderzoek
beginnen naar de toedracht van de ge-
WIESBADEN - Na een bezoek aan de tandarts stonden enkele dinsdagnacht door Iran vrijgelatenAmerikaanse gijzelaars
de pers te woord, vlnr William Royer. Bruce German en Barry Rosen
gemeenten in ons land niet op voor
hand uitsluiten van de komende nieu
we bezuinigingsronde. Hij zei dit don
derdagavond in de Tweede Kamer.
Van der Stee wees erop dat in het ko
mende kabinetsberaad ook de uitke
ringen aan de gemeenten uit het Ge
meentefonds ter discussie staan.
Volgens de minister zal de overheid als
gevolg van de slechtere sociaal-econo
mische situatie fors moeten bezuinigen.
Hij weigerde te garanderen dat de ge
meenten van deze bezuinigingsronde
zullen worden vrijgesteld. Wel zegde hij
toe dat bij eventuele bezuinigingen de
pijn eerlijk over het rijk en de lagere
overheden verdeeld zal worden. Van
der Stee wees er overigens op. dat nog
met te zeggen valt hoeveel er bezuinigd
zal worden
Overigens bevestigde Van der Stee dat
het de bedoeling is dat gemeenten min
der vaak rood gaan staan bij hun bank.
UTRECHT (ANP) - De inkomsten van
de Federatie Nederlandse Vakbewe
ging blijven achter bij de gestegen kos
ten en de toenemende activiteiten van
de FNV. Het tekort over 1980 komt
waarschijnlijk uit op anderhalf mil
joen gulden en dit jaar dreigt het dub
bel zo groot tc worden. Dit staat in de
Vakbondskrant, het orgaan van het
FNV.
Het vakbondswerk is erg 'arbeidsinten
sief. De salariskosten bij de FNV na
men in 1979 iets meer dan 49 procent
van de totale uitgaven voor hun reke
ning en in 1980 was dat al 55 procent
van de totale begroting van 35,7 miljoen
gulden Zelfs bij gelijkblijvende inkom
sten en activiteiten zal dit percentage
in 1984 automatisch zijn opgelopen tot
byna zestig De bijdragen van de aange
sloten bonden aan de FNV zijn geba
seerd op de ledentallen. Maar evenals
de FNV ontplooien de bonden meer ac
tiviteiten terwijl het ledental terug
loopt, waardoor de inkomsten afne
men Veel leden zeggen op omdat ze
werkloos of arbeidsongeschikt worden.
Daarbij komt. dat het percentage waar
mee de contributies zijn verhoogd lager
is dan het percentage waarmee de kos
ten stijgen
REA GAN HOUDT ZICH AAN AKKOORD
vangenschap van de Amerikanen in
Teheran, zo kondigde de nieuwe leider
van de Republikeinse meerderheid.
Howard Baker aan. Volgens hem moet
de commissie voor buitenlandse be
trekkingen met hoorzittingen begin
nen als over een poosje de gemoederen
enigszins zijn bekoeld.
Regeringswoordvoerder William Dyess
zei donderdag In een verklaring dat de
regering-Reagan in overeenstemming
met de Amerikaanse wetten en met de
internationale wetten haar verplichtin
gen zal nakomen Bestudering van de
akkoorden zal tenminste enige dagen
in beslagnemen aldus de woordvoerder
Ook Baker wil dat het verdrag wordt
nageleefd, omdat het nu verbreken van
de afspraken Amerika op een storm van
kritiek uit de hele wereld zou komen te
staan Niettemin ontkomt ook Baker
niet aan het feit dat de roep om wraak
steeds sterker gaat klinken
Het ministerie van buitenlandse zaken
heeft donderdag meegedeeld dat de ex-
gijzelaars onaangekondigd naar een ge:
heime plaats in de VS zullen worden
gevlogen om daar in alle afzondering
met hun famiie te worden herenigd. De
regering heeft gepoogd daartoe diverse
hotels te bewegen eerdere reserverin
gen af te zeggen, maar lijkt daarin niet
te zijn geslaagd Nu maakt onder meer
de Amerikaanse militaire academie ln
West Point zich voor de ontvangst ge
reed
De Bank of America, een van de Ameri
kaanse banken die Iran als rekening
houder heeft betwist intussen de rege
ling die de VS met Iran hebben getrof
fen inzake de ontdooiing van Iraanse
tegoeden bij Amerikaanse banken, in
het bijzonder wat betreft de overeenge
komen rentevergoeding Iran heeft op
rekeningen bij de bank 2.4 miljard dol
lar staan.
VN-secretaris-gcneraal Kurt Wald-
heim is woedend op de Parijse corres
pondent van de tv-maatschappij ABC.
Pierre Salinger, die in een documentai
re U'aldheidm beschuldigt een 'cata
strophe' te hebben aangericht. Volgens
Salinger raakte Waldhcim in Teheran
in paniek omdat hij zijn leven in ge
vaar achtte en veranderde hij de Ame
rikaanse voorwaarden tijdens zijn be
middelingspogingen in een YN-onder-
zoek naar de vermeende wandaden
van de VS in Iran