Lange reistijd geen reden
afwijzen aangeboden baan
Zware straffen voor
Bild-journalisten
Warmte-krachtvermogen kan tot
jaar2000 flink worden uitgebreid
Schotse schrijver
Cronin overleden
Brand in flat Hengelo
maakt 55 mensen dakloos
13
ALBEDA VERSCHERPT BEGRIP PASSENDE ARBEID
Nitriet-affaire
kost Iglo ten
minste 4 ton
DIEFSTAL EN HELING
Anne Vondelingprijs voor
politieke journalistiek
Zeldzaam
verschijnsel
aan de hemel
RAPPORT: BRANDSTOFBESPARING TOT 30 PROCENT MOGELIJK
ZATERDAG 10 JANUARI 1981
PZC/binnen-buitenland
aanschaft. Aanschaf van een motorfiets
of auto lijkt te ver te gaan, aldus de
minister.
Bemiddelaar
DEN HAAG (ANP) - Een langere reistijd mag voor iemand met een werkloosheiduitkering geen
reden meer zijn om aangeboden werk te weigeren. Ook zullen werklozen het argument dat zij in
ploegendienst moeten gaan werken niet meer mogen hanteren om een aangeboden baan af te
wijzen. Dat blijkt uit een circulaire die minister Albeda van sociale zaken heeft gestuurd aan de
directeuren van de arbeidsbureaus.
Voor een alleenstaande gezonde werk
nemer vindt de bewindsman een reis-
duur van minstens één uur aanvaard
baar, ongeacht het aantal kilometers.
Bu een verhoogd werkloosheidsrisico of
als de werkloosheid lang voortduurt
dienen concessies te worden gedaan,
ook voor wat de reistijd betreft, aldus
de bewindsman. Bij werknemers die op
grond van hun beroep al veel moeten
reizen kan afstand volgens hem geen
belemmerende factor zyn. Na langduri
ge werkloosheid mag verder passende
arbeid niet worden geweigerd op grond
van het argument dat men daarvoor
moet verhuizen, tenzij zwaarwegende
argumenten zich daartegen verzetten,
zo schrijft Albeda.
Als in de woonplaats geen passend
werk beschikbaar is dan mag volgens
Albedain redelijkheid worden verlangd
dat passende arbeid buiten de woon
plaats wordt aanvaard, ook al moeten
de reiskosten zelf worden betaald. Ge-
nnge kosten moet de werknemer, zeker
na een langdurige werkloosheidsperio
de, eventueel in afwachting van beter
betaald werk zelf dragen. Zeer hoge
kosten kunnen wel aanleiding zijn om
werk te weigeren. Bij de afstand die
moet worden overbrugd zullen in begin
sel demogelijkheden van openbaar ver
voer worden bekeken, tenzij de werkne
mer zegt van zijn eigen vervoermiddel
gebruik te willen maken Ontbreekt
openbaar vervoer of is het gebrekkig
dan vindt Albeda het voor een gezonde
werknemer niet bezwaarlijk als deze bij
redelijke weersomstandigheden een af
stand van 16 kilometer moet overbrug
gen. Door de rechter wordt aanvaard
dat van de werknemer kan gevergd kan
worden dat hij een fiets of een bromfiets
Albeda wijst erop dat de bemiddelaar
op het arbeidsbureau bij het bepalen
van wat in een individueel geval pas
sende arbeid is evenals in het verleden
rekening zal moeten houden met het
totaal van de omstandigheden. Vol-
MONTREUX - De Schotse schrijver A. J. Cronin. die internationaal naam maakte
met zijn roman 'The Citadel', is dinsdag op 84-jarige leeftijd in zijn woning te
Baugy-Surclarens bij Montreux overleden. Zijn overlijden werd vrijdag pas be
kendgemaakt, toen er in het nabijgelegen dorp La tour-de -Peilz een rouwdienst
werd gehouden.
gens de bewindsman interpreteren de
bemiddelaars de bestaande regels nog
al eens te soepel.
Ploegendienst wordt in beginsel ook als
passend werk beschouwd. Daarover be
staat ovengens geen jurisprudentie.
Zolang de rechter zich niet uitdrukke
lijk tegen een verplichting om arbeid in
ploegendienst te aanvaarden uit
spreekt, betekent dit de erkenning van
die ploegendienst als legale arbeidsmo-
gelijkheid, aldus de bewindsman. De
arbeidsbemiddelaar zal ook in dit geval
rekening moeten houden met persoon
lijke omstandigheden. Albeda wijst er
op dat in het algemeen ploegendienst
moeilijk kan worden opgedragen aan
mensen boven de 45 Jaar die nooit eer
der in ploegendienst hebben gewerkt of
aan jongeren die bepaalde medische
klachten hebben zoals suikerziekte. Mi
nister Albeda kondigt aan dat hij bin
nenkort met een tweede circulaire
komt over de manier waarop werkge
vers selecteren bij het aannemen van
mensen.
Oneens
UTRECHT (ANP) - Een voorlopige
berekening van de schade die Iglo door
de nitriet-aïïaire heeft opgelopen,
komt uit op ruim vier ton.
Op 20 december werd bekend, dat twee
vrouwen uit Limburg waren overleden
ten gevolge van het consumeren van
door nitriet vergiftigde diepvriesnasi.
Later bleek, dat de nitriet op en in de
pakken terecht was gekomen door een
lek in het koelsysteem van de bestelwa
gen, waarmee ze naar de supermarkt
waren vervoerd. De koelvloeistof bevat
te een aanzienlijke hoeveelheid nitriet.
De activiteiten die Iglo ondernam om te-
voorkomen. dat nog meer mensen even
tueel door nitriet vergiftigde produkten
zouden consumeren, kostten ruim
300.000 gulden. (Salarissen, overwerk,
extra transport en advertenties in de
Limburgse bladen).
Bij de detailhandel in Limburg en bij
ongeveer twaalfhonderd consumenten
in die provincie is bovendien voor circa
85.000 gulden aan diepvriesprodukten
teruggenomen. Bij de winkeliers in
Limburg is direct de hele voorraad te
ruggehaald en bij consumenten die via
een speciaal telefoonnummer hun
adres opgaven haalden vertegenwoor
digers vaniglo produkten op die ze had
den gekocht in winkels die door de be
wuste koelwagen waren bevoorraad.
Aan consumenten is voor teruggeno
men produkten ongeveer 15.000 gulden
uitgekeerd.
Tuijnman voorstander
autovrije eilanden
DEN HAAG (ANP) - Minister Tnijn-
man van verkeer en waterstaat deelt
persoonlijk het standpunt van de be
sturen van Vlieland en Schiermonni
koog dat uitsluitend de bewoners van
deze Waddeneilanden het recht moet
worden toegekend om op de eilanden
In auto's te rijden.
Na afloop van het wekelijkse kabinets
beraad deelde de minister mee dat hij
maandag met zijn ambtenaren zal na
gaan of de wegenverkeerswet kan wor
den uitgebreid met bepalingen om au
to's te weren in het kader van de land-,
schapsbescherming. Deze eventuele
wetswijziging dient dan versneld te
worden behandeld. Indien dat niet lukt
zal de minister overwegen een nood
wetje op te stellen teneinde de besturen
van de Waddeneilanden tegemoet te
komen.
Cronin woonde sinds 1955 in Zwitser
land, eerst in Luzern tot 1970 en daarna
bij Montreux aan het Meer van GenèVe.
Archibald Joseph Cromn werd op 19 ju
li 1896 te Cardross. in het Schotse graaf
schap Dumbarton geboren. Na zijn stu
die medicijnen vestigde hij zich ais arts
in Zuid-Wales. Vervolgens werd hij ge
neeskundig inspecteur bij de Britse
mijnen. Na enige tijd bij de Britse mari
ne te hebben gewerkt, ging hij zich in
1930 geheel aan het schrijven wijden.
In 1931 verscheen zijn eerste roman,
'Hatter's Castle'. Na dit debuut volgde
een lange reeks romans, zoals 'Three lo
ves' (1932), 'Grand Canary' (1933), The
stars look down' (1935), 'Ine uimiuci
(1937), 'The keys of the kingdom' (1942),
'The green years' (1944), 'Shannon's
way' (1948), 'The Spanish gardiner'
(1950). 'Beyond this place' (1953». 'Cru
sader's tomb', 'The northern light". 'The
judas tree' en 'A song of sixpence'.
Voorts schreef hij toneelstukken, zoals
■Jupiter laughs', terwijl hij ook de
schrijver was van de televisieserie 'Dr
Finlay'.
Cronins werken die een grote popula
riteit genoten, zijn in traditionele
vorm geschreven en merendeels geïn
spireerd door eigen ervaringen. Zijn
boeken zijn in talrijke talen vertaald
en voor een deel ook verfilmd.
De FNV is het volstrekt oneens met de
verscherping van het begrip passende
arbeid en het CNV zei vrijdag desge
vraagd in beginsel geen behoefte aan
een dergelijke verscherping te hebben.
Volgens FNV-hoofdbestuurder K. Com
mandeur ls het begrip passende arbeid
voldoende omschreven in de bestaande
richtlijnen voor de gewestelijke ar
beidsbureaus. Bovendien bestaat er
volgens hem voldoende jurisprudentie,
waarmee de arbeidsbureaus bij twijfel
gevallen mee uit de voeten kunnen
De CNV-woordvoerder vreest dat de
voorbeelden die minister Albeda in zijn
circulaire geeft, en die betrekking heb
ben op individuele gevallen, verheven
worden tot algemene beleidslijnen Vol
gens de woordvoerder zou dat een onge
wenste ontwikkeling zijn omdat naar
zijn mening bij ieder individu afzonder
lijk moet worden bezien of de aangebo
den werkkring als passend moet wor
den aangemerkt.
HEVIGE GASONTPLOFFING
HENGELO (ANP) - Door een felle
brand in een flatgebouw aan de Mercu-
riusstraat in Hengelo zijn vrijdagmor
gen 24 gezinnen (in totaal 55 mensen)
dakloos geworden. Eén van de bewo
ners, de 31-jarige C. de Reus, raakte zo
ernstig gewond dat hij naar het brand
wondencentrum in Beverwijk moest
worden overgebracht. Een 35-jgrige
man liep verwondingen op door glass
plinters. Hij kon na behandeling in het
ziekenhuis naar het opvangcentrum
voor de flatbewoners worden overge
bracht.
Zeven flats zijn uitgebrand en veel van
de andere wooneenheden liepen ernsti
ge rook- en waterschade op.
NAPELS (DPA) - Nieuwe aardbevingen en een ijzige
koude maken het leven van de inwoners van Zuid-Italië
tot een ware hel. Veel mensen die sinds de aardbeving
van november dakloos zijn, leven in tenten en barak
ken.
Met temperaturen van 15 graden onder nul is hun situa
tie hachelijk. Bovendien dreigen de tenten te bezwijken
onder de sneeuw. In de stad Potenza werden de inwoners
in de nacht van donderdag op vrijdag opgeschrikt door
een nieuwe aardbeving. De mensen vluchtten angstig
hun huizen uit.
Foto: in Napels werden 70 gezinnen geëvacueerd uil het
bij de zware aardbeving vorig jaar niet getroffen stads
deel. Gisteren stortte door een nieuwe schok een vleugel
van een achttiende-eeuws bejaardent huis.
De brand volgde direct na een hevige
vermoedelijke gasontploffing in de keu
ken van de flat waarin De Reus woont.
De explosie was tot in de wijde omtrek
te horen en was zo hevig dat ramen van
flatgebouwen in de buurt sprongen.
Bewoners, onder wie nogal wat kinde
ren, vluchtten via de zolder naar andere
trappenhuizen, omdat het middelste
van de drie trappenhuizen reeds in
brand stond.
Binnen een uur na het uitbreken van de
brand was m het gymnastieklokaal van
de nabij gelegen Jan Ligthartschool
een opvangcentrum voor gedupeerde
Hengelo-ers ingericht. Voor de eerste
begeleiding zorgde de politie en de so
ciale dienst.
De dakloze Hengelo-ers worden voor
alsnog ondergebracht in pensions en bij
familie en kennissen. Daarom hoeft
men niet in te gaan op aanbiedingen
van talrijke Hengelo-ers die kamers en
caravans voor tijdelijke huisvesting be
schikbaar hebben gesteld.
Nader onderzoek zal uitwijzen of de
schade zo groot is dat het hele flatge
bouw moet worden afgebroken. Ook
kan het zijn dat het herstel zo duur is
dat tot sloop moet worden overgegaan.
Bouwverenigingen hebben inmiddels
toegezegd eventueel voor definitieve
huisvesting van de flatbewoners te
zorgen. Met het oog hierop is de wo
ningtoewijzing in Hengelo geblok
keerd.
FRANKFURT (DPA) - Vijf journalis
ten, die in 1979 in Frankfurt op de re
gionale redactie van het Springer-blad
'Bild' werkten, zijn wegens diefstal en
heling tot gevangenisstraffen veroor
deeld. De rechter was van oordeel dat
de vijf in januari 1979 op onwettige
wijze materiaal hadden proberen te
krijgen voor een sensatie-verhaal over
de 'vampier van Sachsenhausen' (een
wijk van Frankfort).
Bild-journalist Loth ar Schlindbeck
kreeg acht maanden gevangenisstraf
en een boete van 15.000 mark opgelegd
wegens heling. Vier andere Bildmede-
werkers, onder wie twee Jotografen en
twee freelancemedewerkers werden
veroordeeld wegens diefstal van foto's.
De fotograaf Ernst Dankert werd we
gens dit feit veroordeeld tot een gevan
genisstraf van vier maanden en een
boete van 5.000 mark. Zijn collega Peter
Keiler moet een boete van 4.200 mark
betalen. De twee freelance-medewer
kers, Willy Machan en Mathias Beek
man, kregen respectievelijk drie maan
den gevangenisstraf plus een boete van
5.000 mark en vjjf maanden gevangenis
en een boete van 7.000 mark.
Een mededeling van de politie over de
arrestatie van een jongeman in Sach
senhausen leidde tot het verhaal over
de 'vampier'. De jongeman werd er van
verdacht meisjes met drugs gewillig te
maken, en bloed bij hen af te tappen.
Dit bloed zou hij daarna hebben ge
dronken. Tijdens het proces bleken de
ze beschuldigingen nergens op te berus
ten. De jongen kreeg van de rechter al
leen een waarschuwing wegens het be-
zlt van een beetje hasj.
De 'Bild' kwam met grootopgemaakte
verhalen over dit geval. Het blad stelde
zich niet tevreden met de informatie die
de politie over dit geval verstrekte en
twee verslaggevers kregen opdracht
zich met de zaak bezig te houden. Bij
hun onderzoek drongen zij de woning
van de verdachte, die provisorisch door
de politie was afgesloten, binnen. Daar
troffen zij prive-fotomateriaal van de
jongen aan, waarvan ze bij hun reporta
ges gebruik van maakten.
De rechter wees er in zijn uitspraak op
dat het strafrech t ook grenzen stelt aan
de persvrijheid. Hij noemde het on
duldbaar dat journalisten door dief
stal in het bezit proberen te komen van
materiaal.
INITIA TIEF JOOP DEN UYL
DEN HAAG (ANP) - Op initiatief van de leider van de tweede-kamerfractie van
de PvdA. Joop den Uyl, zal met ingang van 1981 jaarlijks een nieuwe prijs van
2500 gulden worden toegekend aan auteuris) van een of meer in het voorgaande
jaar verschenen artikelen op het terrein van de Nederlandse politieke journalis
tiek.
Den Uyl heeft daarvoor de opbrengst van het boek 'Ministerraad 1989'. dat hem
werd aangeboden door zijn vrienden uit de Journalistiek en de politiek ter gelegen
heid van zijn 60ste verjaardag, afgestaan aan de de nieuwe stichting 'Anne Vonde
lingprijs'.
De jury die de Anne Vondelingprijs zal toekennen bestaat uit dr S J Doorman
hoogleraar aan de TH in Delft en voormalig voorzitter van de VPRO. Henrv Faas.
oud parlementair redacteur van de Volkskrant, dr. G H. Veringa. lid van de raad
van state enmr.J. J. Vis, wetenschappelijk medewerker van de rijksuniversiteit in
Groningen. Artikelen van zowel beschrijvende als analytischeofcommentariëren
de aard komen voor de nieuwe prijs in aanmerking, waarbij vooral aandacht zal
worden geschonken aan de mate waarin de auteur er in is geslaagd door middel
van een heldere stijl politieke problemen toegankelijk te maken.
HAMBURG (DPA) - Sterrenvrien
den kunnen de komende dagen in
de diepe nachtelijke uren een op
vallend verschijnsel bekijken. In
het sterrenbeeld Maagd in het oos
ten van het firmament naderen de
helderen planeten Jupiter en Sa-
turnus elkaar dan schijnbaar tot
op twee doorsneden van de volle
maan.
Het dichtst bij elkaar komen zij in
de nacht van dinsdag op woensdag
'14 januari. Die ontmoeting is het
oogin van een zeer zeldzame astro
nomische gebeurtenis, een drie
voudige conjunctie van beide bui
tenplaneten. In een betrekkelijk
kort tijdsbestek van ongeveer zes
maanden zal het schouwspel zich
nog tweemaal herhalen, op 19 fe
bruari en op 30 juli. Zo'n samen-
stand heeft zich sinds het jaar 7
voor Christus pas dertien maal
voorgedaan en de volgende keer
dat de mensheid het weer kan zien
speelt zich pas af tijdens de jaarwis
seling 2238-39.
DEN HAAG - Tussen nu en het jaar
2000 kan het bestaande warmte-
krachtvermogen in de elektriciteils-
produktie met 2000 miljoen Watt wor
den uitgebreid. Deze mogelijkheden
houden extra energiebesparing in. me
de omdat stroom uit de industrie voor
dc openbare voorziening beschikbaar
komt. Over de voorwaarden van deze
levering aan energiebedrijven is over
eenstemming bereikt. Meerdere inzet
van steenkool en aardgas speelt bij dit
alles ook een rol.
Dit blijkt uit het rappott „Warmte
krachtkoppeling in de industrie" dat
minister Van Aardenne (economische
zaken» aan de Tweede Kamer heeft ge
stuurd. De regering onderschrijft de
conclusies van de rapporterende com
missie, die onder leiding staaKvan di
recteur-generaal van energie drs. W.
Tieleman, in grote lijnen. Zij ls met na
me verheugd over het akkoord inzake
het inpassen van de industriële warm
tekracht in het openbare net.
Het feit dat de plannen van allerlei be
drijven om met overschotten van zelf te
produceren energie bijdragen lot de to
taliteit van de energievoorziening, is
van groot belang. Dit probleem, dat al
jarenlang speelde, werd nu in samen
werking tussen overheid, elektriciteits
bedrijven. Gasunie en bedrijfsleven, op
gelost.
Behalve de financiële regeling is nu be
slist dat het warmte-krachtvermogen
voorzover dat van invloed is op de voor
spellingen voor het elektriciteitsver
bruik. in het zogenaamde Elektrici
teitsplan wordt opgenomen. Op lange
re termijn zal dit neerkomen op een ver
laging van het in aanbouw te nemen
opwekkingsvermogen, zodat er dus
minder centrales nodig zijn. Hierbij
speelt ook een rol dat er nu ai een over
capaciteit is van 3000 miljoen Watt.
Voordelen
De commissie-Tleleman ziet veel voor
delen in de toepassing van de zoee-
naamde warmte-krachtkoppeling in de
industrie, waarbij de grootschalige pro-
duktie van hoogwaardige warmte
(stoom) voor (meest continue) produk-
tieprocessen voorop staat. Dan gaat
het om energiebesparing, besparing op
de energiekosten der zelfopwekkende
industrie, kansen voor de Nederlandse
toeleverende industrie door benutting
van vernieuwingsmogelijkheden bij de
ontwikkeling, bouw en levering van de
installaties en vermindering van de
wamrtebelasting van het oppervlakte
water-
Het rapport zegt dat stimulering van
warmte-kracht noodzakelijk is. Er kan
een brandstofbesparing van 20 tot 30
procent worden bereikt Het bestaande
vermogen op dit stuk is 1100 miljoen
Watt en kan dus tot 2000 verdriedub
beld worden (van de kant der industrie
ls al meermalen gesteld dat er zeker mo
gelijkheden tot 4000 miljoen Watt zijn).
De toepassing van warmte-kracht is
niet strüdie met het zoeenaamde diver
sificatiebeleid (gebruik maken van zo
veel mogelijk verschillende energie
bronnen i. Kolen zullen namelijk op
middellange termijn bij de warmte
kracht kunnen worden ingezet met
daarvoor geschikte technieken, zoals
kolenvergassmg Daarom vindt de
commissie het afsluiten van aardgas
contracten voor dergelijke installaties,
onder voorwaarden, aanvaardbaar
vanwege de hoogwaardige toepassing
van het aardgas.
Milieuvoordelen
De regering vindt de toepassing van
warmte-kracht gewenst ook vanwege
de milieuvoordelen, zoals beperking
der luchtvervuiling als gevolg van
zwavcldioxyde-uitworp uit centrales.
Het kabinet wil dan ook de geraamde
uitbreidingen met kracht bevorderen.
Het vindt de schattingen reéel en heeft
in zijn nota energiebeleid (deel 3,
brandstofinzet centrales) hiermee al
rekening gehouden Fxtra inzet van
aardgas is een goede zaak. zij het tijde
lijk.
Toepassing van steenkool voor dit doel
is noodzakelijk, want langdurige inzet
van aardgas is in strijd met het streven
een voldoende brandstofspreiding te
ewerken in de elektriciteitssector De
problemen op het stuk van overcapaci
telt zullen groter worden. Bij de juiste
inpassing van het industriële vermogen
in het totaal zal de Nederlandse Ener
gie-Ontwikkellngs Maatschappij be
hulpzaam zijn.
Subsidies voor projecten (ook voor de
monstratie) zijn beschikbaar Opheffen
van belemmeringen op dit terrein zul
len worden bezien Desondanks kun
nen bedrijven toch wel problemen krij
gen. Kredletmogelijkheden van de Na
tionale Investerings Bank kunnen op
lossingen bieden. Nagegaan zal nog
worden of meer speciale financlerings-
regelingen mogelijk zijn en in welke ma
te de totstandkoming der projecten ook
technisch kan worden begeleid
MAATREGEL TEGEN
DISCRIMINERENDE
HORECABEDRIJVEN
DEN HAAG (ANP) - De ministerraad
heeft vrijdag een ontwerpwijziging
goedgekeurd op de drank- en horeca-
wet, die maatregelen mogelijk moet
maken tegen horecabedrijven die zich
bij herhaling schuldig maken aan ras
sendiscriminatie.
Overtreding van het verbod tot discri
minatie wegens ras in het wetboek van
strafrecht kan leiden tot weigering of
intrekking van een vergunning. In inci
dentele gevallen kan een straf van
hoogstens duizend gulden worden op
gelegd. maar met toepassing van een
ander artikel in het wetboek van straf
recht kan die straf zelfs oplopen tot tien
mille.
Een voorwaardelijke straf zal geen con
sequenties hebben voor de vergunning,
zolang hij niet wegens herhaalde over
treding ten uitvoer moet worden ge
legd Overigens zal het boetebedrag,
waarbij een bar-, café- of restaurant
houder zijn vergunning kwijtraakt, op
getrokken worden van vijftig tot dui
zend gulden.
Beter etiket op
levensmiddelen
(Van onze parlementaire redactiei
DEN HAAG - De etiketten op voorver
pakte eet- en drinkwaren moeten spoe
dig een volledig overzicht geven van
de gebruikte ingrediënten. Ook de be
handeling, die de levensmiddelen heb
ben ondergaan, moet erop vermeld
staan. De hiervoor geldende regels
moeten overeen komen met de daar
voor geldende richtlijnen van de Euro
pese Gemeenschap.
Het kabinet heeft hiertoe vrijdag op de
wekelijkse ministerraad besloten Het
Algemeen Aanduidingenbesluit etiket
tering en presentatie van levensmidde
len zal nu voor advies aan de Raad van
State worden gezonden Na de afkondi
ging van het besluit zal het ministerie
van volksgezondheid een voorlich
tingsbrochure verspreiden onder de
consumenten.
Het nieuwe etiket moet informatie be
vatten over de soort produkt. de houd
baarheid. de gebruikte ingrediënten,
naam en adres van fabrikant of verko
per. eventueel gebruiksaanwijzing en
een bewaarvoorschrift. De gebruikte in
grediënten moeten met hun soortnaam
op hel etiket worden vermeld Het
woord „bloem" is dus niet voldoende,
maar moet luiden „tarwebloem".
„Vruchten" moet worden verduidelijkt
tot bijv. „aardbeien"
Ook moet worden aangegeven welke
hulpstoffen (additieven) verwerkt zfjn.
Dat geldt ook voor de behandeling wel
ke de produkten ondergaan hebben, zo
als diepgevroren, gemalen of gedroogd.