CIALE ZEEUWSE COURANT
Geheim akkoord op
Namibië-conferentie
Boze protesten tegen
hogere stroomprijzen
Schelde-directie: niet te praten
over inwilligen financiële eisen
ZUID-AFRIKA: ALLEEN WAARNEMER
Geen vervolging
Iranbezoekers
Zelfmoord in
rechtszaal
ONTHEFFING MINISTERIE NODIG
Dader aanslag
Nairobi bekend
Veel bewolking
Veel beivolking en waarschijnlijk tot
de avond droog.
Middagtemperatuur van 5 graden aan
de kust tot O graden in het oosten
Tot matigof krachtig toenemende
zuidwestenwind.
224e jaargang no. 6
Donderdag 8 januari 1981
KEUKENCENTRUM
't HOEKJE VAN GOES
Koningstraat 9. tel. 01100-14160
KELLER EN BOSCH
KEUKENSPECIALIST
Van ome correspondent)
JOHANNESBURG - Terwijl VN-secretaris-generaal dr. Kurt Waldheim de Namibiè-conferentie
woensdagmiddag met een vertraging van dertig minuten opende, spreken diplomatieke kringen
ervan dat achter de schermen reeds een „deal" werd afgesproken. Volgens deze onbevestigde
overeenkomst zou Zuid-Afrika bereid zijn om de bevoegdheden van de ministerraad van Namibië,
die uit leden van de Democratische Turnhalle-Alliantie bestaat, te reduceren en weer aan de
generaal-administrateur over te dragen.
Daarvoor in de plaats zal dan de com- ding van de Verenigde Naties. De inter
ne partijen van Namibië hadden de
missaris van de Verenigde Naties
Namibië, de Finse diplomaat Martti
Athisaari. terugtreden zodra het juiste
tijdstip voor de onafhankelijkheidspro
cedure onder controle van de Verenigde
Naties is vastgesteld.
Martti Athisaari wordt vooral in Zuid-
afnkaanse kringen gezien als het sym
bool voor de eenzijdige pro-Swapo-hou-
ISLE OF WIGHT, VIRGINIA (AP) -
Een 29-jarige Amerikaan heeft zichzelf
in een rechtszaal in de staat Virginia
doodgestoken, enkele seconden nadat
de rechter het vonnis had voorgelezen.
De rechter veroordeelde de man tot tien
jaar gevangenisstraf, waarvan vijf jaar
voorwaardelijk, wegens de verkrach
ting van zijn 11-jarige geadopteerde
dochter.
Nadat het vonnis was uitgesproken,
trok de man een mes en stak zich recht
door het hart.
fluor
In de periode augustus tot en met no
vember is in het Sloegebied het fluor-
gehalte van het gras bijna verdubbeld
in vergelijking met het jaar ervoor.
Ook het fluorgehalte van het verse bie
tenblad en in de bietenbladkuilen
steeg verontrustend veertig procent
meer dan in 1979
PAGINA 3
daling
Volgens prof dr Rutten. secretaris-ge
neraal van economische zaken, is er
een daling van het reèle loon nodig om
de economische problemen het hoofd
te bieden. Er is ook een aanpak moge
lijk in de vorm van ombuigingen in de
gemeenschapsuitgaven tot zes miljard
gulden per jaar Met Iets verdergaande
loonmatiging kan worden voorkomen
d8t de bezuinigingen in de staatsuit
gaven en sociale zekerheid nog groter
moeten worden
PAGINA 7
verklaring
Rljn-Schelde-Verolme geeft voor zijn
werknemers die worden uitgezonden
naar Arabische staten nlet-jood-ver-
klarlngen at Het concern ziet dit niet
als een ongeoorloofde zaak. mede
wege de eerste zorg die het heeft
de handhaving van de werkgelegen
held.
PAGINA 11
drugs
De harmonisatieraad welzijnsbeleid Is
van mening dat de gedwongen behan
deling van de druggebruiker een ver
keerde 'oplossing' is. Een dergelijke
keuze heeft maatschappelijke voorde
len maar of de behandeling voor het
individu effect zal hebben, is niet ze
ker
finale
Brazilië heeft zich woensdag geplaatst
voor definalevande mini-wereldbeker
In Urugay door een 4-1 zege tegen
West-Duitsland De Brazilianen ont-
moeten zaterdag in de eindstrijd het
team van het 'thuisland'
PAOINA 17
vacatures
Produktiepersoneel voor de continu
werkende bedrijven in de Nederlandse j
chemische industrie is moellij k te knj- I
gen Naar schatUng zijn er duizend va
catures voor proces-operators Steeds j
meer zullen de bedrijven zelf hun vak
lieden moeten opleiden
Nieuws uit Zeeland: 2, 5, 7
en 9.
Binnen- en buitenland: 3
en 11.
Opinie: 4.
Sport: 13.
Varia: 14.
Radio en televisie; 15.
Financiën: 17.
den om vrede en ontwikkeling in
Zuidelijk Afrika te garanderen.
Intussen beschuldigde het regerings
blad „Daily News" in Dar es Salaam
(Tanzaniê) woensdag de binnenlandse
partijen van Namibië marionetten in de
handen van Zuid-Afrika te zijn. Het
blad eiste ook van de westelijke con
tactgroep. die aan de conferentie deel
neemt, om druk op Zuid-Afrika uit te
oefenen om dezelfde concessies te doen
als Swapo.
In Pretoria en Kaapstad is men trou
wens helemaal niet enthousiast over
laatste tijd herhaaldelijk de VN be
schuldigd in het conflict niet neutraal
te zijn en de kant van Swapo te kiezen.
Intussen verklaarde de Zuidadrikaanse
minister van buitenlandse zaken. Pik
Botha, in Kaapstad nog eens dat Zuid-
Afrika alleen als waarnemer aan de con
ferentie in het Palais des Nations in Ge-
nèvé deelneemt en de delegatie onmid
dellijk zal terugroepen indien de Ver
enigde Naties dit willen veranderen.
Botha wees er op dat een dergelijke
overeenkomst tussen zijn land en de VN
werd afgesproken.
Aangepast
Ook de Zuidafrikaanse administra
teur-generaal van Namibië, Danie
Hough, beklemtoonde nog eens dat hij
zijn taak alleen als coordinator voor de
binnenlandse partijen beschouwt en
dat deze partijen gelijk behandeld
moeten worden met Swapo. Waarne- nister van onderwijs, Anahita Rateb-
mers menen dat dr. Kurt Waldheim zad, die een bezoek brengt aan India,
het onverwachte bezoek van de VVest-
duitse minister van buitenlandse za
ken, Hans-Dietrich Genschcr, aan Ge-
nève, die daar ook gesprekken voerde
met de Zuidafrikaanse ambassadeur
bij de Verenigde Naties. A. Eksteen, en
de administrateur-generaal, Danie
Hough. Genscher behoort niet tot de
Duitse delegatie. Hij had nog verleden
maand geweigerd om Dirk Mudge van
de Demokratische Turnhalle-Alliantie
in Bonn te ontvangen, terwijl hij kort
tevoren gesprekken voerde met Sam
Nujoma, de leider van Swapo.
GENEVE - In Geneve is woensdag de conferentie begonnen, die moet leiden tot de
definitieve onafhankelijkheid van Nambie, het vroegere Zuid-West Afrika. Op de
foto de delegatie van de SWAPO, links Theo Ben Gurirab en rechts Sam Nujoma.
KABOEL WIL MET
BUREN PRATEN
ONDER TOEZICHT
VAN DE VN
NEW DELHI (AFP) - De Afghaanse mi-
zijn rede in Genève veranderde om aan
het Zuidafrikaanse standpunt tege
moet te komen. Dr. Waldheim onder-
heeft een boodschap van president Ba-
brak Harm al overhandigd aan de In
diase premier, Indira Ghandi waarin
streepte in zijn openingsrede dat nog Afghanistan positief reageert op het
dit jaar een oplossing voor het pro
bleem Namibië gevonden moet wor-
NAIROBI (TJPD - De regering van Ke
nia heeft woensdag verklaard dat de
aanslag die op oudejaarsavond in het
Norfolk-hotel in Nairobi is gepleegd
het werk geweest is van een lid van een
radicale Palestijnse groep, Qaddura
Mohammad Abd El Hamid genaamd.
Hij is lid van het Volksfront voor de
Bevrijding van Palestina.
jongste Pakistaanse voorstel te komen
tot onderhandelingen onder toezicht
van de VN.
In een vraaggesprek met het Engelsta
lige dagblad 'Indian Express' zegt me
vrouw Ratebzad dat president Karmal
in de boodschap de wens uitspreek met
Pakistan en Iran te praten in tegen
woordigheid van een vertegenwoordi
ger van de Verenigde Naties.
Het voorstel van Pakistan behelst on
derhandelingen met de regerende de
mocratische volkspartij van Afghanis
tan en niet met de Afghaanse regering.
Hiermee wil Pakistan voorkomen dat
het voeren van besprekingen worden
opgevat als een Impliciete erkenning
van de regering van Babrak Karmal.
(Van onze redactie economie)
DEN HAAG - De verwachte stijgingen
der stroomtarieven als gevolg van de
verbruiksdaling (mede door besparin
gen) heeft tot vele protesten geleid.
Van verscheidene kanten is er op aan
gedrongen dat minister Van Aardenne
een stokje steekt voor de in het voor
uitzicht gestelde prijsverhogingen.
Dat zou kunnen aan de hand van het
prijsbeleid.
Ook de stroomproduktlebedrijven val
len onder het prijsbeleid. In beginsel
mogen zij voor 1981 een tariefVerhoging
van 2.25 procent maximaal toepassen.
Dat heeft Van Aardenne In juni vorig
jaar al laten weten Toen stond echter
nog niet vast dat het verbruik flink zou
dalen, zoals later bleek Bij een prijsbe
leid hoort echter een ontheffingenbe
leid bedrijven die menen een kosten-
ontwl! keling te hebben op grond waar
van zij over het toegestane maximum
moeten gaan. dienen dit verlangen bij
Economische Zaken te bepleiten
Zelfs als een tariefverhoging tot 2.25
procent iof minderi is voorgenomen ls
de regel dat dit plan wordt gemeld. In
de praktijk blijkt dit niet steeds te ge
beuren. De stand van zaken is nu dat
van de 91 elektriciteitsbedrijven in ons
land er zeven een ontheffing hebben ge
vraagd om boven het toegestane maxi
mum uit te gaan. Geen van die aanvra
gen is al definitief afgehandeld, wel zijn
enkele toezeggingen gedaan.
Het zal nog enkele weken duren voor
dat de ontheffingen bij Economische
zaken officieel zijn verleend. Daarbij is
het streven om niet hoger te gaan dan
gemiddeld 5 procent tariefverhoging
per bedrijf. Dat percentage is ccn gc
middelde, het klelnverbrulkerstarief
(huishoudens) wordt meer verhoogd
dan dat voor de grootverbruikers (be
drijven).
Doorberekenen
Bij de tariefverhoging gaat het uiter
aard om het doorberekenen van kos
tenontwikkelingen. In het kader van
een aanvraag om ontheffing bekijkt
Economische Zaken de vermogenspo
sitie van het betrokken bedrijf en het
patroon van kosten en opbrengsten.
•Hierbij wordt ook in aanmerking ge
nomen dat het percentage van 2.25 in
dertijd in overleg met de stroombe
drijven is bepaald. Toen waren echter
de jaarrekeningen 1980 en de begrotin
gen 1981 nog niet bekend-
Bij het vaststellen van de 2.25 procent
was rekening gehouden met verbruiks-
stijgingen die een „matigend effect op
de kosten zouden hebben. Maar dat ef
fect is nu uitgebleven, althans in som
mige gevallen, waardoor ook de situatie
blijft dat men in de ene regio meer voor
elektriciteit zal moeten betalen dan In
de andere Dat heeft te maken met de
totaal verschillende situaties der be
drijven.
De elektriciteitsbedrijven moeten reke
nen met stijging van vaste kosten per
eenheid produkt. maar ook met de stij
ging van de brandstofkosten. Deze bei
de bestanddelen zijn ongeveer even
groot. Het mindere verbruik werkt ui
teraard door ln de brandstofkosten,
maar niet in de vaste kosten. In ieder
geval worden de berekeningen die aan
de ontheffingsaanvragen ten grondslag
liggen bij Economische Zaken niet zon
der meer aanvaard, maar zorgvuldig ge
controleerd.
Overcapaciteit
Van invloed op de stijging der vaste
kosten is het feit dat ons land een over
capaciteit aan elektrisch vermogen
heeft. Er staat voor 15 miljard mega
watt opgesteld, terwijl (reserve inbe
grepen i niet meer dan ongeveer 12 mil
jard megawatt wordt benuL De ont
wikkeling naar een lager energiever
bruik werkt uiteraard niet bevorde
rend op de plannen voor de bouw van
nieuwe centrales (bepaalde oude moe
ten echter langzamerhand worden ver
vangen).
Energiebewust gedrag van huishou-
DRIEBERGEN-Een groep zigeuners die woensdag besloten vrijwillig te vertrekken uit Almere. heeft gisteravond op de
rijksweg bij Zeist voor een chaos gezorgd. De auto's van de groep, die wordt geleid door zigeunerkoning Petaio. stopten
op de snelweg die vervolgens door de rijkspolitie voor alle overige verkeer werd afgesloten De zigeuners mochten onder
toezicht van de politie in Zeist tanken. Tegen middernacht stopte de karavaan op de Amersfoortse straatweg tussen
Zeist en Soesterberg. waar Petaio op het terrein van het bisdom Utrecht onderdak zei te gaan zoeken. De politie die de
zigeuners op hun reis naar West-Duitsland begeleidt, liet hen daar voorlopig ongemoeid
WASHINGTON (AUPL'RTRt- De Ame
rikaanse minister van justitie. Benja
min Civiletti, heeft woensdag ver
klaard dat het ministerie van justitie
het onderzoek naar het gedrag van tien
burgers die op 31 mei 1980 naar Iran
waren gereisd heeft gesloten en dat er
geen vervolging zal worden ingesteld.
Eén van hen. Ramsey Clark, zorgde in
juni vorig jaar voor opschudding door
het verbod dat president Carter op 17
april had Ingesteld op het reizen naar
Iran te overtreden door met een afvaar
diging van tien man naar Teheran te
gaan voor het bijwonen van een confe
rentie
De woordvoerder van het Amerikaanse
ministerie van buitenlandse zaken.
John Trattner. zei gisteren dat de VS
een officieel antwoord van Iran op hun
jongste voorstellen tot beëindiging van
de gijzelaarscrisis verwachten voordat
president Carter op 20 januari zijn ambt
verlaat. Hij voegde er echter aan toe dat
belangrijke kwesties nog geregeld
moesten worden. Hij sprak berichten
tegen dat Teheran in beginsel ai had
ingestemd met de Amerikaanse voor
stellen om tegemoet te komen aan de
Iraanse eisen
Intussen gaat de strijd in Iran voort.
Iran heeft woensdag laten weten dat
zijn oprukkende troepen in een man-
tegen-man-gevecht met Iraakse eenhe
den gewikkeld zijn en dat de verdedi
gingslinies van Irak in de meeste secto
ren van het 540 kilometer lange front
afbrokkelen.
Sinds het begin van hel Iraanse tegen
offensief zijn rond 3.000 Iraakse militai
ren gevangen genomen, 495 Iraakse
krijgsgevangen zijn woensdag op het
station van Teheran aangekomen Dui
zenden inwoners van de stad waren ge
tuige van deze aankomst
BRIEF AAN WERKNEMERS WORDT VANDAAG BEZORGD
VLISSINGEN - 'Wij zijn tot het uiterste
bereid om constructief te overleggen.
Wij zijn echter beslist niet bereid het
door de FNV voortdurend stellen van
dreigementen, dictaten en ultimatums
ais constructief overleg aan te merken.
Voorstellen die boven de mogelijkhe
den van dc Koninklijke Maatschappij
De Schelde uitgaan kunnen nu een
maal niet worden aanvaard. Wie dat
toch wil doordrijven brengt de toe
komst van ons bedrijf in gevaar'. Aldus
de slotalinea van een brief die de direc
tie van de Koninklijke Maatschappij
De Schelde in Vlissingcn vandaag,
donderdag, aan de werknemers van dit
bedrijf zal bezorgen. De directie van de
Vlissingse werf neemt in de brief een
duidelijk standpunt in: extra financië
le eisen kunnen bij de onderhandelin
gen over nieuwe arbeidsvoorwaarden
niet worden ingewilligd en daarover
valt dan ook op geen enkele wijze te
praten.
De brief, die gistermiddag laat ter post
werd bezorgd en die komt vlak voor een
ledenvergadering Van de Industrie
bond FNV over eventuele nieuwe acties
bij de KMS vanavond om half acht in
het Scheldekwartier. zet de standpun
ten van de directie van de KMS op een
rijtje en trekt duidelijk de grenzen
waarbinnen de directie van het bedrijf
gezien de huidige financiële situatie
kan manoeuvreren De KMSdirecteu
ren drs C. Hartog en ïr J van Loosen
hebben de brief ondertekend, maar
groepsdirecteur dipl. lng Jan-Ane
Smit die nog in het buitenland verblijft
staatzo werd van Schelde-zljde woens
dag verzekerd, volledig achter de In
houd ervan
Het gegeven dat er geen geld ln de
KMS-kas is om financiële verlangens te
bevredigen loopt als een rode draad
door de brief Daarin wordt eveneens
gesteld dat 'het de grote kracht van de
KMS steeds is geweest dat wij door een
Slot zie pagina 2 kolom 2)
Kernwapens en
verkiezingen
ls er één kwestie is die in
xide loop van het voorjaar
de verkiezingsstrijd voor de
tweede kamer volledig zal
gaan overheersen dan is het
die van de kernbewapening.
De scheidslijnen over de kemwapenta-
ken van Nederland ln de toekomst lo
pen niet alleen tussen de politieke par
tijen. maar ook dwars door de partijen
heen. Nog niet eerder is ln dit land de
inhoudelijke kant van de deelname aan
het NAVO-bondgenootschap zo dicht
bij het publiek en (met de stembus ln
het vooruitzicht) met al zijn gewicht
aan belangen van veiligheid en buiten
landse politiek bij de kiezer gebracht.
Tijdens het optreden van het kabinet-
Van Agt is de zaak onder hoogspanning
gekomen. Het bewogen kamerdebat
over de beslissing in de Brusselse NA-
VO-raad tot de produktie van nieuwe
kruisraketten (een stuk modernisering
van het westerse kemwapenarsenaal
dusi. dat in december 1979 werd gehou
den heeft de belangstelling voor en de
emoties over het kemwapenbeleid ste
vig aangespoord. Toen ai. bij de uiterst
wankele meerderheid in het parlement
over het optreden van de twee verant
woordelijke ministers in de NAVO-
raad. Scholten van defensie en Van der
Klaauw van buitenlandse zaken, en de
rondreis van minister-president Van
Agt langs de bondgenoten om begrip te
vragen voor de bedenkingen ln datzelf
de parlement, was duidelijk dat er op
weg naar de verkiezingen scherp op het
toekomstige kemwapenbeleid zou wor
den gespeeld.
Inmiddels zijn binnen de vier belang
rijkste politieke partijen, CDA.
PvdA. D'66 en WD de voorpostgevech
ten over de kemwapenkwestie gele
verd. Tegenstellingen, stromingen,
nuances en voorzichtigheden beginnen
zich af te tekenen. Geen enkele partij
kan het zich veroorloven om de zaak in
het vage te latea Daartoe zijn de politi
ci. van achterbannen via voormannen
tot complete fracties, in de voorbije pe
riode te zeer uitgedaagd. Voorlichting,
maatschappelijke actie en politieke
pressie hebben het hele denken over de
atoombewapening en de moeizame in
ternationale pogingen deze te beheer
sen. het denken over het nucleair even
wicht tussen oost en west en de eigen
houding binnen het NAVO-bondge
nootschap veel directer en vaak ook be-
wogener gemaakt dan vroeger het ge
val was. Op de ontwerp-verkiezingspro-
gramma's van de politieke partijen is
dat alles niet zonder gevolgen gebleven
Sterk tot de verbeelding heeft ln de pu
blieke discussie gesproken de leus van
het Interkerkelijk Vredesberaad (IKV)
„De kernwapens de wereld uit, te begin
nen in Nederland" Recente kerkelijke
uitspraken zijn door de vasthoudend
heid van de IKV-dadendrang beïn
vloed. Daarnaast waren er andere vor
men. waarin de publieke opinie met het
oog op de politieke besluitvorming in
deze kwestie werd gemobiliseerd een
week geleden nog de advertentie van
800 Nederlandse artsen met de oproep
eens goed na te denken over de gevol
gen van een atoomaanval.
Op het politiek erf zijn overigens de
kaarten nog op geen stukken na ge
schud Wèl zijn alvast enkele sterke
troeven uitgespeeld Zo heeft PvdA-
lijstaanvoerder Den Uyl half vorig jaar
laten weten dat hij niet beschikbaar is
wanneer zijn partijicongresi zou beslui
ten om het standpunt in te nemen dat
Nederland alle kernwapentaken moet
afstoten. Aanvankelijk vond hij partij
voorzitter Max van den Berg lijnrecht
tegenover zich. Na veel binnenskamer-
se herrie is toen in het ontwerpverkie-
zingsprogramma een compromis opge
nomen dat uitkomt op afwijzing van
plaatsing van nieuwe middellange af
standsraketten in Nederland en afsto
ting van vier tot vijf atoomtaken in
overleg met de NAVO-bondgenoten.
Uit dat verkiezingsprogramma in eer
ste lezing is inmiddels een zestal 'strijd
punten' geformuleerd voor onderhan
delingen met een eventuele regerings
partner. waarbij de PvdA zich in de
kwestie van de kernbewapening aan
heilige eisen bindt. Ook in D'66 heeft
het over de Nederlandse atoomtaken
van de toekomst al stevig gestormd.
Toen het congres liet blijken dat het wel
wat voelde voor een onvoorwaardelijke
afwijzing van nieuwe atoomtaken stel
de buitenlandspecialist Brinkhorst
(destijds naast Van der Stoel staatsse
cretaris van buitenlandse zaken) zfjn
positie in de waagschaal. Ook daar het
zoeken naar een compromis, dat per
saldo de kou een beetje van de lucht
haalde maar straks in de verkiezings
campagne ongetwijfeld een rol van be
tekenis zal gaan spelen. En dan was er
begin deze week het rapport van de spe
ciale studiecommissie van het CDA.
waarin ondubbelzinnig werd vastge
steld geen atoompacifisme. geen een
zijdige Nederlandse stappen tegen
kernwapens, geen vertrek van Neder
land uit de NAVO Een rapport dat bin
nen de gelederen van de christendemo
craten met gemengde gevoelens is ont
vangen. omdat het ingaat tegen de ge
matigd kritische houding die de CDA-
fractie tot nu toe heeft ingenomen.
Kortom, wie zich had voorgesteld
dat ln het vooruitzicht van de ka
merverkiezingen van mei aanstaande
de kansen op een nieuwe regeringscom
binatie beter te voorspellen zijn dan
vier jaar geleden het geval was. moet
zich maar niet al te veel illusies maken.
De kwestie van de kernbewapening en
de Nederlandse houding daartegenover
zou voor de binnenlandse politieke
krachtsverhoudingen wel eens een erg
onbarmhartige spiegel kunnen worden.
vdM
