PROVINCIALE ZEEUWSE COURANT
De Geus: AWACS geen
signaal aan Moskou
Albeda dreigt VVD met onaanvaardbaar
Extra 200 miljoen
vooral voor bouw
DEFENSIEVE VOORZORG NA VO
Kort geding verpleegkundigen
Gasthuis in Middelburg
y* jBMïiÈÏr
Nobelfeest in teken Polen
j
vandaag
AANVULLEND BELEID ALBEDA
Solidariteit
wil vrijlating
politieke
gevangenen
Eerste A WA CS op Ramstein
INZET: GEDWONGEN OVERPLAATSING
Plan Brezjnev:
overeenkomst
neutraliteit
Perzische Golf
KABINET KIEST VOOR HARDE LIJN
Oplopende temperatuur
Veel bewolking en af en toe regen of
motregen. Temperatuur oplopend tot
vier graden in het zuidoosten tot om
streeks acht graden in het noordwes
ten Zuidwesten wind. aan de kust
hard tot stormachtig
223e jaargang no. 292
Donderdag 11 december 1980
(Van onze correspondent)
BRUSSEL - Het inschakelen van vier Amerikaanse vliegtuigen boordevol elektronische appara
tuur (Awacs) om de situatie rond Polen beter in het oog te kunnen houden, wordt door minister De
Geus (defensie) niet beschouwd als een signaal van de NAVO aan het adres van Moskou dat de
NAVO-landen bezorgd zijn over de dreiging van een Russisch militair ingrijpen in Polen.
„Het gaat om een oefening en de defensieministers van de NAVO-landen hebben daar dinsdagmid
dag alleen maar kennis van genomen. Het is geen signaal zoals het bijeenhouden van het Atlanti
sche NAVO-smaldeel", verklaarde minister De Geus woensdag na afloop van de ministerièle
bijeenkomst over de defensieplanning van de NAVO.
Minister De Geus bleef daarmee in lijn
met zijn verklaring van dinsdagavond,
toen hij de verwachting uitsprak dat de
NAVO geen andere signalen aan Mos
kou zou geven. Ik heb daar ook geen
behoefte aan. zei hij toen. Naderhand
bleek dat de beslissing om Awacs-vlieg-
tuigen vanuit Amerika naar Duitsland
over te vliegen toen al was genomen.
De Nederlandse bewindsman stond al
leen in zijn beoordeling. De Amerikaan
se minister van defensie. Harold Brown,
verklaarde oensdagmiddag dat het lij-
schakelen van de Awacs-toestellen (die
500 kilometer ver over de grens kunnen
..zien" en nog verder kunnen ..afhoren")
gaat. Dit staat op hetzelfde niveau Is
het niet-ontbinden van het Atlantisch
smaldeel, aldus Luns. Deze laatste be
slissing werd dinsdag door defensie
ministers van de veertien NAVO-lan
den (alleen Frankrijk doet niet mee)
formeel bevestigd.
Minister De Geus: „Politieke signalen
geven laat ik over aan de ministers van
buitenlandse zaken van de NAVO-lan
den (inclusief Frankrijk). Die komen
donderdag en vr(jdag in Brussel bij
een". Volgens De Geus houden de
Awacs-toestellen alleen maar een oefe
ning. Mr. Luns noemde deze oefening
best in verband met Polen mag worden later „veel belangrijker" dan de vorige
gebracht elf oefeningen in Europa met Awacs-
Waarschuwing
NAVO-secretaris-gencraal Joseph
Luns bevestigde in een radio-inter
view dat het om een „ernstige waar
schuwing" van de NAVO aan Moskou
toestellen, waaraan toen overigens ook
geen ruchtbaarheid werd gegeven
De defensieministers lieten woensdag
nog meer signalen uitgaan waaruit de
bezorgdheid van de NAVO over de si
tuatie rond Polen blijkt Formeel werd
goedkeuring gehecht aan een verkla
ring dat de NAVO-opperbevelhebber
„routinematige voorzorgsmaatregelen
van puur defensief karakter neemt".
Het gaat om maatregelen die de NA VG
commandant, de Amerikaanse gene
raal Bernard Rogers, ook mag nemen
zonder dat de ministers daarin gekend
zijn
De Amerikaanse minister Brown zei op
een persconferentie dat de militaire in
spanningen van het Westen opgevoerd
zullen moeten worden ais de Sowjet-
Unie daadwerkelijk militair in Polen in
grijpt Eenzelfde conclusie, iets zwak
ker geformuleerd, verbond de Engelse
defensieminister Pym aan een Rus
sisch Ingrijpen in Polen. Andere landen
lieten zich hier volgens De Qeus niet
over uit.
De Nederlandse bewindsman, om een
reactie gevraagd, zei: ..Laten we hopen
dat er niks gebeurt en dat we politieke
middelen vinden om de Sowjets van
een ingrijpen in Polen te weerhouden".
rente
De watermaatschappij Zuld-WestNe-
derland Is van plan strenger op te tre
den tegen verbruikers die rekeningen
en voorschotnota's te laat betalen. Op
die manier kunnen de renteverliezen
wat worden teruggebracht
PAGINA 3
heroïne
Het heroïnegebruik ln Amsterdam
heeft dit Jaar een record-aantal slacht
oflers gekost De stijging van het aan
tal slachtoffers (tot begin december 42
doden) hangt nauw samen met ver
schuivingen ln de drugswereld Door
een aantal gebeurtenissen verander
den de aanvoerlijnen en kwam er een
ander, gevaarlijker soort heroine uit
het Midden-Oosten ln ons land.
PAGINA 7
dieper
Het kanaal Gent-Terneuzen moet wor
den uitgediept tot minstens achtUen
meter. Daarbij moet de loop van het
kanaal Intact blijven. Op Nederlands
grondgebied zou het kanaal 150 meter
breed moeten zijn en in Belglè 200 me
ter Burgemeester P. de Paepe van
Gent lanceerde deze ideeën tijdens
een lunchbijeenkomst ln Terneuzen.
DEN HAAG (ANP) - Minister Albeda naai beleid tussen de provincies en mi-
(sociale zaken) heeft de tweede kamer nister Van Aardenne (economische za-
laten weten dat de regering voor 1981 ken) is inmiddels afgerond.
200 miljoen gulden extra wil besteden
voor aanvullend werkgelegenheidsbe
leid. De helft daarvan is bestemd voor
de bouw. vijftig miljoen gulden wordt
uitgetrokken voor intensivering van
het arbeidsmarktbeleid en de resteren
de vijftig miljoen worden aangewend
voor het regionale beleid.
Albeda zegt in een brief aan de kamer
dat hij bang is dat nog geen einde is
gekomen aan de stijging van de werk
loosheid in de bouw. Daarom stelt hij
maatregelen voor die al op korte ter
mijn een positief effect kunnen opleve
ren. Hierbij zal zo goed mogelijk reke
ning worden gehouden met de proble
men per regio.
WARSCHAU <DPA(- De nieuwe Poolse
vakbind Solidariteit heeft woensdag
in Gdansk besloten een commissie ter
verdediging van de politieke gevange
nen te vormen. Daarvan zouden ook
bekende vertegenwoordigers uit de
Poolse cultuur en wetenschap lid moe
ten zijn.
De coördinatiecommissie van Solidari
teit zegt dat vrijlating van politieke ge
vangenen en beëindiging van hun ver
volging voorwaarde is voor herstel van
vertrouwen tussen regering en maat
schappij.
De bond wil geen oordeel geven over de
politieke oogmerken of in de bevoegd
heden treden van de justitie, maar nie
mand mag wegens zijn overtuiging o:
zijn mening worden opgesloten, alduf
Solidariteit
Hij wees naar het slotcommuniqué
waarin wordt gezegd dat een militaire
interventie in Polen een ernstige be
dreiging voor veiligheid en stabiliteit
zou zijn ..met verstrekkende gevolgen
voor alle facetten van de Oost-Westbe
trekkingen
De Sowjet-Unie heeft de beperkingen
die voor westerse militaire waarne
mers aan de Pools-Ooslduitsc grens
waren ingesteld, opgeheven. Dit heeft
een Amerikaanse woordvoerder
woensdag in West-Berlijn meegedeeld.
Bepaalde grensgebieden waren door de
Sowjet-Unie voor de drie westerse geal
lieerden in West-Berlijn - Groot-Bnt-
tannie. Frankrijk en de Verenigde Sta
ten - ontoegankelijk verklaard krach
tens een order die op 29 november was
uitgevaardigd.
De Poolse overheid is bezorgd over de
bevoorrading van de winkels voor de
komende feestdagen. De Polen zijn ge
wend de kerstdagen te vieren met goed
eten en drinken, maar de winkels wor
den steeds leger
Ondanks aanzienlijke import moet op
(Slot zie pagina 6 kolom 5)
i Van onze correspondent i
BONN - De Amerikaanse strijd
krachten in de Bondsrepubliek
kunnen sinds woensdag vanuit de
lucht alle militaire manoeuvres in
Oost-Duitsland en grote delen van
Polen scherp in de galen houden.
Het eerste Awacs-vliegtuig uit een
reeks van vier met radar- en radio
apparatuur volgestouwde toestel
len landde gisteren op de grote NA-
VO-basis in het Duitse Ramstein.
De machines blijven hier voorlo
pig voor 30 dagen gestationeerd.
Met de overige toestellen, die in een
non-stopvlucht uit de Verenigde
Staten overkomen, arriveren 200
man technisch personeel nodig om
twee van de machines dag en nacht
in de lucht te houden. De Awacs-
machines worden ingezet langs de
Tsjechische en de inter-Duitse
grens en de Oostzee
Met hun elektronische apparatuur
kunnen zij tot 550 kilometer ver
naar Polen spieden. De strategi
sche waarde van Awacs op dit
ogenblik ligt in het feit dat de elek
tronische „ogen" bijvoorbeeld ook
een gecamoufleerde opmars van
het Oostblok veel eerder kunnen
verkennen dan andere waarschu
wingssystemen. Ze registreren
daarnaast „alles wat vliegt", in het
bijzonder laagvliegende machines
die wegens de kromming van de
aarde door de traditionele radar
systemen niet doeltreffend kunnen
worden waargenomen
MIDDELBURG - De verpleegkundi
gen Jannie Hoek en Jolanda Linden-
burg, verbonden aan het algemeen
Gasthuis in Middelburg, willen dat de
onafhankelijke rechter een uitspraak
Het geld zal worden besteed aan de
bouw van meer woningen, snellere uit
voering van projecten in stadsvernieu
wing en woningverbetering en aan uit
voering van bestedlngsgerede projec
ten in de sfeer van de rijksgebouwen.
'De sterke stijging van de werkloosheid
vertoont een aantal onevenwichtighe
den. die een intensivering van het ar
beidsmarktbeleid vragen," schnjft Al
beda. Hij wil vijftig mihoen gulden ge
bruiken om op de arbeidsmarkt knel
punten weg te nemen, Vooral minder
heidsgroepen worden getroffen door de
verslechterende arbeidsmarkt, De be
middeling zal worden verbeterd en de
mogelijkheden voor scholing zullen
worden vergroot. Ook deeltijdarbeid
krijgt een duwtje ln de rug.
Met de problemen op dit gebied hangt
samen dat de verschillende regio's gro
te verschillen vertonen. Voor bestrij
ding van hoge werkloosheid in specifie
ke gebieden trekt de regering nog eens
vijftig miljoen uit. Dit bedrag zal naar
Albeda verwacht vooral worden be
steed aan bouwprojecten. Een beslis
sing hierover zal worden meegedeeld in
de nota sociaal-economisch beleid
1981-1985. die de kamer binnenkort zal
bereiken. Het overleg over het regio-
■§11 r* v lij]
MB m
(fi ;g
W»gl H
ij
"v-
OSLCPSTOCKHOLM - De spanningen rond Polen klonken woensdag nadrukkelijk door bij de feesten rond de
uitreiking van de Nobelprijzen in Oslo en Stockholm.
De voorzitter van het Noorse Nobel-comlté. professor John Sanness. zei in Oslo dat Europa in deze herfst in Polen 'de
doorbraak van een bevrijdingsbeweging beleeft'. Met bezorgdheid en hoop wordt het verloop van deze ontwikkeling
gevolgd, die over de grenzen van Polen heen grote effecten heeft Sannes irechtsi sprak deze woorden bij het overhandi
gen van de Nobelprijzen voor de vrede aan de Argentijnse strijder voor de mensenrechten Adolfo Perez Esquivel
(midden).
Het feest in de Zweedse hoofdstad Stockholm, waar koning Carl Gustaf de Nobelprijs voor literatuur en voor weten
schap uitreikte, kreeg een speciaal accent door de aanwezigheid van verscheidene Poolse dissidenten, onder wie Stefan
Kisielewskl, Irena Slawinska en Mlroslaw Tsjojecki. Ze waren uitgenodigd op verzoek van de in Amerika levende Poolse
winnaar van de literatuur prijs. Czeslaw Mllosz.
doet over hun gedwongen overplaat
sing binnen het ziekenhuis. Zij hebben
daarom bij de president van de arron
dissementsrechtbank in Middelburg,
mr. G. R. André de la Porte, een kort
geding aangespannen. Het geding
dient dinsdag 16 december aanstaan
de. De twee verpleegkundigen hebben
voorshands hun overplaatsing gewei-
NEW DEHLI (RTRi- De Russische pre
sident Leonid Brezjnev heeft in een
toespraak tot het Indiase parlement de
Verenigde Staten en andere landen een
pact voorgesteld in het raam waarvan
alle vreemde militaire bases in het ge
bied van de Perzische Golf verboden
zouden zijn.
De Sowjet-Russische president zei dat
hij een 'doctrine van vrede en veilig
heid' van vijf punten voorstelde, krach
tens welke alle mogendheden zich zou
den verplichten tot niet-inmengïng in
het vrije gebruik van de zeewegen tus
sen de Perzische Golf en de rest van de
wereld. Het pact zou ook het invoeren
van kernwapens ln het gebied verbie
den en de belofte van alle staten af
dwingen zich niet te mengen in de bin
nenlandse aangelegenheden van de
landen aan de Golf. Vreemde mogend
heden zouden moeten beloven dat zij de
niet-gebonden status van landen aan
de Golf respecteren en niet betrekken
bij militaire blokken met ook kernmo-
gendheden. Ook zouden zij toezeggen
dat zij eikaars soevereine aanspraken
op hun eigen natuurlijke hulpbronnen
respecteren „De Sowjet-Unie is niet
van plan zich aan de olie in het Midden-
Oosten of haar vervoerroutes te vergrij
pen", zei hij.
gerd en zij zijn in afwachting vaq nade
re ontwikkelingen geschorst.
Zoals gemeld, hebben de betrokken
verpleegkundigen principiële geloofs
bezwaren tegen het uit medische over
wegingen vroegtijdig beëindigen van
zwangerschappen Doordat zij werk
zaam waren op de afdeling verloskun
de gynaecologie van het Middelburgse
Gasthuis, leverde dat problemen op.
ook al weigerden de verpleegkundigen
alleen de behandeling ihet opwekken
van de vroeggeboorte als zodanig) en
met de verpleging van de betrokken pa
tiënten. Eén en ander klemde te meer,
omdat er aanvankelijk vijf verpleeg
kundigen waren op de afdeling die in
gewetensnood kwamen. Van die vijf
hebben er twee een andere baan aan
vaard en is er één akkoord gegaan met
de noodzakelijke overplaatsing.
De directie van het algemeen Gasthuis
heeft de verpleegkundigen met ingang
van 1 december '80 overplaatsing aan
gezegd, nadater ongeveer zes maanden
geprobeerd was in overleg met de vrou
wen een andere oplossing te zoeken.
Dat stuitte echter op tegenstand van de
verpleegkundigen. Bij het zoeken van
een andere oplossing garandeerde de
ziekenhuisleiding behoud van het sala
ris. echter niet behoud van func tie (Jan
nie Hoek was hoofd van de afdeling ver
loskunde gynaecologie voor zover het
verpleegkundige aangelegenheden be
trof!.
Door middel van het kort geding probe
ren de twee verpleegkundigen te be
werkstelligen dat de rechter gebiedt
dat zij in hun oude functie op de afde
ling verloskunde/gynaecologie terug
mogen komen. Als advocaat hebben
Jannie Hoek en Jolande Lindenburg de
advocaat P. W. Smits uit Utrecht in de
arm genomen.
In Turijn zijn woensdag 72 personen
na een lang onderzoek in slaat van be
schuldiging gesteld wegens lidmaat
schap van de terreurorganisatie Rode
Brigade
Zij worden beschuldigd van een serie
terreuraanslagen die sinds 1975 tol be
gin 1980 zijn uitgevoerd
AZ heeft geen enkele moeite gehad om l
net karwei tegen Radnlcki Nis af te
maken De ploeg uit Alkmaar-gestart
vanuit een gunstige uitgangspositie -
kende geen medelijden met de Joego- I
Slavische tegenstander ln het UEFA-
Cuptoernooi 5-0. De bewondering van li
ue spelers van Radnlckl voor AZ W3S
so groot dat ze spraken over een'nieuw |i
Aiax'.
Nieuws uit Zeeland: 2. 5, 7
en 9.
Binnen- en buitenland: 3
en 15.
Sport: 16 en 17
Varia: 19 en 21
Radio en televisie: 23.
Financiën: 25.
'Van onze parlementaire redacdei
DEN HAAG - Het kabinet heeft geko
zen vooreen uiterst harde opstelling in
het loondebat dat deze week in de
Tweede Kamer gehouden wordt. De
harde lijn van het kabinet kwam
woensdagavond scherp naar buiten
doordat geen van de wijzigingsvoor
stellen vanuit de Kamer de instem
ming van de bewindslieden kregen. De
regering streeft er duidelijk naar het
gehele loonpakket ongewijzigd aan
vaard te krijgen.
Gebeurt dat niet. dan is minister Albe
da zonodig bereid af te treden Ook
dreigde hij met de doorvoering van een
algemene loonmaatregel, indien de Ka
mer hem niet de mogelijkheid biedt per
bedrijfstak maatregelen te nemen Dat
kan nodig zijn wanneer in een of twee
sectoren de regels van de loonmaatre
gel doorbroken dreigen te worden.
De opstelling van het kabinet kwam
enigszins als een verrassing omdat al
duidelijk was geworden dat de loon- en
belastingplannen zullen kunnen reke
nen op de instemming van een meerder
heid CDA. WD en voorwaardelijk ook
D'66 hebben laten welen het eens te zijn
met de voorgenomen korting op de
prijscompensatie van twee procent en
de korting op het vakantiegeld van 0.5
procent
Problemen
Problemen ontstonden er echter rond
het pakket aanvullende maatregelen.
Voor minister Albeda (sociale zaken)
was dat reden de kleinste regerings
fractie, de WD, te dreigen met een on
aanvaardbaar. ln het televisiepro
gramma Den Haag Vandaag verklaar
de de bewindsman geen genoegen te
zullen nemen met de opvatting van de
W'D over het ingrijpen in afzonderlij
ke cao's. De liberalen zijn het met de
PvdA eens dat de minister niet dat
recht zou moeten krijgen.
De minister verzette zich al tijdens het
debat fel tegen deze opstelling van de
regeringsfractie Het zou betekenen, zo
legdehij uit.dathem alleen een algeme
ne loonmaatregel zou overblijven als in
een bedrijfstak de loongrenzen door
broken zouden worden Voor de televi
sie legde hij uit dat de opstelling van
VVD en PvdA hem teveel zou beperken
„Ik wil niet met een groot kanon op een
mug schieten," aldus Albeda.
In het televisiegesprek ging de be
windsman echter nog verder Hij ver
klaarde namelijk desgevraagd het „ge
woon niet te kunnen accepteren" in
dien dit wetsvoorstel het niet zou halen
Daarbij verwees hij naar de mogelijk
heid. die hem zou overblijven, om de
portefeuillekwestie te stellen, het uit
spreken dus van een onaanvaardbaar
Ongebruikelijk
Het is hoogst ongebruikelijk dat een
dergelijke opstelling via de televisie
aan de Kamer wordt meegedeeld. Nog
ongebruikelijker is het dat dit al ge
beurt voordat de Kamer in tweede ter
mijn geantwoord heeft. De verwach
ting is dan ook gerechtvaardigd dat de
fracties hier tijdens de voortzetting
van het debat hedenmiddag nog uitge
breid op in zullen gaan.
Maar ook op andere op andere punten
koos hei kabinet voor de harde lijn. Zo
verwees minister Albeda het voorstel
van de CDA-fracile om het vakantie
geld af te toppen op f 5000. naar de prul-
lebak. Het zou ongewenste effecten
hebben op het koopkrachtplaatje In
plaats van een matiging van circa 4 pro
cent zouden de hogere Inkomens onge
veer een half procent meer moeten inle
veren. Omdat er nog meer matigingsja
ren op komst zijn. achtte de bewinds
man dit niet verantwoord.
Motie
CDA-woordvoerder Weijers liet daarop
weten een motie hierover te zullen in
dienen Deze zal vrijwel zeker met be
hulp van de oppositie aanvaard wor-
aen. Het wetsvoorstel van de minister
moet echter nog worden ingediend, zo
dat ln dit geval de motie veel „zwaar
der" is dan normaal het geval is. Bij
aanneming moet Albeda er namelijk re-
(Slot zie pagina 6 kolom 3/
