PROVINCIALE ZEEUWSE COURANT Dit weekeinde besluit onderzeebootorder RSV Olieprodukten maandag fors duurder Gedwongen overplaatsing bij Middelburgs Gasthuis Boek over Phil VAN AGT ZWIJGT OVER ROL VAN DER KLAAUW Mozambique wil boycot van Pretoria door EEG m Londen in de sneeuw DOOR GESTEGEN PRIJZEN VRIJE MARKT Winterse buien Hagel en sneeuwbuien afgewisseld door opklaringen. Middagtempera- tuur ongeveer plus twee graden. Wind uit noord tot noordoost, in de kustge bieden krachtig tot stormachtig. 223e jaargang no. 282 Zaterdag 29 november 1980 (Van ome parlementaire redactie DEN HAAG - Premier Van Agt wil niet uitsluiten dat minister Van der Klaauw (buitenlandse zaken) met zijn portefeuille heeft gezwaaid om te voorkomen dat het kabinet Rijn-Schelde- Verolme een exportvergunning verleend voor levering van twee onderzeeërs aan Taiwan. Van Agt zei gisteren na afloop van de ministerraad, „de kans zeer gering te achten dat ik maandag zonder Van der Klaauw naar de Europese top in Luxemburg reis''. Geheel onmogelijk is dat dus niet, maar politieke waarnemers in Den Haag slui ten niet uit dat Van der Klaauw is te ruggekomen van zijn in de Mozambi- kaanse hoofdstad Maputo uitgespro ken verwachting komende week geen minister van buitenlandse zaken meer te zijn. Tijdens de kabinetsvergadering van gisteren is in elk geval nog geen beslissing genomen in de RSV-kwestie. Premier Van Agt wilde niet zeggen of dat een gevolg was van dwarsliggen van één van de bewindslieden. „Zoals ik al in de Eerste Kamer heb gezegd: wij zul len voor of op 30 november, aanstaande zondag, de besluitvorming finaliseren. Dat betekentja" of „nee" zeggen". Van Agt wilde evenmin meedelen of het kabinet dit weekeinde nog een extra bijeenkomst aan de RSV-order zal wij den. „Wij hebben wel meer inorthodoxe methoden van besluitvorming gehan teerd", aldus de premier. Tijdens zijn bezoek aan China, eind oktober, had den hij en minister Van der Klaauw de mogelijke leverantie aan Taiwan niet ter sprake gebracht, „omdat wij ervan overtuigd waren dat instemming nim mer zou worden verkregen, terwijl de kans op ontstemming waarschijnlijk zou zijn vergroot". Mening VS Over de kritiek die vooral van PvdA- zijde was gekomen, dat Amerika veel te laat was gevraagd zijn oordeel over de leverantie van de oorlogsschepen en onderdelen voor kerncentrales was gevraagd, zei Van Agt: „Wij hadden al eerder signalen, indicaties gekregen hoe in de VS over kwesties als deze wordt gedacht. Uit Washington heb ben we nu alle informatie die we kon den verzamelen, gekregen". Een woordvoerder van het ministerie van buitenlandse zaken in Washington liet gisteravond echter weten dat het „geen beslissing (betreft) waar de VS bij betrokken zijn". Op grond van de wet die de verhoudingen tussen de Verenig de Staten en Taiwan regelen, hebben de VS trouwens nog dit jaar voor 280 mil joen dollar wapens aan Taiwan gele verd, waaronder nieuwe raket-syste men. Het mogen volgens de wet alleen defensieve wapens zijn. Bovendien zijn de VS de grootste leverancier van kern centrales aan Taiwan: er zijn al zes reac toren geleverd. Zoals gemeld is minister Van der Klaauw tegenstander van het verlenen van een exportvergunning. Hij beroept zich daarbij op de relaties met de Volks republiek China die naar zijn mening ernstig zouden worden geschaad. Pe king beschouwt Taiwan als een provin cie. en de leverantie van oorlogsmate riaal als een „vijandige daad". Van Chi nese zijde is dat zowel in Peking als in Den Haag de afgelopen week beklem toond. Van der Klaauw wijst er ook op dat Nederland met China diplomatieke relaties heeft aangeknoopt en daarbij heeft erkend dat Taiwan een onderdeel van de Volksrepubliek is. Minister Van Aardenne (economische zaken) en naar in politiek Den Haag wordt aangenomen de meerderheid van het kabinet zijn voor doorgaan van de order. Die levert RSV niet alleen 1 miljard gulden op, maar ook 6 miljoen manuren werk. Vkn der Klaauws eigen partij, de WD, steunt zowel in Eerste als Tweede Kamer Van Aardenne. In de Tweede Kamer tekent zich een meer derheid af tegen het verlenen van een exportvergunning (PvdA. D'66 en een deel van het CDA), In de Eerste Kamer is een meerderheid voor de order. Een woordvoerder van het RSV-con- (Slot zie pagina 8 kolom 4) Wan der Klaauw WEGENS GEWETENSCONFLICT ROND ABORTUS 'ENKELE LANDEN MOETEN BEGINNEN' faillissement De Breskense snoepfabrikant 'Luteyn BV' is ten dode opgeschreven nu het ministerie van economische zaken heeft geweigerd een bankkrediet van een kwart miljoen gulden ter beschik king te stellen. Alleen een wonder - overname van het bedrijf door een ko per - kan een faillissement nog tegen houden. rouw Rouw en doodsangst zijn de gevoelens die blijven overheersen in het Italiaan se aardbevingsgebied tussen Napels en Potenza. Over de omvang van de ramp bestaat nog steeds geen zeker heid. De offleiéle cijfers van de legerlei ding spreken van 2.904 geborgen lijken en 1.096 vermisten. Er zijn nog 52 van de 179 vernielde dorpen die tot nu toe slechts de noodzakelijke levensmidde len hebben ontvangen. (Wan onze speciale verslaggever MAPUTO - „Niet de zuidelijk Afri kaanse landen moeten beginnen met sanctiemaatregelen tegen Zuid-Afri- ka, maar de Europese staten. Due lan den kunnen door bijvoorbeeld een in vesteringsstop een enorme bijdrage le veren om de economische verhoudin gen in Zuid-Afrika te veranderen. Als wij zouden beginnen, dan betekent dat dat wij een deel van ons eigen lichaam zouden afsnijden". Dit zei de Mozambiquaanse minister van buitenlandse zaken Chissano vrij dagavond tijdens een plotseling beleg de persconferentie in de Mozambi quaanse hoofdstad Maputo, direct na afloop van de tweede conferentie voor economische samenwerking in zuidelijk Afrika. Deze bijeenkomst werd donderdag en vrijdag gehouden. De opmerkingen van Chissano staan lijnrecht tegenover eerdere uitlatingen van conferentievoorzitter Mmusi. mi nister van financiën van Botswana. De ze liet woensdagavond weten dat de ne gen zwarte zuidelijk Afrikaanse landen „geen voorstanders zijn van een embar go tegen Pretoria". Vermoedelijk onder druk van zijn collega's uit de overige aan de conferentie deelnemende lan den stelde Mmusi zich vrijdag aanmer kelijk voorzichtiger op. „Wij zullen ons niet tegen sancties verzetten", liet hij nu weten. „Deze conferentie was be doeld om de afhankelijkheid van Zuid- Afrika, op economisch gebied, te ver minderen", zei Chissano. „Dit betekent een gevecht voor meer vrijheid. In zo'n strijd moeten altijd opofferingen wor den gedaan. Hij zei dat niet van alle EG-landen kan worden verwacht in eens tot een investeringsboycot over te gaan. Maar het is belangrijk dat enkele landen het voortouw nemen, meende hij. Over het feit dat de zwarte zuidelijk Afrikaanse landen door boycotmaatre gelen gedupeerd zouden kunnen wor den, zei Chissano dat hij het niet waar schijnlijk achtte dat Zuid-Afrika maat regelen tegen omringende zwarte lan den zal nemen als Europese landen met sancties komen tegen Pretoria. ..Im mers, dat zou voor hen ook een strop zijn omdat Zuid-Afrika voor zijn in- en uitvoer eveneens van onze havens af hankelijk is". MIDDELBURG - De leiding van het Gasthuis in Middelburg heeft drie vrouwelijke verpleegkundigen ge dwongen overplaatsing moeten aan zeggen. De zusters, tot nu toe werk zaam op de afdeling verloskunde/gy naecologie, hebben principiële ge loofsbezwaren tegen bepaalde medi sche handelingen en wel in het bijzon der tegen het uit medische noodzaak voortijdig beëindigen van een zwan gerschap. De opstelling van de ver pleegkundigen leidde ertoe dat de ver pleging en behandeling van patiënten op de afdeling verloskundeygynaecolo- gie in het gedrag dreigde te komen. Be stuur en directie van het Middelburgse ziekenhuis hebben daarom dwingend ingegrepen. Voorzitter J. J. van der Wel-Beije en di recteur-econoom J P. Springveld van het Gasthuis verklaarden vrijdag des gevraagd dat er binnen het ziekenhuis zo'n zes maanden gezocht is naar een oplossing die geen dwingend karakter had. Voorstellen van de directie" stuit ten echter voortdurend op de principië le opstelling van de betrokken ver pleegkundigen. „Daarom is verplichte overplaatsing nog de enige mogelijk heid om de voortgang van de zorgverle ning op de betreffende afdeling te waar borgen", aldus Springveld. Mevrouw Van der Wel beklemtoonde dat de zie kenhuisleiding 'zeer ongaarne' tot een dergelijke maatregel is overgegaan. In een toelichting op de problemen we zen mevrouw Van der Wel en directeur Springveld erop dat het Middelburgse Gasthuis een ziekenhuis is met een al gemene signatuur en binnen de doel stellingen vanhet ziekenhuis dient er derhalve rekening te worden gehouden met de persoonlijke opvattingen en wensen van alle patiënten. Mevrouw Van der Wel: „Op de afdeling verlos kunde/gynaecologie vindt verpleging plaats, worden medische behandelin gen of onderzoeken verricht en worden medische ingrepen voorbereid. Onder de veelheid van behandelingen komt voor het door medici op medische indi catie voortijdig beëindigen van een zwangerschap. Deze ingreep wordt be paald in overleg tussen medicus en pa tiënt. Het door onze medici gevoerde beleid tast de doelstelling van ons zie kenhuis niet aan. Zij is in overeenstem ming met de huidige normen van de medische ethiek". De voorzitter van het Gasthuis onder streepte dat vroegtijdige onderbreking van zwangerschap binnen de ontwikke ling van medische technieken meer en meer voorkomt. „Die ontwikkeling mis schien sommige verpleegkundigen wat verrast", veronderstelde zij. Consequenties Binnen de afdeling verloskunde/gy- (Slot zie pagina 2 kolom 6) huisvuil De Centrale Vullverwerkende Indus trie (CVI) ls niet bulten haar boekje gegaan toen ze, een maand geleden, geruime tijd afval uit de randstad heeft gestort op de stortplaats aan de Stellestraat in Hulst. Er ls toen uitslui tend huisvuil en geen chemische afval gestort, en dat ls tn overeenstemming met de hinderwetvergunning. PAGINA 11 ouwe taaie In de rubriek 'Hoort, ziel. schrijft' van daag een vrouwelijke scheepsbevrach ter van tachtig Nederlands unicum in Middelburg. Voort katten als fotomo dellen. een wedstrijd en een tentoon stelling. PAGINA 25 spelconcept Johan Crufjff is door AJax voor vier maanden aangetrokken als begeleider van het elftal. HIJ heeft zich tot doel gesteld de Amsterdamse club weer een aantrekkelijk spelconcept bij te bren gen waar de ploeg ook ln de toekomst wat aan heelt. Uit Spanje komen voor Cruljff overigens minder prettige be richten. De rechter in Barcelona heeft tegen hem gisteren een aanhoudings bevel uitgevaardigd, omdat hij zich niet heeft gemeld op de rechtbank om tot een regeling te komen met zijn schuldeisers. DEN HAAG - Archivaris en bedrijfshis- toricusA. Heerding (links) heeft vrijdag het eerste deel van een trilogie over het Philipsconcern overhandigd aan dr. ir N. Rodenburg, president van de raad van bestuur van Philips iMidden i. Rechts uitgever De Groot. Heerding (57) besteedde 3 jaar aan on derzoek en schreef deel een dat de jaren 1880 tot 1891 beslaat in de periode van 1977 tot eind 1979. Gepoogd is een beeld te geven van de ondernemers die zich met de gloeilamp - de innovatie van de jaren tachtig van de vorige eeuw' - bezig hielden en de stoot gaven tot de electronische indus trie in Nederland. De toenmalige lampenfabriek in Mid delburg, Rotterdam, Venio en Nijmegen passeren daarbij de revue. Het boek dat gevolgd ivordt door nög twee delen is voor f 65,- te koop. Het is een weten schappelijk werk in een oplaag van 5000 exemplaren en sober geïllu streerd, maar de belangstelling is groot en uitgeverij Nijhoff venoacht er veel van. LONDEN - De omgeving van St. Pauls kathedraal in Londen bood vrijdag de aanblik van een kerstkaart. Londenaren werden geconfronteerd met de eerste sneeuw van dit najaar Een groot deel van Engeland werd gisteren getroffen door sneeuwbuien en ook voor vandaag is guur weer voorspeld, evenals trouwens in onze contreien. Nieuws uit Zeeland: 2, 5, 9. 10 en 11. Binnen- en buitenland: en 13. Opinie: 4. Sport: 25. Radio en televisie: 27. Financiën: 29. Zaterdagkrant: 17, 19, en 23. DEN HAAG - Maandag gaan de olie- produkten fors in prijs omhoog. De ma ximumprijs van superbenzine schiet nu weer boven de anderhalve gulden uit. Als de prijsnoteringen blijven stij gen, komen er per 1 januari nog veel grotere prijsverhogingen, nu zijn de „stappen" nog bepeekt gebleven, zo deelde het ministerie van economische zaken vrijdagmiddag mee. De benzines gaan met 3,6 cent per liter omhoog Van dit bedrag bestaat 0,6 cent uit de zogenaamde heffing ter be strijding van lawaai, die op grond van de Wet Geluidshinder nu structureel in de benzineprijs is opgenomen. De feite lijke heffing bedraagt 0.47 cent. maar met BTW mee wordt 0.6 cent bereikt Superbenzine wordt nu 151,8 cent per liter, normaal 148,4 per liter. Huisbrandolie stijgt met 4,2 cent per li ter (exclusief BTW), petroleum met 4.7 cent tot 1,02 gulden per liter, dieselolie met 5,2 cent tot 103,4 cent per liter; LPG met 1 cent per liter tot 63,4 cent De stookolieprijzen stijgen als volgt: olie met één procent zwavel 33 gulden per ton, met 2 procent 39 per ton (alles zon der BTW). Een en ander is het gevolg van de geste gen noteringen op de internationale vrije markt en het. verder aantrekken van de dollarkoers. Voor dieselolie. hulsbrandolie en stookolie zijn ditmaal de maximum „verhogingsstappen" vol gens het afgesproken prijssysteem overschreden uit voorzieningsoverwe gingen. Gevreesd wordt namelijk dat deze pro- dukten zullen „weglopen" naar buiten landse markten waar het prijsniveau hoger ligt Voor stookolie geldt ook nog het argument dat ons land zeer afhan kelijk is van import van laagzwavelige produkten Voor benzine zijn ditmaal de maxima niet overschreden, maar voor 1 januari is dit wel denkbaar. Als ditmaal zonder meer dc noteringen waren gevolgd, zou superbenzine 10,4 cent in prijs hebben moeten stijgen, normaal 8," cent diesel 8,5 cent. petro- luem 8,7 cent huisbrandolie 7,3 cent, stookolie van I procent 126,15 gulden (Slot zie pagina 8 kolom 6) En het kabinet sukkelt voort [et kabinet-Van Agt suk kelt in deze dagen van de netelige kwestie naar de andere zonder werkelijke op lossingen te vinden. De frac ties van de regeringspartijen in de tweede kamer hebben het gevoel dat ze steeds verder van elkaar en van deze regering af komen staan, terwijl het duidelijk is dat er binnen het Cats- huis ook alleen maar een toename van meningsverschillen wordt geconsta teerd. Wat er in deze laatste ruk op weg naar de verkiezingen, volgend jaar be gin zomer, nog aan concreet beleid op tafel komt levert óf klemvaste politieke verhoudingen op óf halfbakken, onrijpe compromissen. Zo bestond de slechte oogst van de afgelopen weken uit: een volkomen spaak gelopen debat over de abortuswetgeving, een zeer kunstmati ge. tussentijdse regeling voor buiten landse commerciële programma's op kabeltelevisie, grote moeilijkheden over een exportvergunning aan het Rijn-Schelde-Verolme-concern voor de levering van duikboten en onderdelen voor elektriciteitscentrales aan Tai wan, ruzie over de aftrekbaarheid voor de belasting van hypotheekrentes en onrust aan het prijzenfront over almaar duurder wordende energie. Kortom, een verzameling politieke schadepos ten waar de zorgelijkheid afdruipt. Steeds klemmender wordt dan ook de vraag hoe lang dit kabinet het nog volhoudt nu ook allerlei afzonder lijke ministers in hen sterk rakende kwesties of bij de behandeling van de begroting van hun departement in aan varing komen met een meerderheid in de tweede kamer of met het kabinetsbe leid als zodanig. Minister Tuijnman van verkeer en waterstaat heeft het stevig voor de kiezen gehad bij de zaak van de Vaste Oeververbinding Westerschelde, minister Van der Klaauw raakte tussen de wielen bij zijn standpuntbepaling over de Taiwan-orders, minister Pais zit klem met de bezuinigingsmaatregelen op zijn departement en zo heeft bijna ieder zijn eigen brokstukken. Veel zal er van afhangen of nog een voorraadje kunstgrepen voorhanden blijft waar mee deze vastgelopen problemen nog een tijdje kunnen worden afgedekt. Lukt dat niet en wordt om één of andere reden plotseling hoog spel gespeeld dan zou ln het zicht van de eindstreep nog wel eens snel een definitieve breuk kun nen ontstaan. Per slot is het bij het ka binet-Den Uijl destijds ook zo gegaan. Bovendien verschilt de politieke mat heid van toen nauwelijks van het sfeer tje dat de laatste tijd met lepels tegelijk is af te scheppen van de vermoeide ge zichten van de mannen uit de ploeg- Van Agt. Het uithoudingsvermogen en de conditie begint over de hele linie ste vig af te takelen. Misschien gebeurt er wel elke dag een wonder wanneer blijkt dat de crisisdreiging om wat voor kwes tie dan ook niet is doorgezet. Intussen moet tegelijk worden vastge steld dat vrijwel nergens nog in het Haagse politieke circuit voorbereidin gen zijn getroffen om de directe gevol gen van een groot ongeluk op te van gen. De huidige regeringspartijen heb ben intern nog heel wat orde op zaken te stellen. Het CDA heeft met het oog op een komende verkiezingscampagne af te rekenen met de innerlijke tegenstrij digheden, die de afgelopen kabinetspe riode meer dan eens op straat hebben gelegen. Voor de WD zal de dreigende afkalving van de kiezersaanhang reden moeten zijn voor een diepgaand partij politiek zelfonderzoek. Maar daarnaast zijn er ook aan de huidige oppositie kant niet geringe aanleidingen voor grote innerlijke conflicten. Zo kampen D'66 en PvdA beide met verdeeldheid over de kemwapenkwestie. Bij D'66 is kort geleden een heel wankel compro mis bereikt. In de gelederen van de PvdA staan top en basis (het partijbe stuur en de afdelingen) lijnrecht tegen over elkaar. Het lijsttrekkerschap van Den Uijl is daarbij regelrecht in het ge ding. Merkwaardig genoeg zijn zo de over levingskansen van het kabinet- Van Agt gedurende het komende half jaar misschien wel belangrijker voor het 'buitengebeuren' dan voor de rege ringsploeg zelf. Daarom zou het nog best een tijdje sukkelen kunnen blijven met schijnoplossingen voor problemen, die eigenlijk allang uit de wereld had den moeten zijn maar die ook nu weer vier jaar langs voortdurend vooruitge schoven zijn. vdM STAD GRONINGEN ONTSLAAT 37 VAKLEERKRACHTEN GRONINGEN (ANP) - Met de kleinst mogelijke meerderheid heeft de Gro ninger gemeenteraad vrijdagmiddag besloten de gemeentelijke vakleer krachten handarbeid en handwerken met ingang van 1 augustus 1981 te ont slaan. Het gaat om 37 mensen, meest vrou wen, die door deze maatregel op straat komen te staan. Door een financiële koppeling met het bijzonder lager on derwijs betekent het besluit van de Groninger gemeenteraad dat ook deze vakleerkrachten bij het bijzonder on derwijs hun congé krijgen. In totaal gaan door deze maatregel 66 mensen de laan uit.

Krantenbank Zeeland

Provinciale Zeeuwse Courant | 1980 | | pagina 1