PROVINCIALE ZEEUWSE COURANT
Overhaaste terugkeer
van Van der Klaauw
Marine België schoot
op Zeeuwse vissers
Kabinet handhaaft abortus-wetsontwerp
Palestijnse herdenking
CRISISSFEER ROND RSV-ORDER TAIWAN
vandaag
Verwachte
werkloosheid
naar 300.000
Minister wil beginnen
met energiediscussie
TWIJFELS BIJ VVD EN DEEL CDA
Winterse buien
Regen-, sneeuw- en hagelbuien, waar-
van sommige met onweer, afgewisseld
door enkele opklaringen. Middagtem-
peratuur ongeveer 4 graden. Krachti
ge en aan de kust en op het IJsselmeer
af en toe harde noordwestenwind.
223e jaargang no. 281
Vrijdag 28 november 1980
KEUKENCENTRUM
't HOEKJE VAN GOES
Koningstraat 9. tel. 01100-14160
KELLER EN BOSCH
KEUKENSPECIALIST
(Van ome correspondenten
MAPUTO, DEN HAAG - Minister Van der Klaauw (buitenlandse zaken) zal vandaag zijn bezoek
aan Mozambique afbreken en naar Nederland terugkeren. Dit in verband met het kabinetsoverleg
over de omstreden leverantie door Rijn-Schelde-Verolme van onder meer twee onderzeeers aan
Taiwan. Van der Klaauw bevond zich in de hoofstad van Mozambique, Maputo, waar hij de
conferentie voor regionale samenwerking in Zuidelijk-Afrika bijwoonde.
aanwezigheid in Maputo gebruik ma- hebben gekeerd. Van der Klaauw was
ken voor een aansluitend bezoek aan deze mening altijd al toegedaan,
een van Zuid-Afrika's zwarte buurlan
den in verband met de discussies over
een olieboycot tegen Zuid-Afrika.
Voor Van der Klaauw zal het des te pijn
lijker zijn nu terug te moeten keren in
verband met het feit, dat de zwarte „ne
gen" zich woensdag bij monde van con
ferentievoorzitter Mmusi fel tegen een
mogelijk olie-embargo van Zuid-Afrika
eens een order is, bewust bezig is de
betrekkingen tussen Peking en Den
Haag uit elkaar te spelea Taiwan, zei
Van der Klaauw. zou best eens af kun
nen zien van de order, juist wanneer de
Nederlandse regering eenmaal positief
heeft beslist over een uitvoervergun
ning voor de onderzeeboten.
Van der Klaauw is tegenstander van
het verlenen van een exportvergunning
aan RSV, omdat dit naar zijn mening de
Nederlandse relaties met de Volksrepu
bliek China zou verslechteren. Een
meerderheid van het kabinet zou ech
ter voorstander zijn vanwege de econo
mische voordelen van de order uit Tai
wan, die RSV een miljard gulden ople
vert en 2,5 miljoen manuren werk.
De minister zou meteen na zijn toe
spraak tot de conferentie vertrekken in
het privé-toestel waarmee de Engelse
delegatie naar Maputo is gevlogen. Dit
is uit kringen rond de Nederlandse af
vaardiging vernomen.
Verbazing
Een woordvoerder van het ministerie
in Den Haag toonde zich uiterst ver
baasd over hel afbreken van zijn be
zoek. Van der Klaauw zou juist van zijn
OEen bijzondere rechtbank in Dublin
heeft donderdag Patrick McCann (34),
Peter Pringle (42) en Colm Oshea (28)
ter dood veroordeeld wegens moord op
een politieman, in juli van dit jaar ge
pleegd. De voltrekking van het vonnis
is op 19 december a.s. vastgesteld.
opruiming
"Het wetsontwerp maakt de Indruk
dat er en passant een opruiming
plaatsvindt van de gebieden aan de
rand van de provincie. We vinden dat
volstrekt onvoldoende gemotiveerd
Zo luidt het oordeel van dr M. Vrolijk,
commissaris van de koningin In Zuid-
Holland. over de door minister Wiegel
voorgestelde verhuizing van doeree
naar Zeeland.
overlevenden
Hoewel het weer ln de door een aardbe
ving getroffen streek ten zuiden en ten
zuidoosten van Napels nog steeds erg
slecht ls, komt de hulpverlening in
middels wat beter op gang. Nog steeds
worden er overlevenden tussen het
puin gevonden.
PAGINA 7
Ontkenning
Hcewel hij geen rechtstreeks commen
taar wilde geven op zijn ploselinge ver
trek uit Maputo, suggereerde Van der
Klaauw dat Taiwan, terwijl er nog niet
verd donderdagavond nadrukke
lijk ontkend door RSV-topman Ir. A.
Stikker. Hij noemde de onderhande
lingen met Taiwan „een serieuze
stop
De Federatie Nederlandse Vakbewe
ging Zeeland (FNV) vindt dat ln Mid
den-Zeeland Vllssingen en Middelburg
niet verder moeten groeien. 'Het is on
begrijpelijk het merendeel van de be
volkingsgroei te doen plaatsvinden in
dat deel van Zeeland dat reeds het vol
ste is'.
kernwapens
Bijna de helft van de Nederlandse
landmachtmllltalren zou tegenstan
der zijn van het gebruik van kernwa
pens, ruim eenderde ls voor. Dat blijkt
uit de resultaten van een beperkt
proef-onderzoek onder 300 cursisten,
zowel beroeps als dienstplichtig, aan
verschillende landmacht-opleidings
instituten.
PAGINA 18
studie
In de Vllsslngse buitenwijken huist de
eerste studio ter bevordering van de
proviniale pop-muziek. Voor het grote
re werk kan men uitwijken naar een
schoolgebouw Een poging om de
Zeeuwse pop uit het slop te halen
PAGINA 23
verlies
Akzo heeft over het derde kwartaal
een nettoverlies geleden van 19,6 mil
joen gulden tegen een nettowinst van
64,8 miljoen gulden ln hetzelfde kwar
taal van 1079.
Nieuws uit Zeeland: 2, 5, 7
en 9.
Binnen- en buitenland: 3
en 13.
Opinie: 4.
Sport: 15.
Varia: 17,18 en 19.
Radio en televisie: 21.
Financiën: 23.
ENSCHEDE - „Naar alle waarschijn
lijkheid is reeds vandaag de 300.000-
grens gepasseerd. Indien deze ontwik
keling zich de komende weken in het
zelfde tempo voortzet, eindigen we het
jaar meteen werkloosheidbesland van
320.000.,.
„Het beroerde daarbij ls dat de open
staande vraag, voor zover geregi
streerd, in de afgelopen maanden voort
durend met forse aantallen afnam". Dit
zei donderdagmorgen mr. F. H. A. M.
Kruse. waarnemend directeur-generaal
voor de arbeidsvoorziening, bij de hero
pening van het gewestelijk arbeidsbu
reau in Enschede
Naast deze onrustbarende cijfers wees
Kruse ook op de tekenen dat de ar-
beidsbereidheid onder de werknemers
toeneemt. „Werkzoekenden laten meer
eisen vallen om weer aan het werk te
komen". Ook constateerde Kruse dat
van werkgeverszijde op grote schaal
wordt gewerkt aan het uitruilen van
minder produktieve werknemers tegen
het betere aanbod.
ZONDER BEGELEIDING STUURGROEP
DEN HAAG - De Brede Maatschappelijke Discussie over de toekomstige ener
gievoorziening van ons land kan van start gaan, zij het zonder stuurgroep die de
discussie zou moeten begeleiden.
Minister Van Aardenne (economische zaken) zal op 1 december aan de Algemene
Energie Raad advies vragen hoe de discussie te starten. Hij heeft dit donderdag
per brief aan de Tweede Kamer laten weten.
De minister is al maanden op zoek naar een geschikte kandidaat voor de functie
van voorzitter van de stüurgroep. Van Aardenne wil verdere vertraging voorko
men door zonder stuurgroep de maatschappelijke discussie te starten. Maandag
zal tijdens een vergadering van de minister met de Tweede-Kamercommissie voor
energie gesproken worden over concrete maatregelen die nodig zullen zijn voor de
enigszins veranderde start van de discussie.
zaak". Stikker neemt zelf deel aan de
onderhandelingen „en ik heb niets ge
merkt van pogingen van Taiwan om de
verhouding tussen Nederland en de
Volksrepubliek China te verstoren,"
zei hij.
Van der Klaauw staat niet alleen met
zijn opvattingen tegenover een groot
deel van het kabinet en zijn partijgeno
ten in de WD-fracties in de Eerste en de
Tweede Kamer. Zowel de Chinese zaak
gelastigde in Den Haag, als de Chinese
topdiplomaat Wang Bingnan, die mo
menteel in Nederland is. hebben eerder
deze week langdurig gesproken metjni-
nister Van der Klaauw en met premier
Van Agt
mogelijk betekent de huidige crisis bin
nen het kabinethet vertrek van Van der
Klaauw als minister, aldus Nederland
se kringen in Maputo. De woordvoerder
van de Rijksvoorlichtingsdienst ver
klaart echter dat Van der Klaauw niet
met zijn portefeuille heeft gerammeld
in deze kwestie. Ook de RVD is enigs
zins verbaasd over dit overhaaste ver
trek van Van der Klaauw.
„Hij weet heel goed dat het kabinet
geen beslissing neemt in deze kwestie
wanneer hij afwezig is. Hij had dus ge
rust langer weg kunnen blijven", aldus
de RVD-woordvoerder. Premier Van
Agt heeft vorige weck vrijdag ver
klaard dat het kabinet in uiterlijk
veertien dagen een definitief stand
punt zou bepalen.
BEVEL NAAR ZEEBRUGGE GAAN NIET OPGEVOLGD
VLISSINGEN - De Zeeuwse vissers- gen schipper Ben Bout (251 van de
schepen Kortgene 7 en Kortgene 8 zijn Kortgene 8 uit Vlissingen is proces
afgelopen dinsdag beschoten door het verbaal opgemaakt, omdat hij geen ge-
Belgische fregat 'De Wandelaar'. Te- hoor gaf aan de sommatie mee te gaan
DEN HAAG - In het Haagse Con
gresgebouw is donderdag de Inter
nationale Dag voor Solidariteit
met het Palestijnse Volk gehou
den. De manifestatie werd bijge
woond door Nairn Khader van het
PLO,bureau in Brussel en Khalid
Al-Hassan van de Palestijnse Na
tionale Raad.
De negen landen van de EEG moe
ten nu een stap doen inzake het
Midden-Oosten. Zij moeten het
zelfbeschikkingsrecht erkennen
van de Palestfjnen en van Israel te
rugtrekking eisen uit de bezette
Arabische gebieden. Europa weet
dat de tijd van Camp-David' voor
bij is. De akkoorden van Camp Da
vid bieden geen oplossingen omdat
ze niet het recht op zelfbeschikking
erkennen van het palestijnse volk,
zie Al-Hassan. Israel heeft officiéél
geprotesteerd' tegen de aanwezig
heid van enkele lagere ambtenaren
van buitenlandse zaken op de re
ceptie ter gelegenheid van de soli-
dariteitsdag die door de VN is uit
geroepen.
Op de foto: optredenden en publiek
applaudisseren voor een der spre
kers.
naar Zeebrugge voor een controle. Bei
de schepen waren volgens Ben Bout
met een zweefnet op kabeljauw aan het
vissen binnen de twaalf mijl zone en
niet met de verboden boomkor.
De schepen waren vergezeld van de VI
1, VI 7 en VI 28 op acht tot tien mijl
afstand van Zeebrugge aan het vissen
op rondvis. Om ongeveer een uur in de
nacht van maandag op dinsdag werd de
Kortgene 7 door de Wandelaar gesom
meerd de netten op ie halen Schipper
Danny Bout (22) gaf volgens Ben Bout
echter wel gehoor aan dit bevel, maar
niet aan het commando om naar Zee
brugge te gaan voor een controle. „De
Belgen dachten dat Danny aan het vis
sen was met een boomkor omdat de gie
ken overeind stonden. Hij heeft uitge
legd niet in overtreding te zijn geweest
en is verderop doorgegaan met vissen,
zonder te zijn achtervolgd. Hij heeft
echter wel 1500 gulden schade door een
kromme giek", aldus Ben Bout.
De Kortgene 8 werd volgens schipper
Ben Bout dinsdag tegen het aanbreken
van de dag gesommeerd de netten op te
halen. Daaraan heeft hij naar zijn zeg
gen gevolg gegeven, waarna ook hem
werd gezegd naar Zeebrugge te gaan
voor een controle.
„De Wandelaar had geen overstap-
bootje om de controle door eigen men
sen te laten uitvoeren vertelt Ben
Bout. Toen is het marinevaartuig 'Her
stel' gekomen, dat wel een rubber
bootje heeft De Belgen zijn toen aan
boord gekomen voor een inspectie en
toen was het binnen twee minuten be
keken". zegt Ben Bout.
Geschoten
Na de sommatie van de Belgische ma
rine om mee te gaan naar Zeebrugge
hebben beide vissersschepen volgens
Ben Bout hun netten weer laten zak
ken om door te vissen. Toen zijn zij
volgens Bout beschoten door de Belgi
sche marine. De Kortgene 7 is met
lichtkogels voor de boeg beschoten en
de Kortgene 8 met een mitrailleur.
(Slot zie pagina 8 kolom 3)
Harold Pinter
getrouwd
LONDEN - De 50-jarige schrijver
Harold Pinter is donderdag in Lon
den in het huwelijk getreden met de
47-jarige schrijfster lady Antonia
Fraser.
Het huwelijk zou aanvankelijk op 9
oktober gesloten worden .maar
moest worden uitgesteld wegens
echtscheidingsformaliteiten. Pin
ters scheiding van zijn eerste
vrouw. Vivian Merchant, was nog
niet rond.
Stukken van Harold Pinter, zoals
'De Waker'. De Minnaar' en 'De Te
rugkeer' zijn over de hele wereld
vertolkt.
Lady Antonia heeft historische
werken geschreven zoals 'Crom
well' en 'Mary, koningin van de
Schotten'. Zij is eveneens geschei
den. Haar eerste man was de con
servatieve afgevaardigde sir Hugh
Fraser. van ivie zij zes kinderen
heeft.
Wim Jansen
naar Ajax
AMSTERDAM 'ANP i - Ajax heeft
donderdag Wim Jansen aangetrok
ken. De ex-Feyenoorder, die in de
Verenigde Staten uitkwam voorde
Washington Diplomats, heeft met
de Amsterdamse club een overeen
komst tot het einde van het seizoen.
Jansen speelt vermoedelijk aan
staande zondag al mee in de thuis
wedstrijd tegen FC Twente
Bovendien trok Ajax Johan Cruijff
aan als begeleider van hel eerste
elftal. Cruijff. die al geruime tijd
meetrainde met zijn oude club,
gaat het eerste elftal vier maanden
lang adviseren en begeleiden. De
positie van trainer Leo Beenhak
ker wordt door de komst van
Cruijff niet aangetast.
(Van onze parlementaire redactie)
DEN HAAG - De politieke problemen
rond de abortuskwestie zijn nog niet
opgelost. Dc ministers Ginjaar (volks
gezondheid) cn Dc Ruiter (justitie) de
den donderdag tijdens de voortzetting
van het debat over hun abortus-wets
ontwerp een dringend beroep op de
Tweede Kamer af te zien van wijzi
ging, op welk punt dan ook. van het
ontwerp.
Of die oproep succes zal hebben.is nog
allerminst zeker. Met name de VVD -
aan wiens adres zij vooral gericht was -
ziet het wetsontwerp graag op enkele
hoogstbelangrijke punten gewijzigd
Dat betreft, onder meer een verlaging
van de verplichte beraad-termijn van 5
naar 3 dagen en een versoepeling van de
strafbaarstelling
Bovendien is het nog allerminst zeker
dat de voltallige CDA-fractie het rege
ringsvoorstel zal steunen. Vijf CDA'ers
hebben, ook na het antwoord van giste
ren, nog ernstige bedenkingen. Die zijn
niet weggenomen, omdat de ministers
geen enkele tegemoetkoming deden en
vast bleven houden aan de in het wets
voorstel en de toelichtingen daarop in
genomen standpunten.
De vijf (Van Leijenhorsl. Van Heel-Kas-
teel. Couprie, Van Dijk. Matemani con
stateerden na het antwoord dat met na
me WD-minister Giryaar op sommige
punten de VVD iets tegemoet leek te
komen Maar aan de andere kant bena
drukte CDA-minister De Ruiter dat
van ,.de vrouw beslist" geen sprake kan
zijn.
Het debat over de abortus gaat volgen
de week dinsdag verder. Het CDA vroeg
om deze „bedenktijd" van vijf dagen
om zich over het antwoord te kunnen
Slot zie pagina 8 kolom 1)
Poolse vakbond
wijkt niet
\XaAJ Tn de nu al maanden duren-
J.de zenuwenoorlog tussen
de Poolse regering en de onaf-
plpiy hankelijke vakbond Solidari-
jgggga teit heeft de overheid op-
nieuw moeten wijken voor de
massale stakingsdreiging van de arbei
ders. Jan Narozniak, een vooraan
staand medewerker van de onafhanke
lijke vakbondsorganisatie werd giste
ren op vrije voeten gesteld, nadat hij
enkele dagen eerder wegens 'versprei
ding van staatsgeheimen' was gearres
teerd. De communistische magistra
tuur sprak van hoogverraad. Narozniak
had niet anders gedaan dan een - overi
gens geheim - officieel document ver-
menigvuldigd en verspreid, waarin de
hoofdofficier van Justitie in Warchau
beschreef hoe dissidenten en andere ac
tivisten het zwijgen moet worden opge
legd. Het Poolse staatsapparaat laat
telkenmale twee gezichten zien. In ge
sprekken met de leiders van de nu al
tien miljoen leden tellende vrije vak
bond Solidariteit wordt voortdurend de
indruk gewekt, dat de overheid over
vloeit van begrip en ook bereid is daad
werkelijk mee te helpen de bezwaren
van de arbeiders weg te nemen. Dat
blijkt in de meeste gevallen in het ge
heel niet overeen te stemmen met de
werkelijkheid. De Poolse regering en de
met haar verbonden staatsapparaten
zijn voortdurend bezig hun ten opzichte
van de arbeiders verzwakte positie te
versterken ten koste van alles wat Soli
dariteit voorstaat. Er wordt slechts mee
bereikt, dat de spanningen tussen die
twee iedere veertien dagen een nieuw
hoogtepunt bereiken. En telkens weer
moeten de autoriteiten in deze machts
strijd bakzeil halen, waarna zij weer
even vrolijk overgaan tothetuitrienken
van nieuwe maatregelen tegen Solida
riteit. Zó beweegt Polen zich van de ene
crisis naar de andere. De toestand kan
dan ook als 'labiel' worden omschreven.
Het huidige spel der machten in Po
len is in tal van opzichten 'grens
overschrijdend' en derhalve van in
vloed op het wereldgebeuren. Rusland
dat Polen dreigt en de Verenigde Sta
ten. die op hun beurt Rusland waar
schuwen zich van elke actie in Polen te
onthouden, zijn evenzovele voorbeel
den van de mondiale betrokkenheid bij
de gebeurtenissen in dit Oosteuropese
land. In de naoorlogse ontwikkelingen
op het Europese politieke toneel, neemt
Polen een bijzondere plaats in. Het land
is een loyaal lid van het communisti
sche bondgenootschap in Oost-Europa
onder leiding van de Sowjet-Unie. maar
anders dan in de overige satellietstaten
genieten de Polen een grotere politieke
vrijheid. Het nationalisme van de Polen
is gebaseerd op eén gemeenschappelij
ke factor: een voortdurende strijd tegen
vreemde overheersers. Het communis
tische systeem is de Polen na 1945 soms
met harde hand opgelegd, omdat met
name de Sowjet-Unie een bedreiging
van zijn westerse grenzen voor eens en
voor altijd wilde afwenden. Ingeklemd
tussen de Sowjet-Unie en het volledig
op de Sowjet-Unie georiënteerde Oost-
Duitsland'is er de Poolse regering alles
aan gelegen zonder veel averij tussen de
klippen door te zeilen Een Westen, dat
Polen - al is het alleen maar econo
misch; de Poolse regering heeft inmid
dels alweer om zestien miljard gulden
steun gevraagd aan het Westen -
steunt, is in Russische ogen bezig een
poging te doen de veiligheid van de
Sowjet-Unie te ondermijnen. Als dat ge
voel sterk gqat overheersen, bestaat
het gevaar dat Moskou de Poolse zaken
in eigen hand neemt. Dat is de dreiging,
die de Polen boven het hoofd blijft han
gen.
Het zal de Sowjet-Unie intussen wei
duidelijk zijn geworden, dat de
keus is: het risico accepteren van onver
mijdelijke veranderingen in Polen óf
zelf orde op zaken stellen in het westelij
ke buurland. Uit Sowjet-standpunt ge
zien twee kwaden, maar wanneer met
name het Westen kan duidelijk maken,
dat de veranderingen in Polen geen wij
ziging van de status quo hoeven in te
houden, is het Kremlin wellicht gene
gen mogelijkheid twee niet uit te voe
ren. Overigens heeft het Westen niet al
leen te maken met gevestigde politieke
meningen aan beide zijden van wat tij
dens het hoogtepunt van de koude oor
log 'ijzeren gordijn' werd genoemd. Eén
blik op de militaire kaart van Europa is
voldoende om te beseffen, dat dit geen
gebied is waar men avonturen kan aan
gaan. of die nu worden geïnspireerd
door Oost of door West. De kwestie van
de mensenrechten, zoals die thans weer
aan de orde is op de conferentie van de
Europese landen in Madrid, spelen
evenzeer mee. In Oost-Europa en met
name in Polen vragen medemensen
meer vrijheid, meer welvaart. Steun
aan hen zal daarom altijd meer zijn dan
louter materiële hulp.
Kijkend naar de huidige situatie ln
Polen moet men respecten bewon
dering hebben voor de voormannen van
de vrije vakbeweging, voor een Lech
Walesa, voor een Jan Narozniak en vele.
vele andere naamloze werkers van Soli
dariteit. die ondanks de Russische drei
ging en de niet aflatende druk van de
eigen regering de weg blijven bewande
len. die drie maanden geleden in
Gdansk is uitgestippeld. Met een be
wonderenswaardig geduld en doorzet
tingsvermogen zetten zij hun strijd
voor een beter Polen voort.
DLm
