PROVINCIALE ZEEUWSE COURANT
Justitie in Polen wil
dissidenten vervolgen
VVD: kabelnota is onvoldragen
Reorganisatie Macintosh
kost 950 mensen hun baan
WASHINGTON WAARSCHUWT DE SOW JET-UNIE
Export niet
verder omlaag
Wit voetje bij premier
Doodvonnis
drie zwarte
Zuidafrikanen
Gemaskerde indiaan
CDA: ZORGEN OP TERMIJN
Enkele buien
Veel bewolking en enkele regen- of
sneeuwbuien. Middagtemperaluur on
geveer vier graden Matige, aan de
kust en op het IJsselmeer krachtige tot
harde wind. uit zuidwest tot west.
223e jaargang no. 280
Donderdag 27 november 1980
PZC
IVan onze redactie buitenland)
WARSCHAU - De officieren van justitie in Warschau en andere Poolse steden bereiden strafzaken
voor tegen 15 van de voornaamste Poolse dissidenten. Samen met de militaire en civiele veilig
heidsdiensten proberen zij voldoende bewijs te verzamelen om de betrokken dissidenten te
kunnen beschuldigen van hoogverraad.
Dit blijkt uit een geheim officieel document, dat gedateerd is op 30 oktober 1980 en is ondertekend
door de hoofdofficier van justitie in Warschau, Lucjan Czubinski. Kopieën van het geheime
rapport heeft de politie in Warschau vorige week gevonden tijdens een huiszoeking in het War-
schause kantoor van de vrije vakbeweging „Solidariteit". De huiszoeking werd verricht in op
dracht van hoofdofficier van justitie en heeft vorige week vrijdag geleid tot arrestatie van Jan
Narozniak, die wordt beschuldigd van het verspreiden van staatsgeheimen.
Het dertien pagina's lange geheime
rapport is geadresseerd aan de officie
ren van justitie in de andere dertien
Poolse arrondissementen waarin de
strafzaken worden voorbereid. Twee za
ken worden voorbereid in Warschau, de
andere in Gdansk. Lublin. Katowice.
Krakau, Poznan. Torun. Radom. Szcze
cin. Wroclaw. Lodz, Rzeszow, Walbrzy
en Kalisz.
Geen namen
In het stuk worden geen namen ge
noemd van degenen die op de lijst
staan om te worden aangeklaagd,
maar uit het geheime rapport blijkt
duidelijk dat het de opzet is om de dis
sidentenbeweging achter „Solidari
teit" voorgoed het zwijgen op te leg-
subsidies
De door het kabinet aangekondigde
korting op de individuele huursubsi
dies zal de koopkracht van de laagste
betaalden niet aantasten. Dit heeft
staatssecretaris Brokx de Tweede Ka
mer verzekerd tijdens de voortzetting
van de begrotingsbehandeling van
volkshuisvesting en ruimtelijke orde
ning.
bezwaren
Naar de mening van het Zeeuws Coor-
dinatie-orgaan zijn de bezwaren op het
gebied van landschap, natuur en mi
lieu tegen de aanleg van een vaste oe
ververbinding veel belangrijker dan de
financiële bezwaren die meestal wor
den geopperd
spelletjes
Sint krijgt het steeds moeilijker. De
ideeenmannen uit de spelletjesindus
trie zitten niet stil Er zijn leuke maar
ook merkwaardige vindingen bij.
Wordt het 'mensch erger Je niet' of
'computer electro'? Hoort. ziet.
schrijft.
protest
Boeren uit de Krimpenerwaard zijn
woensdagmiddag begonnen met het
kappen van bomen uit protest legen
de veroordelingen wegens het illegaal
storten van huisvuil en puin.
verrassing
In de derde ronde van de strijd om de
UEFA-cup zorgde St Etlenne voor de
verrassing De Franse club versloeg in
Hamburg de HSV met 0-5 AZ. de Ne
derlandse vertegenwoordiger in deze
beker, heeft goede papleren na de 2-2
uit legen het Joegoslavische Radnlcki.
failliet
De ziekenomroep in Nederland (ZON)
verkeert in een noodsituatie. Als de
vereniging van zieken-, bejaarden- en
andere huisomroepen niet op zeer kor
te termijn de beschikking krijgt over
voldoende financiële middelen, zal de
ZON begin van het volgende jaar fail
liet gaan.
Nieuws uit Zeeland: 2, 5, 7
en 9.
Binnen- en buitenland: 3
en 15.
Sport: 17 en 19.
Varia: 21.
Radio en televisie: 23.
Financiën: 25.
gen. De vrije vakbeweging „Solidari
teit" wordt in het document nergens
met name genoemd. Er wordt in vrij
wel elke alinea een keer gesproken
over „anti-socialistische elementen".
Het eerste deel van het lange document
is gewijd aan een overzicht van hoe de
dissidentenbewegingen in Polen tot
stand zijn gekomen, wie de belangrijk
ste activisten waren of zijn. wie gearres
teerd zijn in de loop der jaren, wie er
veroordeeld zijn en hoe het vervolgings
beleid veranderd is van confrontatie tot
„profylactische" (preventieve, red.i
maatregelen, waardoor de dissidenten
uit de roulatie zijn gehaald en sociaal-
politiek zijn geïsoleerd.
In de eerste vijf pagina's van het rap
port wordt keer op keer benadrukt dat
het doel van de vele dissidentengroepe
ringen. waaronder het KOR (Comité
voor Sociale Zelfverdediging), de bewe
ging voor de verdediging van de men
senrechten. de verschillende studen-
tensolidariteitscomités. het Boeren-
zelfverdedigingscomité. de Jonge Po
lenbeweging en de Federatie van Onaf
hankelijk Polen, is het oprichten van
vrije vakbonden, het organiseren van
een vrije pers en uiteindelijk de overna
me van de macht, zonodig met geweld.
duidelijk uit het rapport tevoorschijn
komt, op verzoek van en wordt uitge
voerd door de burgerlijke en militaire
veiligheidsdiensten, onder dekking van
het openbaar ministerie, van wie de be
velen tot huiszoeking en arrestatie uit
gaan.
De tweede methode die de hoofdofficier
van justitie in zijn lijvig rapport aan
geeft. is het in beslag nemen van schrijf
machines. kopieermachines, papier,
drukinkt en illegale publikaties. Wel
klaagt hij dat dit langzamerhand pro
blemen geeft met het opbergen ervan.
De derde methode is die van directe ar
restatie. waardoor dissidenten tijdelijk
uit hun omgeving kunnen worden geï
soleerd De vierde methode die de
hoofdofficier aanbeveelt is om ..de col
lega's waakzaam te maken" en de dissi
denten verdacht te maken op hun werk
en in hun omgeving.
Huiszoeking, aldus het geheime rap
port, is tot nu toe fe meest efficiënte
manipr gebleken om bewijsmateriaal
bij elkaar te krijgen. Van de 200 huiszoe
kingen die volgens het rapport in het
tweede kwartaal van dit jaar over heel
Polen zijn gedaan, hebben de meeste
succes gehad. Het rapport noemt een
groot aantal titels van boeken, tijd
schriften en pamfletten, die in beslag
zijn genomen, waarvan sommige in en
kelvoud andere in hoeveelheid van en
kele tientallen exemplaren of met dui
zenden tegelijk.
„De basis van bewijsvoering ligt in
huiszoeking", aldus het rapport, waarin
aan het slot opnieuw wordt benadrukt
dat zelfs als de inhoud van een onder
grondse publikatie onschuldig is, al
leen al het feit dat het gepubliceerd is in
strijd is met de wet. In dit verband wor
den in het rapport steeds de artikelen
van de Poolse strafwet, aangegeven.
Niettemin wordt het beschikbare be
wijs tegen degene tegen wie een straf
vervolging wordt ingesteld onvoldoen-
(Slot zie pagina 11 kolom 11
Oproep
Het geheime rapport sluit met een op
roep aan de andere dertien arrondisse
menten in Polen om mee te werken bij
het verzamelen van bewijsmateriaal en
het zoeken van getuigen tegen de 15
niet met name eenoemde dissidenten
Maatregelen
In het tweede deel van het geheime rap
port legt de hoofdofficier van justitie uit
welke wettelijke maatregelen in het
verleden tegen de dissidenten zijn ge
bruikt en wat voor mogelijkheden er
nog ter beschikking staan om ze alsnog
te vervolgen. De nadruk wordt gelegd
op het doen van huiszoekingen en van
lijfelijk onderzoek. Dit gebeurt, zoals
DEN HAAG (ANP) - In het derde kwar
taal van dit jaar is de uitvoer in om
vang niet verder teruggelopen, zo con
stateert het ministerie van economi
sche zaken aan de hand van voorlopige
gegevens van het CBS.
In het eerste kwartaal was de uitvoer
nog acht procent boven het niveau van
dezelfde periode van het vorige jaar,
maar in het tweede kwartaal trad een
sterke daling op. Die daling heeft zich in
het derde kwartaal niet voortgezet,
maar van enig herstel was evenmin
sprake. Het uitvoervolume was in deze
periode twee procent kleiner dan in het
derde kwartaal van 1979
Over de eerste negen maanden van dit
jaar tezamen genomen was het volume
van de uitvoer nog twee procent groter
dan in de periode januari september
1979. De invoer was een procent groter
dan verleden jaar. De invoer is dit jaar
zeventien procent duurder geworden
dan verleden jaar en de uitvoer is vijf
tien procent in prijs gestegen. De invoer
van ruwe aardolie daalde twaalf petde
uitvoer van aardgas eveneens twaalf
pet., de uitvoer van aardolieprodukten
zes pet. De invoer van personenauto's
ligt tot nu toe 33 procent onder het peil
van vorig jaar.
LONDEN - Labour heeft al bijna een voel tussen de deur van het befaamde
pand Downingstreet 10 in Londen de residentie van de Britse premier Dat
kan althans worden geconstateerd bij het zien van het 'gips' van Labour-
leider Michael Foot, hier vereeuuigd op de stoep van nummer tien Foot
had. nadat zijn beenbreuk was geheeld en het gips vervolgens werd verwij
derd. het 'been' geschonken aan studenten van de universiteit van Brad
ford. De bedoeling was dat het van handtekening voorziene geval góed geld
zou opbrengen op een veiling ten bate van liefdadigheid De studenten
dachten er bi) nader inzien anders over ..Dit is er aè juiste plaats voor
merkte een van hen op.
PRETORIA (RTRl- Na een proces van
vier maanden heeft het Zuidafrikaan-
se hoogerechthof woensdag drie zwar
ten ter dood veroordeeld wegens hoog
verraad. De drie mannen, en zes andere
zwarten werden eerder dit jaar gear
resteerd na aanvallen op een bank en
een afgelegen politiepost. De zes ande
ren kregen gevangenisstraffen varië
rend van 20 tot 10 jaar.
De ter dood veroordeelden zijn Ncim-
bithi Johnson Lubisi i29i. Petrus Tsepo
Mashigo <20i en Naphtall Manana (24)
ROTTERDAM - Pedro en Juana dragen een rode en paarse doek voor het
gelaat, slechts hun scherpe donkere ogen waren zichtbaar. Het niet alleen
uit angst voor herkenning en repressialles bij terugkeer naar Guatemala.
De bedekking van het gezicht was ook een symbool 'omdat dc indiaan in
Guatemala zijn ware gezicht niet kan en mag tonen'.
In een emotionele zitting legden de twee indianen uit El Quiche woensdag
voor het Russel-tnbunaal hun getuigenis af over de sympathisanten in de
Spaanse ambassade
„Het bloedbad van 31 januari is geen incident, het is een voorbeeld van hoe
de indiaan in Guatemala wordt vervolgd", zo zei Pedro
VERLIES DIT JAAR 10 MILJOEN
STEIN' - De reorganisatie van de con
fectiefabriek Macintosh zal zo ingrij
pend zijn dat op korte termijn om en
nabij 950 arbeidsplaatsen zullen ver
dwijnen. De ingreep is volgens de di
rectie nodig om het voortbestaan van
de nog gezonde onderdelen van het
concern te waarborgen. Als de reorga
nisatie in de voorgestelde vorm door
gaat, krijgt Limburg de grootste klap
te verduren; daar zullen bijna 500 ar
beidsplaatsen verdwijnen.
De raad van bestuur van de onderne
ming heeft gisteren de centrale onder
nemingsraad. het personeel en de vak
bonden op de hoogte gebracht van de
plannen. De werknemersbonden willen
er nog geen oordeel over geven. Zij wil
len eerst de bevindingen afwachten van
een extern onderzoeksbureau dat de
gang van zaken bij Macintosh op het
ogenblik bestudeert. Het bureau zou
eind volgende week zijn rapport uit
brengen.
De werknemersbonden (FNV, CNV en
Unie BLHPi erkennen dat Macintosh
het moeilijk heeft door de concurrentie
uit de landen waar de lonen laag zijn en
kleding aanzienlijk goedkoper kan wor
den geproduceerd dan in ons land.
Maar de bonden menen dat er bij Ma
cintosh zelf ook beleidsfouten zijn ge
maakt. Zij kunnen er anders geen ver
klaring voor vinden dat nog maar vier
maanden geleden een reorganisatie
werd aangekondigd die 220 mensen
hun baan zou kosten.
Van die 220 mensen zijn er nu nog 140
bij Macintosh aan het werk en eerst nu
ls de procedure voor hun ontslag in
gang gezel De bonden menen deze 140
bij de nu bedreigde 950 arbeidsplaatsen
te mogen optellen, zodat er thans 1090
arbeidsplaatsen 'op de locht staan'.
Zonder beschermende maatregelen
van de overheid vrezen de bonden ook
voor de resterende 1300 arbeidsplaat
sen in Nederland en de ongeveer 2700
in het buitenland. „Als de regering niet
ingrijpt, is het over vijftien jaar ge
daan met de hele Nederlandse confec-
tie-industrie". aldus een woordvoer
der namens de vakbonden.
Volgens het reorganisatieplan moeten
de produktiebedrijven van Macintosh
in Nijmegen (123 personeelsledeni.
Oud-Stein )196i en tilburgi86i worden
opgeheven. Ingekrompen zullen wor
den het hoofdkantoor in Stem (van 243
naar 82) en de centrale in Stein (produk-
tie. magazijn en verlading), waar het
personeelsbestand zal worden terugge
bracht van 216 naar 87.
Ook de Belgische vestigingen ontsprin
gen dit keer de dans niet Daar zal het
aantal arbeidsplaatsen met 250 worden
ingekrompen: Maasmechelen van 230
naar 69 en opheffing van Paal waar 90
mensen werken.
Ontslagen
Aangezien niet kan worden verwacht
dat de enorme inkrimping kan worden
bereikt door natuurlijk verloop i pensio
nering. vrijwillig ontslag» en overplaat
singen, dreigt voor het overgrote deel
van de betrokken 950 personeelsleden
gedwongen ontslag. In de produktie-af-
delinger. gaat het voornamelijk om
vrouwelijk personeel Bij de centrale en
op het hoofdkantoor in Stein betreft het
zowel mannen als vrouwen
Macintosh gaat ervan uit. dat de onder
neming voldoende rendabel en sterk zal
zijn om zich op de internationale markt
te kunnen handhaven met behoud van
het bestaande assortiment (onder meer
de merken V en S. Hollandia Kievit. Ri-
fi. Bendien Smits en Macintosh».
Alleen de Nederlandse vestiging in Al
melo is vlogens de directie van Macin
tosh (berperk) winstgevend. Zeer posi
tief draaien de buitenlandse produktie
bedrijven in Portugal. Spanje en Tune
sië alsmede de winkels m België De
verliezen in de Nederlandse en de Belgi
sche produktiebedrijven belopen mil
joenen per maand en zullen het totale
concern van 1980 een verlies van min
stens 10 miljoen gulden bezorgen
In de Nederlandse confctic-industrie
werken thans nog 19.000 mensen; tien
jaar geleden waren het er nog 50.000. In
1972 was nog 57 procent die in Neder
land werd gekocht, ook in Nederland
vervaardigd. Dat percentage is inmid
dels gezakt tot krap 24.
DEN HAAG - De VVD-fractie in de
Tweede Kamer heeft in een voorlopige
reactie de Kabelnotitie van minister
Gardeniers (CRM) „een onvoldragen
werkstuk" genoemd. De beperkingen
die de bewindsvrouw hanteert inzake
het doorgeven van buitenlandse tv-
programma's via Nederlandse kabel
netten staan volgens de liberalen op
gespannen voet met haar opvattingen
over vrijheid van meningsuiting en in
formatie. alsmede de daarbij behoren
de pluriformiteit van berichtgeving.
Wel constateert de VVD met instem
ming dat op dit moment feitelijk geen
enkel buitenlands programma van de
kabel geweerd kan worden omdat er
nog geen speciaal op ons land gerichte
commerciële programma's in hel bui
tenland bestaan Omroepdeskundige
Keja ziet echter wel met grote zorg het
ogenblik tegemoet dat deze program
ma's wel beschikbaar zijn
De CDA-fractle vindt op korte termijn
de centrale verantwoordelijkheid van
de minister van CRM ten aanzien van
de doorgifte via de kabel „een goede
benadering" Op langere termijn zijn er
zo blijkt volgens de christen-democra
ten uit de notitie, echter onvoldoende
waarborgen.
Het wordt door de CDA-fractie toege
juicht dat de regering streeft naar har
monisatie van voorwaarden, waaron
der reclame in Europa mag worden uit
gezonden. Commerciële exploitanten
van kabelnetten worden in de notitie
nog onvoldoende afgeschrikt, aldus het
CDA
De nota is woensdag aan de tweede ka
mer aangeboden
Toestemming
In de nota is vastgelegd dat buitenland
se programma s die speciaal bestemd
zijn voor het Nederlands publiek onder
worpen zijn aan de toestemming van de
minister van CRM. na overleg met de
minister van verkeer en waterstaat
(PTT) Alle andere programma's van
over de grenzen kunnen onbelemmerd
via de kabelnetten worden gedistri
bueerd
De richtlijnen gelden overigens voor
dc middellange termijn en dienen als
'adempauze' om Nederland de gelegen
heid te geven te reageren op de nieuwe
ontwikkelingen op communicatiege
bied. De adempauze loopt ten einde bij
dc komst van directe satellietuitzen-
dingen.
Mr Schlingemann
keert terug in
eerste kamer
DEN HAAG - Mr. J. F. G. Schlinge
mann (VVDi uit Retranchement
(Zeeland) volgt dc onlangs overle
den mevrouw Haya van Someren-
Downer op als lid van de Eerste
Kamer. Hij komt hiermee terug in
de senaat.
Schlingemann -66) was van 1974 tot
1980 lid van de Eerste Kamer
Daarvoor was hij van 1967 tot 1971
lid van de Tweede Kamer Hij is
voorzitter van de Europese land
bouworganisatie CE A en vice-voor
zitter van de Onderilnge verzeke
ringsmaatschappij.
De nieuwe senator studeerde in
Leiden rechten. Hij was van 1.954
tot 1978 lid van de Provinciale Sta
ten van Zeeland en van 1970 tot
1978 lid van de Gedeputeerde Sta
ten in zijn provincie
