Vlilieu-wetgeving schaadt
bedrijven in grensgebied
Actie van Stichting Ze-Bra voor
'Zeeuwsvlamingen in Brazilië
Vooruitzichten bedrijfsleven
voor 1980 weinig rooskleurig
Puur zilver
voor nieuwe Amro-
spaarders.
Dr. Boertien kreeg cheque
'Zeeland helpt
PZC/provincie
IEEUWS- VLAAMSE KAMER VAN KOOPHANDEL:
En u,spaart u al bij de
Amro Bank?
november
KAMER VAN KOOPHANDEL MIDDEN- EN NOORD-ZEELAND:
NAMEN EMIGRANTENFAMILIES ACHTERHAALD
PONDERDAG 13 NOVEMBER 1980
ERNEUZEN - De Zeeuw-Vlaamse Kamer van Koophandel is een onderzoek begonnen naar
ostenverhogende en andere nadelige effecten van de Nederlandse milieuwetgeving op bedrijven
Bi het grensgebied.
riaeen vragenlijst, die aan 16 ondernemingen is toegestuurd, wil het bestuur achterhalen hoeveel
jelder wordt besteed aan milieumaatregelen en welke invloed dat heeft op de concurrentiever-
oudingen.
ïolgens secretaris H. van Lambalgen trekkelijkheid van Zeeuwsch-Vlaande- ker gekleurd, zwevend stof. leiden tot
iaat nu al vast, dat de Zeeuws-Vlaam- ren als vestigingsplaats aantast", aldus
ibedrijven door hun ligging en de in- het verslag.
Verstoring
De Kamer steil verder vast, dat 'het
vooruitlopen van het Nederlands mi
lieubeleid' in internationaal opzicht
leidt tot het verstoren van
lingsniveau dan om 'pieken' op bepaal
de dagen.
loedvan grensoverschrijdende milieu-
Inderin het nadeel zijn bij collega's in
innen- en buitenland,
je kunt een gulden nu eenmaal maar
a keer uitgeven. Doe je dat aan mi-
yvoorzieningen. dan gebeurt het niet
ia andere investeringen.'
jrenvacht dat de onderzoeksresulta-
rrolgende maand bekend zijn.
[Eigens toont de Zeeuws-Vlaamse
der van Koophandel zich ook in het
crerslag over 1979 ernstig bezorgd
ie de milieuproblematiek in het ge-
aLHet is meer dan betreurenswaar-
jdatde grensoverschrijdende vervui-
ig kostenverhogende effecten heeft
|de bestaande industrieën en de aan-
rouw licht gewond
ijbotsingOostkapelle
DSTKAPELLE - Bij een botsing tus-
aten vrachtwagen en een personen-
la op de kruising Noordweg-Mun-
hreg in Oostkapelle. liep de 23-jari-
mevrouw C. J. uit Middelburg
Kosdagmiddag een flinke buil op
ar hoofd op. Beide auto's reden rich-
g Serooskerke, toen vrachtwagen-
jaffeur J. V. (27) uit Kapelle, op de
aising plotseling linksaf sloeg, op
1 moment dat mevrouw J. hem aan
I inhalen was.
hteraf is gebleken dat V. wel richting
Bgaf, maar dat was voor mevrouw J.
it te zien, omdat het achterlicht van
vrachtwagen onder de modder zat.
auto van mevrouw J. kwam onder de
kerkant van de vrachtwagen terecht,
or de klap sloeg de automobiliste
t haar hoofd tegen de voorruit, die
diggelen ging. Haar auto werd to
il vernield De vrachtwagen kreeg
lichte blikschade
Slecht water.
tieverhoudingen.
„Als daarnaast ten gevolge van de af
wijkende, strengere milieuvoorschrif
ten in Nederland, de industrie in grens
gebieden tot verdergaande maatrege
len wordt gedwongen ten gevolge van
grensoverschrijdende verontreiniging
is er tevens sprake van nationale con
currentieverstoring. In feite wordt al
dus een negatieve vestigingsfactor
voor Zeeuwsch-VIaanderen ge
creëerd."
In het jaarverslag worden met het oog
op de luchtverontreinigng met name de
SO 2 (zwaveldioxyde)-metingen be
langrijk gevonden. Standaardrookme-
tingen van door verbrandingsroet don-
de voorlopige conclusie, dat de bijdrage
van buiten het Zeeuws-Vlaamse meet-
gebied gering is, al staat er over het ver
spreidingsgedrag van standaardrook
nog niets vast
De relatief grotere SO 2-uitstoot in Bel
gië wordt onder meer veroorzaakt door
dat aardgas een ondergeschikte rol
speelt in de energievoorziening. De
zuiderburen gebruiken bij het opwek
ken van elektriciteit meer zwavelhou
dende brandstoffen. De toegelaten zwa-
velgehalten zijn hoger dan in ons land.
Uit een analyse van de meetresultaten
1975-1976 trok provinciale waterstaat
eind 1977 de conclusie, dat de invloed
van grensoverschrijdende zwaveldio-
xyde is beperkt tot Zeeuwsch-VIaande
ren. Het gaat daarbij minder om een
verhoging van het gemiddelde vervui-
Clubwedstrijden van
de Zeeuws Brabantse
Turnkring in Hulst
HULST - In het kader van het 800-jarig
bestaan van de stad Hulst houdt de r.-
k. 'H.A.V.' uit Hulst zaterdag in het
sportcomplex 'Den Dullart' te Hulst de
kringverenigingswedstrijden voor 10-
cn 11-jarigen van de Zeeuws Brabant
se Turnkring van het Koninklijk Ne
derlands Gymnastiek Verbond.
Aan deze wedstrijden, bestaande uit
vierkampen, nemen 32 verenigingen
met m totaal 103 wedstrijdgroepen
deel. De te verwerken onderdelen voor
de meisjes zijn: lange mat. kast breedte
sprong, brug ongeli.ik en vrije oefening,
voor de jongens langemat. kastlengte-
sprong. laag brug en rek.
Ingeschreven kon worden voor wed
strijden met voorgeschreven oefenstof
in de afdelingen normale, moeilijke- en
gemengde oefenstof Opvallend is het
dat geen enkele vereniging voor de
deelname aan de westrijd metmoeilijke
oefenstof heeft ingeschreven. Voor de
wedstrijd met gemengde oefenstof heb
ben zeven verenigingen met acht groe
pen ingeschreven
De wedstrijden beginnen om 13 uur
Wedstrijdleider is de heer L. C. Wisse uit
Kapelle.
Christelijk voortgezet
onderwijs Zeeland
houdt vergadering
MIDDELBURG - De vereniging voor
christelijk voorgezet, onderwijs voor
Zeeland houdt dinsdag 25 november m
de docentenkamer van de christelijke
scholengemeenschap Walcheren te
Middelburg de algemene ledenvergade
ring Aan de orde komen onder meer de
laarverslagen van de secretaris en de
rectors van het christelijk lyceum voor
Zeeland in Goes en de christelijke scho
lengemeenschap Walcheren m Middel
burg. Verder staat een bestuursverkie
zing op de agenda, Na het huishoudelijk
gedeelte van de vergadering zal me-
vrouw J de Klerk, lerares aan de school
in Middelburg, een inleiding houden
over het onderwerp 'Hoe functioneert
cle schoolbibliotheek0'. De vergadering
Degint om 19.30 uur.
Voor nieuwe Amro-spaarders slechts f 15.-
(voor niei-Amro-spaarders f 30.-).
Spaart u nog niet bij de Amro Bank5 Dan verschaft de
Amro Bank u nu een goede extra reden om een spaarrekening
te openen: een plaatje van 10 gram gegarandeerd 999,0 fine
silver (de aanduiding voor puur zilver).
Hoe komt u aan zo'n waardevol kleinood? U opent een
spaarrekening bij de Amro Bank en stort minimaal 50 gulden.
Dan stellen wij u van onze kant in de gelegenheid het
zilveren plaatje te kopen voor het speciale
bedrag van f 15.- (prijs voor niet-Amro-
spaarders f30.-).
Voor het zilveren plaatje geldt het
devies: zolang de voorraad strekt.
Ontvangt u liever een spaarpremie ï.p.v.
een plaatje puur zilver, dan doet de
Amro Bank als aanmoedigingspremie
f 7,50 bij uw eerste inleg.
Deze premie is gedurende één
maand niet opvraagbaar. Deze unieke'
aanbieding van de Amro Bank
geldt vanaf 4 november tot
en met 5 december Zorg dus
dat u er snel bij bent.
10 gram fine silver 999,0
Afmetingen i'/ix^Gun.
Dikte. 3 mm
Gegarandeerd
door de Amro Bank met
een genummerd
•certificaat van echtheid"
Tenslotte toont de Kamer van Koop
handel zich bezorgd over de slechte
waterkwaliteit van het Kanaal Gent-
Terneuzen.
Bij metingen aan de grens bij België
werd vastgesteld dat het water tussen
februari en juni 1978 aan de traktaatei-
sen heeft voldaan, maar daarna niet
meer.
De kwaliteit Is zo slecht, dat de over
heid bedrijven niet toestaat om Ka
naalwater te gebruiken in produktie-
processen „Noodzakelijke aanwending
van leidingwater leidt tot aanzienlijke
kostenstijgingen." meldt het jaarver
slag.
'Advertentie)
Koude
„nnbiediuë_
tot 5 1'
OPBRENGST ACTIE DELTA COLLEGE
MIDDELBURG - In het provincie
huis te Middelburg heeft dagmor
gen commissaris van dc koningin
dr C. Boertien de netto-opbrengst -
f9500 - van een aktie door het
hoofdstedelijke Delta College
voor waterputten in Rwanda in
ontvangst genomen. Hel bedrag
werd hem. in de vorm vaneen che
que.overhandigd door drsC. Zuid-
dam. adjunct-directeur van de
Middelburgse school voor econo
misch beroepsonderwijs. Dit ge
beurde in aanwezigheid van enke
le leden van liet comité 'Zeeland
helpt Rwanda' (waarvan dr Boer
tien voorzitter is) en organisato
ren van dc aktie: onder anderen
bestuursleden van de leerlingen
vereniging en leden van de ouder-
commissie.
De adjunct-directeur toonde zich
zeer tevreden over het verloop en
de opbrengst van de schoolaktie
..We zijn in de eerste plaats natuur
liik ere blii dat we op deze wijze
daadwerkelijk mensen in Rwanda
hebben kunnen helpen. Daarnaast
zijn ook de contacten tussen leer
lingen van verschillende afdelin
gen van onze school. MEAO.
LEAO. MDS en LDS. nader tot el
kaar kunnen komen. Zeker omdat
we in verschillende gebouwen ge
huisvest zijn en daardoor de con
tacten niet bepaald optimaal te
noemen zijn", aldus drs Zuiddam.
Alf 850.000,- bijeen
Dr Boertien voegde daar in zijn
dankwoord nog ccn aspect aan toe.
„Een van de doelstellingen van de
aktie 'Zeeland helpt Rwanda' is
zoveel mogelijk geledingen van de
bevolking te betrekken bij het (mi
tt ikkeliifgsvraagsluk. Dat is ook
bij deze aktie lot uiting geko
men.". sprak de commissaris. Hij
kon overigens mededelen dat voor
de provinciale aktie. die eind dit
jaar afloopt, momenteel al zo'n
1 850.000 is binnengekomen.
Een van de leden van de oudercom
missie. de heer G. Herschbach.
maakte bij het bezoek aan de com
missaris van de gelegenheid ge
bruik om zijn ongerustheid te uiten
over het lange uitblijven van de de
finitieve toestemming van het rijk
voor de nieuwbouw van het Delta
College. Daardoor dreigt het sche
ma dat er op gericht is dat het nieu
we gebouw september volgend jaar
betrokken kan worden in de knel te
komen. „Mogelijk kunt u. bij uw ge
sprek binnenkort met de minister
van financiën, hier een of twee mi
nuten aan wijden. Het gaat uitein
delijk om een school met leerlingen
uit geheel Zeeland", aldus Hers-
bach Dr Boertien beloofde over de
ze kwestie in ieder geval contact te
zullen opnemen met de betrokken
afdeling van de provincie.
VLISSINGEN - De Kamer van Koop
handel voor Noord- en Midden-Zee
land vindt de vooruitzichten voor het
Zeeuwse bedrijfsleven voor 1980 niet
rooskleurig. Dat blijkt uit het jaarver
slag over 1979 dat de Kamer het licht
deed zien. Slechts 13% van de Midden-
en Noordzeeuwse bedrijven verwacht
dat de nettowinsttoename in 1980
meer dan het inflatiepercentage zal be
lopen. Door maar liefst 699c van de be
drijven zal in 1980 niet worden geïn
vesteerd. Van die bedrijven, die wel
verwachten in 1980 te investeren, zul
len de investeringen bij slechts 26%
reëel toenemen, aldus het jaarverslag.
De ontwikkelingen in het bedrijfsleven
in het gebied van de Kamer in 1979 ga
ven ook wemig aanleiding tot juichen.
Bij slechts 16% van de bedrijven is toen
de nettowinst met meer dan het infla
tiepercentage gestegen. In 1978 ge
schiedde dat bij 18% van de bedrijven.
De totale ontwikkeling was voor 42%
van de bedrijven tin '78 -39%) onvol
doende om van een rendabele bedrijfs
voering te kunnen spreken. Ook in ge
heel Nederland lag dit percentage op
42.
Van de bedrijven in Midden- en Noord-
Zeeland heeft in 1979 57% niet geïnves
teerd. In 1978 lag dit percentage op 55
De blik verder richtende naar het jaar
1980 komt het jaarverslag van de Ka
mer van Koophandel tot de conclusie
dat de gang van zaken bij de agrarische
bedrijven weer ver achterblijft bij de al
gemene bedrijfsontwikkeling in Mid
den- en Noord-Zeeland. Ten opzichte
van de landelijke situatie is met name
voor wat betreft de omzetontwikkeling
sprake van achteruitgang.
Ook in de sector Industrie is het beeld
van de omzet- en nettowinst ontwikke
ling verslechterd, vergeleken met 1979.
In de groothandelssector was in 1979
sprake van een verbetering ten opzich
te van 1978. Die verbetering kwam tot
uiting in de omzet en in de winst.
De regionale ontwikkeling in de detail
handelssector in 1979 bleeft achter bij
die in 1978. Toch was daar de ontwikke
ling iets gunstiger dan de landelijke,
hoewel de rendementsbeoordeling bij
een groter aantal bedrijven ongustiger
was. In de dienstverleningssector gaf
vooral de winstontwikkeling allesbe
halve een vooruitgang te zien. Van de in
1978 opvallend gunstige omzet- en
winstontwikkeling bij de grote bedrij
ven was in 1979 geenszins sprake.
Het aantal arbeidsplaatsen in Midden-
en Noord-Zeeland nam in '79 ten op
zichte van 1978 in totaal af met 0.1 pro
cent. terwijl er toen in geheel Neder
land van een toename met 0.5 procent
sprake was. In die periode nam het
aantal arbeidsplaatsen in de Midden-
en Noordzeeuwse agrarische sector af
met 2.4 procent (landelijk: toename
van 0,6 procent 1. In dc sector industrie
was de afname 1.7 procent (landelijk
0.0).
De groothandelssector in Midden- en
Noord-Zeeland verminderde met 0,6
procent aan arbeidsplaatsen (landelij
ke groei 0.9%). De arbeidsplaatsen in de
detailhandel groeiden met 0,4 procent
(landelijke groei 1,2%). De sterkste
groei vond plaats in de sector diensver
lening. die met 6.1 procent aan arbeids
plaatsen toenam (tegen landelijk 1,7%).
OOSTBURG - De pas opgerichte
Stichting Zebra in Oostburg wil dc ko
mende maanden ongeveer tienduizend
gulden bij elkaar krijgen voor de in
richting en exploitatie van een ge
meenschapshuis in 'Holanda', een
klein dorp in de Braziliaanse provin
cie 'Espirito Santo'.
Daar wonen honderden nazaten van
West-Zeeuws-Vlaamse families die
ruim honderd jaar geleden de armoede
van hun geboortestreek achterlieten
voor een nieuwe toekomst in Brazilië.
Sinds hun aankomst leven ze daar in
kommervolle omstandigheden. Dc Ge
reformeerde Kerken in Nederland
stuurden een paar jaar geleden Ton de
Roos en zijn vrouw Margie naar het
gebied om een hulpprogramma op po
ten te zetten. In West-Zeeuwsch-Vlaan-
deren kwam toen een actie op gang om
steun te verlenen aan de nazaten van
de streekgenoten, die op het Brazi
liaanse platteland praktisch aan hun
lot werden overgelaten. Toen kwam al
ruim vijfduizend gulden binnen aan
spontane giften.
De Stichting Zeeland-Brazilie werd on
langs in Oostburg opgericht om wat
continuïteit te brengen in de hulpverle
ning vanuit West-Zeeuwsch-Vlaande-
ren. Voorzitter van het dagelijks be
stuur is de oud-burgemeester van Oost
burg A. Schipper, secretaris is drs A. G.
U. Hildebrandt,. De heer A. de Koeyer
uit Schoondijke werd penningmeester
De Stichting werkt nauw samen met de
kerkelijke organisaties, de vrouwenver
enigingen. de Heemkundige Kring en
de Landbouworganisaties. Die vereni
gingen zullen met acties en collectes
proberen het geld bij elkaar te krijgen
„Als andere verenigingen ook geld bij
een willen brengen voor de Zeeuwsen in
Brazilië zullen we daar natuurlijk erg
blij mee zijn zegt secretaris Hilde
brandt .De Stichting is opgericht om
ervoor te zorgen dat het geld centraal
wuiui uwicciu en via cte beste kanalen
in Brazilië terechtkomt Bovendien wil
len we de belangstelling van de plaatse
lijke bevolking voor de Braziliaanse
Zeeuwen levend houden. Het is de be
doeling dat er elk jaar een actie wordt
gevoerd voor een bepaald project".
Ton de Roos irechtsi met énkele ben unci
die hen naar het hospitaal zal brengen.
t an 'Holanda die n achten op dc jeep
De stichting werkt nauw samen met het
'bureau Zuid-Amerika' van de Gerefor
meerde Kerken, dat ook een hulpverle
ningsprogramma voor 'Espirito Santo'
heeft.
Het project van dit jaar (de aankleding
van een klein gemeenschapshuis) is vol
gens de stichting erg belangrijk. Op die
manier kan er een hechte gemeenschap
worden opgebouwd. Wat erg belangrijk
is voor ae economische ontwikkeling
van de streek. Het individualisme staat
namelijk een eensgezinde aanpak van
de kleine Zeeuwse boeren in de weg bij
de handel in landbouwprodukten. Van
die verdeeldheid wordt nu nog gretig
gebruik gemaakt door enkele grote
vendista' opkopers van landbouwpro
dukten. die ook ruilhandel bedrijven.
Het ontwikkelen van de 'gemeen-
schapsgeaachte' in Holanda kan vol
gens de bestuurders van de stichting ae
eerste stap zijn naar een kleine land
bouwcoöperatie. die aansluiting kan
zoeken bij de grotere boerencoöperatie
van het naburige Garrafao. De Stich
ting 'Ze-bra' hoopt het benodigde geld
in februari bij elkaar te hebben.
De Zeeuwen in Brazilië hebben al die
tijd erg geïsoleerd geleefd. Zó afgeslo
ten zelfs, dat het West-Zeeuwsch-
Vlaamse dialect nog steeds de 'spreek
taal' is van Holanda. De Zeeuwen wei
den in de jaren 1858-1860 geronseld
door Antwerpse reders, die hen gouden
bergen beloofden in het nieuwe land.
In feite werden ze gebruikt als vervan
gers van de Afrikaanse slaven, nadat
die Brazilië niet meer binnen mochten.
Als goedkope arbeidskrachten voor
grootgrondbezitters vertrokken toen
ongeveer vijfhonderd Zeeuwen met
schepen uit Antwerpen. De gemeente
lijke secretaris van Aardenburg. G. A.
C. van Vooren, tevens secretaris van de
Heemkundige Kring, heeft allerlei ge
meentelijke en kerkelijke archieven
nageplozen en is er in geslaagd de na
men van de emigranten te achterhalen.
Uit Hoofdplaat gingen de families De
Poorter, Claeys, Boone en Van den
Drlessche. Uit Breskens: Borgo. Note-
baart en Vermeulen. Uit Cadzand: Van
den Broecke. Bogaard. Wensch, Die-
rings, Jacobs. Du Bois, Louwers, Hoe
venaar. LeMahieti De Maker. Neufégli-
se. Louret. De Freyn en De Reu uit
Groede: de families De Bruyne. Banc-
kaert. Risch. Dattijn, Kallewaard,
Schijve, Colpaart, Kalbaart. Valkenier,
De Wagemaker. Cnnce. Van de Velde,
De Caluwé en Alleijn Uit Nieuwvliet
gingen Verkruysse. Francoise, Ver-
duyn, HennekeyDe Gllleke. Boone, Du
Mer. De Roo en Heule Uit Zuidzande
gingen de families Mabelus. La Gasse.
Theunisse. Andriesen. Smoor. Lam
pier. Schijve. De Bois. Crince. Vermeu
len, Flias. Fremouw en Den Hollander.
Uit Retranchement vertrokken: Vinke.
Van Hee. Van Grol, Lucieer. Louret.
Baas, Van Roo, Casteleijn, Jansen en
Mlens naar 'Espirito Santo' Uit Oost
burg gingen Goedhals. De Mersseman,
Faas en Den Hollander. Uit Schoondij
ke vertrokken Driessen. Barra, Caste
leijn. Leenhouts. De Meester en Lee
mans. IJzendijke zwaaide de families
Catseman. Vonhout en Wattee uit.
Sluis zag de families Van Vinke en Van
Grol vertrekken. t
