COURANT Korting vakantiegeld en prijscompensatie 4 Opnieuw laagterecord in Zeeuwse woningbouw Haya van Someren na ziekte overleden GEDEELTELIJKE LOONMAA TREGEL vandaag Rookwaren, benzine en drank duurder VELE TOPFUNCTIES IN VVD IN TEGENSTELLING TOT ANDERE PROVINCIES Gelderse prijs Alfred Mozer Wisselvallig Eerst opklaringen, later zwaar be wolkt. mogelijk gevolgd door regen. Middagtemperatuur ongeveer 7 gr Tot matig of vrij krachtig toenemende westenwind. 223e jaargang no. 268 Donderdag 13 november 1980 PZC -j Goes, Dr. AJ\ Philipsstraat 1L tel. 01100-21222 Open: ma. t/m vr. 8.30-17.00. o.avond 19.00-21.00. za. 10.00-13.00 uur. iVan onze redactie economie) DEN HAAG - Na het opnieuw mislukken van het loonoverleg in de Stichting van de Arbeid heeft het kabinet woensdagavond besloten tot een gedeeltelijke loonmaatregel. Deze komt erop neer dat de prijscompensatie per 1 januari met 2 percent zal worden gekort en deze zomer aan vakan tiegeld geen 8 maar 7,5 percent zal worden uitbetaald. Daar tegenover staat een belastingverla ging. De stijging van de minimumlonen met 1,5 percent zal nu niet op 1 januari, doch pas op 1 juli worden uitbetaald. De vrije beroepen, waaronder de medi sche specialisten, zullen per 1 januari en speciale wet ook het nodige moeten inleveren. Er komen wettelijke maatregelen die werkgevers en vakbe weging er toe zullen verplichten In de bedrijfstakken en bedrijven te praten over de werkgelegenheid. De specialisten zullen worden gecon fronteerd met een wijziging van de prij zenwet. De minister verwacht dat de sociale partners, die in enkele bedrijfstakken en bedrijven nog cao's voor 1981 moe ten afsluiten, via het eisen en geven van een loonsverhoging, het kabinet niet tot verder ingrijpen zullen dwingen. ,Dan ontstaat er een geheel nieuwe si tuatie. die de regering zal kunnen dwin gen tot een algehele loonmaatregel", zei hij. Albeda hoopt, dat de cao's die nog afgsloten moeten worden, dezelfde trend zullen volgen van de reeds afge- loten contracten. Niemand slechter Volgens de minister zullen deze maat regelen ertoe bijdragen dat de loon somstijging waarschijnlijk minder zal zijn dan de door de Tweede Kamer geëiste 5,5 percent. Volgens hem zal niemand in Nederland slechter wor den van de te nemen maatregelen. „Bijna niemand zal het ook in de porte- monnaie merken, omdat tegenover de maatregelen een belsstingverlaging staat", aldus Albeda. Hij meent dat hoe lager de inflatie in 1981 zal zijn, hoe minder de werkloos heid zal stiigen. Hij vond het onbegrij- De Russische dissident Andrei Amal- nk is woensdagmorgen vroeg bi) een auto-ongeval in de omgeving van Ma drid om het leven gekomen PAGINA 7 hinder Volgens secretaris H. van Lambalgen van de Zeeuws-Vlaamse Kamer van Koophandel zijn de Zeeuws-Vlaamse bedrijven door hun ligging en de in vloed van grensoverschrijdende mi- Ueu-hinder m het nadeel b|j collega's ln binnen- en buitenland PAGINA PAGINA 17 matig In een oefenwedstrijd tegen Aleman- ma Aachen heeft. Oranje een magere 1-0 overwinning behaald Vooral dc manier waarop die zege tot stand kwam moet Jan Zwartkruis allerminst hoopvol stemmen voor de komende confrontatie met de Belgen. PAGINA 23 vonderkind Filmregisseur John Landis. een nieuw wonderkind, en opvolger van Steven Spielberg Na The Kentucky Fried Movie en The National Lampoon s Animal House, trof hp weer roos met "hie Blues Brothers PAGINA 25 voorkeuren De bedrijven in de Nederlandse zeeha vengebieden spelen niet goed in op de veranderende voorkeuren bi) de be roepsbevolking. zoals de stijgende voorkeur voor extra vrije tijd in plaats van hogere financiële beloning. Nieuws uit Zeeland: 2. 5, 7 en 9. Binnen- en buitenland: 3.8 en 15. Sport: 17. Varia: 19. Radio en televisie: 23, Financiën: 25. DEN HAAG (ANP) - Een pakje si garetten van drie gulden en een pakje shag worden per 15 februari een kwartje duurder. Per 1 januari wordt een liter benzine ruim een cent duurder. Die dag gaan ook al cohol-houdende dranken in prijs omhoog, een liter genever bijvoor beeld gaat dan 60 cent meer kos ten. Dat staat in de wetsvoorstellen voor enkele accijnsverhogingen, die de regering voor advies naar de Raad van State heeft gestuurd De voorstellen maken deel uit van het regeringspakket voor sociaal-eco nomisch beleid voor 1981. Minister Albeda heeft werkgevers en vakbe weging woensdag tijdens het over leg over dat beleid van de voorstel len op de hoogte gebracht. Het ka binet heeft besloten de accijnsver hoging te beperken tot in totaal 250 miljoen gulden, ongeveer de helft van het eerder voorziene bedrag. De verhoging van het benzineac cijns per 1 januari bedraagt een gul - den per hectoliter tot 53.35 gulden per hectoliter De alcoholaccijns gaat met 145 gulden per hectoliter absolute alcohol omhoog. De ac cijns voor een hectoliter absolute alcohol komt hiermee van 2667 gul den op 2812 gulden. Voor parfumerieën, toiletartikelen en cosmetische produkten wordt het bedrag, waarvoor geen vrijstel ling van accijns bestaat, eveneens verhoogd en wel van 874 gulden tot 921 gulden per hectoliter absolute alcohol De accijns van sigaretten bestaat uit een vast bedrag per duizend stuks en een percentage van de kleinhandelsprijs. Het vaste be drag wordt verhoogd van 8.60 gul den tot 9.45 gulden, het percentage van 49.8 tot 50,72. Voor kerktabak stijgt de accijnsdruk met 0.72 pro cent van de kleinhandelsprijs. pelijk dat met name de FNV de maatre gel afwees. „De stellingname van de FNV begrijp ik moeilijk, hoewel ik weet. dat deze vakcentrale, serieus met de problemen heeft geworsteld", aldus Al beda. Ht) vond dat. nu de economische toestand steeds slechter wordt en hij te maken had met een volstrekt verdeelde Stichting van de Arbeid, niet ingrijpen onverantwoord zou zijn Volgens Albeda zal de volledige auto matische prijscompensatie op 1 juli wel uitbetaald mogen worden, „omdat de korting per 1 januari daarin toch ook doorwerkt". „Het was nodig om nu maatregelen te nemen, omdat we met bezig zijn om kapot te gaan door een te hoog loonniveau", zei hfj Werkgevers en werknemers zullen via wettelijke maatregelen ook gedwongen worden om per bedrijfstak of per bedrijf te praten over de werkgelegenheidspro- blematiek. „Je kunt daarmee echter de werkgevers niet verplichten op alle ei sen van de werknemers in te gaan. Het ziet er wel naar uit. dat in de jaren tach tig de wetgeving geheel gebaseerd zal zijn op de werkgelegenheid en niet op de poen", aldus Albeda. Hogerbetaalden FNV-voorzitter Wim Kok vindt dat mét de aangekondigde maatregelen te weinig offers van de hoogstbetaalden worden gevraagd. Hij vond dat het FNV-alternatief - aftopping van de prijscompensatie en het vakantiegeld voor hoger betaalden - wel een bijdra ge zou hebben geleverd aan de mati ging. Kok vond de werkgevers onge loofwaardig, omdat zij in de bedrijfs takken wel cao's afsloten met een vol ledige automatische prijscompensa tie, maar op centraal niveau achter de te nemen maatregelen zeiden te staan. Volgens het CNV is het terugbrengen van de vakantietoeslag met een half percent overbodig omdat de prijsont wikkeling in het afgelopen kwartaal 0.3 percent is meegevallen Het CNV wilde volstaan met een ingreep in de prijs compensatie. „Wij zijn ook nog steeds bereid in de Stichting van de Arbeid te iSlot zie pagina 8 kolom li DEN HAAG - Tijdens het mislukte loonoverleg, ivoensdag in het Haagse SER- gebouw hebben jongeren de hal van het gebouw bezet. Op de foto spreekt minister Albeda li.) de bezetters toe. Rechts een voorlichter. iVan onze parlementaire redactie) ROTTERDAM - De WD-fractieleider in de Eerste Kamer, mevrouw Haya van Someren-Downer, is woensdag in het Rotterdamse Dijkzigt-ziekenhuis overleden. Ze werd 54 jaar. Mevrouw Van Someren heeft gedurende meer dan twintig jaar een belangrijke rol ge speeld in de Nederlandse politiek, en was vaak gezichtsbepalend voor de VVD. Ze laat een zoon. en haar man achter. Het overlijden van mevrouw Van Some ren aan een slopende ziekte zo kort na de dood van mevrouw Jacqueline Wie gel heeft de verslagenheid binnen de VVD sterk vergroot. De partij heeft alle afspraken van functionarissen afge zegd tot maandag. In een reactie zei fractieleider Rietkerk dat het optreden van mevrouw Van So meren vooral gericht was op het bevor deren van het geluk van de mensen.,Ze had een groot warm hart. Ze kon fel zijn als zij ergens voor streed, maar altijd ging het haar om het bevorderen van een betere samenleving," zei Rietkerk- Menselijk Mevrouw Van Someren vertolkte steeds het menselijke gezicht van de partij, die zij in vele functies tot het laalst toe heeft gediend, aldus de libera le fractieleider Hij voegde eraan toe dat Haya van Someren voor hem persoon lijk niet alleen een collega was geweest, maar ook „een ware, wijze vriendin" De liberale senator werd op 5 juli 1926 als Gerarda Victoria Downer iri Am sterdam geboren. Na haar middelbare school studeerde ze geschiedenis en wijsbegeerte aan de Vrije en aan de Ge meente Universiteit. Daarna ging ze m de journalistiek als redactrice van het dagblad De Telegraaf. Kunst en (later) politiek waren haar specialisaties. Uit eindelijk koos ze in 1959 definitief voor de politiek Van 1959 tot 1968 was ze lid van de Tweede Kamer voor de WD Daarna werd ze partijvoorzitter - de eerste vrouwelijke voorzitter van een politie ke partij in ons land - en kwam m 1974 in de Eerste Kamer. Na het aftreden van fractievoorzitter Harm van Riel werd zij tot zijn opvolger gekozen Mevrouw Van Someren speelde twee keer een duidelijke hoofdrol in de va derlandse politiek. Dat was in de jaren zestig, toen zij tijdens de vele omroep- debatten trachtte het bestel open te breken, en later in 1976. In dat jaar stemde zij, met zeven andere VVD-se- natoren. tegen het abortuswetsvoorstel van WD en PvdA. Het initiatiefont- werp werd daarmee verworpen. Mevrouw Van Sommeren wordt maan dag 17 november gecremeerd. In welke plaats is nog niet bekend. Van onze Haagse redacteuri DEN HAAG - De Zeeuwse woningbouwci jfers zijn opnieuw de laagste van heel Nederland. Zij tonen bovendien een neergaande ontwikkeling die moeilijk tot staan te brengen lijkt. Dat blijkt uit landelijke en regionale cijfers die het Centraal Bureau voorde Statistiek heeft gepubliceerd over de periode van oktober '79 tot en met september '80, cijfers over een jaar dus. De Zeeuwse achterstand vergeleken bij de rest van het land blijkt het duidelijkst uit de aantallen woningen die in de twaalf maanden durende periode in uitvoering waren. Dat waren er 2007, een getal dat 26 procent lager ligt dan de cijfers uit de periode oktober '78 tot en met september '79 Daarbij moet ook in aanmerking worden genomen dat er toen al sprake was van een forse en structurele daling. Zeeland is de enige provincie waar in de onderzoeksperiode minder huizen werden voltooid dan in het jaar daarvoor Het getal van 2.534 betekende een teruggang met 14 procent, en dat terwijl in alle andere provincies meer huizen werden opgeleverd. Er werd begonnen met de bouw van 1.908 wonin gen. vier procent minder dan in het jaar dat aan de onder zoeksperiode vooraf ging. In de eerste negen maanden werd in heel Nederland met de bouw van 77.576 woningenn begonnen, ruim 5 000 meer dan In dezelfde periode in "79 Het aantal voltooide woningen bedroeg 77.727. tegen 55.661 in het vorig jaar ARNHEM - Het provinciaal be stuur van Gelderland heeft beslo ten een Alfred Mozer prijs in te stellen. De commissaris der konin gin. mr. W. J. Geertsema. heeft dit woensdag in het provinciehuis te Arnhem bekendgemaakt. Dat ge beurde ter gelegenheid van hel feit dat prins Claus het eerste exem plaar van het boek: ..Alfred Mozer. gastarbeider in Europa" kreeg aangeboden door de weduwe van deze Europeaan van het eerste uur. De prijs zal eenmaal in de twee jaar worden toegekend aan een persoon of instelling die zich bijzonder ver dienstelijk heeft gemaakt voor de grensoverschrijdende samenwer king. „Zo willen wij", aldus mr. Geertsema, ,,de herinnering leven dig houden aan een unieke man". Mozer. die vorig jaar op zijn 74ste jaar overleed, geldt als de vader van de Europese Beweging Van 1958 tot 1970 was hij kabinetschef van dr. S. L Mansholt. toenmalig commissaris van de EEG-commis- sie m Brussel. Daarna werkte hij in Nederland verder aan zfjn ideaal, een verenigd Europa. iDoor drs. Chriet Titulaen Het Amerikaanse ruimtevaartuig Voyager I heeft de afgelopen nacht rond middernacht dc planeet Saturnus gepasseerd op een afstand vau slechts 124.200 kilometer van het dichte wol kendek. Tijdens deze passage werden duizenden uitermate gedetailleerde foto's van Saturnus en de beroemde ringen van Saturnus overgeseind naar de aarde. Deze foto's hebben voorlopig meer vragen dan antwoorden opgele verd. Het ringenstelsel om Saturnus blijkt buitengewoon complex te zijn. Meer dan 100 ringen zijn er te onderscheiden Niet aile ringen hebben precies hetzelf de middelpunt en ze draaien ook niet allemaal even snel. In de ringen zijn donkere vlekken aangetroffen die lij- De maan Dione, waarvan geleerden aannemen dat er een ijslaag op ligt. Op de foto zijn zijn ronde kraters te zien ken op de spaken van een wiel. Deze donkere spaken blijken na enkele uren te zijn verdwenen, om vervolgens later weer op te duiken. Dc verschijnselen in dc ring zijn zo ge compiiceerd. dat het hoofd van het we tenschappelijk team, dat de foto's ana lyseert, dr Brad Smith, vannacht op een persconferentie vertwijfeld uitriep dat hij geen zinnige verklaring meer kon bedenken voor de vreemdste struc turen. Gisteren vloog de Voyager I rakelings langs de grootste maan van Saturnus. Titan De kleinste afstand tot Titan be droeg slechts 4000 kilometer, ongeveer evenveel als de middellijn van de maan Titan was. zoals verwacht, omgegeven door een atmosfeer In deze atmosfeer was geen enkel detail te herkennen, hoewel de poolgebieden donker afsta ken bij de rest van de Saturnusmaan Een eerste analyse van de gegevens over de samenstelling van de atmosfeer toonde geen spoor aan van moleculen die bouwstenen van leven genoemd kunnen worden In de loop van van daag zal de Voyager nog vijf Saturnus- manen van dichtbij bekijken. Een van die vijf manen is Dione De reeds ont vangen foto's van Dione zijn erg verras send. Er zijn details op het oppervlak van die maan te zien. die wijzen op een activiteit in de kern van Dione. Een aantal geleerden meent grote scheuren in een dikke ijslaag te zien Over de interpretatie van de Dionc-fo- to's ontstond vannacht grote onwin- ding in het NASA-vluchtleidingscen- trum in Pasadena (Californië). De Yovager-passage langs Saturnus zal vandaag een climax bereiken als de stroom foto's en gegevens in Pasadena binnenstroomt. De afstand van het ruimtevaartuig lot de aarde is nu zo groot, dat de signalen die reizen met een snelheid van het licht (300.000 kilo meter per seconde) er een uur en 25 mi nuten voor nodig hebben om die af stand te overbruggen. Huishoudboekje voor 1981 cirkel is rond. De rege- 'ring is gisteren met vak beweging en werkgevers voor i laatste poging het overleg ingegaan met de bedoeling centrale afspraken te maken het sociaal-economisch beleid in 1981 En die laatste poging is stukgelo pen Hei. kabinet-Van Agt rest nu niet veel anders meer dan ook voor het laat ste jaar van zijn zittingsperiode een loonmaatregel af te kondigen. Nu ge bleken is dal er op vrijwillige basis geen overeenstemming valt te bereiken over een matiging van de loonkostenstijging idie alle partijen wel nodig vinden) heeft minister Albeda aangekondigd dat hij de beperking van de prijscom pensatie per 1 januari aanstaande met 2 procent en de vermindering van de vakantietoeslag met een half procent zal gaan afdwingen Na alles wat er aan is voorafgegaan de meest voor de hand liggende en minst nadelige oplossing. Van het begin af is het arbeidsvoor waardenoverleg voor hel komend jaar gedoemd geweest om te mislukken. De verdeeldheid onder de deelnemers er aan was namelijk zo groot en de partij en hadden zich op tevoren ingenomen standpunten zo zwaar ingegraven dat eigenlijk niemand nog de illusie had dat een centraal akkoord binnen bereik lag Op zichzelf overigens ook weer met zo verwonderlijk, want al sinds 1972 is het met meer gelukt om m Den Haag tot landelijke afspraken te komen. Wel bijzonder te betreuren is het dat rege ring. vakbeweging en werkgevers er niet in zijn geslaagd om een begin van overeenstemming te krijgen over de manier waarop nu eindelijk eens iets wezenlijks kan worden gedaan aan de werkloosheidsbestrijding Het is overigens de vraag of de partij en die gisteren voor niet veel meer dan dc 'show' aan de overlegtafel scho ven wel zo ongelukkig zijn met de af loop als zij alle drie voorgeven. De loon maatregel van het kabinet voor 1981 - waarover in het parlement niet veel hei sa zal worden gemaakt, zo lijkt het - schuift weliswaar de gezamenlijke ver antwoordelijkheid van de sociale part ners voor het arbeidsvoorwaardenbe leid opnieuw ruw opzij, maar ze heeft tegelijk een versluierende werking die bij deze zelfde overlegdeelnemers niet geheel onwelkom is Immers, het kabi net kan zonder verder gemarchandeer een stuk loonkostenmatiging binnen halen dat ln het Catshuis voorrang nummer eén heeft gekregen, de onder nemers zijn de zwarte piet tegenover de vakbeweging voor diezelfde loonmati ging kwijt en de vakbeweging imet na me de FNV) heeft een adempauze ge kregen om de hopeloze herrie in eigen huis op te lossen en iets te gaan doen aan het fatale ledenverlies dat daar be gint op te treden Het zal niet allemaal even hardop worden toegegeven Toch zijn er aanduidingen genoeg om vast te stellen dat alle drie partijen ln het zicht van de verkiezingen .van volgend jaar met de afloop van gisteren niet hele maal ongelukkig zijn Er ontstaat ruim te om orde op zaken te stellen Intussen kan iedereen met het feiten materiaal van gisteren in handen ide globale inhoud van de aangekondigde loonmaatregel en de plannen van de re gering om de eenvoudigst te bedenken accijnsverhogingen op benzine tabak en sterke drank i alvast het hu.shoud- boekje voor volgend jaar gaan begro ten Minister Albeda deed nogal stellig toen hij met de mededeling kwam dat - gezien de belastingverlagingen tegen over de loonmatiging - niemand er vol gend jaar slechter van wordtAchter die opmerking zit duidelijk de verwach ting dat de loonmaatregel en het rand werk zonder al te veel gemor en mis schien wel zonder acties zal worden ge slikt Maar of ook die 'meevaller' er nog inzit zal pas duidelijk worden wanneer ieder zijn eigen rekenwerk heeft ver richt Zeeuws-Vlaamse bezorgdheid De kamer van koophandel in Zeeuwsch-Vlaanderen heeft hel initiatief genomen om aan te tonen dat de nadelige positie van hel bedrijfsle ven in dit gebied met hel oog op het behoud van de werkgelegenheid m de toekomst een zaak is om niet al te ach teloos aan voorbij te gaan Ze heeft een onderzoek op gang gebracht naar extra kostenverhogende factoren voor de on dernemingen. onder meer als gevolg van maatregelen op het gebied van de milieuwetgeving in dit grensgebied met Belgie In het verleden ls steeds in het vooruitzicht gesteld dat de Vaste Oe ververbinding Westerschelde ertoe zou bijdragen dat het bedrijfsleven in Zeeuwsch-Vlaanderen uit zijn isole ment zou worden gehaald en aldus be tere vooruitzichten zou worden gebo den Nu de kansen op de brugtunnelver- binding Westerschelde tot het laagtere cord zijn gedaald dienen zich proble men als de kamer van koophandel sig naleert nog eens in volle omvang en naar het lijkt met grote hardnekkigheid aan Ze kunnen niet hinderlijk genoeg onder de aandacht worden gebracht vdM In het gemeenteziekenhuis van She- drecht is dinsdag de vrijwel geheel af gesneden voet van de 55-jange heer P Kwakernaak uil die plaats weeraange- naai. De man raakte zijn voet bijna kwijt toen tijdens zijn werk op de scheepswerf Vos in Sliedrecht een me ialen deur van een tafel gleed en op zijn voet terecht kwam.

Krantenbank Zeeland

Provinciale Zeeuwse Courant | 1980 | | pagina 1