leuke sinterklaassurprise:
geef eens een bon voor een
rijvaardigheidstest
mtm
J)nderzoek naar eigen voorziening
oor slechthorende kinderen
Choco-
ademelk
u
Subsidie natuurbeheer
nodig om te overleven
PZC/
m
m
EPENDANCE- VORMING BESTAAND INSTITUUT
Po!itie-auto in
de slip op Tholen
De drank uit duizend-en-
één-nacht...
Gafé
Oriental
Mr. J. P. BOERSMA BIJ AANBIEDING BOEK:
Spaarpandbiljetten (5jaar)
■76%
d JONDERDAG 13NOVEMBER 1980
S«
provincie
mm
Denken we ook nog wel aan die veiligheidsgordel? Of gorden we die snel om als we een politieman zien? Toch gaat het om
onze eigen veiligheid.
Er zijn heel wat mensen, die erover kunnen meepraten: dat rij-examen blijft altijd een wat
zenuwachtige bedoening. Daar zit toch maar iemand naast je, die je op de vingers kijkt en
erop toeziet of je alles wel goed doet. En je moet met zóveel dingen rekening houden. Een paar
keer in de fout en je kunt weer opnieuw gaan lessen. Wie echter heelhuids door het examen komt,
heeft kennelijk redelijk netjes gereden. Zo keurig rijdt een mens een jaar of wat later waar
schijnlijk niet meer.
Natuurlijk, je krijgt wat meer routine,
Olyi gaat wat minder houterig te werk dan
traan tijdens het examen, maar het gevaar
mee at er in dat je een stuk gemakkelijker
wordt met het toepassen van allerlei
tal regeltjes. Je hebt het idee dat het zo
hoort, je vindt het prettig om te hande
len zoals je handelt, of je doet 't ge
woon ondoordacht. En ook al hoef je
daarmee nog niet direct op een aanrij
ding aan te sturen, een voorbeeld vap
goede stuurmanskunst ben je dan al
iang niet meer.
I
Die mogelijkheden zijn er inderdaad:
netpoals er mensen zijn, die zich om de
zoveel tijd grondig laten onderzoeken
Hoeveel mensen zouden er niet zak
ten, wanneer ze op grond van hun rij
stijl van nu, zoveel tijd na het examen,
zouden worden beoordeeld? Dat aan
tal kon nog best eens zorgelijk hoog
oplopen.
valt het te corrigeren, wanneer
een automobilist is, die zich in de
-op van de jaren een bepaalde rijstijl
eft aangeleerd, waar nog wel het een
«n ander op aan te merken is. Blijft het
j het bekende gebaar van een mcdc-
'.g^Jfeggebruiker, die z'n wijsvinger naar
1st voorhoofd brengt bij het zien van je
dele? feuten in het verkeer, of moet er eerst
gjö narigheid van komen in de vorm van
igee Kn aanrijding, voor je misschien met
!°°F
ïg tö ^ee'
sfere
Vleten we allemaal wel wat die ver-
Je eigen onvolkomenheden wordt ge- keersborden te betekenen hebben. Er
confronteerd. Of zijn er wellicht toch
nog andere mogelijkheden om na te
gaan of je werkelijk een heer of dame in
het verkeer bent?
zijn er zoveel bij gekomen, nadat we
examen deden! Waar duidt bijvoor
beeld dit bord op? Wegversmalling?
Nadering beweegbare brug?
om te weten of alles in orde is, bestaat
er ook de gelegenheid dat een automo
bilist zich eens laat 'doorlichten'. Al
geruime tijd geleden heeft de ANWB
een rijvaardigheidstest ontworpen,
die de automobilist een soort spiegel
voorhoudt, waarin zowel de goede als
de minder goede kanten van de ver-
keersvaardigheid en het verkeersin-
zicht zichtbaar worden gemaakt.
Om te weten te komen hoe zo'n rijvaar
digheidstest nu in elkaar zit. heeft uw
rubriekschrijver onlangs 70.- neerge
teld om eens een dergelijke test te kun
nen ondergaan. Dat kan in Zeeland
vanuit Middelburg. Om precies te zijn
vanaf het kantoor van de ANWB aan
het Plein 1940. In dat kantoor vindt,
voorafgaande aan de autorit, aller
eerst een test van het gezichtsvermo
gen plaats. Dit onderzoek en de test op
de weg nemen samen ongeveer ander
half uur in beslag.
ogentest
Zo'n ogentest is zoveel jaar nadat je
examen hebt gedaan, van groot be
lang. Het is, om een voorbeeld te noe
men, een manier om er achter te ko
men dat bijvoorbeeld hel vermogen
tot dieptezien ontbreekt. Op zichzelf
is dat geen ernstige zaak. En als regel
kan zo'n afwijking ook niet worden
verholpen of gecorrigeerd. Wel kan
een automobilist, vertrouwd ge
maakt met deze 'handicap', er op wor
den geattendeerd in het verkeer extra
voorzichtig te zijn in eike situatie,
waar het schatten van de afstand een
rol speelt, zoals bij inhalen en inlopen
op een file.
Bij een gezichtsvermogentest, waarbij
je in een soort viewer mag loeren en
bepaalde tekens en cijfers moet zien te
ontwaren, komt behalve de kwestie
van het dieptezien, ook de gezichts
scherpte, de oogspierbalans, het ge
zichtsveld, de samenwerking van bei
de ogen en hel kleuronderscheidings-
vermogen aan de orde. De resultaten
van dat kijkje in de viewer, kunnen
aangeven of degene, die de test onder
ging beschikt over een goed gezichts
vermogen, of voorzichtigheid is gebo
den. of dat het in verband met de ver
keersveiligheid van het grootste be
lang is om eens bij een oogarts binnen
te stappen.
Na de gezichtsvermogentest kan dan
de autorit beginnen. Op zo'n moment
voel je je toch heel even weer examen
kandidaat. Maar wat kan je gebeuren?
Je raakt er je rijbewijs niet mee kwijt,
wanneer je misschien ineens domme
dingen gaat doen. Of was uw rubriek
rubriekschrijver wellicht benauwd
voor wat ie te zien zou krijgen in de
spiegel van zijn eigen rijgewoonte. Het
zij zo: nu niet langer getreuzeld, maar
aan de slag. Eerst natuurlijk netjes in
zij- en achteruitkijkspiegel kijken bij
het wegrijden. Dat was bij het rijexa
men ook altijd zo'n voornaam punt. En
voor de rest we zien wel. wat er van
komt.
Nou, deze testkandidaat hééft het ge
zien: allemachtig, wat doet een mens
achter het autostuur toch veel dingen,
waarbij-ie gedreven wordt door een
soort automatisme. Misschien hebt u
dat zelf ook wel eens bezorgd vastge
steld op een vaak bereden route. Op
rijksweg 58 bijvoorbeeld, tussen Vlis-
singen en Bergen op Zoom. Hebt u dat
ook, dat u dan wel eens denkt: hé, ben
ik nou al door die tunnel gekomen, on
der het kanaal door Zuid-Beveland?
Of komt die tunnel nog? Hoogst be
denkelijk, natuurlijk, want dat bete
kent. dat je met je gedachten niet bij
het gebeuren op de weg zat Maar ja.
zegje dan. vergoeilijkena. het was stil
op de weg en dan willen die gedachten
wel eens afdwalen.
borden
Wie echter een tunnel over het hoofd
ziet, kan natuurlijk ook best een stuk
of wat borden niet zien. Een kwalijke
zaak, want die borden vertellen vaak
veel meer dan wat erop staat. Neem
nou een bord, dat erop duidt, dat u een
uitrit voor zandauto's nadert. Zo'n
bord zegt ook het een en ander over de
situatie op de weg. Er kan wat zand op
de weg liggen, bijvoorbeeld. En daar
mee is het. wanneer er ter plaatse
sprake is van enig bochtenwerk, bij
nat weer toch even uitkijken gebla
zen, want dan bestaat er kans op slip
gevaar.
En hoe is het gesteld met onze ver-
keershandelingen? Met het gedrag na
bij en op kruisingen, het berijden van
verkeerspleinen, het links en rechtsaf
slaan, de rijstrooktechniek? Voeren
we die regels nog wel volgens het boek
je uit? Of hebben we ons misschien in
de loop van de jaren dingen aange
leerd die helemaal niet horen Rich
ting aangeven, daar waar het niet
moet. dus onnodig verwarring schep
pen. of geen richting aangeven, waar
dat beslist wel nodig is? Dat alles komt
bij zo'n test aan het licht. Zodat we
kunnen vaststellen: hé, doe ik dat?
Nou, dan moeten we daar eens wat aan
gaan doen!
Bij een ANWB-test hoort ook de kwes
tie van dé voertuig behandeling: zijn
de momenten van schakelen wel goed
gekozen? Gaan we niet en te automa
tisch. zoals uw rubriekschrijver deed,
over van de tweede in de derde versnel
ling, zonder voldoende vooruit te zien
om te constateren of datschakelen wel
nodig is? In verschillende bochten
bleef deze testkandidaat verder met
een snelheid van 25 km in de derde
versnelling rijden. En dat is, zo lichtte
de ANWB-adviseur toe. behoorlijk
pijnlijk voor de auto. omdat die te
zwaar moet trekken en tegelijkertijd
te moeilijk uit de voeten kan. Een der
gelijke voertuigbehandeling is niet al
leen energieverspillend ook het mate
riaal wordt er niet bepaald beter op.
Wat bij een rijvaardigheidstest verder
aan het licht komt. is dat er soms
verkeersborden wel een erg merkwaar
dige betekenis wordt toegeschreven.
„Het bord 'autosnelweg" wil nog wel
eens worden uitgelegd als een bord dat
attendeert op een wegversmalling. Of
een beweegbare brug. Alleen daaruit is
wel op te maken wat er in de praktijk
kan gebeuren", zo stelt ANWB-advi
seur De Groot.
zeven doden
Het valt wel op, dat er naar verhou
ding weinig mensen gebruik maken
van de mogelijkheid om de eigen rij
kunst te toetsen aan de praktijk. Dat
doen we toch dagelijks, wordt er ge
zegd. Kortom, we vinden dat w e het
allemaal best goed doen op de weg.
Maar hoe kan het dan dat er dagelijks
gemiddeld zeven doden vallen in het
verkeer. En zoveel gewonden. Om nog
maar te zwijgen van het aantal scha
degevallen. Daaruit valt af te leiden,
dat wc onszelf als automobilist over
het algemeen beter vinden dan de
wetgever. Zeggen* we ook niet al te
gemakkelijk, dat de hele zaak in 't
honderd loopt, wanneer we precies
volgens het boekje rijden?
ANWB adviseur Dé Groot: ..Men rela
teert vaak de kunst van het autorijden
aan het aantal ongelukken. Oudere
hoor je nogal eens zeggen: ik
zit al veertig jaar achter he: stuur en ik
heb nog nooit schade gemaakt. Dus
dat is voor hen kennelijk het bewijs
dat ze het goed doen Maar dat hoeft
helemaal geen bewijs te zijn. Die men
sen hebben soms helemaal niet in de
gaten hoe vaak ze gered worden voor
een ongeval. Als er een automobilist
een enorme fout maakt en de ander
vangt dat op. dan is er niks aan de
hand. En dat gebeurt vaak. Iemand
die wel eens een keer schade heeft is
nog geen slechte automobilist, net zo
als iemand die nooit schade maakt
nog geen goede automobilist hoeft te
zijn".
aan resultaat
Bent u nieuwsgierig geworden hoe
uw rubriekschrijver het er vanaf
bracht? Hier is het antwoord: de alge
mene waardering bedroeg voldoende
tot ruim voldoende. Zijn voertuigbe
handeling en verkeersinzicht zijn
voor verbetering vatbaar. Er is dus na
die test nog wel eens wat 'huiswerk' te
maken.
Je weet dan wel precies wat je er aan
kunt doen om nog beter in het verkeer
te kunnen functioneren. De heer De
Groot: „Wie een klein beetjQ. verant
woordelijkheidsbesef bezit en bewust
wil bezig zijn in het dagelijkse leven,
kan na zo'n test zijn rijgedrag ngoreus
verbeteren".
Nader geïnteresseerd geraakt tn die
ANWB-spiegel? Het kost u, zoals ge
zegd. rond de zeventig gulden. En an
derhalf uur tijd. Je krijgt er een hoop
voor terug: je leertje auto beter te be
handelen. wat direct energie bespa
rend kan werken, je leert efficient te
rijden. En: jp leert om je nog veiliger in
het verkeer te gedragen.
Misschien is het iets voor uzelf. Of
voor een familielid. Ideetje voor een
sinterklaasgeschenk, wellicht? Het is
nog eens wat anders. En: er valt een
leuke rijm bij te maken!
nga
DDELBURG - Het dagelijks be-
irvaii de provincie laat onderzoe-
e b: of er in Zeeland mogelijkheden
it 5 lom te komen tot een voorziening
aan het aanleren van spraak aan slech-
lcha rende kinderen en het geven va
ivijs. Het gaat daarbij om de zo-
mde 'zwaardere gevallen', die
ieka t geplaatst kunnen worden op de
tol'De Kring' in Goes (die zich richt
ieva gehoorgestoorde en spraakgebrek-
kinderen). In Zeeland is er thans
instituut of een dependance van
lybestaand instituut waar slechtho-
kinderen terecht kunnen. Zij
PP01 Hen derhalve (en al op zeer jeugdi-
retffttAijd) naar een internaat of pleeg-
n buiten de provincie,
de raad voor de volksgezondheid
wn gedeputeerde staten om advies
tegd. Medewerker A. van Vliet van
Ravoz deelt desgevraagd mee dat
hireau van de raad de nodige gege-
vermeldt, waarna de leden van de
Wblneerde commissies gehandi-
'(VI langdurig zieken zich over het
'•e stellen advies zullen buigen. De
Vliet verwacht dat binnen af
ire tijd aan gedeputeerde staten
•sitsel gegeven zal worden. De hele
«ematiek van het aanleren van
^ken het geven van onderwijs aan
«horende kinderen is bij gedepu-
-estaten aangekaart door het Mid-
®gse echtpaar I. A. van der Linde
J. van der Linde-de Witt.
(Advertentie)
ajere,
IS
MO
5m
Van der Linde wijst erop dat, gezien
vanuit de Zeeuwse situatie, de zeer
slechthorende kinderen meestal naar
instituten in Sint-Michielsgestel. Voor
burg en Rotterdam gaan. „In Rotter
dam is het ook mogelijk het kind onder
te brengen in een pleeggezin. Hoe het
met de beide andere instituten zit, is
ons niet bekend", vertelt Van der Linde.
Hij beklemtoont dat er voor de ouders
van zeer slechthorende kinderen op een
gegeven moment sprake is van een zeer
ingrijpende beslissing: „Het kind wordt
op zeer jeugdige leeftijd uit het gezin
weggehaald - drie vier jaar oud - en
komt daar praktisch gesproken niet
meer terug. Als ouders moet men de op
voeding voor een zeer groot deel aan
anderen toevertrouwen".
Van der Linde vestigt er de aandacht op
dat in zo'n situatie natuurlijk de moge
lijkheid bestaat om met het hele gezin
te verhuizen naar een plaats in de direc
te omgeving van een instituut. „Maar
ook dit is een beslissing die allerlei ne
gatieve gevolgen met zich mee kan
brengen", stelt hij. De indruk bestaat
niettemin dat er ouders zijn die de ver-
huisstap nemen. „Uit contacten met
het audiologisch centrum in Rotter
dam weten wij van diverse gevallen van
ouders die verhuisd zijn of die déze be
slissing overwegen", aldus Van der Lin
de. Hij is ervan overtuigd dat er in Zee
land mogelijkheden zijn om te begin
nen met een school voor zeer slechtho
rende kinderen, bijvoorbeeld als depen
dance van het instituut in Rotterdam
en mogelijk aangehaakt aan de school
'De Kring' in Goes. Volgens Van der
Linde zullen de instituten in Rotter
dam. Sint-Michielsgestel en Voorburg
ongetwijfeld in staat en bereid zijn vol
doende gegevens te verschaffen over
het aantal 'Zeeuwse kinderen' op hun
opleiding en de potentiele cliéntjes
(kinderen van 1 a 2 jaar. waarvan nu al
bekend is dat zij te zijner tijd naar een
instituut moeten).
Vergeten groep
Het Middelburgse echtpaar - dat zelf
een slechthorende dochter heeft vindt
het in ieder geval belangrijk dat uitge
zocht wordt of er mogelijkheden zijn
om in de provincie een 'eigen' voorzie
ning van de grond te krijgen. Van der
Linde: „Misschien komt de conclusie
wel dat er te weinig patiënten zijn.
Maar als èr zoveel enthousiasme is
voor een hartcathetarisatie-kamer,
dan kan een oplossing voor zeer slech
thorende kinderen ook wel bekeken
worden". Hij voegt er aan toe dat er
wellicht sprake is van een enigszins
vergeten groep en van een onderschat
ting van de problemen waarmee gezin
nen in aanraking komen wanneer een
slechthorend kind spraak- en school-
rijp is. Van der Linde brengt nog naar
voren dat het niet zo is dat doofheid bij
mensen afneemt, er valt eerder een toe
name waar te nemen van het aantal
baby's dat met een gehoorafwijking
ter wereld komt.
Bestuurder L. G. Aardenhout uit Rid
derkerk van de federatie van ouders
van dove kinderen zegt dat het Zeeuw
se idee van dependance-vorming nog
niet elders in het land wordt toegepast
„We rijn er in de federatie wel over aan
het praten op welke wijze er betere
voorzieningen voor zeer jeugdigen ge
troffen kunnen worden, bijvoorbeeld
door middel van een rijdende bus of iets
dergelijks. Dependance-vorming is
enerzijds toe te juichen, omdat je dan
het onderwijs meer naar de kinderen
kunt brengen. Aan de andere kant kan
het een nadeel zijn dat er een groot aan
tal vormen van doofheid is. Het zal dan
namelijk niet meevallen om groepen te
vormen van kinderen met zoveel moge
lijk eenzelfde handicap", aldus Aarden
hout
SINT-ANNALAND - De 19-jarige poli-
tie-age R. van de groep Tholen van de
rijepolitie is dins avond gewond ge
raakt. toen de patrouillewagen, die hij
bestuurde, op de weg tussen Sint-An-
naland en Oud-Vossemeer in eei slip
raakte en tegen een boom botste.
De politieman liep een hersenschud
ding op. De auto werd onherstelbaar
beschadigd. Het ongeluk gebeurde ter
hoogte van de Oude Zeedijk. Als gevolg
van klei op het wegdek raakte de auto
m een slip De politiewagen kantelde en
botste met het aak tegen een boom. De
regen had de kleilaag op de weg
spekglad gemaakt.
...Café Oriental.een verrukkelijke
exotische drank uit het land van
Shehera'zade. Heerlijk,zo'n glaasje
Café Oriental bij de koffie.
Maar ook heel fijn in longdrinks
of puur "on the rocks!'
Een uitstekend idee bij ijs of andere
desserts- Haal die bijzondere
oosterse sfeer in huis en laat
ook uw gasten genieten van
deze uitgelezen specialiteit.
Café Oriental...
verleidelijk lekker!
exotische koffielikeur
l.ehment International
Voor Nederland Fïnarecla B.V.
Telefoon 020-236744
Gedeputeerde J. P Boersma krijgt het officiële eerste exemplaar van het boek 'Het
Zeeuwse Landschap' van voorzitter J. M. van Tuyll van Serooskerken. van de
stichting Het Zeeuwse Landschap.
MIDDELBURG - „Ik heb de indruk dat
dc mensen vroeger gemakkelijker met
de natuur leefden dan wij. We zijn vre
selijk materialistisch en rationeel in
gesteld. Ik heb heel fundamenteel het
gevoel dat we de gedachte ontgroeid
zijn dat mensen biologische wezens
zijn en afhankelijk zijn van schone
lucht, schoon water cn een schone bo
dem. In dit licht gezien zijn natuurbe
scherming en natuurbehoud gemeeu-
schapsteken. Het zal wel duur zijn,
maar als het om overleven gaat. is
niets te duur. Tegen die achtergrond
moet er ook gepraat worden over sub
sidie aan natuurheschermings-organi-
saties".
Dit zei gedeputeerde mr J. P Boersma
(ruimtelijke ordening) woensdag bij de
presentatie van het boek 'Het Zeeuwse
Landschap' te Middelburg. Hij toonde
zich erover bezorgd dat er te weinig be
reidheid is om de aangetaste natuur af
doende te beschermen tegen verder
verval. „We zullen juist heel veel aan
dacht moeten hebben voor de bijzonde
re waarden", stelde de gedeputeerde
Hij hoopte dat het nieuwe boek - sa
mengesteld door P. Nienhuis en R Wil-
lems en van foto's voorzien door R
Kleingeld - voor velen een moment van
bezinning zal betekenen. ..en voor som
migen een steuntje in de rug bij het be
palen van hun subsidie-politiek"
zitter van de stichting Het Zeeuwse
Landschap, het officiële eerste exem
plaar van hel boekwerk gekregen. De
heer Van Tuyll merkte daarbij op dat
in de grote belangstelling voor de na
tuur ook een element zit van behoud
zucht. „Er is nog een ander facet, name
lijk <fe typische na-oorlogse eigen
schap om alles wat vroegere genera
ties deden af te keuren", aldus de voor
zitter van het Zeeuwse Landschap. Hij
achtte het onjuist te beweren dat de
huidige generatie ten aanzien van de
natuur opgescheept zit met de puinho
pen van vroegere generaties. „Het is
eerder tegenovergesteld. Onze voorou
ders hadden meer echte liefde en zorg
voor het landschap dan wij".
Baron Van Tuyll beklemtoonde dat er
geen enkele instelling is die zich nauwer
betrokken voelt bij het landschap in
Zeeland dan de Stichting Het Zeeuwse
Landschap Hij herinnerde eraan dat in
de afgelopen jaren het beheergebied
groeide van zo'n 200 hectare (1976) tot
ruim 4000 hectare (1980 De heer Van
Tuyll was erover verheugd dat de over
heid (rijk en provincie) daarbij aanzien
lijke financiële steun verleenden. Hij
maakte melding van 'wat sombere wol
ken' die zich met betrekking tot de sub
sidie van de provincie boven Het
Zeeuwse Landschap samenpakten. ..Ik
hoop niet dat die wolken zich ontladen
in een hagelbui, want dan zal het
Zeeuwse Landschap letterlijk en fi
guurlijk schade ondervinden", betoog
de baron Van Tuyll.
(Advertentie)
Behoudzucht
Tevoren had mr. Boersma van J. M. ba
ron van Tuyll van Serooskerken, voor-
WSpaarpandbiljettcn, looptijd 5 jaar.
Het huidige rentepercentage is 10,6%. Groeit
F let huidige aankoopbedrag is 1600,- resp. 13.<XX).- (door afronding op
t v resp. I 23,- naar beneden wordt liet effectief rendement c;t. 10.76'
Dagelijks ingaande rente.
^Westland Utrecht Hypotheekbank
