Slechts zeer bescheiden
groei economie mogelijk
Mestkalverenbesluit
massaal overtreden
Halvering vakantietoeslag
is gunstig voor economie9
Kamer akkoord met
wijziging hinderwet
DE SPIJKER OP DE KOP
P yd A wil opheldering
over dreigement van
Koning aan Emmen
PZC /binnen -buitenland
INSPECTIEDIENST DIERENBESCHERMING:
DIRECTEUR ADVIESBUREAU VOOR TOERISME:
Energiebesparing wordt
steeds noodzakelijker
WOENSDAG 29 OKTOBER 1980
13
YAN AARDENNE: VOORUITZICHTEN WEINIG ROOSKLEURIG
'Van onze redactie economie)
MAASTRICHT De economische vooruitzichten zijn weinig rooskleurig, zowel internationaal
als nationaal. Op langere termijn kan de impasse wel worden overwonnen, maar de eerste drie a
vier jaar moet in ieder geval voor ons land rekening worden gehouden met een bescheiden
economische groei. Nieuwe olieprijsstijgingen met alle gevolgen daarvan kunnen voortkomen uit
de Iran-Iraakse oorlog.
Dit beeld schetste minister Van Aar-
ienne leconomische zaken) dinsdag
avond in een rede voor de algemene le
denvergadering van de Stichting On
dernemingen Beatrixhaven in Wijck-
Haastricht. Hij wees er daarbij op dat
jet na 1973 sterk gewijzigde internatio
nale energiepatroon „allesbeheersend"
is, De wereldeconomie is in een fase.
raarin van opleving niet of nauwelijks
sprake is. Duidelijk herstel is ook nog
tiet zichtbaar.
VanAardenne is ervan overtuigd dat de
rereldeconomie op zichzelf - en zonder
tmstige politieke gebeurtenissen - vol
doende veerkracht aan aanpassings
vermogen heeft om op langere duur de
inzinking te boven te komen. Maar het
is niet realistisch ervan uit te gaan dat
binnen afzienbare tijd weer van een
bloeiende internationale conjunctuur
sprake zal zijn.
De verwachtingen van een zwakke eco
nomische situatie slaan terug op de
vooruitzichten voor Nederland, dat zijn
groei voor een groot deel van de inter
nationale conjunctuur moet hebben.
Aardenne zei dat er nu nog geen
nieuwe middellange termijnramingen
van het Centraal Plan Bureau zijn. Ook
voor het CPB is voorspellen moeilijk,
vooral wanneer het om de - wat verdere
- toekomst gaat.
Voorbarig
De minister houdt het erop dat Neder
land de komende drie tot vier jaar
slechts een zeer bescheiden reèle groei
van ons nationaal produkt zal kunnen
bereiken. Of we dan hoger uitkomen
dan de in de jaren 1974 tot en met 1980
bereikte groei van amper ongeveer 1,4
procent per jaar. is nog de vraag. Het
leek Van Aardenne „nogal voorbarig"
om uit te gaan van een groei van 2 tot
2,5 procent, zoals de programma's van
PvdA en CDA doen.
De economische groei laat zich niet op
krikken door programma's van de Ne
derlandse politieke partijen, aldus de
bewindsman Bovendien moet eerst de
financiële armslag en de concurrentie
positie van het bedrijfsleven worden
versterkt, wil een groei via bevredigen
de export en minder terreinverlies op
de binnenlandse markt daadwerkelijk
kunnen optreden.
Geen politiek
asiel voor Turk
BOTTERDAM (ANP) - De 27-jarige.
lurk Ali Develioglu krijgt geen poli
tiek asiel in Nederland. Staatssecreta
ris van justitie mevrouw Haars vindt
Jat de Turk, die in zijn land tot acht
jaar is veroordeeld wegens politieke
activiteiten, geen vervolging heeft te
vrezen.
Zij is dan ook niet bereid om de man als
politieke vluchteling aan te merken en
heeft de Rotterdamse vreemdelingen
politie opdracht gegeven hem het land
uitte zetten. Een woordvoerder van het
ministerie heeft dit dinsdag bevestigd.
Develioglu mag ook niet wachten op
een beroepsprocedure tegen de afwij
zende beschikking. Het advocatencol-
lecüef in Rotterdam, dat zich het lot
de Turk heeft aangetrokken, heeft
namens hem een kort geding tegen de
staal aangespannen, dat aanstaande
toderdag zal dienen voor de president
van de Rotterdamse rechtbank. Deve
lioglu is veroordeeld volgens artikel 141
net Turkse wetboek van strafrecht.
Dit artikel verbiedt het vormen van or
ganisaties, die de sociale, economische,
politieke en rechtsorde willen verande
ren. Lidmaatschap van dergelijke orga
nisaties en deelname aan activiteiten is
strafbaar. Op overtreding van artikel
141, dat volgens het advocatencollec-
tief te pas en te onpas wordt gebruikt
om politieke tegenstanders uit te scha
lden, staat een straf van acht tot vijf
tien jaar.
tienten moet half
miljoen betalen
aan veilinghuis
HAARLEM (ANP) - De rechtbank in
Haarlem heeft Pieter Menten in een ci
viele procedure veroordeeld tot beta
ling van 525.000 gulden aan het Am
sterdamse veilinghuis Sotheby Mak
van Waay. Het veilinghuis had de pro-
icdure in 1977 tegen Menten aange
spannen, omdat deze weigerde de kos
ten te betalen die een jaar eerder wa-
gemaakt voor de voorbereiding
een schilderijenveiling uit het be-
van Menten.
[Het bedrag omvat behalve de kosten
van de voorbereiding ook de kosten van
bewaring van de schilderijen en een ou-
ilf schuld van een paar ton die Menten
rog aan Sotheby Mak van Waay heeft.
De veiling, die aanleiding werd tot een
nieuw onderzoek naai- de beschuldigin
gen van oorlogsmisdrijven tegen Men
ten, zou in juni 1976 worden gehouden,
naar ging wegens protesten niet door.
Menten heeft steeds geweigerd de kos
ten te betalen. omdat naar zijn mening
Sotheby de veiling gewoon had moeten
tonden.
Het veilinghuis liet destijds beslag leg-
pn op de schilderijen, die sindsdien
"Jnopgeslagen in het rechtsgebied van
Haarlem. Menten kan tegen het vonnis
in beroep gaan bij het gerechtshof in
Amsterdam.
KK: melkindustrie
moet voor de rechter
DEN HAAG (ANP) - De consumenten
«ganisatie Konsumentcn Kontakt
beeft dinsdag de economische contro-
ledicnst gevraagd er voor te zorgen dat
be gezamenlijke melkindustrie voor
trechter komt. KK meent dat de zui
velindustrie vergaande onderlinge af
spraken heeft gemaakt om de markt te
verdelen.
Volgens de organisatie is deze afspraak
■bot aangemeld bij het ministerie van
toonomische zaken en is er daarom
sprake van een economisch delict. Bo
vendien heeft Konsumenten Kontakt
bp economische zaken een klacht inge
vend om de kartelafspraken te verbie-
ben, omdat deze in strijd zijn met. het
%meen belang.
"e afspraken zijn volgens KK zeer on-
toordeüg voor de consument De zui-
'el-cooperaties zouden hebben afge-
Wen in het hele land dezelfde prij-
ïnen leveringsvoorwaarden te hante-
tttOok zou de markt grondig zijn ver
bid, Behalve de consument zou ook
to kleine winkelier van deze afspraken
«dupe worden
REIKWIJDTE WET VERGROOT
DEN HAAG (ANP) - De tweede kamer is dinsdag akkoord gegaan met wijziging
van de hinderwet. Minister Ginjaar (milieu) had hiervoor voorstellen gedaan
omdat hij de hinderwet wil aanpassen aan de nieuwe milieuwetgevingen tevens
een aantal knelpunten uit de praktijk wil wegnemen. Algehele vernieuwing van
de hinderwet (uit 1952) kan pas gebeuren als nu lopende studies zijn afgerond
De hinderwet geeft regels voor 'inrlch- De kamer aanvaardde een aiu«.
tuigen' (bedrijven) die door hun werk- ment van CDA en VVD. waarin w
zaamheden gevaar, schade of hinder vastgelegd dat bedrijven die zonder
Matiging van inkomens en terugdrin
ging van het aandeel der gemeenschap
suitgaven in het totaal zijn daartoe vi
tale voorwaarden. Dit beginsel komt
naar Van Aardenne's mening onvol
doende uit de verf in de programma's
van CDA en PvdA, Er moet voor wor
den opgepast niet weer, zoals in de afge
lopen jaren. bij voorbaat uit te gaan van
een sterkere groei der nationale midde
len dan later blijkt te zijn bereikt.
Dat leidde tot ontwrichtende oneven
wichtigheden in de feitelijke verdeling
van ons nationaal inkomen, waarbij het
bedrijfsleven steeds meer de sluitpost is
geworden, ..Wij kunnen hetons bepaald
niet permitteren deze fout opnieuw te
begaan", aldus de minister. „Nuchter
realisme moet ons ertoe brengen voor
de komende jaren ingesteld te zijn op
een zeer matige groei van het nationaal
inkomen
Bovendien mag het bedrijfsleven niet
andermaal het kind van de rekening
worden bij de verdeling van de natio
nale middelen. Slechts door verster
king van de verzwakte positie van het
bedrijfsleven kan uitzicht bestaan op
een beter economisch klimaat in de ja
ren '80. Daarop is volgens de minister
het beleid van de regering dan ook
sterk gericht-
buiten de inrichting kunnen veroorza
ken. De reikwijdte van de wet is ver
groot. onder andere door de bepaling
dat bij het verlenen van een vergunning
ook gekeken mag worden naar in dê
toekomst te verwachten ontwikkelin
gen in het betrokken bedrijf of in de
werkwijze daarvan. Ook mag gekeken
worden naar ontwikkelingen die in de
omgeving van het bedrijf op komst zijn.
Nu bepaalt de afweging zich nog tot de
huidige, bestaande situatie.
Voorts is bepaald dat alle vergunning
gevende instanties die vergunning ook
weer mogen intrekken. Nu kan alleen
de gemeente dat. ook als die de vergun
ning niet heeft afgegeven. Provincie en
njk krijgen nu ook die bevoegdheid.
vergunning of zonder aangepaste
gunning werken, een dwangsom opge
legd kunnen krijgen van maximaal
tienduizend gulden per dag. als het ge
zag dat de vergunning verleent dat pas
sender vindtdan gehele of gedeeltelijke
sluiting van het bedrijf. PPR. PSP en
Boerenpartij waren hier tegen.
Tevens werd een amendement aan
vaard van PvdA, CDA, WD, D'66 en
PPR waarin is neergelegd dat een ver
gunning geheel of gedeeltelijk kan
worden ingetrokken als het er naar uit
ziet dat de hinderproblemen niet kun
nen worden ondervangen door wijzi
ging van de vergunningsbepalingen.
Dat kan dan weer leiden tot de afwe
ging die CDA en WD hadden voorge
steld: sluiten of dwangsom.
UTRECHT - Minister VanAardenne van economische zaken laat zich in een stand
van het TNO door de heer Brand tri voorlichten om via energieboekhouding tot
besparen te komen. De minister bezocht een dienstencongres over energiebespa
ring bij de kleine en middelgrote industrie
Meerderjarigheid
voor 18-jarigen nog
deze kabinetsperiode
DEN HAAG (ANP)-Minister De Ruiter
(van justitie) heeft de tweede kamer
meegedeeld, dat hij nog in deze kabi
netsperiode de verlaging van de meer
der jarighcidsleeftijd (van 21 jaar tot 18
jaar) tot stand wil brengen.
Ondanks bezwaren in de kamer en ook
van daarbuiten zegt de bewindsman de
regeling over de financiële gevolgen
van de verlaging van de meerderjarig
heidsleeftijd te willen handhaven. Mi
nister De Ruiter laat verder nog weten,
dat er geen zekerheid bestaat dat een
nieuwe wettelijke regeling voor de stu
diefinanciering binnen de kabinetepe
riode tot stand kan worden gebracht.
Het PSP-verzoek om het minimum
jeugdloon op te trekken tot een be
staansminimum wordt in het antwoord
van de hand gewezen. Volgens de op
vattingen van de minister mag het mi
nimumjeugdloon in het algemeen als
voldoende worden beschouwd om In
het eigen onderhoud te voorzien.
Principe-akkoord
over CAO's in de
metaalnijverheid
DEN HAAG (ANP) - Weragevers en
vakbonden hebben dinsdag een princi
pe-akkoord gesloten over de hoofdlij
nen van acht nieuwe cao's voor de me
taalnijverheid. De cao's lopen van 1
april 1980 tot en met 31 maart 1982. Zij
hebben betrekking op 250.000 werkne
mers.
In het akkoord is de volledige prijscom
pensatie gehandhaafd per 1 januari, 1
juli en 31 december 1981. Naast verwer
king van de 26 gulden toeslag volgens
de loonmaatregel als ëën procent in de
salarisschalen per 1 januari 1981 zijn
partijen verder een algemene salaris
verhoging van een kwart procent per
die datum overeengekomen.
De belangrijkste cao's waarop het ak
koord betrekking heeft zijn die voor het
metaalbewerkingsbedrijf, het auto- en
garagebedrijf, de elektro-technische in
stallatiebedrijven en het loodgieters-
en fittersbedrijf.
DEN HAAG - Dc Inspectiedienst van
de Nederwandse Vereniging tot Be
scherming van Dieren heeft in de
maanden juni en juli van dit jaar een
onderzoek ingesteld naar de naleving
van het uit 1961 daterende Mestkalve
renbesluit. Uit dat onderzoek is geble
ken dat ongeveer 96 procent van de
kalfsmesterijen de bepalingen van dit
besluit - en dus van de wet - overtre
den.
Het onderzoek strekte zich uit over
ruim 400 kalfsmesterijen. Dit leverde
347 rapporten op over de lengte en
breedte van de boxen waarin de kalve
ren worden gemest, over de aantallen
dieren per mesterij, over de verlichting
in de boxen, over de toestand waarin de
blikken oormerken van de kalveren
zich bevinden en over de algemene toe
stand in de mesterij.
Het onderzoek leverde inzicht op in de
situatie, waarin ruim 100.000 mestkal-
veren in de onderzochte mesterijen zich
bevonden ten tijde van het onderzoek.
Dat is 20 procent van het totale bestand
aan mestkalveren dat op dat ogenblik
in Nederland aanwezig was. Op basis
van de voor de hele bedrijfstak repre
sentatieve gegevens van dit onderzoek
kan worden geconcludeerd, dat bijna
alle 1 miljoen kalveren die per jaar in
ons land voor de consumptie worden
gemest, op onwettige en onwaardige
wijze worden behandeld.
Late reactie
tVan onze parlementaire redactie)
DEN HAAG - Tweede-kamerlid Henk
Knol (PvdA) wil opheldering van
staatssecretaris Koning (binnenlandse
zaken) over diens dreigement aan het
adres van de gemeente Emmen. Hij
meent dat de bewindsman de stadsbe
stuurders onaanvaardbaar onder druk
heeft gezet om in te stemmen met de
vestiging van een wapenopslagplaats.
Knol zal de staatssecretaris daarover
donderdag in een interpellatie in de
tweede kamer aan de tand voelen.
Staatssecretaris Koning heeft burge
meester Beusekamp van Emmen
maandagavond telefonisch laten we
ten. dat Emmen bij het afwijzen van de
bouw van een NAVO-complex het risi
co loopt ook andere ar beidsplaatsen in
het kader van de spreiding van rijks-
Wiegel duizelig:
bespreking eerste
kamer uitgesteld
DEN HAAG (ANP) - De eerste kamer
heeft dinsdag besloten de behandeling
van een aantal voorstellen tot grond
wetwijziging uit te stellen tot II no
vember, omdat minister Wiegel van
binnenlandse zaken om gezondheids
redenen de besprekingen niet meer
kon bijwonen.
De bewindsman had last van duizelig
heid. In het begin van de middag werd
Öe vergadering geschorst toen vanuit
de eerste kamer een aantal opmerkin
gen was gemaakt over die voorstellen.
Na afloop van de schorsing deelde de
voorzitter van de eerste kamer mee dat
de bewindsman die middag niet meer in
de kamer zou verschijnen.
De bewindsman is naar zijn ministerie
vertrokken, „waar hij het. rustig aan
doet. Wij verwachten dat de bewinds
man woensdag gewoon weer aan het
werk gaat", aldus een woordvoerder
van het ministerie van binnenlandse
zaken gisteren.
diensten aan zich voorbij te zien gaan.
omdat hij „het niet eerlijk vindt niet
vooraf te wijzen op de gevolgen die een
negatief raadsbesluit kan hebben". De
staatssecretaris zei dit dinsdagmiddag
voor de AVRO-radio. Koning vindt, dat
de Emmense gemeenteraad hem ten
onrechte het verwijt van chantage
maakt. „Ndat duidelijk was geworden,
dat in de gemeenteraad geen meerder
heid voor het plan was te vinden, heb ik
de burgemeester erop gewezen, dat bij
weigering de 450 arbeidsplaatsen die
het NAVO-complex zou creëren voor in
gevuld zouden worden.
De opslagplaats moet ergens komen en
aan gemeenten die wèl bereid zijn toe
stemming te geven en die ook aan
spraak maken op de overige zeshon
derd arbeidsplaatsen volgens het
spreidingsplan. moet ik dan de voor
keur geven", aldus Koning.
De Nederlandse Vereniging tot Be
scherming van Dieren betreurt- het dat
het ministerie van landbouw en visserij,
dat al vorig jaar door de Dierenbescher
ming op de hoogte werd gebracht van
de vermoede misstanden binnen de
kalfsmesterijen. niet tijdig maatregelen
heeft genomen.
De inspectiedienst van de vereniging
zal nu tegen de betrokken kalfsmeste
rijen proces-verbaal opmaken en deze
doorsturen naar de officier van justitie
binnen wiens rayon de betreffende
mesterijen zich bevinden. Ten aanzien
van het vervolgingsbeleid is al contact
opgenomen met het Openbaar Ministe
rie.
Het tweede kamerlid van de PPR Leo
Jansen heeft minister Braks van land
bouw gevraagd maatregelen te nemen
tegen die mesterijen. die het mestkal
verenbesluit overtreden.
De president van Zuid-Korea. Chun
Doo-Hioan. heejl dinsdag de 81 leden
gekozen van een nieuwe wetgevende
raad voor de nationale veiligheid, die
de plaats van het parlement zal inne
men tot aan de algemene verkiezingen
die in het voorjaar van 1981 gehouden
moeten worden.
CARSON - De Amerikaanse artiest Diistin Shuler heeft het eind van de benzine-verslindende auto in de Verenigde Staten
vastgelegd in dit kunstwerk. Voor 150 dollar tikte hij een oude Cadillac op de kop Vervolgens maakte hij - voor een
aanzienlijk hoger bedrag - een twee ton zware spijker Met een kraan werd de super-spijker zo'n dertig meter omhoog
gehesen, boven de lop olievaten geparkeerdei auto. Het kunstwerk kivam tol stand door de spijker los te laten. De
doorboorde auto is te zien in Carson. California.
VOORSCHOTEN (ANP) - Halvering
van de vakantietoeslag is economisch
een gunstige maatregel. Ook de neve
neffecten van een dergelijke ingreep,
die voor vijf jaar zou moeten worden
toegepast, zijn voor onze economie bij
zonder gunstig. Dit concludeerde dr.
M. C. Tideman, docent aan de hogere
hotelschool in Den Haag en directeur
van een Adviesbureau voor Toerisme
en Horeca.
Uitgaande van de door regering en par
lement gewenste loonmatiging van on
geveer drie procent is het eenvoudig en
zeer doelmatig de vakantietoeslag te
halveren. Volgens het Centraal Planbu
reau leidt dit tot een verlaging van de
loonsom per werknemer met 3.75 pro
cent. aldus dr. Tideman Hij zegt ver
der: dit jaar geven Nederlanders tien
miljard gulden uit voor buitenlandse
reizen, waarvan één miljard voor zake
lijk verkeer De overige negen miljard
worden in het buitenland besteed aan
vakanties, weekendtrips en niet te ver
geten dagtochten. Dit komt per ingeze
tene op mini 600,- neer.
Bij halvering van de vakantietoeslag
verwacht Tideman een forse daling van
die recreatieve bestedingen in het bui
tenland, waarschijnlijk in hoeveelheid
verblijfsdagen een teruggang van een
kwart; ook reisverkorting ligt volgens
hem voor de hand. Mede door een in
1981 te verwachten prijsstijging in de
voornaamste vakantielanden met circa
tien procent, zou het door Nederlandse
toeristen in het buitenland uit te geven
geldbedrag niet met 25 maar met acht
tien procent afnemen, dus van negen
naar 7.4 miljard gulden, aldus dr. Tide
man.
Betalingsbalans
Da( zou volgens dr. Tideman ook een
verbetering van de nationale beta
lingsbalans betekenen met anderhall
miljard, waardoor het negatieve saldo
van éen miljard gulden, dat het plan
bureau voor 1981 heeft geraamd, zou
omslaan in een klein overschot.
Maar Tideman ziet meer economische
voordelen van de door hem bepleite
'drastische maatregelen'. Hij zette uit
een. dat de Nederlander als zeer reislus
tig kan worden bestempeld, hetgeen in
ons vakantiepatroon tot uitdrukking
komt. Geen volk ter wereld (op Zweden.
Zwitsers en Noren nai neemt in verhou
ding tot het inwonertal zoveel vakan
ties als wij. De Duitsers en Belgen bren
gen van hun vakanties ongeveer 60 pro
cent in het buitenland door en Neder
land komt op de derde plaats met dit
zelfde patroon, maar de Nederlander
besteedt in verhouding per vakantie
dag weinig.
„Sociaal gezien", aldus dr Tideman.
„zijn wij dus een zeer bevoorrecht volk
en nu de nationale economische nood
zo hoog is gestegen, zie ik niet in waar
om wij niet een stapje terug zouden
kunnen doen". Niet dat wij bij halve
ring in mei 1981 opeens helemaal niet
meer met vakantie zullen gaan, maar
wel minder ver weg en meer in eigen
land. Dit laatste betekent volgens Tide-
man nieuwe arbeidsplaatsen, een winst
die ruimschoots zal opwegen tegen een
kleine verdergaande inkrimping van de
werkgelegenheid bij reisbureaus.
De door de regering voorgestelde inle
vering van een half procent vakantie
toeslag zot volgens hem geen zoden aan
de dijk. Enige jaren achtereen vier in
plaats van acht procent vakantiegeld
brengt een permanente forse loonmati
ging. verbetert belangrijk de nationale
betalingsbalans en schept in Neder
land nieuwe arbeidsplaatsen, zo be
sloot hij.
UTRECHT - De zogenaamde ener
giebalans gaal steeds meer naar de
negatieve kant doorslaan. Dit jaar
kan het tekort op vier miljard wor
den geschat, in 1985 op 10 miljard
en in 1990 op 30 miljard gulden, dit
alles bij een werkelijke olieprijs
stijging van 4 procent per jaar. Dit
zei minister Van Aardenne (econo
mische zaken) dinsdag op een ener
giecongres in Utrecht.
Met deze cijfers gaf hij aan dat het
steeds noodzakelijker is energie te
besparen. Voor de industrie (het
congres ging over energiebespa
ring in middelgrote en kleine be
drijven) is dat gewenst, omdat door
verbetering van de concurrentiepo
sitie versterking van de export
moet worden bereikt, waardoor de
ongunstige gevolgen van de invoer
van energie kunnen worden opge
vangen.
Energiebesparing is bij uitstek ook
een middel voor het bedrijfsleven
om kosten te besparen. Volgens
Van Aardenne moet de inspanning
van de industrie op dit terrein wor
den vergroot. De overheid wil deze
ontwikkeling graag stimuleren, zij
het dat haar energieprijsbeleid niet
vaak als dienst zal worden gevoeld
Er wordt nu gewerkt aan een „ener-
giebesparingswetop basis waar
van bepaalde besparingsmaatrege
len worden voorgeschreven. Op
korte termijn komen daarbij kwes
ties als de rendementen van ketels
en zogenaamde voorgeschreven
„etikettering'' van apparaten aan
de beurt Voor de langere termyn
zijn onderzoek- en ontwikkelings
programma's in uitvoering.
De kleine en middelgrote industrie
neemt ongeveer ïu procent van het
nationale energieverbruik voor
haar rekening. In de toekomst
moet hiervoor ook worden gedacht-
aan herinvoering van steenkool,
maar dan wel geleidelijk, mede
vanwege de milieu-eisen en de kos
ten. Wellicht kunnen ook bijdragen
van zonne- en windenergie worden
verwacht, maar tot dusver zijn
daarvan geen toepassingen in de
industrie bekend.
Van Aardenne stelde dat het voor
leder bedrijf belangrijk is een eigen
energiebeheer op te zetten, zodat
men weet hoeveel energie wordt ge
bruikt, waar dat wordt gebruikt en
wat het kost. Als men een eigen
energiebalans heeft, kan er worden
bijgestuurd. Bedrijven kunnen
voor deze zaak bijstand van de
Stichting Voorlichting Energiebe
sparing iSVENi inroepen.
Kosten van energiebesparende in
vesteringen kunnen vaak een knel
punt vormen, vooral in een tijd van
hoge rente en lage reserves als nu.
Daarvoor is nu de energietoeslag
ingevoerd in het kader van de Wet
Investerings-Rekening iWIRi. Ver
der moeten knelpunten worden op
gelost zoals de zelfopwekking van
stroom door bedrijven en de benut
ting van industrie-restwarmte
Volgens de minister blijkt uit de
ervaringen al dat menig bedrijf op
korte termijn en met rendabele in
vesteringen besparingen van 10
tot 20 procent weet te bereiken. De
overheid verwacht een gemiddel
de verbetering van de cnergicdoel-
matigheid van 10 procent in dc ko
mende vijfjaar. Dit is een haalbare
doelstelling, aldus Van Aardenne.