UDDET
ZIET!
op fotomateriaal
3
Nadruk
nol visser is
trots op zijn
broer, de
'war artist'
Eerste exemplaar 'Middelburg
verleden tijd' overhandigd
GEVAARLIJK HUISVUIL
herschi/drinks
recepten per telefoon
'graag het nummer van hoe-heet-ie-ook-alweer?'
STELLING
PZC/provincie
DINSDAG 28 OKTOBER 1980
Wie problemen heeft met het dage
lijks op tafel brengen van een ge
varieerde maaltijd en wat dit betreft
weinig fantasie meer kan opbrengen
(ondanks de zeer uitgebreide hul
phulp en steun in dag- en damesbla
den, kan dagelijks even bellen met
070-262311. Waarschijnlijk een niet zo
goed voor de lijn-lijn, want de samen
steller van het recept, dat u krijgt
doorgelepeld na het tot stand brengen
van de verbinding, is niemand min
der dan lekkerbek Wina Bom. van
wie je zoveel schrijfselen onder ogen
krijgt dat het maaltijden haar zo lang
zamerhand wel mijlenver de keel uit
moet hangen. Of misschien komt ze al
lang niet meer aan eten toe en schrijft
ze er alleen maar over.
Goed Wlna Bom dus. is bij de samen
stelling van een recept uitgegaan van
een gemiddeld gezin van vier perso
nen. De receptendienst is onlangs in
gesteld door de stichting voorlich
tingsbureau Vlees. Vleeswaren en
Vleesconserven.
De 'eetlijn' is er gekomen nadat onder
zoekingen hadden aangetoond dat
acht van de tien hulsvrouwen zeven
dagen in de week deze vraag stellen
aan zichzelf en aan huisgenoten: ,.Wat
zullen we vandaag nu weer eens eten
Geen nood. men belle nu gewoon even
met het receptenadresreceptenadres.
Om te weten hoe een dergelijke service
nou in de praktijk werkt belde ik het
nummer. Op een woensdag. We weten
het al zo lang: woensdag is het gehakt
dag. Maar een mens wil toch wel eens
wat anders. Daarom even enige inspi
ratie opgedaan bij de receptendienst.
En wat meldt men dan aan de andere
kant van de eetlijn: ..Vandaag Brazi
liaans gehakt"
Vervolgens vertelt een meneer welke
ingrediënten we dienen samen te bren
gen in een beboterde vuurvaste scho
tel om na een half uurtje gesudder m
de oven de tandjes te kunnen zetten in
het gerecht 'Braziliaans gehakt'
„Eet u smakelijk en tot morgen", hoor
de ik de man nog werv end roepen toen
ik teleurgesteld neerlegde.
Braziliaans gehakt, Belgisch gehakt,
Gapings gehakt: de komende woens
dagen zitten ze op de eetlijn weer ge
ramd.
Een redding in de nood voor totaal fan
tasieloze huisvrouwen En als u straks
een keer geen eten op tafel treft zullen
de dames thuis vast wel een mooie
smoes hebben. Deze: de eetlijn was be
zet vandaag!
We zijn tegenwoordig zo goed geïn
formeerd over de samenstelling
van bepaalde reinigingsmiddelen,
dat we de flessen met dat spul veilig
hoog wegzetten om het uit de grijp
grage handjes van kleine kinderen te
houden. Maar we staan er kennelijk
toch te weinig bij stil wat er kan ge
beuren wanneer we een fles met nog
een bodempje van dat gemene spul
bovenin een overvolle vuilniszak ste
ken.
Een onderzoekend kind, dat met step
of driewieler op de stoep speelt, ziet in
zo n Ges een interessant stuk speel
goed. Even ruiken wat er in kan zitten.
Wat in het rond sprenkelen, och u kunt
zelf wel invullen wat de gevolgen kun
nen zijn.
Er is hier geen sprake van zo maar wat
fantaseren. Dezer dagen gebeurden er
op deze manier enkele enge dingen.
Een vierjarig jongetje uit Oost-Sou
burg haalde bij het huisvuil op de stoe
prand een Ges weg. die daar uitnodi
gend gereed stond. Wat de inhoud van
de Ges was is tot op heden niet achter
haald. Maar de uitwerking werd wel
bekend: de huid van het kind vertoon
de ernstige verbrandingsverschynse-
len zodat opname in het ziekenhuis
noodzakelijk bleek.
Dezer dagen kwam een in de buurt van
de plaats van het gebeuren wonend
kind thuis met een blauw potje m de
hand. Het vierjarige meisje had het
potje op straat gevonden Ze had het
dopje losgeschroefd en toen ze ontdek
te dat er aan de binnenkant van het
dopje een kwastje vast zat was ze be
gonnen om met de vloeistof haar na
geltjes te lakken. Een door de eerdere
berichten al opgeschrikte moeder,
pakte het kind onverwijld het potje af
en nam - om te weten wat er in het
potje zat- contact op met een doe-het-
zelf-zaak. Het bleek, dat het hier ging
om een zwaar vergiftig middel. ..Als uw
dochtertje ervan gedronken had. had
u ze dood van straat opgepakt". zo
kreeg de Souburgse huisvrouw te ho
ren.
„Je houdt je hart vast wat de mensen
voor vergiftige troep zo maar open en
bloot bij het huisvuil zetten", zegt de
mevrouw uit Souburg. „Laat de men
sen toch eens wat meer nadenken bij
wat ze doen.
Goed verpakken en on
derin de vuilniszak sloppen: dat is het
beste wat men doen kan om een hoop
ellende te voorkomen".
TDond de verschijning vaneen boekje
li/over telefoongrapjes, opgetekend
door een v\formatrice van de Haagse
Stelling, gebaseerd op uitspra
ken van drs. JJ.A. van Strien,
in PZC bijlage van zaterdag:
hetero's zijn te genezen. Zij lij
den slechts aan een homo-fo
bie.
008-centrale is al heel wat publiciteit
geweest. Dat soort nieuws gaat er ook
in als koek: een mens gniffeU graag
mee wanneer men verhalen hoort als
die van een opbeller die de 008-dame
vraagt of ze het telefoonnummer kan
verstrekken van iemand die in Appin-
gedam woont, „maar ja hoe heet die
man ook alweer. Ik weet wel: hij is nog
al lang en een beetje kaal en-ie doet
geloof ik iets in het onderwijs".
Ga d'r maar eens aanstaan.
En wat moet je zeggen, wanneer een
mevrouw zich bij de PTT-inlichtingen
dienst meldt met deze opmerking.
'Juffrouw, de telefoonrekening van
mijn dochter is zo hoog. Nou denkt ze
dai 't aan mij ligt. Ik ga er icel dikwijls
oppassen en dan bel ik er vaak op.
maar ik neem altijd mijn eigen toestel
mee. dan kan het toch nooit op de reke
ning van mijn dochter komen...?
008: de nieuwe 'geinlijn'.
Nog iets te
melden?
Bel dan 01184-15144
toestel 40
Broer Nol Visser bewaart thuis in Vlis-
singen ook een litho van de het gete
kende portret, dat zijn broer in de oor
log van Wilhelmina maakte. Hij deed
dat in zijn hoedanigheid van 'war ar
tist' van de Nederlandse regering in
ballingschap. „Hij zou twee keer een
half uur de tijd krijgen om de koningin
te portretteren", vertelt Nol. „Maar
dat werden er later uren. Op het laatst
heeft mijn broer nog les gegeven aan
Wilhelmina'.
Cor Visser was ook de maker van een
tekening van Leopold de Derde van
Belgie. Deze schepping zou later wor
den gekozen tot staatsieportret. Ook
prins Bemhard en ministerpresident
Gerbrandy werden door Visser gepor
tretteerd. Nog niet zo lang geleden be
sloot de Nederlandse regering tot aan
koop van een studie voor een nimmer
uitgevoerd groepsportret van het ka
binet Gerbrandy.
„Eigenlijk is mijn broer een rare blik
sem die nergens om geeft", zegt Nol
Visser. „En hij kan niet goed afstand
doen van z'n werkstukken. Weggege
ven scheppingen koopt hij soms jaren
later voor veel geld weer terug".
De naam Cor Visser moet vooral de
oudere Zeeuwen wel wat zeggen. Vis
ser was met name in de dertiger jaren
nogal actief in deze contreien. Dan
zwierf hij met z'n schip over de Zeeuw
se Stromen om zo af en toe eens ergens
aan te leggen en schetsen te maken.
„Als-ie een schip zag, moest hij het te
kenen", meldt broer Nol uit Vlissin-
gen. Cor Visser portretteerde ook de
destijds in Breskens en omgeving be
kende visserman Izaak de Koker. Tus
sen de vele portretten van mensen met
klinkende namen moet zich ook het
portret bevinden van Nol's eerste echt
De 69-jarige Nol Visser uit de Bakkersgang in Vlissingen, beter bekend als de botenbouwer van
de vroegere Zeehondenwerfin de Scheldestad, is er trots op een broer te zijn van oorlogsschil
der Cor Visser, van wie er momenteel werk te bewonderen is op een expositie in het Amsterdamse
rijksmuseum Het gaat hier om een tentoonstelling die is gewijd aan het verblijf van koningin
Wilhelmina in Londen, tijdens de Tweede Wereldoorlog. Cor Visser is inmiddels 77 jaar geworden.
„Middel burg-verleden tijd", waaro
waaronder de afbeelding op de voorpa
gina van de Balans en de Sint Jorisdoe-
len, geven echter haarscherp aan hoe
zeer de stad als gevolg van de wederop
bouw toch ook het aanzien uit het verle
den heeft teruggekregen.
Vlissingse Poort
De keuze van het jaar 1940 als tijdgrens
heeft overigens wel tot gevolg dat met
name de afbeeldingen van Middelburg
buiten de vesten, waar de stadsuitbrei
ding na de Tweede Wereldoorlog pas
goed tot ontwikkeling kwam. een lust
voor het liefhebbersoog zijn.
„Middelburg-verleden tijd" dient
vooral ook om de herinnering levend
te houden aan situaties die definitiel
verleden tijd zijn. Zo prijkt, uiteraard,
de Vlissingse Poort als één van de oud
ste afbeeldingen in de uitgave. De
poort moest tot woede van velen en tot
ergernis van latere geslachten in 1867
wijken voor de aanleg van het kanaal
door Walcheren.
Andere imposante bouwwerken die vol
ledig verloren zijn gegaan maar toch
nog in Middelburg-verleden tijd" prij
ken zijn het Oost-Indisch Huis aan de
Rotterdamsekaai (in 1940 bij het bom
bardement verwoestl en het „Grand
Hotel Verseput" aan de lange Delft (in
1929 uitgebrand).
Vanzelfsprekend toont het uitvoerige
fotomateriaal vaak haarscherp aan hoe
bepaalde veranderingen zich in het
stadsbeeld hebben voltrokken Zo is de
Graanbeurs op het Damplein nog te
zien op de oude plaats, dichter bij het
abdijcomplex. Veel aandacht is natuur
lijk ook gewijd aan het Prins Hendrik-
dok. de Markt, en belangrijke centrum
straten als de Lange Delft en Langevie-
le.
Behalve gebouwen krijgen ook belang
rijke gebeurtenissen volop aandacht in
„Middelburg-verleden tijd". Derde
Pinksterdag, koninklijk bezoek en ui
teraard het marktleven ontbreken niet.
Hetzelfde geldt voor de oude tram, het
brandweerkorps in de jaren dertig en
het Molenwater als exercitieterrein. Be
halve foto's bevat .Middelburg-verle
den tijd" tevens afbeeldingen van oude
advertenties, menukaarten, kleder
drachten en een plattegrond uit 1910.
Het boekwerk heeft een formaat van 21
bij 26 centimeter en is gebonden ln een
flexibele band. De druk is (voor ken
ners in sepia) op zwaar, houtvnj, half-
mat papier uitgevoerd Aan de hand
van een regster wordt het zoeken naar
bepaalde gebouwen vergemakkelijkt.
De volgorde van de foto's in het boek
heeft Sijnke zodanig trachten tebepa-
len dat sprake zou kunnen zijn van een
historische rondwandeling. Uit het ont
breken van een actuele plattegrond
moet afgeleid worden dat dit niet letter
lijk de bedoeling zal zijn. Maar „Middel
burg-verleden tijd" leent zich dan ook
voortreffelijk voor vele uren huiskamer-
genot. H
Politie Barendrecht
houdt verdachten
diefstal Cadzand aan
CADZAND - De rijkspolitie in Baren
drecht heeft op verzoek van de rijkspo
litie in Oostburg negen Amsterdam
mers aangehouden die ervan worden
verdacht een inbraak te hebben ge
pleegd in een zomerwoning aan de bou
levard De Wielingen in Cadzand. Bijde
inbraak, die maandag om 13.00 uur
werd gemeld, zijn volgens de politie
goederen ter waarde van vele duizen
den guldens buitgemaakt. Daarnaast
richtten de inbrekers in de woning ver
nielingen aan.
Een door de politie uitgevoerd buurton
derzoek leverde een duidelijk signale
ment op van de wagen die mogelijk
voor het vervoer van de gestolen goede
ren werd gebruikt. Deze auto. een kam
peerwagen. werd in de loop van maan
dagmiddag aangehouden door de poli
tie in Barendrecht. De politie trof in de
auto elf personen aan. negen inwoners
van Amsterdam In leeftijd vanerend
van 16 toten met 34 jaar en twee Duitse
meisjes die. naar later bleek niets met
de zaak te maken hebben. Verder vond
de politie in de kampeerwagen een deel
van de buit, bestaande uit wandkleden,
zend-.geluids- en keuken apparatuur.
Op verzoek van de rijkspolitie ln Oost
burg zijn de negen verdachten overge
bracht naar Oostburg Zij zijn in voorlo
pige hechtenis genomen en ingesloten
in verschillende politiebureaux in
Zeeuwsch-Vlaanderen. Alle verdachten
hebben tot nu toe ontkend iets met de
inbraak te maken te hebben
mak je dmt max nat... wel hmcki!
tTl Herschi Sinas met zuiver
ul mineraal water, zuivere
vruchtensappen en uitslui
tend natuurlijke suikers
zonder toevoeging van onnatuurlijke
smaak- of kleurstoffen!
Herschï7Drinkj Hoensbroek. tel. (045) 21 17 77
Uitwisselingsdag
podiumkunsten
Zeeland- O-Vlaanderen
MIDDELBURG - In het provinciaal
technisch instituut in Eeklo (B) wordt
zaterdag 8 november voor de tweede
keer een culturele uitwisselingsdag
gehouden voor Zeeland en de Belgi
sche provincie Oost-Vlaandcren. De
bijeenkomst, die duurt van 9.30 tot cir
ca 16.00 uur, staat volledig in het teken
van de podiumkunsten, waarbij het in
passen van de uitwisseling in het geme
entelijk beleid voorrang krijgt. Voor
deze studiedag zijn naast provinciale
en gemeentelijke overheden, personen
instanties uitgenodigd die zijn be
trokken bij de podiumkunsten en het
'grensverkeer'.
Na de verwelkoming - om 10.00 uur -
door gedeputeerde voor culturele za
ken E. de Cuyper van Oost-Vlaanderen
volgen er inleidingen door Jan de la
Mar, directeur van de Stichting Cul
tuurspreiding Zeeland en J. Cromme-
linck, lid van de provinciale toneelcom
missie voor OostrVlaanderen. Daarna
lis er een eerste gespreksronde voor de
:ussiegroepen.
's Middags vanaf 13.15 uur verzorgen
iriingen van de toneelklas van het
inservatorium Gent onder leiding
'van Jef Demedts een 'ludieke illustra-
itie' bij het thema van de dag onder het
itto: 'Wij en zij'.
[Vanaf 14.00 uur houden de gespreks-
:pen voor de tweede keer een ge-
(ksronde en om 15.00 uur begint er
[een forumdiscussie onder leiding van
i de heer P. Huys, cultureel adviseur van
it-Vlaanderen. Gedeputeerde mr J.
P Boersma spreekt om 15.45 uur een
Rotwoord.
Pastoor Cammaert te
Aardenburg overleden
AARDENBURG - Maandag is in Aar
denburg emeritus-pastoor E. Cam-
maert overleden. Pastoor Cammaert
werd 21 april 1904 in SintrJansteen ge
boren en in 1928 tot priester gewijd.
Achtereenvolgens was hij kapelaan te
Iprundel (1928), conrector van het pen
sionaat te Dongen (1929), rector van
Bouvigne te Breda (1938) en pastoor te
Nieuw-Vossemeer (1954). In 1970 kreeg
b)j eervol ontslag.
De begrafenis is donderdagmorgen om
streeks kwart voor twaalf op de rk be
graafplaats te Aardenburg. Daar gaat
om elf uur een dienst in de rk kerk aan
vooraf.
Geld en handdoek
ontvreemd uit
woning Middelburg
MIDDELBURG - In de nacht van vrij
dag op zaterdag werden uit een woning
aan de Rusthofstraat in Middelburg-
suid een groene portemonnee met veer
tig gulden en een geruite keukenhand
doek ontvreemd. De daderls) kwamien)
do woning binnen door een niet afgeslo
ten Achterdeur.
Burgemeester P. A.
uit handen van de
Wolters van Middelburg trechtsi ontving maandag het eerste exemplaar van Middelburg - verleden lijd'
heer A. C. Roodnat. In het midden de samensteller van het boek. gemeente-archivaris P W Sijnke
Met „Middelburg - verleden tijd"
heeft de Middelburgse gemeen
tearchivaris Peter Sijnke zijn tweede
boekwerk in twee jaar tijd samenge
steld en geschreven. Anders dan bij
„Uit de Middelburgse historie" van
1978, ligt de nadruk bij „Middelburg -
verleden tijd" echter sterk op het foto
materiaal. En dat mag er zijn. Hetme-
rendeel van de foto's, die toch mini
maal 40 en maximaal 120 jaar oud zijn,
is van een goede kwaliteit. Het bijzon
dere van de uitgave is dat het grootste
gedeelte van de ongeveer 120 zwart-
witfoto's nog nooit of nog niet eerder in
boekvorm is gepubliceerd.
Uitgeverij Elmar heeft, na Leiden en
Delft, Middelburg als derde stad uitge
kozen om het verleden in woord en
beeld weer te geven. De opzet van het
boek - aan de hand van de vele foto's
wordt gedetailleerde informatiegege
ven over stadsffagmenten maakt het
bij uitstek geschikt voor de lezers die
herinneringen uit hun eigen verleden in
het boek terug willen vinden. Als meer
algemene informatiebron heeft „Mid
delburg - verleden tijd" nauwelijks een
functie Dat zal ook niet de opzet van de
samensteller en uitgever zijn geweest.
Op de lengte van de fotobijschriften
valt. afliankelijk van de informatiebe
hoefte van de lezer, uiteraard altijd af te
dingen. Te lang zijn ze zeker niet. Wel
licht had een apart hoofdstuk over de
Middelburgse geschiedenis of een ande
re opzet van de twee pagina's lange in
leiding het boek toch een bredere func
tie kunnen geven.
In zijn inleiding geeft Sijnke als motief
voor het feit dat de meest recente foto's
uit 1940 stammen dat „het bombarde
ment van 17 mei 1940 het aanzien van
de Middelburgse binnenstad drastisch
heeft gewijzigd". Verschillende foto's in
SAMENGESTELD DOOR P. W. SIJNKE
MIDDELBURG - Uit handen van
directeur A. C. Roodnat van uitgeverij
Elmar heeft burgemeester drs P. A.
Wolters van Middelburg maandagmid
dag het eerste exemplaar van het boek
„Middelburg - verleden tijd" ontvan
gen.
Het boek bevat een selectie uit de foto
collectie van het Middelburgse ge
meentearchief De foto's, die groten
deels nog niet eerder in boekvorm zijn
gepubliceerd, stammen uit de periode
1860-1940. Zowel de selectie van de fo
to's als de uitvoerige bijschriften zijn
voor rekening van gemeentearchivaris
P. W. Sijnke.
„Het heeft me altijd geïrriteerd dat veel
fotoboeken korte bijschriften hebben.
In dit boek komt dat niet voor ver
klaarde directeur Roodnat van de Rijs-
wijkse uitgeverij. Hij voorspelde zijn
uitgave een goed onthaal „want de
mensen zijn overwegend romantisch.
Deze foto's roepen nostalgische gevoe
lens op". Een nadeel van het terugblik
ken in het verleden had Roodnat ook al
opgemerkt Sommige lezers worden
wellicht weemoedig als ze op de foto's
jeugdige personen herkennen die in
middels ai overleden zyn'
Burgemeester Wolters toonde zich in
genomen met het boekwerk en meende
dat er in de Middelburgse geschied
schrijving nu „een leemte is opgevuld"
Wolters: „Op deze manier wordt de ge
schiedenis van de stad zowel bij de hui
dige inwoners ggebracht als bij deerist
die de stad bezoekt".
Bewustwording
Met verwijzing naar de rijke historie
van de provinciale hoofdstad en hel
grote aantal monumenten dat Midd-
delburg rijk is. merkte de heer Wolters
op dat Middelburg het waard is om in
liet verleden terug te blikken: „De mo
numenten hebben niet altijd evenveel
aandacht gekregen als tegenwoordig
het geval is. Pas door de verwoestin
gen tijdens de Tweede Wereldoorlog is
de samenleving zich bewust geworden
welke waarde het architectonische
erfgoed had".
Middelburgs eerste burger verklaarde
dat het de taak van de huidige samenle
ving is om „het verleden een functie te
geven en dienstbaar te maken aan het
heden Vanuit dit oogpunt wierp hij
dan ook de gedachte van zich om res
tauratie en renovatie van stadsgedeel
ten te vervangen door rationele nieuw
bouw „Een stad is niet zomaar te bou
wen. De historie die een stad in de loop
der jaren heeft opgebouwd, is op geen
enkele te vervangen"
„Middelburg - verleden tijd" is vanaf
vandaag ln de Middelburgse boekhan
dels verkrijgbaar. De eerste druk omvat
3.000 exemplaren.
Hij woont in het Engelse Ipswich.
genote Dina van Dalen. Bijgaande toto
toont de kunstenaar met model en
doek.
Op de expositie in Amsterdam zijn
ook informele briefjes te vinden, die
zijn geschreven rond de opdracht tot
het portretteren van koningin Wilhel
mina. Daaruit valt af te leiden dat het
portret Cor Visser uiteindelijk 78
Pond opleverde. Een heel ander be
drag wanneer men in deze dagen ver
neemt dat een gemeente - -Wolvega- f
15000 uittrok voor de opdracht om een
staatsieportret te maken van konin
gin Beatrix. En het eindresultaat was
nog niet mooi ook.
