PROVINCIALE ZEEUWSE COURANT
FNV wijst plannen van
het kabinet opnieuw af
Weinig hoop op snelle
vrijlating gijzelaars
Meer mogelijkheden oester- en mosselkweek
WERKGELEGENHEID CENTRAAL IN O VERLEG
Vonhoff commissaris
koningin Groningen
vandaag
Cuba laat Amerikanen vrij
TWEEDE KAMER IN MOTIE:
Zacht
Droog weer en opklaringen. Middag-
temperatuur ongeveer 18 graden. Zuid
westen wind, in het binnenland matig
tot. vrij krachtig, aan de kust en op het
IJsselmeer krachtig lot hard
223e jaargang no. 254
Dinsdag 28 oktober 1980
tVan onze parlementaire redactiet
DEN HAAG - Werkgevers, vakbonden en het kabinet willen in een nieuw loongesprek vooral tot
afspraken komen over de werkgelegenheid voor het volgend jaar. De sociale partners lijken
echter geen overeenstemming te kunnen bereiken over de door het kabinet gewenste loonmati
ging. Voor het FNV zijn de loonplannen van het kabinet nog steeds „onaanvaardbaar".
Zowel werkgeversorganisaties als de vakbonden hebben maandag stelling genomen in het con
flict binnen de Stichting van de Arbeid over de loonontwikkeling van volgend jaar. Daaruit bleek
dat de kloof vrijwel onoverbrugbaar is geworden. Op hun beurt deden minister Albeda (sociale
zaken) en CDA-fractieleider Lubbers een dringend beroep op de sociale partners het alsnog eens te
worden over afspraken over de werkgelegenheid.
Opvallend was dat de twee politici, die
een centrale rol spelen in het arbeids
voorwaardenoverleg, de kwestie van
een loonmaatregel zo veel mogelijk
trachten te ontwijken. Beiden wezen op
de noodzaak om in de bedrijfstakken
tot afspraken te komen over het schep
pen van nieuwe arbeidsplaatsen. Ook
spraken zij lovend over CNV, NCW en
de Raad MHP, die bereid zijn hetloon-
overleg voort te zetten.
Inmiddels is echter uit het kabinet naar
buiten gekomen dat ook Albeda een
nieuwe loonmaatregel vrijwel onver
mijdelijk acht. Teneinde het CNV tege
moet te komen, lijkt hij echter de koop
kracht voor de laagstbetaalden nog wat
meer te willen ontzien, dan waarin de
oorspronkelijke kabinetsplannen voor
zagen.
Het kabinet komt vermoedelijk niet
voor het eind van deze week met een
nieuwe brief, gericht tot de sociale part-
ners. Werkgevers en werknemers heb
ben dan nog twee weken om overeen
stemming te bereiken, voordat om
streeks 15 .november het werk begint
aan de nieuwe belastingtabellen. Zoals
bekend wil het kabinet de loonmati
ging compenseren door een fikse belas
tingverlaging.
Standpunten
De de direct-betrokkenen bij het over
leg stellen zich als volgt op:
de FNV verklaarde de lonen slechts
maximaal 1,5 procent te willen mati
gen. en dan alleen nog maar gekoppeld
aan vaste afspraken voor arbeidsplaatr
de christelijke werkgevers zijn ,on"
voor nieuw overleg, maar alleen over
werkgelegenheid en de arbeidsmarkt.
Loonoverleg heeft volgens het NCW
geen zin;
DEBA TIN TEHERAN VERDAA GD
beide
De in het 'Schelde-akkoord' bereikte
uitkering van 40 gulden kan niet los
worden gezien van de 25 gulden die uit
het landelijk overleg over de nieuwe
metaal-cao is gerold. KMS-directeur
Smit vertelde maandagochtend de
1300 produktiemedewerkers dat beide
bedragen niet bij elkaar mogen wor
den opgeteld. FNV-dlstrictsbestuur-
der Bijvank liet de werknemers weten
dat het dreigement om via de rechter
uitvoering van het akkoord te berei
ken nog deze week zal worden uitge
voerd
PAGINA 3
hongerstaking
Zeven gevangenen van de Long Kesh-
gevangenis in Noord-Ierland zijn gis
terochtend in hongerstaking gegaan
In een poging de status van krijgsge
vangene te verkrijgen voor leden van
het Ierse Republikeinse Leger (IRA)
PAGINA 9
leraren
De universitaire leraren-opleiding on
der de wet twee-fasen-structuur gaat
ln totaal zeven tot acht maanden du
ren. Twee maanden daarvan vallen
voor het doctoraal examen, dus in de
eerste fase, de overige maanden vallen
na het doctoraal examen In de laatste
Vijf tot zes maanden zal het accent ko
men te liggen op praktische training in
de school.
PAGINA 11
mini-wk
Het Nederlands elftal zal in ieder geval
deelnemen aan het mini-wk in Urugay.
De KNVB zal per duel 150.000 dollar
incasseren van het organisatie-comité
Vast staat nu al dat Orai\je ten minste
twee wedstrijden zal spelen in Urugay.
PAGINA 14
concert
ln de lente van het vorig Jaar maakte
het Nederlands Blazers Ensemble een
tournee door dè Verenigde Staten en
Canada. Die tournee, waarbij de heren
Koot en Bic als concertmeesters in
buitengewone dienst optraden, is de
hoofdmoot geworden van de film 'Mo
re than a concert' van Roeland Ker-
bosch.
PAGINA 15
haring
Nederlandse visserijbiologen zijn er
behoorlijk optimistisch over dat het
volgend Jaar biologisch verantwoord
zal zijn, bij wijze van 'voorproefje',
weer wat haring ln de Noordzee te van
gen. Zekerheid daarover zal men ech
ter pas in februari van het volgend jaar
hebben
Nieuws uit Zeeland: 2, 5 en
7.
Binnen- en buitenland: 3
en 9.
Sport: 11 en 13.
Radio en televisie: 14.
Financiën: 15.
(Van onze redactie buitenland)
TEHERAN-WASHINGTON - In Was
hington is de hoop op een spoedige
vrijlating van de 52 Amerikaanse gij-
zelars in Iran maandag, na een langdu
rig debat over dit onderwerp in het
Iraanse parlement, de Majlis, maan
dag volledig de grond in geslagen. Het
is vrijwel uitgesloten dat de gijzelaars,
of een aantal van hen. nog voor de da
tum van de Amerikaanse verkiezin
gen, 4 november a.s„ na een gijzeling
van een jaar weer naar huis kunnen.
Ondanks de aanvankelijk optimisti
sche uitspraken van hooggeplaatste
Iraanse regeringsfunctionarissen, waar
menigeen uit concludeerde dat de gijze
laars begin deze week zouden worden
vrijgelaten in ruil voor vergaande Ame
rikaanse concessies, bleken de aanhan
gers van de harde lijn in het Iraanse
parlement te invloedrijk. Woensdag zal
de Majlis andermaal over het onder
werp debatteren, evenals maandag in
besloten zitting, maar een doorbraak
wordt ook dan niet verwacht.
Volgens zegslieden in Teheran hebben
de 228 Iraanse parlementariërs geen
overeenstemming kunnen bereiken
over de voorwaarden voor vrijlating
van de gijzelaars. Een parlementaire
commissie die zich bezig moet houden
met de gijzelaarskwestie, heeft gisteren
uitvoerig rapport uitgebracht. De vier
voorwaarden die de Iraanse leider aya
tollah Chomeini steeds heeft genoemd,
zijn in ieder geval in de aanbevelingen
van de commissie opgenomen.
commandocentra) terug te trekken. Andere parlementariërs zouden een
maar ook alle Amerikaanse marine- motie hebben ingediend om de bespre-
eenheden die zich in of in de buurt van
de Perzische Golf bevinden. (Slot zie pag. 3 kol. 2,
Eisen
Chomeini's eisen komen er op neer dat
Iran de teruggave eist van de eigen
dommen en het vermogen van de ver
dreven keizerlijke familie, vrijgeving
van de geblokkeerdeIraanse tegoeden
in de VS, intrekking van de eisen tot
schadevergoeding die zowel het Ame
rikaanse bedrijfsleven als de Ameri
kaanse regering na de aanvang van de
gijzeling hebben gesteld en de toezeg
ging van Washington zich niet te men
gen in Iraanse binnenlandse aangele
genheden.
Naar verluidt hebben een aantal af
gevaardigden zich uitgesproken voor
het toevoegen van nieuwe eisen aan het
bestaande pakket. Zo zou Amerika er
eerst in moeten toestemmen niet alleen
de onlangs in Saoedi-Arablë gestation-
neerde AWACS-toestellen (met gea
vanceerde radar uitgeruste vliegende
MIAMI - Eindelijk weer thuis.' Amerikaans staatsburgers die nog in Cu
baanse gevangenissen verbleven, wuiven naar familieleden bij aankomst
met een Air Florida charter uit Havanna. In totaal arriveerden 30 Amerika
nen, door Fidel Castro gegratieerd, in Miami na een verblijf van soms 10 jaar
op Cuba..
ook het CNV legde de nadruk op
werkgelegenheidsplannen
VNO-voorzitter van Veen liet dit
weekeinde weten dat de loonmaatregel
verlengd dient te worden;
minister Albeda wees de partners te
recht; niet de loonontwikkeling moet
voorop staan, maar de problemen van
de werkgelegenheid;
en Lubbers zei dat de „christelijke
democratie" zal inhaken op de bereid
heid van CNV en NCW het gesprek te
verplaatsen van de loonontwikkeling
naar de werkgelegenheid.
Harde voorwaarden
Terwijl het CNV op het laatste moment
besloot tijdens het wekelijkse overleg
niet te praten over het mislukte ge
sprek, nam maandagavond de FNV fel
stelling tegen de loonvoorstellen van
het kabinet. Voorzitter Wim Kok ver
klaarde dat de FNV de kabinetsplan
nen blijft afwijzen. De federatie wil niet
verder gaan dan een matiging van 1,5
procent. Daaraan koppelde hij als.har
de voorwaarde" dat duidelijk moet wor
den hoeveel arbeidsplaatsen de mati
ging oplevert.
De FNV wil niet verder gaan dan een
aftopping van de prijscompensatie tus
sen f 35.000 en f 50.000 en een afroming
van de vakantietoeslag ergens tussen
de f 50.000 en f 70.000. Het kabinet heeft
voorgesteld op de prijscompensatie
twee procent te korten en het vakantie
geld met een half procent te verlagen.
Kok noemde de opstelling van het kabi
net „een groot waagstuk", omdat het
gokt op een herstel van de export. On
dertussen lopen echter de binnenland
se bestedingen, en bijvoorbeeld de
bouw, sterk terug. De opvattingen van
de grootste vakbond zijn neergelegd in
een discussienota over het, loonvoor-
waardenbeleid voor 1981. Maar niet alle
aangesloten bonden steunen de nota.
Zo houdt de Voedingsbond vast aan
handhaving van de koopkracht tot mo
daal (f35.000).
bedrijfstakken
Het CNV liet maandagochtend al we
ten te verwachten dat de nieuwe voor
stellen van het kabinet aan zullen slui
ten bij de eigen voorstellen. Met name
het zoveel mogelijk handhaven van de
koopkracht voor de laagste lonen en
Uitkeringen staat daarbij voorop.
Voorzitter Van der Meulen benadrukte
voorts de noodzaak in de bedrijfstak
ken afspraken te maken over het
scheppen van nieuwe arbeidsplaatsen.
Ook NCW-voorzitter Van Eijkelenburg
drong bü het kabinet aan om mogelijk
heden te scheppen voor een gesprek op
aeze basis. Hij gelooft dat over de nood
zakelijke loonmatiging geen overeen
stemming meer te bereiken valt Bij het
gesprek zouden alle deelnemers af moe
ten zien van harde voorwaarden vooraf
Eén keer
Ook het NCW houdt vast, in navolging
van de Tweede Kamer, aan een loonma
tiging van drie tot vier procent. Daarbij
kiezen deze werkgevers voor het voor-
stel-Lubbers om voor één keer de prijs
compensatie geheel te laten vervallen.
Centraal staat echter dat de consump
tieve bestedingen worden afgeremd ten
gunste van de investeringen
Het VNO ziet nog wel mogelijkheden
voor hernieuwd loonoverleg. Voor het
winnen van de noodzakelijke tijd heeft
voorzitter Van Veen dan ook voorge
steld de huidige loonmaatregel met
drie maanden te verlengen. Deze adem
pauze zou niet alleen ruimte voor nader
overleg bieden, maar door het schrap
pen van de prijscompensatie op 1 ja-
(Slot zie pagina 4 kolom 1)
Henk Vonhoff
DEN HAAG (ANP) - Burgemeester
H. J. L. Vonhoff van Utrecht is met
ingang van 15 december 1980 be
noemd tot commissaris der konin
gin in Groningen. Hij volgt mr. E.
H. Toxopeus op.
Hendrik Johan Lubert Vonhoff
werd 22 juni 1931 in Amsterdam ge
boren. Na een studie M.O.-geschie
denis gaf hij in die stad tot 1967 les
aan een HBS. Vonhoff werd in 1946
lid van de Partij van de Vrijheid,
voorloper van de WD Voor de
laatste partij trad hij in 1967 toe tot
de tweede kamer, tot aan zijn be
noeming in 1971 als staatssecreta
ris van CRM onder minister Engels
in het kabinet-Biesheuvel.
In 1973 keerde hij terug in de twee
de kamer, een jaar later gaf hij dat
lidmaatschap weer op wegens zijn
benoeming tot burgemeester van
Utrecht. Vonhoff komt als commis
saris der koningin in Groningen te
recht in een provincie 'die een van
de moeilijkste van ons land is om te
besturen'. De woorden zijn van zijn
voorganger Edzo Toxopeus. De
problemen in provinciale staten
van de provincie zijn terug te voe
ren tot de grote interne tegenstel
lingen. die nog worden verscherpt
door de vraag hoe Groningen uit de
werkgelegenheidsproblemen kan
komen.
Links (PvdA. D'66, CPN. PSP)
vormt een iets sterker blok met 27
zetels dan GPV, CDA en WD sa
men met 25. Tussen die blokken in
zit de driemansfractie van de
verontruste PvdA-socialisten VPS.
Dat wankele evenwicht maakt een
eenduidig consequent beleid vrij
wel onmogelijk.
De formatie van een nieuw college
van gs bleek in 1978 niet mogelijk.
De PvdA-dissidenten gingen uit
eindelijk een verbond aan met het
CDA en de WD zodat er een CDA-
WD-VPS-college uit de bus rolde
in de verhouding 3/2/1.
Op 21 september van dit jaar liet
het CDA weten zich niet langer ver
bonden te voelen aan de VPS. Het
CDA kondigde vervolgens aan op
zoek te gaan naar de mogelijkhe
den voor een nieuw college samen
met PvdA en WD dat op voldoen
de steun in de staten kon rekenen.
Naar het zich laat aanzien zal de
nieuwe gs woensdag 29 oktober tij
dens de afscheidszitting van mr.
Toxopeus worden gekozen, VPS-
gedeputeerde Martens evenwel
heeft al aangekondig haar zetel
niet beschikbaar te stellen.
Niet gesolliciteerd
„Ik ben niet gevraagd om weg te
gaan. maar om te komen". Zo ken
schetste burgemeester Vonhoff van
Utrecht maandagmiddag zijn over
gang naar het ambt van Commissa
ris van de Koningin in de provincie
Groningen. „Ik heb niet gesollici
teerd. het ambt heeft mij meer ge
zocht".
Ondanks dat de burgemeester nog
veel wil zeggen over de invulling
van zijn nieuwe ambt „Het zal ove
rigens moeilijk zijn om mijn voor
ganger zelfs maar te evenaren"), wil
hij in ieder geval wel kwijt dat hij er
alle vertrouwen in heeft ook in Gro
ningen op een behoorlijke wijze te
kunnen gaan functioneren. In die
gedachten wordt Vonhoff gesterkt
door de opstelling van de PvdA-
fractie in de Provinciale Staten van
Groningen
„Het doet me nu veel genoegen dat
de PvdA-fractie nu al contact met
me heeft opgenomen met de bood
schap dat ik wat hun betreft wel
kom ben".
Van ome Haagse redacteur)
DEN HAAG - Er moeten, zeker nu de
Oosterschelde met een doorlaatbare
dam wordt afgesloten, mèer mogelijk
heden geschapen worden voor mossel
en ocsterkwekers. Dat is in het kort de
strekking van een motie die het SGP-
Tweede-Kamerlid Van Rossuin maan
dagavond indiende bij de behandeling
van het visserijgedeelte van minister
Braks' begroting in de kamercommis
sie voor dc visserij. De motie heeft een
solide basis: behalve die van Van Ros-
sum prijken er onder de uitspraak
handtekeningen van de VVD'er
Blaauw en het CDA-kamerlid Evers-
dijk. Minister Braks overigens vindt
de motie overbodig: dc wensen van de
kamerleden zullen in de komende ja
ren toch wel worden gerealiseerd, zei
hij vrij vertaald.
Volgens Van Rossum is er al te lang
*sprake van onduidelijkheid over het
toekomstbeeld voor mossel- en oester-
kweek. Rond de uitgifte van oesterper
celen zijn er al jaren moeilijkheden, her
innerde hij. Tot op heden zijn er geen
definitieve beslissingen genomen Ook
de maatregelen die Braks heeft aange
kondigd om een regelmatige aanvoer
van een goede kwaliteit mosselen te ga
randeren zijn volstrekt onduidelijk, al
dus Van Rossum. Uitgifte van nieuwe
percelen voor de mosselverwatering
zou daar best eens bij kunnen helpen,
dacht de SGP'er.
Van Rossums motie is. legde hij uit. me
de bedoeld om de impasse te doorbre
ken die is ontstaan over de rechten van
de gewone visserij en de palmgvissers
ten opzichte van de oesterbroed. èn
over de uitgifte van nieuwe oesterperce
len op de zogenaamde Yerseksebank.
Van Rossum. Blaauw en Eversdijk vin
den dat er niet al te voorzichtig hoeft
worden omgegaan met de uitgifte van
oesterpercelen, zeker niet nu de aan
vankelijke aarzelingen daaromtrent
waren ingegeven door een volledige af
sluiting van de Oosterschelde. Dat is,
nu er een open dam in de monding van
de zeearm komt te liggen, achterhaald.
Ook de regering erkent dat er sprake is
van een nieuwe situatie, constateert
Van Rossum. Zij heeft immers toestem
ming gegeven voor het opvissen van
halfwas mosselen uit de Grevelingen en
loopt daarmee vooruit op de vraag of
Geen moeite
Minister Braks had geen moeite met de
motie; hij noemde hem zelfs overbo
dig. Volgens de bewindsman komen
vroegere oesterkwekers - de categorie
waaraan ook dc ondertekenaars van
de motie hadden gedacht - sowieso in
aanmerking voor de uitgifte van perce
len die niet volledig geëxploiteerd
worden. Moeilijkheid daarbij is wel
het feit dat die percelen nu eenmaal
niet de beste zijn. Aan de uitbreiding
van mossel verwaterplaatsen wordt
ook gewerkt, zei de minister. Dat moet
worden ingepast in het locale kader
voor de inrichting van de Oosterschel
de, waarbinnen ook de recreatie en het
milieu factoren zijn.
Van Rossum leverde maandagavond
kritiek op de rol van de Kamer voor de
binnenvisserij in de kwestie van het op
vissen van halfwas mosselen uit de Gre
velingen. Het bevreemdt hem dat de
Kamer die op de zoetwatervisserij ge
richt is zich bezighoudt met de Greve
lingen. waar de visserij een zout karak
ter heeft. Op die manier wordt de Ka
mer een beleidsbepalend instrument,
aldus het kamerlid. Van Rossum con
fronteerde minister Braks ook met de
zorg die onder oesterkwekers bestaat
voor de zogenaamde Franse oesterziek
te. De minister had een geruststellend
antwoord: uit onderzoekingen van het
RIVO is duidelijk gebleken dat de ziek
te zich net heeft verspreid.
Braks zegde het WD-kamerlid Blaauw
toe dat hij zal bekijken wat er gedaan
kan worden aan de aanleg van voorzie
ningen voor sportvissende gehandicap
ten Blaauw dacht daarbij vooral aan
faciliteiten bij de aanleg van een nieuwe
haven bij de Oesterdam en aan de aan
te leggen vaste oeververbinding Wes-
terschelde. Speciaal in Zeeland wordt
er te weinig aan de gehandicapten ge
dacht. vond Blaauw
Visserijbeleid
ln antwoord op vragen van alle grote
fracties zei de minister het niet moge
lijk is de Nederlandse beroepszeevis
sers nu al te vertellen wat hen de ko
mende jaren te wachten staat. Daar-
(Slot zie pag. 4 kol. 1)
