PROVINCIALE ZEEUWSE COURANT
Vier doden na aanslag
op synagoge in Parijs
Prijscompensatie en
vakantiegeld doelwit
Cogéma-contract ter inzage
voor kamer- en statenleden
FRANSE NEO-NAZI'S ZEGGEN DADERS TE ZIJN
vandaag
Solidariteit: staking
Polen volledig succes
ALBEDA: ALS MATIGING UITBLIJFT
Werkloosheid
stijgt fors
Koninklijk
paar naar
Antillen
Wolkenvelden
Wolken velden en op enkele plaatsen re
gen. Middagtemperatuur ongeveer 16
graden. Matige wind eerst zuid, later op
de dag ruimend naar west
223e jaargang no. 234
Zaterdag 4 oktober 1980
bcrco
EEN HU/S VOL MODE
Middelburg
Vlissingen
(Van onze correspondent)
PARIJS - Een bomaanslag voor de ingang van een synagoge in de Parijse rue Copernic tijdens de
rituele joodse kerkdienst heeft vrijdagavond aan vier mensen het leven gekost, onder wie twee
kinderen en, naar men aanneemt, een van de daders van de aanslag. Naar ooggetuigen aannemen
is de bom een half uur eerder ontploft dan de bedoeling was. Een half uur later dan de ontploffing
namelijk ging de synagoge uit, waardoor de aanslag meer dan honderd doden had kunnen kosten.
Twaalf mensen werden gewond. De omgeving van de synagoge leek na de explosie op een slag
veld. Overal lagen doden of gewonden en hier en daar stonden auto's in brand.
De kerkdienst werd bijgewoond door
300 mensen onder wie 200 kinderen. La
ter op de avond werd de verantwoorde
lijkheid voor de aanslag per telefoon op
geëist door de FNE (Faisceaux Natio-
nalistes Européenne). Tot nu toe had
den de leiders van deze kleine neo-nazi-
beweging iedere verantwoordelijkheid
echter van de hand gewezen. Vrijdag
avond laat zijn vier verdachten door de
politie verhoord.
De bom was van groot kaliber - men
denkt aan ongeveer tien kilo springstof.
De rue Copernic ligt niet ver van de Are
de Triomphe. in het hartje van het chi
que deel van Parijs. De ravage op straat
werd voornamelijk gekenmerkt door
brokstukken van minstens vijf automo
bielen. Naar vrijdagavond werd aange
nomen werd de bom geworpen door
twee motorrijders. Terwijl het gedreun
buiten weerklonk riep de rabbi in de
synagoge de gelovigen op hun kalmte
te bewaren. Ouders wierpen zich over
hun kinderen. Paniek bleef echter uit.
verouderd
..De apparatuur, waarmee de Schelde
Inlichtingen Dienst SID thans waar
nemingen. verricht, op basis waarvan
zij de scheepvaart op de Westerschel-
de assistentie moet verlenen, is niet
geschikt. Er wordt gewerkt met
scheepsradar. maar men zou over de
veel fijner afgestelde walradar moeten
beschikken" Dat is de mening van het
bestuur van de RACON. de landelijke
vereniging van radar- en radiocommu-
nicatiepersoneel bij de rijksoverheid
in Nederland.
PAGINA 3
'loyalisme'
Een van de eerste dingen die het CDA
na de officiële fusie moet doen. is on-
deraoeken of in een volgende parle
mentaire periode in de Tweede-Ka
merfractie 'loyalisme' kan en mag wor
den aanvaard KVP-voorzitter P. van
Zeil zei dit gisteravond in Den Bosch
op de allerlaatste vergadering van de
KVP-partijraad
PAGINA 7
kritiek
De anibtenarenfederatie ABVA KA-
BO heeft felle kritiek op het dagelijks
bestuur van het waterschap Axeler
Ambacht, dat volgens die bonden het
waterschapspersoneel tn het geheel
niet inlicht over de vorderingen rond
de fusie van het Axeler Ambacht mot
De Verenigde Braakmanpolders Die
fusie moet op 1 januari van het vol-
gend jaar rond zijn Daarom vindt de
ambtenarenfederatie het hoog tijd
worden dal er wat meer duidelijkheid
komt over de situatie van het perso
neel na de fusie
PAGINA 11
vad-regeling
De twee wetsontwerpen over de ver-
mogensaanwasdeling iVADi zun sa
mengevoegd tot een gewijzigd wets
ontwerp. dat vrijdag bij de tweede ka
mer is ingediend De regering heeft
geen grote wijzigingen meer aange
bracht. nadat zij in april in een brief
aan de tweede kamer al een aantal ver
anderingen had aangekondigd
PAGINA 25
loting
Nadat gistermiddag in Zurich de over
gebleven 64 clubs uit de drie Europese
toernooien door het lot via de traditio
nele champagnekoeler aan elkaar wa
ren toegewezen, moet worden betwij
feld of alle zes Nederlandse represen
tanten de volgende ronde zullen berei
ken.
Nieuws uit Zeeland: 2. 5. 6.
7 en 9.
Binnen- en buitenland: 3
en 11.
Opinie en achtergrond: 4.
Zaterdagkrant: 17. 18. 19
en 21.
Sport: 23 en 25.
Radio en televisie: 27.
Financieel: 29.
De aanslag in de rue Copernic volgt op
vijf eerdere aanslagen in een reeks die
vorige week vrijdag werd ingezet. Een
handvol extremisten, dat zegt deel uit
te maken van de neo-nazistische FNE.
beschoten met mitrailleurs een aantal
joodse instellingen, waarondereen dag
centrum voor joodse kleuters en het
monument voor de onbekende joodse
martelaar in de Parijse buurt de ..Ma
rais". Het was rond dit monument dat
afgelopen dinsdagavond tweeduizend
joden en andere betogers bijeen kwa
men om van hun afgrijzen te getuigen
van de zinloze aanslagen. In Frankrijk
verloren tijdens de Tweede Wereldoor
log naar schatting 125.000 joden in con
centratiekampen het leven.
Verklaringen
Direct na de aanslag van vrijdagavond
was ditmaal de minister van binnen
landse zaken Christian Bonnet ter
plaatse om de kerkgangers te bezwe
ren hun kalmte te bewaren en de op
winding niet te laten escaleren. Presi
dent Giscard was opnieuw paraat met
een verklaring, waarin hij een voor
beeldige strafactie voor de daders ei
ste. Giscard's stadhouder premier Bar
re eiste „de snelst mogelijke arrestatie
van de daders.
Het is tegen deze loze frasen van de
kant van het gezag dat de joodse ge
meenten in Parijs langzaam steeds
moeilijker in toom te houden is. Zater
dag zal een protestoptocht worden ge
houden naar het ministerie van binnen
landse zaken om van Christian Bonnet
te eisen dat hij behalve tot sonore woor
den ook tot klinkende daden overgaat.
Met name eisen de joden in Parijs een
doeltreffende bewaking van hun instel
lingen. Het is opgevallen dal wel tien
tallen agenten in bomvrije auto's dag in
dag uit have en goed van instellingen
als de Sovjet-Russische ..Aeroflot" of de
ambassades van de olie-emiraten tegen
aanslagen beschermen. Daar staat te
genover dat alleen Parijs al 32 synago
gen telt, nog afgezien van het gebouw
van de joodse gemeente.
Bang
Na de aanslag eveneens op zijn post
was de voorzitter van de overkoepe
lende joodse organisatie in Frankrijk,
de CRIF, in de persoon van bankier
Guy de Rothschild. Terwijl De Roth-
(SLot zie pagina 10 kolom 2)
Labour: een
verdeeld huis
PARIJS - Een van de lichtgewonden de
monstreert na de bomaanslag in Parijs
zijn machteloze woede.
VLAGGEN OP GEBOUWEN ALS STEUN
(Van onze correspondent)
WENEN - Om precies twaalf uur be
gonnen vrijdagmiddag in Polen de fa
briekssirenes te loeien ten teken dat de
eerste officiële staking, georganiseerd
door de nieuwe vrije vakorganisatie
was begonnen. De arbeiders in de fa
brieken, die van de oude communisti
sche vakbond zijn overgegaan naar de
nu vijf miljoen leden tellende nieuwe
vakbond „Solidariteit" legden het
werk neer, met uitzondering van dege
nen die van de organisatoren opdracht
hadden gekregen door te werken om
dat een volledige staking het hele pro-
duklieproces zou verstoren. In de grote
en kleinere steden viel het openbaar
verkeer uit. Taxichauffeurs lieten hun
klanten uitstappen en zetten hun wa
gens langs de kant van het trottoir.
In veel bedrijven waarvan de arbeiders
geen lid zijn van de nieuwe vakbond,
kwamen plotseling roodwitte armban
den en vlaggen in de Poolse nationale
kleuren tevoorschijn als teken van soli
dariteit met de stakers.
De staking van één uur eindigde even
stipt als zij begonnen was. Evenals tij
dens de stakingsgolf in augustus en
september werd deze het minst gevoeld
in Warschau, waar alleen in enkele ge
selecteerde fabrieken werd gestaakt,
een gecalculeerde actie van de nieuwe
vakbond met de bedoeling de regering
niet te provoceren Maar van de win
kels, op de fabnekspoorten en zelfs van
een verpleegtehuis waaiden uit solida
riteit de roodwitte vlaggen.
In de industriegebieden buiten War
schau kwam echter het leven voor dat
ene uur volledig tot stilstand. Zelfs de
winkels, waarvan de bedienden geen
vakbondslid zijn. sloten uit sympathie
hun deuren. In de havenstad Gdansk
en omgeving en in het kolenmijngebied
rond Katowice, de vroegere stakings
centra. was de slaking volgens de orga
nisatoren een volledig succes.
Vlak voordat de staking om twaalf uur
begon, dreigde de Poolse regering dat
als de actie zou doorgaan zij de gesloten
overeenkomsten ongedaan zou maken.
Het lijkt waarschijnlijk dat het bij een
loze dreiging blijft omdat de regering
weet dat als zij dat doet er een algemene
landelijke staking wordt uitgeroepen.
PARIJS-De bomexplosie in de Parijse Copernic-straat veroorzaakte een enorme ravage. Een politieman haast zich langs de
wrakken van opgeblazen auto s
iVan onze redactie economie)
DEN HAAG - De jacht op de prijscom
pensatie is weer begonnen. Minister
Albeda van sociale zaken zei na afloop
Den Haag- De werkloosheid in Ne
derland blijkt vorige maand op
nieuw fors te zijn gestegen. Er zijn
in september 11.500 werklozen bij
gekomen (9700 mannen en 1800
vrouwenl. In totaal zijn er in ons
land nu 265.600 personen werk
loos.
De vraag naar arbeidskrachten bij
de arbeidsbureaus daalde eind sep
tember ten opzichte van de vorige
maand met 8100. Deze is daardoor
gekomen op 43.500 Voor seizoens
invloeden gecorrigeerd daalde de
vraag met 4700
DEN HAAG - Na afloop van het overleg met de Stichting van de Arbeid gaven
mmisters Van Aardenne H.) en Albeda namens het kabinet een persconferentie
van het beraad tussen regering en
Stichting van de Arbeid vrijdagmid
dag. dat als de sociale partners niet zelf
willen matigen, de regering met een
dictaat zal komen, waarbij de prijs-
cpompensatie zal worden afgetopt en
waarin tevens zal worden bepaald, dat
de vakantiegelden over de gehele linie
zullen worden verlaagd.
Dit volgens de minister om een duide
lijk beter eerlijke verdeling van de las
ten te krijgen. De vakbeweging zei zich
te vuur en te zwaard te weer te zullen
stellen als bijvoorbeeld ook de prijs
compensatie nog zou worden opge
schoond met de gestegen energieprij
zen. zoals de werkgevers nadrukkelijk
willen. De vakbweging wil wel praten
over aftopping van de prijscompensa
tie. maar weer niet over een verminde
ring van de vakantieuitkering.
Bom
De werkgeversorganisaties hebben bij
monde van mr Chr. van Veen een bom
gelegd onder het voortbestaan in de
Stichting van de Arbeid, door twee heel
harde eisen te stellen. Zij willen de prijs
compensatie in de eerste plaats opscho
nen voor de gestegen energieprijzen
..Het gaat niet meer aan deze van bui
tenaf komende lasten af te wentelen op
hen die geen compensatie hebben de
werkgevers zei Van veen Een andere
harde voorwaarde van de werkgevers
is. dat er verder moet worden gematigd,
(Slot zie pagina 10 kolom 2)
DEN HAAG (ANPl- Koningin Bea
trix en prins Claus brengen van
woensdag 29 oktober tot en met za
terdag 8 november een bezoek aan
de Nederlandse Antillen. Het ko
ninklijk paar wordt vergezeld
door minister Van der Stee iNeder-
lands-Antilliaanse zaken) en diens
echtgenote, zo heeft de rijksvoor
lichtingsdienst vrijdag meege
deeld.
Tijdens de reis zijn zij achtereen
volgens de gasten van de Antil
liaanse regering, van de eilandge
bieden Curacao. Aruba en Bonaire
en van de eilanden Sint-Maarten.
Saba en Smt-eustatius
i Van onze Haagse redacteur
DEN HAAG - Tweede-Kamerleden
krijgen de kernconlracten die de
PZEM en de Frans nucleaire opwer
kingsfabriek van Cogema hebben ge
sloten, in hun totaliteit ter inzage. Tot
nu toe hebben de leden van de Kamer
commissie voor de kernenergie het -
tot ontevredenheid van de meerder
heid - met een ter inzage liggende sa
menvatting moeten doen. Minister
Van Aardenne van economische zaken
heeft een en ander vrijdag in een brief
aan de Tweede Kamer laten weten. Op
het zelfde moment onthulde de Zeeuw
se energie-gedeputeerde Don, voorzit
ter van de Raad van Bestuur van de
PZEM. dat ook Zeeuwse statenleden
van de hele contracten kennis mogen
nemen. De kamer- en statenleden moe
ten wel strikte geheimhouding bclo-
De PZEM heeft deze week forse druk op
Cogema uitgeoefend om hei ter inzage
leggen van de contracten te regelen
Het Franse staatsbedrijf heeft dit tot nu
altijd geweigerd, maar heelt deze week
in een telex aan ae PZEM ingestemd
met het verzoek. De PZEM heeft het
Van Aardenne als eerste aan de Kamer
laten meedelen
Een grote rol bij het PZEM-verzoek aan
Cogema speelde ook het feit dat leden
van de Duitse Bondsdag die zich even
eens over een soortgelijk opwerkings-
contract moesten uitspreken het con
tract ook volledig 'nebben gezien
Kamerleden hadden, zoals gezegd gro
te moeite met het feit dat zij slechts een
samenvatting van de contracten heb
ben mogen inzien Zij moeten hun goed
keuring aan de overeenkomst hechten,
aangezien Nederland tegenover Frank
rijk moet verklaren dat het bereid is
kernafval, dat bij opwerking vrijkomt,
terug te nemen Het parlement moet
die toezegging in laatste instantie be
krachtigen
Tot nu toe echter moest het parlement
zich behelpen met een samenvatting
Dat komt neer op het tekenen van een
blanco cheque, vond het CDA-Tweede-
Kamerlid drs. H. Eversdijk. Het is min
achting en belediging van het parle
ment. zei PvdA-kamerlid dr. K. Zijl-
stra. De contracten mogen nu dus ech
ter in hun totaliteit worden bekeken,
mits de kamerleden op schrift garan
deren dat zij niets over de inhoud zul
len onthullen. Voordat de Kamer over
de opwerkingscontracten gaat debat
teren. volgt er eerst, half oktober, nog
een mondeling overleg met minister
Van Aardenne.
Zie ook pagina 9>
Do,
>e Britse socialisten, ver
enigd in de Labourparty.
U&5W maken momenteel een emsti-
p^SQ ge crisis door. die de funda-
m®nten van de partij raakt.
Zelden in de lange geschiede
nis van Labour is de strijd om de macht
binnen de partij zó fel gevoerd als afge
lopen week tijdens het jaarlijkse con
gres in Blackpool. Telkens als de Con
servatieven aan de regering zijn en La
bour in de oppositie is gedrongen, laai
en de hartstochten hoog op. Nu het land
gebukt gaat onder een dodelijke infla
tie en sociale onrust onder grote groe
pen werkers latent aanwezig is. pleiten
tal van socialisten voor een nieuwe poli
tieke en maatschappelijke ordening.
Blackpool was deze week het strijdto
neel tussen de gematigde vleugel onder
leiding van oud-premier Jim Callaghan
en de linkervleugel, die wordt aange
voerd door de radicale Tony Berm. Het
was een botsing van twee ideologieën
binnen één partij. Intern is het met na
me een strijd over beknotting van de
macht van de Labour-afgevaardigden
in het Lagerhuis, die tot nu toe het al
leenrecht hadden bij de benoeming van
een partijleider, tevens kandidaat-pre
mier. Vorig jaar al slaagde de linker
vleugel er tegen de wil van Callaghan in
enkele voorstellen aanvaard te krijgen
door het congres, die de macht van het
lagere partijkader ten opzichte van de
fractie uit het Lagerhuis versterkte. Het
Labourcongres is deze week een stap
verder gegaan: met overgrote meerder
heid is besloten het huidige kiessys
teem ten gunste van de vakbonden en
de lagere partijorganen te veranderen.
In feite betekende dit een overwinning
voor Benn, maar de vruchten daarvan
kon hij (nog) niet plukken, want de
daarna op gang gekomen 'tegenstroom'
van de gematigde socialisten wist uit
stel af te dwingen. De verkiezingsproce
dure voor een partijleider zal op een
speciaal congres begin volgend jaar aan
de orde komen.
Labours linkervleugel heeft zich
duchtig geroerd in Blackpool. Links
kreeg het voor elkaar, dat een aantal
verstrekkende voorstellen werd aange
nomen, zoals uittreding uit de EEG. op
het moment, dat Labour aan de macht
komt in Engeland, alsmede eenzijdige
kemontwapening. Maar anderzijds
werd een voorstel om uit de NAVO te
treden met overweldigende meerder
heid verworpen en werd voorts een re
solutie aangenomen, waarin werd aan
gedrongen op unilaterale kem
ontwapening. dus niet door Engeland
alleen, maar eveneens door andere lan
den. Links-Labour heeft zich door de
jaren heen nadrukkelijk gemanifes
teerd op partijcongressen, maar tel
kens weer bleken de 'gematigden' aan
het langste eind te trekken. In het mid
den van de jaren vijftig werd de 'radi
caal' Bevan zelfs gedurende een aantal
weken buiten de fractie gezet vanwege
zijn 'afwij kende ideeen'. Het bakkeleien
tussen links en rechts hoort er nu een
maal bij. Ook aan het begin van de ja
ren zestig, toen de Conservatieven aan
de regering waren, stemden verschil
lende partijcongressen bijvoorbeeld
vóór eenzijdige kemontwapening. zon
der dat dit ooit zichtbare effecten heeft
gehad. Ook de EEG is voor Labour al
tijd een heet hangijzer geweest. De min
der gunstige ontwikkeling van de En
gelse economie was in 1961 aanleiding
voor het Conservatieve kabinet een
aanvraag voor het EEG-lidmaatschap
in te dienen Nadat de Franse president
Charles de Gaulle op een persconferen
tie in januari 1963 zijn veto over de En
gelse toetreding had uitgesproken, was
het in mei 1967 het Labourkabinet. dat
opnieuw een verzoek richtte tot Euro
pa Toen het vier jaar later op ja-zeggen
aan kwam - de Tories waren inmiddels
weer aan de macht gekomen - stemde
Labour tegen het lidmaatschap, uitge
zonderd 69 socialistische Lagerhuisle
den. die tegen het nadrukkelijk verzoek
van de toenmalige Labourleider Wilson
in met de conservatieve regering mees
temden. Deze week in Blackpool heeft
de overgrote meerderheid opnieuw zijn
duidelijke alkeer voor de Europese ge
meenschap uitgesproken De socialis
ten denken beter af te zijn zonder de
gemeenschap, die zij de schuld geven
van alle onheil in het land.
Engeland uit de EEG en Engeland
kernwapenvry? Voorlopig komt
daar niets van terecht, want de socialis
ten zullen - als er geen onvoorziene za
ken gebeuren - nog minstens drie jaar
moeten wachten alvorens zij via verkie
zingen weer aan de macht kunnen ko
men In die drie jaar kunnen zich bin
nen Labour zoveel ontwikkelingen
voordoen, dat de beslissingen van nu m
het licht van dat moment om herwaar
dering vragen. De afgelopen dertig jaar
heeft Labour tal van moties, resoluties
en voorstellen aangenomen, die geen
enkele praktische uitwerking hadden.
Op de golven van de politieke emoties
worden soms dingen gezegd en gedaan,
die later door de gebeurtenissen wor
den achterhaald De schermutselingen
in Blackpool, de ruzies en intriges tus
sen rechts en links en de daaruit voort
gevloeide besluiten zijn méér het pro-
dukt van interne verdeeldheid dan van
doorwrochte, op termijn afgestelde po
litiek. Blackpool heeft voor velen het
bewijs geleverd, dat er bij Labour in
dertig jaar fundamenteel nog weinig is
veranderd Het gekissebis gaat onver
droten voort; de strijd om het leider
schap van de partij ien het premier
schap als Labour de verkiezingen wint»
blijft - zeker als de partij geen rege
ringsverantwoordelijkheid draagt - de
Engelse socialisten verdelen.
Dim
