NA TIONALE
OMBUDSMAN
toezicht houden op gedragingen overheid
VS HALEN DEFENSIENORM NIET
VRIJDAG 12 SEPTEMBER 1980
PZC/opinie en achtergrond
fVan onze Haagse redactie)
In januari 1982 krijgt Nederland een Nationale ombudsman. De Tweede Kamer heeft daartoe
vorige weck besloten. Alleen de Eerste Kamer moet nog akkoord gaan. Het kan overigens ook
een nationale ombudsvrouw worden. Dat ligt eraan wie de Tweede Kamer benoemt.
Het benoemingsrecht heeft de Tweede Kamer zichzelf toegemeten. Aanvankelijk zou de Kroon
benoemen op aanbeveling van de Tweede Kamer, zoals bijvoorbeeld de leden van de Hoge Raad
der Nederlanden worden benoemd. Maar de Tweede Kamer vond dat de nationale ombudsman
volstrekt onafhankelijk moet staan van de Kroon en alles wat dat overkoepelt: ministers, lagere
gezagsdragers, departementen, rijksdiensten.
Bovendien: de grote ombudsman is de maakt hoe de verhoudingen zullen
Tweede Kamer zelf, al is het overheids
apparaat te groot en te complex dat
daar in de praktijk veel van terecht
komt als het niet om de grote lijnen
van het overheidsoptreden gaat. en
zelfs dan. Voor detailzaken, waarmee
burgers privé moeilijk zitten, heeft de
Tweede Kamer weliswaar een com
missie voor de verzoekschriften, maar
die is vaak niet gerechtigd op te treden
(..De Kamer heeft in dezen geen taak")
en ook overigens is de effectiviteit ma
tig.
De Nationale ombudsman wordt dus
een van de Staat onafhankelijk insti
tuut. Wie er desondanks een hulpor
gaan van de Tweede Kamer in wil zien,
heeft zoal niet Juridisch, dan toch wel
feitelijk gelijk. De nationale ombuds
man rapporteert aan de Tweede Ka
mer. Die zal, als ze daartoe aanleiding
ziet, moeten optreden door de minister
ter verantwoording te roepen.
In de eerste versie van de nu aangeno
men wet heette de Nationale ombuds
man Commissaris van onderzoek. Dat
was eigenlijk een betere naam. De om
budsman onderzoekt. HU onderzoekt
hoe de overheid zich Jegens de burger
heeft te gedragen. Aanvankelijk stond
er „de centrale overheid". De Tweede
Kamer heeft de mogelijkheid geopend
dat de nationale ombudsman in de
toekomst ook de gedragingen mag,
resp. moet, gaan onderzoeken van la
gere overheidsorganen, zoals de pro
vincies, de gemeenten en de water
schappen.
ervaring
Eerst moet echter enkele Jaren erva
ring zijn opgedaan met de nationale
ombudsman als onderzoeker van de
gedragingen van de centrale overheid
en derzelver ambtenaren. Vooralsnog,
denkt men, zal hij per Jaar 3500 zaken
te behandelen krijgen, waarvoor hij
achttien onderzoekers nodig zal heb
ben.
Wordt zijn werkterrein groter, dan
wil dit niet reeds nu zeggen dat de
plaatselijke ombudsmannen van Rot
terdam en Den Haag (juist vorige
week geïnstalleerd) naar huis moe
ten. Het wordt te zijner tijd uitge-
zijn. Dat zal nog een klus worden. Pro
vincies en gemeenten hebben zo hun
eigen zelfstandigheden waar geen
Tweede Kamer, als de uiteindelijke
hanteerders van de suggesties van de
Nationale ombudsman, kan aanko
men.
De Nationale ombudsman onderzoekt
dus vooralsnog de gedragingen van de
centrale overheid. Gedragingen dat is
gedrag en dat zijn handelingen. Een
simpele omschrijving, maar de
werkelijkheid is gecompliceerder.
Gedrag. Dat is bijvoorbeeld de eeuwi
ge lange rij voor dat ene loket in het
postkantoor te A omdat Juist in de
drukke uren tussen de middag de an
dere loketambtenaren moeten eten,
bjj voorkeur aan hun bureau achter
hun gesloten loket, duideiyk zicht
baar. De Nationale ombudsman zal
kunnen onderzoeken of het niet an
ders kan. Als er sprake is van een
structurele misstand, zal hij het opne
men in zyn jaarverslag aan de Tweede
Kamer. Die kan dan de staatssecreta
ris voor PTT-zaken op het matje roe
pen. Zoals de bewindslieden op het
matje kunnen worden geroepen naar
aanleiding van de jaarverslagen van
de Algemene Rekenkamer
Overigens is in het jongste verleden
slechts één bewindsman naar huis ge
stuurd wegens gedragingen in zyn
ambtelyk apparaat Dat was de zaak
van de slechte militaire helmen. De
controle had niet gedeugd. Maar ln
principe is mevrouw Smit-Kroes poli
tiek verantwoordelijk zelfs voor elke,
voortdurend, snauwende loketambte
naar van de PTT, of de by voortduring
slechte organisatie op het postkantoor
te B.
De lange rij voor het loket in het sta
tion te C valt niet onder de Nationale
ombudsman. De Spoorwegen zijn wel
iswaar rijksbezit. maar geen rijks
dienst. Hetzelfde geldt voor DSM. Dat
is wel een staatsbedrijf, maar evenmin
een staatsdienst. De Staatsdrukkerij
wel. 's Rijks Munt ook. De slechte Bea-
trlxpenningen hadden by de Nationa
le ombudsman aangebracht kunnen
worden.
Overigens kan de Nationale ombuds
man wel proberen klachten over de N8
bij de NS te onderzoeken. Biyven de
deuren voor hem dicht, dan zal hy dat
de Tweede Kamer rapporteren. Die
dan de weg weet, althans hoort te we
ten. naar de minister van verkeer en
waterstaat, want die is politiek aan
spreekbaar over de NS. En er is ook
altyd nog VARA's ombudsman. Door
zy n medium heeft ook hy gezag. De N8
staat overigens niets in de weg een ei
gen ombudsman te benoemen.
handelingen
Handelingen. Dat zijn beslissingen, of
het is het nalaten van beslissingen.
Van het kastje naar de muur sturen,
dat is vaak het nalaten van beslissin
gen om redenen van beleid. Sinds de
Wet administratieve rechtspraak
overheidsbeschikkingen (Arob) kun
nen lang niet alle beslissingen einde
loos worden gerekt. Alle beschikkin
gen, die per Arob bij de afdeling recht
spraak van de Raad van State zijn aan
te vechten, moeten binnen een voor
geschreven termijn zijn genomen. Als
er dan nog geen besluit is, is er sprake
van een niet-besluit (fictieve weige
ring) en kan de Arob-procedure wor
den ingesteld.
Voor de meeste rij kso verheidsbeslis
singen waartegen beroep by de Kroon
openstaat, staat echter geen termyn
binnen welke beschikt moet zyn. De
Nationale ombudsman kan onderzoe
ken hoe. en waarom, het komt en kan
erover rapporteren, alsmede aanbeve
len hoe het bekter kan en zou moeten.
De Nationale ombudsman moet een
klacht overdragen als een procedure
open staat by by voorbeeld de afdeling
rechtspraak van de Raad van State, de
Kroon, de ambtenarenrechter, de bur-
gerUJke rechter. Het verwijzen naar
het juiste adres zal een belangrijke
taak van de Nationale ombudsman
gaan worden.
Er zyn meer gevallen waarin de Natio
nale ombudsman geen bevoegdheid
heeft. Hy moet zich onder andere ont
houden van oordelen over het alge
meen regeringsbeleid. Het toezicht
daarop is politiek en direct in handen
van de Tweede en Eerste Kamer.
Ook het algemeen beleid ter handha
ving van de rechtsorde moet de Natio
nale ombudsman aan zich voorbij la
ten gaan. Het inzetten van de ME by
het ontruimen van kraakpanden is al
gemeen beleid- (De Tweede Kamer
bleek er niet tegen te zijn). De manier
van optreden van de ME zijn echter
gedragingen. Daarover mag de Natio
nale ombudsman wél een oordeel heb
ben.
Belangrijk daarby is dat een ieder om
een onderzoek kan vragen. Wie, om
een voorbeeld te noemen, een Arob-
procedure tegen een olieboringscon
cessie wil beginnen, moet persooniyk
belanghebbende zyn, of een milieu-or
ganisatie met statuten e.d. De stenen
gooier, die zegt door de ME ten onrech
te te zyn afgeranseld, kan by de officier
van justitie terecht (als die erop in
gaat). De man, die in een portiek heeft
staan toekyken, niet. Hy kan wel naar
de Nationale ombudsman.
De Nationale ombudsman zal minder
dan een officier van justitie zaken kun
nen seponeren. De wet gaat er althans
van uit dat hy moet onderzoeken. De
gevallen waarin hij het niet mag, zoals
de eerdergenoemde aangelegenheden
van algemeen regeringsbeleid, worden
met name genoemd
Daar bovenop mag hij veel zaken on
derzoeken. RechterUjke uitspraken
zijn ook voor de Nationale ombuds
man een gegeven. Maar als byvoor-
beeld een rechter een aangeklaagde
ambtenaar geen straf oplegt, kan de
Nationale ombudsman, na eigen on
derzoek. maatregelen als een discipli
naire straf, of een overplaatsing, aan
bevelen.
Wie bij de Arob-rechter een dag te laat
is met zyn beroep, wordt niet-ontvan-
kelijk verklaard. Hij kan alsnog, bin
nen een jaar, bij de Nationale ombuds
man terecht. Die is dan niet verplicht
een onderzoek te verrichten, maar
mag het wel. Ook daarop zijn weer uit
zonderingen. De wet noemt byvóor-
beeld het te laat bezwaar indienen te
gen belastingaanslagen Als dat is ge
beurd, kan ook de nationale ombuds
man er niets meer aan doen.
voorlichting
Vooreind 1982 komt er een uitgebreide
voorlichtingscampagne hoe het insti
tuut van de nationale ombudsman
precies in elkaar zit Dat is dringend
nodig, en dan nog zal de prakrijk veel
praktijk gaan vormen. Er is in de
Tweede Kamer meer gedebatteerd
over het principe dan over het feiteiyk
handelen. By voorbaat moet echter al
worden genoteerd - het is er trouwens
om begonnen - dat het onderzoeken
van gedragingen van rijksoverheidsin
stanties en rij kso verheidsambtenaren
meer zal gaan betekenen dan onder
zoeken. Niet alleen omdat de Nationa
le ombudsman over elke zaak de par
tijen zal rapporteren, zo nodig met
aanbevelingen. Evenmin omdat de
Tweede Kamer jaarlyks een verslag
krygt (al staan de gedragingen van de
leden der Staten-Generaal niet ter
beoordeling van de nationale ombuds
man, zodat hy ze niet kan dwingen oi
adviseren werk te maken van zyn aan
bevelingen).
De Nationale ombudsman zal zyn ge
zag met name ook ontlenen aan de pu
bliciteit, die aan zijn werk zal worden
gegeven. Hy mag zelf zyn rapporten
publiceren, naar keuze. Maar een ie
der, die erom vraagt, zal een afschrift
kunnen krijgen van elk van de rappor
ten. Er zijn heel wat colleges van bur
gemeester en wethouders doodziek
dat vooral de regionale dagbladen zo
veel aandacht besteden aan de uit
spraken van de afdeling rechtspraak
van de Raad van State, of van de
Kroon, die ze opvragen. Het resultaat
is wel dat er aanwijsbaar minder ge
sjoemeld wordt met by voorbeeld
bouwvergunningen. Zo zal ook alleen
al de publiciteit, die aan de onderzoe
ken van de nationale ombudsman zal
worden gegeven, ongetwijfeld heil
zaam werken waar dat nodig is.
Het is waar. De nationale ombuds
man spreekt geen recht. De waarde
van zijn publieke oordeel wordt ech
ter mede verhoogd door het recht dat
hij heeft onder ede te horen, boeken te
openen en gebouwen (behalve woon
huizen, tenzij de bewoners geen be
zwaar hebben) binnen te treden. Ju
risten zullen van de omschrijving
gruwelen, maar dat de Nationale om
budsman in de praktijk een semi-
rechtcr zal kunnen worden, is duide
lijk. Tenzij hij zijn opdracht verzaakt.
Dan wordt hij ontslagen. Als hij door
„handelen of nalaten ernstig nadeel
toebrengt aan het in hem te stellen
vertrouwen", kan dat.
D.
Amerikaanse minister van de
fensie. Harold Brown, heeft zijn Ne
derlandse collega De Geus nog geen
deelgenoot gemaakt van bezorgdheid
over het feit dat Nederland in de ko
mende jaren de reéle groei van zijn
defensie-uitgaven om redenen van
economische en sociale noodzaak
moet beperken. De brief - in eerste
aanleg een formele gelukwens met De
Geus' verheffing tot ministeriële
waardigheid - ligt nog in het Penta
gon. En voorzover te Den Haag bene
pen wordt gewacht op de Amerikaan
se verdoemenis, is een geruststelling
op haar plaats: de toon van het schrij
ven is aanmerkelijk vriendelijker
dan de boodschap die Brown onlangs
zijn Deense ambtgenoot Olesen deed
toekomen. Want. zei een woordvoer
der van het Pentagon, „Nederland
doet meer".
Niettemin, het feit dat Nederland nu
niet aan „de drie procent" toekomt,
moet voor premier Van Agt een bittere
teleurstelling zijn. Tijdens de NAVO-
top in Washington, enkele Jaren gele
den, stond Van Agt te trappelen om
vooral Carter toe te roepen dat Neder
land in de zak zou tasten, hoewel nog
enkele andere Europese landen zorg
vuldig reserves Inbouwden. Nederland
wilde niet de laatste zijn, werd toen
verklarend geroepen.
Het was anders: Van Agt wilde de eer
ste zijn. En zo veroverde de eerste mi
nister Washington reeds kort nadat hy
aan de macht kwam in het land van de
langharige, maar o zo dappere solda
ten. Nu is dan de keus gemaakt: ook
defensie moet inleveren. Terwllle van
een brok maatschappelllke voorzie
ningen waar de VS bevreemd, doch
niet zonder nay ver tegenaan Irijken.
Harold Brown voegt aan een geluk
wens voor een nieuwe collega nog een
p.s. toe waaruit bezorgdheid blijkt.
Brown heeft weinig keus. Aan hem is
de taak om in deze Amerikaanse ver
kiezingstijd te laten blijken dat de re
gering-Carter de defensie-inspannin
gen niet opoffert aan zulke zaken als
werkgelegenheidsprogramma's en an
dere sociale zorg
kassa
Het feit dat de NAVO-afspraak uit
drukkelijk clausuleert dat de jaarlijk
se reéle groei met drie procent afhan
kelijk mag zijn van de economische
omstandigheden en het gegeven dat
een reeks van landen van den beginne
niet heeft kunnen meedoen, speelt nu
geen rol meer. Het bondgenootschap
is een verzameling van draagkrachti
ge, maar niet altijd even willige, naties
en een zuidehjker groep betrekkelijk
armlastige landen wier rekeningen om
politieke redenen elders worden vol
daan. Die omstandigheden zyn een
realiteit waarmee de NAVO al Jaren
moet rekenen en die onvermijdelijk is
omdat de doelstelling van het bondge
nootschap niet in eerste aanleg is ge
baseerd op de vraag of vrij heid tenslot
te een prijs heeft, die op de door de heer
J. M. A, H. Luns te Brussel beheerde
kasregisters kan worden aangeslagen.
Amerika, beter dan Joseph Luns,
wiens geuzenvendel al Jaren op de
thuismars is. begrijpt dat de Europese
politieke omstandigheden soms con
cessies eisen die niet stroken met de
optelsommen waarin krachtsverhou
dingen én bydragen aan „de gemeen
schappelijke verdediging" worden uit
gedrukt. Politieke wil, politieke be
reidheid. is belangrijker dan 0.1 of 0,5
procent reéle groei van de defensieuit
gaven als het er op aan komt.
Met dat alles bij de hand is het duide
lijk dat de ganzenveder van Harold
Brown wat Nederland betreft uiterst
voorzichtig op het papier wordt gezet.
Want Nederland mag dan in Ameri
kaanse ogen een natie zijn met onge
wone prioriteiten, in de VS wordt ter
dege beseft dat Nederland in zijn Eu
ropese context een morele.macht ver
tegenwoordigt die evenzeer telt als de
argumenten van een Duitse geld
schieter. Maar als het er op aan komt.
geeft het argument van de financier
de doorslag.
De Noordatlantische Verdragsorgani-
satie. de NAVO. Is een organisatie
waaraan veel ontbreekt, voornamelijk
omdat het een instituut is dat stoelt op
vrijwilligheid van verplichtingen aan
gegaan door soevereine naties. Daar
uit vloeit onvermijdelijk voort dat die
naties, groot of klein, zich niet gaarne
Amerikaanse wetten laten voorschrij
ven. Het betekent even onvermijdelijk
dat de kleine landen meer water by de
wyn moeten doen dan grotere Het
bondgenootschap kan tevens niet ont
snappen aan de werkelijkheid dat het
steunt op het potentieel van één super
macht de VS. En die Verenigde 8taten
schromen niet die supermacht te ge
bruiken. binnen zowel als buiten het
bondgenootschap.
Datzelfde bondgenootschap heeft te
maken met een Amerikaanse presi
dent wiens politiek handelen, voor
zichtig gezegd, de bondgenoten weinig
vertrouwen inboezemt. Het 16 onmis
kenbaar dat de VS onder Carters lei
ding weinig oog hebben getoond voor
specifieke Europese belangen. Ander
zijds klinkt in Amerika de klacht dat
Carter door zijn bondgenoten min of
meer in de steek werd gelaten toen hy
's werelds verontwaardiging wilde mo
biliseren tegen de Russische gevechts
brigade op Cuba en ln Afghanistan. En
dat de Europese geallieerden in het
Midden-Oosten op zoek zyn naar vis
vangst in troebel water Europa zou
dan ook in toenemende mate voor zyn
eigen veiligheid verantwoordeiyk
moet worden gemaakt-
De Amerikanen vinden dat zy' in de
crisis rond Iran niet veel feiteiyke mili
taire steun van hun geallieerden heb
ben gekregen, afgezien van de uiterst
voorzichtige politieke saamhorigheid
die voor het oog van de buitenwereld
werd ontwikkeld. Militaire macht in
de Perzische Golf betekende minder
Amerikaanse militaire macht in het
NAVO-gebied en de noodzaak voor
Europese bondgenoten de gaten op te
vullen die de Amerikaanse mobilisatie
aan de rand van het NAVO-gebied te
weeg bracht.
De vraag wordt steeds klemmender:
past het concept van de NAVO, zoals
dat ooit werd ontworpen, nog wel op
de politieke vraagstukken van van
daag. In hoeverre moeten de bondge
nootschappelijke verhoudingen wor
den gerekt totdat de NAVO wordt wat
de Amerikanen nu nodig hebben: een
instrument van globale politieke
macht. Hoe ver reikt Amerika's mili
taire macht en waar rangschikken de
VS de Europese veiligheid in het
raam van hun verder strekkende be
langen?
Een discussie die uitsluitend binnens
kamers wordt gevoerd, want de poli
tieke situatie van het ogenblik in Eu
ropa laat niet toe dat het NAVO-hand-
vest wordt herzien omdat daarmee een
parlementaire ratificatieprocedure ge
paard gaat die grote politieke risico's
meebrengt voor het voortbestaan van
de alliantie. Het netto resultaat is niet
alleen onwaarachtig, maar ook prag
matisch: wie wat kan doen, doet dat:
soeverein. Maar tezelfdertijd verwa
tert het de consultatieprocedure bin
nen de NAVO.
Het bondgenootschap, kortom, heeft
problemen van grote omvang. De on
derlinge samenhang vermindert, de
politieke doelstellingen laten zich niet
onderwerpen aan schaalvergroting,
maar de problemen zijn tenminste
even groot in de VS als in Europa, of ln
Nederland. Nederland biyft voorlopig
boven het NAVO-gemiddelde.
De verhoudingen tussen de bondgeno
ten behoeven dringend een betere na
leving van de afspraken over consulta
tie. Minister De Geus kan een welwil
lend bedankje sturen aan zyn Ameri
kaanse ambtgenoot Brown. Want het
is buitengewoon duidelijk dat de Ame
rikaanse defensie-uitgaven een breder
terrein bestrijken dan dat van de NA
VO alleen en er is daarom nauweiyks
een vergeiyking te maken tussen wat
de VS doen en wat de bondgenoten
aan extra inspanningen zouden moe
ten opbrengen.
Het gegeven van de drie procent is uit
de tijd en dat wordt ook in Amerika
met aarzeling aanvaard. Het is een ge
geven uit tijden - hoe kort ook gele
den - van minder economische be
kommernis. „Ook wij hebben onze
ups and downs gehad", verklaarde
dinsdagmiddag een woordvoerder
van het Pentagon. En zo zal het wat de
NAVO betreft wel blijven, gegeven de
zekerheid dat de VS zeker de bondge
noten die in beginsel bereid zijn kern
wapens toe te laten die vanaf hun
grondgebied op Sbwjet-territoir kun
nen worden gericht, niet tegen zich in
het harnas willen jagen.
O oms ontdekt iemand iets hi
voudigs dat toch van groot a1$
nut kan zijn. en dan denk ik nu
wijze van uitzondering, even ra-'
de paperclip, maar aan het
schrift van dr. V. Guttinger, die uit*
zocht heeft dat het mogelijk is dooroi.
servatie vast te stellen welke bvé
punten, straten en wijken gevaafo
zijn voor kinderen. Daarvoor m -
komt het i hoeven er niet eerst atorlt
ongelukken gebeurd te zijn. Het li
nen van bijna-ongelukken is v
de. Het blijkt dat er een grote,„l
hang is tussen het aantal bijna-or^.
lukken dat werd geteld en de citftn
van de iverkelijke ongelukken die o.
laatste vijfjaar op die plek waren
beurd.
tweemaal
Inderdaad wordt de
van bepaalde kruispunten
nu toe afgemeten aan het
lukken dat er daadwerkelijk hét),
plaatsgevonden. Ikzelf denk al jara
dat de kruising Hoofdweg-Postjesia;
in Amsterdam een gevaarlijke krw
stng is, niet omdat ik er zelf ooit geboln
ben. maar omdat ik daar nooit tonji
kan rijden zonder even aan e
tenbericht van jaren her te
waarin gemeld werd dat een
chauffeur op dat kruispunt
had doodgereden, nadat hij op deuf
de kruising vrij kort tev
dronkenschap, ook al
had doodgereden. Gevx
beterlijke moordenaar
is het kruispunt zelf niet eens zo a
vaarlijk.
verhuizen
Ikzelf heb onlangs, na ruim tmr£
jaar autorijden, het feit mogen me
dat ik 100 mensenlevens heb gerto
Door bijtijds af te remmen en er mar,
te vertrouwen dat die gabber te
rechts in de gaten zou hebben dal -j
wel op een voorrangsweg reed en t
niet. De mens verschilt mijns
voornamelijk hierin van de gonllaa
de struisvogel dat hij bij machte isói
fensief te rijden. Ik mag dat
doen, defensief rijden. Als ik vi
sterdam naar Hoorn rijd dan v
der ik al vaart bij Monnickendamah
ik maar vermoed dat er bij Edam ea
bal tussen twee geparkeerde
door de straat oprolt. Ik zie vaak ge
noeg dorpsgenoten, vaders, moedei
zoons of dochters, in allerlei soorten a
maten, met een snelheid van 70,
lometer per uur door de nauwe Ircl
toirloze straatjes van mijn dorp rm
en ik vraag me dan altijd af of ze u*
van plan zijn te verhuizen als ze te
keer een kind overrijden. Als
vroegen zou ik dat zeker aanraden.
redding
Mijn mooiste redding dateert
jaartje geleden. Het was 's avonds»
uur of elf. Ik reed over de Buitenio
dertselaan, richting Amsterdam. B-,
de Boelelaan moest ik wachten
het stoplicht. Ik stond vooraan, i
heb de slechte eigenschap dat ik gras;
als eerste weg ben. zodra het'
groen springt. Verkeersexperts zulte,
dat hoop ik het startblokkencomjAa
noemen Nu is het betreffende knu*
punt nogal ruim opgezet. Twee-of dm-
baans, dan een brede strook groen,r-
dan weer een twee- of driebaansm
voor het verkeer de andere kant op Di
Boelelaan is minder breed, maar toch
ook behoorlijk breed. Omdat ik dti
graag uit de startblokken spring,lor
ik altijd naar de stoplichten van di
tegenpartij. In beschaafde landt',
springt het rode licht eerst weer op
oranje en dan pas op groen, zodaljt
bijtijds je maatregelen kunt nemo,
maar in een achterlijk land als Neder
land moet je spieken bij het
stoplicht om te roeten of jouw groent'
al aankomt. Ik zag het licht van it
Boelelaan dus op oranje springen. A
zat klaar om weg te rijden .toen ikw.it
verte van rechts op de Boelelaan ttf.
auto zag aankomen die kennelijk h(é
hard reed. Ik geloof nooit dat die no;
bijtijds voor het rode licht kan stop
pen, dacht ik, want u weet, in Nede
land hoef je pas te stoppen voorhd
rode licht, oranje is alleen een aamx-
ning om de snelheid te verhogen. Dcld
het kwalijkste gevolg van hei feil
rood bij ons meteen op groen c
springt, maar dat is een ander
haal. Toen mijn licht dus op cw"
sprong, en het zijne op rood. blet't
daarom voor alle zekerheid staat,?
wat ik al gevreesd had gebeurde
kwam niet meer voor het rode lichte
stilstand, sterker nog, hij reed meter,
snelheid van zo'n 120 kilomelerff
uur dwars door het rode lichtheen.it
toen al enkele seconden op rood stw»
Had ik mijn gebruikelijke startblot
kenstart toegepast dan had hij mecy
getwijfeld midscheeps doormidden!'
reden, maar het ergste kwam nog
had hem zien aankomen en juist gM'
xeerd. maar de auto's die aan deanv
re kant, richting Amstelveen, op g'M
stonden te wachten hadden hem nif-
zien aankomen. Twee autoos warend
gaan rijden, die passeerde hij ral'
lings van achteren, en een derde arn
kon nog juist afremmen en zag hen
voor zich voorbijrazen. Niemand gt
wond, niemand gedood, door puur toe
val. pure mazzel. Een bijna-ongdw
dus, Ik kijk sindsdien altijd nog fWj
naar rechts op dat kruispunt
zien of hij er weer aankomt. M
het in dit geval aan het kruispunt W-
betwijfel ik.
