PROF iCIALE ZEEUWSE COURANT KAMER: KOOPKRACHT MINIMA HANDHAVEN Enquêtelinks in herstel Chili stemt onder militair toezicht [WESTEN CDA wil eenmalige uitkering 50 gulden Aan de ketting Wie wil er nog CdKin Groningen worden? VIER ZETELS VOOR NIEUWE EVANGELISCHE PARTIJ 'VICTORIE' VAN PINOCHET yeel wind Af en toe regen. Krachtige, aan de kust „a en dan stormachtige zuidwesten wind-Uiddagtemperatuur ongeveer 17 223e jaargang no. 215 Vrijdag 12 september 1980 MENSWBNR Goes GRONINGEN (ANP) - Niemand heeft officieel gesolliciteerd naar de functie van commissaris der koningin in Groningen. Zoals bekend is de huidige commissaris, mr. E. H. Toxopeus, met ingang van 1 november benoemd tot lid van de raad van state. Woensdag liep de sollicitatietermijn af. Een en ander bleek donderdag tijdens een speciale zitting van de Groninger staten uit uitlatingen vanmi nister H. Wiegel ibinnenlandse zakeni. De bewindsman was naar Gronin gen gekomen om de staten een profielschets van de nieuwe commissaris te laten vervaardigen. De heer Wiegel verklaarde ook dat door hem ook nog niemand was gepolst voor Groningen. De minister zei er in principe aan te willen vasthouden dat de nieuwe commissaris er is, wanneer de heer Toxopeus vertrekt", maar de snelheid niet ten koste van de kwaliteit te willen laten gaan De heer Wiegel ver klaarde ook dat voor hem de politieke kleur van de nieuwe commissaris niet op de eerste plaats staat, maar wel de bekwaamheid en geschiktheid Deze fietsketting heeft toch zijn nut bewezen. De onverlaat die het rijwiel even wilde 'lenen' kon de ketting van deze aan de Oude Zijds Voorburgwal in Amsterdam geparkeerde tweewieler niet doorknjgen.ilndien men dus iemand ziel fietsen op een rijwiel zonder voorwiel weet de goede burger wat hem te doen staat.... Toxopeus Drijfriemen tussen staat en massa §Na de in het Westen als wonderbaarlijk ervaren ge beurtenissen in het Oostzee- stadje Gdansk, waar regering en stakende arbeiders tien dagen geleden een uniek hoofdstuk hebben geschreven in de mo derne geschiedenis van Polen, staat In gesprekken en commentaren op de si tuatie in dit land één vraag centraal- Is er sprake van ombuiging van het beleid óf hebben we toch weer te maken met verandering van taktiek. een 'kunst', die de leiders van communistisch gere geerde landen als geen ander beheer sen? De argwaan, die spreekt uit een dergelijke vraagstelling, is gebaseerd op een jarenlange ervaring met het communisme in Oost-Europa, dat zel den een 'menselijk gezicht' heeft ge toond. Toen in 1968 in Tsjechoslowakije hoge partijfunctionarissen probeerden alle goede elementen van het commu nisme te laten samensmelten met het beste van wat de democratie heeft te bieden, greep de machtige Kremlin-éli te hardhandig in. Van de ene dag op de andere werd het geestelijk verfrissende voorjaarsbriesje uit Praag een ijzig kou de wind uit het Oosten Polen anno 1980 verschilt in zoverre met Praag 1968. dat het in Gdansk de arbeidende klasse was - moreel gesteund door 'dissidente' intellectuelen - die de motor van de vrijheidskar in een niet te stuiten vaart op gang bracht. Men mag daaruit overi gens niet afleiden, dat het Poolse suc ces uitsluitend en alleen aan de arbei ders is toe te schrijven, hoe vastberaden én beheerst zij zich ook hebben ge toond. De huidige politieke situatie in de wereld heeft er wel degelijk mee te maken. Die heeft in het voordeel van de stakers gewerkt. In het Kremlin is on getwijfeld het woord 'interventie' geval len. maar zover wilden de Russen - om redenen, die alleen hen bekend zijn - toch niet gaan. Voorlopig hebben de duiven in het Kremlin het van de havi ken gewonnen- PAGINA 7 olau line De onderhandelingen van de Deense i Olau Line en de Franse schuldeisers die de Olau Kent aan de ketting heb- ben laten leggen duren nog voort. De I veerboot zal ook vanochtend nielkun- I nen vertrekken om de veerdienst tus- sen Vlisslngen en Sheerness te onder- houden. PAGINA 7 Ipg-vervoer De adjunct-directeur van het havenbe drijf van Antwerpen. Fernand Suy kens. verwacht een toename van het LPG vervoer over de Westerschelde De heer Suykens meent dat het met de nsico's by het LPG-vervoer wel mee valt Antwerpen heeft al veel ervaring met LPG-tankers en de vaart op de Westerschelde wordt steeds veiliger, aldus Suykens PAGINA 9 film Voor de tiende keer gaat een deur open. Voor de tiende keer hollen kin deren blij verrast de straat op. Bij filmen gaat zelden iets de eerste keer goed Dus eindeloze herhalingen Een beeld van de opnamen voor een bio scoopfilm op Zeeuwse bodem. PAGINA 13 Surinam ers Een meerderheid van de tweede ka mer is het eens met de visumplicht voorSurinamers, die de regering heeft aangekondigd. De PvdA wil een debat over de toekomstige relatie tussen Ne derland en 8uriname In dit debat zou ook duidelijk moeten worden wat er na 25 november met het personenverkeer lussen de beide landen gebeurt Staatssecretaris Haars liet er donder dag geen twyfel over bestaan dat het na die datum afgelopen zal zijn met de uitzonderingspositie die de Surina- j mcrs in het vreemdelingenverkeer ge nieten. PAGINA 23 steun Rijn-Schelde-Verolme profiteert als geen ander bedrijf in ons land van de steun van de overheid Van de in totaal 59.3 miyoen gulden die het ministerie van economische zaken in het eerste halfjaar van 1980 aan individuele be drijven gaf. ging ongeveer 40 miljoen naar RSV Shell heeft RSV opdracht gegeven tot de bouw van twee produk- >cntankers Met de order Is 140 miljoen gulden gemoeid De schepen zullen door de RSV-vestiglng in Heusden worden gebouwd. Nieuws uit Zeeland: 2, 5. 7 en 9. Binnen- en buitenland: 3 en 13. Opinie: 4. Sport: 15, 17 en 19. Varia 21. Radio en televisie: 22. Financiën: 23. Cxaat het nu om een beleidsombui ging in Polen óf zijn de concessies aan de stakers slechts evenzovele taktische manoeuvres van de regering? De ko mende maanden en jaren zal blijken of de optimisten onder ons dan wel de pes simisten gelijk hebben. Als graadmeter voor dit gelijk of ongelijk kan dienen de wijze, waarop de Poolse regering de on afhankelijke vakbonden tegemoet treedt. Vrije en onafhankelijke vakbon den Immers, zijn een gruwel voor iedere rechtgeaarde communist. Lenln, de stichter van de Sowjet-staat en één van de grootste theoretici van het marxis me. heeft tijdens zijn leven tal van arti kelen gewijd aan de rol van de vakbond in de communistische samenleving. Hij noemde de vakbonden 'de drijfriemen tussen staatsmacht en massa.' Als de drijfriemen niet meer functioneren ls het goed mis. Lenin sprak niet over be langenbehartiging als hoofddoel, maar hij nam woorden in de mond als opvoe ding en overtuiging. Want de vakbond is ondergeschikt aan het staatsappa raat. dat wil zeggen de communistische partij Van een dergelijke vakbond ver wachtte Lenin. dat zij weet wat er onder de arbeiders leeft en dat zij bij conflic ten - ook de grote Lenin ging er van uit, dat er in hel communistische arbeider sparadijs wel eens wat fout zou kunnen gaan - het gehele gewicht van de partij in de schaal zou werpen ter ontmoedi ging van degenen, die de euvele moed hadden hun stem te verheffen. Het ge vaar voor de communistische partij is, zo schreef Lenin in het begin van de jaren twintig, wanneer de partij haar greep op de massa verliest Alsof hij de situatie anno 1980 in Polen heeft voor zien... VjTeprojecteerd op die situatie kan slechts worden geconstateerd, dat de officiële communistische vakbonden In' Polen volledig hebben gefaald Gezien vanuit het volk zijn zij schromelijk te kort geschoten en vanuit partijstand punt geredeneerd konden zij evenmin aan de opgave voldoen een brug te zijn tussen partij en volk. zoals Lenin het zo graag zou hebben gezien. In de commu nistische visie rechtvaardigt zulks evenwel niet de oprichting van vrije en onafhankelijke vakbonden. Om weer op Lenin terug te komen: lukt het niet met overtuiging, dan maar met dwang. Maar zie. in Polen is noch het één, noch het ander gebeurd. Tegen alle logica van het marxisme in. heeft de (commu nistische i regering de weg vrijgemaakt voor onafhankelijke vakbonden Dat een tot in de hoogste top gezuiverde re gering. zonder twijfel met instemming van Moskou, één van de grondprincipes van het communisme overboord zet door vrije en onafhankelijke vakbon den toe te staan, is dan ook van histori sche betekenis Het is een daad, die bin nen de gelijkvormige wereld van het communisme zonder precedent is. Wordt de nieuwe vakbonden de ruimte gegeven zich te ontplooien, zoals Is vastgelegd in het Akkoord van Gdansk tussen regering en stakers, dan zuilen zij al vrij spoedig binnen de Poolse sa menleving een macht gaan vormen, waaraan voortaan geen regering of par tij nog voorbij kan gaan De gedachte alleen daaraan ai is bijna te mooi om waar te zijn Maar enig optimisme over een oprechte koerswijziging van het re gime in Polen is gerechtvaardigd. Dim iVan onze parlementaire redactie i DEN HAAG - Wanneer een nieuwe, progressieve, christe lijke partij opgericht zou wor den, krijgt deze ministens vier zetels in de Tweede Kamer. Dat blijkt uit de nieuwste en- qu'te van Bureau Lagendijk. Verder tonen de cijfers aan dat de linkse partijen zich herstel len en een meerderheid zouden halen. Het CDA en de VVD gaan volgens de cijfers iets te rug. Professor Goudzwaard wilde in het licht van deze cijfers niet uitsluiten dat hij zich voor een dergelijke partij zou inzetten De nieuwe partij moet daar voor wel aansluiten bij een bestaande politieke traditie, zoals de Antirevolu tionaire. Uit de enqu'te, die Bureau Lagendijk in augustus heeft gehouden, blijkt dat de teruggang van de PvdA een halt is toe geroepen. De socialisten naderen weer de 30 procent. Het CDA ls volgens de gegevens van Lagendijk gezakt. Ook het CDA nadert de 30 procent, zodat van een evenwicht tussen de grootste partijen gesproken kan worden De twee andere grote partijen stabili seren zich. Dit betekent voor D'66 een verdriedubbeling van het stemmen- aantal vergeleken bij de kamerverkie zingen van 1977. Voor de VVD betekent dit een verlies van ruim 5 procent ten opzichte van dezelfde verkiezingen. Van de ondervraagden wist nog een re latief groot deel niet of zij wel zouden gaan stemmen. Bij deze groep is de PvdA duidelijk favoriet. Meer dan een derde zou op deze socialistische partij stemmen, terwijl het CDA minder dan een kwart achter zich zou krijgen. Een linkse-meerderheidsregering sluit fractieleider Lubbers (CDAi uit. Vol gens hem kunnen de linkse partijen nooit tot een regeerakkoord komen. Ook D'66-voorzitter Zeevalking denkt niet aan deze mogelijkheid, omdat vol gens hem deze regering een te krappe steun in de Kamer zou krijgen. PvdA- partijvoorzitter Van den Berg stelde voorzichtig vast dat het nog te vroeg is voor conclusies op basis van deze cij fers alhoewel hij de resultaten wel be moedigend vindt. „Geef ons vijf tientjes". Bakker noem de het beleid van de regering „bescha mend en grievend". De socialist Van der Doef vroeg De Vries een definitie van gezinsinkomens te geven, omdat hem niet duidelijk was of de CD A'er onder anderen ook samen wonenden of niet-kostwinners wilde meerekenen. De christen-democraat wilde hier evenwel niet op Ingaan Zelf diende Van der Doef - mede namens D'66 en de PPR - eveneens een motie in. Daarin wordt de regering gevraagd koopkrachtverlies van mensen met een minimuminkomen of die leven van de laagste sociale uitkeringen, te voorko men door het minimumloon en de so- (Slot zie pag. 8 kol. 5) Doden bij rellen in Zuid-Afrika OOST-LONDEN - In het Zuid- afrikaanse thuisland Ciskei zijn don derdag een zwarte scholier en een poli tieman gedood bij gevechten tussen de politie en betogers, zo is uit officiële bron vernomen. Volgens een woordvoerder van de rege ring van Ciskei hielden scholieren in Whittlesea, vlak bij Oost-Londen, een betoging. Een politieman werd dodelijk door stenen getroffen. De politie open de daarop het vuur op de betogers, waarbij een zwarte leerling werd ge dood, aldus de woordvoerder. Woens dagavond kwam een 16-jarige zwarte Jonge om toen de politie In Guguletu op demonstranten begon te schieten. Van Aardenne en Albeda tijdens het Kamerdebat DEN HAAG - Een meerderheid van de Tweede Kamer vindt dat de regering alsnog maatregelen moet treffen om de koopkracht van mensen met de laagste inkomens te handhaven. Over de manier waarop dit zou moeten gebeuren, zijn de verschillende partijen het verre van eens. Ook is niet duidelijk geworden welke groepen in de samenleving profijt van eventuele maatregelen zouden moeten trekken. De meeste kans van slagen lijkt nog het voorstel van de christen-democraat De Vries te maken. HIJ diende een motie in waarin de regering wordt verzocht ge zinnen die moeten leven van een mini muminkomen een eenmalige uitkering van 50 gulden te geven. Zonder een der gelijke uitkering zal de koopkracht van mensen die moeten rondkomen van het minimumloon of de laagste sociale uit kering, zeker met 0.75 procent dalen. De CDA-woordvoerder wees erop dat hij in juni samen met de WD'er De Kor te een motie had ingediend waarin de regering wordt gevraagd ..het maxi maal mogelijke te doen om de koop kracht van de laagste gezinsinkomens veilig te stellen". Door die motie en door herhaalde uitlatingen van het ka binet in dezelfde zin waren zijns inziens verwachtingen gewekt die niet mogen worden beschaamd. „Het alleruiterste moet worden gedaan om dat te voorko men", aldus De Vries. Zijn collega De Korte gaf toe dat er verwachtingen waren gewekt, maar dat nimmer een garantie was gegeven de koopkracht van de minima te hand haven. „Tot het onmogelijke is nie mand gehouden, ook het kabinet niet", meende hij. Bij de koopkracht van de laagste gezinsinkomens wil De Korte uitsluitend denken aan gezinnen met kinderen, omdat dat „de allerkwets- baarste groep" is. Door die groep te ne men, zou in ieder geval worden uitge sloten dat anderen van een eventuele regeling meeprofiteren. Minister Albeda (sociale zaken) kon zich in de beperking die De Korte aan bracht, heel goed vinden. Eigenlijk niet voelend voor enige maatregel, zei de be windsman na veel aarzeling bereid te zijn „te bezien of er een andere, royalere omschrijving dan gezinnen met kinde ren" bedacht zou kunnen worden. „Maar het hangt helemaal af van de uit voerbaarheid". De minister weigerde verder concrete toezeggingen te doen" Dat was voor De Vries aanleiding zijn motie, waarmee hij al in een eerder sta dium had gedreigd, alsnog in te dienen. Armen Bij de technische haalbaarheid van de motie-De Vries - zeker met de beper king van De Korte - zetten zowel PvdA als CPN grote vraagtekens. De commu nist Bakker vroeg zich af. of de mensen zich nu met have en goed alsmede kin deren en onechte kinderen bij de loket ten van de uitkeringsinstanties zouden moeten vervoegen. Hij zag „een soort optocht van armen" die komen vragen: Het Chileense kiezersvolk had in feite geen keus toen er onder het toeziend oog van zwaarbewapende militairen werd gestemd. Tegen de nieuwe grond wet mocht slechts .ja" dan wel „neen" worden gezegd, een alternatief was niet voorhanden. Een ,ja" zou leiden tot de voortzetting van het huidige, weinig po pulaire regime. Een massaal „neen" zou echter niet betekenen dat Pinochet en zijn vazallen naar hun kazernes zouden terugkeren. Integendeel Pinochet verzekerde het afgelopen weekeinde aan de lokale pers in de hoofdstad Santiago, dat een afwijzing van de nieuwe grondwet zou uitmon den in een terugkeer naar „de zwarte tijden van weleer", daarmee duidelijk herinnerend aan de bloedige staats greep tegen de democratisch gekozen president Salvador Allende, donder dag precies zeven jaar geleden, aan de ongelimiteerde communistenjacht, de overvolle stadions, de doden, de ver misten. Wellicht werd hij tot die brute De Chileense president, generaal Pinochet, brengt zijn stem uit IVan onze correspondent! MEXICO-STAD - In Chili wordt gewacht op het moment dat generaal Pinochet de victo rie zal opeisen inzake de volks raadpleging waarbij het Chi leense volk zich gisteren voor of tegen de nieuwe grondwet moest uitspreken, een grond wet die bedoeld is om de Pino- chet-dictatuur tot in de jaren '90 te legaliseren. uitspraak verleid door een daags daar- genomen, donderdag tegen de nieuwe voor bekend geworden opiniepeiling grondwet te stemmen, die had uitgewezen dat minstens 63 procent van de kiezers zich had voor- (Slot zi€ pog. 8 kol. 5)

Krantenbank Zeeland

Provinciale Zeeuwse Courant | 1980 | | pagina 1