PROVINCIALE ZEEUWSE COURANT
Vloeibaar aardgas uit
Algerije van de baan
Gewonden bij onlusten
Chileense hoofdstad
Werkloosheid gaat naar de 300.000
VOORKEUR TRANSPORT PER PIJPLEIDING
RUSSISCH AARDGAS
VOOR NEDERLAND?
KELDERPLEZIER
Jagielski
in Moskou
KRITIEK OP REFERENDUM
'ortdi,,
denissjj
■«JUft
Enkek buien
Roeiend bewolkt en vooral eersl nog
*1(lebuienTol matig en aan de kust
tot krachtig afnemende wtnd. draai-
m west naar zuidwest
üie jaargang no. 214
Jonderdag 11 september
1980
bcreo
EEN HUIS VOL MODE
Middelburg
Vlissingen
i'bertsa
13 jaar.
Ellen dt|
l Vetkn-
Ikuidcrj
ubeitJj
'Jaar
(Van ome parlementaire redactiei
*2 Kr :jDEN HAAG - Nederland krijgt geen vloeibaar aardgas uit Algerije. Dat deelde minister Van
gerist ^jjdenne (economische zaken) woensdagmiddag in een brief aan de Tweede Kamer mee. De drie
grote politieke partijen en de provincie Groningen reageerden onmiddellijk met teleurstelling op
bekendmaking.
ook voor de provincie Groningen, waar
hel "SS aangevoerd zou worden, kwam
1 <je brief van de minister aan als een gro-
ite teleurstelling. Volgens commissaris
de koningin, mr. Toxopeus, kan
w;dit besluit het hele ontwikkelings-
G voor het Noorden op tocht komen
te staan, Tijdens een persconferentie
benadrukte het provinciaal bestuur
ectter de mededeling van minister Van
Sjudenne, dat alsnog geprobeerd zou
4 «ordendeEemshaven te gebruiken als
^landingsplaats van Nigenaans
aardgas.
De öacties in de Kamer zijn het hier
mee eens en vinden dat het kabinet er
alles aan moet doen dat de Eemshaven
ook gebruikt zal worden voor de aan
landing van aardgas dat bestemd is
voorWest-Duitsland en België. De vas
te kamercommissie voor economische
r zaken zal volgende week een gesprek
voeren met minister Van Aardenne
over de nu ontstane situatie.
tHel besluit van Algerije, dat ons in de
komende twintig jaar in totaal 80 mil
jard kubieke meter aardgas zou leve
ren, hangt samen met veranderingen
in de binnenlandse politiek. Na het
overlijden van president Bourguiba
poeide in Algerije de onvrede over de
deem tegenvallende industriële ontwikke-
exploitatle van LNG. Maar het land wil
nu met de kopers van het gas (behalve
Nederland ook West-Duitsland) over
leggen over andere leveringsmogelijk
heden
den»
I VCir
vs
irsoai
grooïï
lantm
appon
rin ót
nieuwe regering onlangs om de be
schikbare financiële middelen te ge
bruiken voor een nieuwe industriële
sprong voorwaarts. Het land heeft
daardoor geen geld meer over voor een
fabriek waar aardgas vloeibaar wordt
gemaakt.
Tegelijkertijd werd besloten geen con
tract over de levering van het gas met
de Verenigde Staten te sluiten, zodat
een dergelijke fabriek ook niet langer
noodzakelijk is. Voor transport naar
Europese landen (Italië, Frankrijk, Ne
derland, enz.) is het voor Algerije goed
koper het gas per pijpleiding te trans
porteren.
Algerije heeft laten weten dat er vol
gens het eigen vijfjarenplan voor de pe
riode 1980-1984 geen fabrieken meer
worden gebouwd voor het vloeibaar
maken van gas. Minister Van Aardenne
betreurt deze ontwikkeling, hoewel zij
„niet onverwacht" komt. In mei van dit
jaar liet hij echter nog weten geen offi
cieel bericht te nebben gekregen dat Al
gerije zou willen afzien van de verdere
Pijpleiding
ling. Als gevolg daarvan besloot de
toerisme
Directeur J P. de Regt van de provin
ciale VW Zeeland wil erkenning van
de betekenis van het toerisme voor de
economie en de werkgelegenheid. In
een vergadering van de provinciale
raad voor de recreatie noemde De
Regt woensdag het toerisme 'de enige
industrie in Zeeland met een stukje
toekomst'.
(Van een medewerker
MOSKOU - Nederland gaat van de Sowjet-Unie 3 miljard kubieke meter aardgas
kopen. Deze hoeveelheid is een klein gedeelte van de extra 40 miljard kubieke
meter aardgas die de Russen aan Finland. Oostenrijk, West-Duitsland, Frank
rijk, Zwitserland en Italië gaan leveren. België wil 5 miljard kubieke meter
aardgas importeren. Als coordinator voor een westers consortium van aardgas-
bedrijven zal het Belgische Distrigaz in Moskou optreden.
Mr. B. J. M. baron van Voorst tot Voorst, plaatsvervangend hoofd van het directo
raat-generaal voor buitenlandse economische betrekkingen van het ministerie
van economische zaken in Den Haag, bevestigde dat het ministerie aan het Neder
landse bedrijfsleven een stringent en positief advies over de aardgasaankoop heeft
gegeven.
Dat wil zeggen, dat een groot aantal Nederlandse bedrijven zal gaan meeconcurre-
ren bij het binnenhalen van orders betreffende een aardgaspijpleiding van 5500
kilometer, die zal worden aangelegd van de aardgasvelden in Siberië bij Tyumen
naar West-Europa.
In dit verband is van 22 tot en met 29 september het bezoek te verwachten van
een zware Russische delegatie onder leiding van de onderminister van buiten
landse handel, Ossipov, aan Nederland. Bezoeken staan op het programma aan
de Gasunie, Bos en Kalis, Rijn-Schelde-Verolme, VMF, de NAM, Nedeco en tal
van andere bedrijven en bankinstellingen.
Nederland zou volgens voorlopige ramingen voor drie miljard dollar aan het ga
sproject met de Sowjet-Unie via investeringen en tegenorders gaan deelnemen. Er
zullen rond 250 compressorstations moeten komen, waar de Nederlandse techno
logie bij hoopt te worden ingeschakeld.
Algerije geeft nu de voorkeur aan
transport via een pijpleiding, maar mi
nister Van Aardenne is hier fel op te
gen. Een dergelijke oplossing is veel
duurder dan aanvoer per tanker. Daar
naast zou een pijieiding, die via Italië
loopt, het nodig maken dat ons land de
instemming van vier andere landen
krijgt: Tunesië, Italië, Zwitserland en
West-Duitsland. Verder is er het aspect
van de werkgelegenheid in ons land
die voortvloeit uit de bouw van een
terminal aan de Eemshaven en en van
tankers.
Nieuw overleg met de andere gas-im-
porterende landen lijkt dringend ge
wenst Ook met Sonatrach wil het kabi
net nu overleggen over eventuele ande
re mogelijkheden. Van Aardenne heeft
al verklaard bereid te zijn tot dergelijke
gesprekken, maar liet weten het Alge
rijnse aardgas „niet voor iedere prijs" te
willen kopen. Naast aanvoer via een
pijpleiding, zal bij de komende gesprek
ken ook een eventuele „ruil" van gas
met Italië en andere landen aan de orde
komen.
Een woordvoerder van de Nederlandse
Gasunie zei gisteravond dat Sonatrach
het contract voor de levering van
vloeibaar aardgas niet heeft opgezegd.
„Dat contract blijft overeind staan",
aldus de voorlichter van de Gasunie,
B. W. Hoi tink. „Ons is wel meegedeeld
dat de derde vloeibaarmakingsinstal-
latie die de Algarijnen zouden bouwen,
er in de periode 1980-84 niet komt. En
uit die installatie zouden wij ons gas
krijgen. Naar onze indruk is het niet
ondenkbaar dat Nederland alsnog
vloeibaar aardgas kan krijgen uit de
eerste twee vloeibaarmakingsinstalia-
ties. Die hebben mogelijk voldoende
capaciteit", aldus de heer Hoitink.
De voorzitter van de vaste kamercom
missie. mevrouw Epema-Brugman,
(PvdA) liet weten dat Nederland met
(Slot zie pagina 6 kolom 4>
DEN HAAG - Koningin Beatrix opende gisteren in de kelderzaal van de Ridderzaal in Den Haag een tentoonstelling
van rond 200 kindertekeningen afkomstig uit 100 landen gemaaKt voor UNICEF, het kinderfonds van de VN. Na afloop
van de opening maakte de koningin omringd door tientallen kinderen een rondgang door de kelder.
SAN'-iAGO (REUTER) - Bij een treffen tassen voor- en tegenstanders van de
nieuwe grondwet, waarover de Chilenen morgen in een referendum hun mening
kunnen geven, zijn dinsdagavond zes gewonden gevallen. Er zijn elf arrestaties
verricht, zo heeft de politie woensdag meegedeeld.
PAGINA 3
welvaart
■Nieuwe welvaart' kan volgens de We-
I tenschappelijke Raad voor het Rege-
ringsbeleid slechts worden bereikt als
de Nederlandse bevolking bereidt is
1 lot een groot aantal offers (zoals loon-
uitvoer
De Nederlandse uitvoer naar West-
Duitsland vertoont een dalende 11]n.
Op vrijwel alle gebieden moeten de Ne
derlandse exporteurs terrein afstaan,
waarbij duidelijk is dat de concurren
ten uit de andere EG-landen het ge
middeld beter deden. Zelfs de traditio
neel sterke voedingsmiddelensector
kon de buitenlandse concurrentie niet
helemaal bijhouden.
PAGINA 7
besparing
Hoechst ln Vlissingen kan door een
grondige doorllchi ing van het produk-
tieproccs Jaarlijks miljoenen guldens
uitsparen op de energiekosten. Door
allerlei maatregelen Is ln de afgelopen
reven Jaar het verbruik van onder an
dere drinkwater, aardgas en stikstof
aanzienlijk gedaald, zonder dat dat
van nadelige invloed was op de pro
ductie
PAGINA 13
aantjes
De ARP wil mr WlUem AantJ es voor de
komende verkiezingen voor de tweede
hamer verkiesbaar stellen ln de pro
vincies Zeeland. Zuid- en Noord-Hol
land. Op de oorspronkelijke voor
dracht van het bestuur van de partij
kwam Aantjes niet voor. maar de kies
verenigingen willen hem toch op de
Ujst
PAGINA 15
TILBURG (ANP) - In Tilburg zijn woensdagmorgen 120
studenten van start gegaan voor de eerste etappe van de
derde editie van de Steptour door Nederland. De eerste
etc ppe voert de steppers en stepsters naar Breda, waar
na de komende drie dagen de afstanden tussen Delft-
Leiden, Leiden-Amstelveen en tenslotte Lage Vuursche-
Utrecht door hen overbrugd moet worden. In totaal leg
gen de deelnemers 160 kilometer af.
De Tour is georganiseerd door de Utrechtse studenten
vereniging 'Veritas' en is opgezet volgens de principes
van de Tour de France. Iedere sponsor heeft een ploeg
geadopteerd en er zijn allerlei individuele en ploe-
genklassementen. Een van de ploegen rijdt het parkoers
op een achtmans maxistep
Op het referendum is woensdag kritiek
geleverd door de internationale com
missie van juristen in Genève. In Chili
is geen kiesregister, hetgeen de weg
vrijmaakt voor fraude, en bovendien
zijn er geen onafhankelijke of door de
oppositie aangewezen controleurs, al
dus de commissie. Zij gelooft dat het
referendum positief zal uitvallen voor
Pinochet. „Geen enkele dictator heeft
MOSKOU - Een Poolse delegatie onder
leiding van vicc-premier Jagielski is
woensdag in de Russische hoofdstad
gearriveerd voor een reeks politieke
en economische besprekingen met de
leiders in het Kremlin.
De Poolse vice-premier voerde na zijn
aankomst besprekingen met de Mos-
kouse top-ldeoloog, Mlchail Soeslov
een vertegenwoordiger van de harde
orthodoxe lijn. Het belangrijkste on
derwerp van hun besprekingen vorm
den de recente stakingsacties In Polen
en de gewenste reactie daarop van de
nieuwe partijleiding in Warschau.
Jagielski voerde voor de communisti
sche overheid de besprekingen met de
stakingsleiders in Gdansk en hij kan nu
uit de eerste hand het Kremlin inlich
ten over de recente ontwikkelingen.
Daarnaast wil men in Moskou weten
wat de Poolse leiders kunnen doen om
de situatie weer zo snel mogelijk te 'nor
maliseren'. Onder dit laatste verstaan
de machthebbers in het Kremlin uithol
ling van de beloften, met name die van
vrije vakbonden, die Warschau aan de
stakers heeft gedaan.
Naast hun politieke besprekingen
richtten Jagielski en zijn delegatiele
den ook hun aandacht op de uitwerking
van een Russisch hulpplan voor de
Poolse economie. Volgens Warchau
heeft de stakingsonrust het land onge
veer 2 miljard gulden schade beqbk-
kend. Details van de Moskouse aabie-
dlngen zijn (nog) niet bekend, maar
daarin zal zonder twijfel ook ruimte zit
ten voor financiële verlichtingen voor
de Poolse staatskas.
ooit een referendum verloren", aldus de
commissie.
De Chileense militaire regering heeft
woensdag de noodtoestand met een
half jaar verlengd. Hij werd zeven jaar
geleden na de militaire coup tegen pre
sident Salvador Allende ingesteld. On
der de noodtoestand is onder andere
het recht van vergaderingen van pers
vrijheid beperkt. Ook mogen de autori
teiten zonder een juridiscn bevel daar
toe mensen opsluiten.
De Algemene Bank Nederland (ABN)
dient onmiddellijk een eind te maken
aan de financiële steun die zij de afgelo
pen drie jaar heeft verleend aan het re
giem Pinochet Dat is de mening van de
PvdA. D'66, PPR. PSP. CPN en CDA.
De partijen doen in een gemeenschap
pelijke verklaring een beroep op hun
afdelingen, leden en sympathisanten
om de ABN zoveel mogelijk onder druk
te zetten.
Vorige week werd bekend dat de ABN,
als lid van twee bankconsortia, mede
verantwoordelijk is geweest voor
twaal f leningen aan de Chileense over
heid. In totaal is een bedrag vertegen
woordigd van één miljard dollar.
In de zwarte Zuidafnkaanse
stad Gugidetu, vlak bij Kaapstad, is
woensdag één dode gevallen toen de
politie het vuur opende op betogende
zwarte scholieren. Er vielen vier ge
wonden, zo heeft een woordvoerder van
de politie meegedeeld. Volgens de
woordvoerder moest de politie ingrij
pen om „de bezittingen te beschermen"
van mensen wier huizen en auto's beko
geld werden met stenen en molotov
cocktails door zwarte scholieren, die de
lessen boycotten.
MIDDELBURG - De leeshonger van de Nederlandse kinderen is onder meisjes
veel groter dan bij jongens. Van de meisjes tussen de zes en twaalf jaar zit 68
procent regelmatig met een bock op schoot, terwijl twintig procent dertig of
meer boeken bezit De jongens blijven daar ver bij achter met 49 en veertien
procent. „Kennelijk is er op dit gebied behoefte aaq een speciaal emancipatiepa
troon voor jongens", zo verzuchtte Wim Berbers, projectleider van de werkgroep
kinderboek woensdag tijdens de lancering van de 27ste kinderboekenweek, die 1
oktober in Middelburg wordt geopend.
De CPNB heeft een onderzoek gedaan,
waaruit blijkt dat tussen 1972 en 1979
het totaal aantal in Nederland geprodu
ceerde kinderboeken met 342 is toege
nomen tot 1675 Ongeveer de helft daar
van is oorspronkelijk Nederlandstalig,
en de helft vertaald. Het aantal aan Ne
derlandse gezinnen verkochte kinder
boeken liep sterk terug sinds 1976
kocht men toen nog 5.7 miljoen kinder
boeken, in 1979 waren het er nog maar
bijna vier miljoen. In geld uitgedrukt:
in 1976 besteedde men bijna 50 miljoen
gulden aan kinderboeken, in 1979 was
dat nog 43,5 miljoen. Bijna de helft (42
procent! van de verkochte kinderboe-'
ken gaat bij de boekhandel over de
toonbank, ongeveer een kwart via de
boekenclubs.
De CPNB doet steeds meer aan voor
lichting over kinderboeken in verband
met de stagnerende markt. Zo werd dit
jaar voor het eerst een zogenaamde
"Vlag en wimpellijst' met aanbevolen
kinderboeken gepubliceerd naast de
lijst met griffel- en penseelwinnaars.
Verder is er de uitgave 'Gids Boek en
Jeugd' en 'Kleintje Boek', een voorlich
tingsbrochure over kleuter- en pren
tenboeken. Verder worden er lesbrie
ven met spel- en werksuggesties bij het
kinderboekenthema voor 4- tot 8-jari-
gen en voor 8- en 12-jarigen ontwik
keld.
(Zie ook pagina 9).
nederlaag
De Jonge Nederlandse voetbalploeg
heeft hei niet kunnen bolwerken tegen
de Ieren Een 1-0 voorsprong van Oran
je was niet voldoende. De Ieren won
nen uiteindelijk met 2-1. Kwalificatie
voor het wereldkampioenschap ln
Spanje ïykt een bijzonder moeilijke
zaak te worden
Nieuws uit Zeeland: 2, 5, 7
en 9.
Binnen- en buitenland: 3,
11 en 13.
Sport: 15 en 17.
Varia: 19.
Radio en televisie: 21.
Financiën: 23.
(Van onze parlementaire redactie)
DEN HAAG - De werkloosheid in ons
land zal aan het einde van dit jaar na
genoeg zeker zijn opgelopen tot 300.000
arbeidsplaatsen. Gemiddeld over de
eerste acht maanden van 1980 ligt de
werkloosheid nu al minstens 15.000 ho
ger dan in het voorjaar werd geraamd.
Dat blijkt uit nieuwe schattingen van
het Centraal Plan Bureau, die directeur
dr. C. van den Beid woensdag in een
vergadering met de Tweede-Kamer
commissie van financiën en economi
sche zaken bekendmaakte Het cijfer
van 300 000 is met gecorrigeerd voor sei
zoensinvloeden. maar ook gecorrigeerd
zou de werkloosheid niet veel lager dan
280.000 uitkomen, een cijfer dat ook
voor volgend jaar wordt voorspeld.
Slecht beeld
Dr. Van den Beid schetste een actueel
beeld van onze economie dat aanmer
kelijk slechter is dan in april bij de
presentatie van het Centraal Econo
misch Plan 1980 werd voorzien. Licht
positief zijn alleen de exportgroei en
de toeneming van de produktie. Maar
omdat de waarde van onze import ook
toeneemt plukt de Nederlandse beta
lingsbalans daar volgens minister Van
Aardenne (economische zaken) de
vruchten nog niet van. Het algemeen
slechte beeld wordt daardoor dan ook
nauwelijks beïnvloed.
De arbeidsinkomensquote, het aandeel
van de lonen in de produktiekosten, is
momenteel 95 procent. In april werd
nog gerekend met 93 procent voor 1980.
De investeringen waar begin dit jaar
enige verbetering in zat. zullen in de
tweede helft van dit jaar een stuk dalen,
voorspelde Van den Beid. Met name de
bouw (zowel van woningen als bedrijfs
gebouwen) ontwikkelt zich negatief.
Ook blijken Nederlandse bedrijven in
toenemende mate in het buitenland,
vooral de Verenigde Staten, te investe
ren. Volgens Van den Beid komt ook
het financieringstekort van de overheid
dit jaar hoger uit dan in april werd ge
raamd.
T u-ijfels
Toch blijkt volgens de CPB-dlrecteur
dat de feitelijke loonsomstijging in ons
land gunstig afsteekt bij die in andere
Europese landen. Maar hoewel ook de
gulden wordt beschouwd als de sterk
ste valuta in het Europese Monetaire
Stelsel (EMS) en de verwachtingen
rond de gulden hoog gespannen zi ji,
beginnen volgens minister Van der
Stee l financiën) de twijfels over de eco
nomische positie van Nederland te
groeien.
Van den Beid zei te verwachten dat het
dieptepunt van de huidige economi
sche recessie rond de Jaarwisseling kan
worden verwacht Daarna zal pas in de
tweede helft van 1981 sprake kunnen
zijn van een licht hersteL
(Zie ook pagina 11).
