PROVINCIALE ZEEUWSE COURANT
Itanislaw Kania nieuwe
partijleider in Polen
Havenarbeiders Rotterdam
wijzen aanbod van SVZ af
VS trekken 6000 man terug uit Europa
1IEREK MET HARTKLACHTEN IN ZIEKENHUIS
vandaag
Koningin
Beatrix
in Hulst
SLEPERS TEGEN EIS SMIT
Prijzen stegen
met 5 procent
tot nu toe
GEEN AANTASTING NAVO-STERKTE
Drieduizend
PTT-ers niet
naar noorden
kAH
Perioden met zon
jroog weer met flinke zonnige perio-
^dagtemperatuur ongeveer 19 gra-
fep pp! matig afnemende westen wind
»23e jaargang no. 210
ïterdag 6 september 1980
in onze speciale verslaggever i
RSCHAU (AFP/DPA) - Stanislaw Kania is vrijdagavond gekozen tot nieuwe leider van de
jjolse communistische partij, zo meldt het offici ële Poolse persbureau PAP. Eerder was bericht
it partijleider Edward Gierek met hartklachten in het ziekenhuis was opgenomen,
inislaw Kania was tot dusver als secretaris van het centraal comité belast met veiligheidsv-
'stukken. Zijn verkiezing werd afgelopen nacht bekendgemaakt na een bijzondere bijeen-
mst van het centraal comité" in Warschau,
rnla zou zich tijdens de stakingsgolf
m de Oostzeekust hebben uitgespro-
n tegen het gebruik van geweld tegen
Stakende arbeiders. Hij is lid van het
ltburo. Volgens PAP is Kania tot
volger van Gierek benoemd vanwege
slechte gezondheidstoestand van
erek.
erek was niet aanwezig bij de buiten
gewone zitting van het Poolse par
lement. de Sjem, die vrijdagmorgen be
gon en waarschijnlijk tot volgende
week woensdag voortduurt.
Zijn afwezigheid werd vrijdagmorgen al
PAGINA 2
concurrentie
let Havenschap Vlisstngen maakt
rich ernstig zorgen over de positie van
iet Vllssingse havengebied ten opzich-
Tanconcurrerende havens in de om
ring. Met name de ambitieuze plan-
in Zeebrugge kunnen de positie
ui de haven van VUssingen gaan be-
gtWD blijft vasthouden aan het zelf-
'likkingsrecht van de vrouw die
piabonus wil laten plegen. De libera-
Jn hebben dit beginsel vastgelegd in
jet nieuwe liberaal manifest. Wel be-
nouwt de VVD abortus als een zaak
in vrouw en arts gezamenlijk
kamelen
De Stichting Zeeuwse Schaapskudde,
lie op zestig hectare Zuidbevelandse
lijken schapen wil weiden, kan reke-
ien op een provtnclesubsidle van
10.000 gulden per jaar in de komende
fier jaar. Verschillende statenleden
pezen bij de behandeling van dit voor-
el op mogelijke 'precedentwerking'
it de PvdA-hoek kwam de op mer-
ing: 'Kamelen zijn gek op distels Dat
>u aardig zfjn om op Noord-Beveland
n kudde te beginnen. En dan?'
IGINA 11
mnel
rrland Is vrijdag de langste au-
unncl van de wereld opengesteld,
'tunnel door de Zwitserse Alpen is
6 kilometer lang. vervangt een kron-
Nge weg over de besneeuwde St Go
edpas en vormt een belangrijke
rbinding tussen Centraal Europa en
Uiè.
AGINA 20
otorcross
hult een Axelse woonkamer wordt
sinds vele jaren de hele motorcross-
reld bestuurd Met het verbluffende
nak van beroepsmanager regelt
rty Goossens ieder Jaar honderden
ntracten voor topsporters met een
antlsch Inkomen. 'Ik heb dit zelf al-
igewlld, omdat het een fantastische
bby is', vertelt de Brabantse burge-
ttterszoon'
leuws uit Zeeland: 2. 5.7.
en 9.
innen- en buitenland: 3
Eli.
)pinie: 4.
(Port: 29 en 31.
tedio en televisie: 13.
foancièn: 15.
aterdagkrant: 19. 20, 21.
en 25.
uitgelegd als een teken dat Edward
Gierek op het punt stond af te treden.
Zijn hartkloppingen, zoals zij in een of
ficieel communique vrijdagavond wer
den beschreven, waren al in de morgen
begonnen, waarop de artsen het nood
zakelijk vonden hem meteen te laten
opnemen in een ziekenhuis. Een ploeg
van vijf specialisten behandelt hem. Ze
hebben ook het bulletin ondertekend
waarin de hartaanval officieel wordt
meegedeeld.
Maar er wordt verder geen enkele me
dedeling gedaan over de gezond
heidstoestand van Gierek, die al 69 jaar
is en die tien zware jaren achter de rug
heeft. De hartaanval zou het gevolg zijn
van een combinatie van de spanningen
van de iaatste twee maanden en de aan
kondiging donderdag dat tegen een van
zijn beste vrienden, de oud-directeur
van de Poolse staatstelevisie Miecej
Szczepanski. een onderzoek was begon
nen wegens corruptie en het proberen
om geld naar het buitenland te smokke
len.
Vermoedelijk heeft donderdag tijdens
de bijeenkomst van de boerenpartij, de
socialistische partij en de communisti
sche partij die altijd voorafgaat aan een
parlementaire vergadering. Gierek een
zware discussie gevoerd die ten slotte
geleid heeft tot zijn lichamelijke en
geestelijke Ineenstorting. Hij heeft vol
gens welingelichte klingen de zware
kritiek op zijn beleid van de afgelopen
tien jaar niet kunnen verdragen en ook
de zware kritiek die hij heeft gekregen
over de vriendenkring die hij erop na
heeft gehouden.
Akkoorden
De afwezigheid van partijsecretaris
Gierek in het parlement is vrijdag in
geen enkel opzicht door de nieuwe pre
mier Joscf Pinkowski toegelicht. Tij
dens zijn rede bij de opening vap hel
parlement verklaarde hij nog eens na
drukkelijk dat de akkoorden met de
stakers aan de Baltische Zeekust en in
de Silezische kolenmijnen voor heel
het land zullen gelden. Naast loonsver
hogingen voor iedereen stelde hij een
effectiever werkende en minder aan de
leiband van de partij lonende vakbond
in het vooruitzicht. Tegelijk waar
schuwde hij dat de regering zich blijft
opstellen tegen pogingen om het socia
listische systeem en de relaties met
Moskou te ondermijnen.
Naast loonsverhogingen, meer toesla
gen voor buitengewone arbeidspresta
ties en vrije zaterdagen met. ingang van
volgend jaar. kondigde Pinkowsky aan
dat de vleesprijzen op het huidige ni
veau bevroren zullen blijven en dat de
produktie van consumptiegoederen zal
worden opgevoerd De verhoging van
de vleesprijzen was zoals bekend de
lont in het kruitvat van de arbeidson
rust in Polen Pinkowsky zei ook dat in
verschillende bedrijven nog wordt ge-
staakten maakte duidelijk dat arbeids
onrust het laatste is wat Polen nu kan
gebruiken. Volgens de premier zijn sta
kingen onnodig, omdat de regering be
reid is in te gaan op elke redelijke eis,
..We hebben meer problemen dan ooit,
en ze moeten zo snel mogelijk worden
opgelost", aldus Pinkowsky. die eraan
toevoegde dat die oplossing van de Po
len zelf moest komen Hij maakte geen
melding van de eerder deze week door
de Sowjet-U.nie toegezegde financiële
hulp. maar merkte slechts op dat sa
menwerking in het verband van de Co
mecon (de Oosteuropese tegenhanger
van de EG> zal worden geïntensiveerd.
Evenmin zei hij iets over door het Wes-
(Slot zie pag. 3 kol. 6)
De op 24 augustus j.l. ontslagen direc
teur van de Poolse staatsomroep MA-
Cleu Szczepsnski, die grote bedragen
aan overheidsgelden zou hebben be
steed ten behoeve vc.n luxueuze uit
stapjes van hoge Poolse partijleden.
ROTTERDAM - Het gezamenlijk ac
tiecomité van Rotterdamse havenar
beiders heeft (vrijdag) tijdens een druk
bezochte bijeenkomst in het Katen-
drechts Volkshuis in Rotterdam het
cao-aanbod van de Scheepvaart Ver
eniging Zuid, de havenwerkgevers, af
gewezen. Woordvoerder George Klaas-
sen zei op dc rumoerige vergadering
dat het comité van mening is dat er
veel te weinig op tafel is gekomen.
„Wij krijgen in het cao-voorstel van de
SVZ bij lange niet wat we willen. Wij
blijven bij onze eisen en die zijn: extra
toeslag voor vuil, zwaar en onaange
naam werk; twee procent reéle loons
verbetering; leeftijd vervroegde uittre
ding naar 60 jaar; 25 dagen vakantie en
verhoging van de vakantietoeslag naar
25 maal 10 uur; 35-urige werkweek en de
invoering van een vijfploegendienst in
de volcontinu. Wy gaan opnieuw aan de
bak, want dat is een keiharde nood
zaak". aldus KLaassen.
Op 9 september buigt de groepsraad
van de Vervoersbonden FNV zich over
de materie, want dan zijn alle ledenver
gaderingen afgerond en twee dagen la
ter komt het centrale bedrijfsgroepsbe-
stuur van de FNV bijeen. Op deze laat
ste bijeenkomst wordt een nieuwe da
tum voor verdere cao-onderhandelin
gen met de werkgevers definitief vast
gesteld.
Slepers
Ook was er vrijdagavond een ledenver
gadering van de Vervoersbonden FNV.
georganiseerd in het Atrium ln de Rot
terdamse Karei Doormanstraat. Hier
was liet afgebroken cao-overleg met de
Rotterdamse sleepdiensten onderwerp
van bespreking. Voornaamste agenda
punt was de eis van Smit Internationa
le om het artikel uit de cao te schrappen
waardoor gedwongen ontslagen onmo
gelijk worden. Al eerder is door Smit
Internationale verwoord dat het bedrijf
in een verllespositie verkeert en dat
daarom dit artikel maar moet verdwij
nen.
Ook hier werd duidelijk dat de in groten
getale opgekomen leden van de Ver
voersbonden FNV daar heel anders
over denken. Bijna unaniem wees men
de eis van Smit als onbehoorlijk van de
hand. „Het pakket zoals het er nu ligt, is
voor ons volstrekt onaanvaardbaar. En
we willen wel verder onderhandelen
met Smit, maar dan moet het bedrijf
toch echt met een behoorlijk bod ko
men". aldus woordvoerder Ger Ros van
de FNV.
Het is nog niet bekend wanneer men
opnieuw rond de tafel gaat zitten.
Woordvoerder Thijs de Rooy van Smit
verklaarde dat de werkgevers nu eerst
wachten op bericht van de vervoers
bonden van de FNV. Volgende week
zien we dan wel weer verder, aldus de
ze woordvoerder. Toch hoort men nu
steeds meer geluiden die kunnen wij
zen op snel naderende acties in de Rot
terdamse havens.
HULST - Uitzinnig van vreugde heeft
de bevolking van Hulst vrijdagmiddag
Koningin Beatrix verwelkomd, die het
Zeeuws-Vlaamse vestingstadje met
een bezoek vereerde in het kader van
het 800-jarig bestaan.
Toen de koningin per helicopter bij de
Glacisweg landde - de enige plaats waar
geen dranghekken stonden - werd zij
omstuwd door honderden uitbundige
Hulstenaren Een ontvangst die overi
gens enkele minuten later ook premier
Van Agt ten deel vlei. Een wat chao
tisch begin van een bezoek datevenwel
een groot succes werd' duizenden men
sen waren op de been om een glimp van
de koningin op te vangen, zoals tijdens
haar wandeling van het stadhuis naar
de basiliek, waar een academische zit
ting werd gehouden. Naast de wuivenr
de koningin burgemeester P. J G. Molt-
hoff van Hulst-
Meer over het bezoek op pagina 7.
(Van onze redactie economieI
DEN HAAG-Dc prijzen stegen tot dus
ver dit jaar (gerekend vanaf half de
cember 1979 tot half augustus 1980)
met 5 procent. Na de stijging van het
prijsindexcijfer tassen half juni en
half juli met bijna één procent viel tus
sen half juli en half augustus een toene
ming van 0.4 procent te noteren.
Volgens het ministerie van economi
sche zaken is deze ontwikkeling nog on
geveer volgens de verwachtingen. Over
het gehele jaar wordt een prijsstijging
van 6 tol 6.5 procent verwacht.
Belangrijkste factoren waardoor dé ge
middelde kosten van het levensonder
houd stegen, waren het duurder worden
van kleding, schoeisel en verse groen
ten. Daarentegen werd het „pakket"
goedkoper, maar wel minder, doordat
benzine en koffie in prijs daalden. Het
zogenaamde inflatieritme (voortschrij
dend gemiddelde) bleef stijgen: van 5,5
tot 5,7 procent. Maar ook die ontwikke
ling baart volgens het ministerie geen
zorgen.
'Die Welt' hekelt
minister De Geus
HAMBURG (DPA) - Het Westduitse
blad 'Die Welt* heweft vrijdag in een
portret Nederlands nieuwe minister
van defensie. De Geus, gehekeld.
Volgens het blad heeft deze „zijn land
genoten zonder aarzelen klare wijn ge
schonken en daarmee meer de NAVO-
bondgenoten dan de eigen openbare
mening geshockeerd". De felle uitval
van 'Die Welt' is een gevolg van een ver
klaring van De Geus. dat Nederland
niet ln staat is te voldoen aan de NAVO-
afspraak dat de defensie-uitgaven in de
komende jaren met 3 pet. verhoogd
moeten worden Het blad meent dat
'De Geus daarmee past in de traditie
van de ethisch-religieus geïnspireerde
christen-democraten in Holland, die
steeds blijven hopen dat afschrikking
ook mogelijk is zonder een gepast wa-
pentechnisch fundament".
Klare wijn
over VOW
§Al]e teleurstellingen en fru
straties van de laatste jaren
over het voortdurend uitstel
len van de beslissing een da
tum te prikken voor de aanleg
van de Vaste Oeververbin
ding Westerschelde kwamen gisteren
weer boven bij het statendebat over de
'afgeslankte' verbinding. De verwijten
ln de richting van het kabinet, dat zijn
principebesluit tot aanleg van de oever
verbinding van twee jaar geleden maar
niet wil effectueren, klonken luid door
de statenzaal Een bedroevend gesol
met Zeeuwse belangen, vonden enkele
statenleden. Ook het college van gede
puteerde staten kwam er niet geheel
zonder kleerscheuren af met name de
Partij van de Arbeid en D'66 plaatsten
kritische kanttekeningen bij de ln de
VOW-zaak ontwikkelde activiteiten
van het college De vrij agressieve stem
ming van de Zeeuwse volksvertegen
woordigers werd gekanaliseerd in een
door alle partijen aanvaarde motie, die
de regering nadrukkelijk vraagt zo snel
mogelijk een besluit te nemen
.Ln de motie wordt de regering vastge
pind op een datum: vóór half november
1980 een beslissing over de aa n vang van
de bouw. Slechts dan kan uiterlijk be
gin 1981 met de daadwerkelijke uitvoe
ring worden begonnen. Om effect te sor
teren zal de motie ter kennis worden
gebracht van minister-president Van
Agt en van de ministers Tuijnman van
verkeer en waterstaat en Van der Stee
van financien. Maar omdat ministers
nogal eens de neiging hebben dergelij
ke in moties verpakte verzoeken zonder
een enkel woord in een bureaulade te
laten verdwijnen, werd gedeputeerde
staten tevens opgedragen de bood
schap persoonlijk bij de premier af te
leveren én toe te lichten. Maak je daar
nou eens sterk voor. luidde zo ongeveer
het advies van de staten aan het dage
lijks bestuur van de provincie Het is bij
wijze van spreken 'nu of nooit'
Na,
(Van onze correspondent Henk Kolb
WASHINGTON - De Verenigde Staten
gaan geleidelijk 7000 onderofficieren
terugtrekken uit hun troepenbestand
in Europa en Zuid-Korea, teneinde de
paraatheid van de strijdkrachten in
Amerika zelf te kunnen verbeteren. De
NAVO-bondgenoten zijn niet ingelicht
over dit besluit, dat vrijdagmiddag in
Washington werd bekend gemaakt. De
chef staf van het leger, generaal Ed
ward Meyer, zei dat daaraan „nog iets
moet worden gedaan".
5 Het Pentagon legt er de nadruk op dat
de maatregel geenszins betekent dat
Amerika zijn NAVO-verplichtingen
niet zou nakomen. De VS-troepen in
Europa en in Zuid-Korea zijn op 103
procent van de voorgeschreven sterkte.
Na de afvloeiing van de onderofficieren,
die voornamelijk in 1981 zijn beslag zal
krijgen, zijn de legeronderdelen op 100
procent van hun sterkte en nun ge-
vechtswaarde, aldus een woordvoerder rr r i
van het leger, wordt er geenszins door tl Ojjelljker
aangetast.
plaats hvuoen bij de Amerikaanse troe
pen in West- Duitsland, een kleiner deel
komt uit Italié. In totaal hebben de
Amerikanen in Europa 200.000 man.
van wie er 6000 teruggaan. Het restant
komt uit Zuid-Korea waar de VS 30.000
man onder de wapenen hebben.
De VS willen geenszins een plotseling
aftocht van troepen, maar denken hun
doel te kunnen bereiken door onderoffi
cieren die aan de beurt zijn om naar de
VS terug te keren, niet te vervangen
Het merendeel van de afvloeiing zal
De VS hebben het niet nodig gevonden
de bondgenoten tevoren van de nieuwe
plannen op de hoogte te stellen: „Toen
we de eenheden op 103 procent van de
sterkte gingen brengen, hebben wc dat
óók niet gedaan", aldus een woord
voerder, „en het lijkt nu ook niet zo
nodig, hoewel het hoffelijker ware ge
weest..."
De onderofficieren die ln Europa en Ko
rea worden vrijgemaakt gaan naar on
derdelen. die bestemd zyn om in geval
van een Europees conflict als eerste ver
sterkingen te worden overgevlogen. In
het algemeen wil het Amerikaanse le
ger een grotere paraatheid voor de 55
procent van de troepen die in de VS zelf
zijn gelegerd en die voor een deel zijn
„afgeroomd" ter wille van de zoge
naamde „rapid deployment forces",
snel inzetbare eenheden die alom ter
wereld in geval van dreigende onrust
moeten kunnen worden Ingezet.
Andere maatregelen die de VS zullen
nemen om de paraatheid op te voeren
omvatten verlenging van de basistrai
ning met een week en van de dagelijkse
oefentijd met anderhalf tot twee uur,
het bijeenhouden van kleinere onder
delen voor drie jaar en snellere promo
tie naar de rangen van eerste-luitenant,
kapitein en majoor als onder het lagere
personeel geschikte kandidaten zijn
voor open plaatsen.
Generaal Meyer toonde zich bevreesd
voor grote verminderingen op de le-
gerbegroting voor het belastingjaar
1982 (dat in oktober 1981 begint). Hij
zei dat de nieuwe plannen nog niet alle
paraatheidsproblemen kunnen oplos
sen.
i atuurlijk weten ook de Zeeuwse sta
ten. dat de provincie Zeeland geen ech
te vuist kan maken ten opzichte van het
rijk. De beslissing over het al of niet
doorgaan van de aanleg van de vaste
oeververbinding over en onder de Wes
terschelde is een puur 'Haagse' aange
legenheid. Het statendebat van giste
ren was dan ook veel meer een demon
stratie van eensgezindheid in Zeeuws
denken. Wat er ook gebeurt en hoe er
ook gehandeld wordt, wij kunnen in de
ze zaak in elk geval tonen, dat wij als
Zeeuwse statenleden volstrekt dezelfde
Ideeën hebben, was zo'n beetje de te
neur. Opmerkelijk was in dit verband,
dat de uitspraak van de CDA-program-
ma-commissie. dat de aanleg van de
vaste verbinding heroverwogen dient
te worden, nauwelijks een rol speelde in
het debat Weliswaar refereerden PvdA.
WD en D'66 aan deze ongelukkige pa
ragraaf in het CDA- ontwerp-verkie-
zmgsprogramma en dreigde even een
vinnig debatje te ontstaan tussen de
CDA-er H. Eversdijk en de PvdA-
woordvoerster mevrouw O de Vries,
maar daar is het dan ook al mee gezegd.
Het voorbereidend werk om de vaste
oeververbinding voor Zeeland binnen
te halen diende nu eenmaal in de verga
derzaal van de Zeeuwse staten te wor
den verricht. De 'afslanking' van het
project, het achterwege blijven van de
definitieve beslissing over het project,
de mogelijk veranderende houding van
de (landelijke» CDA noopten de staten
de zaken nog eens op een rijtje te zetten.
Eenstemmig luidde de conclusie tot
hier regering en niet verder. Gij hebt nu
genoeg met ons gesold. Dat is het sig
naal dat gisteren vanuit Middelburg
richting Den Haag werd gestuurd. Als
de politieke smaakmakers in Den Haag
woord houden - deze week verklaarde
o. a. minister Tuijnman ln een ïnter-
vieuw m deze krant, dat hij half novem
ber een besluit over de VOW verwacht -
zal Zeeland spoedig weten of het sig
naal van dé staten goed is doorgeko
men.
Dim
DEN HAAG - Drieduizend Haagse
PTT'ers zullen niet naar Groningen be
hoeven te verhuizen. Dat blijkt uit een
bulletin afkomstig van de directieraad
van de PTT, dat vrijdag over alle PTT-
kantoren is verspreid. De ziltenblij-
vers werken bijna allen bij directie
onderdelen. Het waren juist deze men
sen die vanaf het moment dat de ver
huisplannen aangekondigd werden,
nu acht jaar geleden, het heftigst ge
protesteerd hebben.
De diensten die geheel of nagenoeg ge
heel in Den Haag en directe omgeving
blijven zitten, zijn onder andere de
Dienst Omroepbijdragen, de centrale
afdeling Telegrafie, het grootste deel
van het directoraat Commerciële Za
ken Telecommunicatie, de centrale af
delingen Transmissie en Gebouwende
Rijksautomobielcentrale en het direc
toraat Radiozaken
Van bureaus die nauw samenwerken
met PTT-diensten die in hun geheel
moeten vertrekken, verdwijnen slechts
kleine gedeelten. De definitieve ver-
dwijners houden wel een kleine post in
Den Haag.
