KABINET HEEFT
BEGROTING ROND
Nachtelijk beraad over
ambassade Jeruzalem
Vandaag onderhandelingen tussen
Poolse regering en stakers
Geen loonmaatregel Premies omhoog
De eerste school dag
Ir
f
Oproep tot
actie haven
Rotterdam
Toon
Hermans
moet zijn
stem sparen
Reorganisatie
bij Van Gelder
kost 740 banen
DDR wil betere
banden Bonn
MINISTERIE: ARABISCHE BOYCOT DURE ZAAK
NA HERSTEL TELEX- EN TELEFOONVERBINDINGEN
Spaarbrief
buiten schot
<Van onze parlementaire redactie i
DEN HAAG - Het kabinet heeft gisteravond laat overeenstemming bereikt over de begroting voor
volgend jaar. Dit heeft de Rijksvoorlichtingsdienst meegedeeld. Het ziet er naar uit. dat de
WD-ministers zich te elfder ure hebben neergelegd bij de CDA-meerderheid. Een nieuwe loon
maatregel voor volgend jaar is daarmee van de baan. In plaats daarvan zullen de premies voor de
sociale verzekeringen een paar procent stijgen.
ftffl 'E,:
i't"
sSÊ niet
H brac
W Dit
Halverwege de avond meldden kringen
rond het kabinet nog, dat de ministers
van CDA en WD nog altijd tegenover
elkaar stonden. Er werd niet gesproken
van een crisis, maar wel werd er op ge
wezen dat het kabinet in uiterste tijd
nood verkeerde. Er moesten knopen
worden doorgehakt, anders zou de be
groting niet meer voor Prinsjesdag ge
reed kunnen komen. Vermoedelijk
heeft de ministerraad een besluit gefor
ceerd door over de ter tafel liggende
[Voorstellen te stemmen.
Gijzelaars weer
naar andere plaats
aanvaring
Het Nederlandse binnenvaartschip
Copjunctls Vlrlbus (861 ton) uit Zwolle
en de Westdultse binnenvaarttanker
Union xm zijn gisteren in de buiten
haven van Hanswéert met elkaar in
aanvaring gekomen. Het Nederlandse
schip werd bij de botsing zo zwaar be
schadigd. dat het met behulp van
pompen drijvende moest worden ge
houden.
samen
De problemen rond dé totstandko
ming van een centrale alarmerlngs-
post voor het ambulancevervoer
(CPA) kunnen tot gevolg hebben dat
Goes voorlopig nog niet toe zal treden
totde regionale brandweer Midden- en
Noord-Zeeland. De Ooese wethouder
L H. de Leeuw vindt de andere ge
meenten niet mogen verwachten dal
Goes staat te springen om allerlei za
ken gezamenlijk aan te pakken als er
weinig medewerking is voor het vesti
gen van de CPA in de Ganzestad.
ndere
3-6.30
111101
g toe-
>E
toerisme
Hazekamp van eco
nomische zaken wil de Wet op de In
vesteringsrekening (WIR) ook gaan
toepassen op de toeristische sector. De
staatssecretaris vindt dat ook het toe
risme moet kunnen profiteren van
overheidssubsidies.
De regeringsnota over het toerisme Is
trop gericht Nederland als vakantie
land aantrekkelijker te maken Voor
de komende vijf Jaar Is jaarlijks een
extra subsidiebedrag van 25 miljoen
pilden uitgetrokken.
%ouden mijl
Dc Britse atleet Steve Ovett heeft bij
de atletiekwedstrijden in het Londen-
Crystal Palace de 'gouden mijl' op
n naam gebracht. Met een mmimale
voorsprong verwierf Ovett de bekro
ning op een zeer sterk seizoen waarin
Wj ook in Moskou een winnende tijd op
de klokken bracht-
miljoenen zoek
Het Rijk is bijna 200 miljoen gulden
tan opbrengst van investeringsheflln-
ten over 1978 "kwijt'. Volgens de Selec-
heve Investeringsregeling moeten be
drijven die zich in bepaalde sterk geïn
dustrialiseerde gebieden vestigen dan-
'el zich uitbreiden een 'ontmoedl-
dlngsboete' betalen Door nalatigheid
r»n verschillende gemeenten is een
Pote achterstand bij het innen van die
boetes ontstaan.
Nieuws uit Zeeland: 2, 5. 6
en 7.
Binnen- en buitenland: 3
en 11.
Sport: 8 en 9.
Radio en televisie: 12.
Financiën: 13.
TEHERAN (Reuter/DPA) - De Ameri
kaanse gijzelaars die sinds 4 november
het vorig jaar in Iran worden vast-
louden, zijn wederom naar andere,
niet nader genoemde plaatsen overge
bracht.
Dit hebben de studenten die de gijze
laars bewaken, laten weten in een ver
klaring die door de Iraanse radio Werd
voorgelezen De studenten zouden tot
deze stap besloten hebben, omdat zij
een nieuwe Amerikaanse bevrijdings
poging vrezen.
Het meningsverschil in het kabinet be
trof de invulling van een bedrag van an
derhalf miljard gulden aan 'ombuigin
gen' De bewindslieden van de WD (die
overigens in de minderheid zijni von
den dat het geld moest komen uit een
opgelegde loonmatiging. Zij stelden
voor het vakantiegeld van alle werkne
mers met twee procent te verlagen.
Maligen
Hun coalitiegenoten van het CDA wa
ren daar fel tegen. Een nieuwe loon
maatregel (wat een ingreep in de
vakantiegelden in feite is) wezen ze af,
omdat ze het bedrijfsleven dc kans wil
den geven vrijwillig te matigen.
Om er zeker van te zijn dat er genoeg
geld op tafel kwam. wilden de CDA'ers
de werkgevers- en werknemerspremies
voor de sociale verzekeringen verho
gen. Daardoor zou het rijk zelf ander
half miljard gulden minder in de sociale
fondsen hoeven te storten.
In het CDA-kamp verluidde gisteren al.
dat alle christen-democratische minis
ters het erover eens waren, dat de loo
ROTTERDAM (ANP) - In dc Rotter
damse haven heeft het Gezamenlijk
Actiecomité van Havenarbeiders pam
fletten verspreid, waarin tot actie
wordt opgeroepen, nu de werkgevers
de belangrijkste eisen van de havenar
beiders voor de cao 1980 hebben ver
worpen. Dit actiecomité van Rotter
damse havenarbeiders, dat nu onder
leiding staat van Flip Schults en Cor
van der Zanden, organiseerde in de
herfst van het vorige jaar de langduri
ge stakingen bij bijna alle Rotterdam
se stukgoedbedrijvcn.
Het feit dat de onderhandelingsdelega
tie van de vervoersbonden met de ha
venwerkgevers wel overeenstemming
heeft bereikt over het afsluiten van een
tweejarige cao is voor het actiecomité
ook onaanvaardbaar. Deze beslissing is
volgens het comité tegen de wil van de
leden in genomen.
Eind deze maand, begin volgende
maand, gaan de ondernemingsafdelin
gen zich beraden over de ontstane si
tuatie. Op 11 september vergadert het
bedrijfsgroepsbestuur over de resulta
ten van deze bijeenkomsten en bepaalt
dan wat er verder moet gebeuren.
ningreep van tafel moest. Alleen de
WD'ers zouden dat nog moeten 'slik
ken'. De verwachting dat dezen dat in
de loop van de dag zouden doen. lijkt nu
bewaarheid.
UTRECHT - De cabaretier Toon
Hermans heeft van zijn arts te ho
ren gekregen dat hij tot en met het
eind van dit jaar zeker niet mag
optreden, wil hij zijn stem in een
conditie brengen die het hem mo
gelijk maakt in het jaar daarop
nog wel op te kunnen treden.
Het betekent dat Toon Hermans al
zijn afspraken voor dit jaar heeft
afgezegd en dat hij ook de geplande
televisieopname niet zal kunnen
maken. Daardoor zal ook de televi
sie-uitzending van Toon zoals die
was aangekondigd, geen doorgang
kunnen vinden. Wanneer alles goed
gaat. hoopt Toon Hermans aan het
eind van het volgend jaar wel zijn
nieuwe show te kunnen presente
ren. Maar op dit moment is nog niet
zeker of ook dat zal kunnen door-
De ombuiging van anderhalf miljard
waarover het kabinet heeft getwist is
een onderdeel van een veel grotere ope
ratie. Bij elkaar moest de ministerraad
voor zes tot acht miljard gulden aan be
zuinigingen bedenken
Twee miljard daarvan moet komen
van bezuinigingen binnen de afzonder
lijke departementen. Over dat princi
pe is het kabinet het eens. De verwach
ting in Den Haag is echter, dat de ver
wezenlijking van de departementale
bezuinigingen de komende weken nog
flink wat discussiestof zal opleveren
binnen de ministerraad. Vooral de mi
nisters Pais (onderwijs) en Beelaerts
van Blokland (volkshuisvesting en
ruimtelijke ordening) zien nauwelijks
kans om in hun begrotingen te schrap
pen.
AMSTERDAM (ANP) - De personeels-
operatie bij het Van Gelder papiercon
cern zal volgens het bestuur 740 ar
beidsplaatsen kosten, maar een klei
ner aantal gedwongen ontslagen met
zich meebrengen. Topman drs. Hebly
zei in een toelichting op de plannen,
dat het Van Gelder-bestuur wat min
der somber is over de mogelijkheden
tot voortbestaan van het concern, al
kan men niet preeies vertellen hoe het
plaatje er eind 1981 uit zal zien.
In leder geval zal er dan sprake zjjn van
een kleiner en ander Van Gelder, zo
meende drs. Hebly. Maar het moet mo
gelijk zijn, dat, zelfs als er zich nog te
genvallers voordoen, Van Gelder aan
haar financiële verplichtingen zal kun
nen voldoen.
In totaal staar, er voor de komende ja
ren zo'n 100 min aan Investeringen op
papier.
De heer Hebly memoreerde nog eens de
sombere gang van zaken bij Van Gelder
ln de laatste paar jaren, waardoor het
personeelsbestand in tien jaar terug
liep van 7200 tot 4000 man.
(Zie ook pagina 13).
OOST-BERLIJN (DPA) - De leiding van
de DDR wil betere betrekkingen met
West-Duitsland, zo heeft de Oostduitse
staats- en partijleider Honeckcr in een
maandag vrijgegeven vraaggesprek
verklaard.
In dat gesprek laat de communistische
politicus overigens tevens weten dat er
van een opening van de grenzen tussen
de twee Duitse staten geen sprake kan
zijn.
VLISSINGEN - Voor vele duizenden Zeeuwse kinderen
luidde maandag de schoolbel weer. Na zeven weken
vakantie heropenden de lagere scholen hun deuren,
ivaarmee een nieuw schooljaar werd ingeluid Vele hon
derden kleintjes betraden maandagochtend voor het
nog wat onwennig, het schoollokaal waar de on
derwijskrachten voor de taak stonden de nieuwelin-
getjes op hun gemak te stellen, zoals hier in het Zeeuws-
Vlaamse Heikant.
Ook het voortgezet onderwijs begint
deze week, na verschillende kennismakingsbijeenkom
sten, aan een nieuw schooljaar
DEN HAAG (ANP/GPD) - De regering
heeft maandagavond in Den Haag ge
sproken over de eventuele verplaat
sing van de Nederlandse ambassade in
Jeruzalem naar een andere stad, waar
schijnlijk Tel Aviv. Eerst vanochtend
Tientallen Nederlandse inwoners van Israël hebben maandag voor de Nederland
se ambassade in Jeruzalem gedemonstreerd. Aan de Nederlandse ambassadeur
werd een van honderden handtekeningen voorziene petitie aangeboden, waarin
gevraagd wordt de ambassade in Jeruzalem te handhaven.
tVan onze correspondent i
WENEN - De onderhandelingen tussen
het centrale stakingscomité in de Pool
se havenstad Gdansk en de nieuwe pre
mier van het land, Josef Pinkowski,
zullen vandaag kunnen beginnen, zo
heeft de woordvoerder van het comité,
Lech Badowski, maandagavond be
kendgemaakt. Het besluit van het co
mité volgt op het herstellen van de te
lex- en telefoonverbindingen tussen
Gdansk en de buitenwereld die op last
van de autoriteiten verbroken waren.
Naast eisen als vrije vakbondsverkie
zingen eiste het comité in de eerste
plaats hel herstel van de verbindin
gen.
De kersverse Poolse minister-president
Josef Pinkowski. die zondagavond plot
seling aan de macht kwam en als libe
raal moet worden beschouwd, is maan
dagavond uit Warschau vertrokken
naar Gdansk om persoonlijk te probe
ren een eind te maken aan de nu al elf
dagen durende massale stakingen. Het
centrale stakingscomité op de Lenin-
scheepswerf in Gdansk kwam eerder op
de dag bijeen en eiste dat de telefoon-
en telexverbindingen tussen de hoofd
stad en de havenplaats hersteld zouden
worden voordat er opnieuw onderhan
deld kon worden met de nieuwe rege
ring. die met groot wantrouwen wordt
bekeken.
In de loop van maandagmiddag was
Pinkowski voorafgegaan door kwar
tiermaker vice-premier Mieczyslaw
Jagielski, die de zuiveringsactie van
zondagavond overleefde, hoewel hij
vorige week geen enkel succes boekte
bij zijn onderhandelingen met de sta
kingsleider in de Baltische havens.
Van regeringszijde was hij overigens
de eerste die een confrontatie aanging
met het slakingscomité. Als kwartier
maker voor Pinkowski kreeg hij maan
dagmiddag de taak de weg te effenen
voor de onderhandelingen.
De stakers waren niet in een stemming
beide bewindslieden te ontvangen én
hadden de hele dag al zonder omwegen
verklaard dat zij tot geen enkel compro
mis bereid waren. Eventuele onderhan
delingen lieten zij maandagavond af
hangen van het herstel van de telefoon-
en telex verbindingen van en naar Dan
zig. die inderdaad ook maandagavond
werden hersteld
Onmiddellijk nadat de eerste-secreta-
ris van de Poolse communistische par
tij. Edvard Gierek. zondagavond ln zijn
dramatische rede voor radio en televi
sie de stakers democratische verkiezin
gen van de arbeidsraden en vakbonden
had aangeboden, herhaalden zij hun eis
dat zij vrije vakbonden wensten en dat
zij zouden blijven staken tot op z'n
minst deze eis was ingewilligd
Verlies
Intussen verliest de Poolse economie
elke dag dat de staking langer duurt
minstens tien miljoen gulden aan har
de buitenlandse deviezen, die brood
nodig zijn om de buitenlandse schul
den te delven. Bovendien wordt de
voedselsituatie in het noorden van het
land langzamerhand precair. Niette
min zijn alle 420 firma's en bedrijven,
die lamgelegd zijn, loyaal gebleven
aan het stakingscomité op de Lenin-
schetrpswerf. Ook het publiek heeft de
zelfde houding aangenomen ondanks
alle ongemakken van het gebrek aan
openbaar vervoer en regelmatige poli
ticcontrole.
De krantenkiosken in Polen trokken
maandag grote aantallen belangstel
lenden. toen de officiële media voor het
eerst melding maakten van de eisen
van de stakers en de wijzigingen in de
regerlngs- en partijtop van het afgelo
pen weekend De verzoeningsgezinde
houding van de autoriteiten werd onder
meer verwoord door de partijleider van
Gdansk, Flszbach. die stelde dat de sta
kers niet ais anti-socialisten gezien
moeten worden Eerder werd onder
scheid gemaakt tussen politieke en fi
nanciële eisen van de stakers. Stakings
leiders werden voor het eerst ook met
naam en toenaam vermeld.
In Gdansk is ook de eerste ongecensu
reerde 'krant' in Polen verschenen, ge
maakt door de stakende arbeiders in de
haven van Gdanks. In het eerste num-
Josef Pinkowski
mer worden de eisen opgesomd van de
stakers aan de regering.
Reacties
In alle Oosteuropese landen is maan
dag melding gemaakt van de wijzigin
gen in de Poolse regering en partljstop.
maar in de meeste werd niet gerept over
het feit dat de Poolse arbeiders vrije
vakbondsverkiezingen is beloofd.
In Rude Pravo, het orgaan van de Tsje-
choslowaakse communistische partij,
werd niet rechtstreeks verwezen naar
de onrust onder de Poolse arbeiders,
maar er wel bij de partijleden op aange
drongen beter te luisteren naar de me
ningen die er onder het volk leven en
sneller op hun behoeften en verlangens
te reageren
In de meeste Westeuropese landen be
waarden de regeringen het - diploma
tieke - stilzwijgen. Bondskanselier
Helmt Schmidt van West-Duitsland
liet echter weten dat hij zich grote zor
gen maakte over de toestand in Polen
en dc concervatieve Westduitse oppo
sitie juichte de door Gierek aangekon
digde zuivering toe als een teken van
hoop voor heel Europa.
Tass beschuldigde de Westerse media
van pogingen de onrust in Polen te
misbruiken om het socialisme in dis
krediet te brengen.
zal het resultaat van dit overleg wor
den bekendgemaakt, aldus heeft de
rijksvoorlichtingsdienst maandag
avond meegedeeld.
Notitie
In een notitie aan de leden van de Twee
de Kamer heeft het ministerie van eco
nomische zaken maandag gewaar
schuwd voor de gevolgen van een even
tuele nieuwe Arabische handels- en
olieboycot tegen Nederland. Met enige
cijfers toont het ministerie aan dat de
handelsbetrekkingen met de Arabische
landen „aanzienlijk kunnen worden ge
noemd" op het moment dat enkele van
deze landen hebben gedreigd de han
delsrelaties te zullen verbreken met
landen die hun ambassade ln Jeruza
lem gevestigd houden.
„Eventuele economische sancties van
Arabische zijde zouden voor Nederland
kunnen leiden tot annulering van con
tracten voor enkele miljarden guldens,
en dat zou de continuïteit van enkele
(werk-) maatschappijen ernstig in ge
vaar brengen", aldus het ministerie Op
het ogenblik staan er bijvoorbeeld voor
meer dan 10 miljard gulden aan Neder
landse investeringen m Saoerii-Arabiè
uit en werken er duizenden Nederlan
ders aan miljardenprojecten.
Maar naast de Nederlandse investerin
gen in een aantal Arabische landen is
het ook de ollevoorziening van Neder
land. die zorgen baart, omdat de situa
tie sinds de olieboycot van 1973 en 1974
ingrijpend- is gewijzigd De grote olie
maatschappijen zullen volgens de noti
tie van het ministerie veel minder dan
toen in staat zijn lacunes op te vullen.
Dit komt vooral doordat de olieprodu
cerende landen er steeds meer toe over
gaan de contracten van regering tot re
gering te sluiten.
Bovendien is het uitgesloten dat het re
volutionaire bewind in Iran de oliepro-
duktie zal verhogen zoals in 1973-1974
het geval was.
Volgens de notitie is het ten slotte nog
maar de vraag of de partners van Neder
land in het Internationale Energie
Agentschap (IAE) ons land wel vol
doende bij zullen springen in een con
flict met de Arabische wereld.
DEN HAAG (ANP) - Minister Van der
Stee van financiën heeft in antwoord
op vragen uit de tweede kamer beves
tigd. dat hijer niet over peinst maatre
gelen te treffen ter bestrijding van
fraude in de sfeer van spaarbiljetten
aan toonder. Dergelijke maatregelen,
meent de minister, zouden tc zeer kapi-
taalvlucht stimuleren.
De bestudering van de problematiek
met betrekking tot spaarbiljetten aan
toonder heeft niet geleid tot concrete
aanbevelingen inzake een systeem van
identificatie en renseignering (het win
nen van inlichtingen). Een van de
hoofdbezwaren verbonden aan een
identificatieplicht is. dat de overheid
ingrijpt in de relatie tussen banken en
hun cliënten. Traditioneel bestaat in
Nederland niet een van overheidswege
opgelegde verplichting dat iedere bur
ger zich. bijvoorbeeld door het totnen
van een persoonsbewijs, moet kunnen
Identificeren,