PROVINCIALE ZEEUWSE COURANT Volgende week besluit ambassade Jeruzalem I Acties dreigen bij Hercofina Polen arresteert dissidenten-top Meerderheid kabinet wil loonmaatregel Bel 1111 vo„,9,a,i£ SA RESOLUTIE VEILIGHEIDSRAAD KORTEN OP VAKANTIEGELD NA VERGADERING IN MIDDELBURG Overvaller maakt half miljoen buit MILJOEN ARBEIDERS BIJ STAKINGEN BETROKKEN Vrij koel \jeelbewolking en enige tijd regen, later ook opklaringen. Middagtemperatuur ongeveer 18 graden. Harde westen- tvid. 223e jaargang no. 196 ponderdag 21 augustus 1980 INSFBAAK y Inspraak Midden-Zeeland en Oosterschelde gaat beginnen. Volgende maand 13 voorlichtings- n I bijeenkomsten. informatiebrochure(s) 01180-27351 toestel 226. PEN HAAG - De Nederlandse ambassade zal uit Jeruzalem verdwijnen. Dat mag worden afgeleid uit de antwoorden die minister Van der Klaauw woensdag gaf op vragen van de Tweede-Kamer commissie voor buitenlandse zaken. De bewindsman kondigde in deze besloten zitting van de commissie aan, dat het kabinet-Van Agt volgende week vrijdag zijn definitieve beslissing bekend cal maken. de commissieleden dit voornemen van de regering. Een ander meende dat iü$argument voor de verhuizing noem de Van der Klaauw de „serieus te ne men dreigementen" van Arabische lan den, die Nederland economische en pli- tieke maatregelen in het vooruitzicht ►ebben gesteld wanneer de ambassade aH naar Tel Aviv verhuist. De Veilig heidsraad der Verenigde Naties heeft er ►(i de landen die diplomatieke verte genwoordigingen in Jeruzalem hebben (paangedrongen deze missies uit die ad terug te trekken. In een door een untal islamitische landen ingediende re. wordt Israël berispt wegens 52besluit Jeruzalem uit te roepen tot de ongedeelde hoofdstad. De resolutie Steg de steun van veertien van de vijf den leden van de raad. De Verenigde Staten onthielden zich van stemming. De Amerikaanse minister van buiten landse zaken, Edmund Muskie, noem- dederesolutie 'fundamenteel fout'. Hij weet de volkerenorganisatie pogin gen de zaak van de vrede in het midden oosten tegen te werken. De regering zal dae resolutie gebruiken als rechtvaar diging voor zijn beslissing de Neder landse ambassadeur in Israël in Tel Aviv te huisvesten. Overigens verblijft jftónog steeds in Nederland in afwach- sngvan de kabinetsbeslissing. Sb ..vijgeblad" voor het ontbreken tbi een eigen beleid, noemde een van PAGINA 2 ophouden [DeGentse reder Albert de Backer, die toeristische rondvaarten op de Gentse wateren en op de Lele ook in staat voor de onlangs in gebruik geno men pleziervaartlijn tussen Oent en Terneuzen. wil ermee ophouden Hij heelt de stad Gent. aangeboden zijn drie grote Benelux-boten aan te ko- verhoudingen -De majoor Bouterse is bevelhebber. 'X ben opperbevelhebber" Met deze gekscherende woorden kenschetste roensdag premier Chin a Sen in Para maribo de verhoudingen In de tweede republiek Suriname, waarin hij de functies van president en minister-pre sident combineert. PAGINA 3 schade ,Deschade die is aangericht In de ap partementen aan de Prins Hendrikka de ligt tussen de een en drie miljoen" Dit zegt directeur Netjes van Hulzen- bouw Amstelveen BV, eigenaar van het dinsdag ontruimde complex. „Dit Is het grootste vandalisme wat er be staat en het heeft niets met kraken te I maken", aldus Netjes, die woensdag 1 de schade kwam opnemen van de luxe appartementen. j PAGINA 13 afstaan Het Rjjk zal een groot deel van zijn uken op onderwijsgebied moeten af staan aan de provincies en gemeenten Het vanuit Den Haag gedirigeerde on derwijsbeleid zal aanmerkelijk flexibe ler op de ontwikkelingen moeten gaan Inspelen en het toverwoord daarbij is decentralisatie. Dat is de mening van de Raad voor het Binnenlands Be stuur in een advies aan minister Wie gel van binnenlandse zaken, de be windsman die de decentralisatie van rijkstaken binnen het kabinet coördi neert. PAGINA 14 eerste divisie Het seizoen 1980-1981 zal vooral ln het teken staan van de strijd om het voort bestaan Zeker voor die clubs in de eer ste divisie. die ook hel afgelopen Jaar Wet die aantallen toeschouwers heb ben getrokken om toch nog voor een enigszins sluitende begroting te kun nen zorgen en daarmee de schulden- last weer zagen stijgen. Het sectlebe- stuur betaald voetbal is voornemens r met ingang van het seizoen 1981-1982 *1)1 clubs te laten afvloeien, een rege- Üng.dle de eerste divisie het meest zal- keffen. Nieuws uit Zeeland: 2. 5, 6 en 7. Binnen- en buitenland: 3,4 en 13. i Hobby: 9. Sport: 14 en 15. j Radio en televisie: 17. Financieel: 19. nister Van der Klaauw in deze zaak „duidelijk onderuit is gegaan". Ge doeld werd op de eerdere besliste afwij zing van Arabische verzoeken door de bewindsman, waarop nu, zij het onder de vlag van de Veiligheidsraad, moet worden teruggekomen. De door de isla mitische landen gevraagde spoedzit ting van de Raad over de kwestie-Jeru- zalem zou afgelopen nacht (Nederland se tijd) in New York beginnen. Uit de ontwerpresolutie zijn alle eisen voor sancties tegen Israël verdwenen om een Amerikaans veto te voorkomen. Ver wacht werd dat Amerika zich van stem ming zal onthouden en de resolutie de steun krijgt van 14 van de 15 leden van de Veiligheidsraad. De Amerikaanse ministger van buitenlandse zaken. Muskie. heeft zijn vakantie onderbro ken om de raad tgoe te spreken. Na het kabinetsberaad van vorige week. waarbij minister Van der Klaauw niet aanwezig was. luidde pre mier Van Agt een verandering van het Nederlandse standpunt in door naar de discussies in de Veiligheidsraad te ver wijzen. Van der Kiaauw zei woensdag (Van onze parlementaire redactie 1 DEN HAAG - Het kabinet is sterk verdeeld over een voorstel om de begroting voor 1981 sluitend te maken door een algemene, afgedwongen loonmatiging. Een meerderheid van de ministerraad wil dit bereiken door een verlaging van de gebruikelijke vakantietoeslag en een flinke verhoging van sociale premies. Vooral minister Albeda (sociale zaken) verzet zich nog tegen deze voorstellen. maanden geleden nog om een halvering van de vakantie-uitkering. Ook praten de ministers over een voorstel om de vakantietoeslagen af te toppen vanaf het modale inkomen (34.000 gulden). De verlaging van de vakantietoeslag, eigenlijk een verhulde loonmaatregel. (Slot zie pagina 4 kolom 1) Uit de summiere gegevens, die vanuit het Catshuis naar bulten komen, blijkt dat een meerderheid van het kabinet- Van Agt althans gedeeltelijk wil In stemmen met het WD-voorstel om de vakantietoeslagen te verlagen. Ge dacht wordt aan een verlaging tot zes procent, in plaats van de gebruikelijke acht. WD-minister Pais vroeg enkele dan wel dat het opvolgen van de Vei ligheidsraadresolutie „niet automa tisch" zal gebeuren, maar voerde ver der alleen argumenten aan die pleiten voor een spoedige verhuizing van de ambassade: annulering van orders voor het Nederlandse bedrijfsleven ter waarde van 10 miljard gulden, moge lijk in gevaar komen van landings rechten van de KLM in de Arabische landen en verbreking van diplomatie ke betrekkingen. Oman De minister van buitenlandse zaken van het sultanaat Oman heeft woens dag de consul-generaal van Nederland in dat land bij zich ontboden om hem mee te delen dat het handhaven van de Nederlandse ambassade in Jeruzalem door Oman wordt beschouwd als een ondersteuning door Nederland van de aggressieve Israëlische politiek ten opzichte van de islamitische volkeren. Dit heeft het ministgerie van buiten landse zaken in Den Haag bevestigd. Een woordvoerder van het ministerie zei dat het kabinet de mededeling bij zijn beraad zal betrekken. Minste kwaacl Nederland moet zijn ambassade uit Je ruzalem weghalen, aangezien Israël moedwillig de huidige crisis over deze stad ln het leven heeft geroepen De minst kwade van de twee, noemd het Nederlands Instituut voor Vredes vraagstukken deze oplossing voor het 'ambassade-probleem'. Het instituut constateert in een brief aan minister Van der Klaauw van buitenlandse za ken dat Nederland ..voor het oog van de wereld aan de leiband van óf Israël óf de Arabieren komt te lopen". „Aangezien Israël de crisis zelf en moedwillig heeft veroorzaakt 'zonder zijn vrienden te hebben geraadpleegd', moet een houding die strookt met de Arabische eis als het mindere kwaad gelden', meent het instituut. PRAAG - Vandaag is het 12 jaar geleden dat de troepen van het Warschau Pact Praag binnenvielen om een eind te maken aan de 'Praagse Lente'. Op deze archieffoto daagt een inwoner van de Tsjechische hoofdstad de beman ning van een tank uit om hem neer te schieten. Bij een latere schietpartij kwam de man om het leven. MIDDELBURG - Bij het chemisch bedrijf Hercofina in Middelburg, waar de ontslagprocedure voor 158 Werknemers in gang is gezet, dreigen acties van het personeel. De ambassade in Jeruzalem besluit van het Israë lisch parlement Jeruzalem - inclusief het in 1967 op Jorda nië veroverde Oost-Jeruza- lem - tot de 'ondeelbare en eeuwige hoofdstad van Is raël te maken, heeft een voor Nederland ongekende boemerangwerking, waar het de reacties van de Arabische wereld betreft Het door vrijwel alle landen ver oordeelde besluit - ook de landen, die zich tot de vrienden van Israël rekenen - heeft de Arabieren een krachtig wa pen in handen gegeven om de landen meteen ambassade in Jeruzalem onder zware druk te zetten. Nederland is er één van. De Arabische landen dreigen nu de economische en diplomatieke be trekkingen te verbreken met die lan den, die niet ingaan op hun 'suggestie' de ambassade te verplaatsen naar Tel Aviv. Een vorm van chantage-en-gros, die Nederland, ondanks zijn veroorde ling van de Israëlische beslissing plot seling voor de vraag stelt Wat nu? Aan de druk toegeven en Israël als een bak steen laten vallen, waardoor volgens het Israël Comité Nederland de Neder landse regering een daad vanbeginsel loze lafhartigheid' zou plegen, of de Ara bische storm weerstaan en maar af wachten wat er terecht komt van de dreigementen Beide vormen weinig aantrekkelijke perspectieven, maar de regering zal er niet onderuit komen een keus te doen. Ne. Dat bleek woensdag tijdens twee verga deringen van leden van de industrie bond FNV die bij Hercofina werkzaam zijn. Bovendien heeft de ledenvergade ring van de Nederlandse Centrale voor Hoger Personeel (NCHP) de bereidheid tot harde acties uitgesproken. De CNV- leden bij Hercofina deden woensdag avond tijdens een vergadering geen uit spraak over mogelijke acties. De onvrede bij een groot deel van het met ontslag bedreigde personeel is in hoofdzaak terug te voeren tot het so ciaal plan dat de directie van het bedrijf heeft voorgesteld. De financiële voor waarden die daarin gesteld zijn voor de afvloeiing van het personeel worden door alle bonden als veel te mager be schouwd.' Zowel bij de FNV als bij de NCHP is het al dan niet voeren van acties afhanke lijk gesteld van de resultaten die de vakbondsdelegaties op 1 september be reiken tijhet eerste gesprek over het so ciaal plan met de bedrijfsleiding. Bij de FNV is voor maandagavond 1 septem ber al een ledenvergadering vastge steld. Tijdens die bijeenkomst zullen de leden aan de hand van de gespreksre- sultaten een definitief standpunt over acties bepalen. Aiet wachten Verschillende FNV-leden die woens dagavond 'in het Middelburgse Zuiderbaken de situatie in het bedrijf bespraken, wilden in eerste instantie vandaag al met acties van start gaan Aanleiding daarvoor waren tegenstrij dige mededelingen over versnelde pro- duktie die de Hercofina-directie van daag zou laten starten. „Als we tot 1 september wachten dan hebben acties geen zin meer", aldus deze leden. Uit het verloop van de bijeenkomst bleek vervolgens dat de uitvoering van de laatste orders voor het Hercofina- produkt dimethyltereftalaat <DMT) niet voor 1 september kan zijn afgeslo ten. Bovendien moeten de installaties vervolgens gas- en dampvrlj worden ge maakt. Met slechts 2 tegenstemmers besloot de vergadering daarom dat de besprekingen op 1 september over het sociaal plan kunnen worden afgewacht zonder dat dit de mogelijkheid tot ac ties in het bedrijf schaadt. Tijdens de FNV-ledenvergadering die woensdag ochtend werd gehouden, werd dit standpunt door de 16 leden unaniem ingenomen. (Zie ook pagina 2) AMSTERDAM (ANP) - Een onbekend gebleven man heeft woensdagmorgen maar liefst een half miljoen gulden buitgemaakt bij een overval op een bij kantoor van de gemeentegiro in de flat Ganzenhoef in de Bijlmermeer. De man glipte om ongeveer acht uur 's morgens door een achterdeur naar bin nen in het nog niet voor het publiek geopende kantoor waar op dat moment drie personeelsleden aanwezig waren. Onder bedreiging van een pistool dwong hij hen de kluis te openen. Met het geld (vijf toni in een vuilniszak wan delde hij daarna doodgemoedereerd weer naar buiten. Van de man. die plus minus 25 jaar oud was en een bivak muts droeg, ontbreekt verder elk spoor. Het is zelfc niet bekend of hij te voet of per auto is ontkomen, aldus de politie. ederland is ëén van de weinige lan den met een ambassade in Jeruzalem. De meeste landen, die diplomatieke be trekkingen met Israël onderhouden, hebben hun ambassade in Tel Aviv. de stad waar aanvankelijk de meeste rege ringsbureaus van Israël waren geves tigd. De aanwezigheid van de Neder landse diplomatieke vertegenwoordi ging ln (West) Jeruzalem is geen toe valstreffer. maar stoelt op historische gronden Al ver voor de stichting van de staat Israël in 1948 was Nederland één van de weinige landen met een consu laat-generaal in Jeruzalem. In de loop der jaren is slechts de status aangepast. Nederland was daardoor zelfs in de po sitie om de Jordaanse belangen in de oude stad van Jeruzalem te behartigen. Feitelijk en objectief gezien is er voor Nederland niets veranderd Nederland onderhoudt diplomatieke betrekkin gen met Israël. Al sinds jaar en dag Is de ambassade in het sinds 1948 lot de staat Israël behorende West-Jeruzalem gevestigd. In de verhouding Nederland- Israèl zijn geen wijzigingen opgetreden. Toen bekend werd. dat Israel voorne mens was geheel Jeruzalem 'in té lijven' heeft de Nederlandse regering nooit pu bliekelijk gezegd, dat het daaruit con sequenties zou trekken. Bijvoorbeeld door aan te kondigen, dat een dergelij ke daad van het Israëlische parlement wijziging in de vestigingsplaats van de ambassade tot gevolg zou hebben. Nu onder Arabische druk wél dat besluit nemen, zou inderdaad getuigen van een een weinig consequente houding van de Nederlandse regering. N.e Stakende arbeiders zitten op de grond op de Lenin scheepswerf in Gdansk. I iettemin kunnen er nieuwe elemen ten naar voren komen, die de Neder landse regering aanleiding zouden kun nen geven de ambassade te verplaat sen Te denken valt aan de ontwerp resolutie van de Arabische landen ln de Veiligheidsraad. Nu deze resolutie is ontdaan van de zinssnede 'sancties te gen Israël' maar veel meer is gericht tegen die landen, die een ambassade hebben in Jeruzalem, wordt de kans groot geacht, dat de Veiligheidsraad vandaag, bij een te verwachten onthou ding van de VS. de resolutie zal aanne men. Dan staat Nederland formeel ge zien met de rug tegen de muur. want ons kleine landje- houdt zich over het algemeen braaf aan de aanbevelingen en uitspraken van de VN. De lijn door trekkend zou Nederland heel formeel kunnen zeggen Ons kan niets verweten worden; wij volgen slechts de VN-aan- beveling. wij zwichten niet voor Arabi sche druk Weinig geloofwaardig, dat wel. maar officieel goed genoeg en als noodoplossing' voor velen besiisl aan vaardbaar. In alle duidelijkheid moet echter worden gezegd, dat het kabinet in dat geval de weg van de minste weer stand kiest Het zou er tevens blijk van geven geen greintje zelfrespect te heb ben. WENEN - In een eerste directe maatre gel tegen de acties van de stakende ar beiders hebben de Poolse autoriteiten woensdagmiddag achttien vooraan staande dissidenten laten arresteren. Onder hen Jacek Kuron, de belangrijk ste woordvoerder van KOR. het uit in tellectuelen. artiesten en middenka der bestaande dissidente Comité voor Sociale Zelfverdediging.Poolse arbei- derszclfverdedigingscomitë. Kuron werd vorige week al onder huis arrest gesteld, maar zag niettemin de kans de berichtgeving over de stakin gen en andere informatie aan buiten landse correspondenten te blijven doorgeven. Op grond van de Poolse wetgeving kunnen dissidenten 48 uur worden vastgehouden zonder dat tegen hen een aanklacht wordt ingediend. Ongeveer een miljoen Polen zijn sinds woensdag betrokken bij de stakingen, zo heeft een woordvoerder in Warschau meegedeeld Dit betekent dat ze óf sla ken óf niet naar hun werk kunnen om dat anderen staken. De Poolse regering heeft het land gewaarschuwd dat iedere dag dat de staking duurt onherstelbare schade wordt toegebracht aan de toch al zeer zieke Poolse economie Met alleen al in het Baltische havenge bied minstens 260 platgelegde bedrij ven is de situatie tussen regering en sta kers in een bijna onoplosbare impasse geraakt. De regeringsdelegatie onder leiding van vice-premier Thaddeus Py- ke weigert te onderhandelen met het centrale stakingscomité op de Lenin- scheepswerf in Gdansk. De leden van de regeringsdelegatie be weren dat het stakingscomité is geïnfil treerd door „anti-socialistische elemen ten". Ze zeggen dat ze willen onderhan delen met de directies van de afzonder lijke bedrijven en dat ze onder geen voorwaarde van plan zyn politieke con cessies te doen. Eisen Anderzijds weigeren de stakingscomi tés van de betrokken bedrijven indivi ducel te onderhandelen met de rege ring. De stakers blijven erbij alleen door het comité van de Lenin-scheeps- werf vertegenwoordigd te willen wor den. Op de verlanglijst staan nu 21 ei sen. waaronder afschaffing van de cen suur en de vorming van vrije vakbon den. De nerveuze spanning die heerst in heel Polen werd woensdag - twaalf jaar na de Sovjet-inval In Tsjechoslowakije - geillustreerd door wilde geruchten over een mogelijk Ingrijpen van de Russen in de voor de regering in Warschau steeds moeilijker te beheersen situatie. Om zes uur 's morgens zond een radioama teur in de havenstad Sczeczin (het vroe gere Stettin) een bericht uit over een Russische invasie, die zou hebben plaatsgevonden De radio-amateur sprak in gebroken Duits en gebruikte het gebruikelijke in ternationale woord voor noodsituaties ..Mayday". Hij herhaalde drie keer dat Russische troepen niet ver van Sczec zin de grens met Oost-Duitsland en Po len waren overgestoken In Gdansk en Warschau ontkenden communistische autoriteiten catego risch dat Russische troepen Polen wa ren binnengevallen. Het was volgens deze autoriteiten wel mogelijk dat m andere delen van het land militaire ma noeuvres werden gehouden. In Polen zijn twee Russische divisies permanent gestationneerd Officieel hebben deze als taak de verbinding te onderhouden met de 20 Russische divisies in Oost- Duitsland De stakingen zijn woensdag nog verder uitgebreid. Arbeiders in de Lenm-staal- fabrieken in de omgeving van het Zuid- poolse Krakow legden het werk neer en zetten het vuur van de staalovens op een laag pitje, zodat geen onherstelbare schade aan de ovens zou kunnen ont staan. Later op de dag deelde een officiële woordvoerder in Warschau mee dat de metaalarbeiders weer aan het werk wa ren gegaan nadat ze hun solidariteit hadden gedemonstreerd met de haven arbeiders in de Baltische havens. Lenin De havenarbeidersop d» Lenin- seheepswerf in Gdansk hebben de au- troriteilen opnieuw de stuipen op het lijf gejaagd door de suggestie te doen het bronzen standbeeld van Lenin te smelten en het brons te gebruiken voor het beloofde gedenkteken voor de offi cieel 27 - onofficieel 200 - slachtofTers van de ongeregeldheden in 1970, toen de politie de staking bloedig heeft neergeslagen. Anders dan destijds heerst er nu een volledige discipline en orde binnen de hekken van de scheepswerf De stakers die van voedsel en schone kleren wor den voorzien door familie en vrienden buiten de werf. zijn voorbereid op een langdurige staking „Als ze zo efficiënt zouden werken als ze staken", zei een verbitterde autoriteit In Gdansk, „zou Polen al lang uit zij n economische crisis zijn". De machtige Poolse roomskatholiek kerk heeft tot nu toe het stilzwijgen be waard over de staking. De Poolse pri maat. kardinaal Stefan Wyszinsky. heeft volgens ingewijden tot nu toe niet willen ingaan op dringende verzoeken van de Poolse regering en partijleiders om mee te werken de stakende arbei ders weer aan het werk te knjgen. Tij dens zijn algemene audiëntie op het Sint Pietersplein heeft de uit Polen af komstige paus Johannes Paulus de Tweede de hulp en bescherming van God afgesmeekt voor kerk en volk van Polen. Voordien had hij twee traditio nele Poolse gebeden uitgesproken De stakers op de Lenin-werf hebben een drie meter hoog houten kruis buiten de hekken van de scheepswerf opgericht. Het kruis is versierd met bloemen en een portret van de Poolse paus Johan nes Paul II Het is de Poolse manier om te zeggen dat zij willen buigen voor God. maar niet voor de communisti sche leiders. Tegen de akkoorden van Helsinki in is de Sowjet-Unie woensdagmiddag be- Slot zie pag. 4 kol. 7) De 'e ministerraad, zo is gisteren be kend gemaakt, zal pas volgende week vrijdag een beslissing nemen over het 'Jeruzalem-probleem: Dat geeft het ka binet in elk geval ruim een week respijt. Hoewel politici uiterst voorzichtig zijn in hun commentaren, valt met nuances een lichte voorkeur te bespeuren voor verplaatsing Opmerkingen als 'onder een VN-aanbeveling valt moeilijk uit te komen' en Israel heeft tenslotte zelfde- ze situatie uitgelokt' tenderen in deze richting. De 'pech' voor ons land is. dat het de enige Westeuropese natie is met een ambassade in Jeruzalem, tezamen met een handjevol Zuidamerikaanse landen Nu het aan Nederlandse kant om een beslissing gaat. die de gehele wereld met argusogen volgt, dient die in nauw overleg tussen regering en Ka mer tot stand te komen. Daarvoor is de zaak serieus genoeg Terecht consta teert het Nederlands Instituut voor Vredesvraagstukken, dat welke beslis sing Nederland ook neemt, het voor het oog van de wereld aan de leiband van óf Israel óf de Arabieren komt te lopen. Er wordt van Nederland niet meer en niet minder dan een Salomonsoordeel ge vraagd. Dim

Krantenbank Zeeland

Provinciale Zeeuwse Courant | 1980 | | pagina 1