PROVINCIALE ZEEUWSE COURANT
ellen in Amsterdam na
eweldloze ontruiming
I Minister Albeda stapt
uit het Israël Comité
Onrust groeit in Oost-Europa
autn adria
lEVENTIEN GEWONDEN EN ZEVENTIEN ARRESTANTEN
vandaag
Van Agt
ereburger
van Geldrop
NA FELLE AANVAL OP KABINET
Stieren doden
vrouw (72) te
's-GravenpoIder
POLEN STAKEN DOOR EN BREIDEN EISENPAKKET UIT
tfeer bewolking
meer bewolking. Middag-
imperatuur ongeveer 18 graden Tot
toachtig toenemende zuidwestenwind
223e jaargang no. 195
(loensdag 20 augustus 1980
wduuM
foiie&wageMZ:
uCoen, toe.
marconistraat
(Van onze verslaggeversi
AMSTERDAM - „Ik ben er gelukkig mee dat ons doel is bereikt. Het pand is ontruimd en het
Tonnis van de rechter is uitgevoerd". Dat verklaarde dinsdagavond Amsterdams burgemeester
lïim Polak in het NOS-journaal, nadat een politiemacht van 2000 man, uitgerust met een enorme
hoeveelheid technische hulpmiddelen, op de Prins Hendrikkade was opgetrokken tegen nog maar
kraker. Alle anderen hadden in de loop van de middag de 47 flatwoningen verlaten.
Toch voelde Polak zich daardoor niet bij de neus genomen: „Als we die politiemacht niet hadden
ingezet, dan was men er in gebleven. Dat is herhaaldelijk gezegd". Later op de avond is ook het
door vijf krakers bezette pand aan de Huidenstraat ontruimd, maar de omstreden Groote Keyser
js ongemoeid gelaten.
Voorafgaand aan de langverwachte ac
ne en vele uren daarna is op verscheide
ne plaatsen slag geleverd met de poli
tie. Daarbij vielen aan politiezijde elf
gewonden en onder de burgers zes, ter-
ïijl zeventien personen werden gear-
tsteerd. Toch waren de straatgevech
ten niet van dezelfde omvang en inten-
dteitals die op 30 april, toen koningin
Beatrix werd ingehuldigd.
Bij de krakers in de Groote Keyser be
stond grote vrees dat de politie wel de
gelijk een poging zou ondernemen hen
milt te werken. Om zich daarop voor te
bereiden, nadat een grote menigte zich
dierichting had gespoed, werden pla-
ïöselsopgebroken en barricaden opge-
wrpen waarvoor ook spoorwegdwars-
fcggers werden gebruikt, terwijl een au-
lo opzijn kop werd gegooid.
heden zouden uit Amsterdam moeten
verdwijnen, gekraakte panden zouden
niet mogen worden ontruimd en de ar
restanten zouden vrijgelaten moeten
worden. Zou aan de laatste eis niet di
rect worden voldaan, dan zouden door
heel Amsterdam barricades worden
opgeworpen.
De politie verklaarde desgevraagd niet
van plan te zijn nog meer panden te
ontruimen of de ME uit Amsterdam te
rug te trekken, maar evenmin de arres
tanten vrij te laten omdat de krakers
dat eisen. „Dat kan niet. Het recht moet
zijn loop hebben". In beginsel zou de
politie zich evenmin bemoeien met de
op dat moment reeds opgeworpen bar
ricaden „Daar zijn wij niet voor, dat
moet publieke werken doen", luidde
het commentaar
Burgemeester Polak heeft herhaald
dat. twee maanden nadat de 47 flats
ontruimd zullen zijn terwijl de eigenaar
er in die periode niet in is geslaagd voor
alle flats reële bewoners te vinden, de
flats zullen worden gevorderd. De tijd
rovende. hiervoor noodzakelijke proce
dure zal direct op gang worden ge
bracht. terwijl anderzijds de eigenaar
de tijd moet krijgen de flats te herstel-
Eisen
Djsttlden drie c
n: de mobiele een-
surréance
Handelsmaatschappij Pekaar Import
en Export BV, alias Haas Seafoods BV
loWestkapelIe heeft surceance van he
laling aangevraagd. De rechtbank te
Middelburg heeft deze surceance voor
lopig verleend. Het bedrijf, dat zich
toelegde op het kweken en bewaren
van schaal- en schelpdieren, is geslo
ten. De zes werknemers is - ln afwach
ting van verdere ontwikkelingen - sa
laris over augustus toegezegd
aanval
Tijdens een omvangrijke Israëlische
militaire actie ln Libanon zijn dinsdag
ochtend drie Israëlische soldaten om
gekomen en twaalf gewond geraakt
Aan de Palestijnse kant schat men het
aantal doden op ongeveer vijftig. De
Inval in Libanon is de grootste Israëli
sche actie sinds deLltani-actie van
driejaar geleden, toen Israel zuidelijk
Libanon bezette
ontploffing
Zeker 80 mensen hebben ln Iran het
leven verloren na een ontploffing in
een pakhuis waar dynamiet lag opge
slagen. Er zijn ongeveer 45 gewonden
als gevolg van de brand die woedde in
de stad Gatchsaran.
geheimzinnig
Het moet eindelijk eens uit zijn met
dat geheimzinnige gedoe met omzet
cijfers in de toeristenindustrie Het
*ordi de hoogste tijd dat de consu
ment 10 de reiswereld een stuk zeker
heid wordt geboden De toeristenin
dustrie is op dit moment ondoorzich
tig Een onafhankelijke accountant
sou voortaan leder jaar de boeken van
alle reisorganisaties moeten controle-
len. „Er is erg veel vernield ln die flats,
en niet door de politie", aldus Polak
Discussie
Eerder had Moos, de ene. uitsluitend
voor het voorlezen van een verklaring
achtergebleven kraker, gezegd dat
„wij vandaag een confrontatie uit de
weg zijn gegaan, omdat die de aan
dacht afleidt van onze inzet en wal we
hebben bereikt. De kraak van de luxe
appartementen hebben publieke dis
cussies tot gevolg gehad over de leeg
stand van dit soort woningen. Min
stens 1100 van die luxe dingen staan
langdurig leeg. Door onze kraakaktie
is nu voor het eerst dc mogelijkheid, ja
zelfs de noodzaak van het vorderen
daarvan gebleken en aan de orde geko
men".
„Moos", die zich overigens niet verzet
te, is gearresteerd wegens huisvrede
breuk. Korte tijd later werd nog een
kraker gearresteerd. Eerder op de dag
had hij het pand verlaten, maar kort
nadat de flats door de politiemacht was
Ingenomen, was deze kraker opnieuw
binnengedrongen.
Gestaag opgebouwd
De zorgvuldig voorbereide actie van
de met Koninklijke Marechaussee ver
sterkte politie begon dinsdagmiddag
om vier uur. de ontruiming zelf een uur
later. In die periode werden omvang
rijke verkeersmaatregelen genomen,
waardoor onder meer het hele centrum
van Amsterdam werd afgesloten voor
tramverkeer.
Op en in de directe omgeving van de
Prins Hendrikkade was de bovenlei
ding van de trams weggenomen en het
Gemeente-vervoerbedrijf had zelfs fol
ders klaargemaakt over de wijzigingen
in het openbaar vervoer Bussen reden
via een omweg naar de achterkant van
het centraal station, om de duizenden
forensen niet te veel te duperen.
Maar terwijl in een omtrek van een kilo
meter rondom de Prins Hendrikkade de
straten werden afgezet voor alle ver
keer, verlieten de 60 nog aanwezige kra
kers de Prins Hendrikflats via een ge
heime uitweg. Achter bleven een tien
tal, door de krakers binnengehaalde
verslaggevers, die na binnenkomst van
de politie en enig heen en weer geschui
fel de flats ongehinderd konden verla
ten.
Buiten was tegen vijf uur een macht
van 450 marechaussees gearriveerd en
werden vier hoge kranen en twee hoog
werkers opgesteld De kranen werden
gebruikt om met manschappen gela
den containers op het dak te depone-
iSlot zie pag. 3 kol. 2)
GELDROP-De gemeenteraad van
de Brabantse gemeente Geldrop
heeft dinsdagavond beslist dat mi
nister-president Van Agt zal wor
den onderscheiden met het erebur
gerschap van zijn geboortedorp.
De gemeenteraad steunde het col
legevoorstel met 13 tegen 5 stem
men.
Tegen stemden de dHe leden van
respectievelijk de Partij van de Ar
beid. de Partij Politieke Radicalen
en D'66 en twee leden van de plaat
selijke Democratische Partij
De oom van de minister-president
moest zich van stemming onthou
den en twee raadsleden waren af
wezig. De heer Van Agt zal op 30
augustus zijn onderscheiding ln
Geldrop in ontvangst nemen.
AMSTERDAM - Agenten, gewapend met een waterkanon en een traangasgeweer
naderen hier in een vuilcontainer het dak van het inmiddels verlaten pand.
i Van onze parlementaire redactie)
DEN HAAG - Minister Albeda (sociale
zaken) gaat zijn lidmaatschap van het
Israël Comité Nederland opzeggen. Hij
wil het Comité verlaten omdat hij zich
niet kan verenigen met de felle aanval
van het Comité op een eventuele rege
ringsbeslissing de Nederlandse am-
AMSTERDAM - Leden van een arrestatieteam van de Amsterdamse politie voeren hier hardhandig een van de oproerKraai
firs af. tijdens gevechten na de ontruiming van het kraakpand aan de PH-kade
bassade van Jeruzalem naar Tel Avlv
te verplaatsen.
Het Comité heeft in een aantal dagbla
den een advertentie laten zetten, waar
in een toegeven aan de Arabische druk
om de ambassade te verplaatsen onder
meer een „beginselloze lafhartigheid"
wordt genoemd. Onder de tekst staan
de namen van het Comité van aanbeve
ling van het Israel Comité vermeld. Al
beda was er van tevoren van op de
hoogte dat zijn naam op dit lijstje zou
verschijnen en heeft het Comité ver
zocht zijn naam te schrappen.
Een woordvoerder van de minister
verklaarde, dat de advertentie geheel
buiten medeweten van de be winds-
•s GRAVENPOLDER - De 72-jarige me
vrouw J. Smeitink uit 's Gravenpolder
is dinsdagmorgen omstreeks vier uur
in het Bergzichtziekenhuis in Goes
overleden aan de verwondingen die zij
enige uren eerder had opgelopen toen
zij door twee stieren onder de voet
werd gelopen.
Mevrouw Smeitink wilde omstreeks
half een in de nacht van maandag op
dinsdag samen met haar ongehuwde
zoon met wie zij de boerderij aan de
Weeldijk in 's Gravenpolder bewoonde,
een aantal losgebroken stieren terug
drijven naar de wei waaruit de dieren
waren ontsnapt. Zij werd door twee
stieren omver gelopen en hierbij zwaar
gewond zij werd per ambulance over
gebracht naar het ziekenhuis in Goes
man in de krant is geplaatst. Albeda
kan zich volgens de woordvoerder
toch moeilijk als lid van de regering op
deze manier over een mogelijk kabi
netsbesluit uitlaten.
Niet opgezegd
Professor Albeda is ongeveer zes jaar
geleden tot het Comité toegetreden.
Toen hij minister werd had hij zijn lid
maatschap al moeten opzeggen, zoals
hij toen uit alle verenigingen en comi
tés is gestapt, waarvan hij als hoogle
raar lid was.
Volgens de woordvoerder Is het Albeda
echter geheel door het hoofd geschoten,
dat hij nog lid van het Israel Comité
Nederland was. Hij is dan ook vergeten
bij zijn toetreden tot het kabinet zijn
lidmaatschap aan de minister-presi
dent te melden. Nu hij op een pijnlijke
manier aan zijn lidmaatschap is herin
nerd. zal hij alsnog het Comité verlaten
De werkgroep Israël, het Israël Comité
en de Nederlandse Zionisten Bond heb
ben er bij de regering opnieuw op aan
gedrongen de Nederlandse ambassade
In Israël niet te verplaatsen van Jeruza
lem naar Tel Aviv. In een petitie, die
dinsdagmorgen door een delegatie van
deze organisaties in het Catshuis in
Den Haag werd aangeboden aan minis
ter Van der Klaauw van buitenlandse
zaken, staat dat Nederland 'niet mag
zwichten voor Arabische chantage'.
Indonesië
Een groep van 32 vooraanstaande In
donesische moslims, voornamelijk le
den van hel parlement, hebben dins
dag de Nederlandse regering verzocht
<Slot zie pag. 3 kol. li
PAGINA 15
start
Vermoedelijk pas kort voor de start,
van de Hulstcrse halve marathon zal
Plet Vonek met zekerheid weten of hij
In die thuiswedstrijd aan het vertrek
komt, Voorlopig weigert hij resoluut,
omdat de organisatoren nog altijd
goen startvergoeding hebben toege
zegd Het conflict dreigt wel degelijk,
hoewel dat door RKHAV wordt ont
kend
Nieuws uit Zeeland: 2. 5, 6,
en 9.
Binnen- en buitenland: 3.
Hen 13.
Opinie en achtergrond: 4.
Sport 15.
Radio en televisie: 16.
Financieel: 17.
De krakers en
de rechtsstaat
§De verwachte gewelddadl-
ge ontknoping bij de ontrui
ming van de 47 gekraakte
koopwoningen aan de Prins
Hendrikkade ln Amsterdam
bleef gisteren uit. De krakers
bleken op het laatste moment de con
frontatie met de politie niet aan te wil
len of durven? gaan. Terwijl de mobie
le eenheid, gesteund door marechaus
see en uitgerust met zwaar materieel
ten strijde trok alsof een zwaar verde
digd fort moest worden veroverd - ln
feite was dat ook zo - kozen de krakers
voor een vreedzame oplossing voordat
het geweld kans kreeg los te barsten,
slopen zy één voor één vla een gat ln de
muur uit het zwaar belegerde pand. Uit
eindelijk zegevierde het nuchtere ver
stand bij de groep krakers, maar wat zij
door dit 'gebaar' aan sympathie hoop
ten te winnen, verspeelden zij weer door
het optreden van de Illegale kraakzen-
der 'De vrije Keijser'. die krakers en me
destanders opriep tot verzet tegen de
politie. In verschillende straten van het
centrum werd tot ver in de avond ge
vochten tussen politie en op rellen be
luste jongelui. Het ging er dit keer min
der hard toe dan tijdens koninginne
dag. maar dat neemt niet weg. dat er
over en weer_toch weer vele gewonden
vielen en dat de materiële schade ook
nu weer beduidend was.
De rechtsorde zegevierde gisteren in
Amsterdam maar het gemak en de
nonchalance, waarmee krakers en op
rellen belust publiek telkens weer de
ordening van de samenleving trachten
te verstoren, vertoont trekken van
anarchie De krakers en hun sympathi
santen kunnen en willen zich kennelijk
niet houden aan de spelregels, die in
elke samenleving nu eenmaal moeten
gelden om chaos, onderdrukking en
rechteloosheid te voorkomen. Natuur
lijk is het hemeltergend, dat - zoals in
Amsterdam - tientallen, ln dit geval du
re en aantrekkelijke, woningen leeg
staan, terwijl de woningnood sommi
gen tot boven de lippen is gerezen. Jon
ge mensen, die met hun tweeën ln een
krot van twee bij twee moeten leven,
mogen zich terecht slachtoffer noemen
van een falend woningbouwbeleid. In
dit opzicht verdienen de meeste kra
kers medeleven, maar dat geldt zeker
niet voor de wijze waarop zij menen zich
te kunnen toe-eigenen, wat hen niet
toekomt.-'Het is mijn woning, nu ik er
woon.' verklaarde een kraker gister
avond met grote stelligheid In een tele
visie-interview. dat zondag was opge
nomen. Maar zo eenvoudig is het niet in
Nederland. We leven hier ln een rechts
staat. waar kraakacties niet kunnen
worden getolereerd. Dat aan het bevel
van de onafhankelijke rechter om de ge
kraakte panden te ontruimen, gevolg
moest worden gegeven, is voor wie ln
die rechtsstaat gelooft een voldongen
feit.
(Van onze correspondent)
WENEN - Terwijl de stakende haven
arbeiders in Polen de televisieoproep
van de Poolse communistische partij
leider Edvard Gierek om aan het werk
te gaan en gezamenlijk een uitweg te
zoeken uit de crisis, naast zich hebben
neergelegd, komen ook uit andere
Oosteuropese landen berichten over
onrust. Het aantal stakers in Polen
heeft zich binnen 48 uur tot ruim
100.000 verdubbeld.
De militante stakingsleiders ln
Gdansk, waar de harde kern zetelt en
van waaruit de stakingen worden ge
leid. hebben dinsdag hun eisenpakket
uigebreid van 16 tot 23 punten Zij vra
gen directe onderhandelingen met de
leiders in Warschau De Poolse presi
dent Henryk Jabionskl heefl zich in
middels aan het hoofd gesteld van een
regeringsdelegatie die zich in Gdansk
bevindt, maar nog niet met de stakers
heeft gesproken
Het Poolse regime staat intussen met
de rug tegen de muur Niet omdat de
stakers niet aan hel werk gaan maar
omdat het geconfronteerd wordt met
hel dilemma de gehate para-militaire
militie op de arbeiders los te laten en zo
de staking met geweld te breken, of het
gevaar te lopen dat de Russen hun kans
grijpen om te interveniëren
In Oost-Duitsland zijn twintig Russi
sche divisies gestationeerd, die samen
met Oostduitse troepen onaangekon
digde manoeuvres zijn begonnen Vol
gens goed inlichte diplomatieke krin
gen in Centraal Europa hebben de Rus
sen de Oostduitsers gevraagd zo nodig
als eerste een inval te doen. gericht op
de havens aan de Baltisclie kust. De
Sowjet-l'nie rekent in dat geval op dc
diep gewortelde haat van de Oostduil-
sers tegen de Polen vanwege de behan
deling van de Ooslduiters. die nog
steeds in het westen van Polen w onen.
Maar de Oostduitsers schijnen voor
alsnog weinig enthousiasme op te
brengen voor de Russische gedachte.
Dinsdagochtend zijn met vliegtuigen
en helicopters para militaire troepen
naar het nog altijd van de buitenwereld
afgesloten havengebied rond Gdansk
gebracht De stakers zelf tonen zich
nauwelijks onder de indruk hiervan Zij
hebben geen enkele voorbereiding ge
troffen voor een gewelddadige confron
tatie en benadrukken voortdurend dat
zij slechts in een geweldloze oplossing
van het conflict geloven
De stakingen hebben zich met alleen
langs de Baltische kust maar ook In het
binnenland dermate uitgebreid dat het
een grote vraag is of de Poolse rege
ringsleiders ae staklgsgolf met geweld
kunnen breken Intussen stort iedere
stakingsdag het land verder in de eco-
On
nomlsche crisis en gaan alleen al ln de
havens, waar geen schip wordt gelost of
geladen, miljoenen dollars aan voor Po
len zo broodnodige deviezen verloren
Erkenning
President Jablonski. vice-prcmicr Ta-
deus Pyka. het hoofd van de Poolse vei
ligheidsdienst en de plaatselijke com
munistische leiders hebben dmsd ag on
onderbroken overleg gepleegd Er zijn
evenwel nog geen onderhandelingen
gevoerd tussen de stakingsleiding en de
iSlot zie pag. 3 kol. 2t
'ndanks de vele bedenkelijke aspec
ten heeft het gebeurde ln Amsterdam
ook enkele goede kanten Wat gisteren
ook de motieven van de krakers zijn ge
weest. feit is. dat zij een gewelddadige
confrontatie met de politie uit de weg
zijn gegaan door vrijwillig het pand te
ontruimen. Al eerder hadden de kra
kers van hun vreedzame bedoelingen
blijk gegeven, door in de loop van de
morgen alle 'gooi en smijtwerk' van het
dak te verwijderen. Daaruit spreekt een
zekere handreiking naar de autoritei
ten Burgemeester Polak van zijn kant
houdt zich bij zijn toezegging, dat de
eigenaar van het pand twee maanden
de tijd krijgt om bewoners voor deze
huizen te vinden. Slaagt hij daar niet in.
dan zal de gemeente overgaan tot vor
dering. Met een dergelijke maatregel
wordt voorkomen, dat de huizen nog
maanden of zelfs jaren leeg blijven
staan. Voor de oplossing van het pro
bleem woningnood ln Amsterdam is
het niet meer dan een druppel op een
gloeiende plaat, maar het gemeentebe
stuur stelt er in elk geval een daad van
goede wil mee Meer dan ooit zal het
gemeentebestuur van de hoofdstad
zich realiseren, dat zijn woningbouwbe
leid dringend aan vernieuwing toe is.
Dat beleid eist een krachtige aanpak,
waarin geen plaats meer ls voor specu
lanten in huizen. Alleen al met een bete
re leegstandswetgeving ln de hand -
maar dat is een zaak voor 'Den Haag' -
kunnen knelpunten worden weggeno
men. Met name jonge mensen, die ln
groten getale naar Amsterdam trek
ken. hebben de grootste moeite, redelij
ke huisvesting te vinden. Amsterdam
telt niet minder dan zeventigduizend
woningzoekenden. En dat vijfendertig
jaar na de oorlog De gebeurtenissen
van gisteren in Amsterdam zijn een
schande voor de hoofdstad. Daar mag
geen misverstand over bestaan. Maar
een aantal van zeventigduizend wo
ningzoekenden ls evenmin iets. waar
Amsterdam trots op kan zijn.
Dim
GRONINGER GS-
LID DOET BEKLAG
BIJ MINISTER
GRONINGEN (ANP) - De Groninger
gedeputeerde mevrouw I Martens
heeft aangekondigd haar beklag te wil
len doen bij de minister van binnen
landse zaken over de gang van zaken
binnen het college van gs van Gronin
gen. Zij is verontwaardigd over hel
reit. dat de grootst mogelijke meerder
heid van het college bij een notitie
over de werkgelegenheid haar minder
heidsstandpunt niet wilde bijvoegen.
Zij acht dat inbreuk op de democrati
sche werkwijze van het college.