milieugroepen zien verharding acties industrielanden bouwen veel kerncentrales beslissing over bouw kan best worden uitgesteld' GEEN VOORBEREIDING PZEM GINJAAR KIEST NIET TUSSEN KOLEN EN URAAN VRIJDAG 18 JULI 1980 VLISSINGEN - De Provinciale Zeeuwse Energie Maatschappij (PZEM) beschikt bij Borssele over voldoende terrein om daar eventueel een tweede kerncentrale te bouwen. Dit deelde PZEM-directeur ir. M. D. Dalebout mee naar aanleiding van de in de derde energienota aangekondigde regeringsplannen. „Maar dat staat los van de al nu gepresenteerde nota van de regering. Over dat terrein beschikten we ook al in 1969". Vol gens de heer Dalebout is intern bij de PZEM nog geen enkele voorbereiding getroffen voor de bouw van een tweede kerncen trale, „Niet op papier, en er is nog geen paal in de grond". „Ook wij wachten de uitslag van de brede maatschappelijke discus sie af. Is het resultaat 'ja', dan moet eerst mijn bestuur daar op inhaken. Is het 'nee' tegen uitbreiding van de kernenergie, dan hebben wij als PZEM geen dubbeltje te veel uitgegeven". EcnNvoordvoerder van de actiegroep 'Strohalm' noemde het 'een goede zaak', dat de regering haar keuze voor drie extra kerncentrales nu zo duide lijk kenbaar heeft gemaakt. „Want hierdoor zal de strijd tegen kernener gie worden versterkt, iedere nieuwe kerncentrale levert een nieuwe actie groep tegen kernenergie op", aldus de woordvoerder. De Stichting Natuur en Milieu heeft geen enkel vertrouwen meer in de aan gekondigde brede maatschappelijke energiediscussie, nu het kabinet er blijkbaar niet in slaagt een stuurgroep samen te stellen, het tot stand komen van een laag-energiescenario fru streert en intussen wel een voldongen- feitenpolitlek voert. De Zeeuwse 'energie- en milieu'-gede- puteerde W. Don zei begrepen te heb ben dat de regering nu in feite het ASEV. het Algemeen Schema Energie voorziening, ingetrokken heeft met het presenteren van de nota energie beleid. „En wat gebeurt er nu met de normering betreffende afstanden en bevolkingsdichtheid uit dat ASEV? Op grond van die normen hebben de Staten in oktober 1977 duidelijk 'neen' gezegd tegen een tweede kerncentrale ln Zeeland, als die normen zouden wor den gewijzigdDit nog afgezien van het feit dat Zeeland voor de eigen energie voorziening geen behoefte heeft aan een tweede kerncentrale. De Provinciale Staten hebben toen bij hun stellingname mede betrokken de overwegingen van het regeerakkoord dat de kernenergie niet zou worden uitgebreid, alvorens er een oplossing was voor het afvalprobleem. En de hui dige Staten achten dit nog een essen tiële voorwaarde. Ook voor het huidi ge college van Gedeputeerde Staten is dit nog uitgangspuntaldus de gede puteerde. passing van kernenergie heel zorgvul dige studie. In een reactie op de kerne nergienota van het kabinet zegt het NCW: „In dit stadium zijn wij geen voor- of tegenstanders van uitbreiding van die toepassing. Waar het om gaat is een zo goed mogelijke benutting van alle vormen van energie, die op maat schappelijk verantwoorde wijze toe pasbaar zijn of zullen worden". vakbeweging verharding bundeling De heer Don besloot: „Persoonlijk vind ik het een goede zaak dat de rege ring in dit deel van de Nota Energie beleid zegt dat de bundeling van alle bestaande kerncentrales in een mono polieorgaan - los nog van het gebeu ren vanwege de Commissie Concen tratie Energiebedrijven - wenselijk is. Het is ook een goede zaak dat de regering zegt hierover zelf contact met de lagere overheden te zullen op nemen. Dit is van groot belang voor niet alleen tariefvaststellingen, maar ook voor hel bepalen van vestigings plaatsen". Burgemeester drs. G C G. van den Heuvel van Borsele vond het wat voor barig van de regering, nu al over vesti gingsplaatsen voor nieuwe kerncen trales te spreken. „De regering moet zien eerst de maatschappelijke discus sie over kernenergie, die nog niet ge structureerd is. op gang te krijgen Het noemen van vestigingsplaatsen legt al een bepaalde druk. een bepaalde be lasting op het genoemde gebied. Er moet uiteindelijk nog bepaald worden of het nu kolen-, olie- of kernenergie wordt voor de toekomst. Pas dan kun je over vestigingsplaatsen gaan pra ten. Ik acht dat nu nog prematuur", aldus de burgemeester. Woordvoer ders van de milieuorganisaties waren mede in verband met vakanties don derdag voor commentaar onbereik baar. „De aankondiging van het kabinet dat er in de toekomst drie nieuwe kerncentrales in Nederland bij nice- ten komen, zal de strijd tegen kern energie verharden", meent woord voerder Ruud van der Colk van de Vereniging Milieudefensie. Namens de anti-kernenergiebeweging zegt hij het onbegrijpelijk te vinden dat het kabinet voor uitbreiding van het aan tal kerncentrales kiest, terwijl de dis cussie over de huidige twee nog in volle gang is. Milieudefensie vindt het triest dat de Brede Maatschappelijke Discussie niet zal gaan over net totale energiebe leid. De Vereniging verwijt het kabinet de discussie over kernenergie te mani puleren. waardoor alleen nog maar te praten valt over het aantal nieuwe kerncentrales. „Als het waar is dat de keus voor kernenergie al is gemaakt, haken wij wat betreft die Maatschap pelijke Discussie af', aldus Van der Colk. Het Landelijk Energie Komitee (LEK) zegt in een reactie, dat het de werkelij ke bedoeling van de zogenaamde bre de maatschappelijke discussie over kernenergie is om het verzet tegen kernenergie te breken. De 'argumenta tie' van de regering voor de bouw van drie nieuwe kernenergiecentrales be vestigt dit: „De regering zegt dat het nu eenmaal niet anders kan en de Ne derlandse bevolking heeft dat maar te accepteren". Dc FNV heeft nog geen mening over de uitbreiding van het aantal kerncen trales in ons land, aangezien zij het derde deel van de energienota eerst nog moet bestuderen. Maar volgens een woordvoerder heeft dc FNV zich tot dusverre op het stand punt gesteld dat er niet méér kerncen trales mogen komen dat daarover dan ook nog geen besluiten mogen worden genomen, voordat er waterdichte garanties bestaan voor het oplossen van de problemen rond de opslag van het kernafval en de veiligheid van de centrales. Bovendien zal het zoeken naar andere mogelijkheden van ener gie moeten worden gestimuleerd. Ook het CNV deelt dit standpunt. Hoewel de FNV niet zo gelukkig is met de huidige opzet van de bred§ maat schappelijke discussie, zal zij daaraan wel meedoen. Voor het CNV is het niet mogelijk om nu al met een standpunt te komen over de nota. In de komende maanden zal het CNV. aldus een woordvoerder, er uitgebreid over discussieren en na afloop daarvan een standpunt bepa len. Dat standpunt zal het CNV tijdens de brede maatschappelijke discussie inbrengen. d'66 Het kamerlid Lambers-Haquebard (D'66) noemt het derde deel van de energienota in strijd met het regeer akkoord. Daarin slaat dat zonder een aanvaardbare oplossing voor de op slag van radio-actief kernafval het aantal kerncentrales niet mag. wor den uitgebreid. Opslag in zoutkoe- pels, zoals het kabinet die voorstaat, is geen aanvaardbare oplossing, al dus mevrouw Lambers. Zij vindt dat de nota de kans op het welslagen van de brede maatschappelijke discussie erg verkleint. werkgevers Het Verbond van Nederlandse Onder nemingen iVNO) vindt het een goede zaak dat de regering de maatschappe lijke discussie over energie ingaat met een duidelijke standpuntbepa ling, aldus de werkgeversorganisatie in een reactie op de kernenergicnota. Hiermee geeft de regering de discussie concrete inhoud en wordt tevens be reikt dat in deze discussie alle vormen van energie een rol zullen spelen. Het VNO is ervan overtuigd dat dit laatste noodzakelijk is om de continuïteit van de energievoorziening niet in gevaar te brengen Volgens het Nederlandse Christelijk Werkgeversverbond (NCW) vereist doorgaan met uitbreiding van de toe- Tijdens de persconferentie v i n r de ministers Beelaerts van Blokland volks huisvesting en ruimtelijke ordening en Van Aardenne economische zaken PZEM-bebouwing in Borssele Minister Ginjaar zei er moeite mee te hebben kolen en uraan met el kaar te vergelijken, omdat ze als brandstof totaal verschillend zijn. De bewindsman probeerde het toch en kwam tot de conclusie dat het gebruik van kolen op dit mo ment maatschappelijk wordt geac- cepteerd. Hij betwijfelde of dat het geval is met kernenergie. „Mar dat kan veranderen als de uitkomsten van allerlei nog lopende onderzoe ken bekend zijn", voegde de minis ter eraan toe Het stoken van electriciteitscen- trales met kolen of olie zal volgens Ginjaar altijd luchtverontreini ging tot gevolg hebben. Zelfs wan neer de technieken om rookgas te zuiveren volledig zijn ontwikkeld. Kernenergie is dan weliswaar een schone brandstof, maar de kans dat er geen calamiteiten zullen plaats vinden is niet nul, aldus de minister van volksgezondheid en milieuhygiëne. De afvaiproblematiek van kolen baarde minister Ginjaar grote zor gen. Toch zei mogelijkheden te zien om de hoeveelheid afval te beper ken en vervolgens milieuhygië- nisch verantwoord op te slaan. Gin jaar: „Kolenafval is beheersbaar. Kemsplitsingsafval mag daarente gen alleen opgeborgen worden op van het leefmilieu geïsoleerde plaatsen. Een groot aantal factoren over die opslag is niet bekend. Wat moet je doen als je nog niet weet hoe je het doen? Dan moetje afval bovengronds opslaan met alle vei ligheids-, bestuurlijke en maat schappelijke problemen van dien." Ginjaar liet weten vast te willen houden aan het CDAWD-regecr- akkoord. Daarin staat dat eerst de afvaiproblematiek moet worden opgelost alvorens het gebruik van kernenergie kan worden toege staan. Het regeringsstandpunt dat cr twee nieuwe kerncentrales in de Noordoostpolder en één bij Bors sele moeten worden gebouwd, is dan ook nog voorlopig. De keuze voor kernenergie zal die nen als uitgangspunt voor een Bre de Maatschappelijke Discussie. Die discussie moet begin volgend jaar van start gaan en zal twee jaar duren. Daarna bepalen regering en parlement definitief of tot de bouw moet worden overgegaan. Wanneer inderdaad tot een uitbreiding van het aantal kerncentrales wordt be sloten, zal de eerste nieuwe centra le pas in de eerste helft van de jaren negentig gaan draaien. Minister Van Aardenne van econo mische zaken benadrukte gisteren op de persconferentie dat liet tota le energiebeleid inzet is van de maatschappelijke discussie. Hij ontkende dat alleen nog maar kan worden gepraat over het aantal nieuwe kerncentrales. Volgens hem is het voorlopige regerings standpunt gebaseerd op wat er momenteel onder de bevolking leeft PZC/opinie en achtergrond |)D linister Ginjaar van Volksgezondheid en Milieuhygiëne blijkt zich zeer terughoudend op te stellen tegenover de plannen van het kabinet om in Nederland drie nieuwe kerncentrales te bouwen. Tijdens de presentatie van het derde deel van de Energienota gisteren in Den Haag liet de be windsman doorschemeren meer voor met kolen gestookte electriciteits- centrales te voelen. Volgens hem zijn de problemen die het gebruik van kolen met zich meebrengen beter te beheersen dan die van de kernenergie. Officieel stelde Ginjaar zich op het standpunt dat vanuit zijn ministerie geen duidelijke voorkeur voor uraan of kolen bestaat. I (door BroerBouwe Scholtens, redacteur van ,f)e Ingenieur „Het is mogelijk om de beslissing over het bouwen van elektri-En citeitscentrales op z'n minst nog tien jaar uit te stellen". Deze w krasse uitspraak deed ir. P. Koppenol, technisch manager bij Shell Nederland Raffinaderij, op een symposium over warmte* ïë-i kracht-koppeling in Amsterdam. In plaats van deze centrales moet er volgens Koppenol bij de industrie zelf ongeveer 4001 Megawatt (MW) aan warmte-kracht-eenheden worden gein. stalleerd, qua vermogen ongeveer gelijk aan vier kerncentra les. Warmte-kracht-installaties wekken Deze mooie bespiegelingen over as ss] elektriciteit op. maar maken tegelij kertijd een grote hoeveelheid bruikba re warmte (stoom), die in de industrie zelf kan worden gebruikt. De opgewek te elektriciteit kan voor een deel wor den geleverd aan het landelijke elek triciteitsnet. Veel bedrijven hebben stoom nodig bij produktleprocessen. Deze stoom wordt over het algemeen bij het bedrijf zelf gemaakt. Het ge bruik van warmte-kracht-installaties kan een energiebesparing opleveren van ongeveer 30 procent vergeleken bij het opwekken van elektriciteit en stoom in gescheiden installaties, Des kundigen schatten dat de industrie in Nederland zoveel stoom nodig heeft, dat zeker voor 4000 MW aan warmte kracht-installaties kan worden geïn stalleerd. (Waarschijnlijk ligt deze hoeveelheid nog enkele duizenden MW hoger). allemaal mogelijk is roepen direct 6 Kt vraag op waarom het dan nu nog ran *es gebeurt. De reden hiervoor is eigent# iïeI vrij eenvoudig aan te geven. De indm- trie die met warmte-kracht-instalb. ties elektriciteit opwekt en deze m het landelijke net levert krijgt hier voor een bepaalde vergoeding. Den vergoeding is gelijk aan de brandstol kosten die de elktriciteitsbedrjm «e hadden moeten uitgeven, wanneer it ze dezelfde elektriciteit hadden mot ten leveren. prijs De elektriciteitsprijs die de corns- ment nu moet betalen is in principes tweeën te splitsen. Een deel waarinde brandstofprijs is verwerkt en eended waarin de investeringen zijn ra- werkt die moeten worden de elcktriciteitseenheden te instate ren. De elektriciteitsbedrijven zeggen nu tegen een individucel bedrijf, dal! een warmte-kracht-inslallatie gaal installeren, dat als deze uitvalt dt| elektriciteitsbedrijven daarvoor ia de plaats direct een eigen installatie moeten kunnen inschakelen om tod] te zorgen dat de Nederlandse consc- ment elektriciteit krijgt. Vandaar dat in de prijs die de industre voor de geleverde elektriciteit kr.ir, alleen de brandstofkosten zijn ver- werkt. Tegen een individueel bednjfssl dit een redelijk argument, maarvosj het Installeren van warmte-kracht- eenheden bij een groot aantal verschil- j lende industrieën gaat deze redene- ring nauwelijks op. Het zou ai te gei j zijn te veronderstellen dat al deze een heden tegelijktertijd uitvallen eenvoudig rekensommetje zou al kun-1 nen uitwijzen wat de kans daarop zal' ren zeventig nog een zeer grote stijging zijn. Zaak is dan ook zo gauw mogelii helft Met die 4000 MW opgesteld vermogen zou het in principe mogelijk zijn ge weest om de helft van de hoeveelheid elketriciteit te leveren, die in de afge lopen winter nodig was. In de koudste periode van 1979 was nl. maximaal 9J00 MW aan elektriciteitsvermogen nodig. In de zomer van 1979 was dit aanzienlijk lager en werd slechts een vermogen van minimaal 3500 MW af genomen. In totaal staat in Nederland 15.000 MW aan elektriciteitsvermogen opgesteld, verdeeld over verschillende centrales. Een gedeelte hiervan (ca 3000 MW) is nodig om tijdelijk onderhoud- en repa ratiewerkzaamheden te kunnen uit voeren. Over blijft ongeveer 3000 MW aan vermogen, dat in 1979 niet nodig is geweest. De reden voor deze slechte planning is dat in het begin van de ja- te zorgen dat de industrie een bete? prijs krijgt voor de door haar gelev elektriciteit. Hierdoor wordt het melijk voor deze industrie intei om energiebesparende kracht-installaties te installeren. van het elektriciteitsverbruik werd verwacht Mede door de economische achteruitgang is dit niet gebeurd. Het probleem bij de planningen van elektriciteitscentrales is dat wanneer wordt besloten dat een grote centrale nodig is. er ongeveer 10 jaar overheen gaan voordat de centrale de eerste elektriciteit aan het landelijk net kan leveren. Verandert nu de verwachte stijging van het het elektriciteitsver bruik gedurende deze 10 jaar, zoals in Nederland in feite is gebeurd, dan kan de planning moeilijk worden veran derd. Het resultaat is dat er dan onno dig veel elektrischvermogen staat op gesteld. Een goede planning, die toch uiters flexibel moet zijn, is noodzake lijk. Het teveel opgestelde vermogen maakt dat in de komende jaren geen centrales behoeven te worden ge- bouwd ten behoeve van uitbreiding of komende 'jarerTjuist"vanuit de"ove- V.Ü'. jilt' li- omzet Een ander probleem is, dat als veel industrieën zelf de benodigde elektri citeit gaan opwekken, de omzet van dc elektriciteitsbedrijven daalt Dit' betekent dat, als de elektriciteitsbfr drijven dezelfde winsten willen nu- ken als altijd (waarvan een gedeelte naar de betreffende gemeente gaatldt elektriciteitsprijs omhoog moet. Een redenering waar ook de minister van economische zaken Van Aardens nog onlangs mee dreigde. Als nu de vervanging van versleten produktie- vermogen. besparing De SEP (Samenwerkende Elektrici- teits Producenten) ziet hierdoor ook niet in waarom nu bij de industrie zonodig nog meer vermogen moet worden geinstalleerd, ook al levert het voor Nederland als geheel een energiebesparing op. heid een stimulerend beleid wordt ge voerd door subsidies, door de elektra! teitsbedrijven te dwingen een redelij- ke vergoeding voor de geleverde elei- triciteit te geven dan kan binnen llh 15 jaar 4000 MW aan elektriciteitsver- mogen worden opgesteld. Dit bete a kent dan dat de beslissing over de dis geplande kerncentrales van elk onge veer 1000 MW, die voor 1984 moet va- den genomen, kan worden uitgesteld gj{ Hiermee kan dan meteen de „brtó Zoals gezegd kan de komende tien jaar maatschappelijke discussie" in detjd worcjen opgeschoven, maar ook bear worden gevoerd. giebesparing van 4 miljard kubieke Nu is het nog zo, dat als cr net dimt ongeveer 4000 MW worden opgesteld aan WK-eenheden, waarmee een ener- meter aardgas per jaar kan worden be reikt. Op basis van de huidige gasprij- duidelijk antwoord uit de „brede maatschappelijke discussie", er rui zen levert dit een voordeel op van rond gens dc regering in ieder g'eval moet de 1 miljard gulden op de betalingsba- worden begonnen met het bouwen lans, iets wat Nederland macro-econo- van één kerncentrale. Deze stok ach- misch gezien goed kan gebniiken, Om ter de deur geeft diegenen die aan de 4000 MW aan WK-installatles te instal- - leren is een investering nodig van on geveer vier a vijf miljard gulden. Hier mee kan naar schatting ccn werkgele- genheid worden gecreëerd voor 25.000 dan te bedenken dat nog helemail a 30.000 man per jaar. geen beslissing nodig discussie meedoen niet bepaald liet idee dat de discussie enige zin heeft, het antwoord ligt nl. al klaar ou- geacht de uitslag van de discussie-fu Hot, 1 n L- on Ho# n e hpIpfflSll Sen m KS- De voornaamste industrielanden zijn alle in meer of mindere mate af hankelijk van kernenergie voor hun elektriciteitsvoorziening. Al met al willen de zeven voornaamste met ons land vergelijkbare landen omstreeks 1990 ruim 360.000 McgaWatt vermogen uit kernenergie opwekken. Van dit geplande vermogen nemen de Verenigde Stalen ruim de helft voor hun rekening Nederland zou. Indien de plannen van het kabinet doorgaan, dui delijk in de achterhoede terechtkomen met ruim 3000 MW. Zelfs Belgie zal ster ker afhankelijk worden van kernener gie. Onze zuiderburen denken aan een totaal vermogen van 5500 MW Net als in Nederland bestaat in vrijwel alle landen een fors verzet tegen het ge bruik van kernenergie Maar in een land als België begint het verzet tegen de bouw van kerncentrales pas. terwijl Zweden al een stuk verder op de weg van de inspraak van de bevolking gevorderd is eerder dit jaar kozen de Zweden in een referendum voor voltooi ing van het huidige bouwprogramma, dat twaalf centrales omvat. verenigde staten De VS hopen dat omstreeks 1990 kern energie kan voorzien in ongeveer 20 procent van de totale eleciriciteitsbe- hoelte. of in totaal 182.020 MW. De be staande kerncentrales leveren reeds ruim 50.000 MW. gebouwd worden mo menteel centrales met een totale capa citeit van 95.000 MW, terwijl er nog eens 35.500 gepland is Na het ongeval met de kerncentrale van Harrisburg in maart van het vorig jaar. kondigde de Amerikaanse regering een bouwstop af. Deze is inmiddels opgehe ven. Al voor het ongeluk van Three Mile Island nam de weerstand tegen kern energie toe. Omdat het land slechts be schikt over weinig olie- en gasvoorra den en veel uranium bezit, zet de rege ring-Carter de plannen toch door. belgië Ook in België wordt een dergelijke ar gumentatie gebruikt. De regering van onze Benelux-partner hoopt dat om streeks 1985 ongeveer de helft van de electriciteitsbehoefte uit kernenergie komt. Momenteel beschikt het land over centrales met een totale capaci teit van 1650 MW. onder constructie: 3800 MW. In tegenstelling tot vrijwel alle andere landen heeft België geen plannen voor de bouw van nog meer centrales. Op dit moment leveren de kerncentra les al ruim een kwart van de totale vraag naar electriciteit Daarmee bezit België het hoogste aandeel aan nu cleair vermogen in Europa. Ook de slechte economische situatie waarin het land verkeert maakt volgens de re gering een uitbouw van het kernener gieprogramma noodzakelijk. west-duitsland Net als in vele andere westerse landen is Wcst-Duitsland pas laat overgegaan op de bouw van kerncentrales, maar binnen enkele jaren liepen onze ooster buren de bestaande technologische achterstand ten aanzien van landen ais de Verenigde Staten en Frankrijk in. De BRD heeft nu centrales met 8810 MW in gebruik. Nog eens 9380 MW is in aanbouw, terwijl 8380 MW gepland is. De Bondsrepubliek kent een kleine, maar luidruchtige kern van nucleaire tegenstanders. Dit verzet, dat net als in ons land tot vertraging met de afhande ling van de procedures leidde, heeft tot gevolg dat het programma niet zo snel kan worden uitgevoerd als de regering van plan was. Het energiebeleid was er in 1973 opge richt dat in 1980 zo'n 20.000 MW uit kernenergie geleverd zou worden. Nu rekent de regering er echter op dat pas omstreeks 1985 de grens van 15.000 MW overschreden wordt. West-Duitsland wil in totaal komen tot zo'n 26.000 MW „kern-electriciteit". -- frankrijk Van alle Europese landen heeft Frank rijk het meest ambitieuze kernenergie programma. Al in 1985 wil het land voor 55 procent van de electriciteits- voorzicning gebruik maken van kern energie. Op dit moment ligt dit op cir ca 15 procent. Frankrijk wil vooral ge bruik gaan maken van snelle-kweek- reactoren, waarvan dc eerste commer ciële reactor (de Super Phénix) in 1983 in gebruik moet worden genomen. Ook in Frankrijk lijkt de oppositie te gen kernenergie nog gering, zodat het bouwprogramma van de Franse rege ring realiseerbaar lijkt. Toch groeit ook bij Marianne de weerstand. Voor Frankrijk geldt overigens hetzelfde als voor de VS importeur van olie en gas (o.a. uit Nederland) en beschikkende over een niet geringe eigen uraniumre- serve. Op dit moment heeft Frankrijk 8240 MW al in gebruik. Nog eens 39.215 MW zijn onder constructie, terwijl 9115 MW gepland zijn. Deze ruim 56.000 MW is meer dan het dubbele van welk ander Europees land dan ook. groot-brittannië Vergeleken bij Duitsland en Frankrijk behoort Groot-Brittanniè. dat be schikt over grote olievoorraden, tot de kleine kernenergielanden. In totaal wil het land van Margaret Thatcher komen tot 11.780 MW electriciteit uit kernenergie. Daarvan is reeds 8080 MW gerealiseerd. Nog eens 3700 MW is in aanbouw, terwijl er geen nieuwe cen trales gepland zijn. Toch heeft het land de oudste civiele nucleaire traditie, want al in 1956 kwam de eerste commerciële kernreactor in gebruik. De oppositie tegen de rege ringsplannen neemt sterk toe, want on langs is besloten het aantal kerncentra les uit te breiden. Momenteel leveren de centrales zo'n 12 procent van de totale electriciteitsbehoefte. Dit moet in het jaar 2000 gestegen zyn tot zo'n 45 pro cent. zweden Ook Zweden was een van de landen waar het eerst atoomsplitsing als bron van energieopwekking werd gebruikt. Maar momenteel is het land vooral be kend vanwege het gedisciplineerde en met goed gevolg uitgevoerde referen dum over de uitbouw van het kerncen traleprogramma. Het land zal nu het oorspronkelijke twaalf reactoren pro gramma voltooien. Momenteel is er al zo'n 3700 MW in ge bruik en worden er nog centrales mei een totale capaciteit van 4650 MW ge- bouwd. Nog eens 1060 MW is geplant Indien het gehele programma uitge voerd wordt beschikt het land over vol doende centrales om te voorzien in 15 procent van de verwachte behoefte naar electriciteit. Ook voor Zweden geldt dat het land over een grote un- niumvoorraad. japan Japan wil in totaal 20.430 MW uit kerfr energie. Nu al beschikt het land over 14.520 MW. In aanbouw zijn centrales met in totaal 5610 MW. terwijl nogeens 300 MW gepland is. Het land is voor haar olie- en gasvoorziening volledig van import afhankelijk. De nieuvrt centrales zullen vooral snelle kwee»- reactoren zijn. De bestaande kerncentrales leveren® al 20 procent van de totaal benodig® energie. Later, in 1990, moet dit zo'n procent worden. Japan beschikt voos. over eigen verrijkings- en opweMpnïg - installaties. maar moet het benoog* uranium invoeren.

Krantenbank Zeeland

Provinciale Zeeuwse Courant | 1980 | | pagina 4