ELLENDE
de zon tegemoet
via de autoroute
trefpunt beaune
casino vijftig jaar
met piet plezier op pad
's werelds duurste poppenhuis
PZC/zaterdagkrant
RELAIS DE BE AUNE - Vrijdagmiddag 12 uur. „Ik heb net getankt. Zegt die knaap tegen me: 150
franc monsieur. Omgerekend in Nederlands geld is dat wel effe 75 piek. Ik zeg tegen die kerel met
dat uitgestoken handje: ik wil je benzinepomp niet kopen, hoor. Ik kwam gewoon even een volle
tank halen. Joh, wat een prijzen hier. Een litertje benzine kost hier f 1,75. Het lijkt wel of je bij de
juwelier binnenstapt".
In sappig Amsterdams vertelt gemeente-opzichter Pommerel uit Lelystad over een andere
tegenvaller: „We zijn kwart voor twee vrijdagmorgen vertrokken. Na een uurtje of twee rijden
vraag ik aan mijn vrouw om een lekker Hollands bakkie koffie. Wat denk je: staat de thermosfles
thuis nog op het aanrecht. Nu zijn we overgeleverd aan die smerige Franse bruine prut. Dat
noemen ze hier ook koffie".
Pommerel zal het moeten doen met de
broodjes, appels, eieren en kippe-
boutjes uit de koelbox die zijn vrouw
niet ls vergeten in de auto te laden Ze
zijn op weg naar een camping in het
Spaanse Salou. gelegen op 1800 auto
snelwegkilometers van Lelystad Te
gen de avond zal hei, gezin met zoon
(16) en diens vriend een parkeerplaats
opzoeken om er in de tent op een gras
strook te overnachten. Dat is goed
koop. Vliegen is hen te duur geworden,
maar ook een kampeervakantie per
auto kan. als je er niet op let, in de
papieren lopen, meent de familie.
Nu zal dat wel meevallen, want de
ambtenaar laat ons weten dat hij over
een „gezonde Hollandse koopmans
geest" beschikt. De afgelopen twee
jaar heeft hij bij het vertrek uit Span
je zijn tent aan Spanjaarden ver
kocht. „Ze staan te dringen. Tenten
zijn daar hoog in prijs. Tijdens de
vakantie komen op de camping opko
pers naar je toe om alvast de koop te
sluiten". Fijntjes voegt Pommerel er
aan toe: „Je doet ze een plezier en je
verdient er ook nog wat aan".
De twintig minuten rust zit er op.
Moeizaam kruipt moeder Pommerel
uit de berm overeind. Voordat ze aan
de duizend kilometer die ze nog in het
vooruitzicht hebben beginnen, dweept
de zoon nog even bij ons met zijn clu
bliefde voor Ajax. Dan spurt de met
Ajax-vlaggetjes uitgedoste auto de
snelweg weer op.
grote trek
gesneuveld
mag je in Nederland snel varen", zegt
hij licht verbitterd. „Voor de Spaanse
kusten kan ik me tenminste uitleven".
duur
Als de benzineprijzen volgend jaar
nog hoger zullen zijn is het met de
vakantiepret in het buitenland voor
de Culemborgse families Blijenberg
en Van der Heiden gedaan. „Ze kun
nen het bij de VW in ons land mooi
vertellen", zegt Van der Heiden, ter
wijl hij zich in het waterige zonnetje
boven de streek Bourgondiè koestert.
„We moeten thuis op vakantie gaan,
zeggen die klanten. Ja, lekker in de
stromende regen. Maar zelf gaan ze
twee keer per jaar naar het buiten
land. Wordt het allemaal nóg duur
der, dan zijn we toch wel genoodzaakt
een volgende keer thuis te blijven.
Man, het is toch allemaal niet meer te
betalen".
En zo als het ons nog vele keren meer
zal overkomen zijn we in het Franse
departement Cote d'Or, waaraan
We gaan maar eens bij de lange rijen
wachtende auto's voor de benzine
pompen kijken. Op weg ernaar toe
zien we vier kinderen van een Neder
lands gezin gehurkt in de glibberige
olievlekken van de parkeerplaats zit
ten. Op de trottoirband van een ver
keersgeleider staan zes kopjes. Een
vrouw komt uit een caravan en
schenkt vers gezette koffie uit.
Bij een van de pompen stelt een Neder
lander de tongval van een Fransman
op de proef. Een vaantje met ..FC Gro
ningen" op de ruit van een caravan ge
plakt is de aanleiding voor deze taaloe
fening. Bekkentrekkend en vele keren
een scherpe „G" door de keel raspend,
probeert de Groninger, bijgestaan
door vrouw en twee zonen, de pompbe
diende het voor hem nauwelijks uit-
spreekbare woord te laten zeggen. Als
de tank vol zit geven beiden het op.
Uit de gesprekken die we die middag
met veel Nederlandse automobilisten
hebben, wordt duidelijk waarom zij
aan de Grote Trek naar het Zuiden zijn
begonnen. Een vliegvakantie is te prij
zig en het gnllige weer ui eigen land te
riskant om zelfs maar van een droog en
zonnig etmaal verzekerd te zijn. Voor
een zonnig verblijf aan de Franse en
Spaanse kusten hebben degenen met
een beperkt vakantiebudget veel over,
heel veel zelfs. De meeste vakantie
gangers staat slechts één doel voor
ogen: zo snel en zo goedkoop mogelijk
op de plaats van bestemming arrive
ren.
taco slagter
Beaune nog net grenst, weer terug bij
de vaderlandse politiek. Want Blijen
berg en Van der Heiden oreren tegen
het plan van minister Wiegel in het
vakantiegeld te snoeien. Dat vinden ze
toch te knots. Hoe moeten we dan nog
op vakantie, vragen ze ze zich met hun
vrouwen vertwijfeld af?
Misschien dat de vindingrijkheid van
de vrouwen die ze dit jaar aan de dag
hebben gelegd tegen die tijd helpt. Ter
vermaak van de kinderen hebben de
moeders canvas zakken met vakken
op maat van een autostoel genaaid. De
oranje gevallen hangen aan de leuning
van de voorstoelen. In de vakken zit
ten spelletjes, snoep, boekjes etc. Op
die manier hebben de kinderen alles
geordend bij de hand om de lange au
torit te kunnen uitzitten. „Wie toch
nog lastig is", zegt vader Van der Hei
de gekscherend, „zet ik er onderweg
uit". De limonadeflessen worden weer
zorgvuldig opgeborgen en de gezinnen
vervolgen hun reis.
zitvlees
Hongerig van het gedrentel langs de
tientallen Nederlanders op de gigan
tische parkeerplaats van Beaune eten
we een hap in een van de twee self
service restaurants. Aan weerszijden
van de snelweg ligt er een.
Op het moment dat we naar binnen
lopen, rond zeven uur, stoppen drie
Nederlandse bussen voor het restau
rant. Het is de lijndienst tussen de gro
te steden en de Spaanse Cnsta Brava.
Afhankelijk van waar je in ons land
vertrekt kost een retourtje gemiddeld
265 gulden. Goed zitvlees vereist, want
behoudens enkele korte stops, gaat
deze monsterrit in een keer door naar
je vakantiebestemming.
De passagiers, onder wie twee bejaar
de vrouwen, stromen het restaurant
binnen. Zichtbaar aangedaan door 750
kilometer autosnelweg staan ze bij de
self-service in de rijVan de pittige prij
zen voor bijvoorbeeld het achtste deel
van een Frans kaasje (drie gulden), een
even duur bakje yoghurt of de 18 gul
den voor een homp gegrild taai vlees,
een grote portie slappe, vette friet en
ondefinièrbare waterige groente kij
ken weinigen op. Blijkbaar heeft de
vermoeidheid het prijsbewuste in
stinct van de Nederlander uitgescha
keld.
Waf wij op weg naar Beaune al hebben
ervaren in vele andere eetgelegenhe-
den langs de zuidelijke route wordt
hier nog eens bewaarheid: het is er
duur en het voedsel is er op z'n Hol
lands gezegd niet te vreten. Met de on
der deze goudmijnen gelegen toiletten
is het al even treurig gesteld. Voor een
franc (50 cent) moeten mannen op een
voor de urinoirs gelegen schimmelige
rubberen mat staan om er een plas te
kunnen doen. Een ondraaglijke geur
wekt daarbij braakneigingen op. Hoe
het op de vrouwenafdeling is valt te
raden.
Buschauffeurs Louis en Mark uit
Noord wijk vragen zich dan ook af
waarom de toeristen deze ongemak
ken langs de kostbare tolwegen op de
koop toenemen. Louis. „De meesten
hebben hun huis achter de wagen han
gen. Je hebt toch vakantie. Dus alle
tijd van de wereld. Neem de provincia
le wegen. Zoek tegen de avond een ge
zellige camping. Het barst langs deze
wegen van goedkope maar uitsteken
de eethuisjes. En sleepje geen caravan
achter je aan, pik een hotelletje en rust
Voor de familie De Leeuw uit Haar
lem pakt de eerste vakantiedag ook
anders uit dan verwacht. In vier au
to's op reis gegaan, maar als ze de
pleisterplaats in Beaune aandoen zijn
er nog twee over. Terwijl de blikjes
cola uit de met levensmiddelen volge
propte kofferbak rond gaan, vertelt
vader De Leeuw waar de rest van de
familie is „gesneuveld". „Eén wagen
zijn we al in België kwijt geraakt, de
ander voorbij Parijs. God mag weten
wat er aan de hand is. Wel heb ik in
m'n spiegel gezien dat de wagen van
m'n zwager op de snelweg achteruit
reed, terug naar de benzinepomp. Ver
moedelijk heeft hij vergeten de benzi
nedop er op te doen of hij heeft er z'n
geld laten liggen. Ik weet het niet".
De Haarlemmer is van beroep vracht
wagenchauffeur. Toch verkiest hij een
kampeervakantie met de auto boven
die van een comfortabele vliegreis met
hotelaccommodatie. „Dat is allemaal
veel te duur", zegt hij zichtbaar ver
moeid. En: „Niks voor mij om me in het
keurslijf van een hotel te laten stop
pen. Het eten is er meestal slecht en ik
lust het vaak niet". De auto puilt dan
ook niet voor niets uit van de pro
viand Stapels oude roddelblaadjes
voor dames en heren liggen op de do
zen etenswaren
Aan de auto van de zoon hangt een
speedboot. We vragen of dat niet lastig
rijden is. Het antwoord luidt ontken
nend. De boot gaat volgens de zoon
mee omdat je er in Holland al bijna
niks mee man Uitrichten Ncrncvs
P A N J E
Wegenkaarten kunnen maar moeizaam bijhouden wat er zoal in Frankrijk aan
grote en kleine 'Autoroutes' en autowegen jaarlijks tot stand komt. Deze kaart
geeft het laatste overzicht van de voor uw vakantie ter beschikking staande
'Autoroutes' en autowegen, met hun namen en wegnummers volgens de nieuwe
indeling. Voor velen kan het nu aantrekkelijk worden om via Mulhouse-Besan-
gon vanuit Duitsland de Franse 'Autoroute du Soleil' naar de Middellandse Zee
te bereiken. Een dergelijke mogelijkheid is er ook via Zwitserland iGenèvet en
dan de snelweg Annecy-Chambery-Lyon Zoals bekend heeft Frankrijk ook een
doorgaande snelweg naar Spanje en Italiè. Het verkeer naar Bordeaux heeft de
snelweg AIO ter bschikking.
uit voor de volgende dag. De tol die je
anders kwijt ben. spaar je nu uit voor
een behoorlijke slaapgelegenheid".
kamp
Eenmaal buiten zien wc de werkelijk
heid. Het parkeergedeelte van de
rustplaats is omgetoverd in een
woonwagenkamp, annex camping.
Tientallen Nederlanders, maar ook
veel Fransen, Belgen en Duitsers zijn
druk in de weer om zich op de nacht
voor te bereiden. Tenten en vouwca
ravans staan kris kras door elkaar in
de smalle grasstrook. Koffiekannen
en voedsel uit blik halen de bermtoe
risten tevoorschijn. Roosters met een
dweil erop staan voor de ingangen
van de caravans. Moeders verschonen
de kinderen, terwijl vader de pootjes
van het woonverblijf op wielen uit
draait. Opmerkelijk is dat Nederlan
ders bij elkaar kruipen. Dat geeft een
veilig gevoel, zeggen sommigen.
Moeder Postuma uit Groningen zit
futloos op een tuinstoel voor de vouw
caravan. Vanmorgen om vier uur met
man. twee zoons en schoondochter
vertrokken. Voor haar hoeft het niet
meer. Het is haar allemaal veel te ver.
We krijgen een kopje koffie met pinda-
koek. Ze verzoekt ons de sigaretten
peuken in een bekertje met een bo
dempje water te doven.
paniek
Tegen elf uur nemen we een bad in het
motel dat tot het „circus" van deze
pleisterplaats behoort. Opgefrist om
de nacht door te komen, lopen we een
half uur later langs de receptie. Het is
er luidruchtig. De families Repi en De
Graaf uit Utrecht, acht gezinnen ver
deeld over even zoveel auto's, zijn
aangekomen. Ze zoeken voor 35 perso
nen slaapplaatsen, maar de kamers
van het motel waren 's middags om
vier uur al bezet of gereserveerd.
Even is er paniek, want de babies van
Corrie en Jannie Repi moeten na de
rit van achttien uur in een rustige om
geving kunnen slapen. Trouwens, alle
leden van de families zijn daar wel
aan toe.
Henk Repi komt uit de receptie en
zwaait met twee sleutels. Het blijkt
dat er twee annuleringen zijn. Een
paar uurtjes slaap voor de vrouwen,
hun jongere kinderen en de 68-jarige
„peetvader" Repi en diens vrouw (65)
in een echt bed is gewaarborgd. Kos
ten: 90 gulden per kamer. De mannen
en de oudere jongens moeten maar
zien. Enkelen besluiten in de auto te
slapen, de rest zet tussen de andere
Nederlanders tenten op.
bakkie
Van Henk horen we dat het een fami
lietraditie is om elk jaar de vakantie
gezamenlijk in het Spaanse Playa
d'Aro door te brengen. Het overgrote
deel van de familie kampeert; de rest
huurt een appartement. Dat de acht
auto's onderweg netjes bij elkaar blij
ven is geen wonder: elke auto is uitge
rust met een „bakkie", een zender
ontvanger waarmee de familie onder
ling contact houdt. Als je Henk moet
geloven is het onderweg lachen, gie
ren, brullen. Geen mens verveelt zich
gedurende de lange reis. Bij de gren
zen van Frankrijk en Spanje stopt de
familiekaravaan tijdig om het zend-
spul te verstoppen. Want het is in die
landen verboden dergelijke appara
tuur in je bezit te hebben. Tegen enen
kruipen dc chauffeurs weer achter het
stuur en draaien de stoelen naar ach
teren voor een korte slaap.
Na het afscheid lopen we de parkeer
plaats weer op. Vrachtwagenchauf
feurs horen we mokken: er is voor hen
geen plek meer te vinden. Alles staat
vol met caravans en auto's waarin vol
wassenen en kinderen in elkaar gedo
ken proberen weg te suffen.
Het verkeer dendert onafgebroken
voorbij: 1300 auto's met vakantiegan
gers per uur waarvn 20 procent Neder
landers. De hele nacht door. Pas om
half vier wordt het even rustig. Slechts
voor een half uurtje. Om vier uur staan
er weer files bij de benzinepompen en
de koffieautomaten. Mannen en vrou
wen met toilettassen onder de arm
sjouwen af en aan naar de toiletten om
zich wat op te frissen. Katten worden
aan een touwtje uitgelaten. Langs de
vangrail laat een Duitse vrouw een
stofzuigerachtig hondje uit „Du klei
ne Hekse" schreeuwt ze als het beest
weigert op commando zijn behoefte te
doen. Een Nederlander vertelt ons dat
ook andere parkeerplaatsen langs de
A6 propvol staan.
De familie Repi en De Graaf zijn rond
half zeven al in vol bedrijf. Jannie
maakt op de hotelkamer op een buta-
gasbrandertje de babyvoeding warm.
Corrie geeft Michel op de kofferdeksel
van een auto een bekertje yoghurt te
eten. De kinderen zitten al in de auto
en hebben met de zendapparatuur de
grootste pret. Voor deze families be
gint de vakantie echt in de wagen. Pre
cies om tien over zeven verlaten ze luid
toeterend de rustplaats in Beaune.
Achter verschillende auto's schomme
len karretjes met: 30 potten appel
moes, tien blikken rode kool, zuurkool,
bloemkoolalle denkbare Indische
kruiden en tientallen kilo's rijst.
Aan de Belgische kust vormen ze al
jaren een attractief vervoermiddel. Nu
zijn deze reuze trapfietsen - er zijn ook
kleinere varianten - in het Walcherse
straatbeeld te zien. Aan de voel van de
vuurtoren in Westkapelle worden de
zogenaamde 'Piet Pleziers' verhuurd.
Een 'Piet Plezier' mag echter gezien z'n
breedte, niet op een fietspad komen.
Ook de doorgaande weg Zoutélande-
Weslkapelle-Domburg mag ra
den worden. Er worden echler$
sche routekaartjes uitgegev&m
route voert langs wegen waar*
weinig verkeer door komt.
Vijftig jaar mondaine ontspanning: dat valt er te vieren in
Knokke, waar men staat aan de vooravond van het halve eeuw
feest rond het casino. Daar in dat vanaf de waterkant nogal
plomp ogende gebouw heeft die tijd niet alleen de roulette
gedraaid. Het was er en is er nog steeds een komen en gaan van
befaamde artisten, van 'vedetten', om het maar eens helemaal
Vlaams te zeggen.
Het was destijds de Antwerpse advo
caat Joseph Nellens die ervoor zorgde
dat het casino er kwam. Nellens zag
wel brood in die toen nog maagdelijke
duingronden Om ze op een goede ma
nier aan de man te kunnen brengen
vertelde hij dat hij ter plekke een casi
no ging bouwen. De realisering van de
casinobouw leidde het tijdperk in van
een stormachtige ontwikkeling. Er
kwamen fraaie villa's en er verrezen
hotels om de grande chique te herber
gen.
Voor een publiek dat nauwelijks be
hoefde te worden aangezegd dat
avondkledij verplicht was. traden in
de grote zaal. muzikaal ondersteund
door orkesten van zestig, zeventig
man, figuren op als Richard Tauber,
Maurice Chevalier. Jozef Schmidt en
Tino Rossi. En in de zaal met de zeven
ton zware en tweeduizend lampen om
vattende Venetiaanse kroonluchter
werden werken geposeerd van ver
maardheden als Chagall en Zadkine.
De tweede wereldoorlog zorgde voor
een ommekeer. De bezetter legde be
slag op de zaal voor 'Kraft durch Freu-
de'. In 1943 werd het Casino aan de
voorgevel tegenover de zee gecamou
fleerd tot bunker met een houten ka
non binnen de Atlantiekwal.
Na de oorlog ging de parade der gro
ten verder. Op de jaarlijkse zomerfes
tivals hoorde men Piaff, wisselden Si
natra en Nat King Kole elkaar af, de
buteerden Sacha en Dalida, bewerkte
Bécaud de piano en schoven Azna-
vour en Mireille Mathieu aan.
De soms duizelingwekkend gedecolle
teerde toiletten ruisen er nog steeds in
het casino, met name wanneer er de
gastronomische weekends zijn, maar
de democratisering van de casino's
heeft de glamour van vroeger toch wat
meer doen overgaan in een toeristi
sche aantrekkelijkheid, goed voor een
jaarlijkse belangstelling van duizen
den bezoekers.
„Het casino in Knokke zal natuurlijk
altijd wel een beetje het casino voor
elite blijven", zegt artistiek directeur
Staf Knop. „Maar er worden toch meer
pogingen gedaan om met het inrichten
van eetmalen ook mensen aan te trek
ken die nu niet direct tot de rijke lui
behoren. Wij richten ons meer en meer
tot de middenstanders wij zijn bezig
om die drempelvrees die er bs
wat weg te nemen, maar we wille
wel het casino ergens die stempdi
behouden, die het vroeger had]
met een ruimere opvatting,
len zeggen".
Het casino in Knokke mag ad
steeds verheugen in een belast
Nederlandse clientèle. De laas
ren is dat met vijftien procenta
ken. Dat heeft te maken mei'j
richting van casino's in Nederig
„Maar", zegt directeur Knop„v=
derlanders blijven toch
Knokke komen. Er zijn erbij da
een tweede residentie hebben.Oct
men er- zij het wat in beperktere
dan vroeger gezelschappen me,
sen. Die beschouwen het nogs
als een gezellig dagje uit om na
casino te komen". Het tochwa
uitgelezen publiek van het ca:
Knokke krijgt deze zomertere
heid van de jubileumviering od
uitgelezen artiestengala voorgs
teld met namen als Charles Am
The Surpemes. Enrico Maciass
cha Distel. Het feest spitst ach:
de 12de juli wanneer er een jute
party wordt gehouden.
EEet bekende amusementspark Legoland in Billund, zuid Jutland.la
over de duurste poppehuis ter wereld. Dit poppenhuis kan worden gertks
een top-attraetie van wereldformaat.
Dit poppenhuis genaamd 'TITANIA's PAL ACE', werd in 1977 door de es
van Legoland. Arnold Boutrup bij de veiling Christie's in London aa-?: A
voor het lieve sommetje van in nederlandse valuta 600.000 gulden. Zeer. I
verpakt werd het naar Legoland getransporteerd en daar in een strengt*;-:
ruimte ondergebracht.
Gedrurende 3 jaar hebben ambachtslieden aan het poppenhuis gewerkta
in optimale staat te brengen. Parketleggers, meubelmakers, goud- enalva m
den, kunstschilders enzovoort.
Sinds 1 mei is het poppenhuis ondergebracht in een nieuw speelgoec
tezamen met 40 kleinere poppenhuizen en 4.000 antieke poppen uitdepe
1580-1900.
TITANA's PALACE is het levenswerk van Britse soldaat en kunsten»
Nevile Wilingson die er tezamen met een aantal artiesten 15 jaar aait
gewerkt. Het paleisje telt 18 kamers en 3.000 heel kleine, niet te vervangen
uiterst waardevolle kleinodiën.
Zo bevindt zich in de koningskamer een koningstroon waarvan de rugfe
bestaat uit een waardevolle broche die indertijd heeft toebehoord aan des
in van Keizer Napoleon de derde. Eugénie. De broche stelt een pauw ra
haar veren laat zien. De pauwenogen bestaan uitbnljamen. diamanten.n<S
en safieren. De waarde van deze broche wordt geschat op 25,000 gulden
In de slaapkamer vindt men een byouteriekistje met de kleinste ringtórs
en wel ter grootte van de letter 'o' in dit verhaaltje. De gouden ring is vooras
een diamantje.
De boekenkast in dit miniatuurpaleis heeft glzen deuren, bestaande uiu
liefst 54 ruitjes. Achter deze ruitjes staan welgeteld 91 mini-boekjes. Dela
de boekjes is leesbaar.
Legoland is bijzonder gelukkig met de nieuwe aanwinst en men verwal
jaar, mede gezien de internationale publiciteit die hier aan gegeven»
grote toeloop van bezoekers.
Vermeldenswaard is. dat in Legoland geen speelautomaten staan, geenp
chines en er ook geen zoetigheden te koop zijn. De leiding van Legolandé
dat jong en oud van harte plezier hebben volop genieten van de vele sra
daartoe behoort niet de mechanischegok- en speelapparatuur en dezoeap
