EXPLOSIEF
meer controle
op schelde-
rijnkanaal
SBIBBI
te Het aantal uren buiten de gewone
dienst is bij de post Rilland bijzonder
groot. Daarbij komt nog dat de afdeling
30 procent onder de organieke sterkte
werkt. Kunnen de manusjes-van-alles
op het water hun taak eigenlijk nog wel
aan15
dagje praktijk
Een maandagochtend. Opperwacht
meester Joop Stoffer en adjudant Fred
van Dokkum ontmoeten elkaar op de
parkeerplaats van het rijkswaler-
staatgebouw bij de Kreekraksluizcn.
De post Rilland heeft in het gebouw de
beschikking over twee - in de ogen van
Stoffer ruim gemeten - vertrekken.
De stijve bries die vorige week het vo
ren op het ruwe Oosterscheldewater tot
een minder aangenaam gebeuren
maakte, is wat geluwd. Zowaar prikt zo
nu en dan de zon door de wolken Eerst
een kopje koffie in de kantine. Wacht
meester der eerste klasse Harne Tem
mink en wachtmeester Toon van Stee
schuiven bij Gevieren zullen zij van
daag dienst doen Het weekeinde is bij
de rijkspolitie-mensen niet onopge
merkt voorbijgegaan De bekendma
king van de minister van justitie, mr J
de Ruiter, dat overuren in het vervolg in
vrije dagen moeten worden uitbetaald,
zorgt voor de nodige discussiestof aan
de formicatafel Opper Stoffer laat dui
delijk zijn ongenoegen blijken over de
regeringsmaatregel, adjudant Van
Dokkum valt hem bij. Overuren uitbe
talen in vrije dagen betekent voor de
post dat er nog meer dan nu al het geval
is. met een onderbezetting gewerkt
moet worden En dat is een hard gelag.
Omstreeks half tien vaart de RP 30 de
diensthaven van de Kreekraksluizen
uit. Het ongeveer één jaar oude vaar
tuig is uitgerust met de modernste com-
municatie-apparatuur. is door koppe
ling van stuurinrichting en voortstu
wing uiterst wendbaar en kan door een
motor van 240 pk een snelheid ontwik
kelen van om en nabij 31 kilometer per
uur Een snelheid die maar voor weinig
boten is weggelegd De bemanning van
de RP 30 heeft eigenlijk maar één grief
tegen het schip. Hij is eigenlijk te klein
voor het grote werk. Bij een beetje wind
ligt de boot al te stampen als een gek;
de mensen van de post Rilland laten
het dan ook wel uit hun hoofd om met
de RP 30 het 'echte' mime sop te kiezen.
met beleid
Dc post Rilland bestrijkt niet alleen
het Scholde-Rijnkanaal. maar ook de
F.endracht en een fors stuk van de Oos-
terseheldc. Zo op het oog een enorm
gebied voor slechts ëen rijkspolitie-
hoot. Volgens opper Stoffer en adju
dant Van Dokkum valt dat wel mee. De
mannen van de RP 30 varen niet zo
maar in het wilde weg om vervolgens
geheel onverwachts tegen het een of
ander aan te lopen. Er zit wel degelijk
beleid in de op hot eerste gezicht klak
keloos gekozen vaarroute van de RP
30. Ervaring speelt daarbij een grote
rol.
In de loop der tijden weet een ieder wel
zo'n beetje wat er op het water omgaat.
Aan de hand daarvan worden - met eni
ge souplesse - de prioriteiten bepaald
Al naar gelang de omstandigheden
kunnen die nog wel eens wisselen. Zo
heeft de post. toen was besloten een ac
tie te ondernemen tegen de 'illegale'
pierestekers. gedurende een vijftal
maanden een groot aantal uren gesto
ken in deze ene zaak Wat wel tot gevolg
heeft dat er minder aandacht kan wor-
|PZC/zaterdagkrarit 17
[TERDAG 12 JULI 1980
den besteed aan andere zaken, het een
sluit het ander uit Achteraf bekeken
vindt Van Dokkum dat het geen wegge
gooide uren zijn geweest
,£r gaat natuurlijk wel een enorme
hoeveelheid tijd in zitten, maar als je
daarmee iets kan signaleren, in dit ge
val het op grote schaal overtreden van
de sociale wetgeving, nou dan zeg ik:
dat is geen weggegooide tijd geweest
En dan nog iets. Een dag nadat ive de
arrestaties hadden verricht, kwam een
van de overtreders vertellen dat er wat
hem betreft nu een eind was gekomen
aan al dat 'gelazer'. Hij zou weer een
baas gaan opzoeken en gewoon gaan
werken Kijk. zoiets vind ik ook posi
tief-
Voorlopig richten de blikken van de
rijkspolitie-mensen post Rilland zich
weer op andere zaken. Hoewel zij ervan
overtuigd zijn dat er nog genoeg illegale
pierestekers rondlopen, verdient ander
werk nu voorrang. Op deze maandag
morgen wordt een soort standaard
dienst gedraaid. Vóór er naar het Schel-
de-Rijnkanaal wordt gekoerst, krijgt
eerst de Oosterschelde een beurt De
mannen van de rijkspolitie letten daar
bij vooral op de pleziervaart en de be
roepsvisserij. Het wil nog wel eens voor
komen dat vissers hun netten uitwer
pen beneden de lijn Gorishoek-Yerse-
ke. ook wel de kweekkamer van de Oos
terschelde genoemd. Dat is. hoe lucra
tief op zichzelf ook. verboden
praatje
Harric Temmink zit rechts naast roer
ganger Joop Stoffer en tuurt gedurig
door een verrekijker. Zo nu en dan
stelt hij zijn collega's op de hoogte van
hetgeen sterk vergroot voor zijn ogen
afspeelt of geeft de kijker over. Vlakbij
de bewuste lijn Gorishoek-Yerseke
hebben de mannen van de RP 30 een
vissersschuit uit Tholen in de peiling.
De eigenaar van het schip is nog niet zo
lang geleden ook al eens tegen de lamp
gelopen. De RP 30 legt langszij en
wachtmeester Toon van Stee stapt
over. „Gewoon even een praatje ma
ken". legt hij uit. Vakjargon voor: even
kijken of alles in orde is. Een 'praatje'
is voor een rijkspolitieman te water
een bron van informatie. Meestal gaat
het er gemoedelijk aan toe. Het schip-
perswereldje is een apart wereldje en
de mannen van de post Rilland kennen
hun klantjes. Er is een sterke onderlin
ge band. Na een tien minuutjes komt
Toon terug. Alles oke, zegt hij.
Het doorgaans druk bevaren Schelde-
Rijnkanaal ziet er stilletjes uit. Opper
wachtmeester Joop Stoffer beklem
toont dat dit geen representatief beeld
hoeft te zijn. „Er is moeilijk een staat op
te trekken De ene keer is het op een
maandagmorgen net spitsuur, de ande
re keer kom je een hele tijd geen tanker
tegen" De drukte in het Schelde-
Rijnkanaal is sterk afhankelijk van ver
schillende invloeden. Het schutten van
de sluizen bijvoorbeeld, of de aankomst
van een grote hoeveelheid stoffen in de
haven van Rotterdam. Een piek treedt
ook op vlak voor het aanbreken van een
vorstperiode; de rederijen willen hun
spulletjes dan op tijd binnen hebben.
Dc opper geeft aan dat het juist ook de
pieken zijn die voor de meeste belasting
- en dienovereenkomstig gevaar - zor
gen Wanneer in Rotterdam een tanker
wordt gelost komt er daardoor ineens
een grote lading op de markt. Dat moet.
om de kostenfactor te drukken, alle
maal zo snel mogelijk verder getrans
porteerd worden. Er zijn rederijen die
het dan in de haast niet zo nauw nemen
met de voorschriften die nu eenmaal
aan het vervoer van gevaarlijke stoffen
gesteld zijn. Juist daar wringt hem de
schoen De grote maatschappijen we
ten meestal verdomd goed waar ze aan
toe zijn. er vaart hoog gekwalificeerd
personeel op die schepen Met name de
kleine, minder kapitaalkrachtige on
dernemingen. willen wel eens de hand
lichten met de voorschriften", vertelt
het hoofd van de post Rilland
onvoldoende
Adjudant Van Dokkum waakt ervoor
de situatie zorgwekkender af te schil
deren dan die in feite is.
..Die is echt niet zo erg"
De Schelde-Rijnverbinding is zonder
meer een zeer druk gebruikte vaarrou
te Op zo'n route zou je eigenlijk, zoals
bijvoorbeeld in de Rotterdamse haven
het geval is. de mogelijkheid van per
manente controle moeten kunnen heb
ben. Ideaal daarbij is een coördinatie
centrum. waar je verschillende dien
sten in kan onderbrengen. Permanente
contróle wil niet zeggen dat de rijkspoli
tie te water inderdaad 24 uur per et
maal op de verbinding aanwezig is oj
hoeft te zijn. maar wel dat je er organiek
toe in staat zou zijn. Reken maar uit. we
hebben hier nu vijf man. dan kom je
ongeveer op een post van 15 man"
De mogelijkheid van permanente con
tróle is volgens adjudant Van Dokkum.
hierin bijgevallen door de anderen,
vooral uit preventief oogpunt van groot
belang. Overigens benadrukken de
mensen van de rijkspolitie te water dat
er met een beetje goede wil al veel ver
beterd kan worden om calamiteiten te
voorkomen. „Nog een ietsje-pietsje
voorzichtiger varen", menen zij. „Maar
hoe voorzichtig je ook bent", zegt de
adjudant, „in de beroepsvaart is het on
mogelijk om alle risico's uit te sluiten"
gebreken
Even voor de Kreekraksluizen leggen
de mannen van de RP 30 de politieboot
langszij bij een Belgische tanker. Niet
zomaar een blinde gok, maar een 'fin-
gerspitzengefühl'. De rederij staat, zo
heeft een jarenlange praktijk uitgewe
zen. niet zo goed aangeschreven. Toon
van Stee en wachtmeester der eerste
klasse Harrie Temmink blijven opval
lend lang weg. Het grondig controle
ren van een schip kan soms wel enige
uren in beslag nemen. In het ernstigste
geval wordt het verder varen verbo
den en seint de rijkspolitie te water de
scheepvaartinspectie in. Deze instan
tie moet de deugdelijkheid van het in
geding zijnde schip bepalen. De Belgi
sche schipper komt er, zo valt uit de
woorden van Temmink en Van Stee op
te maken, ditmaal genadig van af.
Door omstandigheden gedwongen
moet de bemanning van de RP 30 ver
der. zodat er geen tijd is het schip een
grondige inspectie te geven. Op het
eerste zicht was daar echter alle aan
leiding toe. „Bij elkaar opgeteld kwa
men we nu al aan zo'n twintig tot der
tig gebreken", brengt Harrie Temmink
over. „Die pakken we een volgende
keer wel".
Tegen een uur meert de RP 30 weer aan
bij de diensthaven. Nog even napraten
bij wat koffie. De mannen van de post
Rilland hebben toch nog wel het een en
ander op hun lever. Joop Stoffer klaagt
over toenemende administratieve be
zigheden. waardoor de uitvoerende
taak ernstig in de knel komt. Gebrek
aan lijd en mankracht, dat is de voor
naamste kwaal van de rijkspolitie te
water. Mankracht moet zo efficient
mogelijk in worden gezet en daarom
ergert Stoffer zich groen en geel aan de
gebrekkige samenwerking van over
heidsorganen op water. „Er zijn ster-
vensveel diensten die elkaar overlap
pen. Zo hebben we vier inspecties die
de visserij controleren. Dat werkt alle
maal maar langs elkaar heen. Echt, sa
menwerking is hoogstnoodzakelijk.
Eén dienst, gecoördineerd vanuil één
punt. dat is het".
ta^Ïel 's 20 lanSzamerhand dringen bij de Kreekraksluizen. Het Schelde-Rijnkanaal, waar het
uizencomplex onderdeel van uit maakt, heeft in de vijfjaar van zijn bestaan bewezen populair
eeci tzijn bij de scheepvaart. Twee jaar geleden maakten ruim 60.000 schepen per jaar gebruik van
tt kanaal. Dat aantal is daarna alleen nog maar gegroeid. En naar het zich laat aanzien zal de
iéA2 elangstelling blijven toenemen. Daar staan alleen al de doortrekking naar Het Albertkanaal (een
dfn root concentratiepunt van industriële vestigingen in België) en de stroomlijning van de Rijn-
inauverbinding (waardoor er een directe verbinding komt met de Zwarte Zee) voor garant. Het
thelde-Rijnkanaal kan de vergelijking met een druk bereden autosnelweg ruimschoots door
ijl m Het is, zo stellen scheepvaartdeskundigen, een van de belangrijkste vaarwegen in West-
urcfspiropa. En daarmee ook een van de drukst bevaren. Een waterweg bovendien, die vooral wordt
DM gbruiktdoor binnenvaarttankers. Schepen met een soms uiterst explosieve lading.
onii itvi
ileidf'
allerlei chemische stoi-
over het water is op zichzelf geen
uwigheid. Sinds jaar en dag stomen
Eiien] fahepen in allerlei groottes door
gel am rt*011316- en internationale wateren,
kele scheepsrampen deden de ogen
de tot dan toe nauwelijks iets ver-
ledende burgers openen. De wrange
rbeelden gaven aan dat dergelijke
iteiten niet meer tot een klein in-
nt waren te reduceren, maar dat er
keUjk van een ramp gesproken kon
den Mede door de schaalvergroting
to vervoer van gevaarlijke stofTen,
ioorde stormachtige ontwikkeling
een hele reeks bijzonder giftige of
idgevaarlijke chemische stoffen.
':een scheepsongeluk met de voor-
en zijnde technische middelen
rmoeilijk bestrijdbaar.
egieta
•Aeweerga
«verheden werden dan ook wei
gedwongen om als de wiede-
Ka rampen- en'of hulpverlenings-
op te stellen. Daarnaast
de bestuurders zoveel moge-
contróle te krijgen op de schecp-
regingen.
betekent dat de kans op
eten en dergelijke verkleind kan
óa. In dat licht moet de bouw van
Jrilraaarketen langs de gehele Wes-
«*r cheide gezien worden. Een ander
II t scheepvaartknooppunt, de we
lven Rotterdam, beschikt over
coördinatiecentrum. Een dergelijk
nim vergemakkelijkt de taak van
Mrirolerer.de instanties aanzien-
Het coördinatiecentrum kan na
si op elk moment putten uit infor-
s over de lading en vaarbeweging
Rn schip Een m veler ogen 'ideale'
We die echter lang niet voor alle
Wgen is weggelegd. Optimale con-
ïbetekent dat er geld, zeg maar veel
-ingestopt moet worden en dat ts in
lis mindere mate aanwezig.
bijvoorbeeld naar het Schelde-
ihnaal. in het verleden heeft een
"tie commissie zich gebogen over
«nschaf van materialen die bij de
jnjdlng van calamiteiten in het ka
lle kortste verbinding tussen Ant-
Penen Rotterdam - aangewend zou-
ffloeten worden De commissie
onder meer de aanbeveling met
ijdingsvaartuigen te gaan werken,
"óng houdend met de relfwijdte
Mil boot zouden er dne in de Schel-
werbinding gestationeerd moe-
J®rden Het lijkt erop dat de aanbe-
svan de commissie slecht ter ken-
Wngis aangenomen, want bestrij-
fvaartuigen vallen op de druk be
troute nog niet te bespeuren Re-
daarvoor is hoogstwaarschijnlijk
naar i onwil, maar geldgebrek. De aan-
fnde gemeenten willen de dure vei-
i* L ,orzienineen niet uit eigen
11 i i u n' ^lj vmden dab de Schelde-
ens iverbtnding een 'rijksvaarweg' is en
kst.^ ae centrale overheid daarom ook
ew«s 'debrug moet. komen
er
tduiós-
tot voor kort tijdens begrotingsbehan
delingen steevast de waarschuwende
vinger, de laatste tijd worden designa
len steeds zwakker. Ook bij de gemeen
teraadsleden overheerst de realiteit.
Het kabinet Van Agt-Wiegel beknib
belt waar meer enigszins te beknibbe
len valt en de werkelijkheid gebied te
zeggen dat de optimale veiligheids
maatregelen voor het Schelde-Rijnka
naal hier tot de uitgaven met de hoog
ste voorrang horen. Zo is het maar zeer
de vraag of er ooit een brandblusin-
stallatie op de Kreekraksluizen zou
zijn geplaatst als België niet het leeu-
wedeel van de kosten voor haar reke
ning had genomen.
Daarbij speelt nog een' ander element
een rol Grootscheepse ongelukken
hebben zich tot nu toe op de Schelde-
Rijnverbinding nog niet voorgedaan.
De incidenten waren van een betrekke
lijk geringe omvang. Sommigen ervan
waren bovendien toe te sclirijven aan
de gebruikelijke kinderziektes Zo le
verde in het begin de ingewikkelde in
steek van het kanaal bij het stadje Tho
len hoofdbrekens op Het simpelweg
verzetten van de bebakening deed veel
al wonderen. Maar niet alle incidenten
waren aan dergelijke euvels, iets
'nieuws' nu eenmaal eigen, te wijten Er
waren wel degelijk alarmerende onge
vallen Eind 1978 drongen de WD-
Tweede-Kamerleden E Nijpels en L. de
Beer bij minister ir D S. Tuinman van
verkeer en waterstaat aan op een af
doende rampenregeling voor de Volke-
raksluizen (een onderdeel van de totale
Schelde-Rijnverbindingi Directe aan
leiding voor het appèl van de parlemen
tariërs vormden het vastlopen van een.
met honderden tonnen ui terst explosief
propyleen, geladen tanker en een aan
varing in de voorhaven van het sluizen
complex, waarbij ruim honderd ton
gasolie in het water terecht was geko
men
Het is sindsdien echter redelijk rustig
gebleven op de druk beklante vaarweg
Zo nu en dan geeft een krante-artikeltje
nog enige stof tot denken, de publica
ties zijn echter zeker geen schering en
inslag. De dienst, belast met het toe
zicht op de openbare orde en de veilig
heid. de rijkspolitie te water post Ril
land, lykt m betrekkelijke rust zyn
werk te kunnen doen De manschappen
van de post Rilland hebben, gezien de
spectaculaire vangst van een groot aan
tal 'illegale' pierestekers enige maan
den geleden, hun handen niet alleen vol
aan het 24 uur waken over het veilig
reilen en zeilen van de scheepvaartrou-
^®^nlen zullen zeker nog enige
"'d moeten oefenen. Hief men
