Belgische dorp Mariekerke
in de ban van 'Vrijdag'
APPIE HAPPIE H0-H0-HIN0!
a:
pe
RADIO
televisie
TELEVISIE
Je uergeet ie bergschoenen
toch zeker ooKnief!
Je uergeet je hengeltje
toch zeker ook niet!
radio
v<
PANDA EN DE MEESTER-TEGENSTELLER
DINSDAG 1 JULI 1980
PZC/radio tv en kunst
16'
DINSt
OPNAMEN VOOR VERFILMING BOEK HUGO CLA US
'Door Hein Kropman
MARIEKERKE - Een dagje Belgié, naar Mariekerke, een dag bij de filmopnamen van „Vrijdag",
een Nederlands-Belgische co-produktie van Concept-Cinecentrum en Kunst en Kino. Een speel
film gebaseerd op het gelijknamige toneelstuk van Hugo Claus, door de schrijver zelf geregis
seerd.
Mariekerke; de Omgangstraat, de
hoofdstraat van het minuscule dorpje,
loopt dood tegen de boorden van de
Schelde Die straat ook is voor het wel
slagen van de opnamen afgesloten voor
alle verkeer. De plaatselijke gendarme!
in de avonduren wordt hij vervangen
door een „reserve-champetter", heeft
meer oog voor de opnamen dan voor het
weinige verkeer dat moet worden om
geleid
Mariekerke, weinig meer dan vijf hui
zen met bijbehorende duivetillen. Er
gens langs de oude weg van Antwerpen
naar Brussel rechtsaf, dan door naar St.
Amands en daarachter ligt het dorpje.
Haast onvindbaar, want de weinige ver
keersborden die we zien schijnen te
stammen uit de dagen van voor de Eer
ste Wereldoorlog en zijn. als ze al niet
verdraaid of afgebroken zijn, zo door
roest aangetast, dat de plaatsnamen
nauwelijks te ontcijferen zijn Maar de
plaats van de opnamen wordt toch
makkelijk gevonden. Op elk kruispunt
hangt een bordje met daarop aangege
ven de richting naar „Vrijdag".
Als we in de Omgangstraat zijn aange
komen. worden we uitbundig verwel
komd door de plaatselijke dorpsidioot,
die druk in de weer is de gasten uit „Ol-
land" te verwelkomen en met het rege
len van het verkeer op zijn manier. Re
gelmatig mag hij een duik doen in de
kratten bier die voor de filmmensen
staan opgesteld. Het gaat er allemaal
erg gemoedelijk aan toe. er hangt een
amicaal sfeertje op de set, maar er
wordt wel keihard gewerkt. Dat moet
ook wel. het aantal opnamedagen is be
perkt en de Belgische vakbond voor
filmmensen ziet streng toe dat de nege-
nurige werkdag niet wordt overschre
den.
Porselein
Een filmploeg in Mariekerke. de bevol
king speelt volop mee; „verklede"
huisvrouwen staan voor een bepaalde
scène rond een groentewagen. Zonder
blikken of blozen acteren ze na wat re
petities voor de draaiende camera.
Vrijwel de hele plaatselijke bevolking
is ingeschakeld bij de opnamen en an
ders hangen ze wel rond op de set.
Als er in een woning, bereidwillig afge
staan door de eigenaresse die ook weer
een rolletje heeft in „Vrijdag", wordt op
genomen, wordt het wat spannend.
Overal is madam bezig haar spulletjes,
vooral veel porceleinen beeldjes, te be
schermen tegen breuk.
Hugo Claus is druk. maar erg aimabel
bezig op de set. hij heeft redelijk wat
ervaring in het filmmetier, schreef sce
nario's voor vooral Rademakers-films
(Het Mes. De dans van de reiger, Mira)
maar ook voor Herbert Curiel (Het jaar
van de kreeft) en Roland Verhavert
(Pallieter). In 1967 maakte Claus zijn
speelfilm De Vijanden, een oorlogdra
ma dat zich afspeelt in de Ardennen en
flopte.
Oorspronkelijk was Fons Rademakers
van plan „Vrijdag" te gaan verfilmen,
maar hij kreeg geen subsidie van de
Belgische overheid, die nu wel over de
brug kwam voor dit voor België door
Jan van Raemdonck geproduceerde
project. De Nederlandse supervisie
heeft Gernt Visscher
Achter de camera een kei. de sinds 1969
in Frankrijk wonende Argentijn Ricar-
do Aronovitch Werkte onder meer met
Yves Boisset d'Attentati, met Hugo
Santiago (Ecoute Voir), met Gravas
aan Claire de femme en met Alam Res-
nais aan Providence, de film die door
Hugo Claus zo mooi van fotografie werd
gevonden, dat hij naar Frankrijk toog
om Ricardo te strikken voor Vrijdag
Schema
Het schema wordt knap in de hand ge
houden en een loos halfuurtje, ont
staan omdat er aan een andere lokatie
wordt gewerkt, wordt benut om nog
even dat shot te maken wat niet eerder
lukte omdat de zon niet mee wilde
werken.
Zonder gemor sleept de crew de Pana vi
sion-camera weer naar de andere plek
De stemming blijft uitstekend, wat
vooral te danken is aan 3e werkwijze
van de regisseur: uiterst geconcen
treerd. maar vriendelijk Claus vraagt
veel van zijn mensen, maar iedereen
schijnt met plezier voor hem te willen
werken.
Toen bekend werd dat een deel van de
opnamen voor „Vrijdag" in Mariekerke
zou plaatsvinden, verketterde de pas
toor vanaf de kansel dat filmgedoe.
Filmmensen zijn in zijn ogen maar fri
vole. goddeloze figuren die eigenlijk
niet werken
NEDERLAND-1
NOS
13.00 Nieuws voor doven en slechthorenden
NOS
18.00 Nieuws voor doven en slechthorenden
18.50 Emïlie
18.55 Journaal
EO
18.59 Ome Arie op safari
19.10 EO-Zomerkranl
19.30 Grizzly Adams
20.20 'Herculaneum. de verdwenen stad
20.50 Ars Musica
21.20 Tenslotte
NOS
21.37 Journaal
21.55 Concorde
22.45 Journaal
NOS
13.00 Nieuws voor doven en slechthorenden
16.00 Studio Sport-Extra, met Tour de France e
nis op Wimbledon
NOS
18.55 Journaal
KRO
18.59 Cijfers en letters
19.25 De verlaten eilanden
NOS
20.00 Journaal
KRO
20.27 De Sullivans
21.20 Brandpunt
FRANSTALIGE PROGRAMMA'S
Herculaneum
NED 1, 20.20
Bij de EO vanavond een Australi
sche documentaire getiteld 'Hercu
laneum. de verdwenen stad'. De do
cumentaire handelt over de de op
gravingen naar de verdwenen stad
Herculaneum. die bijna 250 jaar ge
leden begonnen zijn en tot op he
den worden voortgezet. In de Ro
meinse stad Herculaneum vonden
op 24 augustus van het jaar 79 de
feesten ter ere van de reeds lang
overleden keizer Augustus plaats.
Juist toen in de grote sportschool
jonge atleten de lauwerkrans uitge
reikt zouden krijgen begon de vul
kaan de Vesuvius plotseling te
werken. Uit de kratermond stroom
de modder en brandende stenen
kwamen te voorschijn. De lava
stroom vernietigde op zijn weg
naar beneden alles wat hij tegen
kwam De stad was ten dode opge
schreven. Herculeum werd bedol
ven onder een laag vulkanische
modder van zestien meter dik.
Concorde
NED 1. 21.55 uur
'Aangeboden- een supersoon vlieg
tuig. van Brits-Franse makelij, ge
naamd Concorde. Geheel gratis in
bruikleen. Enige verplichting: je
moet er wel mee vliegen Bel de
Britse regering, en de Concorde
wordt per omgaande thuisbe
zorgd' Het klinkt ongelooflijk,
maar het is de realiteit van van
daag In een documentaire die de
NOS-televisie vanavond uitzendt
geeft een Britse minister een derge
lijke wervingstest ten beste. Com
pleet met zijn telefoonnummer. De
Concorde, het snelste en duurste
vliegtuig dat er bestaat in de bur
gerluchtvaart. is aan de straatste
nen niet kwijt te raken. Zelfs niet
voor niets willen luchtvaartmaat
schappijen het miljarden kostende
toestel hebben. De vliegkosten lig
gen te hoog. Het enigste toestel dat
geen exploitatieverliezen oplevert
staat al permanent aan de grond in
een museum in Cambridge. Van
daar de titel: 'Beter een op de
grond, dan tien in de lucht' voor de
documentaire van Rudolf Spoor en
Bob de Ronde.
Leven op aarde
NED 2, 21.45 uur
Sinds planten en insecten op aarde
voorkomen, bestaat er een hechte
relatie tussen beide. De bloemen
lokken de insecten met hun kleu
ren en vormen naar zich toe en ge
ven him honing in ruil voor het
transport van stuifmeelkorrels. In
dit vierde programma van de serie
'Leven op aarde' laat samensteller
David Attenborough een zwerm
sprinkhanen zien, gefilmd in Au
stralië Hij demonstreert het harde
buitenskelet van deze Insecten en
toont opnamen over de vervanging
van deze chitine-laag als het insect
groter wordt. Verder in dit pro
gramma onder meer de geweldige
termietenheuvels, eveneens in Au
stralië, en beelden over vele ver
schillende soorten mieren en hun
uiterst doelmatig georganiseerde
samenlevingsvormen.
Vier sympathieke
schurken
BRT 1. 20.10 uur
De BRT zendt vanavond de Ameri
kaanse speelfilm 'Vier.sympathie-
ke schurken' uit 1972 uit. Peter Ya
tes heeft deze film gemaakt aan de
hand van een boek van Donald
Westlake. In de hoofdrollen spelen
Robert Redford, George Segal,
Paul Sand en Zero Mostel. Het ver
haal loopt als volgt: een diamant
van onschatbare waarde is het mid
delpunt van een steekspel tussen
twee Afrikaanse landen. De steen
in kwestie is door een Afrikaans
land afhandig gemaakt van een an
der Afrikaanse staat, en wordt nu
in het Brooklyn Museum in New
York tentoongesteld. De ambassa
deur van de benadeelde staat wil de
steen hoe dan ook terug. Hiervoor
doet hij een beroep op John Dort-
munder, die pas uit de gevangenis
is ontslagen. Dortmunder. ge
speeld door Robert Redford. neemt
op zijn beurt drie specialisten In het
vak in dienst.
De Amerikaanse acteur George Se
gal is te zien in de speelfilm 'Vier
symphatieke schurken' tHot rock)
op BRT 1.
Hij. de pastoor, had jaren onder de
mijnwerkers geleefd, dat waren pas
werkers. Die filmmensen zijn zondaren
en filmen is des duivels Vanaf zijn
preekstoel drukte de zieleherder zijn
parochianen ook heel duidelijk op het
hart dat er niet aan de film mocht wor
den meegewerkt.
Hugo Claus - na een opname tegen een
groepje Mariekerkse huisvrouwen;
„Dames, het staat er op. ge inoogt gaan
dansen" - heeft als hoodrolspelers
Frank Aendenboom, Kitty Courbois en
Herbert Flack: de laatste twee hebben
ook op de planken „Vrijdag" gespeeld.
Claus wil als deze film aanslaat zich
meer dan voorheen met regisseren gaan
bezighouden. „Maar dan ook naar sce
nario's van andere schrijvers, ik wil wel
eens met andermans geesteskinderen
werken". Hij duikt na een snelle warme
hap m de „Reynaert" weer naast de ca
mera. Tot twaalf uur in de nacht wordt
er opgenomen Er is pas in de namiddag
gestart en hij zit vast. aan die negenun-
ge werkdag.
„Vrijdag", er is twee miljoen gulden uit
getrokken om de film te realiseren, naar
het gelijknamige toneelstuk van Hugo
Claus, onder regie van de schrij ver, gaat
11 december in première in Belgie.
Wanneer de film in ons land uitgaat is
nog niet bekend.
21.45 Leven op aarde
22.40 Tijgers en katten, documentaire
NOS
23.15 Journaal
15.00 Tennis. Wimbledon.
Wielrennen, Ronde van Frankrijk.
18.30 Emilie. tekenfilmserie.
18.35 Rondomons. jeugdprogramma.
19.00 Tienerklanken, toestand '80.
19.35 Mededelingen en Moregn.
19.45 Nieuws,
20.10 Vier sympathieke schurken, speelfilm.
21.50 Tocht door de Middeleeuwen, documentaire.
22.40-23.00 Nieuws en filmverslag Ronde van Frankrijk.
20.10 Geheimen van de zee, natuurprogramma.
21.00-22.10 Knokke-Cup. songfestival.
Hugo Claus (links) overlegt met Kitty Courbois en Frank Aendenboom. hoofdrol
spelers in 'Vrijdag'.
TV BELGIE FRANS
16.00 Sportreportage. 18.15 Gevar. kinderprogr. 18.30
Docum 19.00 Muz.progr. 19 15 Reg. magaz 19.29 Weer-
ber 19 30Journ en lotto 19.55 Sportprogr. 20 05 Juridi
sche adviezen. 20.10 Spelprogr. 20.45 Histoires ïnsolites.
tv-sene. 21.40 Tv-portret. AanslJourn.
FRANKFIJK-RIJSSEL
DINSDAG
12.25 Gevarieerd progr. met van 16.20-17.35 Tour de
France. 19.20 Regionaal journ. 19.44 Tour de'France.
20.00 Journ. 20.30 Tv-serie. Aansl. Les Francais du bout
du monde. doc. Aansl A bout portant en journaal
Niemand de alm op zonder vakantieslof.
iAdvertentie
„Operette" - AVRO, dinsdagavond om
20.03 uur via Hilversum 1. Hoogtepun
ten van Die Fledei ipaus. gezongen door
Annelies Rothenberger. Renate Holm
en Dietrich Fischer-Dieskau. Die Fle-
dermaus. een operette die Johann
Strauss wereldberoemd maakte, werd
gecomponeerd in 43 dagen. Sinds de
première vaii het werkstuk in 1874 zijn
er ruim 40.0.00 uitvoeringen van gege-
Spektakel" - KRO, dinsdagavond om
21.50 uur via Hilversum 2. In deze uit-
zending van het culturele programma
het hoorspel „De Lorelei-express" Dit
stuk werd geschreven door Ricardo Ba-
da en is een mengsel van fictie en
werkelijkheid. Het is een geraffineerde
detective en speelt zich af in een trein
waar een mysterieuze moord wordt ge
pleegd. De stemmen zijn van Hans Da-
gelet en Garard Reitsma terwijl het
stuk vertaald werd door Barber van de
Pol.
„Zomerkwartaal"-VARA. Woensdag
ochtend om 07.20 uur via Hilversum 2.
Een gezamenlijk programma van de in-
fogroep van de socialistische omroep
Vijfeneenhalf uur muziek, nieuws, ac
tualiteiten en achtergronden. De uit
zending. die wordt samengesteld door
de redacties „Dingen van de Dag",
„Hoor Haar", de consumentenrubriek
„De Vooruitgang en „De Wekkerra
dio" duurt tot 13 00 uur In het pro
gramma van woensdagochtend onder
meer de volgende onderwerpen, gast-
presentatrice Cri Stelweg praat met
CDA-kamerlïd Jan van Houwelingen
over zaken die haar na aan 't hart lig
gen. en het programma De Diktafoon.
wordt gevuld door een echtpaar dat in
Columbia een kind is wezen ophalen.
Zij hebben hun belevenissen in dag
boekvorm op een bandje ingesproken.
Niemand naar de fjorden zonder vakantieslof.
de cijl
HILVERSUM-1
AMS"
WOENSDAG
VARA 7.00 Nws. 7.10 Ochtendgymnaj
tiek. 7.20 VARA's Zomerkwartall. (7.5
Nws. 8.00 Nws. 8 30 Nws.) NOS 9.$
Gymnastiek voor de vrouw. 9 10 Wat«
standen. 9.15 Werkbank. VARA 9.3
VARA's Zomerkwartaal, vervolg (Mi
om 9.25 De vooruitgang. 9.50 De dikt
foon).
12.30 (S) Mon vieux, ma vieille. 13.03
AVRO's Radiojourn. 13 20 (Si De
AVRO diligence. 13.55 Beursplein 5.
NOS: 14.02 Tour de France AVRO
14 05 (Si n Middagje AVRO NOS 15.02
(S) Radio Tour de France. AVRO: 18 11
AVRO's Radiojourn. 18.25 <Si Toppers
van toen. 19.02 (Si Concertorgel: Klass.
muz. 19.20 (S) Lichte gramm.muz. 20.03
(Sl Die Fledermaus. operette. 20.30 (S)
Folk live. 21.02 (S) Vierkleur. 22.02
AVRO's Sportpanorama. NOS: 23.03
(S) Met het oog op morgen. VARA 0.02
(S) Elpee tuin. 1.02 (S) Groot licht. 5.02
iS) Truck.
WOENSDAG
Ieder heel uur nieuws. VOO 7.03 (S i Ook
goeie morgen. 9.03 (Si Muziek terwijl u
werkt. 10.02 (Si Kletskop. VPRO 10.45
(Si Villa-VPRO.
HILVERSUM-3
(ABK
ABN.
diens
ABN-
gedee
gespe
leninj
drijf.
1977
aanvr
DINSDAG
NOS: 18.03 (Si De Avondspits met d
Nat. Hitparade. VARA: 19.02 (S) Poj
donder plus. 21.02 (S) Nashville. 22.0
(S) ...and all that jazz. 23.02 (S) Elpe
tuin.
WOENSDAG
Ieder heel uur nieuws. KRO 7.02 (S) De
Engels. 9.03 (S) Van negen tot twaalf
HILVERSUM-4
HILVERSUM-2
OVERH.VOORL.. 12.16 Uitz. voor de
landb. KRO: 12 26 Meded. voor land- en
tuinb. 12.30 Nws. 12.36 Echo. 13.00 Nws.
13.11 Goal. 13.30 Vakantieleed. NO-
S:14.30 "Zie Lucas 23:34...". KRO 15.15
Boekenwijsheid. 15 30 Geen verboden
toegang. 16.30 Het praatprogr. 17.24
Meded. 17 30 Nws. 17.36 Echo HUM-
.VERBOND: 18.20 Na vijven en zessen.
KRO: 19.00 Kerk in meerv. 20.00 (S)
KRO-Holland Festival: Kamermuz.
21.50 Spektakel. 22.20 Overweging.
22.30 Nws. 22.40 (S) Zin in muz. 23.30 (S)
Muz. op het spel (84). NOS: 23.55 Nws.
'Brandpunt'over
sekten in Nederland
HILVERSUM - Brandpunt, de televi
sie-actualiteitenrubriek van de KRO
zal vanavond (dinsdag) aandacht be
steden aan het onderzoek van de vaste
kamercommissie voor volksgezond
heid naar sekten in Nederland. Ook de
invloed van eeze sekten op jongeren zal
door de commissie onderzocht worden.
Verder in het programma een portret
van Bernard Hinault in de Tour de
France. (Nederland 2 - 21.20 uur).
De Oostduitse componist en rock-mu-
sicus Franz Bartsch is na een concert
begin juni in West-Berlijn niet naar de
DDR teruggekeerd, zo is maandag in
Berlijn bekend geworden. Volgens wel
ingelichte bronnen wil de 35-jarige
Bartsch proberen in het westen een car
rière op te boiwen. Bartsch speelde in
de groep van Verona Fischer, een van
de voornaamste Oostduitse jazz- en
popmuzikanten.
rande
en kl<
schik
De A!
zal le
het cc
ties it
kanaaJ43vn
DINSDAG V*
12.00 Nws. 12.02 (S) Het grote concouif ROT'
(2). 13.00 (S) De meest verkochte klasj volke
tien. 13.30 (S) Koren - Korpsen. 14.q ning
Nws. 14.02 (S) De hoge "C". 14 30 <8 aanzi
Guitariteiten. 15.00 <S) BelcantoriumJ Reed
WOENSDAG dat b
NCRV 7.00 Nws. 7.02 (S) Het levend! ruglc
woord. 7.10 SPreludium. 8.30 SMusi ïo.f
ca sacra. 9.00 Nws. 9.02 (S) Divertimen inmi
to.9.15iS)Onderdehoogtezon. 10.00(S dit ja
Gelders Orkest. Oma
horizontaal; 1 zangstem; 4 jongen
broer of zuster; 7 riv. in Indonesië; li
kleuren; 12 slingerplant; 13 vr. titel; l!
ter inzage; 16 soort onderwijs; 17 bijb
stad; 19 boom; 20 dieregeluid; 21 be
werkte kant; 23 afstandmaat; 24 tanta
lium; 25 roem; 26 boven het gewone; 3(
mededingen; 33 onheilsgodin; 34 wildt
haver; 35 meisjesnaam.
Verticaal: 1 schel: 2 vijandigheid; 5
groente: 4 kwijtschelding v. straf; 5 dal
is; 6 voegwoord; 7 muze; 8 zich bewij
zen; 9 nv. in Rusland; 11 uitgesloten
aansprakelijkheid; 14 nest v. e. raaf; 1«
stremsel, 18 achterbout; 22 insect; 25
tijdrekening; 27 xenon; 28 open strook
in een bos; 29 pl. in Syrië; 31 bergplaats!
32 dieregeluid.
Uitslag vorige puzzel.
Door Dik Bruynesteyn
APP/£ /ÏW
S7£V'<S> //JOE
<3eie 7Pa/
ÉP MÉÉ
8£IAH&-
S7EU/MS.
VAV
Pepr
£PTV.
STAP-
OA Z/T TÉ IVAC/P7BASI
