PROïilGIALE ZEEUWSE COURANT
Kabinet weigert
eenzijdige boycot
Snformatiepost voor
langs rijksweg 58 in
kampeerders
Zeeland
Franse proef N-bom
'Kabinet, bezin U'
IVANAGT: WEL MET BENELUX OF SCANDINA VIË
vandaag
DIT JAAR BESLUIT INVOERING
Benzine
duurder
223e jaargang no. 150
Vrijdag 27 juni 1980
PZC
16
(Van onze parlementaire redactie)
DEN HAAG - Premier Van Agt heeft opnieuw geweigerd de CDA-motie over een onmiddellijke
eenzijdige boycot tegen Zuid-Afrika uit te voeren. In een verklaring tegenover de Tweede Kamer
kwam de minister-president vrijdagochtend slechts in geringe mate tegemoet aan de wensen van
de grootste regeringsfractie.
De CDA-fractie bleef na de nieuwe toe
zeggingen van de kant van de regering
verdeeld. Daardoor bleef het voortbe
staan van het kabineUVan Agt aan een
zijden draad hangen. Zes tot acht. uit
rie ARP voortkomende leden van de
CDA-fractie leken vannacht de kant
van de oppositie te blijven kiezen.
Daarmee zou het kabinet geen meer
derheid voor zijn standpunt krijgen en
zou het moeten aftreden.
In zijn antwoord op de eerder afgelegde
verklaringen vanuit de Kamer zegde de
premier toe dat Nederland niet meer
uitsluitend zal streven naar een boycot
in samenwerking met alle EG-landen.
Na langdurig beraad In de ministerraad
besloot het kabinet ook te zullen stre
ven naar een gezamenlijke actie van
worden, die tegen een eenzijdige actie
van Nederland is. Het nieuwe compro
mis kwam na enkele uren beraad met
WD-kopstukken tot stand. Deze partij
kon er zich dan ook in vinden.
Van Agt beklemtoonde dat het kabinet
met dit nieuwe aspect het „bijna-dog-
ma" los heeft gelaten, dat alleen in sa
menwerking met de EG tot een boycot
kan worden overgegaan. Kennelijk om
dit op de CDA-fractie in te laten
werken, herhaalde de minister-presi
dent het voorstel enige malen.
Een gevolg van deze ontwikkeling, die
kwam na een harde rede van Lubbers,
is dat nu opnieuw het CDA moest be
slissen over het voortbestaan van het
kabinet. Deze fractie vroeg dan ook on
middellijk schorsing van de bcraad-
België en Luxemburg met Nederland of slagingen aan voor nader beraad. Om
van de Scandinavische landen, Noor- kwart voor twee was nog niet bekend
wegen, Zweden en Denemarken. Maar hoe lang dit zou gaan duren.
Van Agt weigerde beslist over te gaan De spanning steeg donderdag in de na-
tot een eenzijdige boycot. middag op het Binnenhof tot het aller-
De nieuwe opvatting van het kabinet hoogste punt nadat CDA-leider Lub-
was erop gericht voldoende CDA'ers bers het kabinet ernstig in overweging
over de streep te trekken teneinde een had gegeven geen crisis over deze zaak
crisis te voorkomen. Tevens moest de te forceren. Daarbij deed hij tevens een
opvatting van de WD gerespecteerd
service
Het district Middelburg van de rijks
politie staat voor een gigantische be
zuinigingsoperatie. Hoewel bij de uit
voering van de maatregelen - minder
patrouilleren, stop op overuren en
meer 'voet' en fletswerk' - uitgangs
punt is dat de serviceverlening van het
district naar de burger niet in het ge
drang mag komen, zal dit toch onver
mijdelijk zijn.1 1
PAGINA 3
aanslagen
De Spaanse minister van binnenland
se zaken. Juan Jose Roson. verwacht
dat de Baskische pressiegroep ETA-
politlco-militarnog meer bommen aan
de Middellandse Zeekust tol ontplof
fing zal brengen 'Ik kan me vergissen,
maar ik geloof dal er geen enkel risico
is voor de vakantiegangers, want het
zal voor de ETA ongelukkig aflopen
als er een slachtoffer valt', verklaarde
de Spaanse bewindsman
PAGINA 13
sekten
De vaste kamercommissie voor volks
gezondheid in de Tweede Kamer gaat
een onderzoek Instellen naar de ma
nier waarop een aantal sekten in ons
land hulpverlening biedt in hel vlak
van de geestelijke volksgezondheid
PAGINA 15
doping
DldiThurau. die dit seizoen al herhaal
delijk met perikelen rond de doping
controle kampte, heeft positief gerea
geerd op een controle op gebruik van
stimulerende middelen na het kam
pioenschap van Duitsland.
beroep op de CDA-bewindslieden in het
kabinet zich niet bij een afwijzend be
sluit neer te leggen. Het beroep van
Lubbers leek op de CDA-ministers het
gewenste effect te hebben. Daarop ver
trokken omstreeks elf uur WD-fractie-
leider Rietkerk, voorzitter Korthals Al-
tes en buitenlandwoordvoerder Bol-
kenstein naar het kabinetsberaad aan
de overzijde van het Binnenhof. Dit
overleg werd omstreeks half één beslo
ten waarna premier Van Agt zijn ver
klaring in de Kamer aflegde.
Centraal in het debat stond ook de
overweging van het CDA dat deze partij
niet verdeeld dé (vervroegde) verkiezin
gen in kan gaan. Vandaar dat afgespro
ken was dat de gehele fractie mee zal
stemmen om het kabinet naar huis te
sturen, indien blijkt dat het toch niet
meer te redden zou zijn. Alleen indien
slechts enkele leden uit de boot vallen,
kiest de fractïemeerderheid voor Van
Agt.
De voltallige ministerraad vergaderde
op het ministerie van premier Van Agt
over de gerezen situatie. Deze werd nog
bemoeilijkt omdat de WD zich tegen
een boycot had uitgesproken en niet
van zins leek een ander standpunt in te
gaan nemen. Daar tegenover lieten ver
tegenwoordigers van.de ARP-loyalis-
Nederlandse politie:
Duitse koffie-
verdachte onschuldig
ROTTERDAM (ANPp) - De Amster
damse politie is teruggekomen op het
idee. dat de vorige weck in 1 iel gear
resteerde duitser G. verantwoordelijk
zou zijn voor de recente gevallen van
kofTievergiftiging in Dusseldorf, Am
sterdam, Antwerpen en Rotterdam.
Dit valt op te maken uit een gemeensh-
cappelijk communique dat politiemen
sen uit die vier steden donderdag kort
na middernacht hebben uitgegeven.
De vier korpsen hebben bijna de hele
woensdag in Rotterdam overleg ge
pleegd over de koffie-knoeier. die in to
taal 28 mensen bedwelmd heeft in de
periode tussen 12 en 20 juni.
G heeft een sluitend alibi voor deze pe
riode. zo heeft nu ook de Amsterdamse
politie toegegeven.
ten weten zonodig met een motie van
wantrouwen van de oppositie mee te
zullen stemmen.
De toekomst van het kabinet lag daar
mee opnieuw in handen van premier
Van Agt en CDA-leider Lubbers. De bei -
de prominente CDA'ers hielden gedu
rende de avond regelmatig contact met
elkaar per telefoon. De ministerraad
was in voortdurende crisiszitting bijeen
op het ministerie van algemene zaken.
Voor de televisie ontkende Lubbers dat
hij zich uitsluitend tot het kabinet ge
richt had in zijn indringende bood
schap.
Ook in de CDA-fractie bevond zich een
groep leden, die de afgelopen dagen
hadden laten blijken tegen een crisis
geen bezwaar te hebben. Ook hen had
hij willen waarschuwen. Volgens Lub
bers was het ergste crisisgevaar overi
gens inmiddels geweken. Nadrukkelijk
sprak hij in datzelfde interview over de
crisis die „had gedreigd". WD-fractie-
leider Rietkerk, die niet te vinden was.
bleek op het departement van premier
Van Agt te verblijven. Ondertussen ver
gaderden op de kamer van Lubbers de
voltallige CDA-top waarbij onder meer
voorzitter Steenkamp en de voorzitters
van de drie christelijke partijen.
In zijn verklaring in de Kamer leek
Lubbers zich ondanks zijn latere uitleg
toch vooral tot het kabinet te richten.
Hij wees er onder meer op dat dc laat
ste tijd hel verkeer tussen fractie en
kabinet stroef" verlopen was. Drei
gend volgde daarop de „constatering"
dat hel kabinet alleen kon blijven zit
ten indien het de steun van het parle
ment behield. Na een opmerking over
de stamverwantschap tussen Neder
land en Zuid-Afrika zei hij dat de rege
ring het aan zichzelf verplicht was
geen crisis te riskeren. In het zicht van
dc grote economische problemen
mocht het niet tot zelfverbranding
Slot zie pag. 4 kol. 2) De Franse president Giscard d'Estaing heejl op een persconferentie donderdag in
Parijs meegedeeld dat Frankrijk een proef heefl genomen met de neutronenbom.
PARIJS - De Franse president Giscard
d'Estaing heeft tijdens een persconfe
rentie in het Elysée-paieis verklaard
dat de eerste Franse proeven met de
neutronenbom als tacisch wapen geno
men zijn. Het parlement zal zich dit
jaar over de kwestie van de invoering
van de neutronenbom moeten uitspre
ken.
Op het gebied van de internationale po
litiek liet de Franse president nog we
ten dat naar zijn mening een kalender
diende te worden opgesteld over de eva
cuatie van de Israëlische troepen uit
het door hen bezette gebied. Deze eva
cuatie is in de ogen van de Franse presi
dent essentieel om tot een vrede in het
Nabije Oosten te komen.
Ook ten aanzien van de Sowjet-bezet-
ting van Afghanistan had de Franse
DEN HAAG - Het was een drama
tisch betoog waarin de fractielei
der van het CDA, Lubbers, donder
dagavond in de Tweede Kamer het
kabinet opriep zich niet te verzet
ten tegen een uitspraak van de ka
mer en een crisis te vermijden. Let
terlijk zei Lubbers:
„Het verkeer tussen het kabinet en
mijn fractie is de laatste tijd stroef
verlopen Toch kan het kabinet al
leen doorgaan bij een voldoende
parlementaire basis Ik dreig niet,
ik constateer. De regering is het
aan zichzelf verplicht geen crisis te
riskeren. Niet dat de zaak het niet
waard is. En ik spreek nu heel bij
zonder tot de christen-democraten
in en buiten het kabinet. Wel zeg ik
het zo geen crisis omdat we bij on
ze actie tegen de apartheid niet tot
zelfverbranding mogen overgaan
„Meneerde voorzitter, het kabinet,
het hele kabinet staat voor zware
problemen. Daar is veel moed voor
nodig. Die zelfde moed zal in het
kabinet nodig zijn om een crisis te
vermijden. Een crisis die ik met
klem ontraadt, een crisis die ik het
heersende regiem in Zuid-Afrika
niet gun Kabinet, bezin u Wat is
echte moed?"
president al eens het idee van een ka
lender gehanteerd, namelijk in zijn ge
sprekken met de Russische leider
Erezjnev tijdens hun veel bekritiseerde
ontmoeting in Warschau. Tijdens zijn
persconferentie verklaarde Giscard
d'Estaing de aankondiging van de Rus
sen dat zij troepen uit Afghanistan zou
den terugtrekken „een gebaar in de
goede richting" te vinden. De kalender
die de Franse president in Warschau
aan Erezjnev had voorgesteld had met
deze geleidelijke terugtrekking te ma
ken gehad.
Warschau.
Donderdag verklaarde Giscard echter
tegenover de journalisten dat een
overgangsoplossing geen oplossing
zou zijn en dat alleen met een definitie
ve oplossing van het probleem genoe
gen kon worden genomen. De presi
dent deelde mee dat hij in september
opnieuw in Warschau zou zijn, ditmaal
op een „werkbezoek" aan de Poolse re
geringsleiders.
DEN HAAG - Benzine en diesel zal met
ingang van dinsdag 1 juli iets duurder
worden. De maximumprijzen stijgen
met 0.4 cent per liter als gevolg van een
margeverruïming voor de pomphou
ders. Als de zogenaamde milieuheffing
van 0.4" cent per liter (ter financiering
van geluidshinderbestri jding en tegen
1 juli aangekondigd) al van kracht zou
zijn was de benzine een cent duurder
geworden. Maar dc uitvoering van de
ze wettelijke maatregel is niet gereed.
De pomphouders, die door de gestegen
kosten hun marges te klem vonden,
krijgen nu een tegemoetkoming van
minister Van Aardenne (economische
zaken» in de vorm van een kleine prijs
verhoging van 0.4 cent (btw inbegre
pen) De maximumprijzen worden nu-
super 149,2 cent. normaal 145,8 cent en
diesel 99,4 cent. De noteringen op de
vrije oliemarkt gaven overigens dit
maal geen aanleiding tot bijstelling van
de consumentenprijzen.
De maximumprijs van stookolie met
een zwavelgehalte van 1 procent stijgt
met een gulden tot f 13,95 per ton (zon
der btwi en van stookolie met een ge
halte van 2 procent daalt de prijs met
f4.60 per ton tot f8,35. De prijzen van
petroleum, gasolie. huisbrandolie en
LPG veranderen ditmaal niet.
De grote Tour-favoriet Bernard Hi-
nault gaf gisteren al zijn visitekaartje
af de Breton won de proloog van de
Tour de France
Nieuws uit Zeeland: 2. 5. 7
en 9.
Binnen- en buitenland: 3,4
en 13.
Sport: 14 en 15.
Radio en televisie: 17.
Financiën: 19.
MIDDELBURG - Op de parkeerplaats
nabij het benzinestation langs rijks
weg 58 bij I rabbendijke komt vermoe
delijk al eind volgende week een cara
van te staan waarin een informatie
centrum voor kampeerders wordt ge
vestigd. Het is een gezamenlijk initia
tief Van de vereniging van recreatieon-
dernemers in Zeeland RECRON en de
Provinciale Zeeuwse VVV. Of het in
formatiecentrum volgende week al
open is hai gl af van de levering van de
borden die langs de rijksweg naar het
info-centrum verwijzen. Deze zijn mo
menteel nog in bestelling. Vier ïnfor-
matrices zullen tijdens de vakantie-
piek op vrijdag, zaterdag, zondag en
maandag informatie verstrekken wel
ke campings nog ruimte bieden.
Directeur J P de Regt van de Provin
ciale VVV ziet het informatiecentrum
voor kampeerders duidelijk als experi
ment. Wordt het een succes dan zal het
volgend Jaar worden herhaald, wellicht
ook op de andere toegangsweg naar
Zeeland, via de bruggen. Om verkeers
technische redenen kon dit jaar op de
Grevelingendam niet een dergelijk in
fo-centrum komen
Er komen op rijksweg 58 vanaf Bergen
op Zoom een aantal speciaal vervaar
digde borden die naar de informatie-
post verwijzen. Daarop staat het beken
de teken voor informatie 'i' en daaron
der het symbool voor camping. Op de
parkeerplaats Korteven. vlak na Ber
gen op Zopm komen bordjes met daar
op de mededeling dat het Informatie
centrum Voor kampeerders nog 13 kilo
meter rijden is.
Directeur De Regt 'Tellingen hebben
uitgewezen dat de parkeerplaats bij
Korteven voor veel mensen die naar
Zeeland rijden de laatste pleisterplaats
is. De parkeerplaats bij het benzinesta
tion in Krabbendfjke hebben we geno
men omdat deze vlak voor de afslag
naar Kruiningen ligt Zit de zaak op
Walcheren bomvol, dan kunnen we de
mensen verwijzen naar Zeeuwsch-
Vlaanderen. waarbij ze dan gebruik
kunnen maken van de Veerdienst Krui-
ningen-Perkpolder'.
De caravan op de parkeerplaats wordt
uitgerust met telefoon De mformatn-
ces beschikken voortdurend over de
laatste gegevens inzake de bezetting
van de camping Ook is er - zij het in
beperkte mate - informatiemateriaal
van de VW's verkrijgbaar. RECRON
en Provinciale VVV hebben voor het ex
periment uitgebreid medewerking ge
kregen van rijkswaterstaat
Een oefening in
crisisbeheersing
een lange avond van
wachten en gissen trof de
tweede kamer afgelopen
nacht een duidelijk aangesla
gen minister-president Van
Agt tegenover zich met de
mededeling dat het kabinet bereid was
enige slappen te doen in de richting van
een olieboycot tegen Zuid-Afrika. Na
een urenlange oefening in crisisbeheer
sing was dat de tegemoetkoming die de
ministersploeg van CDA en WD wilde
doen aan een met brede meerderheid
aangenomen motie, die eerst met een
bot 'nee' was beantwoord- Was daar
mee opnieuw een conflict bezworen tus
sen het kabinet en de fracties, waarop
het in de kamer moet steunen? Vlak
voordat het parlement in feite een zit
tingsjaar zou gaan beëindigen heeft
zich een onvoorstelbare hoeveelheid er
gernis en geraaktheid ontladen over de
manier waarop een reeks van proble
men op voornamelijk financieel en eco
nomisch gebied steeds maar weer op de
lange baan is geschoven. Ergernis en
geraaktheid over oplossingen die geen
oplossingen waren. Het kabinet is in die
sfeer van toenemende uitzichtloosheid
op verschillend gebied vanuit de kamer
steeds opnieuw gekapitteld En daarbij
lag het niet zelden overhoop met een
van de fracties waarop het moest steu
nen. het CDA. Lubbers noemde het ver
keer tussen zijn fractie en het kabinet
gisteren 'stroef In het verhullend taal
gebruik. dat de aanloop was naar een
openlijke krachtmeting later op de
avond, kon de ploeg van Van Agt overi
gens al wel voorvoelen dat de vraag
'nog langer doorgaan of niet?' eigenlijk
niet meer kon worden ontweken. Voor
Van Agt. die onlangs nog van zichzelf
heeft gezegd 'dat hij harder begint te
fietsen naarmate hij meer tegenwind
krijgt' was wel ongeveer de grens be
reikt. De kwestie olieboycot-Zuid-Afri-
ka was er om het krediet te meten dat
het kabinet voor het laatste jaar nóg
zou over hebben.
M„
Let de regelrechte waarschuwing in
de richting van de regeringstafel in de
eerste ronde van het debat 'dat onze
aktle tegen de apartheid niet tot zelf
verbranding mag leiden' gaf een ook ui
terlijk getergde CDA-leider Lubbers
haarscherp aan waar de kern van het
conflict lag. In de elkaar snel opvolgen
de debatten van de afgelopen anderhal
ve week was de strijd om de macht bin
nen het CDA steeds duidelijk zichtbaar
en voelbaar. Er zijn vergelijkingen ge
trokken met eerdere dramatische mo
menten die het kabinet-Van Agt met de
CDA-fractie en de CDA-fractie met het
kabinet-Van Agt heeft beleefd: de leve
ring van Urenco materiaal aan E razilië
en de kemwapenmodemiseringsplan-
nen van de NAVO. Alleen was er met die
twee eerdere bij na-aanvaringen dit ver
schil. dat toen de breuklijn in opvattin
gen binnen het CDA lag bij de dissiden
ten. de groep kamerleden voornamelijk
van ARP-huize die van het begin van
het optreden van dit kabinet in decem
ber 1977 af slechts steun aan de ploeg-
Van Agt heeft willen geven 'onder voor
waarden'. Nu ging het om een in wezen
veel minder duidelijk afgebakend coq-
fiictmodel. Een grote meerderheid van
de CDA-fractie idriekwart) stelde zich
achter een motie, die uit eigen kring af
komstig was en waar de oppositie graag
op inspeelde. In die motie legde het
CDA zijn 'geloofsbelijdenis' tegenover
de apartheidspolitiek van Zuid-Afrika.
Zich volkomen bewust van de zeer be
trekkelijke werking van een Nederland
se boycot voor de levering van olie aan
Zuid-Afrika wilde het CDA toch een
dergelijke daad voor het forum van de
internationale politiek gesteld En nu
weigerde het kabinet glashard om die
motie uit te voeren. Alle ingrediënten
aanwezig dus voor een crisis, die - vol
gens Lubbers' waarschuwing aan het
begin van het debat gisteren - nu juist
niet mocht ontstaan.
He
Let is typerend dat op de laatste dag
voor de zomervakantie van het parle
ment. de dag waarop voor zover moge
lijk schoon schip moest worden ge
maakt met alle overgevoelige kwesties
aan het Haagse E innenhof van de afge
lopen weken, de verwijdering tussen de
lijn die de CDA-fractie uitzet en wat zij
daarvan terugvindt in het kabinetsbe
leid zich toespitste op de olieboycot-
Zuid-Afrika Een zaak namelijk die zich
in de opeenhoping van alle wrijfpunten
het minst leende om er voor binnen
lands politiek gebruik garen bij te spin
nen werd toch de toetssteen voor 'bui
gen of barsten'. De kwestie zelf was in
zijn ondoorzichtigheid wel een uitste
kend rookgordijn om er de eerst verant
woordelijke voor een kabinetscrisis
achter te verbergen. En werd aldus ui
terst dankbaar benut
Eo,
ién ding was afgelopen nacht vol
strekt duidelijk: er moet heel wat ge
beuren voordat een fractie eigen men
sen naar huls stuurt. De 'nacht van
Schmelzer', waarin in 1966 het kabinet
Cals ten val kwam. is een dure les ge
weest voor de Nederlandse politieke
verhoudingen. Dat was ook in de voor
bij uren aan het E innenhof. veertien
jaar later nog aan alles te merken.
vdM
De Romeinse rechters en officieren
van justitie zijn donderdag voor onbe
paalde tnd in staking gegaan Zij ivülen
een betere bescherming tegen terroris
tische aanslagen.
