PROVINCIALE ZEEUWSE COURANT
asbaten geven nog wat tijd
m economie te versterken
Schmidt wil tot 1983 geen
kernraketten stationeren
Carter: garantie voor
onafhankelijk Afghanistan
Boeren rond Veerse Meer wachten al 8 jaar op afhandelen schade
uMeuAett-
Aputim(Zoen zoe.
autn adria
DOOR HET UITDROGEN VAN DE GRONDEN NA AFSLUITING
MINISTER: DIT JAAR ZEVEN PROCENT NA TIONAAL PRODUKT
vandaag
Waarschuwing
VS aan
Vietnam
REDE TIJDENS BEZOEK AAN BELGRADO
Strenge
bewaking
Spaanse
stranden
§Hoe vol is 'vol' in Zeeland?
Staatssecretaris Hazekamp
van economische zaken (de
bewindsman met recreatie en
toerisme in zijn portefeuille)
heeft de discussie voor de ko
mende jaren over deze vraag een voor
zet gegeven toen hij begin deze week
een dagje Zeeuwsch-Vlaanderen deed.
Met de nodige omzichtigheid in de rich
ting van allerlei mensen die zijn woor
den onmiddellijk verkeerd zouden kun
nen uitleggen verklaarde hij dat er in
deze provincie „nog ruimte voor recrea
tieve ontwikkelingen is te vinden". Let
terlijk zei hij. „Als je hier in Zeeland de
ruimte ziet, dan vraag ik mij af waarop
de constatering dat Zeeland vol is. is
gebaseerd" In het gezelschap waar drs
Hazekamp deze opmerkingen plaatste
(recreatieondernemers en bevorde
raars van het toeristenverkeer) kreeg
hij de handen meteen op elkaar. Deze
staatssecretaris beheert het onderdeel
van het rijksoverheidsbeleid dat zich
ten doel stelt om de toeristische functie
van Nederland voor 'eigen gebruik' en
voor het aantrekken van belangstelling
uit het buitenland zo goed mogelijk tot
haar recht te laten komen. Dat hij daar
bij uitgaat van een zo hoog mogelijk
rendement uit het op dit terrein be
schikbare vermogen is voor zijn 'win
kel' een eerste vereiste.
Ha,
Geladen
pagina 12
223e jaargang no. 148
tyoensdag 25 juni 1980
marconistraat e<
iVan o
e Haagse redacteur)
DEN HAAG - Al meer dan acht
jaar moeten landbouwers, met be
drijven aan het Veerse Meer, wach
ten op de behandeling van schade
claims die zij in '72 bij rijkswater
staat hebben ingediend. Hun doel:
geld terugkrijgen als vergoeding
voor vcrdrogingsverschijnselen, die
lijn opgetreden na de afsluiting van
de Zandkreek en het Veerse Gat.
Het CDA-Tweede-Kamcrlid drs. H.
Eversdijk en zijn VVD-collega J. de
Voogd willen nu actie van minister
Tuijnman van verkeer en water
staat. Zij spreken in vragen aan de
bewindsman over een „te lang sle
pende zaak" en ze vragen zich af of
het wel normaal is dat het meer dan
acht jaar duurt voordat dergelijke
zaken worden afgehandeld.
De geschiedenis in het kort: Achttien
boeren hebben eind februari '72 een
verzoek om schadevergoeding inge
diend. Zij constateerden uitdroging
van hun landbouwgronden en een
aanmerkelijke opbrengstdaling van
de akkerbouwgewassen. Zij wezen
met een beschuldigende vinger naar
de in het kader van de Deltawerken
uitgevoerde afsluiting van het Veerse
Gat.
In de vragen van Eversdijk en De
Voogd klinkt irritatie door over de
manier waarop rijkswaterstaat de
boeren heeft behandeld: pas op 1 ok
tober '73. zo'n anderhalfjaar na het
verzoek om schadevergoeding, liet
de dienst voor het eerst wat van zich
horen. Die reactie was overigens niet
bemoedigend: de waterstaat het we
ten dat zij de noodzakelijke schade
formulieren niet aan de boeren kon
toezenden, omdat het laboratorium
voor de grondmechanica in Delft
eerst een rapport over de verdroging
van landbouwgewassen zou moeten
uitbrengen.
Daarna was het een hele tijd stil. tot
dat de boeren en de gewestelijke raad
voor Zeeland van het landbouw
schap het wachten beu waren en in
september '77. augustus en oktober
'78 bij herhaling om schadeformulie
ren vroegen, zodat de claims officieel
zouden kunnen worden ingediend.
Nog steeds echter was er geen rap
port van het grondmechanica-labo-
ratorium. Dat zou ..zeer binnenkort"
verschijnen, liet het ministerie van
verkeer en waterstaat half oktober
'78 weten. Dat ..zeer binnenkort"
bleek een rekbaar begrip. De Voogd
en Eversdijk: ..Is het waar dat sinds
de brief van oktober '78 noch door de
betrokkenen noch door het land
bouwschap enig bericht van het de
partement is ontvangen?"
De twee Zeeuwse kamerleden willen
nu duidelijk weten wanneer het rap
port van het Delftse laboratorium
gaat verschijnen en stellen met na
druk dat minister Tuijnman „deze te
lang slepende zaak" vlug moet af
handelen.
(Van onze redactie economie)
*i HAAG - Volgens minister Van Aardenne (economische zaken) geven de aardgasbaten ons
land nog enige tijd voor versterking en herstructurering van onze economie. Wat de effecten van
Ue aardgasexploitatie betreft, de opbrengsten van export plus de importbesparing dankzij het
jasbezit leverden in 1979 f 16,5 miljard op (5 procent van het bruto nationaal produkt). Voor 1980 is
ien bijdrage te verwachten van f22 miljard (7 procent van het bruto nationaal produkt).
feleldelijk verdwijnt echter de gasbij-
foge, zodat in het midden der jaren
g tekorten op onze energiebelans
>n ontstaan, die oplopen tot tiental-
miljarden in de jaren negentig, zo
•schuwde de minister, dinsdag in
(t Eerste Kamer.
gat
Minister Van der Stee heeft dinsdag in
de Tweede Kamer toegegeven dat de
problemen voor de begroting 1981 zijn
toegenomen. Voor ongeveer drie mil
jard gulden moet volgend jaar alsnog
dekking worden gevonden.
gelijkwaardig
"Wil men ooit komen tot een vreed
zaam samenleven van Joodse en Pale
stijnse bewoners van Israël, dan zal
men ons Palestijnen niet meer als
tweederangs burgers moeten beschou
wen.' Dat zegt de Palestijnse pater
Ellas Chacour die momenteel een
tocht door Nederland maakt om met
name bij de kerken begrip voor het Pa
lestijnse standpunt te kweken,/
Hij wil iets meer doen om te bezien of
onze eigen steenkool in de toekomst
winbaar kan worden gemaakt. Zijn
ministerie overlegt nu met de Rijks
Geologische Dienst over de manier
van uitbreiding van het lopende on
derzoek ter inventarisatie van deze
.„bodemschatten" op grote diepte. De
financiële gevolgen spelen daarbij een
rol.
Ook wordt bekeken of een aparte werk
groep voor „diepe kolen" in het leven
moet worden geroepen in het kader van
het nationaal onderzoekprogramma op
kolengebied. Van Aardenne voegde er
aan toe dat het proces van ondergrond
se kolenvergassing behalve onrendabel
ook onbeheersbaar is.
Snelle beslissingen over het kolenbe-
leid zijn volgens de minister nodig. Dat
het verstoken van kolen en andere fos
siele brandstoffen „enige ongerust
heid" geeft ten aanzien van de milieuge-
staatsprijs
De prijs der Nederlandse letteren 1980
ts toegekend aan de Belgische auteur
Maurice Gilliams in Antwerpen Hij
krijgt de driejaarlijkse prijs voor zijn
gehele werk
vertrouwen
Jo Maas is optimistisch voor de ko
mende Tour de France. 'Nu ik zowel in
de Tour de l'Aude als in het kampioen
schap van Nederland mijn gezicht.heb
laten zien. is het zelfvertrouwen weer
als vanouds', verklaart de i.
de ploeg van Fred de Bruyi
Nieuws uit Zeeland: 2, 5, 7
en 9.
Binnen- en buitenland: 3
en 11.
Opinie: 4.
Sport 12 en 13.
Hobby: 15.
Radio en televisie: 16,
Financiën: 17.
WASHINGTON/KUALA LUMPUR
(RTR/UPI/AFP) - De Verenigde Staten
hebben Vietnam dinsdag gewaar
schuwd voor nieuwe aanvallen op
Thailands grondgebied. „De Verenig
de Staten zullen hun verplichtingen te
genover Thailand nakomen", zo ver
klaarde een woordvoerder van het mi
nisterie van buitenlandse zaken in
Washington in reactie op de Vietname
se 'agressie' die aan honderden mensen
het leven zou hebben gekost.
Vietnamese luchtafweer heeft dinsdag
boven het grondgebied van Thailand
een helikopter en een L19 verkennings
vliegtuig van de Thaise luchtmacht
neergeschoten. Drie mensen werden
daarbij gedood. Het incident vond
plaats in het Mak Mun gebied. 240 kilo
meter ten noordoosten van Bangkok.
In kringen van westerse inlichtingen
diensten wordt gezegd dat de Vietna
mese invasiemacht van ongeveer 3000
man die maandag de grens met Cam
bodja overstak, zich op een kilometer
van de grens op Thais grondgebied
heeft ingegraven. Zij zou twee voorma
lige vluchtelingenkampen en verschei
dene strategisch gelegen dorpen onder
controle hebben. Westerse diplomaten
bestempelden Thaise berichten als zou
den de Vietnamezen zich terugtrekken
als 'nonsens'. Vooral in het Mak Mun
gebied zou hevig worden gevochten.
Volgens bronnen van de Thaise militai
re inlichtingendienst duiden massale
bewegingen van Vietnamese troepen
en tanks in Cambodja erop dat een
tweede aanval van Hanoi op handen is.
volgen vond de bewindsman een ele
ment om „mee te nemen" bij de discus
sie over de vraag of we imeeri kernener
gie zullen gaan toepassen.
Over een maand verschijnt het derde
deel van de energienota, zo hoopt de
minister. Daarna kan wat hem betreft
de 'maatschappelijke energiediscussie'
beginnen.
Expo.
In het overleg met de vaste tweede-ka
mercommissie voor economische za
ken zei de minister dat Nederland hoge
re exportprijzen voor het aardgas moet
bedngen via onderhandelingen Hij
heeft nog steeds hoop op goede resulta
ten in de lopende besprekingen.
Hangende de onderhandelingen ver
klaarde Van Aardenne zich niet in de
positie te bevinden nadere details be
kend te maken. Regeringscommissaris
Spierenburg, die de onderhandelingen
voert namens de regering, heeft van het
kabinet volledig mandaat.
Bekend ls dat Nederland van zijn bui
tenlandse afnemers volledige indexatie
van de prijzen wil (die indexatie is nu 75
procent) en geen vertraging van de aan
passing van de prijsverhogingen in de
tijd. De resultaten die de Gasunie met
de buitenlandse partners had bereikt
In Nevada is dinsdag een onder
grondse kernproef genomen, de achtste
dit jaar. Dit is bekendgemaakt doorliet
Amerikaanse departement van ener
gie.
Gasunie.
De Nederlandse gasreserve blijft goed
op peil. De laatste vijf jaar is de voor
raad voor het binnenlands gebruik
niet afgenomen. Dat is te danken aan
een verruiming van het aanbod, voor
namelijk door opwaardering van het
Groningen-veld en door sinds 1975 af
gesloten importcontracten. Dit heeft
de Gasunie dinsdag in het plan van
gasafzet 1980 bekendgemaakt.
De gasunie rekent in de komende jaren
op een extra hoeveelheid aardgas van
890 miljard kubieke meter. Met het ver
zekerde aanbod van 1740 miljard kubie
ke meter per 1 januari betekent dat een
totaal verwacht aanbod van ruim 2600
miljard kubieke meter aardeas aan het
begin van dit jaar. De gasunie blijft in
het plan van gasafzet 1980 uitgaan van
het, ook dor de regering goedgekeurde
contract voor de levering van vloeibaar
aardgas uit Algerije, hoewel de aan
vang, medio 1983. minstens een jaar
wordt vertraagd.
Voor het middenlange termijnbeleid is
een hoeveelheid van 1450 miljard ku
bieke meter aardgas nodig.
Voor het volledige afzetbeleid van de
Gasunie is echter 1650 miljard kubieke
meter gas nodig. Dan is 1740 miljard
kubieke meter, rekening houdend met
een verantwoorde afbouw niet vol
doende, aldus de Gasunie. Vandaar dat
de unie opsporing en winning van
nieuwe aardgasvelden in Nederland
ondersteunt.
Van Aardenne
tVan onze verslaggever)
BELGRADO - Als de Sowjet-Unie alle
troepen uit Afghanistan terugtrekt is
Amerika bereid al het nodige te doen
om het bestaan te garanderen van een
echt onafhankelijk, niet-gebonden Af
ghanistan, met een regering die aan
vaardbaar is voor het Afghaanse volk.
Dit was dinsdagavond een van de voor
naamste punten uit de tafelrede van de
Amerikaanse president Carter tijdens
een door de Joegoslavische regering
gegeven staatsbanket. „Wij zijn be
reid", aldus Carter, „de mogelijkheden
te onderzoeken van een overgangsre
geling, die tegelijk zal moeten ingaan
met de terugtrekking van alle Russi
sche troepen uit Afghanistan".
Carters felle uithaal naar de Russen
over de kwestie-Afghanistan zal vol
gens waarnemers de Joegoslavische re
gering in verlegenheid kunnen bren
gen. Maar met zijn eendaags bezoek
aan Joegoslavië heeft president Carter
ook grotendeels goedgemaakt wat de
Joegoslaven hem tot nu toe kwalijk
hebben genomen, namelijk dat hij bij
de begrafenis van president Tito in mei
verstek heeft laten gaan.
Carter legde dinsdag een krans bii het
BELGRADO - President Carter, vergezeld door Cvijetin Mijatovic. de president van Joegoslavië, maakt een rondril in een
open auto door Belgrado Carters 24-urige triomftocht was niet zo indrukwekkend als hij. zijn vrouw en dochtertje en vooral
de met hem door Europa meereizende 250 Amerikaanse journalisten dat hadden voorgesteld.
VAN DER KLAA UW O VER BEZOEK COLLEGA AAN MOSKOU:
iVan onze parlementaire redactie) gaf minister Van der Klaauw Ibuiten-
DEN HAAG - De Westduitse bonds- landse zaken) dinsdag aan de missie
kanselier Schmidt zal er maandag bij van Schmidt.
zijn bezoek aan Moskou voor pleiten Vooral in Amerika was ongerustheid
dat zowel de Sowjet-Unie als het Wes- ontstaan omdat de indruk was gewekt,
ten tot eind 1983 geen nieuwe tactische dat Schmidt met Moskou wilde onder-
kernwapens installeren. Deze uitleg handelen over een stilleggen van pro-
duktie en plaatsing van de nieuwe kern
raketten Dat zou in westerse ogen een
bevestiging inhouden van de voor
sprong die de Russen nu op dit gebied
zouden hebben dank zij de SS-20-raket-
ten.
echter uitgaan van het NAVO-besluit
de kernwapens te vernieuwen. De nieu
we westerse raketten worden toch niet
voor 1983 geplaatst, zodat niet van een
Volgens Van der Klaauw zal Schmidt 1 Slot zie pcig. 8 kol. 4)
(Van onze correspondent)
MADRID-Het Spaanse ministerie
van binnenlandse zaken heeft
dinsdag te Madrid verklaard dat
de politie met het oog op de aange
kondigde bomaanslagen van de
Baskische pressiegroep ETA-poli-
tico-militar uitgebreide veilig
heidsmaatregelen heeft genomen
in de toeristencentra. Vliegvelden,
trein-en busstations, hotels, sport
clubs, casino's en stranden worden
zwaar bewaakt en periodiek ge
controleerd op explosieven.
Alle bagage, die men op depots in
bewaring geeft, wordt nauwkeurig
op de inhoud geïnspecteerd. Op de
wegen patrouilleert politie, die
steekproefgewijze auto's contro
leert.
De Spaanse tweede kamer nam
dinsdag een voorstel van de socia
listische arbeiderspartij PSOE
aan. waarin men de regering ver
zocht om harde en effectieve maat
regelen te nemen tegen het terroris
me. dat de Spaanse toeristenindus
trie bedreigt.
ETA-Politico-Militar heeft aange
kondigd dat er in de nacht van
dinsdag op woensdag twee bom
men zouden ontploffen in de pro
vincie Alicante, waar de bevolking
de jaarlijkse feesten van 'San Juan'
viert.
'Vol' en vol is
twee in Zeeland
graf van Tito, die hij bij zijn aankomst
prees als één van de weinige staatslie
den die de moderne wereld een betere
vorm hebben gegeven.
Volgens een kort communiqué dat na
de gesprekken tussen Amerikanen en
Joegoslaven werd uitgegeven waren de
hoofdonderwerpen van gesprek de
Oost-Westbetrekkingen, het Midden-
Oosten, Iran en Afghanistan. Uit krin
gen rond de Amerikaanse delegatie valt
op te maken dat de Joegoslaven inder
daad bereid zijn een strakkere houding
aan te nemen tegenover de Sowjet-Unie
in de kwestie-Afghanistan.
Het Sowjetpersbureau Tass heeft dins-
iSlot zie pag. 8 kolom 5)
.azekamp staat overigens met zijn
voor de toeristenindustrie optimisti
sche kijk op het gebruik van de ruimte
in Zeeland haaks op de uiterst 'voor
zichtige' benadering van het provin
ciaal bestuur. Sinds de tweede helft van
de jaren '70 is namelijk terughoudend
heid als beginsel gehanteerd in de
vormgeving aan het beleid op het ge
bied van de openluchtrecreatie. Na de
snelle en over het algemeen vrij groot
scheepse ontwikkelingen in de groei
van het aantal toeristen en recreanten
aan de Zeeuwse kust en rondom de
nieuwe watersportgebieden en de pa
rallel lopende pogingen om aan de
'vraag' te voldoen kwam er een ver
schuiving in de belangenafweging. De
'leefbaarheid' van de eigen (toenemen
de) bevolking kreeg een hogere voor
rang dan de drang om speeltuin van
West-Europa te worden. Belangen van
natuur en landschap traden meer op de
voorgrond. Er was sprake van een op
vallende koerswijziging in beleid. Het
accent dat voorheen lag op de omvang
van de groei van het aantal recreanten
en toeristen verplaatste zich naar de
kwaliteit van de recreatie, de kwaliteit
van het landschap en van het milieu. In
de Zeeuwse recreatie-discussienota
van voorjaar 1977 werd bovendien vast
gesteld dat de stranden aan de zuid
westkust van Walcheren al als 'overbe
last' moeten worden beschouwd en dat
ook de omvang van het bezoek aan de
stranden van de kop van Schouwen na
genoeg de grens hadden bereikt die als
norm werd aangehouden. De ruimte
voor recreatie is gaandeweg in het pla
nologisch beleid als 'schaars' aange
merkt. Bij de verdere benadering van
de problematiek gold als uitgangspunt
dat ruimte voor groei niet meer of nog
alleen niaar in beperkende mate aan
wezig is. En daarbij doemde ook de
vraag op: voor wie is deze ruimte be
doeld? Dezelfde discussienota voorzag
dat vooral de belangen van de vakan
tiegangers in de verdrukking komen
door de groei van de weekendrecreatie,
die een steeds groter deel van de be
schikbare verblijfsaccommodatie in
particuliere handen brengt. Kortom, de
rem werd heel nadrukkelijk aangetrok
ken; belangen begonnen te botsen.
J-n de Cadzandse uitlatingen van
staatssecretaris Hazekamp nu is de
spanning tussen vraag en aanbod, tus
sen wensen en mogelijkheden heel
scherp voelbaar. Er is verhulde kritiek
te bespeuren op het ruimtelijk beleid
dat de Zeeuwse provinciale overheid
ten aanzien van toerisme en recreatie
de laatste jaren uitzet. Hazekamp ver
wijst naar de noordelijke provincies,
waar men naar zijn indruk is teruggeko
men van een al te strakke afremming
van de ontwikkeling. Waar 'vol nu' iets
anders wordt benaderd dan 'vol enkele
jaren geleden'. Eigenlijk vraagt de be
windsman zich af of Zeeland niet bezig
is zich wat al te terughoudend te gedra
gen. of het zich eigenlijk niet wat al te
egocentrisch begint op te stellen.
Het is heel begrijpelijk dat men zich in
Den Haag zorgen begint te maken over
een groeiend aantal problemen in de
beperkte Nederlandse toeristt i- en re
creatiecentra. met name aan de kust
Het'kalm-aan-beleid'bij de verdere uit
bouw van recreatieve voorzieningen zal
in de komende jaren in conflict raken
met de waarschijnlijk toenemende
drang om vakanues door te brengen in
eigen land. Zoals er bij de Nederlandse
Spoorwegen problemen ontstaan nu
blijkt dat in korte tijd de belangstelling
voor het gebruik van het openbaar ver
voer (steeds met verve gepropageerd) is
toegenomen. In het bijzonder in de piek
van het seizoen zou de eigen toeristen
en recreatieaccommodatie wel eens ver
van toereikend kunnen blijken. Het na
tionaal onvermogen om de 'vraag' te
spreiden en dus een beter rendement
van het aanbod te bereiken breekt
daarbij op. Bovendien mankeert het
aan de wil en het improvisatievermo
gen om juist voor de piekbelasting een
tlink stuk reserve-capaciteit op tè bou
wen. Voor het beleid op het gebied van
recreatie en toerisme zaken die een ho
ge voorrang verdienen. In dat opzicht is
'vol' en "vol" namelijk twee.
vdM
