ZEEUWSE COURANT Kabinet overweegt verlaging jeugdloon ONDERWIJS DEMONSTREERT WESTEN UN AGT: ZO NODIG WIJZIGING WAO GEEN ONDERZOEK MOBIELE EENHEID Leerplicht 1 jaar vervroegd in 1983 Auto van koningin onder rode verf Optreden in Borssele Paarden pagina 13 223e jaargang no. 144 Vrijdag 20 juni 1980 MENSWBSR Zuid-Afrika: deling van macht Yaaa/ Oharpville 1960 - Soweto 1976 KaaPsLad 1980- de storm, die blank Zuid-Afrika fgïfeéSj heeft opgeroepen door een jgljga dertigjarige politiek van ge- scheiden rassen en maat schappelijke. economische, politieke en culturele onderdrukking van miljoe nen zwarten en kleurlingen, is opnieuw in alle hevigheid losgebarsten. In Kaap stad heeft dit de afgelopen dagen geleid tot felle rassenonlusten, die het leven hebben gekost aan tientallen kleurlin gen De gebeurtenissen in de wijk El sie's River zijn op een lijn te stellen met die van vier jaar geleden in South Wes tern Township Soweto). de zwarte sa tellietstad van Johannesburg, toen dui zenden studenten en scholieren in ver zet kwamen tegen de gevolgen van de vernederende apartheidspolitiek. Dat verzet kon slechts in het bloed van meer dan vierhonderd jongeren worden ge smoord. Sindsdien is Soweto het sym bool van zwart verzet geworden tegen de apartheidspolitiek van Zuid-Afnka. Dat het juist de kleurlingen zijn. die nu. vier jaar na Soweto. 'in opstand' zijn gekomen, is tekenend voor de situatie in dit land. Want juist de kleurlingen zijn méér Afrikaner dan zwarte Het bloed van de blanke stam stroomt, zij het vermengd, ook door hun aderenDe nietsontziende regeringspolitiek van achtereenvolgens Verwoerd, Vorster en Botha heeft de kleurlingen zó ver vreemd van de blanken, dat zij zich in dezelfde mate achtergesteld en politiek opzijgeschoven voelen als de zwarte meerderheid. Door veronachtzaming van de gerechtvaardigde verlangens van de gekleurde bevolking van Zuid- Afrika hebben Botha c s. de kiemen gelegd voor een gewelddadige confron tatie tussen blank en zwart. Kon Sharp- ville nog als een 'triest incident' worden beschouwd. Soweto een desperate po ging van met name jongeren. Kaapstad lijkt het begin te zijn van een reeks van niet meer te stuiten gebeurtenissen, die Zuid-Afrika in rouw zullen dompelen. He, let draait in Zuid-Afrika allemaal om het begrip 'deling van de macht' Een macht, die thans uitsluitend en al leen in handen is van de blanke minder heid; zwarten en kleurlingen zijn poli tiek en economisch 'onderhorig' aan de blanke Zuid-Afrikanen. Zij hebben let terlijk niets in te brengen. Tweederangs burgers in een land. waar de nationale koek ieder een menswaardig bestaan kan bieden. Behalve voor de blanke Zuidafrikaan is het iedereen duidelijk: de machtsdeling is onvermijdelijk. Eens zullen de zwarten van Zuid-Afrika een aandeel in de macht krijgen. Zulk een proces heeft zich in tal van landen op dit continent voltrokken, waar eerst een blanke minderheid de lakens uit deelde ten koste van de zwarte meer derheid. Rhodesié. Zuid-Afrika's noor derbuur. is één van de laatste landen, waar de 'afrikanisering' is doorgevoerd. Daar kwam begin dit jaar een zwart meerderheidsbewind aan de macht, na dat de blanke minderheid onder leiding van 'rebel' Ian Smith bijna vijftien jaar lang de weg had geblokkeerd voor de zwarten. De blanken in Zuid-Afrika zijn echter nog niet zover, dat zij de macht willen delen Integendeel- De eerstko mende jaren lijkt daar geen kans op Weliswaar is premier Botha voorstan der van modernisering van de apart heidspolitiek. maar over machtsdeling valt met hem niet te praten. Zijn strate gie is geheel gericht op bescherming van de blanke suprematie. In dit kader voert hij afgewogen veranderingen door, die echter al lang niet meer accep tabel zijn voor de laatste jaren politiek veel bewuster geworden niet-blanken. Zij eisen diepgaande sociale hervor mingen én deelneming aan het bestuur lijk proces, waarvan zij tot nu toe zijn uitgesloten. De onverzoenlijkheid, waarmee de Zuidafrikaanse regering reageert op de gerechtvaardigde ver langens van de gekleurde bevolking, leidt bij een grotere bewustwording van eigen kracht en kunnen van zwarten en gekleurden slechts tot feller verzet Dat blijkt o. m ook uit de vele stakingen over het gehele land. H„, loe krampachtig de regering van Zuid-Afrika te werk gaat. valt onder meer af te leiden uit de maatregelen, die tegen journalisten worden getroffen In naam is Zuid-Afrika een parlementaire democratie, althans als men buiten be schouwing laat. dat miljoenen zwarten en kleurlingen onmondig zijn ver klaard. De pers is de laatste jaren zó gemuilkorfd in Zuid-Afrika. dat van persvrijheid - één van de essentiële kenmerken van een parlementaire de mocratie - geen sprake is Als het om militaire zaken gaat. om het optreden van de politie of om het lot van politieke gevangenen, kunnen journalisten niet altijd zeggen wat zij willen. In Kaap stad werden zij geweerd uit de gebieden waar de strijd woedde tussen kleurlin gen en politie Pottenkijkers kon de re gering niet gebruiken De waakhond functie. die de pers per definitie heeft in de westerse democratieén. is in het Zuid-Afnka anno 1980 onmogelijk uit te voeren. Wat dat betreft heeft de over heid een stevige muilkorf aangebracht Maar datalles kan niet verdoezelen, dat de situatie in Zuid-Afrika de laatste maanden snel is verslechterd. De krachten aan zwarte zijde, die ijveren voor een geweldloze oplossing, nemen in aantal af. De aanslagen van zwarte guerrillastrijders in de afgelopen we ken. de studenten- en scholierenstakin gen en nu weer de gebeurtenissen in kaapstad zijn evenzovele tekenen, dat de strijd naar een climax toegroeit. Dim Van onze parlementaire redactie) DEN HAAG - Het kabinet-Van Agt overweegt aanpak van de WAO-uitkeringen, verscherping van let begrip ..passende arbeid" en verlaging van de jeugdlonen als enkele van de mogelijkheden om je hoge kosten van de sociale voorzieningen te drukken. been gesprek voor de NOS-tv zei premier Van Agt donderdag dat het kabinet studeert op mogelijkheden om de WAO-uitkeringen te wijzigen. Die wijziging zou neerkomen op een veria voor die arbeidsongeschikten, die nog voor een ruim deel kunnen werken. (iearbeidsongeschikt wordt, krijgt nu jjprocent van zijn laatstgenoten inko- ^n.ook als hij bijvoorbeeld voor maar Kprocent ongeschikt is verklaard, al ias Van Agt. Hoewel de betrokkene dus voor een deel arbeidsgeschikt is, injgt hij toch een relatief hoge uïtke- mg. Het kabinet denkt er nu over om de HO-ultkering om te zetten in een WW- siikering. WW-trekkers zien hun uitke- ng, die ook op 80 procent begint, na- glijk na een half jaar naar 75 procent Dienen na een jaar valt men terug op is nog lagere bijstandsregeling, jet kabinet studeert ook op plannen w hel jeugdloon te verlagen. Volgens fan Agt „zit ook daar wat in". Hij zei !ii nu het met onze nationale econo- lezo moeilijk gaat, de jeugdlonen een jorie is „die onze aandacht wel de- jk verdient". ikzal volgens de premier „de tengels werkgelegenheidsbeleid strakker worden aangetrokken". Hij telde hiermee op een verscherping tui het begrip passende arbeid, waar- ter werklozen eerder gedwongen zouden kunnen worden een aangebo den baan te accepteren. Van Agt voorspelde een loonmatiging voor iedereen. Alle lonen moeten inle veren en dan zullen - door de koppeling - ook de sociale uitkeringen moeten meematigen. ..Er moet iets gedaan wor den aan de fabuleus hoge som van de sociale zekerheid". Toch zal niet iedereen in gelijke mate hoeven in te leveren, zei de premier. Vooral de hogere inkomens zullen een grotere veer moeten laten. Ook de recent afgesloten cao's bij di verse grote ondernemingen, waarin prijscompensaties voor 1981 zijn afge sproken, vormen een probleem. Van Agt zei die overigens „redelijk gema tigd" te vinden, al is van een echte loonmatiging geen sprake. „Als we zo doorgaan, zal zeer zwaar op de collec tieve sector moeten worden gekort". De minister-president zei ervan over tuigd te zijn dat het kabinet uit de ..on tiegelijk moeilijke" begrotingsproble men zal komen „Tegen de verwachting protest Voor honderden leerlingen van het openbaar onderwijs in Zeeland was hel gisteren, donderdag een welkome exira vrije dag Ongeveer negentig leerkrachten, aangesloten bij de Alge mene Bond van Onderwijzend Perso neel (ABOPi namen in Den Haag deel aan de landelijke protestdemonstratie hel onderwijsbeleid van minis ter Pais. PAGINA 3 Het kabinet zal binnen een week be over een uitkering van 7.500 Sulden belastingvrij aan een grote nensen die tijdens de oorlog in Japanse gevangenkampen heeft geze- heeft minister Wiegel van bin nenlandse zaken beloofd De gehele Tweede Kamer heeft zich achter een gesteld, die om zo'n uitkering uitkering MIDDELBURG - De hoofdofficier van justitie in Zeeland, J. G. F. A. Hage, heeft na ampel beraad besloten geen algemeen onderzoek te laten instellen naar het optreden van de Mobiele Eenheid (ME) bij de demonstratie van maart jongstleden bij de Borsselse kerncentrale. Hij is voornemens dit weldra te berichten aan het Utrechtse advocatencollectief dal de zaken van de actiegroep Breek Atoomketen Nederland behartigt. Wel is mr Hage van plan zeven de- zich nog vastklampt aan het hek en monstranten van de in totaal 33 personen die een klacht hebben in gediend, nader te laten horen Vol gens de hoofdofficier kunnen deze - extra - verhoren op korte termijn aanvangen, omdat hij sinds enkele dagen de beschikking heeft over de adressen van de betrokkenen De vertegenwoordiger van het. open baar ministerie wil zo spoedig mo gelijk het hoofdstuk 'Borssele' af sluiten. „Ik houd niet van dossiers die nog niet gesloten zijnaldus mr Hage donderdag. De hoofdofficier is voor wat be treft de klachten met een algeme ne strekking tot de slotsom geko men dat de ME niet te bruut is op getreden. Hage „Waar dan toch aandrang, of anders gezegd 'geweld' is gebruikt, was dat helaas noodzakelijk door de opstelling van de demonstran ten in kwestie. Als iemand na drie of vier keer gesommeerd te zijn. vervolgens een tik op de vingers knjgt. vind ik dat absoluut geen on toelaatbaar geweld De ME is niet harder opgetreden dan strikt nood zakelijk". Mr Hage windt er geen doekjes om voor althans dit onder deel van de klachten de discussie voor eens en altijd te willen sluiten. Mede om de Zeeuwse Mobiele Een heid in bescherming te nemen Hij heeft de indruk dat de ME ten on rechte in een kwaad daglicht is ge steld. „Ik vind dat vervelend. Zij kunnen zich immers vrijwel niet verweren". De hoofdofficier is overigens van mening dat BAN een verkeerde re denering hanteert door te stellen dat zij zich geweldloos hebben op gesteld. Hij noemt dat een 'drogre den'. omdat het vastketenen aan de hekken van de kerncentrale op zichzelf al een daad van verzet is; een verzet dat doordat het straf baar is te gelegener tijd gebroken dient te worden. in van velen en tegen de wens van som migen. gaan wij de vier jaar volmaken". Albeda Minister Albeda (sociale zaken) zal de Sociaal-Economische Raad binnen kort advies vragen over een duidelij ker afbakening van het begrip passen de arbeid. Hij vindt dat van werklozen in sommige gevallen meer inzet bij het zoeken naar een baan mag worden ver langd De notitie over het arbeidsmarktbeleid aan de vaste kamercommissie voor so ciale zaken schrijft de minister vooral advies te willen hebben over de rei kwijdte van het begrip mobiliteiten het werken in vierploegendienst. Bij de mo biliteit tekent hij aan dat vaak twee mensen uit hetzelfde samenlevingsver band in dezelfde regio een arbeids plaats hebben. „De bereidheid om bij verlies van arbeidsplaats van een van de partners naar een andere regio te trekken, loopt daardoor sterk terug", aldus Albeda Bemiddeling van de ene partner naar een andere streek die zo ver ligt dat de andere dan maar de werkkring moet opgeven, vindt hij niet noodzakelijk. Maar daartegenover staat dat langere, dagelijkse reistijden moeten worden geaccepteerd Het werken in vierploe gendienst mag volgens de bewindsman niet zonder meer worden afgewezen, omdat het niet-passende arbeid zou zijn. Wel vindt hij dat. netzoals dit jaar. ook in 1981 extra ruimte moet worden geschapen voor verbetering van de ar beidsvoorwaarden van zwaar en onre gelmatig werk Albeda bevestigt nog eens het streven van de overheid onderwijsopleidingen algemeen te houden. Op hel algemeen onderwijs aansluitende, specifieke be drijfsopleidingen blijven voor de ei gen verantwoordelijkheid van het be drijfsleven. De overheid voert inmid dels overleg met de sociale partners om tot nieuwe onderwijsstructuren te komen, waarin zij deelneemt zonder die eigen verantwoordelijkheid van het bedrijfsleven geweld aan te doen. Binnenkort komt de regering met een nota over het stagebelcid, die als uit gangspunt moet dienen voor het over leg met werkgevers en werknemers. Het 5000 ton metende vrachtschip Auguste S.aan boord waan>an zich een gevaarlijke slang zou bevinden, heeft donderdagavond de Eemshaven weer verlaten. Tijdens het lossen woensdag en donderdag van een grote partij hout in de Eemshaven is geen slang gezien. Maar het ruim, waarin de Mamba- slang Zich sinds het beladen van het schip in Kameroen moet bevinden, is slechts gedeeltelijk gelost. De achterzijde van de hofauto die tijdens het bezoek aan Zwolle met. verf besmeurd werd. Koningin Beatrix tijdens haar bezoek aan Arnhem. Links de commandant van de Vaandelwacht. ZWOLLE (ANP) - Tijdens het bezoek van koningin Beatrix en prins Claus aan Overijssel hebben zich donderdagochtend wat incidenten voorge daan. Er werd gegooid met zakjes rode verf. waarbij drie auto's van de koninklijke stoet geraakt werden. Koningin Beatrix, die op dat moment een wandeling door de Zwolse binnenstad maakte, stapte later in een andere wagen. Er zijn in totaal elf personen aange houden Drie van hen. twee man nen en een vrouw, waren Duitsers. Zij bleken met de hele zaak niets te maken te hebben en zijn vrijgela ten. Vier personen weigerden hun namen te zeggen De andere vier zijn A. L. K. uit Deventer, de 19- Jarige A. J. V. uit Zutphen, de 21- jarige A. T. en de 19-jarige J P bei den uit Deventer. De laatste drie heeft de Zwolse politie herkend als leden van de anti-militaristische groep Onkrult. De Zwolse politie heeft bij de arres tanten zeven zelfgemaakte rook bommen in beslag genomen. Voordat het incident plaatsvond had de Zwolse politie op aanwijzing van het publiek reeds twee mensen aangehouden, die plastic zakjes verf en rookbommen bij zich had den. De betrokkenen pleegden ver zet bij de arrestatie, aldus de poli tie. Het bezoek van het koninklijk paar aan Gelderland had een rus tig verloop. Hetgaalzeezeiler Henk van de Weg uit OostKapelle de laatste dagen letterlijk fn figuurllj k niet erg voor de wind in de Observer Slnglehanded Transatlantic Race In drie etmalen sinds zondag wond laat heeft hij geen vorderingen mnaakt ln de richting van het Ameri toanse continent. PAGINA 16 festival Morgen barst in Middelburg het Festi val van de Nieuwe Muziek los. concer to), theater, films. Op die eerste dag B'euker. Bennink. Jolink. Grille Nieuws uit Zeeland: 2, 5, 7 en 9, Binnen- en buitenland: 3 en 13. Opinie: 4. Sport: 14 en 15. Kunst: 16. Kadio en televisie: 17. Financiën19. beslissing De wegenbouwers slaan alarm. Zij ztjn Miig.dat.na de bouwvakantie een gro te terugval zal komen in het aantal uit Ie voeren werken, niet alleen op hun gebied maar ook ln de sector grond- en waterbouw Een reeent onderzoek beeft geleerd dat als gevolg van het dig teruglopen van werk veel ont- PAGINA 14 Kamervoorzitter Dolman en kamerlid Van Ooijen PvdA i dragen een, van ABOP-voorzitter Van den Bos gekregen, bord over het Binnenhof DEN HAAG (ANP) - De regering wil in 1983 de leerplicht met één jaar ver vroegen, zodat kinderen dan vanaf vijf jaar naar school moeten. Voor kinde ren van vier jaar moet vooralsnog een leerrecht worden gehandhaafd. Dat zeggen minister Pais en staatsse cretaris Hermes (onderwijs en weten schappen) in hun memorie van ant woord over het wetsontwerp basison derwijs aan de tweede kamer. De regering wil in augustus 1983 de ba- slschool wettelijk invoeren. Die basis school. bestemd voor kinderen van vier tot twaalf jaar. komt in de plaats van de afzonderlijke kleuter en lagere scholen Pais en Hermes merken in hun com^ mentaar op het voorlopige verslag van de kamerdiscussie gewijd aan het wets ontwerp basisonderwijs op. dat de duur van het basisonderwijs in beginsel acht jaar is. ..Maar geen enkele bepaling staat in de weg. dat een individuele leer ling zeven jaar over het basisonderwijs doet en een andere negen jaar Volgens Pais en Hermes moeten de ver worvenheden van het kleuteronder wijs in de nieuwe basisschool behou den blijven. Zij constateren dal het mogelijk is de nieuwe basisschool zo in te richten, dat ook de jongste kinderen zich in een wat groter gebouw thuis voelen. Pais en Hermes vinden dat er voor het buitengewoon onderwijs een eigen wet telijke regeling moet komen. Zij kiezen hiervoor omdat net behoud van de sa menwerking op lange termijn binnen het buitengewoon onderwijs voorde be windslieden zwaar weegt. In die aparte wettelijke regeling moet volgens Pais en Hermes de nauwe relatie met het ba sisonderwijs en het voortgezet onder wijs worden bewaard PAGINA 13 wegenbouw DEN HAAG - Zo'n 10.000 onderwij- zers.sonderwijzeressen, kleuterleid sters, studenten van pedagogische akademies en ouders van schoolkinde ren trokken gisteren even na de mid dag door Den Haag om van hun onge noegen over het onderwijsbeleid blijk te geven. Op het eivolle Binnenhof kreeg Twee- de-kamervoorzitter Dolman een schoolbord aangeboden met daarop de tekst; „Onderwijs eist werk Kleinere klassen Het woord is nu aan het parle ment". Op het ministerie van onderwijs ontving een hoge ambtenaar een af vaardiging van de demonstranten. Voor hem had men niets meer dan een handdruk „omdat de onderwijswereld met lege handen staat". Minister Pais. die zegt geen geld te hebben om aan de wensen van de onderwijsbonden tege moet te komen, liet zich niet zien. wat volgens onderwijzersvoorzitter Van den Bosch aangaf ..dat we van deze mi nister niets te verwachten hebben Tot de stakingsdag was opgeroepen door de Algemene Bond van Onderwij zend Personeel (ABOP) en betrof daar door in het hoofdzaak de openbare scholen. Minister Pais had in een brief al laten weten dat leerkrachten die er aan zouden meedoen, over deze dag geen salaris zouden krijgen. De staking en de betoging werden gehouden in het kader van de actie die de Nederlandse Federatie van Onderwijsvakorganisa ties (NFO) houdt voor een arbeids plaatsenplan in het onderwijs. In de tent op het Malieveld liet FNV- voorzitter Wim Kok weten dat de hele Federatie van de Nederlandse Vakbe weging achter de eisen en de actie van de onderwijzersbond staat. Bestuur ders van diverse bonden kwamen er hun steun aan de acties aanbieden. De actievoerders eisen van de minister van onderwijs en van het parlement dat zij schoolklassen met kleinere aan tallen kinderen toestaan. Aan de ene kant zou het onderwijs er beter van worden, en aan de andere kant zou het aantal arbeidsplaatsen in het onder wijs er belangrijk door toenemen, wat veel leerkrachten uil de werkloos heidsuitkeringen zou houden. (Zie ook pag. 2\ Do belangen van de Zeeuwse land bouw zullen terdege overwogen wor den, voordat een beslissing genomen zal worden over een Grevelingenmeer mei zoet-of zoutwater Minister Braks ilandbouw en visserij i heeft dit don derdagmorgen in de landbouwcom- mlssle van de Tweede Kamer geant woord op vragen van leden van de commissie

Krantenbank Zeeland

Provinciale Zeeuwse Courant | 1980 | | pagina 1