PRGVMIALE ZEEUWSE COURANT
Conflict CD A-kabinet
over boycot Z.-Afrika
Doden bij rellen Zuid-Afrika
Rijksuitgaven moeten strak aan banden
/7j f
-djye*i t(te.
autn adria
GROOTST MOGELIJKE BEZWAREN
Kamer wil Van der Stoel
als kandidaat-voorzitter
van Europese Commissie
ZUID AFRIKA PROTEST
POLITIE SCHIET IN MENIGTE MENSEN
Apotheek gaf
dodelijke stof
in plaats van
zuiveringszout
Compostbedrijf: tweehonderd
nieuwe arbeidsplaatsen Tholen
Maniak gooit slaapmiddel in koffie
VOORJAARSNOTA: STIJGING VERONTRUSTEND
223e jaargeng no. 142
(oensdag 18 juni 1980
Kruidige cake pagina 7
PZC
éM
van Zuid-Afrika niet los gezien kan
worden van het streven Zimbabwe
(Rhodesië) een kans te geven zich te
ontwikkelen tot een democratische
staat. Volgens hem zou van een land
waarin een zwarte meerderheid vreed-
Van onze parlementaire redactie
JEN HAAG - Het voorstel een eenzijdige olieboycot tegen Zuid-Afrika door te voeren, heeft
dinsdagavond geleid tot een heftig conflict tussen het CDA en het kabinet De motie, die hierover
doorde CDA-loyalist Scholten werd ingediend, stuitte bij minister Van der Klaauw (buitenlandse
aken) op „de grootst mogelijke bezwaren". Hij gelooft dat doorvoering van een boycot op dit
moment de toch al gespannen situatie in zuidelijk Afrika zou verslechteren.
Dfinotie werd door Schol ten ingediend
ssdateerder op de dag twaalf CDA'ers
fth tegen indiening hadden verklaard.
Ttnochtend komt de fractie opnieuw
pn, nu om het stemgedrag te bepa-
bZoals de stemmen nu liggen, zal de
Btlemet behulp van de linkse opposi-
jjiulmschoots worden aanvaard,
jüannee komt de bal opnieuw bij het
bbinet te liggen. De ministerraad zal
nj)dag moeten besluiten of zij de kame-
[itspraak volgt, dan wel dat zij deze
mat zich neerlegt. Gezien de harde
51] van Van der Klaauw, lijkt een „on-
Bivaardbaar" van de kant van het ka-
vjjet waarschijnlijk. Volgende week
•ja dan een nieuw debat, waarin dit
glult van het kabinet centraal zal
zaara samenleeft met een blanke min
derheid een belangrijke druk op Zuid-
Afrika kunnen uitgaan voor een ander
beleid.
„Zuid-Afrika gaat nu al geestelijk door
een crisis vanwege Zimbabwe," zei de
minister. „Zimbabwe is een nieuwe fac
tor voor geheel zuidelijk Afrika en heeft
daar nu al zfjn invloed". Van der
Klaauw wees erop dat het zelfstandig
worden van Zimbabwe het belangrijk
ste nieuwe feit is. sinds de Kamer In
november een eerdere boycot-motie
Un.
Balster Van der Klaauw die de nadruk
«je op de noodzaak een samenhan
gt beleid te voeren voor geheel
edelijk Afrika, had minder moeite
rt twee andere eisen van het CDA.
Berin vroeg deze partij de regering ini-
Öeven te nemen om te komen tot een
jfctandig Namibië en uitbreiding van
Europese steun voor zuidelijk Afri-
L
Kluister Van der Klaauw verklaarde
itbet Nederlandse beleid ten aanzien
DEN HAAG (ANP) - De tweede kamer staat in meerderheid achter de kand idaat-
stelling van oud-minister van buitenlandse zaken Van der Stoel (PvdA) voor het
voorzitterschap van de Europese Commissie. PvdA en CDA steunden dinsdag
een voorstel daartoe van D'66-woordvoerder Brinkhorst, dat de regering vroeg
alles te doen om „een gekwalificeerde kandidaat, die een goede kans maakt" op
die plaats te krijgen.
De kamer sprak dinsdag met minister Van der Klaauw van buitenlandse zaken
over de afgelopen Europese raad in Venetië Tijdens dat debat bleek, dat het
huidige PvdA-kamerlid Van der Stoel „in" is voor de functie van voorzitter. Vrijwel
de hele kamer was gevallen over de lakse houding van de Nederlandse regering in
Venetië,
Het voorzitterschap is Nederland in de schoot geworpen „en de regering heeft de
zaak door eigen toedoen verprutst", aldus PvdA-woordvoerder Patijn. Nederland
is niet met een kandidaat-voorzitter gekomen.
In plaats daarvan is er een Benelux-kandidaat Dat kan zijn de Belgische commis
saris Davignon, de Belgische oud-premier Tindemans. of de Luxemburgse pre
mier Thom.
Minister Van der Klaauw was het niet eens met - vooral - D'66, PvdA en CDA, dat
de nieuwe voorzitter bij voorkeur een Nederlander zou moeten zijn. De bewinds
man vindt niet. dat nationale belangen hier een hoofdrol mogen spelen. Vooral
vanuit de oppositie waren er klachten, dat de Nederlandse regering de zaak veel
te partijpolitiek heeft gespeeld. Na polsen van enkele mogelijke kandidaten uit
eigen kring is Van Agt met lege handen naar Venetië vertrokken.
Op dat moment zag het beeld er wat
betreft zuidelijk Afrika „uiterst som
ber" uit. Daarin is nu verandering ge
komen, en Nederland kan dat proces
versterken door niet eenzijdige stap
pen te ondernemen. De bewindsman
wees er daarbij op dat Zimbabwe op
dit moment nog volledig afhankelijk is
van Zuid-Afrika voor wat betreft de
levering van olie en olieprodukten.
Van der Klaauw hechtte er daarbij
veel waarde aan. dat juist de regering
(Slot zie pagina 8 kolom 1)
Tweede, kamervoorzitter Dolman ontving gisteren op het Binnenhof uit handen van vertegenwoordigers van het
NVV-jongerenconlact een brief over de ontwikkelingen in Zuid-Afrika. De brief is ondertekend door 13 jongerenorgani
saties. FotoDolman neemt de brief van de jongeren in ontvangst.
oeververbinding
Eerste Kamer heeft dinsdag een
le aangenomen waarin zf) van de
iring eist dat deze haar belofte na-
iten akkoord gaat met de aanleg
de vaste oeververbinding over de
Westersehelde Er moet op z'r. laatst in
worden begonnen.
PAGINA 3
topsalarissen
De Tweede Kamer is dinsdag fors met
het kabinet gebotst over de voorge
melde korting op ambtelijke en poll-
Hike topsalarissen. Tegen de wensen
ran de regering steunde de gehele ka
mer In met een CDA-motie. waarin ui-
«rH|k per 1 juli maatregelen worden
onderwijs
Hitaantal kinderen op kleuterscholen
Bl lagere scholen is de afgelopen twee
Jaar met 110.000 teruggelopen. Dat
«u. volgens minister Pais van onder
lijs, 5918 arbeidsplaatsen gekost heb
benals de regering er niets aan gedaan
»u hebben
Maar er zijn veel maatregelen geno-
mendie arbeidsplaatsen hebben opge-
Syerd.
Deal aangekondigde premieverlaging
KJ de vrijwillige ziekenfondsverzeke-
ringgaat per 1 juli door. Ongeveer an
derhalf miljoen Nederlanders zijn bij
vrijwillige ziekenfondsverzekering
ingesloten ZIJ gaan nu tussen de
ƒ113,- en 135,- per maand betalen.
PA0INA 14
proces
Een week voor de start van de Ronde
vin Frankrijk In Frankfurt Is de sfeer
teen Tour-baas Lévitan en ploeglei
der Post bijzonder gespannen Aanlei
ding daartoe vormen vermeende uit
stallen van de Amsterdamse sportdl-
ittlcur naar aanleiding van de do
Plngsrel rond de Westduitse renner Dl-
dlThurau
PAGINA 15
éde
Den Jaar geleden Inhaleerde het Ne
derlandse voetbal in het San Slro-sta-
dlon In Milaan zijn eerste grote succes.
Feyenoord won de Europa-cup. Nu
tejaar later, ook In Milaan zakte het
Nederlandse voetbal weg naar een
toosteloze diepte Het doek is geval-
"t Oranje kwalificeerde zich niet bfj
de laatste vier.
Nieuws uit Zeeland: 2, 5, 7
en 9,
Binnen- en buitenland: 3
en 13.
Opinie: 4.
Sport: 14 en 15.
Hobby: 17.
Nadio en televisie: 18.
financiën: 19.
JOHANNESBURG (REUTER)
- Dinsdagavond zijn in woon
gebieden van kleurlingen rond
Kaapstad doden en gewonden
gevallen bij botsingen tussen
politie en demonstranten, zo
maakte een politiewoordvoer-
ARNHEM - De Arnhemse politie is op
zoek naar een onbekende man die dins
dagochtend bij een apotheek in Arn
hem per abuis een flesje borax in
plaats van zuiveringszout heeft meege
kregen. Borax, waarvan de Latijnse
naam lijkt op die van zuiveringszout,
kan dodelijk zijn bij inwendig gebruik
van 20 gram of meer.
De onbekende man was in de apotheek
op een moment dat het erg druk was. In
de apotheek werd korte tijd later de ver
gissing ontdekt, maar men slaagde er
niet in de identiteit van de man te ach
terhalen. Zuiveringszout kan namelijk
zonder recept verkregen worden. Borax
is een oud middel, dat nog zelden wor
den gebruikt. Een enkele keer wordt
het in zalven toegepast.
der bekend zonder aantallen te
noemen.
Volgens ingelichte kringen zijn in de
kleurlingenvoorstad Elsies River van
Kaapstad dinsdag twee kleurlingen,
van wie een zesjarig meisje en een der
tigjarig man. omgekomen toen de poli
tie het vuur opende op een oproerige
menigte. Drie weken tevoren vielen in
dezelfde stad twee doden. Ook elders in
het gebied van de Kaap trad de politie
dinsdag op wegens brandstichting het'
in brand steken van winkels en voertui
gen en het opwerpen van barricaden en
op andere wijze storen van het verkeer
De incidenten van dinsdag zouden de
ernstigste zijn na het begin van de beto
gingen naar aanleiding van de herden
king van de revolte van Soweto. die vier
jaar eerder zeshonderd mensen het le
ven kostte.
De Zuidafrikaanse politie heeft dins
dag journalisten verboden naar gebie
den te gaan waar onrust heerst.
Op een persconferentie in Soweto ver
klaarde de woordvoerder van de politie
Leon Mellet dat zowel Zuidafrikaanse,
als buitenlandse journalisten die zich
zonder toestemming en begeleiding
van de politie ophouden in probleemge
bieden gearresteerd zouden worden.
Het is ons duidelijk geworden dat op
het ogenblik de onruststokers wachten
op fotografen en persmensen, aldus de
woordvoerder
De populariteit van president Carter
is op het laagste niveau gekomen sinds
de gijzelingsajfaire in Teheran op 4 no
vember 1979.
Uit een opiniepeiling van 'Gallup' blijkt
dat nog slechts 33 pet. van de Amerika
nen achter Carter staat, tegen 38 pet.
aan het begin van deze maand. In de
cember 1979 was dat percentage nog 61
De kappers in Iran die zowel dames
als heren knippen, moeten hun bezighe
den staken omdat die in strijd zijn met
de islam. Geven ze aan de order geen
gevolg, dan hangt hun onteigening en
een strenge straf boven het hoofd.
SINT-MAARTENSDIJK - De Coöpera
tieve Nederlandse Champignonkwe-
kersvereniging (CNC) uit het Limburg
se Gennep heeft vergevorderde plan
nen om op het eiland Tholen een twee
de compostbedrijf neer te gaan zetten.
Bij volledige uitbouw, over ongeveer
15 jaar, zouden er ruim 200 man em
plooi kunnen vinden. Het dagelijks be
stuur van de gemeente wil. nadat de
afgelopen weken onder meer verschil
lende milieu-aspecten zijn afgewogen,
met het bedrijf in zee. De raad kan dan
ook binnenkort een voorstel tegemoet
zien om hiervoor de nodige planologi
sche maatregelen te nemen. Een en an
der maakte burgemeester E. Baerends
van Tholen dinsdag bekend.
De burgemeester beklemtoonde dat
het dagelijks bestuur het bedrijf be
paald niet met open armen was tege
moet getreden. Daarvoor had het be
drijf, grotendeels vanwege de stan
koverlast. een te twijfelachtige reputa
tie Bovendien waren bij een dergelijke
grootschalige industrie, met een totale
oppervlakte van 10 tot 15 hectare, tal
van planologische problemen op te los
sen. Om een passend antwoord op de
(Slot zie pagina 2 kolom 2)
WAlSHINGTON - De koning van Jordanië, Hoessein brengt met zijn echtge
note koningin Noor een bezoek aan de Verenigde Staten. Op het gazon voor
het Witte Huis in Washington luisteren de Jordaanse koninklijke gasten
samen met president Carter en zijn vrouw Rosalyn naar de volksliederen,
van voren naar achter: president Carter, koning Hoessein, Rosalyn Carter
en koningin Noor.
AMSTERDAM tANPi - De politie in Amsterdam is op zoek
naar een mogelijke maniak die maandag in die stad een
slaapverwekkend middel in koffiekopjes in verscheidene
coffeeshops heeft gestopt. Als gevolg daarvan raakte een
vijftal mensen onwel na het drinken van koffie en moest in
het ziekenhuis worden opgenomen.
Onderzoek van de keuringsdienst van waren en de gg en gd
heeft vooralsnog niet meer opgeleverd dan het vermoeden
dat het een slaapmiddel betreft, aangezien alle vijf de slacht
offers flauwvielen en vervolgens vermoeidheidsverschijnse
len vertoonden, aldus een woordvoerder van de gemeente
dinsdag
De Amsterdamse politie werkt bij het onderzoek samen met
de politie van het Westduitse Düsseldorf, waar zich recente
lijk een soortgelijk geval heeft voorgedaan. Daar bet rof het
zeven i
De toestand van de vijf Nederlandse slachtoffers was dins
dag bevredigend, één van hen is inmiddels uit het ziekenhuis
ontslagen, aldus de woordvoerder
Pakistan heeft
mogelijk in '81
eigen atoombom
LONDEN/PARIJS (AP/IPS) - Dank
zij een financiële steun van Libië
van ruim 100 miljoen dollar icirca
200 mini en technische bijstand uit
Europa zal Pakistan eind volgend
jaar of begin 1982 de beschikking
hebben over een atoombom Dit
hebben twee voormalige Pakis
taanse hoge functionarissen onder
het bewind van ivijlen premier
Bhoetto in een uitzending van de
BBC verklaard.
De twee mannen wier namen niet
werden bekendgemaaktzeiden
dat Libië het geld verschaft had
voor de produktie van 'de eerste is
lamitische atoombom'. Het Franse
blad 'Liberation' wist intussen te
melden dat ondanks een gemeld
verbod dat president Valery Gis-
card d'Estaing eind 1976 afkondig
de voor de leveHng van appara
tuur voor dein aanbouw zijnde op
werkingsfabriek bij de Pakistaan
se plaats Chasma, Franse onderne
mingen plannen en onderdelen zijn
blijven leveren voor deze installa
tie, zij het via in Italië gevestigde
dochterondernemingen.
(Van onze parlementaire redactiei
DEN HAAG-Deministeries hebbende
eerste maanden van 1980 „verontrus
tend" veel méér uitgegeven dan in hun
begrotingen voor dit jaar was opgeno
men. Dit ondanks de uitgavenstop die
ongeveer zeven weken heeft geduurd;
Daarom moeten nu hun uitgaven strak
aan banden worden gelegd.
Het financieringstekort van het Rijk is
mede daardoor met 13,7 miljard gulden
ruim 1,7 miljard hoger uitgevallen dan
vorig jaar in de Miljoenennota werd
voorzien en toch nog 52 miljoen hoger
dan de stand na de doorberekening van
de Ombuigingsnota 1980. Het financie
ringstekort van het Rijk is nu 4,75 pro
cent van het nationaal inkomen Sa
men met dat van de lagere overheden 1
procent) komt het „landelijke" finan
cieringstekort nu op 5,75 procent uit.
Dat staat in de Voorjaarsnota 1980, het
tussentijdse begrotingsoverzicht van
het Rijk, die dinsdagochtend door mi
nister Van der Stee (financiën) is gepu
bliceerd. De ministeries zullen tot het
einde van dit jaar moeten zien uit te
komen met de op hun begrotingen
staande gelden. Extra wensen moeten
binnen die grenzen worden opgevan
gen.
Toch zal het ook dan moeilijk zijn voor
de Staat om financieel rond te komen.
Minister Van der Stee schrijft dat bij
sommige departementen desondanks
met overschrijding van die grenzen re
kening gehouden zal moeten worden.
Het effect van de bezuinigingen en van
de uitgavenstop van februari en maart
zal pas aan het einde van het jaar merk
baar zijn, aldus Van der Stee
De uitgavenstijging zal de volgende ja
ren nog sterk doorwerken. Per jaar zul
len de begrotingen als gevolg hiervan
1.9 tot 2,2 miljard hoger uitvallen dan in
de meerjarenramingen.
Stijging
Slechts op enkele posten is een uitga
venstijging toegestaan tot een totaal
van 1 miljard. Zo is 100 miljoen uitge
trokken voor het onderwijs (o.a. klas-
segroottc), 91,5 miljoen voor de oplos
sing van de problemen in Lekkerkerk,
105,G miljoen voor steun aan Fokker
(bijdrage F-289 en deelname aan ruim-
tevaartprojekt), 114,6 miljoen voor
steun aan individuele bedrijven (nade
re verwerking van verleende steun aan
RSV, VDSM, Volvo en Nederhorst) en
240 miljoen als bijdrage in de aow- en
aaw-fondsen.
Een verhoging betekenen voorts onder
meer ook de 25 miljoen voor Defensie
(ten behoeve van Unifil), 45 miljoen die
het Rijkswegenfonds krijgt voor o.a.
herstel van de winterschade, 13,6 mil
joen voor de ontwikkeling van het ul-
traeentrifugeprocédé, 49 miljoen voor
de Academische Ziekenhuizen en 33
miljoen voor het sociaal-cultureel werk.
Dat kan voor een deel betaald worden
uit meevallers in de belastingsfeer ter
hoogte van 655 miljoen gulden. Ten
minste. meevallers ten opzichte van de
eerdere ramingen van september 1979,
want de belastingopbrengst valt altijd
nog 4.7 miljard gulden lager uit dan in
de Miljoenennota 1980 was geraamd.
Het gaat dus meer om „meevallende te
genvallers".
Met name de omzetbelasting (btw) met
400 miljoen, motorrijtuigenbelasting
(125 miljoen door de tariefverhoging
van 1 juli a.s.) en invoerrechten (70 mil
joen! brengen meer op dan was voor
zien. De loon- en inkomstenbelasting
daarentegen draagt - mede door de
loonmatiging minder bij aan de in
houd van 's Rijks kas. Samen komen zij
drie miljard lager uit dan in de Miljoe
nennota geraamd.
Ook de Inkomsten uit diverse over-
heidsfondsen vallen lager uit. zoals het
Gemeentefonds <- 333 miljoen), het Pro
vinciefonds (4 miljoen), en het Fonds
Investeringsrekening (302 miljoen). Bo
vendien moet Nederland 250 miljoen
gulden meer afdragen aan de Europese
(Slot zie pagina 8 kolom 1)
