SPORTIEVE
SPORT VOOR
IONG EN OUD
alternatieve ramen zijn
iets moeilijker aan te kleden
mnescherms aandacht nodig
Er zijn vele soorten palmen, maar
geen enkele soort die in ons klimaat
buiten groeit. Bijna allemaal horen ze
in een tropisch klimaat thuis en veel
al zijn het echte ..gebruiksplanten":
de sagopalm, kokospalm, dadelpalm
en de rotanpalm. In het subtropische
klimaat van Zuid-Europa zien we de
dwergpalm (Chamaerops humilis) en
dat is de enige soort die in Europa
thuishoort. Die palmsoort siert veelal
de boulevards van de badplaatsen op.
Enkele palmsoorten zijn wel geschikt
om in onze huiskamers als potplant te
gebruiken. Vooral in de tijd van onze
grootouders waren palmen erg popu
lair; op iedere bruiloft werd wel een
Kentia-palm (Howeia) cadeau gege
ven, dat hoorde er gewoon bij! Later
zijn de palmen enige tijd helemaal 111
de vergetelheid geraakt, maar met de
nostalgie kwamen ook de palmen weer
in de huiskamers terug. Tussen groot
moeders spullen hoort beslist een
palm of clivia te staan!
chamaedora
Een bekend palmpje dat helaas geen
goede Nederlandse naam heeft Het is
een makkelijke plant die met betrek
kelijk weinig licht genoegen neemt.
Heel leuk is ook de bloei van deze soort
in de winter. De bloempjes lijken op
die van de mimosa.
dwergpalm
De bekende palm die we hierboven al
noemden en die in Zuid-Europa voor
komt. In de huiskamer wordt hij niet
hoger dan circa een meter. De waaier
vormige bladeren bevinden zich aan
het uiteinde van de lange stelen. De
palm mag 's zomers best in de volle
zon staan, eventueel buiten, en hij kan
dan ook vrij veel water hebben.
kentia-palm
Een ideale plant voor onze huiskamer:
heeft niet veel licht nodig, niet te veel
water geven (pas op voor natte voe
ten!», groeit vrij langzaam en kan ook
's winters wel in de huiskamer blijven
staan Bruine punten kunnen ont
slaan door gieten met te kalkrijk wa
ter of doordat er steeds tegenaan gelo
pen wordt Bij verpotten altijd de be
kende diepe palm-potten gebruiken.
kokospalm
Eveneens een langzame groeier, waar
van de geveerde bladeren zo'n 1.5 me
ter hoog kunnen worden. De plant
slaat graag op een lichte plaats zonder
zon en wil vrij veel water hebben. Door
uitdrogen van de potkluit of bij droge
lucht ontstaan snel bruine punten aan
het blad Als de plant 's winters te
koud staat, worden de bladeren geel
dadelpalm
De dadelpalm staat 's zomers graag
buiten op een niet al te zonnige plaats.
In de zomer vrij veel water en in de
winter minder water geven en op een
koele, vorstvrije plaats zetten. De ste
vige, geveerde bladeren kunnen brui
ne punten krijgen door te hard water,
te veel water in de w inter of door een
uitgedroogde potkluit.
washingtonia
Een waaierpalm met typische, drade
rige bladeren, die tot. een behoorlijk
grote plant, kan uitgroeien. De plant
staat 's zomers graag buiten op een
beschaduwd plaatsje en wil dan vrij
veel water Vorstvrij laten overwinte
ren en minder water geven. Verpotten
is zelden nodig, meestal kunt u vol
staan door de bovenste laag aarde te
vervangen Bij afknippen van de brui
ne punten, ongeveer een millimeter la
ten zitten
Van de palmsoorten wordt de dadel
palm het meest door liefhebbers ge
kweekt. U kunt daarvoor de pitten ge
bruiken van de geconfïjte dadels, maar
ook de gele dadels uit kerststukjes le
veren goed zaad. De harde pitten moet
u eerst enige dagen in water weken op
een warm plaatsje, bijvoorbeeld boven
de verwarming. Dat bevordert de kie
ming Dan pot u de pitten op in een
vochtig, zanderig grondmengsel en
doet u een plastic zakje om de pot
heen Het duurt vaak erg lang voordat,
de pit gaat kiemen, eerst komen de
witte wortels en dan de lintvormige
bladeren. Daarna volgen driedelige
lintvormige bladeren en pas na enkele
jaren komen de geveerde palmblade
ren De jonge plantjes goed tegen de
zon beschermen.
Ook de andere palmen, zoals Chamae
rops. Chamaedorea, Howeia en Micro-
doelum kunnen uil zaad vermeerderd
worden. Het. kiemen duurt in de mees
te gevallen nogal lang. U moet wel al
tijd voor voldoende bodemwarmte en
een vochte atmosfeer zorgen. De Cha
maerops is nog het best uit zaad op te
kweken Palmzaad is niet overal goed
verkrijgbaar. U kunt eventueel bij uw
bloemist vragen of hij het voor u be
stellen wil. Van Tubergen in Haarlem
verkoopt zaad van de Howeia
PZC/hobby
huiskamer-De Keuüa - hoort echt thuis in een nostalgisch sfeertje,
makkelijke plant die u zelf uit zaad kunt opkweken.
lieger-fans, opgelet: op 14 en 15 juni wordt in Scheveningen twee dagen lang het internatio-
ial vliegerfeest gehouden. Op dit grootste vliegerfestijn in Europa is iedereen van harte
elkom. Ook voor de mensen die (nog) niet vliegeren, biedt het feest de nodige spektakelstuk-
in. üp kans is trouwens groot, dat wanneer u er zonder vlieger heen gaat. u zo enthousiast
ordt. dat u er ter plaatse centje koopt.
[ndmgis zeker, de ..vliegerkoorts" is
Haan leeftijd gebonden: de laatste
ren is deze sportieve buitensport
#r zowel jong als oud herontdekt
et strand is een ideale plaats om te
legeren. Je hebt er de ruimte en
eestal staat er wel een lekker briesje,
legeren kun je in je eentje of met een
ntalmensen doen. In het laatste ge-
1 worden er natuurlijk wedstnjden
organlseerdwie blijft het langst in
lucht, welke vlieger staat het
logst, wie laat z'n vlieger de gekste
priolen uithalen (met de bestuurba-
(Uegers, gemaakt van moderne ma-
rialen. Is van alles mogelijk), enz.
ecords
k In Scheveningen zullen weer dc
dige records sneuvelen. U kunt er-
D meedoen, maar weet wel waar u
nbeginl. Op het ogenblik is de lang-
ivliegerduur: 169 uur; de grootste
ieger: 2-10 m2. Het (Nederlandse) re
cordaantal stuntvliegers staat op 40
flexifoils.
Op 14 juni om 11.00 uur sturen in Sche
veningen alle vliegeraars hun vlieger
de lucht in. Dit kleurige en feestelijk e
gebeuren is de opening van het
vliegerfeest. Allerlei soorten ..profes
sionele" vliegers kunnen daarna be
zichtigd worden, 's Middags zullen re
cordpogingen worden gedaan, om
15.00 uur geeft een Engels vliegerteam
een demonstratie van aaneengekop-
pelde vliegers.
Zondag om 12 uur zal een heel vlieg
ersysteem worden opgebouwd, waar
aan mensen de lucht in gehesen wor
den. Diverse vlieger-toepassingen
worden gedemonstreerd, zoals het
vliegeren met fotocamera's en zen
ders, reclamevliegers en het voorttrek
ken van vaartuigen. De grootste (o.a.
een vlieger van 395 m2) en mooiste
vliegers kiezen om 16.00 uur het lucht
ruim, waarna om ongeveer 17.00 uur
het 3e Internationale Vliegerfeest
wordt afgesloten Inlichtingen Stich
ting Scheveningen Bad. tel 070-
542402
Voor Inlichtingen over vhegermanifes-
taties elders ln het land kuntu zich het
beste in verbinding stellen met de
plaatselijke VVV of met het Neder
lands Vlieger Gezelschap; te Nijme
gen. tel.: 080-449079.
Wie meer wil weten over het zelf bou
wen van vliegers, de (on)mogelijkhe-
den van het vliegeren, het oplaten en
in de lucht houden van vliegers, weers
gesteldheid, vliegerfamilies. haspels,
gekoppelde vliegers, stabiliteit, bood
schappers etc.. kan zijn hart ophalen
in het pas verschenen boekje ..Vliegers
zelf maken", door Harm van Veen Het
boekje wordt uitgegeven door Cante-
cleer in De Bilt en kost fi29.50. Van zo'n
vijftiental vliegers staat een exacte
omschrijving hoe u ze kunt maken,
compleet met materialenlijst, werk
wijze. montage en maatschetsen
De starre, „recht toe. recht aan" wo
ningbouw is de laatste tijd gelukkig
langzamerhand achterhaald door een
vriendelijker en fantasierijker archi
tectuur. Dat heeft o.a. tot gevolg ge
had dat de vorm van een aantal ramen
totaal anders is dan die van gewone
vierkante of rechthoekige ramen.
Ze volgen de vorm van het dak en dat
levert allerlei schuine llj'nen op. Zulke
driehoekige of volgens andere meet-
kundige beginsels gevormde ramen
geven het huis een heel gezellig uiter
lijk. Er zit echter ook een probleem
aan: het is wel iets moeilijker om zulke
ramen „aan te kleden" met vitrages,
gordijnen of zongordijnen!
Met een beetje fanasie kunnen daar
voor echter leuke oplossingen worden
bereikt, die niet alleen aan hun prakti
sche doel beantwoorden (ramen af
dichten tegen inkijk en zon. de woon
ruimte decoratief aankleden), maar
die ook in harmonie zijn met het exte
rieur van het huis.
De woninginrichtingsbedrijven zijn
vanzelfsprekend al aardig „inge
speeld" op die alternatief gevormde
ramen Er worden speciale garnituren
voor in de handel gebracht.
Zelf kunt u echter ook aardige dingen
maken Hoe moeilijk zo'n schuin, drie
hoekig of aflopend raam ook mag lij
ken. er valt altijd wel iets op te beden
ken
Een paar suggesties:
- Een dakraam (fig. 1). dat de zolder
verdieping tot een plezierige woon
ruimte maakt, kan op diverse manie
ren worden aangekleed. Als het een
groot raam is. zal vitrage wenselijk
zijn. Die kan heel eenvoudig worden
aangebracht door aan de boven- en on
derkant een staal- of koperdraad
(strak) te spannen, dus geen gordijn-
veer. Ook het overgordijn kan op die
wijze worden aangebracht, wanneer
dat gordijn althans van dunne stof ge
maakt is. Voor zwaardere stoffen is een
houten, metalen of kunststof roede
met ringen beter geschikt.
Voor een groot raam neemt u zowel
voor vitrage als gordijn twee stukken,
voor wat kleinere één stuk. Zoom de
stof zó. dat ze gemakkelijk over de dra
den of roeden geschoven kan worden.
Gaat het om een dakraam van het tui-
meltype. breng de spandraad of de roe
den dan op de raamlijsten aan; bij een
vast raam kan de montage op het ko
zijn gebeuren.
- Een driehoekig raam (flg. 2) maakt
het noodzakelijk het gordijn precies in
vorm en op maat te knippen Zet de
stof tegen de schuine zijden vast en
bindtbeide delen met een gordijnband
op wanneer het gordijn open moet zijn.
Door de twee gordijndelen uit de band
te halen, vallen ze sluitend voor het
raam.
Dit gaat uiteraard niet op wanneer u
een geplooid gordijn wilt. In dat geval
moeten gordijnrails tegen het plafond
of aan de muur worden aangebracht.
In de „runnershangt u dan het ge
plooide gordijn, dat vervolgens aan de
beide schuine zijden wordt vastgezet.
- Schuin aflopende ramen (flg. 3) zijn
het lastigst- Vitrage moet in één stuk
worden gemaakt en evenals bij de drie
hoekige ramen aan boven- en onderzij
de worden vastgezet. Bevestig de rail
van het overgordijn vóór de rail van de
vitrage tegen het schuine plafond, of
met een afstandssteun aan de wand
waarin het raam zit.
Uiteraard moet de stof ook worden
vastgezet op de overgang tussen de
schuine en de rechte zijde (borstwe
ring). Dat gebeurt eveneens met gor
dijnband.
Mocht u met dergelijke lastige ramen
toch nog wat problemen hebben,
vraag dan de woninginrichter om ad
vies. Neem daarbij dan een maat- en
vormschetsje van het raam mee.
'e zonneschermen zijn weer in
een lange winterslaap die
sschien een flink aantal geen goed
daan heeft. Wanneer het, op die
tstc zonnedag van vorig jaar, wat
ebtig is opgerold, kan het doek
arvan geleden hebben. Ook al is het
leriaal van de moderne zonne-
itnnen van hetere kwaliteit (rot-
jl, een aantal maanden stijf opge-
d zitten met vocht ertussen (het ge-
I van nat oprollen) doet er geen
Er komen dan minstens al-
lei lelijke rimpels in.
huidige zomerperiode is een goede
om wat aandacht aan dat dure
nneseherm te besteden. Op een war-
zoonige dag kan het doek schóón-
smaakt worden (wassen met water
«rin wat wasmiddel is opgelost,
spoelen en volkomen droog laten
rden voordat het weer opgerold
tevens kan eens naar het
chanisme worden gekeken.
Onder de kap zit misschien opeenge
hoopt vuil, wellicht zelfs een restant
van een vogelnestje. Kijk ook de be
vestigingen eens na: zitten ze alle
maal nog stevig in de muur?
Er worden in deze tijd ook weer vele
nieuwe zonneschermen aangeschaft.
Wanneer u het zelf bevestigt, zorg dan
voor een absoluut betrouwbare mon
tage, Let erop dat het op de juiste
hoogte komt. zodat u zo weinig moge
lijk last hebt van de uitzetarmen.
Maar weer niet te hoog, want dat ver
mindert het schaduwvlak op de ra-
Een scherm met zgn. „knikarmen",
wel een stukje duurder, is in dit op
zicht ideaal. Het kan zó worden opge
hangen, dat niemand zijn hoofd hoeft
te stoten wanneer hel uitstaat; dc
twee bedieningsarmen zitten vlak on
der het doek. De constructie is zoda
nig, dat een normale wind het scherm
niet zal doen opwaaien, maar bij hevi
ge wind moet het knikarmen-scherm
beslist worden opgerold, omdat heti
bij een stevige windstoot „de lucht*
in" kan. Laat zo'n scherm dus nooit 's
nachts uitstaan.
Een regenbuitje op het doek van een
modern scherm kan geen kwaad,
maar laat het daarna eerst weer dro
gen voordat u het oprolt.
Met een beetje zorg en aandacht kan
een zonnescherm vele jaren mee.
23
Salades nemen een bijzondere
plaats in de kookkunst in. Christine
Schönherr vraagt zich in haar boek
'Salades' af, waarom salades zo ge
liefd zijn. Zij vermoedt dat het vooral
komt, omdat de meeste salades 'een
vleug van veld en wei' op tafel bren
gen.
Behalve recepten, worden in dit werk
ook algemene aanwijzingen gegeven
die bij het bereiden van een salade van
pas kunnen komen, zoals over het gar
neren van de salade, het keukengerei
dat men nodig heeft en over de tuin
kruiden en andere kruiderijen die een
salade kunnen verfijnen. Ook vele exo
tische vruchten en groenten lenen zich
uitstekend voor verwerking in salades,
en het boek geeft dan ook een over
zicht van de verschillende uitheemse
producten die tegenwoordig verkrijg
baar zijn. Tussen de recepten met
groenten en vruchten uit verre streken
staat het recept voor een warme bloed-
sinaasappelsalade. een ietwat eige
naardig gerecht waaraan onder meer
Himbeergeist moet worden toege
voegd. De andere salades met uit
heemse vruchten zijn veel frisser, bij
voorbeeld de kiwicocktall. de druiVen-
cocktail en de cocktail met physalis.
dat is de Kaapse kruisbes, een vrijwel
nooit te krijgen vrucht. Salades met
exotische groenten zijn de okra-toma-
tensalade en de uitgebreide schotel
met chayotes, courgettes, aubergines,
radicchio en limoenen. Limoenen zijn
kleine, groene vruchten met een meer
uitgesproken smaak dan citroenen
Ook wordt in het inleidend gedeelte
iets verteld over sausen voor salades.
Christine Schönherr schrijft dat sau
sen niet meer dan subtiele smaakma
kers bij een salade mogen zijn. Ze geeft
er de voorkeur aan. zelf sausen en dres
sings te maken, van belang is dat
steeds de beste ingrediënten worden
gebruikt. En inderdaad wie wel eens
de moeite gedaan heeft zelf b.v mayo-
naisse te maken, lust het klaarge
maakte spul uit tubes en potjes niet
meer.
Dan volgen de talrijke recepten. 'Sala
des' is met erg mooie foto's geïllu
streerd. en die aantrekkelijke kleurige
platen wekken beslist de eetlust op.
Jammer is, dat het boek wat vreemd in
elkaar zit: sommige teksten worden
pas tweehonderd pagina's verder ver
volgd; als je wat over sausen wilt lezen,
word je van bladzij 35 helemaal naar
bladzijde 254 gestuurd
Allereerst zijn er recepten voor
groene salades, voornamelijk met
kropsla. Volgens Christine Schönherr
wordt sla nog brosser en knapperiger
als zij even in de koelkast wordt be
waard. Er is ook een 'veldsalade'. die
voor bijzonder gezond doorgaat om
dat er verse paardebloerablaadjes,
tuinkers, duizendblad en zuring in
wordt verwerkt. Ook zijn er 'mini'-sa-
lades, waarvan tuinkruiden als dille
en melisse het hoofdbestanddeel vor
men. Veel verrassingen biedt het
hoofdstuk over groetesalades; zo zijn
er salades met olijven, cantharellen,
spruitjes, asperges en truffels.
Salades kunnen verder met noten of
met eieren versierd worden. In het
boek worden de eieren van kip, kwar
tel en meeuw genoemd. Anders dan
vermeld is het kwartelei het kleinste
van de drie soorten, niet het meeuweéi.
Kwartels zijn echter zo schaars gewor
den dat het schandalig is, hun eieren te
eten1
In het hoofdstuk over salades met vis
en schaaldieren worden de recepten
gegeven van salades met kreeft, lan-
goesten en garnalen. In restaurants
die de nieuwe keuken voeren, ziet een
salade van kreeft er doorgaans sober
uit; hier niet, op de foto en in het recept
worden alle mogelijke versieringen
toegepast
Voor een van de haringsalades zijn 8
in de schil gekookte aardappelen no
dig. die gepeld moeten worden en in
blokjes gesneden. Verder 4 in stukjes
verdeelde haringen. 1 kleine, gekookte
selderijknol. 4 zure. van klokhuizen
ontdane appelen. 2 augurken en 4
uien. die in ringen worden gesneden.
Zo wordt het gerecht bereid
..Al deze ingrediënten met de stukjes
haring en blokjes aardappel ln een
kom voorzichtig door elkaar schep
pen. Zout en peper .door een dunne
mayonaise en die door de salade roe
ren. De salade overdoen in een gezelli
ge kom en gameren met partjes hard
gekookt ei, uienringen en een paar
toeQes tuinkers"
Van wild en gevogelte kunnen exclu
sieve salades worden gemaakt. Wat
dacht u van een salade met wild
zwijn, cantharellen en palmharten, of
van een salade van reevlees en boie-
ten?
Eén van de salades met vlees en worst
is de Vlaamse vleessalade. Ingrediën
ten. 250 gr gepekelde ossetong. 250 gr.
pekelvlees. 500 gr. aardappelen. 2 gro
te uien. I groene komkommer. 4 hard
gekookte eieren, champignons Voor
de saus is nodig 8 eetlepels olie. 3 eet
lepels azijn, 1 theelepel selderijzout pe
per. 1 eetlepel fijngehakte ui. 2 eetle
pels fijngehakt bieslook, citroenmelis
se. kervel. kop warme bouillon, 2
eetlepels fijngehakte peterselie. Het
recept luidt zo
..Tong en vlees in reepjes snijden. In
een kom overdoen. Aardappelen in
plakjes snijden, uien in ringen snijden,
komkommer op de rasp snijden, hard
gekookte eieren in achten snijden,
champignons in plakjes snijden en sa
men in een kom doen en luchtig men
gen. Vande olie. azijn.selderijzout.pe
per. ui en kruiden een slasaus roeren,
over de ingrediënten in de kom gieten
en omscheppen. Met folie bedekt in de
koelkast zetten om in te trekken, vlak
voor opdienen de warme bouillon erop
gieten en daarna de fijngehakte peter
selie"
Verder zijn er nog sa I ades met deegwa
ren. kaas. aardappelen, rijst en rauw
kost. Wie zich goed op de hoogte wil
stellen over salades, kan zeker in dit
aantrekkelijke boek terecht
Salades, door Christine Schönherr. vert S.
M. Ret'.sma-Bakker, 271 pag. Elsevier, Am
sterdam
