PROVINCIALE ZEEUWSE COURANT Carter boos over vredesinitiatief Miljoenenbrand Swifterband EG-regeling stuit op verzet in Duitsland Défilé ongelooflijk mooi slotakkoord loopbaan VS EN EUROPA BOTSEN OVER MIDDENOOSTEN Evacuatie opstandig eiland Nieuwe Hebriden Italiaanse premier Cossiga gaat vrijuit ONTROERDE PRINSES JULIANA: Maatregel tegen run op munten Lijger en teeuw Hevige rellen in Zürich Flatgebouw stort in: negentien doden 223e jaargang no. 128 Maandag 2 juni 1980 Van ome correspondentent WASHINGTON, JERUZALEM, DEN HAAG - Terwijl tussen de Verenigde Staten en hun Europese NAVO-bondgenoten de conflicten over de - in Amerikaanse ogen - lauwe Europese reacties op de Russische bezetting van Afghanistan nog allerminst zijn opgelost, ontstond dit weekeinde tussen president Jimmy Carter en de Europeanen een nieuwe felle botsing, deze keer over een mogelijk Europees vredesinitiatief in het Midden-Oosten. President Carter dreigde met een Amerikaans veto in de Veiligheidsraad tegen een mogelijk Europees voorstel tot wijziging van Resolutie 242, de basis voor elke poging tot vrede tussen Israél en zijn Arabische buren. overeenkomst zou men trachten voor 26 mei Jl. een akkoord te bereiken over de Palestijnse autonomie. Stemmen Carter kwam tot zijn uitspraak over een Amerikaans veto tegen een eventueel Europees initiatief, nadat de Franse mi nister van buitenlandse zaken Jean Frangois-Poncet. op bezoek in Was hington. zaterdagmorgen vroeg (Euro pese tijd) had verklaard dat Europa „binnen een paar weken" met een ei gen, evenwichtig vredesplan voor het Midden-Oosten zou komen. De Franse minister, die eerder een vier uur durend gesprek had gehad met zijn Ameri kaanse collega Edmund Muskie. deed geen mededelingen over de inhoud van het plan. Aangenomen wordt echter dat de Fran sen ernaar zullen streven deze week in het overleg van topambtenaren van buitenlandse zaken van de negen EG- landen en later deze maand op de Euro pese Raad in Venetië, een nieuwe ver klaring over het Midden-Oosten te la ten uitgeven. Intussen liet zondag al het Algemeen Congres van de grootste Palestijnse organisatie. El Fatah, van uit de Syrische hoofdstad Damascus al weten dat men geen enkele behoefte heeft aan een Europees vredesinitiatief. nederlands De bewoners van Frans-Vlaanderen maken maar weinig gebruik van dc mogelijkheid om onderwijs in de Ne derlandse taal te volgen. Ook het dia lect van de van oudsher Vlaams spre kende bevolking van dit noordelijke deel van Frankrijk komt steeds min der voor Het gevaar dreigt dat het in de naaste toekomst moeilijk zal zijn iemand in Frans-Vlaanderen te vinden die zich nog In het Nederlands kan uit drukken PAGINA 3 instemming Paus Johannes Paulus II heeft de Franse president Giscard d'Estaing zijn instemming betuigd met diens re cente gesprek met de Russische presi dent en partijleider Brezjnev Deze ontmoeting vorige week in Warschau is vooral ln Washington op kritiek ge stoten. De Nederlandse ex-Unifil-milltalr Max K. uit Deii Haag Is deze week in het zuiden van Libanon teruggekeerd K wil zich opnieuw als vrijwilliger aan melden bij de christelijke militie van majoor Haddad PAGINA 7 verzoening De VARA-verenigingsraad ls vrijdag en zaterdag verlopen in een sfeer van verzoening De verenigingsraadsleden slikten een aantal afkeurende resolu ties in. om het rapport dat over de ra dio-uitzending van 30 april door het dagelijks bestuur werd opgesteld on gewijzigd. en feitelijk ook onbespro ken, te aanvaarden Nieuws uit Zeeland: 2 en 5. Binnen- en buitenland; 3./ Radio en televisie: 7. Sport: 11, 12. 13, 14, 15 en 16. In hun verklaring zouden de Negen op nieuw een stapje dichter moeten op schuiven naar het Arabische stand punt: ontruiming, door Israël, van alle bezette gebieden (dus ook Jeruzalem, dat met name door Nederland overi gens steeds buiten de voor ontruiming in aanmerking komende „bezette ge bieden" wordt gelaten) en erkenning van het recht van de Palesti jncn op een eigen staat. De boosheid van de Amerikanen geldt vooral het feit dat de Europeanen door een nieuwe verklaring over het Midden- Oosten min of meer officieel te kennen zullen geven dat zU het door de Ameri kanen georganiseerde Israélisch-Egyp- tische overleg over de Palestijnse auto nomie. in het kader van de zgn. akkoor den van Camp David, als mislukt be schouwen. In die overtuiging staan de Europeanen niet alleen, nu Egyptenaren en Israeli's (laat staan Palestljnen) het niet eens hebben kunnen worden over een vorm van Palestijns zelfbestuur op de Wes toever van de Jordaan en in de Gaza- strook. Volgens -de oorspronkelijke REBELLEN WILLEN APARTE STAAT wacht wordt dat premier Walter Lini dan een beroep op de VS zal doen om waarnemers naar de Nieuwe Hebriden te zenden. De rebellen hebben het politiebureau en andere strategische punten in han den op Espiritu Santo, waar ca 5.000 mensen wonen van de 80.000 inwoners tellende Nieuwe Hebriden, een eilan denreeks in het zuidelijk deel van de Stille Oceaan die zich uitstrekt over een gebied van 800 km. De Nieuwe Hebri den zijn ruim 70 jaar door Groot-Brit- tanniê »en Frankrijk gezamenlijk be stuurd en zullen op 30 juli onafhanke lijk worden na de verkiezingen van ok tober vorig jaar toen Frans-sprekende separatistische facties werden versla gen. De opstandelingen willen dat Espi ritu Santo een afzonderlijke staat wordt. De hoge commissaris had de re bellen zaterdag laten weten dat zij er voor verantwoordelijk gesteld zouden worden als zij degenen die Santo willen verlaten, niet zouden laten gaan Stuart zei dat de evacuatie maandag zou voortduren. De regering van de Eiland groep heeft de Verenigde Naties om mi litaire steun gevraagd om de opstand te onderdrukken. VILA, NIEUWE HEBRIDEN - Met drie schepen zijn zondag 500 mensen onder wie 110 buitenlanders, geëvacueerd van Esperitu Santo, het grootste en rijkste eiland van de Nieuwe Hebri den, dat sedert woensdag in handen van opstandelingen is. De Britse hoge commissaris, Andrew Stuart, deelde mee dat bijzonderheden niet bekend zijn doordat de opstande lingen de radioverbinding tussen de hoofdstad Port Vila en de schepen ver stoord hebben. De geévacueerden zijn overgebracht naar het eiland Malekula. Vandaag zullen functionarissen van de Nieuwe Hebriden op een bijeenkomst in Parijs de situatie bespreken. Ver- ROME (DPA) - Een commissie van on derzoek van het Italiaanse parlement heeft zaterdag in Rome met slechts één stem meerderheid besloten dat pre mier Francesco Cossiga geen verwijt treft in verband met vermoed doorspe len van vertrouwelijke gegevens over opsporing van terroristen. De con troverse over deze kwestie kan echter nog in het parlement een vervolg heb ben. Van de twintig senatoren en afgevaar digden, die volgens de grondwet moe ten beslissen over een aanklacht tegen regeringsleden, stemden elf voor vrij spraak van Cossiga van de aanklacht hij zijn vnend Carlo Donat Cattin op de hoogte zou hebben gesteld van de op handen zijnde arrestatie van diens 28- jarige zoon Marco, die van terrorisme wordt verdacht. De communisten, linkse onaihankelijken. radicalen en neo-facisten in de commissie waren voor voortzetting van het parlementai re onderzoek. Carlo Donat Cattin trad zaterdag af als vice-partijleider van de christendemocratische partij. De dis cussie over Cossiga en Donat Cattin. die vice-partijleier van de christende mocraten. is. wordt voortgezet omdat nu eenderde van de leden van de senaat en kamer een openbaar debat in het parlement kan afdwingen. Dat kan gro te invloed hebben op de verkiezingen die op 8 en 9 juni in Italië worden gehou den. In Washington bestaat weinig twijfel over het feit dat president Carter, bij zijn zeer snelle en krachtige reactie op het nog niet eens bestaande Europese plan, de stemmen van de joodse kiezers in de komende presidentsverkiezingen in het achterhoofd heeft gehad. Zowel de republikein Ronald Reagan als ook Carters nog steeds niet helemaal als kandidaat afgeschreven partijgenoot Edward Kennedy staan bekend als (zo mogelijk) nog meer pro-Israël dan Car ter zelf. Kennedy heeft heel wat joodse aanhan gers van president Carter overgeno men. Vooral in de progressieve vleugel van de democratische partij heeft de joodse lobby haar bolwerk. De belang rijkste organisator van de joodse stem in het Witte Huis, Mark Siegel. was zelfs verontwaardigd naar Kennedy overge lopen een jaar geleden, omdat hij vond dat Carter te sterk pro-Arabisch dacht. Ted Kennedy vindt dat Carter te zacht is tegenover de PLO, welke organisatie hij bestempelt als terroristische agen ten van de Sowjet-Unie. Ook Ropald Reagan gaat tegen Carters Midden-Oosten politiek te keer Israël is volgens hem de militaire opvolger van Iran. Arabische staten zijn slechts van secundair belang voor de VS. zelfs Egypte, aldus Reagan. Reagan heeft fervente zionisten onder zijn adviseurs, die afkomstig zfjn van het rechts-joodse politieke maandblad Commentary. Een van hen, Edward Luttwak, heeft zelfs de Israëlische nationaliteit. Minister Van der Klaauw verklaarde zondag voor de A VRO-radio dat hij nog niet dacht aan een Europese resolutie voor de Veiligheidsraad; dat er voorlo pig hoogstens gepraat zou worden over een nieuwe verklaring van de Negen over het Midden-Oosten, zoals er al vele zijn geweest. In een poging de nieuwe voor Israël nadelige ontwikkeling in het Europese standpunt inzake het Midden-Oosten af te wenden, reist deze week de Israë lische minister van buitenlandse za ken, Yitzak Shamir, naar West-Euro pa. Hij wordt dinsdag in Den Haag ver wacht en reist vervolgens naar België en Denemarken. Uit het feit dat Sha mir de grote Europese hoofdsteden mijdt, kan men al aflezen hoe weinig hoop Jeruzalem nog heeft op een voor Israël gunstige afloop van het overleg van de Negen. Een zichtbaar gelukkige prinses Juliana wuift naar de enthousiaste menigte op het gazon van het paleis. CLAUS SLOEG AANBOD ZEEUWSE RINGRIJDERS AF SOESTDIJK - ..Een ongelooflijk mooi slotakkoord aan het eind van mijn loopbaan. Het is een hartver warmende ochtend geweest". Met deze woorden dankte prinses Juliana zaterdag in het begin van de middag vanaf het bordes van paleis Soestdijk allen die bij het laatste défilé betrokken waren ge weest. „Het was groter dan ooit", aldus de zichtbaar ontroerde prin ses. Samen met prins Bernhard maakte zij vervolgens een korte rit over de Amsterdamsche Straat weg in een open auto. De rest van het koninklijk gezelschap maakte een wandeling langs de verschil lende activiteiten op het gazon, waar prinses Juliana en prins Bernhard zich later bij hen voeg den. Zeeland werd op dat gazon vertegenwoordigd door zestien ringrijders en de glasblazer M. F. van der Maas uit Arnemuiden. (Slot zie pag. 5 kol. 5 MINISTER: ONAANVAARDBAAR BONN (DPA, ANP) - De minister van financiën van de bondsrepubliek Duitsland, Hans Matthoefer, heeft za terdag op een bijeenkomst van fractie leiders van de SPD van deelstaten en bondsdag aangekondigd dat hij de nieuwe regeling van de ministers van buitenlandse zaken van de EG voor verlichting van de bijdragen van En geland niet zal aanvaarden. Dat heeft de fractieleider ln de bonds dag van de SPD. Herbert Wehner, mee gedeeld. (Van onze parlementaire redactiei DEN HAAG - Het ministerie van financiën denkt erover het huidige muntmeesterteken, een haantje, voorlopig niet tc wijzigen. Daar mee wil men voorkomen dat de mensen in groten getale hun munt geld blijven vasthouden in de hoop op een snelle waardestijging. Afgelopen week werd bekend dat verschillende winkeliers krap in hun muntgeld zijn komen te zitten, omdat tal van mensen hun munt geld achterhouden. Die munten dragen het teken van de voormali ge muntmeester De Haan Zijn op volger zal het recht hebben een ei gen muntteken te gebruiken Staatssecretaris Van Amelsvoort (financiën) zei echter zaterdag voor de TROS-radio dat hij overweegt met deze traditie te breken om spe culatie op grote schaal tegen te gaan. HIJ zei dat de belangstelling van verzamelaars voor de speciale setjes inhuldigingsmunten (een gulden een een rijksdaalder) over weldigend blijkt te zijn. Het minis terie had geraamd dat er 100.000 setjes op verzamelaarskwaliteit zouden worden besteld, maar dat zijn er 300 000 geworden Dat is een onverwachte meevaller voor het rijk, daar de setjes 25 gul den kosten. De nieuwe regeling gaat de bondsrepu bliek zeer veel geld kosten. Bonn is evenals de andere EG-landen tegen het uiteenvallen van de EEG maar is niet bereid zich daarvoor naar willekeur 'als een koe te laten uitmelken'. Wehner zei dat Matthoefer zijn stand punt nog voor de komende kabinets vergadering van woensdag aan bonds kanselier Schmidt en minister van bui tenlandse zaken Genscher zal meede len. Genscher had de nieuwe regering 'een succes voor Europa' genoemd Weigert Matthoefer dan is toestemming van het kabinet in Bonn onmogelijk omdat de minister van financiën bij financieel- politieke besluiten die niet zijn goed keuring wegdragen van zijn opschor tend vetorecht gebruik kan maken Het compromis, dat na lang slepende onderhandelingen was bereikt, ont vangt Engeland in 1980 en 1981 in totaal 6,5 miljard gulden aan bijdragen terug. West-Duitsland zou daarvoor 2.6 mil jard mark extra moeten bijdragen. De Europese commissie, 'dagelijks be stuur' van de Europese Gemeenschap, zag zich genoodzaakt gisteren maatre gelen te nemen om te voorkomen dat er een chaos ontstaat in de Europese land bouw. De commissie moest besluiten de 'Europese klok stil te zetten'. Dat betekent dat de bestaande bepalingen voor de Europese landbouw tijdelijk ge handhaafd blijven. Tegelijkertijd echter wordt daarmee de mogelijkheid geschapen de Europese boeren, met terugwerkende kracht tot I juni. verhoogde prijzen voor hun pro- dukten te geven zodra de nieuwe rege lingen in werking zijn getreden. VEGHEL - Bij het circus Renz tc Veghel heeft een tijgerin zondag morgen het leven geschonken aan twee welpen, die verwekt zijn door een leeuw. Volgens een woordvoerder is deze variant uniek. Tot nu toe hebben alleen kruisingen van leeuwinnen met tijgers tot resultaten geleid. De tijgerin bewaakt haar kroost zo goed dat de verzorger alleen heeft kunnen vaststellen dat het ene kind gestreept is en het andere ef fen. Wie van de twee de tijger is en wie de leeuw moet nog worden uit- gezocht DRONTEN (ANP) - O, het industrieter rein van Swifterbant (gemeente Dron- ten) heeft een grote brand zondag een enorme hal waarin drie bedrijven wa ren gevestigd, verwoest. De brand ontstond in een confectie-ate- lier en sloeg over naar een uienverwer- kingsbedrijf en een plasticbedryf Het brandende plastic en ook asbest zorgen voor een rookkolom, die tot in Wolvega en Amsterdam te zien was. De schade van de brand bedraagt vol gens een politieschatting minstens 8,5 miljoen gulden De waarde van de afge brande hal van 6.000 vierkante meter Is 2.5 miljoen gulden. De grootste huurder van de hal van Draka Plastics uit Enk huizen. dat ter waarde van zes miljoen aan eindprodukten i onder meer op bergsystemen) in vlammen op zag gaan. De gemeente Dronten heeft de gedu peerde bedrijventoegezegd vervangen de ruimte in Dronten te verzorgen. Door de brand ontwikkelt zich nog steeds chloorgas. Vijf van de vele dui zenden toeschouwers bij de brand he pen ademhalingsmoeilijkheden op ZÜRICH(DPA)-Tegenstanders van de stedelijke cultuurpolitiek van Zürich hebben de politie een heet weekeinde bezorgd zoals de stad sedert 1968 niet meer heeft meegemaakt. De voorlopige balans was: de dood van een 51-jarige hogere politiebeambte die een hartaanval kreeg, tientallen gewon den aan beide zijden, beschadigde trams en auto's, ingegooide ruiten en geplunderde winkels. De moeilijkheden waren vrijdagavond begonnen met een protestdemonstra tie van ca 150 mensen tegen de voorge nomen verbouwing van de opera. De demonstranten besmeurden operabe zoekers met verf en bekogelden de poli tic met tomaten en eieren De 120 poli tiemannen slaagden er weliswaar in de demonstranten tegen te houden, maar er vormden zich overal nieuwe groepen, die vernielingen aanrichtten. De straat gevechten. die zaterdagochtend pas geëindigd waren, vlamden zaterdag avond opnieuw op en duurden tot de vroege zondagochtend voort. BOMBAY (RTR) - Na het instorten van een onlangs opgeleverd flatgebouw in de Indiase stad Bombay, zijn vrijdag avond negentien doden onder bet puin vandaan gehaald. Men vreest dat het dodental nog zal op lopen, omdat vermoedelijk nog 100 mensen onder het puin bedolven lig gen. Sneeuw in Alpen ANNECY AFP) - In het gebied van Anneey (Franse Alpen) is de maand juni begonnen met sneeuw val op 600 meter hoogte. AI ver scheidene dagen heerste er kou. De landbouwers ln dit gebied ma ken zich zorgen over de weiden op 1 500 meter hoogte die al bijna zes maanden door sneeuw bedekt zijn.

Krantenbank Zeeland

Provinciale Zeeuwse Courant | 1980 | | pagina 1