PROVINCIALE ZEEUWSE COURANT
is tegen
olieboycot Z.-Afrika
Bezoek paus aan Frankrijk
Zeeland in trek voor vakantie
BOTHA: LAND IN TOTALE OORLOG
Kritiek Pentagon op
operatie in Iran
Geen disciplinaire
maatregelen VARA
Economisch
akkoord
Bonn-Moskou
Afstanden:ze
bestaan weer
FBI: AANSLAG
OP JORDAN
DEEL COMPLOT
Gaspedaal
pagina 11
223e jaargang no. 127
Zaterdag 31 mei 1980
Lange Delft Promenade 111 - Middelburg
Ware klasse verloochent zich niet
MIDDELBURG - Directeur J. P. de
Regt van de Provinciale Zeeuwse
VW ziet het komende zomerseizoen
'met optimisme' tegemoet. Bij de
mensen die de aanbeveling van pre
mier Van Agt volgen om de vakantie
in eigen land door te brengen, blijkt
Zeeland zeer in de belangstelling te
staan, met de nadruk op Walcheren
en de Schouwse Westhoek. Hier zijn
al hotels en bungalowparken volle
dig volgeboekt tijdens de bouwvak
vakantie.
Overig Zeeland biedt voorlopig nog
voldoende ruimte. Zo blykt de Wes-
terschelde nog altijd voor veel Neder
landers een barrière te zijn die men
moeilijk durft te nemen voor een
vakantie in West-Zeeuwsch-Vlaan-
deren. Wanneer het aantal vakantie
gangers in de drukste gebieden de
aanwezige capaciteit gaat overtref
fen, heeft de VW een 'doorverwijs-
systeem' paraat. De belangstelling
van de Duitse toerist voor Zeeland
blijft overigens ook groot, hoewel er
nu nog geen aanwijzingen zijn dat de
ze groter zal zijn dan vorig jaar.
Over de afgelopen korte vakantiepe
riodes is men bij de Zeeuwse VW
overigens ook al best te spreken.
(Zie ook pagina 2)
DEN HAAG - De regering voelt niets voor een eenzijdige olieboycot tegen Zuid-Afrika. Raadple
ging van de EG-partners de afgelopen maanden heeft geleerd dat de andere acht landen van de
Europese Gemeenschap geen heil zien in een olieboycot, als pressiemiddel tegen het Zuidafri-
kaanse apartheidsbewind. Ook de Veiligheidsraad van de Verenigde Naties heeft tot nu toe geen
bindende olieboycot afgekondigd, zodat een verbod op de verkoop van olie aan Zuid-Afrika geen
enkele zin zou hebben.
Deze afwijzing van een olieboycot tegen
Zuid-Afrika gaf minister Chris Van der
Klaauw (buitenlandse zaken) vrijdag in
een brief aan ,de Tweede Kamer. Om
deze brief was in november door de Ka
mer gevraagd, na een fel debat waarin
iet name de christen-democraat Jan
llco Scholten een eenzijdige Neder
landse olieboycot had geëist, als „wa
rn" tegen de Zuidafrikaanse apartr
'idpolitiek.
der al was uitgelekt dat de gesprek-
De Onafhankelijke Nederlandse
Schippersbond (ONSi heeft het con
cept-scheepvaartreglement voor de
Westerschelde van de tafel geveegd.
Eerder verwierp ook de Koninklijke
Schippersvereniging Schuttevaer het
plan. De ONS vindt het onbegrijpelijk
dat voor de opstelling van de nieuwe
regels is uitgegaan van het zee-aanva-
ringsreglement en voorspelt onveilige
situaties in de toekomst.
PAGINA 9
lekkerkcrk
"Weet u misschien of er een verhuiswa
gen naar Zeeland gaat?'. De vraag van
een oude vrouw uit het door gif getrof
fen Lekkerkerk. Ontreddering tussen'
afgedankt meubilair en kratten met le
ge flessen, waarin de inwoners van
Lekkerkerk de laatste weken hun'
drinkwater krijgen geserveerd
geneeswijzen
Staatssecretaris Veder-Smit van
volksgezondheid neemt als uitgangs
punt voor het toepassen van alterna
tieve geneeswijzen door artsen, dat er
geen formele bezwaren tegen de nieu
we behandelingswijzen mogen be
staan, De staatssecretaris neemt deze
stelling in een notitie over de kwali
teitsbewaking in de gezondheidszorg,
die zü aan de tweede kamer heeft aan
geboden.
ken van minister Van der Klaauw en de
zijnen met de EG-partners hadden uit
gewezen dat bij hen geen enkele steun
te vinden was voor een dergelijk gebaar
tegen Zuid-Afrika. Minister Van der
Klaauw had steeds gesteld dat een olie
boycot alleen zin zou hebben wanneer
het zou gaan om een door de Veilig
heidsraad van de VN opgelegde sanctie
of in elk geval om een maatregel samen
met de EG-partners.
In zijn brief aan de Kamer geeft minis
ter Van der Klaauw een uitgebreide
analyse van de ontwikkelingen in
Zuidelijk Afrika. Hij hecht veel belang
aan de gevolgen van de in april ver
worven zelfstandigheid van Zimbab
we, die een belangrijke versterking in
houdt, politiek en wellicht econo
misch, vap het zwart bestuurde deel
van zuidelijk Afrika. Nederland zal
economische steun verlenen aan de sa
menwerkende zwarte staten in
Zuidelijk Atrika. Een olieboycot tegen
Zuid-Afrika, via welk land Zimbabwe
het lecuwedee! van zijn olie ontvangt,
zou voor dat land ernstige gevolgen
hebben.
Bovendien zouden maatregelen vanuit
Europa tegen Zuid-Afrika, zo heeft mi
nister Van der Klaauw ook beluisterd
bij de EG-partners, de ontwikkelingen
binnen Zuid-AMka, die gaan in de rich
ting van een liberalisatie, kunnen fru
streren.
Intussen is minister Van der Klaauw
van mening dat na nieuwe negatieve
ontwikkelingen inzake Namibië, waar
naar het schijnt Zuid-Afrika opnieuw
bezig is de door de Verenigde Naties
voorgeschreven overgang naar onaf
hankelijkheid te frustreren, „het treffen
van bijzondere maatregelen ernstig zou
moeten worden overwogen".
In elk geval gelooft de regering dat ont
wikkelingen in Zimbabwe en in Nami-
VOLGENS KRANTENCONCERN VS:
WASHINGTON (UPI.DPA) - In een ge
heim rapport van het Amerikaanse mi
nisterie van defensie worden als voor
naamste oorzaken voor het mislukken
van de reddingsoperatie van de Ameri
kaanse gijzelaars in Iran de slechte
voorbereiding, de keuze van de com
mandant en het niet-signaleren van
een stofstorm in een Iraanse woestijn
genoemd. Het Amerikaanse kranten
concern Scripps-Howard 'heeft deze ge
gevens gekregen van bronnen binnen
het Pentagon.
Het ministerie heeft onmiddellijk het
bestaan van een dergelijk rapport ont
kend. Volgens een woordvoerder is het
onderzoek nog niet afgesloten en is cr
nog geen commentaar opgesteld op de
reddingsactie. Het Scripps-Howard-
verhaal is een mengelmoes van onjuiste
geruchten en speculaties die al eerder
weerlegd zijn door de feiten.
Bij de mislukte reddingsoperatie op 24
april zijn acht Amerikaanse soldaten
om het leven gekomen bij een botsing
tussen een transportvliegtuig en een
helikopter. Volgens het rapport dat
vrijdag door Scripps-Howard werd ge
openbaard, waren de helikopters slecht
onderhouden, hadden de piloten nooit
geoefend in slecht weer en hebben de
weersvoorspellers een enorme stof
storm niet opgemerkt.
Commandant
Een zeer belangrijke factor in het mis
lukken van de operatie is de benoe
ming geweest van generaal James
Vaughl tot commandant. Volgens het
rapport is hij weliswaar een uitste
kend soldaat maar had hij niet de be
nodigde ervaring voor speciale opera
ties waaraan door verschillende on
derdelen van de Amerikaanse strijd
krachten werd deelgenomen.
bië ook in Zuid-Afrika weerklank zullen
vinden, waardoor het voor de Zuidafri
kaanse rcgering-Botha steeds moeilij
ker zal worden aan de els tot gelijkge
rechtigdheid weerstand te bieden. „Het
zal van Zuid-Afrika zelf alhangen of uit
eindelijk in internationaal verband als
nog naar het middel van een olieembar
go zal worden gegrepen", zo besluit de
brief van minister Van der Klaauw.
De toevoeging „in internationaal ver
band" maakt dat, zo wordtin Den Haag
verwacht, minister Van der Klaauw
over de kwestie-Zuid-Afrika opnieuw
met de meerderheid in de Tweede Ka
mer zal botsen. Een belangrijk deel van
het CDA, aangevoerd door de onlangs
door de AR-kieskringen drastisch op de
kieslijst omlaag gebrachte Jan Nico
Scholten, is met de linkse oppositie van
mening dat Nederland eenzijdig de olie
export naar Zuid-Afrika moet verbie
den, desnoods zonder medewerking
van de rest van de wereld
Het Komitee Zuidelijk Afrika en de
Werkgroep Cairos spreken tegen, dat
een olieboycot tegen Zuid-Afrika scha
delijk zou zijn voor Zimbabwe. „Dit ar
gument van minister Van der Klaauw is
volledig in strijd met de werkelijkheid".
Beide organisaties wijzen erop. dat de
olie voor Zimbabwe wordt aangevoerd
via de spoorlijn uit Maputo in Mozam
bique. Bij een olieboycot tegen Zuid-
Afrika ondervindt deze aanvoer geen
enkele belemmering, aldus de organisa
ties.
Parades
Het Zuidafrikaanse leger liet vrijdag -
aan de vooravond van de zogenaamde
republiekdag - duidelijk zijn sterkte
zien en hield in vrijwel alle grote steden
van het land parades. Sommige van de
ze défilés met tanks en andere militaire
voertuigen waren meer dan twee kilo
meter lang. Over Pretoria, Bloemfon
tein. Durban en Kaapstad vlogen bo
vendien tijdens de parades eenheden
van Zuidafrikaanse Mirage-straalja-
gers en gevechtshelikopters.
In een rede voor de „Rand Afrikaanse
Universiteit" ter gelegenheid van de
republiekdag onderstreepte minister
president P. W. Botha nog eens dat
Zuid-Afrika zich in een totale oorlog
bevindt. Hij deed een scherpe aanval
op de Zuidafrikaanse Raad van Ker
ken, die onder leidig van bisschop Des-
mond Tutu en andere geestelijken be
gin deze week in Johannesburg had ge
demonstreerd en zei dat deze Raad van
Kerken in 1978 ongeveer 2,5 miljoen
rand (meer dan 5 miljoen gulden) had
ontvangen om onrust te stoken.
HILVERSUM (ANP) - Het hoofdbe
stuur van de VARA heeft de suggestie
van het dagelijks bestuur overgeno
men om naar aanleiding van de door
velen gewraakte radio-uitzending op
koninginnedag geen disciplinaire
maatregelen tegen de medewerkers te
nemen.
Het dagelijks bestuur is In een onder
zoek naar de gebeurtenissen op de 30ste
april in vele gesprekken met de betrok
kenenen tot de conclusie gekomen, dat
er een redelijke mat e van overeenstem
ming is met die medewerkers over het
feit dat er fouten zijn gemaakt. Daarbij
heeft de directeur radio voor zichzelf ge
constateerd een aantal onjuiste in
schattingen bij de voorbereiding te
hebben gemaakt. Hij neemt daarvoor,
zo zegt het dagelijks bestuur, de volle
verantwoordelij kheid
Maar. zo gaat het agelijks bestuur
voort, mede door de stuurmanskunst
van radio-directeur Piet van den Ende
is in de weken na de uitzending een kli
maat ontstaan voor diepgaande inter
ne evaluatie en voor betere werkafspra
ken Op grond hiervan zullen er, aldus
het dagelijks bestuur, geen andere
maatregelen worden getroffen dan die
welke op de toekomst zijn gericht in
aansluiting op het inmiddels opge
bouwde klimaat.
Binnenkort zal de radio-directeur op
een speciale studiedag met de info-
groep diepgaand de 30ste april evalue
ren. Bovendien wil het db in het ko-
PAGINA 15
chemie
zijn dat zij geen werk kunnen vinden.
Een enquete van de Koninklijke Ne
derlandse Chemische Vereniging wijst
uit dat er voorlopig meer vacatures in
de chemie ontstaan dan er afgestu
deerden bij komen. De omslag in de
arbeidsmarkt voor de chemici, die al
enkele Jaren geleden werd voorspeld
lijkt werkelijkheid te worden.
voetbal
Dinsdag 3 juni speelt het Zeeuws elftal
In Goes tegen het Belgische nationale
team Een unieke gebeurtenis. Nog
nooit eerder speelde een nationaal elf
tal op Zeeuwse bodem De Belgen spe
len tegen het succesvolle team van
coach Jo de Waal in het kader van hun
voorbereiding op de Europese kam
pioenschappen
Zeeuws: 2, 5, 7 en 9
binnen en buitenland: 3 en
11
opinie: 4
radio en televisie: 13
financieel: 15
sport: 24 en 25
zaterdagkrant: 17, 18. 19,
20, 21 en 23.
PARIJS (AC/RTR/AFP) - Onder klok
kengelui van de Parijse kerken is paus
Johannes Paulus II zijn bezoek aan de
Franse hoofdstad begonnen. Een tech
nische storing aan de Airbus van de
Alitalia, waarmee de paus reisde, was
er oorzaak van dat hij ruim een uur te
laat uit Rome vertrok.
Met een hefschroefvllegtulg vloog de
paus, die zoals hij gewend is na het ver
laten van het vliegtuig de Franse bo
dem kuste, naar La Place de la Concor
de. waar hij welkom werd geheten door
president Giscard d'Estaing.
De officiële begroeting werd bijge
woond door een menigte van naar
schatting 300.000 mensen.
In zijn eerste toespraak tot de Franse
katholieken deed de paus een beroep
op hen om een einde te maken aan de
vertrouwenscrisis m hun kerk en trouw
te blyven aan het geloof. Hij omschreef
de bedoeling van zijn komst naar Parijs
als 'een aanmoediging van u op de weg
van het evangelie'
Unesco
Voor zijn vertrek uit Rome had de paus
er al op gewezen, dat hij met zijn bezoek
aan Parijs een tweevoudig doel voor
ogen had Een pastoraal bezoek aan de
kerk van Frankrijk maar daarnaast een
ontmoeting met de UNESCO in Parijs.
Hli noemde deze ontmoeting van zeer
groot belang vanwege het werk van de
UNESCO voor de ontwikkeling van de
mensheid en de verdediging van de
mensenrechten.
Dit bezoek aan het hoofdkwartier van
de UNESCO vindt maandag plaats. De
paus zal daar een lange rede uitspre
ken, waarvan de secretaris-generaal
M'Bow van de UNESCO reeds heeft ge
zegd, dat die 'opzienbarend' zal zijn.
Na de officiële plechtigheid op de Place
de la Concorde reed de paus naar de
Notre Dame. waar hij het oude loflied
op God zong. het 'te deum'. Bij deze
eerste religieuze plechtigheid waren ve
le autoriteiten van kerk en staat aanwe
zig. waaronder president Giscard d'Es
taing.
Na afloop volgde op het plein voor de
kathedraal een eucharistieviering.
Hij zei dat de strijd tegen het kwaad
zonder ophouden moet doorgaan.
Na de eucharistieviering hield hij een
korte toespraak tot de priesters van Pa
rijs. Hij hield hun voor, dat zij niets kun
nen zonder de bisschop, omdat deze de
garantie is voor de eenheid in de pasto
raal. Hij vermaande de priesters ook on
derling de eenheid te bewaren en trouw
te blijven aan hun priesterlijke roeping
Sterk benadrukte de paus ook de waar
de van het priestercelibaat als teken
van totale toewijding aan het werk
waartoe God de priester heeft geroe
pen.
PARIJS - President Giscard-d'e$tai7ig verwelkomt paus Johannes Paulus II bij
diens aankomst in Parijs voor een vierdaags bezoek aan Frankrijk.
BONN (ANP RTRi- West-Duitsland en
de Sowjet-Unie hebben vrijdag na
twee dagen onderhandelen overeen
stemming bereikt over een nieuwe
overeenkomst voor economische sa
menwerking. Dit heeft een woordvier-
der van de Westduitse regering be
kendgemaakt. De overeenkomst zal
worden ondertekend tijdens het be
zoek dat bondskanselier Helmut
Schmidt op 30 juni en 1 juli aan Mos
kou brengt.
Het akkoord is hel belangrijkste resul
taat van het bezoek van de eerste vice-
premler van de Sowjet-Unie, Nikolai
Tlkhonov. aan West-Duitsland.
HOUSTON - Nadat in 1978 mevrouw Fisher was aangewezen als toekomstig astro
naut is nu haar echtgenoot Bill opgenomen in de 'lichting' van 19S0. Daarmee heeft
Amerika haar eerste astronauten-echtpaar. Op de foto de Fishers met een model
van de Space-shuttle.
FOUTEN GEMAAKT OP 30 APRIL
mend seizoen proberen met themada
gen of -avonden en gebruikmaking van
alle progrmmatische middelen niet all
een te zoeken naar de achtergronden
van de groeiende onvrede, maar ook, en
vooral, door een beteren vakmanschap
de minderheden en de democratische
spelregels aan sluiting op elkaar te la
ten vinden.
Resolutie.
Op basis van het rapport van het dage
lijks bestuur heeft het hoofdbestuur
een resolutie opgesteld, die vandaag
door de verenigingsraad zal worden
behandeld. Daarin wordt onder meer
gesteld, dat de doelstellingen van het
alternatieve programma op 30 april in
overeenstemming waren met die van
de VARA. Voorts wordt betreurd, dat
de oorspronkelijke doelstellingen van
het programma niet voldoende uit de
verf zijn gekomen doordat de indruk is
gewekt, dat de VARA sympathiek
heeft voor geweldplegingen en straat
terreur en doordat met betrekking tot
de monarchie eveneens een ongewenst
eenzijdig beeld is opgeroepen.
Betreurd wordt voorts in de resolutie
dat voor de uitzending door liet dage
lijks bestuur niet meer aandacht is op
gebracht voor de daaraan verbonden ri
sico's. Men veroordeelt ook „dat de mi
nister van binnenlandse zaken zich niet
heeft ontzien een het tegen de VARA te
voeren door te suggereren dat deze om
roep heeft opgeroepen tot straatter
reur".
Op de vrijdagavond begonnen vergade
ringen van de verenigingsraad noemde
de nieuwe voorzitter, dr A. van den
Heuvel, de uitzending op de 30ste april
„een experiment, dat blijkbaar slecht
gelukt is". Daarbij zijn volgens hem
door yrijwel iedereen fouten gemaakt.
Naar aanleiding van de gebeurtenis
sen van de laatste weken zullen bin
nenkort verdere afspraken met de di
recties worden gemaakt, zal een redac
tiestatuut worden uitgewerkt en zal
een geregeld hoofdredactioneel over
leg tussen de omroepsecretaris en de
directies tot stand worden gebracht.
Ook zoekt het bestuur naar de moge
lijkheden van een geregeld overleg
met de medewerkers over vitale the
ma's.
§Wat. het kabinet-Van Agt
vorig jaar al met nadrukkelij
ke propaganda heeft probe
ren te bereiken lijkt komende
zomermaanden werkelijk
heid te worden: de Neder
landse vakantiegangers blijven mas
saal in eigen land. Boekingen en reser
veringen ln de toeristenaccommoda
ties van favouriete gebieden (waaron
der in het bijzonder Zeeland) voorspel
len grote drukte, die er voornamelijk
naar te herleiden zal zijn dat de Neder
lander het minder ver zoekt. De terug
val m het zomervliegverkeer naar het
buitenland is daar trouwens ook ai een
aanduiding voor. Met een plotseling
doorgebroken besef dat het voor de Ne
derlandse betalingsbalans van groot
belang is om de eigen toeristenindus
trie een extra opleving te bezorgen en
minder deviezen naar zonniger oorden
te dragen heeft het allemaal waar
schijnlijk weinig te maken. Vakantie
vieren ver weg is nu eenmaal het laatste
jaar aanzienlijk duurder geworden-
Touroperators en luchtvaartmaat
schappijen hebben te maken met om
hoog geschoten energieprijzen en moe
ten in veel gevallen brandstoftoeslagen
rekenen. Volgens een overzichtje van
minister Van der Stee van financiën zijn
de benzineprijzen in de afgelopen tien
maanden met 32,4 cent gestegen. Een
toevallige verlaging dit weekend met
bijna 3 cent per liter ais gevolg van oplo
pende wereldvoorraden doet aan die
trend weinig toe of af. De ineenstorting
van de autoverkopen - gisteren nog
eens alarmerend aan de orde gesteld
door de Bovag (de bond van garagehou
ders) - is ook zo'n signaal dat er meer en
meer op het particulier transport bezui
nigd gaat worden. Afstanden beginnen
weer te bestaan.
LJe rem op de 'grote volksverhuizing'
die we enkele tientallen jaren in
groeiende omvang hebben meege
maakt tijdens de piek van het vakantie
seizoen ligt in het verlengde van allerlei
ontwikkelingen van het laatste half
jaar: een practlsch stil gelegde hulzen-
markt, een kritische koopgedrag van
het publiek, kortom zoiets als een vrij
willige vorm van bestedingsbeperking.
Mlnlijn en aantasting van de koop
kracht worden voelbaar in de huis
houdportemonnee. De loonmaatregel
die de regering het afgelopen voorjaar
heeft aangekondigd mist haar uitwer
king niet. De grote schrik van de plotse
ling sterk opgelopen prijsindexcijfers -
vorige maand geconstateerd - is daar
nog eens bovenop gekomen. En straks,
per 1 juli zal blijken dat de bijna heilig
verklaarde prijscompensatie van de pe
riode waarin het Nederland econo
misch voor de wind ging. tot een mager
aanpassinkje van de lonen en salaris
sen is geslonken. Onzekerheid over de
hele linie dus En die laat zich ook her
kennen in het toekomstig vakantiepa
troon van de Nederlander.
De
'e vaderlandse vakantie-industrie
heeft van die verschuiving in de voor
keur van de modale toerist hoge ver
wachtingen: eindelijk na jaren weer
eens een goed seizoen. Zoals uit gepeil
de reacties onder VW's en recreatie-
ondernemers in Zeeland duidelijk
wordt poogt men in deze sector om de
naderende drukte zo goed mogelijk op
te vangen en te 'stroomlijnen'. Dat zal
daar nog een grote opgaaf worden, want
de Nederlander op pad in eigen land is
door ervaringen elders (in het midden
gelaten hoe die hem zijn bevallen) kriti
scher en veeleisender geworden. Bo
vendien is het de vraag of de Nederland
se recreatiewereld wel in staat is om een
plotselinge ommezwaai in de vakantie
voorkeur van 'eigen mensen' in een nog
altijd kort hoogseizoen zonder over
spanningen en moeilijkheden te ver
werken. Per saldo is er van een volwas
sen vorm van vakantiespreiding nog
weinig of niets terechtgekomen. Steeds
meer Nederlanders nemen steeds lan
gere vakanties in een nog altijd even
kort tijdsbestek van acht tot tien we
ken op. Zomervakantie 1980 wordt te
genover grotere drukte uit eigen huis
daarom zeker een proef op de som. IJs
en weder dienende.
vdM
FORT WAYNE, INDIANA (UPI) - De
FBI, de Amerikaanse federale recher
che, heeft verklaard dat zij over bewij
zen beschikt dat de aanslag op Vernon
Jordan, een ijveraar voor de burger
rechten van de negers, deel uitmaakte
van een samenzwering. Degenen die
jacht maken op de sluipschutter die
Jordan neerschoot zeiden vrijdag dat
zij weinig aanwijzingen hebben en
geen verdachten.
De 44-jarge Jordan zweefde vrijdag wel
iswaar niet meer lussen leven en dood.
maar artsen van het Parkview Memo
rial Hospital - waar hij onder zware be
waking wordt verpleegd - noemden zijn
toestand nog 'zeer ernstig'. Vernon Jor
dan. directeur van de National Urban
League, werd donderdagmorgen om
twee uur Amerikaanse tijd neergescho
ten op het parkeerterrein van een mo
tel. President Carter verklaarde dat
Jordan volgens hem doelwit van een be
wuste aanslag was en ds. Jesse Jack
son. directeur van de vrijwilligersorga
nisatie 'Operation Push' in Chicago, zet
tegen verslaggevers dat hij gelooft dat
er een lijst is van kandidaten voor de
kogel.