ALE ZEEUWSE COURANT
Twee Zeeuws-Vlaamse agenten
in kampeerwagen gegijzeld
Bloemetje voor agenten
dekens voor de paarden
Politici waarschuwen voor
doorkruisen loonmatiging
Van der Klaauw: opstand
dreigt in Zuid-Afrika
WESTEN
NA DRIE UUR ZONDER BLOEDVERGIETEN ONTZET
Benzine goedkoper
KOK VERWACHT EEN WARME NAZOMER
Zeeuws elftal
pagina 17)
223e jaargang no. 126
Vrijdag 30 mei 1980
MENSWEAR Goes
Confrontatie in
Zuid-Afrika
J IC il1 meer dan een mrjand
W'o'y «durende scholieren-staking
I^5a| van zwarten en kleurlingen in
p^SU Kaapstad en in een aantal an-
MH dere plaatsen in Zuid-Afrika.
Hjkt de voorbode te zijn van
een veranderende wind. die over
zuidelijk Afnka is gaan waaien. De
twintig miljoen zwarten in dit land
wachten geduldig op Iedere verande
ring, die een verbetering van hun le
vensomstandigheden met zich mee
brengt. maar de blanken hebben het
niet zo zitten op die veranderende wind.
Na het op legale wijze aan de macht
komen van het zwarte meerderheidsbe
wind van Robert Mugabe in het noorde
lijk buurland Zimbabwe, is nieuwe
hoop gerezen bij miljoenen zwarte Afri
kaners. die gebukt gaan onder econo
mische en politieke achterstelling. De
bewustwording van eigen kracht en ge
tal. vormt een voedzame bodem voor
elk toekomstig verzet - met of zonder
gebruikmaking van geweld - tegen de
blanke overheersing. De scholieren in
Kaapstad voelen zich heel duidelijk
achtergesteld: voor iedere blanke leer
ling trekt de regering jaarlijks tienmaal
zoveel geld uit als voor een zwarte en
driemaal zoveel als voor een kleurling.
De rellen hebben intussen al het leven
gekost aan twee scholieren. Er dreigt
een situatie te ontstaan, zoals bijna vier
jaar geleden in de zwarte wijk Soweto
van Johannesburg. Dóór kwam het in
1976 tot een scholieren-en studentenop
stand. die slechts ten koste van tiental
len doden en gewonden kon worden on
derdrukt.
Me,
leer dan ooit in zijn nog jonge ge
schiedenis staat Zuid-Afrika voor een
tijdperk, waarin een steeds hardere
confrontatie drèigt tussen blank en
zwart. Mede als gevolg van politieke ge
beurtenissen in de omringende Afri
kaanse landen, komt Zuid-Afrika hoe
langer hoe meer in een geïsoleerde posi
tie te staan. Extern neemt de druk op de
regering-Botha toe om de zwarte bevol
king te laten deelnemen aan het politie
ke proces, terwijl ook intern steeds
meer stemmen opgaan, die pleiten voor
een nieuwe maatschappelijke orde
ning. Niet ontkend kan worden, dat de
regering-Botha op een aantal terreinen
de voor de gekleurden en zwarten druk
kende apartheidswetten heeft, versoe
peld. De premier heeft bijvoorbeeld een
begin gemaakt met de afschaffing van
de zo vernederende 'kleine apartheid' -
de scheiding tussen blank en zwart in
het openbare leven - en hij heeft ruimte
geschapen voor door de regering gecon
troleerde vakbonden voor zwarte arbei
ders, maar op het geheel van onder
drukkende wetten zijn die maatregelen
druppels op een gloeiende plaat. Poli
tieke vrijheid wordt de zwarten en
kleurlingen volledig onthouden, de pas-
leswetten blijven een bedreiging vor
men voor de zwarte arbeiders en de ras
sendiscriminatie drijft hele volksgroe
pen uit elkaar. Meer nog dan naar mate
riële welvaart, hunkeren de twintig mil
joen zwarte Afrikaners naar politieke
vrijheid. Steeds meer groepen in dc
blanke samenleving erkennen, dat hen
niet langer meer de meest elementaire
grondrechten ontzegd kunnen worden,
maar zij vinden in dit opzicht een vijan
dige regering tegenover zich, zoals tien
tallen vreedzaam protesterende kerk
leiders deze week weer hebben onder
vonden. De thfrns al dertig jaar regeren
de Nationale Partij wil zijn macht niet
delen Gebeurtenissen, zoals in de afge
lopen weken in Kaapstad, bezorgen
Zuid-Afrika een slecht imago in het bui
tenland. Gevolg het land manoeu
vreert zich steeds dieper in een uitzicht
loos Isolement.
N„
u weer eens duidelijk is vastgesteld,
dat de blanke minderheid haar macht
onder geen voorwaarde wil delen met
de zwarte meerderheid, rijst de vraag
wat de toekomst Zuid-Afrika zal bren
gen. Als Botha c. s. op de thans ingesla
gen weg voortgaan lijkt een geweldda
dige confrontatie onvermijdelijk. Mis
schien niet dit jaar of volgend jaar.
maar toch vrijwel zeker in dit decen
nium Nog pleit het merendeel van de
zwarte leiders - voor zover niet mond
dood gemaakt - voor een geweldloze
oplossing van de problemen. Er zijn. zo
betogen zij. voldoende mogelijkheden
om langs vreedzame weg het ulteinde-
lij ke doel opheffing van de rassenschei
ding en politieke vrijheid voor alle
Zuidafrikaners, kan worden bereikt. De
vooral jonge radicale leiders zijn even
wel van oordeel, dat slechts geweld tot
een oplossing kan leiden Het geïnstitu
tionaliseerde geweld, dat het systeem
gebruikt om zijn macht te behouden
over de zwarten, rechtvaardigt volgens
hen het gebruik van wapens De grote
massa van de zwarte bevolking is voor
alsnog afkerig van iedere vorm van ge
weld Voorlopig speelt dit de regering
van Zuid-Afrika in de kaart, maar als
Botha en zijn blanke medestanders
zich daar op verlaten, geven zij blijk van
een cynisch-opportunistische houding.
Zolang twintig miljoen zwarten en
kleurlingen als ondermensen worden
beschouwd en als zodanig behandeld,
staat de toekomst van Zuid-Afrika op
een dood spoor
Dim
De Pakistaanse president Zia Oei
Haq heeft donderdag zijn adviseur
voor buitenlandse aangelegenheden
Ag ha Shahi benoemd tot minister van
buitenlandse zaken Dit is officieel be
kendgemaakt in Islamabad. Tot nog
toe bekleedde Zia zelf de functie van
minister van buitenlandse zaken.
DEN HAAG (ANP)- - Met ingang
van 1 juni 1980 zullen de maximum
prijzen van normale en superben-
zine met 2.8 cent inclusief btw da
len. Per liter worden de maximum
prijzen dan 145.4 respectievelijk
148,8 cent. Aldus donderdag het
ministerie van economische za
ken. De maximum prijs van petro
leum gaat met 6 cent inclusief btw
en die van dieselolie met 5.8 cent
inclusief btw per liter omlaag.
De maximumprijzen van huisbran
dolie en gasolie worden 5.1 cent ex
clusief btw per liter lager. De maxi
mumprijs van stookolie met een
zwavelgehalte van een procent
daalt met 13.95 gulden per ton ex
clusief btw en van stooKoue met
een zwavelgehalte van twee pro
cent met 12.95 gulden per ton ex
clusief btw. De maximumprijs van
LPG stijgt als gevolg van prijsstij
gingen van ruwe aardolie met. 0,4
cent inclusief btw per liter. Na de
prijsverhogingen die op 3 mei, zijn
doorgevoerd en die het gevolg wa
ren van een stijging van de waarde
van de ingevoerde ruwe aardolie en
de dollarkoers hebben nu prijsver
lagingen plaats. Hoewel de invoer
waarde verder is gestegen van
483.94 gulden naar 490,47 gulden
per ton zijn de maximumprijzen
toch verlaagd doordat de noterin
gen op de internationale vrije
markt de dollarkoers zijn gedaald.
AMSTERDAM - „Een groot deel van
de Nederlanders gooit liever met
bloemen dan met stenen". Met deze
woorden heeft de 37-jarige Irene
Luitsz uit Almelo donderdag na
mens duizenden Nederlanders een
bloemenhulde gebracht aan de Am
sterdamse politie.
Samen met de Almelose burgemees
ter mr. F J. H Schneiders en diens
kabinetchef Wijerink heeft Irene
Luitsz de ruim 300 bloemstukken en
plantenbakken en 200 paardedekens
overgedragen, die het resultaat zijn
van een spontane actie onder het
motto „goed dat er politie is". De
blauwgele paardedekens gaan naar
de bereden politie van Amsterdam.
Bilthoven, Den Haag en Rotterdam.
De kleine plechtigheid vond plaats
op het Amsterdamse hoofdbureau
van politie irraanwezigheid van on
der anderen de gaande en komende
hoofdcommissaris Sanders en Val
ken en loco-burgemeester mr drs G.
J WolfTensperger van Amsterdam,
en namens de marechaussee luite
nant-kolonel Rademaker
Mevrouw Luitsz heeft na de rellen
van 30 april een rekeningnummer ge
opend om geld in te zamelen voor de
politiemannen die het zo zwaar te
verduren hadden De actie, die aan
vankelijk alleen voor de regio be
doeld was. trok landelijke aandacht
en verontwaardigde Nederlanders
maakten m totaal 70.000 gulden over
Er is zelfs geld binnengekomen viit
Zaire en uit Spanje, na publikatie in
onder Nederlandse vakantiegangers
verspreide kranten.
OOSTBURG - Een Belgische man heeft donderdagmiddag drie uur lang twee agenten van de
rijkspolitie groep West-Zeeuwsch-Vlaanderen gegijzeld in een witte kampeerwagen. De camper
stond geparkeerd langs de weg van Zuidzande naar Cadzand. Om vijf over half zeven werd de
gijzeling na enkele uren van onderhandelen zonder bloedvergieten beëindigd. De man, de 37-
jarige M. C. G. C. uit het Belgische Wachtebeke is ingesloten.
splijtstof
13e directeur-generaal voor de energie,
drs. W. Tleleman, vindt het wenselijk
gebruikte splijtstof van de kerncentra
le van Borssele en Dodewaard niet bo
vengronds worden opgeslagen, maar
dat de slaven in opwerkingsfabrieken
worden herladen .Tleleman gelooft dat
het opwerklngsvraagstuk pas rond
1990 - wanneer de huidige contracten
aflopen - opnieuw ter discussie moet
staan
PAGINA 3
textielindustrie
Minister Van Aardenne van economi-
sche zaken is niet bereid de deken- en
gordijnstoffensector van de textielin
dustrie tot elke prijs te handhaven. De
tweede kamer heeft donderdag een
motie van de socialist Rienks verwor
pen, die aandrong op herstructurering
van de zogeheten KRL-industrie en op
steun voor het bedrijf FIbrotex in En
schede dat anders de poorten moet
sluiten. Van Aardenne zei het ontslag
van 400 werknemers bi) FIbrotex te be
treuren maar kwam niet over de brug
met financiële hulp
PAGINA 4
paus
Vanmiddag komt paus Johannes-Pau-
lus de tweede in Parfjs aan voor een
bezoek van enkele dagen aan de Fran
se republiek. Het is de vraag of het be
zoek van de paus het katholieke volge-
llngschap ui Frankrijk, dat niet uit
blinkt door een groot enthousiasme en
dat is verdeeld in een linker- en rech
tervleugel. tot een hechtere eeinheid
zal smeden.
PAGINA 7
natuurbeschermers
Volgens de Zeeuws-Vlaamse vogel
wacht "De Steltkluut' worden belang
rijke natuurgebieden in Oost-
Zeeuwsch-Vlaanderen bedreigd door
een verkeerd beleid van natuurbe
schermers: Er is alleen belangstelling
voor gebieden waar bos en populieren
kunnen worden aangeplant. In vrijwel
geen enkel ruilverkavelingsgebied zijn
laaggelegen weilanden gespaard
PAGINA 15
'blinde vlek'
Niet alleen de Westduitse politie en
I staatsveiligheidsdienst kunnen be
schikken over gegevens over burgers
van de Bondsrepubliek, ook de NAVO-
partners hebben toegang tot de inlich
tingen Een lid van het bureau voor
toezicht op databanken van de deel
staat Hessen spreekt van een bedrei
ging van de grondwettelijke vrijheden
van de Westduitse burgers
Zeeuws: 2. 5, 7 en 9
binnen en buitenland 3 en
15
l opinie: 4
sport: 17
kunst en cultuur: 20
radio en televisie: 21
financieel: 23
stand in de Zuidafrikaansc samenle
ving. Deze voorspelling deed donder
dagmorgen in de Tweede Kamer mi
nister dr. C. van der Klaauw. in ant
woord op mondelinge Kamervragen,
gesteld door kamerlid Schollen (CDA).
Volgens de minister is de oorzaak van
de huidige golf van geweld in Zuid-Afri
ka gelegen in de ingebouwde ongelijk
heid in het Zuidafrikaanse schoolsys
teem. welke ongelijkheid op zichzelf
weer voortvloeit uit de apartheidspoli
tiek er bestaat apart onderwijs voorde
verschillende bevolkingsgroepen, blan
ken, kleurlingen en zwarten, waarbij
aan het onderwijs voor de niet-blanken
veel minder geld wordt besteed dan aan
dat voor de blanken
„Zuid-Afrika is al herhaaldelijk gewaar
schuwd dat die ongelijkheid kan leiden
tot een nieuwe opostand, zoals die en
kele jaren geleden plaatsvond in Sowe
to". aldus Van der Klaauw De minister
constateerde dat er de laatste maanden
(Slot zie pagina 9 kolom 5)
Mevrouw Luitsz heeft maar enkele
negatieve reacties ontvangen De fel
le toon waarin sommige briefschrij
vers aandrongen op het gebruik van
vuurwapens of zelf wilden schieten,
heeft haar wel verontrust. Ze zegt:
„Echte vrijheid vereist een zekere
discipline. De politie is naar mijn me
ning beheerst en correct opgetreden.
Ik hoop dat een dergelijke actie in de
toekomst nooit meer nodig zal zijn"
Ook hoofdcommissaris Sanders
heeft meer dan 3500 brieven gekre
gen van mensen die uiting wilden ge
ven aan hun gevoel van respect voor
de politie In zijn dankwoord zei de
hoofdcommissaris tegen mevrouw
Luitsz: „U heeft bij de Amsterdamse
politie m de roos geschoten en dat
betekent een tien
AMSTERDAM - Irene Luitsz overhandigt aan hoofdcommissaris Sanders (liaan van de 200 paardendekens. Geheel
rechts burgemeester Schneiders van Almelo met naast hem de Amsterdamse wethouder Wolffensperger
De gijzeling begon om half vier 's mid
dags op het parkeerterrein van het poli
tiebureau in Oostburg De 37-jarige
Belg was met zijn 14-jarige zoontje F.
opgebracht door een patrouille van de
rijkspolitie. Ze werden 's middags aan
getroffen in de bebouwde kom van
Breskens met een grote, witte kampeer
wagen, die daags tevoren was gestolen
in Gent. Tijdens het verhoor ging de
Belg naar de wagen op het parkeerter
rein toe onder het voorwendsel dat hij
daar papieren in had liggen. In de auto
haalde C. uit een bergrek boven in de
cabine plotseling een automatische flo
bert-buks tevoorschijn, waarmee hij
wachtmeester R. Verhage (25) onder,
schot hield. Ook wachtmeester J. de
Rechter (59) die het tweetal op enkele
meters was gevolgd werd bedreigd. Bei
de agenten moesten hun dienstpistolen
inleveren en daarna voor in de wagen
plaats nemen. Een derde wachtmees
ter. die het voorval op een kleine af
stand had kunnen volgen, liep achter
om het politiebureau weer binnen en
sloeg alarm. Op dat moment werden
ogenblikkelijk vier wagens bemand
met twaalf agenten. De kampeerwagen
had zich toen al in beweging gezet, met
wachtmeester J. de Rechter achter het
stuur.
Ook twee Belgische agenten van de
BOB Brugge, die toevallig in Oostburg
op het bureau waren zetten, in hun bur
gerwagen de achtervolging in. Enkele
kilometers verderop, net buiten de kom
van Zuidzande werd de kampeerwagen
in de berm van de weg geparkeerd De
gijzelaar, die achter in de wagen de
agenten onder schot hield, gaf te ken
nen te willen onderhandelen. Adjudant
M. Lenselink (33) begaf zich ongewa
pend ln de kampeerwagen. Na ruim een
uur van onderhandelen werd het eerste
overleg beëindigd. De Belg eiste een
vrijgeleide naar een niet nader genoem
de bestemming en gaf te kennen abso
luut niet naar een gevangenis te willen
Adjudant A. Loüwerse, groepscom-
(Slot zie pag. 9 kolom 1)
Een overzicht van de omgeving rond de plaats van de gijzeling. Links de kampeerbus waarin de gijzeling van de twee agenten
zich afspeelde
SPOEDOVERLEG VEILIGHEIDSRAAD
<\'an onze parlementaire redactie
DEN HAAG - Wanner de Zuidafri
kaansc autoriteiten niet snel tege
moetkomen aan de gerechtvaardigde
eisen van de zwarte en kleurlingscho
lieren in Zuid-Afrika. dan zal het Zuid
afrikaanse schoolsysteem onvermijde
lijk een bron blijven van geweld en op-
De FNV verwacht dat er de komende
maanden sociale onrust zal ontstaan
als de werkgevers in een aantal be
drijfstakken zich niet inschikkelijker
gaan opstellen tegenover de vakbonds-
Van onze parlementaire redactiet
DEN HAAG - De economische woord
voerders van CDA en WD hebben be
denkingen tegen de recent bij onder
meer Philips, Hoogovens en Vredes-
tein afgesloten cao's. Met name het feit
dat daarin de prijscompensatie per 1
januari 1981 weer volledig wordt uit
gekeerd kan ernstige gevolgen hebben.
Voor de AVRO-radio zei de CDA'er Van
Rooijen donderdag dat men erg voor
zichtig moet zijn met het nemen van
een voorschot op de economische ont
wikkelingen in 1981. „Dc problemen
zullen alleen maar erger worden, als de
loonontwikkeling niet fors wordt gema
tigd".
Werkgevers en werknemers hebben vol
gens Van Rooijen een zware verant
woordelijkheid. Hij vindt dat de Twee
de Kamer duidelijk moet maken dat
men heel voorzichtig moet zijn bij het
leggen van een beslag op de financiële
ruimte die voor 1981 beschikbaar is.
Loonmaatregel
Als de noodzakelijke loonmatiging
niet optreedt kan anders wel eens de
vraag rijzen of de loonmaatregel wel
op 1 januari 1981 moet verdwijnen, zo
als door de Tweede Kamer is bepaald.
Dc WD'er De Korte zei dat wat nu ge
beurt „ons dichter brengt bij een nieu
we loonmaatregel, die niemand wil".
Hij is het met Van Rooijen eens dat wat
bij Philips. Hoogovens en Vredestein is
gebeurd, geen voorbeeld is van een ge
matigd loonbeleid.
Prijscompensatie
De Korte vindt dat de sociale partners
een kans voorbij hebben laten gaan om
nu het hele systeem van de automati
sche prijscompensatie bespreekbaar te
maken. Nu de loonmaatregel er ligt ont
breekt bij werkgevers en werknemers
de bereidheid Uit discussie over deze
zaak. zei hij.
Ook de D'66-er Engwirda waarschuwde
voor ontwikkelingen die de loonmati
ging kunnen doorkruisen D'66 wil ook
een discussie over de prijscompensatie,
waarbij de schoning (het niet-compen-
seren van bepaalde prijsstijgingen) wat
hem betreft best wat ruimer mag uitval
len dan alleen de energie- en milieukos
ten.
Warme zomer
verlangens. „Het wordt mogelijk een
warme zomer en nazomer", aldus FN V-
voorzitter Wim Kok donderdag op het
fusiecongres van de Voedingsbond
FNV in Noordwijkerhout.
Volgens Kok proberen werkgevers ln
een aantal sectoren, door zich achter de
loonmaatregel te verschuilen, dit cao
jaar zonder veel problemen door te ko
men. Zo'n opstelling helpt niets, het
roept alleen maar onrust op bij de werk
nemers. Als er branden ontstaan door
de houding van werkgeverszijde, dan
(Slot zie pag. 9 kolom 5)